Sprawa C‑166/15

Postępowanie karne

przeciwko

Aleksandrsowi Ranksowi
i
Jurijsowi Vasiļevičsowi

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez TRīgas apgabaltiesas Krimināllietu tiesu kolēģija)

Odesłanie prejudycjalne – Własność intelektualna – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 91/250/EWG – Artykuł 4 lit. a) i c) – Artykuł 5 ust. 1 i 2 – Dyrektywa 2009/24/WE – Artykuł 4 ust. 1 i 2 – Artykuł 5 ust. 1 i 2 – Ochrona prawna programów komputerowych – Odsprzedaż „używanych” kopii objętych licencją programów komputerowych na nośnikach materialnych, które nie są oryginalne – Wyczerpanie prawa dystrybucji – Wyłączne prawo do zwielokrotniania

Streszczenie – wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 12 października 2016 r.

1.        Pytania prejudycjalne – Właściwość sądu krajowego – Ocena niezbędności oraz znaczenia zadanych pytań

(art. 267 TFUE)

2.        Pytania prejudycjalne – Dopuszczalność – Granice – Pytania pozbawione w sposób oczywisty znaczenia dla sprawy i pytania hipotetyczne zadane w kontekście wykluczającym użyteczną odpowiedź

(art. 267 TFUE)

3.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 91/250 – Ochrona prawna programów komputerowych – Działania podlegające ograniczeniom – Wyłączne prawo do dystrybucji – Wyczerpanie prawa do rozpowszechniania kopii programu komputerowego – Przesłanki – Sprzedaż kopii w Unii przez uprawnionego – Wykładnia rozszerzająca – Odsprzedaż używanej kopii objętego licencją programu komputerowego – Włączenie

[dyrektywa Rady 91/250, art. 4 lit. a), c)]

4.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 91/250 – Ochrona prawna programów komputerowych – Działania podlegające ograniczeniom – Wyłączne prawo do zwielokrotniania – Wyjątki – Sporządzenie kopii zapasowej programu komputerowego – Przesłanki – Ścisła wykładnia – Odsprzedaż używanej kopii zapasowej objętego licencją programu komputerowego – Wykluczenie w braku zezwolenia uprawnionego

[dyrektywa Rady 91/250, art. 4 lit. a), art. 5 ust. 2, art. 9 ust. 1]

5.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 91/250 – Ochrona prawna programów komputerowych – Specjalne środki ochronne – Posiadanie do celów handlowych i wprowadzanie do obrotu nielegalnych kopii programów komputerowych

[dyrektywa Rady 91/250, art. 7 ust. 1 lit. a), b)]

6.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 91/250 – Ochrona prawna programów komputerowych – Działania podlegające ograniczeniom – Wyłączne prawo do zwielokrotniania – Wyjątki – Powielenie konieczne do korzystania z programu komputerowego zgodnie z zamierzonym celem – Pobranie kopii programu komputerowego z witryny internetowej uprawnionego – Włączenie

(dyrektywa Rady 91/250, art. 5 ust. 1)

7.        Zbliżanie ustawodawstw – Prawo autorskie i prawa pokrewne – Dyrektywa 91/250 – Ochrona prawna programów komputerowych – Działania podlegające ograniczeniom – Zakres – Odsprzedaż używanej kopii objętego licencją programu komputerowego – Dopuszczalność – Przesłanki – Zniszczenie każdej innej kopii będącej w jego posiadaniu – Możliwość dostarczenia przez pierwotnego nabywcę dalszemu nabywcy swojej kopii zapasowej tego programu – Granice – Konieczność zezwolenia uprawnionego – Możliwość pobrania przez dalszego nabywcę kopii programu komputerowego z witryny internetowej uprawnionego – Powielenie konieczne do korzystania z programu komputerowego zgodnie z zamierzonym celem

[dyrektywa Rady 91/250, art. 4 lit. a), c), art. 5 ust. 1, 2]

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 21)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 22)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 26–36)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 37–44)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 46)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 48–50)

7.      Artykuł 4 lit. a) i c) i art. 5 ust. 1 i 2 dyrektywy 91/250 w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych należy interpretować w ten sposób, że o ile pierwotny nabywca kopii programu komputerowego objętego licencją na nieograniczone używanie jest uprawniony do odsprzedaży dalszemu nabywcy tej używanej kopii i swojej licencji, o tyle nie może on natomiast – gdy oryginalny nośnik materialny kopii, którą początkowo mu wydano, jest uszkodzony, zniszczony lub został zagubiony – dostarczyć temu dalszemu nabywcy swojej kopii zapasowej tego programu bez zezwolenia uprawnionego.

Uprawniony nabywca kopii programu komputerowego – który posiada licencję na nieograniczone używanie tego programu, lecz nie dysponuje już oryginalnym nośnikiem materialnym, na którym początkowo dostarczono mu tę kopię, ponieważ został on zniszczony, uszkodzony lub zagubiony – nie może bowiem wyłącznie z tego względu zostać pozbawiony wszelkiej możliwości odsprzedaży wspomnianej używanej kopii osobie trzeciej, pod rygorem pozbawienia skuteczności (effet utile) określonego w art. 4 lit. c) dyrektywy 91/250 wyczerpania prawa dystrybucji.

A zatem uprawniony nabywca licencji na nieograniczone używanie kopii używanego programu komputerowego powinien mieć możliwość pobrania tego programu z witryny internetowej uprawnionego z tytułu prawa autorskiego, ponieważ wspomniane pobranie stanowi powielenie programu komputerowego konieczne do umożliwienia mu korzystania z tego programu zgodnie z zamierzonym celem.

Jednakże pierwotny nabywca kopii programu komputerowego, w odniesieniu do której prawo dystrybucji uprawnionego z tytułu prawa autorskiego zostało wyczerpane zgodnie z art. 4 lit. c) dyrektywy 91/250, który odsprzedaje tę używaną kopię, powinien – aby uniknąć naruszenia przysługującego temu uprawnionemu wyłącznego prawa do powielania jego programu komputerowego, o którym to prawie mowa w art. 4 lit. a) tej dyrektywy – dezaktywować w chwili odsprzedaży wszelką będącą w jego posiadaniu kopię tego programu.

(por. pkt 53–55, 57; sentencja)