WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(druga izba)

z dnia 15 września 2011 r.

Sprawa F‑62/10

Jürgen Esders

przeciwko

Komisji Europejskiej

Służba publiczna – Urzędnicy – Obsadzanie stanowisk – Postępowanie w sprawie rotacji w 2010 r. – Artykuł 1d ust. 1 i 4 regulaminu pracowniczego – Decyzja C/(2008) 3983 – Wniosek o zwolnienie z rotacji ze względów zdrowotnych – Obowiązek staranności – Decyzja C/(2004) 1318 – Racjonalne usprawnienia – Dyrektywa 2000/78/WE – Równość traktowania – Niepełnosprawność

Przedmiot:      Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a, w której J. Esders żąda stwierdzenia nieważności decyzji dyrektora generalnego Dyrekcji Generalnej ds. Komunikacji Społecznej Komisji z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie przeniesienia go do Brukseli.

Orzeczenie:      Skarga zostaje oddalona. Komisja pokrywa całość kosztów postępowania z wyjątkiem kosztów poniesionych przez skarżącego w związku z przeprowadzeniem rozprawy w dniu 16 czerwca 2011 r. Skarżący pokrywa koszty poniesione przez siebie w związku z przeprowadzeniem rozprawy w dniu 16 czerwca 2011 r.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Organizacja służb – Obsadzanie stanowisk – System rotacji urzędników zatrudnionych w przedstawicielstwach Komisji

2.      Urzędnicy – Równość traktowania – Dyskryminacja – Ogólne przepisy wykonawcze przyjęte przez Komisję – Niepełnosprawność – Obowiązek wprowadzenia racjonalnych usprawnień w dziedzinie zatrudnienia – Zakres

(dyrektywa Rady 2000/78, motyw 20, art. 5; regulamin pracowniczy, art. 1d ust. 4)

3.      Urzędnicy – Obowiązek staranności ciążący na administracji – Zakres – Obowiązek wzmożonej staranności w razie oddziaływania na zdrowie urzędnika – Granice

(regulamin pracowniczy, art. 24)

4.      Urzędnicy – Organizacja służb – Obsadzanie stanowisk – Przeniesienie w ramach postępowania w sprawie obowiązkowej rotacji personelu

5.      Urzędnicy – Skarga – Zarzut oparty na braku zgodności z prawem niekorzystnej decyzji – Możliwość powołania się na zawinione działanie administracji – Przesłanka

1.      Ponieważ przepis zawarty w decyzji Komisji dotyczącej rotacji urzędników w przedstawicielstwach, przewidujący przedstawienie propozycji przeniesienia na osiem miesięcy przed terminem, w którym następuje rotacja, jest sformułowany w trybie warunkowym, wynika z tego, że nie jest on ściśle wiążący, lecz stanowi jedynie wskazówkę, przez co nieprzestrzeganie tego przepisu jako takie nie może powodować stwierdzenia nieważności decyzji o przeniesieniu.

Ponadto, jakkolwiek przepis ten stanowi, że urzędnikom objętym obowiązkową rotacją proponuje się stanowisko odpowiadające ich profilowi, owo szczególnie szerokie pojęcie obejmuje bez wątpienia nie tylko nabyte już przez urzędnika umiejętności, lecz również takie, które może on nabyć wykorzystując swoje wykształcenie lub wcześniejsze doświadczenie zawodowe.

(zob. pkt 60, 61)

2.      Z decyzji Komisji w sprawie stosowania art. 1d ust. 4 regulaminu pracowniczego dotyczącej zakazu dyskryminacji można wywieść, że organ administracji powinien zapewnić racjonalne usprawnienia, tak by urzędnik dotknięty upośledzeniem był w stanie wykonywać istotne czynności na danym stanowisku. Co za tym idzie, jeżeli wśród rozsądnych usprawnień, które mogą zostać wdrożone, decyzja przewiduje możliwość zmodyfikowania norm postępowania lub praktyki, przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że dotyczy on norm postępowania lub praktyk odnoszących się do warunków pracy i zarządzania personelem w związku z danym stanowiskiem, na którym osoba dotknięta upośledzeniem byłaby właśnie w stanie wykonywać istotne czynności dzięki rozpatrywanym usprawnieniom. Zatem zezwolenie, by urzędnik był całkowicie zwolniony z obowiązku rotacji bez zbadania konkretnych wymogów danego stanowiska i odpowiednich środków, zamiast wprowadzenia racjonalnych usprawnień, wykraczałoby poza wymogi określone w decyzji Komisji.

Ponadto taka wykładnia znajduje potwierdzenie w brzmieniu dyrektywy 2000/78 ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, której nie można pominąć w ramach stosowania i interpretacji decyzji Komisji, gdyż decyzja ta została wydana w celu wykonania art. 1d ust. 4 regulaminu pracowniczego, który zawiera definicję pojęcia racjonalnych usprawnień sformułowaną analogicznie do definicji z art. 5 wspomnianej dyrektywy.

(zob. pkt 68, 70, 71)

Odesłanie:

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑65/07 Aayhan i in. przeciwko Parlamentowi, 30 kwietnia 2009 r., pkt 121; sprawy połączone F‑134/07 i F‑8/08 Adjemian i in. przeciwko Komisji, 4 czerwca 2009 r., pkt 115, odwołanie w toku przed Sądem Unii Europejskiej, sprawa T‑325/09 P

3.      Na administracji ciąży obowiązek wykazania znacznie wzmożonej staranności w sytuacji, gdy w grę wchodzi stan zdrowia fizycznego lub psychicznego danego urzędnika. W takim wypadku organ administracji powinien rozpatrywać jego wnioski w duchu szczególnej otwartości. Podobnie, ogólnie na służbie medycznej instytucji, zwłaszcza gdy zostało jej zasygnalizowane – bądź przez samego zainteresowanego urzędnika, bądź przez administrację – że dana decyzja administracji mogłaby mieć rzekomo szkodliwe skutki dla zdrowia jej adresata, ciąży obowiązek sprawdzenia faktycznego istnienia i rozmiarów sygnalizowanego ryzyka oraz powiadomienia organu powołującego o wynikach tego badania.

Wprawdzie ochrona praw i interesów urzędników musi zawsze pozostawać w granicach zgodności z obowiązującymi unormowaniami, a tym samym powołanie się wobec organu administracji na obowiązek staranności nie może doprowadzić go do naruszenia przepisu prawa, jednakże instytucja nie może uwolnić się od wszelkich powinności wynikających z ciążącego na niej obowiązku staranności w drodze przyjęcia wewnętrznej decyzji o charakterze generalnym ustanawiającej ścisłe ramy korzystania przez nią z uznania do celów stosowania regulaminu pracowniczego.

(zob. pkt 80–82)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawy połączone T‑33/89 i T‑74/89 Blackman przeciwko Parlamentowi, 16 marca 1993 r., pkt 96; sprawa T‑81/96 Apostolidis i in. przeciwko Komisji, 10 lipca 1997 r., pkt 90, 91; sprawy połączone T‑7/98, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., pkt 309, 310

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑92/09 U przeciwko Parlamentowi, 28 października 2010 r., pkt 67; sprawa F‑119/07 Strack przeciwko Komisji, 17 lutego 2011 r., pkt 85

4.      Co się tyczy rzekomego zagrożenia zdrowia urzędnika podlegającego obowiązkowemu przeniesieniu, który poddaje się leczeniu w kraju zatrudnienia, o ile istnieje domniemanie, że wydana w formie zaświadczenia lekarskiego diagnoza jest zgodna z rzeczywistością, o tyle nie jest tak w przypadku wydanej przez lekarza opinii na temat tego, czy kontynuacja takiej terapii jest możliwa w innym państwie Unii Europejskiej, przynajmniej bez wykazania, że wspomniany lekarz prowadził na ten temat jakieś poszukiwania.

(zob. pkt 87)

Odesłanie:

Sąd Unii Europejskiej: sprawa T‑377/08 P Komisja przeciwko Birkhoffowi, 9 grudnia 2009 r., pkt 58

5.      O ile argumentacja oparta na określonych zachowaniach lub bezczynności instytucji, takich jak wadliwe prowadzenie sprawy urzędnika i udzielanie nieprawdziwych informacji administracyjnych, może stanowić istotną argumentację do celów stwierdzenia powstania odpowiedzialności pozaumownej instytucji z tytułu zawinionego działania, o tyle nie jest ona istotna w ramach sporów dotyczących zgodności z prawem, gdyż zawinione działanie administracji nie powoduje jako takie braku zgodności z prawem decyzji, chyba że wpływa ono w jakiś sposób na jej zgodność z prawem.

(zob. pkt 92)

Odesłanie:

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑83/05 Ezerniece Liljeberg i in. przeciwko Komisji, 9 grudnia 2010 r., pkt 105