WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)
z dnia 12 grudnia 2019 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Pilny tryb prejudycjalny – Współpraca policyjna i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych – Europejski nakaz aresztowania – Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW – Artykuł 6 ust. 1 – Pojęcie „wydającego nakaz organu sądowego” – Kryteria – Europejski nakaz aresztowania wydany przez prokuraturę państwa członkowskiego w celu przeprowadzenia postępowania karnego
W sprawach połączonych C‑566/19 PPU i C‑626/19 PPU,
mających za przedmiot wnioski o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożone odpowiednio przez Cour d’appel (sąd apelacyjny, Luksemburg) postanowieniem z dnia 9 lipca 2019 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 25 lipca 2019 r., oraz przez rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie, Niderlandy) postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2019 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 22 sierpnia 2019 r., w postępowaniach dotyczących wykonania europejskich nakazów aresztowania wydanych przeciwko:
JR (C‑566/19 PPU),
YC (C‑626/19 PPU),
TRYBUNAŁ (pierwsza izba),
w składzie: J.-C. Bonichot, prezes izby, M. Safjan, L. Bay Larsen, C. Toader (sprawozdawczyni) i N. Jääskinen, sędziowie,
rzecznik generalny: M. Campos Sánchez-Bordona,
sekretarz: M. Ferreira, główna administratorka,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 24 października 2019 r.,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu JR – P.-F. Onimus, E. Moyne, G. Goubin i F. Joyeux, avocats,
– w imieniu YC – T.E. Korff i H.G. Koopman, advocaten,
– w imieniu Parquet général du Grand-Duché de Luxembourg – J. Petry,
– w imieniu Openbaar Ministerie – K. van der Schaft i N. Bakkenes,
– w imieniu rządu niderlandzkiego – M.K. Bulterman i J. Langer, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu Irlandii – G. Hodge i M. Browne, w charakterze pełnomocników, które wspierał R. Kennedy, SC,
– w imieniu rządu hiszpańskiego – L. Aguilera Ruiz, w charakterze pełnomocnika,
– w imieniu rządu francuskiego – A. Daniel i A.-L. Desjonquères, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu włoskiego – G. Palmieri, w charakterze pełnomocnika, którą wspierała L. Fiandaca, avvocato dello Stato,
– w imieniu rządu fińskiego – M. Pere, w charakterze pełnomocnika,
– w imieniu Komisji Europejskiej – S. Grünheid i R. Troosters, w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 26 listopada 2019 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczą wykładni art. 6 ust. 1 decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (Dz.U. 2002, L 190, s. 1), zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r. (Dz.U. 2009, L 81, s. 24) (zwanej dalej „decyzją ramową 2002/584”).
2 Wnioski te zostały złożone w ramach wykonywania, odpowiednio, w Luksemburgu i w Niderlandach europejskich nakazów aresztowania wydanych w dniu 24 kwietnia 2019 r. przez procureur de la République près le tribunal de grande instance de Lyon (prokuratora Republiki przy sądzie pierwszej instancji w Lyonie, Francja) w celu przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko JR (sprawa C‑566/19 PPU) oraz w dniu 27 marca 2019 r. przez procureur de la République près le tribunal de grande instance de Tours (prokuratora Republiki przy sądzie pierwszej instancji w Tours, Francja) w celu przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko YC (sprawa C‑626/19 PPU).
Ramy prawne
Prawo Unii
3 Motywy 5, 6, 10 i 12 decyzji ramowej 2002/584 mają następujące brzmienie:
„(5) Cel Unii, jakim jest ustanowienie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, prowadzi do zniesienia ekstradycji między państwami członkowskimi i zastąpienia jej systemem przekazywania osób między organami sądowymi. W dalszej perspektywie wprowadzenie nowego, uproszczonego systemu przekazywania osób skazanych bądź podejrzanych w celach wykonania wyroku lub wszczęcia postępowania prowadzącego do wydania wyroku [lub ścigania] w sprawach karnych stwarza możliwość usunięcia [umożliwia wyeliminowanie] złożoności obecnych procedur ekstradycyjnych i związanej z nimi możliwości [związanego z nimi ryzyka] przewlekania postępowania. Dominująca do dziś między państwami członkowskimi tradycyjna współpraca w zakresie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości powinna zostać zastąpiona przez system swobodnego przepływu orzecznictwa sądowego w sprawach karnych, obejmujący zarówno decyzje prawomocne, jak i nieprawomocne [Dominująca do dziś między państwami członkowskimi tradycyjna współpraca powinna zostać zastąpiona przez system swobodnego przepływu w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości orzeczeń w sprawach karnych, obejmujący zarówno orzeczenia wydane w toku postępowania, jak i kończące postępowanie].
(6) Europejski nakaz aresztowania przewidziany w niniejszej decyzji ramowej stanowi pierwszy konkretny środek w dziedzinie prawa karnego wprowadzający [w życie] zasadę wzajemnego uznawania, którą Rada Europejska określ[ił]a jako kamień węgielny współpracy sądowej.
[…]
(10) Mechanizm europejskiego nakazu aresztowania opiera się na wysokim stopniu zaufania w stosunkach między państwami członkowskimi. Jego wykonanie [stosowanie] można zawiesić jedynie w przypadku poważnego i trwałego naruszenia przez jedno z państw członkowskich zasad określonych w art. 6 ust. 1 [UE], ustalonych [stwierdzonego] przez Radę na podstawie art. 7 ust. 1 [UE] ze skutkami określonymi w art. 7 ust. 2.
[…]
(12) Niniejsza decyzja ramowa respektuje prawa podstawowe i przestrzega zasad uznanych w art. 6 [UE] oraz tych, które znajdują odbicie [zasad odzwierciedlonych] w Karcie Podstawowych Praw Unii Europejskiej [Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej] […], w szczególności w jej rozdziale VI […]”.
4 Artykuł 1 tej decyzji ramowej, zatytułowany „Definicja europejskiego nakazu aresztowania i zobowiązani[e] do jego wykonania”, stanowi:
„1. Europejski nakaz aresztowania stanowi decyzję sądową wydaną [orzeczenie sądowe wydane] przez państwo członkowskie w celu aresztowania [zatrzymania] i przekazania przez inne państwo członkowskie osoby, której dotyczy wniosek [osoby poszukiwanej], w celu przeprowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary pozbawienia wolności bądź środka zabezpieczającego [polegającego na pozbawieniu wolności].
2. Państwa członkowskie wykonują każdy europejski nakaz aresztowania w oparciu o zasadę wzajemnego uznawania i zgodnie z przepisami niniejszej decyzji ramowej.
3. Niniejsza decyzja ramowa nie skutkuje modyfikacją [nie prowadzi do zmiany] obowiązku poszanowania praw podstawowych i podstawowych zasad prawa zawartych w art. 6 [UE]”.
5 Artykuł 2 tej decyzji ramowej, zatytułowany „Zakres stosowania europejskiego nakazu aresztowania”, przewiduje w ust. 1:
„Europejski nakaz aresztowania może zostać wydany w przypadku czynów, które w świetle prawa obowiązującego w wydającym nakaz państwie członkowskim zagrożone są karą pozbawienia wolności lub środkiem zabezpieczającym [polegającym na pozbawieniu wolności] o maksymalnym wymiarze co najmniej 12 miesięcy [których górna granica wynosi przynajmniej 12 miesięcy], albo w przypadku gdy zapadł wyrok [orzekający karę pozbawienia wolności] lub wydano środek zabezpieczający [polegający na pozbawieniu wolności] o wymiarze co najmniej czterech miesięcy”.
6 Zgodnie z art. 6 tej decyzji ramowej, zatytułowanym „Właściwe organy sądowe [Określenie właściwych organów sądowych]”:
„1. Wydającym nakaz organem sądowym jest organ sądowy wydającego nakaz państwa członkowskiego, właściw[y] dla wydania europejskiego nakazu aresztowania na mocy prawa obowiązującego w tym państwie.
2. Wykonującym nakaz organem sądowym jest organ sądowy wykonującego nakaz państwa członkowskiego, właściw[y] dla wykonania europejskiego nakazu aresztowania na mocy prawa obowiązującego w tym państwie.
3. Każde państwo członkowskie powiadamia Sekretariat Generalny Rady o właściwym w świetle jego prawa organie sądowym”.
Prawo francuskie
Konstytucja
7 Zgodnie z art. 64 akapit pierwszy konstytucji z dnia 4 października 1958 r.:
„Prezydent Republiki jest gwarantem niezależności sądownictwa”.
Zarządzenie w sprawie ustawy organicznej o statusie wymiaru sprawiedliwości
8 Stosownie do art. 5 ordonnance n o 58‑1270, du 22 décembre 1958, portant loi organique relative au statut de la magistrature (zarządzenia nr 58‑1270 z dnia 22 grudnia 1958 r. w sprawie ustawy organicznej o statusie wymiaru sprawiedliwości) (JORF z dnia 23 grudnia 1958 r., s. 11551):
„Prokuratorzy podlegają kierownictwu i kontroli swych przełożonych oraz zwierzchnictwu garde des sceaux – ministre de la justice [strażnika pieczęci – ministra sprawiedliwości]. Na rozprawie korzystają ze swobody wypowiedzi”.
KPK
9 Rozdział I części legislacyjnej code de procédure pénale (kodeksu postępowania karnego) (zwanego dalej „KPK”), zatytułowany „O prowadzeniu polityki karnej, prowadzeniu postępowania karnego i śledztwie”, składa się z czterech tytułów.
10 Tytuł I księgi I KPK, zatytułowany „O organach właściwych w zakresie prowadzenia polityki karnej, postępowania karnego i śledztwa”, zawiera w szczególności art. 30, 31 i 36. Powołany art. 30 stanowi:
„Minister sprawiedliwości prowadzi politykę karną ustaloną przez rząd. Zapewnia spójność jej stosowania na terytorium Republiki.
W tym celu kieruje on do prokuratorów ogólne instrukcje.
Nie może on kierować do nich żadnych instrukcji w sprawach indywidualnych.
[…]”.
11 Artykuł 31 KPK ma następujące brzmienie:
„Prokuratura prowadzi postępowanie karne i zapewnia poszanowanie prawa przy zachowaniu zasady bezstronności, którą jest związana”.
12 Artykuł 36 KPK stanowi:
„Prokurator generalny może zobowiązać prokuratorów Republiki w drodze pisemnych instrukcji załączanych do akt sprawy do wszczęcia lub zlecenia wszczęcia postępowania lub do wystąpienia do właściwego sądu z pisemnymi wnioskami w tym przedmiocie, które prokurator generalny uzna za stosowne”.
13 Tytuł III księgi I KPK, zatytułowany „O sądach śledczych”, zawiera w szczególności rozdział I, zatytułowany „O sędzim śledczym: sąd śledczy pierwszej instancji”, podzielony na 13 sekcji.
14 Artykuł 122 KPK, który znajduje się w sekcji 6 rozdziału I, zatytułowanej „O nakazach i ich wykonaniu”, stanowi:
„Sędzia śledczy może, w zależności od przypadku, wydać nakaz przeszukania, stawiennictwa, sprowadzenia lub aresztowania. Sędzia właściwy w zakresie stosowania środków ograniczających wolność i pozbawienia wolności może wydać nakaz zatrzymania.
[…]
Nakaz aresztowania jest skierowanym do służb porządku publicznego nakazem poszukiwania osoby, przeciwko której został wydany, i doprowadzenia jej przed sędziego po uprzednim, w stosownym przypadku, doprowadzeniu jej do aresztu wskazanego w nakazie, w którym osoba ta zostanie przyjęta i zatrzymana.
[…]”.
15 Stosownie do art. 131 KPK, który również znajduje się we wspomnianej sekcji 6:
„Jeżeli osoba ukrywa się lub przebywa poza terytorium Republiki, sędzia śledczy, po zasięgnięciu opinii prokuratora Republiki, może wydać przeciwko niej nakaz aresztowania, jeżeli czyn podlega karze pozbawienia wolności jak za występek lub karze surowszej”.
16 Artykuł 170 KPK, który znajduje się w zatytułowanej „O przypadkach nieważności postępowania przygotowawczego prowadzonego przez sędziego śledczego” sekcji 10 rozdziału I tytułu III księgi I, stanowi:
„Sędzia śledczy, prokurator Republiki, strona lub osoba występująca w charakterze témoin assisté [świadka o szczególnym statusie] mogą wystąpić w toku postępowania przygotowawczego prowadzonego przez sędziego śledczego, bez względu na rodzaj sprawy, do izby śledczej o unieważnienie czynności procesowej lub pisma procesowego”.
17 Księga IV KPK, poświęcona „[n]iektórym szczególnym trybom postępowania”, zawiera w szczególności tytuł X, zatytułowany „O międzynarodowej pomocy prawnej”, podzielony na siedem rozdziałów, spośród których rozdział IV nosi tytuł „O europejskim nakazie aresztowania, o procedurze przekazywania osób między państwami członkowskimi Unii Europejskiej wynikającej z decyzji ramowej Rady Unii Europejskiej z dnia 13 czerwca 2002 r. oraz o procedurze przekazywania osób wynikającej z umów zawartych przez Unię Europejską z innymi państwami”. Artykuł 695‑16 KPK, który znajduje się we wspomnianym rozdziale IV, przewiduje w akapicie pierwszym:
„Prokuratura przy wydającym nakaz aresztowania sądzie śledczym, sądzie orzekającym lub sądzie właściwym w zakresie wykonywania kar wykonuje ten nakaz w postaci europejskiego nakazu aresztowania na wniosek sądu lub z urzędu, zgodnie z przepisami i na warunkach określonych w artykułach od 695‑12 do 695‑15”.
Postępowania główne i pytania prejudycjalne
Sprawa C‑566/19 PPU
18 W dniu 24 kwietnia 2019 r. procureur de la République près le tribunal de grande instance de Lyon (prokurator Republiki przy sądzie pierwszej instancji w Lyonie) wydał europejski nakaz aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko JR, podejrzanemu o udział w przestępstwach związanych z organizacją przestępczą.
19 Nakaz ten został wydany w wykonaniu krajowego nakazu aresztowania wydanego w tym samym dniu przez sędziego śledczego tribunal de grande instance de Lyon (sądu pierwszej instancji w Lyonie).
20 W tym samym dniu, tj. 24 kwietnia 2019 r., JR został zatrzymany w Luksemburgu na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. Jednakże w dniu 25 kwietnia 2019 r. sędzia śledczy tribunal d’arrondissement de Luxembourg (sądu rejonowego w Luksemburgu, Luksemburg), przed którym JR został postawiony, zwolnił tego ostatniego, uznawszy, że opis stanu faktycznego zawarty we wspomnianym europejskim nakazie aresztowania był bardzo zwięzły i nie pozwalał mu na zrozumienie rodzaju zarzucanych JR przestępstw.
21 W dniu 28 maja 2019 r. procureur d’État du Luxembourg (prokurator generalny Luksemburga, Luksemburg) wniósł do chambre du conseil du tribunal d’arrondissement de Luxembourg (izby śledczej sądu rejonowego w Luksemburgu) o orzeczenie, że JR powinien zostać przekazany organom francuskim.
22 Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2019 r. chambre du conseil du tribunal d’arrondissement de Luxembourg (izba śledcza sądu rejonowego w Luksemburgu) uznała się za niewłaściwą do rozpoznania wniosku JR o stwierdzenie nieważności wspomnianego europejskiego nakazu aresztowania i uwzględniła wniosek o przekazanie JR organom francuskim.
23 JR wniósł na to postanowienie zażalenie do Cour d’appel (sądu apelacyjnego, Luksemburg), podnosząc tytułem głównym, że prokuratorów we Francji nie można uznać za wydający nakaz organ sądowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, ponieważ mogą oni podlegać pośrednim instrukcjom ze strony władzy wykonawczej.
24 Sąd odsyłający uważa, że prima facie można by uznać, że prokuratorzy spełniają wymogi niezależności określone w wyroku z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau) (C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456), ponieważ zgodnie z art. 30 KPK minister sprawiedliwości nie może kierować do nich instrukcji w sprawach indywidualnych. Niemniej jednak sąd ten wskazuje, że art. 36 KPK upoważnia prokuratora generalnego, jeżeli ten uzna to za stosowne, do zobowiązania prokuratorów Republiki w drodze pisemnych instrukcji do wszczęcia postępowania lub wystąpienia do właściwego sądu z pisemnym wnioskiem.
25 W związku z tym, odwołując się do opinii rzecznika generalnego M. Camposa Sáncheza-Bordony w sprawach OG i IP (Prokuratury w Lubece i w Zwickau) (C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:337), sąd odsyłający zastanawia się, czy takie hierarchiczne podporządkowanie pozostaje w zgodzie z wymogami niezależności koniecznymi do uznania organu krajowego za wydający nakaz organ sądowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584.
26 Sąd ten twierdzi również, że prokuratura charakteryzuje się niepodzielnością, w tym znaczeniu, że czynność dokonywana przez jednego z jej członków dokonywana jest w imieniu całej prokuratury. Ponadto prokuratura, uznana za właściwą do kontroli, czy w danej sprawie spełnione są przesłanki wymagane do wydania europejskiego nakazu aresztowania, oraz właściwą do zbadania jego proporcjonalnego charakteru, stanowi jednocześnie zdaniem tego sądu organ właściwy do prowadzenia postępowania karnego w tej samej sprawie, co powoduje, że jej bezstronność może budzić wątpliwości.
27 W tych okolicznościach Cour d’appel (sąd apelacyjny) postanowił zawiesić postępowanie i skierować do Trybunału następujące pytanie prejudycjalne:
„Czy francuska prokuratura przy sądzie śledczym lub orzekającym, właściwa we Francji na podstawie prawa tego państwa do wydania europejskiego nakazu aresztowania, może być uznana za wydający nakaz organ sądowy zgodnie z autonomicznym znaczeniem wynikającym z art. 6 ust. 1 decyzji ramowej [2002/584], w sytuacji gdy będąc uznana za właściwą do kontroli, czy spełnione są przesłanki wymagane do wydania europejskiego nakazu aresztowania, oraz właściwą do zbadania, czy jest ono proporcjonalne z uwagi na okoliczności wynikające z akt postępowania karnego, stanowi ona jednocześnie organ właściwy do prowadzenia postępowania karnego w tej samej sprawie?”.
Sprawa C‑626/19 PPU
28 W dniu 27 marca 2019 r. procureur de la République près le tribunal de grande instance de Tours (prokurator Republiki przy sądzie pierwszej instancji w Tours) wydał europejski nakaz aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego wszczętego przeciwko YC, podejrzanemu o udział w rozboju we Francji.
29 Nakaz ten został wydany w wykonaniu krajowego nakazu aresztowania wydanego w tym samym dniu przez sędziego śledczego tribunal de grande instance de Tours (sądu pierwszej instancji w Tours).
30 W dniu 5 kwietnia 2019 r. YC został zatrzymany w Niderlandach na podstawie europejskiego nakazu aresztowania.
31 W tym samym dniu Openbaar Ministerie (prokuratura, Niderlandy) na podstawie art. 23 Overleveringswet (ustawy o przekazywaniu osób) z dnia 29 kwietnia 2004 r., w jej brzmieniu mającym zastosowanie do sprawy rozpatrywanej w postępowaniu głównym, zwróciła się do rechtbank Amsterdam (sądu rejonowego w Amsterdamie, Niderlandy) o rozpatrzenie przedmiotowego europejskiego nakazu aresztowania.
32 Sąd odsyłający uważa, że jak wynika z pkt 50, 74 i 75 wyroku z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau) (C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456), prokurator może zostać uznany za wydający nakaz organ sądowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, jeżeli uczestniczy w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości wydającego nakaz państwa członkowskiego, jeżeli działa niezależnie i jeżeli jego decyzja o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania podlega zaskarżeniu przed sądem.
33 W niniejszej sprawie zdaniem tego sądu dwa pierwsze wymogi są spełnione, ponieważ we Francji urzędnicy prokuratury uczestniczą w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości i nie są narażeni na ryzyko podlegania, bezpośrednio lub pośrednio, indywidualnym poleceniom lub instrukcjom ze strony władzy wykonawczej.
34 Natomiast jeśli chodzi o trzeci wymóg wspomniany sąd zauważa, że jak wynika z informacji przekazanych mu przez organy francuskie, decyzja o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania i jej proporcjonalny charakter nie podlegają odrębnemu zaskarżeniu przed sądem. Jednakże w praktyce, wydając krajowy nakaz aresztowania, który poprzedza europejski nakaz aresztowania, sędzia śledczy bada również przesłanki i proporcjonalność wydania europejskiego nakazu aresztowania.
35 W świetle tych rozważań sąd odsyłający zastanawia się, po pierwsze, czy ocena sądu dokonywana przy wydawaniu krajowego nakazu aresztowania, a zatem przed faktyczną decyzją prokuratury o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania, dotycząca proporcjonalności ewentualnego wydania europejskiego nakazu aresztowania jest w istocie zgodna z wymogami określonymi w pkt 75 wyroku z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau) (C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456), stosownie do którego decyzja prokuratury o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania musi podlegać zaskarżeniu przed sądem w pełni odpowiadającemu wymogom skutecznej ochrony sądowej.
36 Po drugie, biorąc pod uwagę okoliczność, że zgodnie z informacjami przekazanymi sądowi odsyłającemu przez organy francuskie zainteresowana osoba może po jej faktycznym przekazaniu do wydającego nakaz państwa członkowskiego wnieść do sądu skargę o stwierdzenie nieważności europejskiego nakazu aresztowania, sąd odsyłający zastanawia się, czy możliwość ta odpowiada wspomnianym wymogom.
37 W tych okolicznościach rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie) postanowił zawiesić postępowanie i skierować do Trybunału następujące pytania prejudycjalne:
„1) Czy prokurator, który uczestniczy w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości wydającego nakaz państwa członkowskiego, a który w ramach wykonywania swoich obowiązków nierozerwalnie związanych z wydawaniem europejskiego nakazu aresztowania działa niezależnie i który wydał europejski nakaz aresztowania, może zostać uznany za wydający nakaz organ sądowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej [2002/584], jeżeli sąd wydającego nakaz państwa członkowskiego zbadał przesłanki wydania europejskiego nakazu aresztowania, w szczególności jego proporcjonalny charakter, przed faktycznym podjęciem przez tego prokuratora decyzji o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania?
2) W przypadku udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie pierwsze: czy przewidziany w pkt 75 wyroku z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau) (C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456) warunek, zgodnie z którym decyzja prokuratora o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania, a w szczególności proporcjonalny charakter takiej decyzji, muszą móc podlegać zaskarżeniu przed sądem w pełni odpowiadającemu wymogom skutecznej ochrony sądowej, jest spełniony, jeżeli osoba poszukiwana ma po jej faktycznym przekazaniu możliwość wszczęcia postępowania przed sądem wydającego nakaz państwa członkowskiego, w którym to postępowaniu może się ona powoływać na nieważność europejskiego nakazu aresztowania i w którym sąd ten bada między innymi proporcjonalny charakter decyzji o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania?”.
38 Postanowieniem prezesa Trybunału z dnia 17 września 2019 r. sprawy C‑566/19 PPU i C‑626/19 PPU zostały połączone do celów pisemnego i ustnego etapu postępowania, jak również do celów wydania wyroku.
W przedmiocie trybu pilnego
39 W dniu 17 września 2019 r. na wniosek sędzi sprawozdawczyni i po wysłuchaniu rzecznika generalnego pierwsza izba Trybunału postanowiła rozpoznać odesłania w sprawach C‑566/19 PPU i C‑626/19 PPU w pilnym trybie prejudycjalnym.
40 Stwierdziwszy bowiem, że oba odesłania prejudycjalne dotyczą wykładni decyzji ramowej 2002/584, która wchodzi w zakres tytułu V części trzeciej traktatu FUE, dotyczącego przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, i w związku z tym mogą podlegać rozpoznaniu w pilnym trybie prejudycjalnym przewidzianym w art. 23a statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i art. 107 regulaminu postępowania przed Trybunałem, pierwsza izba Trybunału stwierdziła w odniesieniu do sprawy C‑626/19 PPU, w której rechtbank Amsterdam (sąd rejonowy w Amsterdamie) wnioskował o rozpoznanie jej w tym trybie, że YC jest pozbawiony wolności, a utrzymanie wobec niego aresztowania zależy od rozstrzygnięcia sporu w postępowaniu głównym. W odniesieniu do sprawy C‑566/19 PPU pierwsza izba Trybunału uznała, że choć JR nie jest pozbawiony wolności, pytanie postawione w tej sprawie jest nierozerwalnie związane z pytaniami będącymi przedmiotem sprawy C‑626/19 PPU, i że w związku z tym celem spełnienia wymogów prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości należy z urzędu rozpoznać tę sprawę w pilnym trybie prejudycjalnym.
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
41 Poprzez swe pytania, które należy rozpatrywać łącznie, sądy odsyłające zmierzają w istocie do ustalenia, po pierwsze, czy wykładni art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 należy dokonywać w ten sposób, że pojęcie „wydającego nakaz organu sądowego” w rozumieniu tego przepisu obejmuje prokuratorów państwa członkowskiego właściwych w zakresie prowadzenia postępowania karnego i podlegających kierownictwu i kontroli swych przełożonych, a po drugie, czy wymóg kontroli spełnienia przesłanek wymaganych do wydania europejskiego nakazu aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego, a w szczególności proporcjonalnego charakteru jego wydania, do czego odwołuje się pkt 75 wyroku z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau) (C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456), jest spełniony, jeżeli w wydającym nakaz państwie członkowskim sąd sprawuje tę kontrolę i bada proporcjonalny charakter decyzji o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania przed jego wydaniem lub, jeśli tak nie jest, to czy jest on spełniony, jeżeli decyzja ta może podlegać sądowej kontroli również po faktycznym przekazaniu poszukiwanej osoby.
Uwagi wstępne
42 Na wstępie należy przypomnieć, że zarówno zasada wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi, jak i zasada wzajemnego uznawania, która sama w sobie opiera się na wzajemnym zaufaniu między nimi, mają w prawie Unii fundamentalne znaczenie, gdyż umożliwiają one utworzenie i utrzymywanie przestrzeni bez granic wewnętrznych. Dokładniej rzecz ujmując – zasada wzajemnego zaufania wymaga, w szczególności w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, aby każde z tych państw uznawało – z zastrzeżeniem wyjątkowych okoliczności – że wszystkie inne państwa członkowskie przestrzegają prawa Unii, a zwłaszcza praw podstawowych uznanych w tym prawie [wyrok z dnia 25 lipca 2018 r., Minister for Justice and Equality (Nieprawidłowości w systemie sądownictwa), C‑216/18 PPU, EU:C:2018:586, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo].
43 Należy również zauważyć, że decyzja ramowa 2002/584, jak wynika z jej motywu 6, stanowi pierwszy konkretny środek w dziedzinie prawa karnego wprowadzający w życie zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych, ustanowioną w art. 82 ust. 1 TFUE, dawniej art. 31 UE, na podstawie którego ta decyzja ramowa została wydana. Od tego czasu w ramach współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych wprowadzano stopniowo instrumenty prawne, których skoordynowane stosowanie służy wzmocnieniu zaufania państw członkowskich wobec ich krajowych porządków prawnych w celu zapewnienia uznawania i wykonywania w Unii wyroków w sprawach karnych, by uniknąć bezkarności sprawców przestępstw.
44 Zasada wzajemnego uznawania, która leży u podstaw systematyki decyzji ramowej 2002/584, powoduje, zgodnie z art. 1 ust. 2 tej decyzji, że państwa członkowskie są zasadniczo zobowiązane do uwzględnienia europejskiego nakazu aresztowania (wyrok z dnia 16 listopada 2010 r., Mantello, C‑261/09, EU:C:2010:683, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo).
45 Stosownie do przepisów decyzji ramowej 2002/584 państwa członkowskie mogą bowiem odmówić wykonania takiego nakazu wyłącznie w wymienionych w art. 3 wspomnianej decyzji ramowej przypadkach obligatoryjnej odmowy wykonania oraz we wskazanych w jej art. 4 i 4a przypadkach fakultatywnej odmowy wykonania. Wykonujący nakaz organ sądowy może ponadto uzależnić wykonanie europejskiego nakazu aresztowania tylko od spełnienia warunków określonych w art. 5 wspomnianej decyzji ramowej (wyrok z dnia 29 stycznia 2013 r., Radu, C‑396/11, EU:C:2013:39, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo).
46 Należy również zauważyć, że skuteczność i prawidłowe funkcjonowanie uproszczonego systemu przekazywania osób skazanych lub podejrzanych o naruszenie przepisów ustawy karnej ustanowionego w decyzji ramowej 2002/584 opierają się na przestrzeganiu określonych wymogów ustanowionych w tej decyzji ramowej, których zakres został sprecyzowany przez orzecznictwo Trybunału.
47 W niniejszej sprawie wymogi, w odniesieniu do których sądy odsyłające zwracają się do Trybunału o udzielenie wskazówek, dotyczą, po pierwsze, pojęcia „wydającego nakaz organu sądowego” w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, a po drugie, zakresu skutecznej ochrony sądowej, która powinna być zapewniona osobom, przeciwko którym wydano europejski nakaz aresztowania.
48 W tym względzie, jak zauważył również rzecznik generalny w pkt 70 opinii, istnienie możliwości zaskarżenia przed sądem decyzji o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania podjętej przez organ inny niż sąd nie stanowi warunku, od którego uzależnione byłoby uznanie tego organu za wydający nakaz organ sądowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584. Wymóg tego rodzaju nie jest objęty przepisami ustawowymi i organizacyjnymi tego organu, lecz dotyczy procedury wydawania takiego nakazu.
49 Taka wykładnia znajduje potwierdzenie w wyroku z dnia 27 maja 2019 r., PF (Prokurator generalny Litwy) (C‑509/18, EU:C:2019:457), w którym Trybunał orzekł, że prokuratora generalnego państwa członkowskiego, który chociaż pod względem strukturalnym jest niezależny od władzy sądowniczej, to jest właściwy w zakresie prowadzenia postępowania karnego, i którego status w tym państwie członkowskim zapewnia mu gwarancję niezależności od władzy wykonawczej w ramach wydawania europejskiego nakazu aresztowania, należy uznać za wydający nakaz organ sądowy w rozumieniu decyzji ramowej 2002/584, i pozostawił sądowi odsyłającemu ustalenie ponadto tego, czy decyzje tego prokuratora mogą podlegać zaskarżeniu w pełni odpowiadającemu wymogom skutecznej ochrony sądowej.
W przedmiocie pojęcia „wydającego nakaz organu sądowego”
50 Artykuł 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 jako wydający nakaz organ sądowy wyznacza organ sądowy wydającego nakaz państwa członkowskiego właściwy do wydania europejskiego nakazu aresztowania na mocy prawa obowiązującego w tym państwie.
51 Zgodnie z orzecznictwem Trybunału o ile zgodnie z zasadą autonomii proceduralnej państwa członkowskie mogą wyznaczyć na mocy ich prawa krajowego „organ sądowy” właściwy do wydania europejskiego nakazu aresztowania, o tyle znaczenie i zakres tego pojęcia nie mogą zostać pozostawione ocenie każdego z państw członkowskich, ponieważ pojęcie to wymaga autonomicznej i jednolitej w całej Unii wykładni, która powinna być dokonana z uwzględnieniem jednocześnie brzmienia art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584, kontekstu, w który się on wpisuje, i celu zamierzonego przez tę decyzję ramową [zob. podobnie wyrok z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau), C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456, pkt 48, 49 i przytoczone tam orzecznictwo].
52 Trybunał orzekł zatem, że pojęcie „wydającego nakaz organu sądowego” w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 może obejmować organy państwa członkowskiego, które chociaż niekoniecznie muszą być sądami lub sędziami, uczestniczą w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych tego państwa członkowskiego i działają w sposób niezależny przy wykonywaniu swoich obowiązków związanych z wydaniem europejskiego nakazu aresztowania, zaś niezależność ta wymaga, aby istniały przepisy ustawowe i organizacyjne gwarantujące, że wydający nakaz organ sądowy nie jest narażony, w ramach podejmowania decyzji o wydaniu takiego nakazu aresztowania, na jakiekolwiek ryzyko podlegania w szczególności indywidualnym instrukcjom ze strony władzy wykonawczej [zob. podobnie wyrok z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau), C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456, pkt 51, 74].
53 W niniejszej sprawie udział w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych członków prokuratury, którzy we Francji mają status „magistrats”, nie jest kwestionowany.
54 W odniesieniu do kwestii, czy wspomniani „magistrats” działają w sposób niezależny przy wykonywaniu swoich obowiązków związanych z wydaniem europejskiego nakazu aresztowania, z uwag na piśmie i uwag ustnych przedstawionych przez rząd francuski na rozprawie przed Trybunałem wynika, że art. 64 konstytucji gwarantuje niezależność sądownictwa, które obejmuje sędziów (magistrats du siège) oraz prokuratorów (magistrats du parquet), oraz że na mocy art. 30 KPK prokuratura wykonuje swoje obowiązki w sposób obiektywny i nie otrzymuje żadnych indywidualnych instrukcji od władzy wykonawczej, zaś minister sprawiedliwości może kierować do prokuratorów jedynie ogólne instrukcje w zakresie polityki karnej celem zapewnienia jej spójności na całym terytorium. Zdaniem rządu francuskiego te ogólne instrukcje nie mogą w żadnym razie uniemożliwić prokuratorowi korzystania ze swobody uznania przysługującej mu w zakresie proporcjonalnego charakteru wydania europejskiego nakazu aresztowania. Ponadto zgodnie z art. 31 KPK prokuratura prowadzi postępowanie karne i zapewnia poszanowanie prawa przy zachowaniu zasady bezstronności.
55 Okoliczności te wystarczają do wykazania, że prokuratorom we Francji przysługuje uprawnienie do dokonania w sposób niezależny, w szczególności względem władzy wykonawczej, oceny konieczności wydania europejskiego nakazu aresztowania i jego proporcjonalnego charakteru i że wykonują oni to uprawnienie w sposób obiektywny, przy uwzględnieniu wszystkich dowodów obciążających i odciążających.
56 O ile prawdą jest, że prokuratorzy są zobowiązani do wykonywania instrukcji pochodzących od swoich przełożonych, o tyle z orzecznictwa Trybunału, a w szczególności z wyroku z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau) (C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456), a także z wyroku z dnia 27 maja 2019 r., PF (Prokurator generalny Litwy) (C‑509/18, EU:C:2019:457), wynika, że wymóg niezależności, który wyklucza, aby uprawnienia decyzyjne prokuratorów podlegały instrukcjom zewnętrznym w stosunku do władzy sądowniczej, pochodzącym w szczególności ze strony władzy wykonawczej, nie zabrania instrukcji wewnętrznych, które mogą być wydawane prokuratorom przez ich przełożonych, także będących prokuratorami, na podstawie stosunku podporządkowania, na którym opiera się funkcjonowanie prokuratury.
57 Niezależności prokuratury nie podważa również okoliczność, że jest ona właściwa w zakresie prowadzenia postępowania karnego. Jak bowiem zauważyła podczas rozprawy przed Trybunałem Parquet général du Grand-Duché de Luxembourg (prokuratura generalna Wielkiego Księstwa Luksemburga), pojęcie „wydającego nakaz organu sądowego” w rozumieniu art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 nie oznacza wyłącznie sędziów lub sądów państwa członkowskiego. W tym względzie Trybunał orzekł, że pojęcie to obejmuje również właściwego w zakresie prowadzenia postępowania karnego prokuratora generalnego państwa członkowskiego, pod warunkiem że jego status zapewnia mu gwarancję niezależności od władzy wykonawczej w ramach wydawania europejskiego nakazu aresztowania [zob. podobnie wyrok z dnia 27 maja 2019 r., PF (Prokurator generalny Litwy), C‑509/18, EU:C:2019:457, pkt 57].
58 W świetle wszystkich powyższych rozważań wykładni art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 należy dokonywać w ten sposób, że pojęcie „wydającego nakaz organu sądowego” w rozumieniu tego przepisu obejmuje prokuratorów państwa członkowskiego właściwych w zakresie prowadzenia postępowania karnego i podlegających kierownictwu i kontroli swych przełożonych, jeżeli ich status zapewnia im gwarancję niezależności, w szczególności względem władzy wykonawczej, w ramach wydawania europejskiego nakazu aresztowania.
W przedmiocie prawa do skutecznej ochrony sądowej
59 W system europejskiego nakazu aresztowania wmontowana jest dwupoziomowa ochrona praw procesowych i podstawowych osoby poszukiwanej, gdyż do ochrony sądowej przysługującej jej na pierwszym poziomie, w trakcie wydawania orzeczenia krajowego, takiego jak krajowy nakaz aresztowania, dochodzi ochrona, jaką należy jej zapewnić na drugim poziomie, w trakcie wydawania europejskiego nakazu aresztowania, które w konkretnym wypadku może nastąpić krótko po wydaniu wspomnianego orzeczenia krajowego [wyrok z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau), C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo].
60 Zatem w odniesieniu do środka, który, tak jak europejski nakaz aresztowania, może naruszać prawo do wolności zainteresowanej osoby, ochrona ta wymaga, aby decyzja spełniająca wymogi związane ze skuteczną ochroną sądową została wydana przynajmniej na jednym z dwóch poziomów wspomnianej ochrony [wyrok z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau), C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456, pkt 68].
61 W szczególności drugi poziom ochrony praw zainteresowanej osoby zakłada, że wydający nakaz organ sądowy kontroluje spełnienie przesłanek wymaganych do jego wydania i bada w sposób obiektywny, z uwzględnieniem wszystkich dowodów obciążających i odciążających, nie będąc przy tym narażony na ryzyko podlegania instrukcjom zewnętrznym, w szczególności ze strony władzy wykonawczej, czy wydanie tego nakazu ma charakter proporcjonalny [zob. podobnie wyrok z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau), C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456, pkt 71, 73].
62 Ponadto jeżeli prawo wydającego nakaz państwa członkowskiego przyznaje uprawnienie do wydania europejskiego nakazu aresztowania organowi, który chociaż uczestniczy w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości tego państwa członkowskiego, to jednak sam nie jest sądem, decyzja o wydaniu takiego nakazu aresztowania, a w szczególności proporcjonalny charakter takiej decyzji, powinny podlegać w tym państwie członkowskim zaskarżeniu przed sądem w pełni odpowiadającemu wymogom skutecznej ochrony sądowej [wyrok z dnia 27 maja 2019 r., OG i PI (Prokuratury w Lubece i w Zwickau), C‑508/18 i C‑82/19 PPU, EU:C:2019:456, pkt 75].
63 Takie zaskarżenie decyzji o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania podjętej przez organ, który chociaż uczestniczy w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości i korzysta z wymaganej niezależności od władzy wykonawczej, to jednak nie stanowi sądu, ma na celu zapewnienie, aby kontrola spełnienia przesłanek wymaganych do wydania europejskiego nakazu aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego, a w szczególności jego proporcjonalnego charakteru, była dokonywana w ramach procedury odpowiadającej wymogom skutecznej ochrony sądowej.
64 To zatem do państw członkowskich należy czuwanie nad tym, by ich porządki prawne skutecznie zapewniały poziom ochrony sądowej wymagany przez decyzję ramową 2002/584, zgodnie z jej wykładnią dokonaną w orzecznictwie Trybunału, za pomocą przepisów proceduralnych, które państwa te stosują i które mogą różnić się w poszczególnych systemach.
65 W szczególności ustanowienie prawa do odrębnego środka zaskarżenia decyzji o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania podjętej przez organ sądowy inny niż sąd stanowi w tym względzie tylko jedną z możliwości.
66 Decyzja ramowa 2002/584 nie stoi bowiem na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie stosowało własne przepisy proceduralne w odniesieniu do wydania europejskiego nakazu aresztowania, o ile nie jest to sprzeczne z celem tej decyzji ramowej i wynikającymi z niej wymogami (zob. podobnie wyrok z dnia 30 maja 2013 r., F, C‑168/13 PPU, EU:C:2013:358, pkt 53).
67 W niniejszym przypadku, jak wynika z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał, we francuskim porządku prawnym wydanie europejskiego nakazu aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego zawsze jest poprzedzone krajowym nakazem aresztowania wydanym przez sąd, co do zasady przez sędziego śledczego. Stosownie do art. 131 KPK jeżeli osoba poszukiwana ukrywa się lub przebywa poza terytorium francuskim, sędzia śledczy, po zasięgnięciu opinii prokuratora Republiki, może wydać przeciwko niej nakaz aresztowania, jeżeli zarzucany jej czyn podlega karze pozbawienia wolności jak za występek lub karze surowszej.
68 Z odesłania prejudycjalnego w sprawie C‑626/19 PPU wynika, że w sytuacji gdy europejski nakaz aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego zostaje wydany przez prokuraturę, sąd, który wydał krajowy nakaz aresztowania, na podstawie którego wydano europejski nakaz aresztowania, zwraca się jednocześnie do prokuratury o wydanie europejskiego nakazu aresztowania i dokonuje oceny przesłanek wymaganych do wydania tego europejskiego nakazu aresztowania, a w szczególności jego proporcjonalnego charakteru.
69 Ponadto zdaniem rządu francuskiego we francuskim porządku prawnym decyzja o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania może, jako czynność postępowania, podlegać zaskarżeniu w drodze skargi o stwierdzenie nieważności na podstawie art. 170 KPK. Tego rodzaju zaskarżenie, dostępne tak długo, jak długo toczy się postępowanie przygotowawcze przed sędzią śledczym, umożliwia stronom postępowania zapewnienie poszanowania ich praw. Jeżeli europejski nakaz aresztowania wydano przeciwko osobie, która nie jest jeszcze stroną postępowania, osoba ta może wnieść skargę o stwierdzenie nieważności po jej faktycznym przekazaniu i stawieniu się przed sędzią śledczym.
70 Istnienie we francuskim porządku prawnym tego rodzaju przepisów proceduralnych świadczy o tym, że proporcjonalny charakter decyzji prokuratury o wydaniu europejskiego nakazu aresztowania może być przedmiotem kontroli sądowej uprzedniej wobec jego wydania, względnie niemal jednoczesnej z jego wydaniem, a w każdym razie kontroli następującej po wydaniu europejskiego nakazu aresztowania, a tym samym badanie to może nastąpić, w zależności od przypadku, przed faktycznym przekazaniem osoby poszukiwanej lub po jej faktycznym przekazaniu.
71 Tego rodzaju system odpowiada zatem wymogowi skutecznej ochrony sądowej.
72 Ponadto, jak przypomniano w pkt 43 niniejszego wyroku, decyzja ramowa 2002/584 wpisuje się w ogólny system gwarancji skutecznej ochrony sądowej przewidzianych w innych przepisach prawa Unii przyjętych w dziedzinie współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, które przyczyniają się do ułatwienia osobie poszukiwanej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wykonywanie jej praw, także przed przekazaniem jej do wydającego nakaz państwa członkowskiego.
73 W szczególności art. 10 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności (Dz.U. 2013, L 294, s. 1) nakłada na właściwy organ wykonującego nakaz państwa członkowskiego obowiązek poinformowania osób podlegających nakazowi, niezwłocznie po pozbawieniu ich wolności, że mają one prawo do ustanowienia adwokata w wydającym nakaz państwie członkowskim.
74 W świetle powyższych rozważań na postawione pytania należy odpowiedzieć, że wykładni art. 6 ust. 1 decyzji ramowej 2002/584 należy dokonywać w ten sposób, iż pojęcie „wydającego nakaz organu sądowego” w rozumieniu tego przepisu obejmuje prokuratorów państwa członkowskiego właściwych w zakresie prowadzenia postępowania karnego i podlegających kierownictwu i kontroli swych przełożonych, jeżeli ich status zapewnia im gwarancję niezależności, w szczególności od władzy wykonawczej, w ramach wydawania europejskiego nakazu aresztowania. Wykładni decyzji ramowej 2002/584 należy dokonywać w ten sposób, że wymogi skutecznej ochrony sądowej, z której korzystać powinna osoba, przeciwko której wydano europejski nakaz aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego, są spełnione, jeżeli zgodnie z ustawodawstwem wydającego nakaz państwa członkowskiego przesłanki wydania tego nakazu, a w szczególności jego proporcjonalny charakter, podlegają w tym państwie członkowskim kontroli sądowej.
W przedmiocie kosztów
75 Dla stron w postępowaniach głównych niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionych przed sądami odsyłającymi, do nich zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniach głównych, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:
Wykładni art. 6 ust. 1 decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi, zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r., należy dokonywać w ten sposób, że pojęcie „wydającego nakaz organu sądowego” w rozumieniu tego przepisu obejmuje prokuratorów państwa członkowskiego właściwych w zakresie prowadzenia postępowania karnego i podlegających kierownictwu i kontroli swych przełożonych, jeżeli ich status zapewnia im gwarancję niezależności, w szczególności względem władzy wykonawczej, w ramach wydawania europejskiego nakazu aresztowania.
Wykładni decyzji ramowej 2002/584, zmienionej decyzją ramową 2009/299, należy dokonywać w ten sposób, że wymogi skutecznej ochrony sądowej, z której korzystać powinna osoba, przeciwko której wydano europejski nakaz aresztowania w celu przeprowadzenia postępowania karnego, są spełnione, jeżeli zgodnie z ustawodawstwem wydającego nakaz państwa członkowskiego przesłanki wydania tego nakazu, a w szczególności jego proporcjonalny charakter, podlegają w tym państwie członkowskim kontroli sądowej.
Podpisy