WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
(druga izba)

z dnia 16 września 2013 r.

Sprawy połączone F‑23/12 i F‑30/12

Jérôme Glantenay i Marco Cecchetto

przeciwko

Komisji Europejskiej

Służba publiczna – Konkurs otwarty – Ogłoszenie o konkursie EPSO/AD/204/10 – Selekcja na podstawie świadectw kwalifikacji – Odrzucenie kandydatów bez konkretnego zbadania ich dyplomów i doświadczenia zawodowego

Przemiot:      Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a, w której skarżący żądają stwierdzenia nieważności decyzji komisji konkursu otwartego EPSO/AD/204/10 w sprawie odrzucenia ich kandydatur.

Orzeczenie:      Stwierdza się nieważność decyzji komisji konkursu otwartego EPSO/AD/204/10 w sprawie odrzucenia kandydatur D. Bonaguria, M. Cecchetta, A. Gecse, J. Glantenaya, B. Gorgola, A. Kalameesa, K. Skrobicha, I. Venckunaite i M. Załęskiej z postępowania konkursowego bez ich zbadania w ramach drugiego etapu oceny kwalifikacji określonej w ogłoszeniu o konkursie. W pozostałym zakresie skargi w sprawach F‑23/12 i F‑30/12 zostają oddalone. Komisja Europejska pokrywa dziewięć dziesiątych własnych kosztów oraz zostaje obciążona kosztami poniesionymi przez D. Bonaguria, M. Cecchetta, A. Gecse, J. Glantenaya, B. Gorgola, A. Kalameesa, K. Skrobicha, I. Venckunaite i M. Załęskiej. I. Cruceru pokrywa własne koszty oraz zostaje obciążona jedną dziesiątą kosztów poniesionych przez Komisję Europejską.

Streszczenie

1.      Postępowanie sądowe – Skarga wszczynająca postępowanie – Żądania – Zmiana w toku postępowania – Przesłanka

(regulamin postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej, art. 35)

2.      Urzędnicy – Konkurs – Komisja konkursowa – Data utworzenia –Wyznaczenie wszystkich członków po raz pierwszy – Wpływ zmian w składzie z powodu dymisji niektórych członków – Brak

(regulamin pracowniczy, załącznik III, art. 3)

3.      Urzędnicy – Konkurs – Komisja konkursowa – Obowiązek opublikowania składu przed rozpoczęciem egzaminów – Brak

(regulamin pracowniczy, załącznik III, art. 3)

4.      Urzędnicy – Konkurs – Komisja konkursowa – Skład – Stabilność wystarczająca dla zapewnienia spójnej oceny kandydatów – Zakres – Obowiązkowa obecność członków na egzaminie pisemnym – Brak

(regulamin pracowniczy, załącznik III, art. 3)

5.      Skargi urzędników – Skarga na decyzję o niedopuszczeniu do egzaminów konkursowych – Możliwość powołania się na nieprawidłowość ogłoszenia o konkursie

(regulamin pracowniczy, art. 90, 91)

6.      Urzędnicy – Konkurs – Organizacja – Uznanie przysługujące organowi powołującemu – Granice

(regulamin pracowniczy, art. 27, załącznik III, art. 1, 4, 5)

7.      Urzędnicy – Konkurs – Konkurs przeprowadzony w oparciu o świadectwa posiadanych kwalifikacji oraz egzaminy – Ocena osiągnięć kandydatów – Odrzucenie kandydatów w zależności od ich ważonych odpowiedzi na pytania zadane w fazie preselekcji – Brak konkretnego zbadania przez komisję konkursową dyplomów i doświadczenia zawodowego kandydatów – Niedopuszczalność

(regulamin pracowniczy, załącznik III, art. 5 akapity pierwszy i trzeci)

1.      Zgodnie z art. 35 regulaminu postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej pod uwagę mogą być brane jedynie żądania przedstawione w skardze wszczynającej postępowanie, a zatem bez zmiany przedmiotu sporu strona z zasady nie może w toku postępowania występować z nowymi żądaniami lub rozszerzać przedmiotu istniejących żądań. Jedynie gdy zachodzi nowa okoliczność mogąca wpłynąć na przedmiot skargi, jak na przykład wydanie w toku postępowania aktu uchylającego i zastępującego zaskarżony akt, można dopuścić, by skarżący odpowiednio zmienił swoje żądania.

(zob. pkt 34)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa 83/63 Krawczynski przeciwko Komisji, 8 lipca 1965 r.; sprawa 14/81 Alpha Steel przeciwko Komisji, 3 marca 1982 r., pkt 8

2.      Choć komisja konkursowa odpowiedzialna za ocenę kandydatów w danym konkursie musi zostać koniecznie ukonstytuowana, zanim rozpocznie się selekcja kandydatów, to należy uznać, że komisja konkursowa została utworzona, jeżeli wszyscy jej członkowie zostali wyznaczeni przez organ powołujący po raz pierwszy. O ile bowiem z powodu dymisji niektórych członków skład tej komisji może wymagać zmian, o tyle okoliczność ta nie ma wpływu z mocą wsteczną na ustalenie daty, z którą komisję należy uznać za ukonstytuowaną.

(zob. pkt 43)

3.      Nawet gdyby organ powołujący miał obowiązek publikowania składu wszystkich komisji konkursowych przed rozpoczęciem egzaminów, to poszanowanie tego obowiązku nie stanowiłoby istotnego wymogu formalnego, którego niedochowanie mogłoby powodować nieważność decyzji wydanych przez komisję, chyba że byłoby ono tego rodzaju, że mogłoby mieć wpływ na rzeczone decyzje lub pozbawić kandydatów jakiejś gwarancji proceduralnej. Po pierwsze, poznanie tożsamości członków komisji konkursowej nie wpływa na szanse powodzenia kandydata, ponieważ selekcja kandydatów odbywa się na podstawie kryteriów określonych w ogłoszeniu o konkursie, a nie w zależności od tego, kim są członkowie tej komisji. Po drugie, choć publikowanie listy członków komisji konkursowej ma na celu umożliwienie kandydatom upewnienia się, czy w przypadku któregoś z członków komisji konkursowej, przed którymi stają, nie zachodzi konflikt interesów, opublikowanie z opóźnieniem listy członków komisji konkursowej nie pozbawia kandydatów żadnej gwarancji, ponieważ zawsze mogą oni powołać się na ewentualny konflikt interesów w ramach późniejszej skargi na decyzję rzeczonej komisji w sprawie nieumieszczenia ich na liście rezerwy kadrowej.

(zob. pkt 46)

4.      Aby zapewnić kandydatom na egzaminach ustnych spójność i obiektywizm ocen, a także zważywszy na porównawczy charakter konkursu, niezbędna jest tam obecność wszystkich członków komisji konkursowej, a przynamniej zachowanie pewnej stabilności składu komisji konkursowej. Jednakże zachowanie takiej stabilności nie jest niezbędne do zapewnienia poszanowania zasady równego traktowania w odniesieniu do egzaminów pisemnych. Członek komisji konkursowej, który nie był obecny w czasie, gdy inni członkowie komisji konkursowej sprawdzali pracę kandydata, może bowiem, jeżeli dostrzeże taką konieczność, sprawdzić a posteriori tę pracę w celu porównania jej z innymi i w konsekwencji wziąć aktywny udział w jej ocenie.

(zob. pkt 49)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑267/03 Roccato przeciwko Komisji, 26 stycznia 2005 r., pkt 38

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑5/08 Brune przeciwko Komisji, 29 września 2010 r., pkt 41; sprawa F‑41/08 Honnefelder przeciwko Komisji, 29 września 2010 r., pkt 36

5.      Skarżący ma prawo powołać się na nieprawidłowości, jakie wystąpiły w przebiegu konkursu, w tym nieprawidłowości, których przyczyny można doszukiwać się w samej treści ogłoszenia o konkursie, przy okazji skargi na późniejszą decyzję komisji konkursowej. Dopóki bowiem kandydatura skarżącego nie zostanie odrzucona przez komisję konkursową, jego interes prawny przeciwko ogłoszeniu o konkursie jest niepewny, przez co nie można zarzucać mu, że nie zaskarżył tego ogłoszenia w terminie określonym w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego.

(zob. pkt 65)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa C‑448/93 P Komisja przeciwko Noonan, 11 sierpnia 1995 r., pkt 17

6.      Organizacja konkursu ma na celu obsadzenie wolnych stanowisk w służbach instytucji i że w związku z tym, jak wynika w szczególności z art. 1 akapit pierwszy i art. 4 załącznika III do regulaminu pracowniczego, zadaniem organu powołującego jest sporządzenie ogłoszenia o konkursie i w tym celu wybór najodpowiedniejszej metody selekcji kandydatów w zależności od wymogów dotyczących stanowisk do obsadzenia, a ogólniej od interesu służby.

Jednakże korzystanie przez organ powołujący z tego uznania, bez względu na to, ile osób może zgłosić się do danego konkursu, musi mieścić się w granicach obowiązujących przepisów oraz ogólnych zasad prawa. Wynika z tego, że metoda wybrana przez organ powołujący powinna, po pierwsze, mieć na celu nabór osób spełniających najwyższe wymogi w zakresie kwalifikacji i wydajności zgodnie z art. 27 regulaminu pracowniczego, po drugie, zgodnie z art. 5 załącznika III do regulaminu pracowniczego pozostawiać w rękach niezależnej komisji konkursowej ocenę, dla każdego przypadku oddzielnie, czy przedłożone dyplomy lub doświadczenie zawodowe poszczególnych kandydatów odpowiadają poziomowi wymaganemu przez regulamin pracowniczy i ogłoszenie o konkursie, a po trzecie, prowadzić do spójnej i obiektywnej selekcji kandydatów.

(zob. pkt 69, 70)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑420/04 Blackler przeciwko Parlamentowi, 27 września 2006 r., pkt 23, 45

7.      Metoda oceny kwalifikacji polegająca na zapytaniu kandydatów na pierwszym etapie, za pośrednictwem kwestionariusza, czy uważają, że spełniają wszystkie wymogi dotyczące wykształcenia i doświadczenia zawodowego, a następnie, w zależności od odpowiedzi wszystkich kandydatów, na ustaleniu progu, poniżej którego kandydaci, którzy nie uzbierali po zastosowaniu współczynnika wagi wystarczającej liczby twierdzących odpowiedzi w przeliczeniu na punkty, są eliminowani, jest niezgodna z przepisami regulaminu pracowniczego oraz ogólnymi zasadami rządzącymi konkursami.

Z art. 5 akapity pierwszy i trzeci załącznika III do regulaminu pracowniczego wynika bowiem, że w razie oceny kwalifikacji komisja konkursowa powinna zbadać, czy dyplomy i doświadczenie zawodowe kandydatów spełniają wymogi ustalone w ogłoszeniu o konkursie. Tymczasem omawiana metoda selekcji nie przewiduje żadnej kontroli ze strony komisji konkursowej tego, czy świadectwa i kwalifikacje zawodowe posiadane przez kandydatów są istotne dla danej dziedziny, i oznacza z konieczności, że rzeczonych kandydatów nie wybiera się według tego, czy ich dyplomy lub doświadczenie zawodowe są istotne dla danej dziedziny, lecz zgodnie z ich własnym pojęciem na swój temat, co nie stanowi wystarczająco obiektywnego czynnika, by gwarantowało wybór najlepszych kandydatów ani nawet spójność przeprowadzonej selekcji.

Ponadto jeżeli liczba punktów, które musi uzyskać kandydat, aby jego zgłoszenie zostało przeanalizowane w drugim etapie, zależy od liczby punktów pozostałych kandydatów, kandydat ten może zostać wyeliminowany przez sam fakt, że inni kandydaci odpowiedzieli twierdząco na niektóre pytania wskutek zbyt korzystnej dla siebie interpretacji wskazanych kryteriów, błędnego zrozumienia pytań lub błędnej oceny wartości swoich dyplomów lub doświadczenia zawodowego, gdyż każde z zadanych pytań wymaga od kandydata bardzo subiektywnej oceny tego, czy jego dyplomy i doświadczenie zawodowe są istotne dla danej dziedziny. W tym sensie omawiana metoda selekcji jest niewystarczająca, by zagwarantować obiektywizm i spójność oceny.

W związku z tym, przewidując wyeliminowanie niektórych kandydatów ze względu na to, że ich dyplomy i doświadczenie zawodowe nie są wystarczająco istotne dla danej dziedziny, bez zbadania tego konkretnie przez komisję konkursową, postanowienia ogłoszenia o konkursie dotyczące pierwszego etapu oceny kwalifikacji w niewłaściwy sposób ograniczają uprawnienia komisji konkursowej i w konsekwencji należy je uznać za niezgodne z prawem.

(zob. pkt 71–74, 76)

Odesłanie:

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑73/11 CB przeciwko Komisji, 24 kwietnia 2013 r., pkt 50–52

Sąd Unii Europejskiej: sprawa T‑361/10 P Komisja przeciwko Pachtitis, 14 grudnia 2011 r., pkt 43; sprawa T‑6/11 P Komisja przeciwko Vicente Carbajosa i in., 14 grudnia 2011 r., pkt 58