POSTANOWIENIE SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
UNII EUROPEJSKIEJ
(trzecia izba)

z dnia 17 marca 2016 r.

Sprawa F‑76/11 DEP

Diana Grazyte

przeciwko

Komisji Europejskiej

Służba publiczna – Postępowanie – Ustalenie kosztów – Dostęp do sądu – Wypłacalność zobowiązanego do pokrycia kosztów postępowania

Przedmiot:      Wniosek o ustalenie kosztów podlegających zwrotowi, złożony przez Komisję Europejską w następstwie wyroku z dnia 5 grudnia 2012 r., Grazyte/Komisja (F‑76/11, EU:F:2012:173).

Orzeczenie:      Całkowita wysokość kosztów podlegających zwrotowi przez D. Grazyte Komisji Europejskiej w sprawie F‑76/11 Grazyte/Komisja zostaje ustalona na kwotę 4675,32 EUR. Kwotę, o której mowa, w pkt 1, powiększa się o odsetki za zwłokę naliczane od chwili doręczenia niniejszego postanowienia do czasu jej faktycznego uiszczenia, obliczone według stawki procentowej stosowanej przez Europejski Bank Centralny dla podstawowych operacji refinansujących mającej zastosowanie w pierwszym dniu kalendarzowym miesiąca terminu zapłaty, powiększonej o trzy i pół punktu procentowego. W pozostałym zakresie wniosek zostaje oddalony.

Streszczenie

1.      Postępowanie sądowe – Koszty – Ustalenie – Okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę – Pomoc tego samego adwokata na istotnym dla sporu etapie postępowania poprzedzającym wniesienie skargi – Skrócenie czasu koniecznego do przygotowania postępowania sądowego – Zakres

[regulamin postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej (2007), art. 91 lit. b)]

2.      Postępowanie sądowe – Koszty – Koszty podlegające zwrotowi – Koszty wynagrodzenia adwokata instytucji lub jednostek organizacyjnych Unii – Stawka godzinowa obowiązująca w sprawach z zakresu służby publicznej

(regulamin postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej, art. 103 § 5)

3.      Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Koszty poniesione przez instytucję w związku ze skargą do sądu Unii – Obciążenie strony przeciwnej kosztami podlegającymi zwrotowi – Uwzględnienie wypłacalności tej strony – Dopuszczalność

(art. 6 ust. 1 akapit pierwszy TUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47)

4.      Postępowanie sądowe – Koszty – Ustalenie – Koszty podlegające zwrotowi – Okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę – Honoraria, które strony winne są swoim adwokatom – Uwzględnienie wypłacalności zobowiązanego do pokrycia kosztów postępowania

[regulamin postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej (2007), art. 91 lit. b), art. 95 § 1 akapit drugi, art. 97 § 2 akapity pierwszy i trzeci, art. 98 § 1]

1.      Sąd Unii nie jest związany rozliczeniem przedstawionym przez stronę, która zamierza odzyskać koszty. Powinien on jedynie uwzględnić całkowitą liczbę godzin pracy, jaka może wydać się obiektywnie niezbędna dla celów postępowania.

Ponadto podlegającej zwrotowi kwoty wynagrodzenia adwokata danej instytucji nie można ustalać w oderwaniu od pracy wykonanej, nawet jeszcze przed wniesieniem sprawy do Sądu do spraw Służby Publicznej, przez służby tej instytucji. Skoro bowiem dopuszczalność skargi zależy od złożenia zażalenia oraz jego oddalenia przez organ powołujący, służby instytucji co do zasady zajmują się rozpatrywaniem spornych spraw, zanim jeszcze trafią one do Sądu do spraw Służby Publicznej.

Nie istnieje jednak w tym względzie bezwzględne domniemanie, że nakład pracy adwokata instytucji się zmniejszy, zwłaszcza jeżeli ten adwokat nie uczestniczył w redagowaniu odpowiedzi na zażalenie.

Zgodność decyzji z prawem należy bowiem oceniać w świetle okoliczności faktycznych i prawnych istniejących w chwili jej wydawania, przez co zadanie adwokata instytucji polega na obronie uzasadnienia i rozstrzygnięcia tej decyzji w postaci wynikającej z tejże decyzji, oprócz wyjątkowych przypadków, gdy – przy ograniczonym zakresie uznania administracji – uzasadnienie, na którym pierwotnie oparła się administracja, można zastąpić innym. W tych okolicznościach należy uznać, że adwokat instytucji co do zasady powinien opierać się na pracy wykonanej uprzednio przez służby tej instytucji zarówno przy wydaniu zaskarżonej decyzji, jak i w ramach postępowania poprzedzającego wniesienie skargi.

(zob. pkt 21–23, 25)

Odesłanie

Sąd do spraw Służby Publicznej, postanowienia: z dnia 16 października 2014 r., Marcuccio/Komisja, F‑69/10 DEP, EU:F:2014:238, pkt 21; z dnia 25 listopada 2014 r., Loukakis i in./Parlament, F‑82/11 DEP, EU:F:2014:253, pkt 32

2.      W sporach sądowych z zakresu służby publicznej można zasadniczo przyjąć, że stawka godzinowa wynosząca 250 EUR odpowiada rozsądnemu wynagrodzeniu adwokata instytucji.

(zob. pkt 32)

Odesłanie

Sąd do spraw Służby Publicznej, postanowienia: z dnia 25 czerwca 2014 r., Buschak/FEACVT, F‑47/08 DEP, EU:F:2014:175, pkt 53; z dnia 16 października 2014 r., Marcuccio/Komisja, F‑69/10 DEP, EU:F:2014:238, pkt 28

3.      Na mocy art. 6 ust. 1 akapit pierwszy TUE Karta praw podstawowych Unii Europejskiej ma taką samą moc prawną jak traktaty. Wynika z tego, że wiążące przepisy niższej rangi niż karta należy interpretować w sposób najdalej jak to możliwe pozwalający na nadanie im zastosowania zgodnego z kartą. Dokładniej, regulamin postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej należy interpretować zgodnie z art. 47 karty, gwarantującym prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem.

W tym względzie z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wynika, że nakładanie znacznego ciężaru finansowego, nawet po zakończeniu postępowania, może stanowić ograniczenie prawa dostępu do sądu, które jest elementem składowym prawa do rzetelnego procesu, zapisanego w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka i zagwarantowanego obecnie w porządku prawnym Unii w art. 47 karty. Dokładniej, Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że kwota kosztów postępowania, oceniana w świetle szczególnych okoliczności danej sprawy, w tym wypłacalności skarżącego i etapu postępowania, na którym nakłada się omawiane ograniczenie, jest czynnikiem, który należy brać pod uwagę w celu ustalenia, czy zainteresowany skorzystał z przysługującego mu prawa dostępu do sądu.

W tych okolicznościach uwzględnienie wypłacalności strony obciążonej kosztami postępowania w ramach postępowania w sprawie ustalenia kosztów nie stanowi ani nadużycia władzy, ani wyjścia poza zakres właściwości.

(zob. pkt 38, 40, 43)

Odesłanie

Trybunał, wyroki: z dnia 18 grudnia 2014 r., Abdida, C‑562/13, EU:C:2014:2453, pkt 47; z dnia 6 października 2015 r., Orizzonte Salute, C‑61/14, EU:C:2015:655, pkt 49

4.      W ramach postępowania w sprawie ustalenia kosztów Sąd do spraw Służby Publicznej ma prawo uwzględnić wypłacalność strony obciążonej kosztami postępowania, jeżeli musi określić kwotę wynagrodzenia należnego przez strony swoim adwokatom, która może zostać zwrócona przez stronę obciążoną kosztami postępowania.

Prawo dostępu do sądu nie byłoby bowiem należycie chronione, gdyby perspektywa konieczności pokrycia przez stronę znacznych kosztów na zakończenie postępowania zależała wyłącznie od woli strony przeciwnej. Przeciwnie, to sąd powinien przejąć, w razie trudności, zadanie ustalenia kosztów podlegających zwrotowi z uwzględnieniem okoliczności takich jak wypłacalność zainteresowanego.

Ponadto z art. 95 § 1 akapit drugi, z art. 97 § 3 oraz z art. 98 § 1 regulaminu postępowania z dnia 25 lipca 2007 r. wynika, że pomoc prawna mogła pokrywać jedynie koszty związane z pomocą jej beneficjentowi oraz z jego reprezentowaniem. Pomoc prawna przyznana zgodnie z art. 97 § 2 akapit pierwszy tego regulaminu nie mogła więc obejmować ewentualnej kwestii kwoty kosztów podlegających zwrotowi, które skarżący, w razie przegarnia sprawy, powinni zwrócić pozwanym z tytułu wynagrodzenia ich adwokata.

(zob. pkt 46, 50, 53)