WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(trzecia izba)
z dnia 4 maja 2010 r.
Sprawa F‑47/09
Éric Mathias Fries Guggenheim
przeciwko
Europejskiemu Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego
Służba publiczna – Członek personelu tymczasowego – Nieprzedłużenie umowy – Artykuł 11a regulaminu pracowniczego – Artykuł 1 akapit szósty załącznika II do regulaminu pracowniczego – Obowiązki związane z reprezentacją personelu – Obowiązek bezstronności i niezależności
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 236 WE i art. 152 EWEA, w której E.M. Fries Guggenheim żąda stwierdzenia nieważności decyzji dyrektor Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (Cedefop) z dnia 7 lipca 2008 r. w sprawie nieprzedłużenia z nim umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego oraz, w razie potrzeby, decyzji z dnia 18 lipca 2008 r. potwierdzającej ww. decyzję, a także zasądzenia od Cedefop odszkodowania, jeśli nie zostanie przywrócony do pracy.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Skarżący zostaje obciążony kosztami postępowania.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Personel tymczasowy – Zatrudnienie – Przedłużenie umowy zawartej na czas określony – Uznanie administracyjne
(warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 47 lit. c))
2. Akty instytucji – Dyrektywy – Bezpośrednie nałożenie obowiązków na instytucje Unii w ich stosunkach z personelem – Wyłączenie – Możliwość powołania się na daną podstawę prawną – Zakres
(art. 10 WE)
3. Urzędnicy – Prawa i obowiązki – Obowiązek niezależności i nieskazitelności
(regulamin pracowniczy, art. 11a)
4. Urzędnicy – Organizacja służb – Obsadzanie stanowisk – Uznanie administracyjne – Granice – Interes służby
(regulamin pracowniczy, art. 4, art. 7 ust. 1, art. 29, 45)
5. Urzędnicy – Skarga – Wniosek o odszkodowanie związany z wnioskiem o stwierdzenie nieważności – Oddalenie wniosku o stwierdzenie nieważności powodujące oddalenie wniosku o odszkodowanie
(regulamin pracowniczy, art. 91)
1. W odniesieniu do rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony z członkiem personelu tymczasowego zgodnie z art. 47 lit. c) warunków zatrudnienia innych pracowników, z zachowaniem określonego w umowie okresu wypowiedzenia, a także rozwiązania umowy zawartej na czas określony z członkiem personelu tymczasowego przed jej wygaśnięciem, właściwemu organowi przysługuje szeroki zakres uznania, a kontrola sądu Unii winna się tym samym ograniczyć, niezależnie od kontroli poszanowania obowiązku uzasadnienia, do sprawdzenia, iż nie występuje oczywisty błąd lub naruszenie prawa, czy też nadużycie władzy.
Powyższe odnosi się tym bardziej do sytuacji, gdy chodzi nie o rozwiązanie umowy przed terminem jej wygaśnięcia, lecz o nieprzedłużenie umowy zawartej z członkiem personelu tymczasowego na czas określony. W związku z tym kontrola sądu winna w takiej sytuacji ograniczyć się do zbadania, czy nie wystąpił oczywisty błąd w ocenie interesu służby ani nadużycie władzy.
Właściwy organ zobowiązany jest przy podejmowaniu decyzji w sprawie sytuacji pracownika uwzględnić wszystkie okoliczności mogące wpłynąć na jego decyzję, a w szczególności interes danego pracownika. Wynika to bowiem z ciążącego na administracji obowiązku staranności, który odzwierciedla równowagę wzajemnych praw i obowiązków wprowadzonych przez regulamin pracowniczy i, analogicznie, warunki zatrudnienia innych pracowników, w stosunkach między organem publicznym a jego pracownikami.
Powyższe rozważania natury ogólnej odnoszą się również do sytuacji, w której pracownik pełni obowiązki związane z reprezentacją personelu, gdyż w warunkach zatrudnienia innych pracowników nie ustanowiono żadnego systemu wyłączeń lub szczególnych przepisów dotyczących rozwiązania umowy z członkiem personelu tymczasowego, sprawującym taką funkcję. Ponieważ jednak w związku z pełnieniem takich funkcji dany pracownik może niekiedy otwarcie wyrażać sprzeciw lub krytykę wobec stanowiska zajmowanego przez administrację, upoważniony organ musi szczególnie zważać na to, by na jego ocenę co do przedłużenia umowy z zainteresowanym nie miała negatywnego wpływu postawa prezentowana przez zainteresowanego w związku z pełnieniem obowiązków w zakresie reprezentacji personelu, pod warunkiem że jego zachowanie nie wykraczało poza zwykłe ramy dialogu społecznego. Taka rozwaga jest tym bardziej konieczna, że tłem zbiorowych stosunków pracy są czasami obszary szczególnie napiętego konfliktu.
(zob. pkt 64–67)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa 25/80 De Briey przeciwko Komisji, 26 lutego 1981 r., Rec. s. 637, pkt 7
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑45/90 Speybrouck przeciwko Parlamentowi, 28 stycznia 1992 r., Rec. s. II‑33, pkt 97, 98; sprawa T‑51/91 Hoyer przeciwko Komisji, 17 marca 1994 r., RecFP s. I‑A‑103, II‑341, pkt 36; sprawa T‑123/95 B przeciwko Parlamentowi, 14 lipca 1997 r., RecFP s. I‑A‑245, II‑697, pkt 70; sprawa T‑223/99 Dejaiffe przeciwko OHIM, 12 grudnia 2000 r., RecFP s. I‑A‑277, II‑1267, pkt 51; sprawa T‑7/01 Pyres przeciwko Komisji, 6 lutego 2003 r., RecFP s. I‑A‑37, II‑239, pkt 50
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑38/06 Bianchi przeciwko ETF, 28 czerwca 2007 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑183, II‑A‑1‑1009, pkt 92–94 i przytoczone tam orzecznictwo
2. Dyrektywy skierowane są do państw członkowskich, nie zaś do instytucji lub jednostek organizacyjnych Unii, w związku z czym nie można uznać, że przepisy dyrektywy 2002/14 ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami w Unii Europejskiej jako takie nakładają obowiązki na instytucje w stosunkach z zatrudnionym przez nie personelem.
Jednakże fakt, że dyrektywa nie jest jako taka wiążąca dla instytucji, nie może wykluczać tego, by dyrektywa mogła pośrednio nakładać pewne wymagania na instytucje w stosunkach z zatrudnianymi przez nie urzędnikami i pracownikami. W szczególności instytucje działające jako pracodawcy powinny, zgodnie z zasadą lojalnej współpracy ciążącą na nich na podstawie art. 10 akapit drugi WE, uwzględniać przepisy prawne przyjęte na szczeblu Unii, które między innymi ustanawiają minimalne normy mające na celu poprawę warunków życia i pracy pracowników w państwach członkowskich poprzez zbliżanie krajowych ustawodawstw i praktyk. Obowiązek taki ciąży również na jednostkach organizacyjnych stworzonych przez prawodawcę Unii w celu wspierania instytucji we wdrażaniu lub prowadzeniu przewidzianych traktatami polityk.
(zob. pkt 70, 71)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑25/02 Rinke, 9 września 2003 r., Rec. s. I‑8349, pkt 24
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑495/04 Belfass przeciwko Radzie, 21 maja 2008 r., Zb.Orz. s. II‑781, pkt 43
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑65/07 Aayhan i in. przeciwko Parlamentowi, 30 kwietnia 2009 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑105, II‑A‑1‑567; sprawy połączone F‑134/07 i F‑8/08 Adjemian i in. przeciwko Komisji, 4 czerwca 2009 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑149, II‑A‑1‑841, pkt 93, odwołanie w toku przed Sądem Unii Europejskiej, sprawa T‑325/09 P
3. Znaczne rozbieżności między poglądami dyrekcji agencji europejskiej a reprezentacją jej personelu na kwestie należące do sfery dialogu społecznego nie mogą same w sobie stanowić podstawy słusznej i obiektywnie uzasadnionej obawy, że dyrektor agencji mógł, poza obszarem tego dialogu społecznego, żywić tak daleko idące uprzedzenia wobec pracownika pełniącego funkcje reprezentacji personelu lub kierować się osobistym interesem w nieprzedłużeniu z nim umowy, że utracił bezstronność przy wykonywaniu swoich obowiązków.
Po pierwsze bowiem, tego rodzaju rozbieżności, niemające zresztą żadnego związku z osobistą sytuacją pracownika, nie są same w sobie na tyle poważne, by wszelkie oceny dyrektora cechował w tym konkretnym przypadku brak bezstronności wobec pracownika. Po drugie, czysto abstrakcyjne ryzyko osobistego konfliktu, w który miałby być uwikłany dyrektor poprzez sam fakt istnienia wspomnianych rozbieżności poglądów, nie może stanowić wystarczającej podstawy do zarzucanego naruszenia art. 11a regulaminu pracowniczego.
(zob. pkt 78, 79)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑157/04 De Bry przeciwko Komisji, 12 lipca 2005 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑199, II‑901, pkt 38, 39
4. Instytucje korzystają z szerokiego zakresu uznania w zakresie organizacji swoich służb w zależności od zadań, jakie zostały im powierzone, oraz – do celów tej organizacji – w obsadzaniu stanowisk personelem pozostającym w ich dyspozycji, pod warunkiem jednakże, że odbywa się to w interesie służby i przy poszanowaniu równoważności stanowisk.
Zważywszy na zakres uznania instytucji w kwestii oceny interesu służby, kontrola sądu Unii powinna się ograniczać do zbadania tego, czy organ administracji utrzymał się w rozsądnych granicach i czy nie skorzystał ze swego uprawnienia dyskrecjonalnego w sposób oczywiście błędny.
Interes służby, który wymaga, aby osoby zatrudniane na określonych stanowiskach były nie tylko wykwalifikowane, lecz także najbardziej kompetentne do ich objęcia, może ograniczyć zakres uznania organu powołującego, a w takiej sytuacji organ ten będzie musiał porównać osiągnięcia zainteresowanych celem wyłonienia najodpowiedniejszej osoby.
(zob. pkt 104–106)
Odesłanie:
Trybunał: sprawy połączone C‑116/88 i C‑149/88 Hecq przeciwko Komisji, 7 marca 1990 r., Rec. s. I‑599, pkt 11
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑98/96 Costacurta przeciwko Komisji, 22 stycznia 1998 r., RecFP s. I‑A‑21, II‑49, pkt 36; sprawa T‑103/01 Cwik przeciwko Komisji, 26 listopada 2002 r., RecFP s. I‑A‑229, II‑1137, pkt 30; sprawa T‑373/04 Fries Guggenheim przeciwko Cedefop, 25 lipca 2006 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑169, II‑A‑2‑819, pkt 68, 69 i przytoczone tam orzecznictwo, pkt 71
5. W skargach urzędników żądania naprawienia szkody winny zostać oddalone, jeśli są ściśle powiązane z żądaniami stwierdzenia nieważności, które same zostały odrzucone jako niedopuszczalne albo oddalone jako bezzasadne.
(zob. pkt 119)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑330/03 Liakoura przeciwko Radzie, 10 czerwca 2004 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑191, II‑859, pkt 69; sprawa T‑5/04 Scano przeciwko Komisji, 13 lipca 2005 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑205, II‑931, pkt 77
Sąd do spraw Służby Publicznej: ww. sprawa Bianchi przeciwko ETF, pkt 104