WYROK SĄDU (pierwsza izba w składzie powiększonym)
z dnia 6 marca 2019 r.(*)
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w ramach walki z terroryzmem – Zamrożenie środków finansowych – Możliwość zakwalifikowania władz państwa trzeciego jako właściwej władzy w rozumieniu wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB – Podstawa faktyczna decyzji o zamrożeniu środków finansowych – Obowiązek uzasadnienia – Błąd w ocenie – Prawo własności
W sprawie T‑289/15
Hamas, z siedzibą w Dosze (Katar), reprezentowany przez adwokat L. Glock,
strona skarżąca,
przeciwko
Radzie Unii Europejskiej, reprezentowanej początkowo przez B. Driessena i N. Rouam, następnie przez B. Driessena, F. Naerta i A. Sikorę-Kalėdę, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
popieranej przez
Komisję Europejską, reprezentowaną początkowo przez F. Castilla de la Torrego i R. Tricota, następnie przez F. Castilla de la Torrego, L. Baumgarta i C. Zadrę, działających w charakterze pełnomocników,
interwenient,
mającej za przedmiot żądanie, na podstawie art. 263 TFUE, stwierdzenia nieważności, po pierwsze, decyzji Rady (WPZiB) 2015/521 z dnia 26 marca 2015 r. dotyczącej aktualizacji i zmiany wykazu osób, grup i podmiotów objętych art. 2, 3 i 4 wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu i uchylenia decyzji 2014/483/WPZiB (Dz.U. 2015, L 82, s. 107), oraz po drugie, rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2015/513 z dnia 26 marca 2015 r. dotyczącego wykonania art. 2 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2580/2001 w sprawie szczególnych środków restrykcyjnych skierowanych przeciwko niektórym osobom i podmiotom mających na celu zwalczanie terroryzmu oraz uchylenia rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 790/2014 (Dz.U. 2015, L 82, s. 1) w zakresie, w jakim akty te dotyczą skarżącego,
SĄD (pierwsza izba w składzie powiększonym),
w składzie: I. Pelikánová, prezes, V. Valančius, P. Nihoul (sprawozdawca), J. Svenningsen i U. Öberg, sędziowie,
sekretarz: J. Palacio González, główny administrator,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 12 lipca 2018 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
Rezolucja nr 1373 (2001) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
1 W dniu 28 września 2001 r. Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęła rezolucję nr 1373 (2001) określającą zakrojoną na szeroką skalę strategię walki z terroryzmem, w szczególności walki z finansowaniem terroryzmu. Punkt 1 lit. c) tej rezolucji stanowi w szczególności, że wszystkie państwa niezwłocznie zamrożą fundusze i inne aktywa finansowe lub zasoby gospodarcze osób, które popełniają lub usiłują popełnić akty terrorystyczne, ułatwiają ich popełnienie lub w nich uczestniczą, oraz podmiotów należących do tych osób lub przez nie kontrolowanych, a także osób lub podmiotów działających w imieniu lub według poleceń wyżej wspomnianych osób i podmiotów.
2 We wspomnianej rezolucji nie przewidziano wykazu osób, podmiotów lub grup, do których mają zastosowanie te środki.
Prawo Unii Europejskiej
3 W dniu 27 grudnia 2001 r., mając na uwadze konieczność podjęcia przez Unię działań w celu wprowadzenia w życie rezolucji nr 1373 (2001), Rada Unii Europejskiej przyjęła wspólne stanowisko 2001/931/WPZiB w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu (Dz.U. 2001, L 344, s. 93). W szczególności art. 2 wspólnego stanowiska 2001/931 przewiduje zamrożenie środków finansowych i innych aktywów finansowych lub zasobów gospodarczych osób, grup i podmiotów zaangażowanych w akty terrorystyczne i wymienionych w wykazie zamieszczonym w załączniku do tego wspólnego stanowiska.
4 W tym samym dniu, w celu wdrożenia na poziomie Unii środków opisanych we wspólnym stanowisku 2001/931, Rada przyjęła rozporządzenie (WE) nr 2580/2001 w sprawie szczególnych środków restrykcyjnych skierowanych przeciwko niektórym osobom i podmiotom mających na celu zwalczanie terroryzmu (Dz.U. 2001, L 344, s. 70), a także decyzję 2001/927/WE ustanawiającą wykaz określony w art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 2580/2001 (Dz.U. 2001, L 344, s. 83).
5 W wykazie załączonym do wspólnego stanowiska 2001/931 i w wykazie załączonym do decyzji 2001/927 zawarto nazwę „Hamas-Izz al-Din al-Qassem (terrorystyczne skrzydło Hamasu)”. Wspomniane dwa akty były regularnie uaktualniane na podstawie art. 1 ust. 6 wspólnego stanowiska 2001/931 i art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 2580/2001, przy czym nazwę „Hamas-Izz al-Din al-Qassem” utrzymano we wspomnianych wykazach.
6 W dniu 12 września 2003 r. Rada przyjęła wspólne stanowisko 2003/651/WPZiB uaktualniające wspólne stanowisko 2001/931 i uchylające wspólne stanowisko 2003/482/WPZiB (Dz.U. 2003, L 229, s. 42) oraz decyzję 2003/646/WE wykonującą art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 2580/2001 i uchylającą decyzję 2003/480/WE (Dz.U. 2003, L 229, s. 22). Nazwą organizacji umieszczoną w wykazach połączonych z tymi aktami była „Hamas (w tym Hamas-Izz al-Din al-Qassem)”.
7 Nazwę tej organizacji nadal utrzymano w wykazach załączonych do późniejszych aktów.
Zaskarżone akty
8 W dniu 20 lutego 2015 r. Rada powiadomiła adwokata skarżącego o powodach, z jakich zamierza utrzymać jego nazwę w wykazach zamrożonych środków finansowych, i wskazała, że może on, najpóźniej do dnia 6 marca 2015 r., przedstawić Radzie uwagi dotyczące tego utrzymania i przekazać jej wszelkie dowody.
9 Skarżący nie udzielił odpowiedzi na to pismo.
10 W dniu 26 marca 2015 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2015/521 dotyczącą aktualizacji i zmiany wykazu osób, grup i podmiotów objętych art. 2, 3 i 4 wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB i uchylenia decyzji 2014/483/WPZiB (Dz.U. 2015, L 82, s. 107), a także rozporządzenie wykonawcze (UE) 2015/513 dotyczące wykonania art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 2580/2001 i uchylające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 790/2014 (Dz.U. 2015, L 82, s. 1) (zwane dalej łącznie „zaskarżonymi aktami”). Nazwę „Hamas (w tym Hamas‑Izz al‑Din al-Qassem)” utrzymano w wykazach załączonych do tych aktów (zwanych dalej „spornymi wykazami”).
11 Pismem z dnia 27 marca 2015 r. Rada przekazała adwokatowi skarżącego przedstawienie uzasadnienia utrzymania nazwy „Hamas (w tym Hamas‑Izz al‑Din al-Qassem)” w spornych wykazach, wskazując na możliwość zażądania ponownego rozpatrzenia tych wykazów w ramach art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 2580/2001 i art. 1 ust. 6 wspólnego stanowiska 2001/931.
12 Skarżący nie udzielił odpowiedzi na to pismo.
13 W przedstawieniu uzasadnienia załączonym do pisma z dnia 27 marca 2015 r. (zwanym dalej „przedstawieniem uzasadnienia zaskarżonych aktów”) Rada oparła się na następujących aktach krajowych: po pierwsze, na zarządzeniu Secretary of State for the Home Department (ministra spraw wewnętrznych Zjednoczonego Królestwa, zwanego dalej „Home Secretary”) z dnia 29 marca 2001 r. zmieniającym UK Terrorism Act 2000 (ustawę Zjednoczonego Królestwa z 2000 r. w sprawie terroryzmu) i nakładającym zakaz na Hamas-Izz al-Din al-Qassem, uznawany za organizację uczestniczącą w aktach terrorystycznych, (zwanym dalej „decyzją Home Secretary”), po drugie, na decyzji United States Secretary of State (amerykańskiego sekretarza stanu, Stany Zjednoczone) z dnia 8 października 1997 r. kwalifikującej, dla celów Immigration and Nationality Act (ustawy Stanów Zjednoczonych w sprawie immigracji i obywatelstwa, zwanej dalej „INA”), Hamas jako zagraniczną organizację terrorystyczną (zwanej dalej „decyzją amerykańską z 1997 r.”), po trzecie, na decyzji United States Secretary of State (amerykańskiego sekretarza stanu) z dnia 31 października 2001 r. przyjętej w celu wykonania Executive Order nr 13224 (dekretu prezydenta nr 13224) (zwanej dalej „decyzją amerykańską z 2001 r.”), oraz po czwarte, na decyzji z dnia 23 stycznia 1995 r. przyjętej w celu wykonania Executive Order nr 12947 (dekretu prezydenta nr 12947) (zwanej dalej „decyzją amerykańską z 1995 r.”).
14 W głównej części przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada stwierdziła przede wszystkim, że każdy z tych aktów krajowych stanowi decyzję właściwej władzy w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 i że akty te nadal obowiązują. Następnie wskazała ona, że zbadała, czy dysponuje dowodami przemawiającymi na rzecz usunięcia nazwy skarżącego ze spornych wykazów, lecz nie ustaliła istnienia takich dowodów. Wreszcie wskazała, że rozważyła kwestię aktualności względów uzasadniających umieszczenie nazwy Hamas w spornych wykazach, i stwierdziła, że nazwę tę należy utrzymać w spornych wykazach.
15 Ponadto przedstawienie uzasadnienia zaskarżonych aktów zawiera załącznik A dotyczący „decyzji właściwej władzy Zjednoczonego Królestwa” i załącznik B dotyczący „decyzji właściwych władz Stanów Zjednoczonych”. Każdy z tych załączników zawiera opis ustawodawstw krajowych, na mocy których przyjęto decyzje organów krajowych, przedstawienie definicji pojęć związanych z terroryzmem, jakie wskazano w tych ustawodawstwach, opis procedur ponownego rozpoznania wspomnianych decyzji, opis okoliczności faktycznych, na których oparły się te organy, oraz stwierdzenie, że te okoliczności faktyczne stanowią akty terrorystyczne w rozumieniu art. 1 ust. 3 wspólnego stanowiska 2001/931.
16 W pkt 15 załącznika A do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada wskazała, że w październiku 2014 r. w Zjednoczonym Królestwie wspomniany zakaz został ponownie rozpoznany przez grupę międzyresortową, do której zadań należy ponowne rozpoznanie zakazów i która stwierdziła – na podstawie przedstawionych – że nadal można racjonalnie uznać, iż Hamas-Izz al-Din al-Qassem prowadzi działania związane z terroryzmem.
17 W pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada wskazała różne okoliczności faktyczne zaistniałe między 2003 r. a 2011 r., na których oparły się władze amerykańskie, aby zakwalifikować skarżącego jako zagraniczną organizację terrorystyczną – bez wskazania decyzji, w których określono owe okoliczności.
Postępowanie i żądania stron
18 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 2 czerwca 2015 r. skarżący wniósł niniejszą skargę.
19 Postanowieniem prezesa Sądu z dnia 18 czerwca 2015 r. sprawa została przydzielona szóstej izbie Sądu.
20 Postanowieniem z dnia 28 lipca 2015 r. prezes szóstej izby Sądu postanowił, zgodnie z art. 69 lit. d) regulaminu postępowania, o zawieszeniu sprawy do chwili wydania przez Trybunał orzeczeń kończących postępowanie w sprawach C‑599/14 P, Rada/LTTE, i C‑79/15 P, Rada/Hamas.
21 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 16 września 2015 r. Komisja Europejska złożyła wniosek o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania Rady.
22 W dniu 3 października 2016 r. sprawa została przydzielona pierwszej izbie.
23 Pismem z dnia 27 lipca 2017 r. strony zostały wezwane do przedstawienia uwag dotyczących skutków, jakie należy wywieść w odniesieniu do niniejszej sprawy z wyroków: z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE (C‑599/14 P, EU:C:2017:583); z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas (C‑79/15 P, EU:C:2017:584).
24 W dniu 14 września 2017 r. Rada udzieliła odpowiedzi na ten wniosek.
25 W dniu 27 listopada 2017 r. Rada złożyła odpowiedź na skargę.
26 Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2017 r. prezes pierwszej izby dopuścił interwencję Komisji. Komisja przedstawiła uwagi, a strony główne ustosunkowały się do nich w wyznaczonych terminach.
27 Na rozprawie w dniu 12 lipca 2018 r. wysłuchano wystąpień stron i ich odpowiedzi na pytania Sądu.
28 Skarżący wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim one go dotyczą, „w tym Hamas-Izz al-Din al-Qassem”;
– obciążenie Rady kosztami postępowania.
29 Rada, popierana przez Komisję, wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi w całości;
– obciążenie skarżącego kosztami postępowania.
Co do prawa
30 Skarżący podnosi siedem zarzutów, dotyczących odpowiednio:
– naruszenia art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931;
– błędów w zakresie prawdziwości faktów;
– błędu w ocenie w odniesieniu do uznania organizacji Hamas za organizację terrorystyczną;
– naruszenia zasady nieingerowania;
– naruszenia obowiązku uzasadnienia;
– naruszenia zasady poszanowania prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej w toku postępowań krajowych;
– naruszenia prawa własności.
31 Zarzut piąty zostanie rozpatrzony w drugiej kolejności.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931
32 W ramach zarzutu pierwszego skarżący, po przedstawieniu swoich uwag w przedmiocie identyfikacji organizacji wskazanych w decyzjach władz Zjednoczonego Królestwa i władz amerykańskich, zarzuca Radzie, że naruszyła art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931, kwalifikując te decyzje jako decyzje przyjęte przez właściwe władze w rozumieniu tego przepisu.
33 Utrzymanie nazwiska osoby lub podmiotu w wykazie osób lub podmiotów, których środki finansowe zostają zamrożone, stanowi w istocie przedłużenie pierwotnego umieszczenia i wymaga z tego względu dalszego istnienia ryzyka uczestniczenia danej osoby lub danego podmiotu w działalności terrorystycznej, jakie zostało początkowo stwierdzone przez Radę w oparciu o decyzję krajową, która służyła za podstawę temu pierwotnemu umieszczeniu (wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 61; z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas, C‑79/15 P, EU:C:2017:584, pkt 39).
34 Zarzut ten jest zatem istotny dla sprawy.
35 Należy, po określeniu organizacji wskazanych w decyzjach Rady, rozpatrzyć krytyczne uwagi dotyczące decyzji władz amerykańskich, a następnie uwagi dotyczące zarówno władz amerykańskich, jak i władz Zjednoczonego Królestwa.
W przedmiocie identyfikacji organizacji wskazanych w decyzjach władz Zjednoczonego Królestwa i decyzjach władz amerykańskich
36 Skarżący wskazuje, że według przedstawienia uzasadnienia przekazanego przez Radę zaskarżone akty są oparte na decyzji Home Secretary, w której nałożono zakaz dotyczący Hamas-Izz al-Din al-Qassem, zbrojnego ramienia Hamasu, a także na trzech decyzjach amerykańskich, w których odniesiono się do Hamasu bez dalszych uściśleń.
37 Skarżący powziął wątpliwość, czy w wykazie władze amerykańskie miały zamiar wskazać Hamas w całości, i jest zdania, że Rada – stwierdzając, że taka sytuacja ma miejsce – dokonała rozszerzającej wykładni tych decyzji, która nie wynika jasno z wykazów opublikowanych przez wspomniane władze.
38 W tym względzie należy stwierdzić, że w decyzjach amerykańskich wyraźnie wskazano „Hamas”, a wskazanie to poszerzono w decyzji amerykańskiej z 1997 r. o tuzin innych nazw – w tym „brygady Izz-Al-Din Al-Qassam” – pod którą to nazwą ruch ten był także znany.
39 Powyższej okoliczności nie można interpretować, wbrew temu, co twierdzi skarżący, jako skutkującej tym, że władze amerykańskie zamierzały w konsekwencji ograniczyć wskazanie do samego „Hamas-Izz al-Din al-Qassem”. Przede wszystkim wśród tych dodatkowych nazw wskazano nazwy odnoszące się do Hamasu w całości, takie jak „Islamic Resistance Movement”, co stanowi tłumaczenie na język angielski wyrażenia „Harakat al-Mukawama al-Islamijja”, czyli innej istniejącej również nazwy, której akronimem jest „Hamas”. Następnie wymienienie tych różnych nazw ma jedynie na celu zapewnienie odpowiedniej skuteczności środka przyjętego przeciwko Hamasowi dzięki umożliwieniu stosowania go do Hamasu w oparciu o wszystkie znane nazwy i frakcje.
40 Z powyższych rozważań wynika, że decyzja Home Secretary dotyczy Hamas-Izz al-Din al-Qassem, podczas gdy decyzje amerykańskie dotyczą Hamasu, w tym Hamas-Izz al-Din al-Qassem.
W przedmiocie krytycznych uwag dotyczących decyzji władz amerykańskich
41 Skarżący jest zdania, że Rada nie może oprzeć zaskarżonych aktów na decyzjach władz amerykańskich, ponieważ Stany Zjednoczone są państwem trzecim, i że co do zasady władze Stanów Zjednoczonych nie są „właściwymi władzami” w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931.
42 W tej kwestii skarżący twierdzi tytułem głównym, że system ustanowiony w art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 opiera się na zaufaniu udzielonym władzom krajowym, które to zaufanie opiera się na zasadzie lojalnej współpracy między Radą a państwami członkowskimi Unii, podzielaniu wspólnych wartości określonych w traktatach, a także podleganiu wspólnym normom, w tym europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r., i Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Zdaniem skarżącego władze państw trzecich nie mogą korzystać z takiego zaufania.
43 W tym względzie należy wskazać, że według Trybunału pojęcie „właściwej władzy” użyte w art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 nie ogranicza się do władz państw członkowskich, lecz może co do zasady obejmować także władze państw trzecich (wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 22).
44 Przyjęta przez Trybunał wykładnia jest uzasadniona, po pierwsze, w świetle brzmienia art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931, który nie ogranicza pojęcia „właściwych władz” do władz państw członkowskich, oraz po drugie, w świetle celu tego wspólnego stanowiska, które przyjęto w celu wykonania rezolucji nr 1373 (2001) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzającej do intensyfikacji walki z terroryzmem na poziomie światowym poprzez systematyczną i ścisłą współpracę wszystkich państw (wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 23).
45 Posiłkowo, na wypadek gdyby uznano, że władza z państwa trzeciego może być właściwą władzą w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931, skarżący twierdzi, że ważność przyjętych przez Radę aktów zależy także od ustaleń, jakich powinna dokonać ta Rada, aby upewnić się w szczególności co do zgodności ustawodawstwa amerykańskiego z zasadą poszanowania prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej.
46 W niniejszym zaś wypadku zdaniem skarżącego w uzasadnieniu zaskarżonych aktów Rada ograniczyła się w istocie do opisania procedur ponownego rozpoznania i do wskazania, że istnieje możliwość odwołania – bez zbadania, czy zagwarantowano prawo do obrony i prawo do skutecznej ochrony sądowej.
47 W tym względzie należy stwierdzić, że według Trybunału, gdy Rada opiera się na decyzji państwa trzeciego, należy na wstępie zbadać, czy decyzję tę przyjęto z poszanowaniem prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 31).
48 W przedstawieniu uzasadnienia przyjętych przez siebie aktów Rada powinna zawrzeć wskazania umożliwiające stwierdzenie, że dokonała ona takiego badania (wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 31).
49 W tym celu we wspomnianym przedstawieniu uzasadnienia Rada powinna wskazać względy, dla których stwierdziła, że decyzja państwa trzeciego, na której Rada zamierza się oprzeć, została przyjęta z poszanowaniem zasady prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej (wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 33).
50 Zgodnie z orzecznictwem wskazania, jakie należy zawrzeć w przedstawieniu uzasadnienia w odniesieniu do tej oceny, mogą być, w danym wypadku, zwięzłe (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 33).
51 To w świetle orzecznictwa wspomnianego w pkt 47–50 powyżej należy rozpatrzyć argumenty podnoszone przez skarżącego w odniesieniu do, po pierwsze, zasady poszanowania prawa do obrony, oraz po drugie, prawa do skutecznej ochrony sądowej.
52 Co się tyczy poszanowania prawa do obrony, skarżący twierdzi, że w przedstawieniu uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada nie zawarła wskazań dotyczących względów, dla których stwierdziła w ramach badania, że w Stanach Zjednoczonych poszanowanie tej zasady jest zagwarantowane w ramach procedur administracyjnych dotyczących określenia organizacji jako terrorystycznych.
53 Co więcej, zdaniem skarżącego ustawodawstwo amerykańskie nie wymaga powiadomienia o decyzjach przyjętych przez władze w tej dziedzinie ani nawet ich uzasadnienia. Skarżący twierdzi, że o ile w art. 219 INA, na którym oparto decyzję amerykańską z 1997 r., wymieniono obowiązek opublikowania w rejestrze federalnym decyzji w sprawie określenia danej organizacji, o tyle sytuacja taka nie ma miejsca w wypadku dekretu prezydenta nr 13224, na którym oparto decyzję amerykańską z 2001 r. i który nie przewiduje żadnego środka o takim charakterze.
54 W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem zasada poszanowania prawa do obrony wymaga, aby adresaci decyzji, które dotyczą w sposób istotny ich interesów, mieli możliwość przedstawienia w sposób użyteczny swojego stanowiska na temat okoliczności uwzględnionych na ich niekorzyść przy wydawaniu spornej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 26 września 2013 r., Texdata Software, C‑418/11, EU:C:2013:588, pkt 83 i przytoczone tam orzecznictwo).
55 W wypadku środków mających na celu umieszczenie nazwisk osób lub nazw podmiotów w wykazie zamrożonych środków finansowych zasada ta wymaga powiadomienia o uzasadnieniu tych środków zainteresowanej osoby lub podmiotu i umożliwienia im wysłuchania ich równocześnie z przyjęciem decyzji lub bezpośrednio po jej przyjęciu (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2011 r., Francja/People’s Mojahedin Organization of Iran, C‑27/09 P, EU:C:2011:853, pkt 61).
56 Tak jak uczyniła to w odniesieniu do prawa do skutecznej ochrony sądowej, w pkt 16 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada stwierdziła, co następuje:
„Co się tyczy procedur ponownego rozpoznania i opisu dostępnych środków odwoławczych, Rada jest zdania, że ustawodawstwo Stanów Zjednoczonych zapewnia poszanowanie prawa do obrony […]”.
57 Wskazane przez Radę w przedstawieniu uzasadnienia zaskarżonych aktów informacje różnią się następnie w zależności od rozpatrywanych decyzji amerykańskich.
58 Po pierwsze, co się tyczy dekretów prezydenta 12947 i 13224, na których oparto decyzje amerykańskie z 1995 r. i 2001 r., przedstawiony przez Radę ogólny opis nie zawiera wskazania żadnego obowiązku władz amerykańskich związanego z powiadomieniem zainteresowanych o uzasadnieniu ani nawet z opublikowaniem tych decyzji.
59 Z powyższego wynika, że w wypadku tych dwóch decyzji nie określono poszanowania prawa do obrony i że, w konsekwencji, zgodnie z orzecznictwem wspomnianym w pkt 47–50 powyżej, decyzje te nie mogą być podstawą zaskarżonych aktów.
60 Po drugie, co się tyczy decyzji amerykańskiej z 1997 r., wprawdzie Rada wyjaśniła, że zgodnie z INA określenie zagranicznych organizacji terrorystycznych lub decyzje cofające takie określenie są publikowane w rejestrze federalnym, nie przedstawiła jednak żadnej wskazówki dotyczącej kwestii, czy w niniejszym wypadku publikacja decyzji amerykańskiej z 1997 r. zawiera jakiekolwiek uzasadnienie. Co więcej, z przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów również nie wynika, by – poza sentencją decyzji – udostępniono skarżącemu w jakikolwiek sposób informację o powodach jej przyjęcia.
61 W tych okolicznościach należy rozpatrzyć, czy wskazanie, że decyzję opublikowano w dzienniku urzędowym państwa trzeciego, wystarcza do stwierdzenia, że Rada, zgodnie z orzecznictwem przywołanym w pkt 47–50 powyżej, wykonała obowiązek zbadania, czy w państwach trzecich, w których przyjęto decyzje stanowiące podstawę zaskarżonych aktów, zapewniono poszanowanie prawa do obrony.
62 W tym celu należy odnieść się do sprawy, w której przyjęto wyroki z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE (C‑599/14 P, EU:C:2017:583), i z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada (T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885). W owej sprawie w przedstawieniu uzasadnienia jednego z rozpatrywanych aktów Rada wyjaśniła, że decyzje władz danego państwa trzeciego zostały opublikowane w dzienniku urzędowym tego państwa bez udostępnienia innych informacji (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 145).
63 W wyroku z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE (C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 36, 37), Trybunał – rozpatrując w całości wszystkie wzmianki dotyczące decyzji władz państwa trzeciego, jakie zawarto w przedstawieniu uzasadnienia rozporządzenia Rady – orzekł, że są one niewystarczające, aby można było dokonać stwierdzenia, że instytucja ta przeprowadziła wymagane badanie w odniesieniu do poszanowania prawa do obrony w tym państwie trzecim.
64 W niniejszej sprawie taki sam wniosek należy wywieść, z takich samych powodów, w odniesieniu do jedynej wzmianki zawartej w przedstawieniu uzasadnienia zaskarżonych aktów, zgodnie z którą decyzja amerykańska z 1997 r. została opublikowana w tym państwie w rejestrze federalnym.
65 Z powyższych względów, i bez potrzeby badania kwestii poszanowania prawa do skutecznej ochrony sądowej, należy stwierdzić, że w niniejszym wypadku uzasadnienie dotyczące decyzji amerykańskich jest niewystarczające, w związku z czym te ostatnie nie mogą stanowić podstawy zaskarżonych aktów.
66 Ze względu na to, że art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 nie wymaga, by akty Rady zostały oparte na kilku decyzjach właściwych władz, zaskarżone akty mogły zatem odnieść się jedynie do decyzji Home Secretary, w związku z czym w dalszej kolejności należy rozpatrzyć skargę, ograniczając to badanie do zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim oparto je na tej ostatniej decyzji.
W przedmiocie krytycznych uwag dotyczących zarówno decyzji władz amerykańskich, jak i decyzji władz Zjednoczonego Królestwa
67 Skarżący twierdzi, że z trzech powodów decyzje władz amerykańskich i władz Zjednoczonego Królestwa, na których oparto zaskarżone akty, nie stanowią „decyzji właściwych władz” w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931.
68 Powody te zostaną rozpatrzone poniżej w zakresie, w jakim są one związane z decyzją przyjętą przez Home Secretary, zgodnie z pkt 66 powyżej.
– W przedmiocie pierwszeństwa, jakie należy przyznać władzom sądowym
69 Skarżący podnosi, że zgodnie z art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 Rada może oprzeć się na decyzjach administracyjnych jedynie, gdy władze sądowe nie mają żadnej właściwości w dziedzinie walki z terroryzmem. Taka sytuacja nie ma zaś miejsca w niniejszym wypadku, ponieważ w Zjednoczonym Królestwie władze sądowe mają właściwość w tej dziedzinie. Rada nie może zatem uwzględnić decyzji Home Secretary w zaskarżonych aktach.
70 Rada kwestionuje powyższą argumentację.
71 W tym względzie należy wskazać, że zgodnie z orzecznictwem charakter administracyjny, a nie sądowy, danej decyzji nie jest rozstrzygający dla celów stosowania art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 w zakresie, w jakim samo brzmienie tego przepisu przewiduje wyraźnie, że organ inny niż sądowy może zostać zakwalifikowany jako właściwa władza w rozumieniu tego przepisu (wyroki: z dnia 23 października 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑256/07, EU:T:2008:461, pkt 144, 145; z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 105).
72 Nawet jeśli w art. 1 ust. 4 akapit drugi wspólnego stanowiska 2001/931 określono pierwszeństwo dotyczące decyzji pochodzących od władzy sądowniczej, nie wykluczono w nim w żaden sposób brania pod uwagę decyzji pochodzących od władz administracyjnych, gdy, po pierwsze, w świetle prawa krajowego władze te faktycznie posiadają kompetencję do wydawania decyzji dotyczących środków restrykcyjnych wobec ugrupowań zaangażowanych w terroryzm, oraz po drugie, władze te, mimo że mają status wyłącznie władzy administracyjnej, można uważać za „równoważne” względem władz sądowniczych (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 107).
73 Zgodnie z orzecznictwem władze administracyjne należy uznać za równoważne władzom sądowym, gdy od wydanych przez nie decyzji przysługuje środek odwoławczy do sądu (wyrok z dnia 23 października 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑256/07, EU:T:2008:461, pkt 145).
74 W konsekwencji fakt, że sądy danego państwa mają właściwość w dziedzinie represjonowania terroryzmu, nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu przez Radę decyzji wydanych przez krajowy organ administracji, do którego właściwości należy przyjmowanie środków ograniczających w dziedzinie terroryzmu (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 108).
75 W niniejszym wypadku z przedstawionych przez Radę informacji wynika, że decyzje Home Secretary mogą zostać zaskarżone przed Proscribed Organisations Appeal Commission (komisją odwoławczą ds. zakazanych organizacji, Zjednoczone Królestwo), która orzeka, stosując zasady regulujące kontrolę sądową, a każda ze stron może wnieść apelację od decyzji Proscribed Organisations Appeal Commission (komisji odwoławczej ds. zakazanych organizacji), dotyczącą kwestii prawnej, przed sąd apelacyjny, jeśli otrzyma zgodę tej komisji lub, w wypadku braku takiej zgody, zgodę sądu apelacyjnego (zob. podobnie wyrok z dnia 12 grudnia 2006 r., Organisation des Modjahedines du peuple d’Iran/Rada, T‑228/02, EU:T:2006:384, pkt 2).
76 W tych okolicznościach wydaje się, że od decyzji Home Secretary przysługuje środek odwoławczy do sądu, w związku z czym zgodnie z orzecznictwem przywołanym w pkt 72 i 73 powyżej ów organ administracji należy uznać za równoważny z organem sądowym i, w konsekwencji, jak podnosi Rada, za właściwą władzę w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 – zgodnie z orzecznictwem, w którym już kilkakrotnie orzeczono w ten sposób (wyroki: z dnia 23 października 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑256/07, EU:T:2008:461; z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885).
77 Skarżący przyznał, że w kilku wyrokach Sąd stwierdził, iż Home Secretary ma status właściwej władzy, jednakże skarżący podkreśla, że w owych sprawach decyzje te zostały powiązane z orzeczeniem sądu, a sytuacja taka nie ma miejsca w niniejszym wypadku.
78 W tym względzie należy wskazać, że wbrew temu, co twierdzi skarżący, rozpatrywane decyzje władz administracyjnych nie były powiązane, w każdym ze wspomnianych wyroków dotyczących aktów opartych na decyzji Home Secretary, z orzeczeniem sądu. I tak, orzeczenia takiego nie wydano w sprawie, w której przyjęto wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada (T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885). Natomiast w sprawie, w której przyjęto wyrok z dnia 23 października 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada (T‑256/07, EU:T:2008:461), Sąd odniósł się do orzeczenia sądu obok odniesienia się do decyzji administracyjnej. Jednakże do tego orzeczenia sądu odniesiono się w bardzo szczególnym kontekście, w którym skarżący zaskarżył decyzję administracyjną na poziomie krajowym, zaś sytuacja taka nie ma miejsca w niniejszym wypadku.
79 Z powyższych rozważań wynika, że nie można stwierdzić nieważności zaskarżonych aktów z tego względu, że w ich uzasadnieniu Rada odniosła się do decyzji Home Secretary, który jest organem administracji.
– W przedmiocie okoliczności, że decyzja Home Secretary zawiera wykaz organizacji terrorystycznych
80 Skarżący twierdzi, że działanie właściwych władz, do których odniesiono się w zaskarżonych aktach, w tym Home Secretary, polega w praktyce na sporządzaniu wykazów organizacji terrorystycznych, aby nałożyć na nie środki ograniczające. Ta działalność polegająca na sporządzaniu wykazów nie jest właściwością związaną ze stosowaniem sankcji karnych, którą można by porównać ze „wszczęciem dochodzenia lub postępowania” lub też ze „skazaniem” – stanowiącymi kompetencje, jakie powinna posiadać „właściwa władza”, zgodnie z art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931.
81 Rada nie zgadza się z tą argumentacją.
82 W tym względzie należy wskazać, że zgodnie z orzecznictwem wspólne stanowisko 2001/931 nie wymaga, by decyzja właściwej władzy wpisywała się w ramy postępowania karnego sensu stricto, pod warunkiem że – mając na względzie cele zamierzone we wspomnianym wspólnym stanowisku w ramach wdrożenia rezolucji nr 1373 (2001) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych – rozpatrywana procedura krajowa ma za przedmiot walkę z terroryzmem w szerokim rozumieniu (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 113).
83 Podobnie Trybunał stwierdził, że ochrona danych osób nie jest zagrożona, jeżeli decyzja władzy krajowej nie wpisuje się w ramy postępowania mającego na celu wymierzenie sankcji karnych, lecz postępowania mającego na celu zastosowanie środków o charakterze prewencyjnym (wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Al‑Aqsa/Rada i Niderlandy/Al-Aqsa, C‑539/10 P i C‑550/10 P, EU:C:2012:711, pkt 70).
84 W niniejszym wypadku decyzja Home Secretary ustanowią środki dotyczące zakazów nałożonych na organizacje uznane za terrorystyczne, a zatem wpisuje się, zgodnie z wymogami określonymi w orzecznictwie, w procedurę krajową mającą na celu, zasadniczo, nałożenie środków prewencyjnych lub represyjnych na skarżącego w ramach walki z terroryzmem (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 115).
85 Co się tyczy okoliczności, iż rozpatrywane działanie władzy skutkuje sporządzeniem wykazu osób lub podmiotów uczestniczących w działalności terrorystycznej, należy podkreślić, że z samej tej okoliczności nie wynika, że władza ta nie przeprowadziła indywidualnej oceny w odniesieniu do każdej z tych osób lub każdego z tych podmiotów przed umieszczeniem ich nazwisk i nazw w tych wykazach ani że ocena ta koniecznie jest arbitralna lub bezpodstawna (zob. podobnie wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 118).
86 Należy zatem rozpatrzyć raczej nie okoliczność, że działanie odnośnych władz prowadzi do sporządzenia wykazu osób lub podmiotów zaangażowanych w terroryzm, lecz kwestię, czy działanie to było wykonywane w sposób obwarowany dostatecznymi gwarancjami, tak aby Rada mogła oprzeć się na nim w celu wydania decyzji o umieszczeniu w wykazie (zob. podobnie wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 118).
87 W konsekwencji skarżący błędnie twierdzi, że stwierdzenie, zgodnie z którym uprawnienie do sporządzania wykazów może charakteryzować właściwą władzę, jest co do zasady niezgodne ze wspólnym stanowiskiem 2001/931.
88 Wniosku tego nie mogą podważyć pozostałe argumenty przedstawione przez skarżącego.
89 W pierwszej kolejności skarżący podnosi, że zgodnie z art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 Rada może uwzględniać jedynie wykazy sporządzone przez Radę Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych.
90 Nie można uwzględnić tego argumentu, ponieważ celem art. 1 ust. 4 akapit pierwszy zdanie ostatnie wspólnego stanowiska 2001/931 jest jedynie przyznanie Radzie dodatkowej możliwości dokonania wpisu w wykazie – obok możliwości dokonania wpisów na podstawie decyzji właściwych władz krajowych.
91 W drugiej kolejności skarżący podkreśla, że ze względu na to, iż Rada publikuje wykazy wskazane przez właściwe władze, wykaz sporządzony przez Unię ogranicza się w istocie do wykazu zawierającego wykazy, rozszerzając w ten sposób na Unię zakres stosowania krajowych środków administracyjnych przyjętych, w danym wypadku, przez władze państw trzecich – bez powiadomienia o tym zainteresowanych osób i bez umożliwienia im skutecznej obrony.
92 W tym względzie należy stwierdzić, że – jak wskazał skarżący – Rada, gdy identyfikuje osoby lub podmioty objęte zamrożeniem środków finansowych, opiera się na stwierdzeniach dokonanych przez właściwe władze.
93 W ramach wspólnego stanowiska 2001/931 ustanowiono formę szczególnej współpracy między organami państw członkowskich a instytucjami Unii, co skutkuje dla Rady obowiązkiem odniesienia się w miarę możliwości do ocen dokonanych przez właściwe organy krajowe (zob. podobnie wyroki: z dnia 23 października 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑256/07, EU:T:2008:461, pkt 133; z dnia 4 grudnia 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑284/08, EU:T:2008:550, pkt 53).
94 Co do zasady do Rady nie należy rozstrzyganie w przedmiocie poszanowania praw podstawowych zainteresowanej osoby przez władze państw członkowskich, ponieważ uprawnienie to przysługuje właściwym sądom krajowym (zob. podobnie wyrok z dnia 11 lipca 2007 r., Sison/Rada, T‑47/03, niepublikowany, EU:T:2007:207, pkt 168).
95 Jedynie w drodze wyjątku, gdy skarżący kwestionuje w oparciu o konkretne dowody okoliczność, że władze państw członkowskich zapewniły poszanowanie praw podstawowych, Sąd powinien zbadać, czy faktycznie zapewniono to poszanowanie.
96 Natomiast gdy chodzi o władze państw trzecich, Rada powinna, jak wskazano w pkt 47 i 48 powyżej, z urzędu upewnić się, czy owe gwarancje zostały faktycznie zastosowane, i uzasadnić swoją decyzję w tym względzie.
– W przedmiocie braku wskazania dowodów lub poważnych i wiarygodnych poszlak, na jakich oparto decyzję Home Secretary
97 Skarżący jest w istocie zdania, że ze względu na to, że Rada oparła się na decyzji administracyjnej, a nie na orzeczeniu sądu, powinna ona była wykazać w zaskarżonych aktach, iż decyzja ta opiera się „na poważnych i wiarogodnych dowodach lub poszlakach”, zgodnie z wymogami określonymi w art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931.
98 Ponieważ nie dotyczy ona kwalifikacji decyzji jako przyjętej przez „właściwe władze” w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 – co jest przedmiotem niniejszego zarzutu – lecz uzasadnienia zaskarżonych aktów, argumentacja ta zostanie rozpatrzona wraz z zarzutem piątym, w którego ramach również ją podniesiono.
Wniosek
99 Z pkt 47–65 powyżej wynika, że decyzje amerykańskie nie mogą stanowić podstawy zaskarżonych aktów, ponieważ Rada uchybiła obowiązkowi uzasadnienia w odniesieniu do zbadania poszanowania zasady prawa do obrony w Stanach Zjednoczonych.
100 Ponadto z pkt 38–40 powyżej wynika, że wskazane w tym zarzucie decyzje władz amerykańskich dotyczą całego Hamasu, podczas gdy decyzja władz Zjednoczonego Królestwa dotyczy jedynie Hamas-Izz al-Din al-Qassem.
101 Zdaniem skarżącego okoliczność ta skutkuje koniecznością stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim dotyczą one Hamasu, a mogą zostać utrzymane w mocy jedynie w odniesieniu do Hamas-Izz al-Din al-Qassem.
102 Ze swej strony Rada jest zdania, że nie można dokonać żadnego rozróżnienia między tymi dwoma „ruchami” lub „częściami ruchu”, ponieważ w skardze dotyczącej wyroku z dnia 14 grudnia 2018 r., Hamas/Rada (T 400/10 RENV, EU:T:2018:966), skarżący przedstawił swoją organizację jako obejmującą oba te ruchy.
103 W tym względzie Rada przywołała pkt 7 i 8 wspomnianej skargi:
„Hamas obejmuje biuro polityczne i zbrojne ramię: brygady Ezzedine Al-Qassam [= Hamas IDQ]. Zarząd Hamasu jest dwuczłonowy. Zarząd wewnętrzny, rozdzielony między Zachodni Brzeg i strefę Gazy, a także zarząd zewnętrzny znajdujący się w Syrii […] Mimo że zbrojne ramię cieszy się określoną niezależnością, nadal podlega ono ogólnym strategiom opracowanym przez biuro polityczne. Biuro polityczne przyjmuje decyzje, a brygady przestrzegają tych decyzji ze względu na silną solidarność wynikającą z religijnego charakteru ruchu”.
104 Jak orzeczono w pkt 293 wyroku z dnia 14 grudnia 2018 r., Hamas/Rada (T‑400/10 RENV, EU:T:2018:966), powyższe stwierdzenie ma znaczną moc dowodową, ponieważ, po pierwsze, jak podkreśla Rada, zostało ono dokonane przez samego skarżącego, oraz po drugie, skarżący zawarł je na wstępie swojej argumentacji w piśmie dotyczącym sprawy, w której wydano wspomniany wyrok.
105 W złożonych pismach procesowych skarżący wyjaśnił, że w rzeczywistości nie należy mylić ani kojarzyć dwóch „ruchów” lub „części ruchów”, ponieważ funkcjonują one w sposób całkowicie niezależny.
106 W ramach środków organizacji postępowania Sąd zażądał od skarżącego przedstawienia dowodów na poparcie jego twierdzeń, jednakże skarżący nie przedstawił żadnego dowodu.
107 W tych okolicznościach nie można stwierdzić – dla celów określenia skutków wynikających z odpowiedzi udzielonej na zarzut pierwszy w ramach niniejszej skargi – że Hamas-Izz al-Din al-Qassem jest organizacją odrębną od Hamasu (zob. podobnie wyroki: z dnia 29 kwietnia 2015 r., Bank of Industry and Mine/Rada, T‑10/13, EU:T:2015:235, pkt 182, 183, 185; z dnia 29 kwietnia 2015 r., National Iranian Gas Company/Rada, T‑9/13, EU:T:2015:236, pkt 163, 164).
108 Sytuacja taka ma miejsce tym bardziej, że – wówczas gdy środki w postaci zamrożenia środków finansowych obowiązywały już w odniesieniu do niego przez szereg lat – Hamas nie dążył do wykazania przed Radą, iż wcale nie jest związany z aktami, które skutkowały przyjęciem tych środków, odróżniając się w sposób rozwiewający wszelkie wątpliwości od Hamas-Izz al-Din al-Qassem, która to organizacja zdaniem skarżącego jako jedyna ponosi odpowiedzialność za te akty.
109 Z powyższego wynika, że zarzut ten należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego naruszenia obowiązku uzasadnienia
110 Jak wskazano już w pkt 97 powyżej, skarżący podnosi, że w przedstawieniu uzasadnienia dotyczącego zaskarżonych aktów Rada powinna była wskazać „poważne i wiarogodne dowody lub poszlaki”, na których oparto decyzje właściwych władz.
111 Rada, popierana przez Komisję, jest zdania, że argument ten nie jest zasadny.
112 Mając na względzie pkt 66 powyżej, zarzut ten należy jedynie rozpatrzyć w zakresie, w jakim dotyczy on decyzji Home Secretary.
113 W tym względzie należy stwierdzić, że zarzut ten opiera się na błędnych ustaleniach faktycznych. Wbrew temu, co twierdzi skarżący, w pkt 14 załącznika A do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada wskazała bowiem okoliczności faktyczne leżące u podstaw decyzji Home Secretary.
114 W każdym wypadku argument ten jest bezpodstawny.
115 W tym względzie należy wskazać, że zgodnie z art. 1 ust. 4 akapit pierwszy wspólnego stanowiska 2001/931 wykazy zamrożonych środków sporządza się na podstawie dokładnych informacji lub materiałów zawartych w aktach, które wskazują, że decyzja została podjęta przez właściwą władzę w odniesieniu do danych osób i podmiotów, bez względu na to, czy dotyczy to wszczęcia dochodzenia lub postępowania w sprawie o akt terrorystyczny, usiłowania popełnienia takiego aktu, uczestniczenia w nim lub ułatwienia dokonania takiego aktu, w oparciu o „poważne i wiarogodne dowody lub poszlaki”, czy dotyczy to skazania za takie czyny.
116 Z ogólnej systematyki tego przepisu wynika, że ciążący na Radzie wymóg, aby –przed umieszczeniem nazwiska osoby lub nazwy podmiotu w wykazach osób i podmiotów objętych zamrożeniem środków finansowych na podstawie decyzji wydanych przez właściwe władze – zweryfikować, czy decyzje te opierały się „na poważnych i wiarogodnych dowodach lub poszlakach”, dotyczy tylko decyzji odnoszących się do wszczęcia dochodzenia lub postępowania, lecz nie ma zastosowania do decyzji o wymierzeniu sankcji karnych.
117 W ten sposób dokonane rozróżnienie pomiędzy dwoma rodzajami decyzji wynika ze stosowania zasady lojalnej współpracy pomiędzy instytucjami i państwami członkowskim, zasady w jaką wpisuje się przyjmowanie środków ograniczających w zakresie zwalczania terroryzmu i zgodnie z która Rada powinna oprzeć umieszczenie nazwisk osób lub nazw podmiotów związanych z terroryzmem w wykazach osób i podmiotów objętych zamrożeniem środków finansowych na decyzjach przyjętych przez władze krajowe, których to decyzji nie powinna ona, a nawet nie może podważać.
118 I tak zasada lojalnej współpracy ma zastosowanie do decyzji krajowych o wymierzeniu sankcji karnych z tym skutkiem, że przed umieszczeniem nazwiska osoby lub nazwy podmiotu w wykazach osób i podmiotów objętych środkami ograniczającymi Rada nie powinna weryfikować, czy decyzje te opierały się na poważnych i wiarogodnych dowodach lub poszlakach, i w tej kwestii powinna opierać się na ocenie przeprowadzonej przez władzę krajową.
119 W wypadku decyzji dotyczących wszczęcia dochodzenia lub postępowania wymóg ten chroni dane osoby, wydawane są one, co wynika z ich natury, na początku lub w toku jeszcze niezakończonego postępowania. W celu zapewnienia skuteczności walki z terroryzmem uznano za przydatne, by Rada, w celu przyjęcia środków ograniczających, mogła oprzeć się na takich decyzjach, nawet jeśli mają one charakter wyłączne przygotowawczy, jednocześnie przewidując, w celu zapewnienia ochrony osób objętych tymi postępowaniami, że odwołanie się to tych decyzji zostanie poddane przed Radę weryfikacji, że opierały się one na poważnych i wiarogodnych dowodach lub poszlakach.
120 W niniejszym wypadku decyzja Home Secretary jest ostateczna w tym rozumieniu, że w następstwie jej wydania nie ma konieczności prowadzenia dochodzenia. Ponadto, jak wynika z odpowiedzi udzielonej przez Radę na pytanie Sądu, jej przedmiotem jest nałożenie na skarżącego zakazu w Zjednoczonym Królestwie – wraz z konsekwencjami karnymi dla osób utrzymujących bliższe lub dalsze powiązania ze skarżącym.
121 W tych okolicznościach decyzja Home Secretary nie jest decyzją o wszczęciu dochodzenia lub postępowania i należy ją zrównać z decyzją o wymierzeniu sankcji karnych, w związku z czym – zgodnie z art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 – w przedstawieniu uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada nie musiała wskazać poważnych dowodów i poszlak, na których oparto decyzję Home Secretary.
122 W tym względzie okoliczność, że Home Secretary jest organem administracji, jest nieistotna, ponieważ, jak wynika z pkt 75 i 76 powyżej, od przyjmowanych przez Home Secretary decyzji przysługuje środek odwoławczy do sądu i, w konsekwencji, należy uznać Home Secretary za organ równoważny z organem sądowym.
123 W konsekwencji zarzut piąty należy oddalić jako bezzasadny.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego błędu w ocenie prawdziwości faktów
124 W pkt II.7 przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada wskazała, że decyzje właściwych władz, na których oparła się w celu umieszczenia nazwiska skarżącego w spornych wykazach, nadal pozostają w mocy.
125 W pkt 15 załącznika A do przedstawienia uzasadnienia Rada dodała, że w Zjednoczonym Królestwie nałożony na skarżącego zakaz został ponownie rozpoznany przez grupę międzyresortową, do której obowiązkow należy ponowne rozpoznanie zakazów, i że grupa ta stwierdziła, iż Hamas-Izz al-Din al-Qassem nadal uczestniczy w działalności terrorystycznej – w oparciu o okoliczności faktyczne przytoczone tytułem przykładu.
126 Owe okoliczności faktyczne są następujące: po pierwsze, podczas konfliktu między Izraelem a Gazą w lecie 2014 r. w następstwie ataków rakietowych zginęło sześciu cywilnych obywateli Izraela i jeden obywatel Tajlandii, a owe ataki rakietowe uszkodziły również niemiecki statek wycieczkowy. Po drugie, Hamas miał skorzystać z mediów społecznościowych, aby między innymi ostrzec spółki lotnicze w Zjednoczonym Królestwie o zamierzonych atakach na lotnisko Ben Guriona w Tel Awiwie (Izrael), co mogło skutkować ofiarami cywilnymi, a Hamas faktycznie próbował zaatakować lotnisko w lipcu 2014 r.
127 W odpowiedzi na pytanie zadane jej przez Sąd Rada potwierdziła, że ponowne rozpoznanie decyzji Home Secretary przez grupę międzyresortową, do której zadań należy ponowne rozpoznanie zakazów, nie skutkowało przyjęciem kolejnej decyzji.
128 Ponadto w pkt 10 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada wskazała, że ostatnie ponowne rozpoznanie decyzji amerykańskiej z 1997 r. kwalifikującej Hamas jako zagraniczną organizację terrorystyczną miało miejsce w dniu 27 lipca 2012 r. i skłoniło rząd do stwierdzenia, że okoliczności, na których oparto tę decyzję, nie uległy zmianie w sposób uzasadniający cofnięcie wskazania tej organizacji.
129 Dodatkowo w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada wyliczyła różne okoliczności faktyczne zaistniałe w okresie między 2003 r. a 2011 r., na których oparły się władze amerykańskie, kwalifikując skarżącego jako zagraniczną organizację terrorystyczną – bez wskazania dokładnego pochodzenia informacji o tych okolicznościach faktycznych.
130 Zapytana w tej kwestii w ramach środka organizacji postępowania Rada wskazała, że niektóre z tych okoliczności wynikają z rewizji decyzji amerykańskiej z 1997 r., która miała miejsce w 2008 r. i której nie wymieniono w przedstawieniu uzasadnienia zaskarżonych aktów.
131 Okoliczności faktyczne wymienione w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów są następujące:
– Hamas przyznał się do ataku samobójczego popełnionego we wrześniu 2003 r., w którym zginęło dziewięciu żołnierzy armii izraelskiej, a trzydzieści osób zostało rannych w okolicach szpitala Assaf Harofeh i bazy wojskowej w Tzrifin (Izrael);
– w styczniu 2004 r. w Jerozolimie terrorysta samobójca zniszczył autobus w pobliżu rezydencji premiera, zabijając jedenastu cywilów i raniąc trzydziestu innych; do aktu tego przyznały się łącznie Hamas i Brygada Męczenników Al-Aksa;
– w styczniu 2005 r. terroryści zdetonowali ładunek wybuchowy po stronie palestyńskiej na przejściu granicznym w Karni, dokonując wyłomu, co umożliwiło uzbrojonym Palestyńczykom przejście na stronę izraelską; mężczyźni ci zabili sześciu izraelskich cywilów i zranili pięciu innych; do aktu tego przyznały się łącznie Hamas i Brygada Męczenników Al-Aksa;
– w styczniu 2007 r. Hamas przyznał się do porwania trzech dzieci w Strefie Gazy;
– w styczniu 2008 r. zamaskowany strzelec palestyński ze Strefy Gazy zabił wolontariusza ekwadorskiego w wieku 21 lat, gdy ten pracował na polu w kibucu En ha-Szelosza (Izrael); do aktu tego przyznał się Hamas;
– w lutym 2008 r. terrorysta samobójca z Hamasu zabił starszą kobietę i zranił trzydzieści osiem innych osób w centrum handlowym w Dimonie (Izrael); funkcjonariusz policji zastrzelił drugiego terrorystę, zanim ten zdetonował pas z ładunkami wybuchowymi; Hamas zakwalifikował ten zamach jako „heroiczny”;
– w dniu 14 czerwca 2010 r. w Hebronie (Zachodni Brzeg) uzbrojeni napastnicy otworzyli ogień w kierunku samochodu policji, zabijając policjanta i raniąc dwóch pozostałych; akcja przeprowadzona wspólnie przez izraelską służbę bezpieczeństwa, izraelską policję i Tsahal umożliwiła schwytanie napastników w dniu 22 czerwca 2010 r.; w toku przesłuchania członkowie oddziału Hamasu odpowiedzialnego za atak wskazali, że zostali przeszkoleni kilka lat wcześniej i że nabyli broń, w tym karabiny kałasznikow i karabiny szturmowe; w toku tych przesłuchań ustalono także, że oddział ten zamierzał prowadzić inne działania, w szczególności porwać żołnierza i cywila w zespole Eltzsion na północ od wzgórza Hebron;
– w kwietniu 2011 r. Hamas wystrzelił rakietę Kornet, która trafiła w izraelski autobus szkolny, raniąc ciężko szesnastoletniego ucznia i lekko kierowcę autobusu; ładunek wybuchowy użyty podczas ataku może przebić pancerz nowoczesnego czołgu;
– w dniu 20 sierpnia 2011 r. napastnicy wystrzelili rakiety w kierunku mieszkańców Ofakim (Izrael), raniąc dwoje dzieci i innego cywila; do aktu tego przyznał się Hamas.
132 W pkt 32 wyroku z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas (C‑79/15 P, EU:C:2017:584), Trybunał orzekł, że – tak jak w niniejszym wypadku – gdy sam fakt, że decyzja krajowa, która służyła za podstawę pierwotnemu umieszczeniu, pozostaje w mocy, nie pozwala już stwierdzić, że nadal istnieje ryzyko uczestniczenia danej osoby lub danego podmiotu w działalności terrorystycznej, Rada jest zobowiązana oprzeć utrzymanie nazwiska tej osoby lub nazwy tego podmiotu we wspomnianym wykazie na zaktualizowanej ocenie sytuacji, przy uwzględnieniu najnowszych okoliczności faktycznych świadczących o utrzymaniu się tego ryzyka.
133 W niniejszym wypadku, biorąc pod uwagę pkt 124–131 powyżej, należy stwierdzić, że Rada oparła ponowne umieszczenie nazwiska skarżącego w spornych wykazach, po pierwsze, na utrzymaniu w mocy decyzji zakwalifikowanych jako decyzje właściwych władz w rozumieniu art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931, po drugie zaś, na okolicznościach faktycznych przywołanych w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów, a okoliczności te stanowią najnowsze dowody powołane samodzielnie przez Radę i mają wykazać, że ryzyko udziału Hamasu w działalności organizacji terrorystycznych nadal istnieje.
134 W ramach zarzutu drugiego skarżący wskazuje, po pierwsze, że opierając się na okolicznościach wskazanych w zaskarżonych aktach, Rada naruszyła obowiązek uzasadnienia oraz, po drugie, że Rada popełniła błędy w odniesieniu do prawdziwości tych okoliczności faktycznych.
135 Mając na względzie odpowiedź udzieloną na zarzut piąty i dowody zawarte w pkt 115–122 i 133 powyżej, należy rozpatrzyć niniejszy zarzut w zakresie, w jakim dotyczy on okoliczności faktycznych wspomnianych w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów.
W przedmiocie naruszenia obowiązku uzasadnienia
136 Skarżący twierdzi, że okoliczności faktyczne wspomniane w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów zostały przywołane w sposób zbyt niedokładny ze względu na to, że nie podano daty ani miejsca ich zaistnienia, a także że Rada nie wyjaśniła, w jaki sposób przypisała je Hamasowi.
137 Według Trybunału sąd Unii powinien w szczególności zbadać poszanowanie określonego w art. 296 TFUE obowiązku uzasadnienia i, w konsekwencji, wystarczająco precyzyjny i konkretny charakter przywołanego uzasadnienia (wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 70; z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas, C‑79/15 P, EU:C:2017:584, pkt 48).
138 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie, jakiego wymaga art. 296 TFUE, powinno w sposób jasny i jednoznaczny przedstawiać tok rozumowania instytucji, która wydała akt, tak aby umożliwić zainteresowanym zaznajomienie się ze względami uzasadniającymi nałożenie danych środków, a właściwemu sądowi dokonanie kontroli (zob. wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Rada/Bamba, C‑417/11 P, EU:C:2012:718, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo).
139 Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu jest wystarczające, powinna nie tylko opierać się na jego brzmieniu, lecz uwzględniać także okoliczności jego wydania oraz całość przepisów prawa regulujących daną dziedzinę (wyroki: z dnia 15 listopada 2012 r., Rada/Bamba, C‑417/11 P, EU:C:2012:718, pkt 53; z dnia 14 października 2009 r., Bank Melli Iran/Rada, T‑390/08, EU:T:2009:401, pkt 82).
140 W szczególności akt niekorzystny jest wystarczająco uzasadniony, jeżeli został wydany w okolicznościach znanych zainteresowanemu, umożliwiających mu zrozumienie treści przyjętego względem niego środka (wyroki: z dnia 15 listopada 2012 r., Rada/Bamba, C‑417/11 P, EU:C:2012:718, pkt 54; z dnia 14 października 2009 r., Bank Melli Iran/Rada, T‑390/08, EU:T:2009:401, pkt 82).
141 W niniejszym wypadku, mając na względzie, iż zaistniały one w kontekście znanym skarżącemu, należy stwierdzić, że okoliczności faktyczne wymienione przez Radę w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów zostały opisane w sposób wystarczająco precyzyjny i konkretny, co umożliwia ich kwestionowanie przez skarżącego oraz kontrolę przez Sąd, mimo że nie wskazano wyraźnie dokładnego miejsca ani dokładnej daty ich zaistnienia, ani powodów, dla których przypisano odpowiedzialność za ich zaistnienie Hamasowi.
142 Należy zatem oddalić część pierwszą zarzutu drugiego jako bezzasadną.
W przedmiocie błędu dotyczącego prawdziwości faktów
143 Skarżący wskazuje, że to Rada powinna wykazać prawdziwość faktów wskazanych w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów. Tymczasem taki dowód nie został przedstawiony w niniejszej sprawie.
144 W szczególności skarżący kwestionuje czyn ze stycznia 2004 r., wspomniany w pkt 17 załącznika B i związany z eksplozją autobusu, ze względu na to, że Hamas nie przyznał się do jego popełnienia, lecz zrobiły to Brygady Męczenników Al-Aksa będące zbrojnym ramieniem Fatahu.
145 Na rozprawie adwokat skarżącego potwierdził, że Hamas kwestionuje wszystkie okoliczności faktyczne wymienione przez Radę w zaskarżonych aktach.
146 W odpowiedzi na pytanie zadane przez Sąd w ramach środka organizacji postępowania Rada przedstawiła różne artykuły i publikacje mające na celu wykazanie prawdziwości wspomnianych okoliczności faktycznych.
147 W tym względzie należy wskazać, że w odniesieniu do dalszych decyzji o zamrożeniu środków finansowych Trybunał stwierdził, że sąd Unii powinien zbadać, obok kwestii związanej z wykonaniem obowiązku uzasadnienia, o którym była mowa w pkt 136–142 powyżej, kwestię, czy wykazano to uzasadnienie (wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 70; z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas, C‑79/15 P, EU:C:2017:584, pkt 48).
148 Trybunał jest także zdania, że zainteresowana osoba lub zainteresowany podmiot mogą w ramach skargi wniesionej na utrzymanie jej nazwiska lub jego nazwy w spornych wykazach zakwestionować wszystkie okoliczności, na jakich Rada opiera się w celu uzasadnienia dalszego istnienia ryzyka uczestniczenia przez nie w działalności terrorystycznej, niezależnie od kwestii, czy okoliczności te wskazano w decyzji krajowej przyjętej przez właściwą władzę, czy też w innym źródle (wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 71; z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas, C‑79/15 P, EU:C:2017:584, pkt 49).
149 Trybunał dodał, że w wypadku zaskarżenia to do Rady należy wykazanie zasadności zarzucanych okoliczności faktycznych, a do sądu Unii – zbadanie ich materialnej prawidłowości (wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/LTTE, C‑599/14 P, EU:C:2017:583, pkt 71; z dnia 26 lipca 2017 r., Rada/Hamas, C‑79/15 P, EU:C:2017:584, pkt 49).
150 W tym względzie należy wskazać, że – jak wynika z orzecznictwa – gdy kwestionuje ona dowody przedstawione przez pierwszą stronę sporu, druga strona powinna spełnić dwa kumulatywne wymogi.
151 W pierwszej kolejności zarzuty te nie mogą mieć charakteru ogólnego, lecz powinny być konkretne i szczegółowe (zob. podobnie wyrok z dnia 16 września 2013 r., Duravit i in./Komisja, T‑364/10, niepublikowany, EU:T:2013:477, pkt 55).
152 W drugiej kolejności zarzuty dotyczące prawdziwości faktów powinny zostać jasno wskazane w pierwszym piśmie procesowym dotyczącym zaskarżonego aktu (zob. podobnie wyrok z dnia 22 kwietnia 2015 r., Tomana i in./Rada i Komisja, T‑190/12, EU:T:2015:222, pkt 261). W niniejszym wypadku skutkuje to możliwością uwzględnienia jedynie zarzutów przedstawionych w skardze.
153 Powyższe wymogi mają na celu umożliwienie stronie pozwanej dokładnego zapoznania się, od chwili wniesienia skargi, ze stawianymi jej przez skarżącego zarzutami i należytego przygotowania swojej obrony.
154 W niniejszym wypadku wśród okoliczności faktycznych wspomnianych w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów jedynie okoliczność zaistniała w styczniu 2004 r. została zakwestionowana w sposób względnie jasny i precyzyjny w skardze, a w odniesieniu do pozostałych aktów nie przedstawiono krytycznych uwag na tym etapie postępowania. Akty te zakwestionowano dopiero na rozprawie, poprzez ogólne wskazanie, zgodnie z którym skarżący kwestionuje „możliwość przypisania odłamowi politycznemu Hamasu okoliczności faktycznych przywołanych przez Radę w celu uzasadnienia utrzymania nazwy tej organizacji w wykazie organizacji terrorystycznych”.
155 W tym kontekście należy stwierdzić, po pierwsze, że tak sformułowany zarzut – w sposób ogólny i na dalszym etapie postępowania – nie spełnia określonych w orzecznictwie przesłanek umożliwiających jego uwzględnienie, oraz po drugie, że zarzut dotyczący czynu ze stycznia 2004 r., przy założeniu, iż jest on zasadny, jest, w każdym wypadku, nieistotny dla sprawy, ponieważ – ze względu na to, że ich ważnie nie zaskarżono – pozostałe działania wspomniane przez Radę w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów można uwzględnić w celu uzasadnienia utrzymywania się ryzyka uczestnictwa skarżącego w działalności terrorystycznej.
156 Spośród tych okoliczności faktycznych te, które zaistniały w latach 2011–2014, z pewnością są wystarczająco aktualne, aby uzasadnić zaskarżone akty.
157 Należy zatem oddalić zarzut drugi.
W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego błędu w ocenie związanego z uznaniem organizacji Hamas za organizację terrorystyczną
158 Skarżący jest zdania, że przyjmując zaskarżone akty, Rada popełniła błąd w ocenie w odniesieniu do zakwalifikowania Hamasu jako organizacji terrorystycznej. Zdaniem skarżącego właściwość Sądu obejmuje zbadanie kwalifikacji przez Radę okoliczności faktycznych, które uznała ona za akty terrorystyczne, a kontrolę te należy przeprowadzić zarówno w odniesieniu do okoliczności przywołanych samodzielnie przez Radę, jak i do okoliczności przywołanych w decyzjach właściwych władz.
Co się tyczy decyzji właściwych władz
159 Co się tyczy okoliczności faktycznych przywołanych w decyzjach właściwych władz, zdaniem skarżącego Sąd powinien zbadać, czy dokonana przez te władze kwalifikacja opiera się na definicji terroryzmu określonej we wspólnym stanowisku 2001/931. W niniejszym wypadku kontroli tej nie można przeprowadzić, ponieważ Rada nie przedstawiła informacji dotyczących tej kwalifikacji.
160 Mając na względzie odpowiedź udzieloną na zarzut pierwszy, ta część zarzutu zostanie rozpatrzona jedynie w zakresie, w jakim dotyczy ona decyzji Home Secretary.
161 Ze względu na to, że w odpowiedzi na zarzut piąty orzeczono, iż dowody i poszlaki, na których oparto tę decyzję, nie muszą być wskazane w przedstawieniu uzasadnienia zaskarżonych aktów, nie można żądać od Rady, aby zbadała kwalifikację tych okoliczności faktycznych przez organ krajowy i wskazała w tych aktach rezultat tej kwalifikacji.
162 W niniejszym wypadku taka sama sytuacja ma miejsce tym bardziej, że decyzja została wydana w państwie członkowskim, w odniesieniu do którego w art. 1 ust. 4 wspólnego stanowiska 2001/931 i art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 2580/2001 ustanowiono szczególną formę współpracy z Radą, skutkującą dla tej instytucji obowiązkiem odniesienia się w możliwym zakresie do oceny dokonanej przez właściwy organ krajowy (wyroki: z dnia 23 października 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑256/07, EU:T:2008:461, pkt 133; z dnia 4 grudnia 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑284/08, EU:T:2008:550, pkt 53).
W przedmiocie okoliczności faktycznych przywołanych samodzielnie przez Radę
163 W przedstawieniu uzasadnienia dotyczącego zaskarżonych aktów Rada zakwalifikowała, po pierwsze, okoliczności faktyczne wspomniane w pkt 15 załącznika A jako akty terrorystyczne w rozumieniu art. 1 ust. 3 ppkt (iii) lit. a), d), f), g) oraz i) wspólnego stanowiska 2001/931 dla celów wymienionych w art. 1 ust. 3 ppkt (i) oraz (ii) tego wspólnego stanowiska, oraz po drugie, okoliczności faktyczne wspomniane w pkt 17 załącznika B jako akty terrorystyczne w rozumieniu art. 1 ust. 3 ppkt (iii) lit. a), b), c) i f) wspólnego stanowiska 2001/931 dla celów wymienionych w art. 1 ust. 3 ppkt (i) oraz (ii) tego wspólnego stanowiska.
164 Skarżący podnosi, że Rada popełniła błąd, kwalifikując rozpatrywane czyny jako akty terrorystyczne. Przede wszystkim fakt, że wszystkie rozpatrywane akty zaistniały w ramach wojny okupacyjnej prowadzonej przez Izrael w Palestynie, powinien był skłonić Radę do powstrzymania się od stosowania tej kwalifikacji w stosunku do Hamasu. Następnie, nawet przy założeniu, że czyny te zostały wykazane, nadal nie wynikałoby z tego, że zostały one popełnione w celach przywołanych przez Radę i wskazanych w art. 1 ust. 3 ppkt (i), (ii) oraz (iii) wspólnego stanowiska 2001/931.
165 Powyższe dwa argumenty odnoszą się w istocie do kwestii, czy w chwili kwalifikacji czynów wspomnianych w pkt 15 załącznika A i w pkt 17 załącznika B do przedstawienia uzasadnienia zaskarżonych aktów Rada powinna była uwzględnić okoliczność, że konflikt izraelsko-palestyński jest objęty prawem konfliktów zbrojnych.
166 W tym względzie należy wskazać, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem istnienie konfliktu zbrojnego w rozumieniu międzynarodowego prawa humanitarnego nie wyklucza stosowania przepisów prawa Unii dotyczących zapobiegania terroryzmowi, takich jak wspólne stanowisko 2001/931 i rozporządzenie nr 2580/2001, do ewentualnych aktów terrorystycznych popełnionych w tych ramach (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 57; zob. także podobnie wyrok z dnia 14 marca 2017 r., A i in., C‑158/14, EU:C:2017:202, pkt 95–98).
167 Po pierwsze, wspólne stanowisko 2001/931 nie dokonuje bowiem w kontekście określenia swojego zakresu zastosowania żadnego rozróżnienia w zależności od tego, czy dany akt został popełniony w ramach konfliktu zbrojnego w rozumieniu międzynarodowego prawa humanitarnego, czy też nie. Po drugie, cele Unii i jej państw członkowskich dotyczą zwalczania terroryzmu w każdej jego formie, zgodnie z celami obowiązującego prawa międzynarodowego (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 58).
168 To w szczególności w celu wdrożenia na poziomie Unii rezolucji nr 1373 (2001) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (zob. pkt 1 powyżej), która „potwierdziła konieczność walki przy użyciu wszystkich środków zgodnych z Kartą Narodów Zjednoczonych z zagrożeniami dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego powodowanymi przez akty terrorystyczne” i „stwierdziła, że państwa członkowskie są zobowiązane uzupełnić współpracę międzynarodową, wprowadzając środki uzupełniające mające na celu zapobieganie i powstrzymanie na ich terytorium, przy użyciu wszystkich dozwolonych sposobów, finansowania i przygotowania wszelkich aktów terrorystycznych”, Rada przyjęła wspólne stanowisko 2001/931 (zob. motywy 5–7 tego wspólnego stanowiska), a następnie, zgodnie z tym wspólnym stanowiskiem, rozporządzenie nr 2580/2001 (zob. motywy 3, 5 i 6 tego rozporządzenia) (wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 59).
169 Należy zatem oddalić zarzut trzeci jako bezzasadny.
W przedmiocie zarzutu czwartego, dotyczącego naruszenia zasady nieingerowania
170 Skarżący twierdzi, że przyjmując zaskarżone akty, Rada naruszyła zasadę nieingerowania, która wynika z art. 2 Karty Narodów Zjednoczonych i stanowi zasadę ius cogens związaną z równością suwerennych państw w prawie międzynarodowym, która zakazuje uznania danego państwa za podmiot terrorystyczny, podobnie jak rządu państwa.
171 Skarżący nie jest zaś zwykłą organizacją pozarządową, a tym bardziej ruchem nieformalnym, lecz legalnym ruchem politycznym, który wygrał wybory w Palestynie i sformował zasadniczą część rządu palestyńskiego. Ze względu na to, że Hamas sprawuje funkcje wykraczające poza funkcje zwykłej partii politycznej, jego działania w Strefie Gazy są faktycznie porównywalne z działaniami organu państwa i z tego względu nie mogą być sankcjonowane przy zastosowaniu środków antyterrorystycznych. Wśród osób i podmiotów, których nazwiska i nazwy umieszczono w spornych wykazach, jedynie skarżący znajduje się w takiej sytuacji.
172 W tym względzie należy wskazać, że zasada nieingerowania, która jest zasadą prawa międzynarodowego zwyczajowego, zwana także zasadą nieinterwencji, jest związana z prawem każdego suwerennego państwa do prowadzenia swoich spraw bez zewnętrznej ingerencji i stanowi konsekwencję zasady równości suwerennych państw.
173 Jak podnosi Rada, adresatami tej zasady prawa międzynarodowego są suwerenne państwa, a nie grupy lub ruchy (zob. wyrok z dnia 16 października 2014 r., LTTE/Rada, T‑208/11 i T‑508/11, EU:T:2014:885, pkt 69 i przytoczone tam orzecznictwo).
174 Ze względu na to, że nie jest on ani państwem, ani rządem państwa, Hamas nie może korzystać z zasady nieingerowania.
175 Zarzut czwarty należy zatem oddalić jako bezzasadny.
W przedmiocie zarzutu szóstego, dotyczącego naruszenia zasady poszanowania prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej w toku postępowań krajowych
176 Skarżący podnosi, że w niniejszym wypadku nie przestrzegano jego uprawnień proceduralnych w toku postępowań krajowych, ponieważ nie powiadomiono go o decyzjach amerykańskich ani decyzji Home Secretary, podczas gdy Hamas posiada przedstawicielstwo na ulicy w Dosze (Katar) i w Gazie. Ten brak powiadomienia i uzasadnienia, a także niemożliwość przedstawienia uwag miały pozbawić skuteczności ewentualne skargi, jakie Hamas mógł złożyć.
177 Skarżący twierdzi, że jeśli Rada nie wykaże, że rządy Stanów Zjednoczonych i Zjednoczonego Królestwa próbowały powiadomić Hamas, lecz że taka próba nie powiodła się ze względów niezależnych od ich woli, trzeba będzie stwierdzić nieważność zaskarżonych aktów ze względu na naruszenie zasady poszanowania prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej.
178 Mając na względzie stwierdzenie dokonane w pkt 66 powyżej, należy rozpatrzyć niniejszy zarzut jedynie w odniesieniu do decyzji Home Secretary.
179 Na rozprawie skarżący oświadczył zaś, że cofa zarzut szósty w zakresie, w jakim dotyczy on tej decyzji.
180 Nie ma zatem potrzeby orzekania w przedmiocie zarzutu szóstego.
W przedmiocie zarzutu siódmego, dotyczącego naruszenia prawa własności
181 Skarżący twierdzi, że zamrożenie środków finansowych stanowi naruszenie jego prawa własności, które nie jest uzasadnione, ponieważ zaskarżone akty są bezprawne ze względów wskazanych w poprzednich zarzutach.
182 Rada, popierana przez Komisję, jest zdania, że zarzut ten jest bezpodstawny.
183 Ze względu na oddalenie wcześniejszych zarzutów, niniejszy zarzut jest pozbawiony podstaw i powinien, w konsekwencji, również zostać oddalony jako bezzasadny.
184 W każdym wypadku należy przypomnieć, że prawa podstawowe, w szczególności prawo własności, nie korzystają w prawie Unii z absolutnej ochrony. Można nałożyć ograniczenia na korzystanie z tych praw, pod warunkiem, po pierwsze, że ograniczenia te zostaną należycie uzasadnione celami interesu ogólnego realizowanymi przez Unię oraz, po drugie, że nie stanowią one, w świetle tych celów, nadmiernej lub niedającej się zaakceptować interwencji, która narusza istotę tych praw (zob. podobnie wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Al-Aqsa/Rada i Niderlandy/Al-Aqsa, C‑539/10 P i C‑550/10 P, EU:C:2012:711, pkt 121 i przytoczone tam orzecznictwo).
185 Co się tyczy pierwszej przesłanki, należy przypomnieć, że zamrożenie środków finansowych, aktywów finansowych i innych zasobów gospodarczych osób i podmiotów zidentyfikowanych, zgodnie z regułami określonymi w rozporządzeniu nr 2580/2001 i we wspólnym stanowisku 2001/931, jako uczestniczące w finansowaniu terroryzmu realizuje cel związany z interesem ogólnym, ponieważ wpisuje się w walkę prowadzoną z zagrożeniami dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego wynikającymi z aktów terrorystycznych (zob. podobnie wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Al-Aqsa/Rada i Niderlandy/Al-Aqsa, C‑539/10 P i C‑550/10 P, EU:C:2012:711, pkt 123 i przytoczone tam orzecznictwo).
186 Co się tyczy drugiej przesłanki, należy wskazać, że środki związane z zamrożeniem środków finansowych i w szczególności z utrzymaniem nazwy skarżącego w spornych wykazach nie wydają się nadmierne, niemożliwe do zaakceptowania lub naruszające istotę praw podstawowych lub niektórych z tych praw.
187 Ten rodzaj środków jest bowiem niezbędny w społeczeństwie demokratycznym, aby walczyć z terroryzmem (zob. podobnie wyrok z dnia 23 października 2008 r., People’s Mojahedin Organization of Iran/Rada, T‑256/07, EU:T:2008:461, pkt 129 i przytoczone tam orzecznictwo).
188 Co więcej, środki związane z zamrożeniem środków finansowych nie są absolutne, lecz przewidują możliwość, po pierwsze, zezwolenia na używanie zamrożonych środków w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb lub spełnienia określonych zobowiązań oraz, po drugie, udzielenia szczególnych zezwoleń pozwalających, w określonych warunkach, na odmrożenie środków finansowych, innych aktywów finansowych lub zasobów gospodarczych (zob. wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Al-Aqsa/Rada i Niderlandy/Al-Aqsa, C‑539/10 P i C‑550/10 P, EU:C:2012:711, pkt 127 i przytoczone tam orzecznictwo).
189 Ponadto utrzymanie nazwisk osób i nazw podmiotów w wykazach zamrożonych środków finansowych stanowi przedmiot okresowego przeglądu w celu zapewnienia wykreślenia nazwisk osób i nazw podmiotów, które nie spełniają już kryteriów umieszczenia w wykazach (wyrok z dnia 15 listopada 2012 r., Al-Aqsa/Rada i Niderlandy/Al-Aqsa, C‑539/10 P i C‑550/10 P, EU:C:2012:711, pkt 129).
190 W tych okolicznościach zarzut siódmy należy oddalić jako bezzasadny.
W przedmiocie kosztów
191 Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
192 Ponieważ skarżący przegrał sprawę, należy obciążyć go jego własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez Radę, zgodnie z żądaniami tej ostatniej.
193 Ponadto zgodnie art. 138 § 1 regulaminu postępowania instytucje interweniujące w sprawie pokrywają własne koszty.
194 W konsekwencji Komisja pokrywa własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba w składzie powiększonym)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Hamas pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Radę Unii Europejskiej.
3) Komisja Europejska pokrywa własne koszty.
Pelikánová | Valančius | Nihoul |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 6 marca 2019 r.
Podpisy