Language of document : ECLI:EU:F:2011:160

WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(trzecia izba)

z dnia 28 września 2011 r.


Sprawa F‑9/10


AC

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej

Służba publiczna – Awans – Postępowanie w sprawie awansu (2009) – Porównanie osiągnięć – Oczywisty błąd w ocenie

Przedmiot:      Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a, w której AC żąda w istocie stwierdzenia nieważności decyzji Rady w sprawie nieumieszczenia go na liście urzędników awansowanych do grupy zaszeregowania AD 13 w ramach postępowania w sprawie awansu (2009).

Orzeczenie:      Skarga zostaje oddalona. Skarżący pokrywa całość kosztów postępowania.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć

(regulamin pracowniczy, art. 45)

2.      Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć

(regulamin pracowniczy, art. 45)

3.      Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć

(regulamin pracowniczy, art. 45)

4.      Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć

(regulamin pracowniczy, art. 45)

5.      Urzędnicy – Awans – Zażalenie kandydata, który nie został awansowany

(regulamin pracowniczy, art. 25 akapit drugi, art. 45, art. 90 ust. 2)

6.      Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć

(regulamin pracowniczy, art. 45)

7.      Urzędnicy – Awans – Porównanie osiągnięć

(regulamin pracowniczy, art. 45)

8.      Urzędnicy – Obowiązek staranności ciążący na administracji

(art. 21 akapit trzeci WE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 4)

1.      Szeroki zakres uznania przysługujący administracji do celów porównania osiągnięć urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans jest ograniczony koniecznością przeprowadzenia tego porównania skrupulatnie i bezstronnie, w interesie służby i zgodnie z zasadą równego traktowania. W praktyce porównanie winno być prowadzone na zasadzie równości i na podstawie porównywalnych źródeł informacji.

(zob. pkt 14)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑132/03 Casini przeciwko Komisji, 15 września 2005 r., pkt 53

2.      Zważywszy na swobodę decyzji, którą ma dana instytucja w celu wdrożenia zgodnie z własnymi potrzebami organizacyjnymi i kadrowymi celów wynikających z art. 45 regulaminu pracowniczego, nie jest ona zobowiązana do przyjęcia jakiegoś konkretnego systemu oceny i awansów.

(zob. pkt 16)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑435/04 Simões Dos Santos przeciwko OHIM, 14 lutego 2007 r., pkt 132

3.      W celu przeprowadzenia oceny osiągnięć, jakie powinny być uwzględnione w ramach decyzji w sprawie awansu na mocy art. 45 regulaminu pracowniczego, organowi powołującemu przysługuje szeroki zakres uznania, a kontrola sądu wspólnotowego powinna się ograniczać w tej dziedzinie do zbadania, czy w świetle sposobów i środków, przy których zastosowaniu administracja mogła dokonać oceny, utrzymała się ona w rozsądnych granicach i czy nie skorzystała ze swego uprawnienia w sposób oczywiście błędny. Sąd Unii nie może tym samym zastąpić swoją oceną oceny kwalifikacji i osiągnięć urzędników kandydatów dokonanej przez organ powołujący.

W tym względzie, aby zakres uznania, jaki prawodawca postanowił powierzyć organowi powołującemu w zakresie awansów, pozostał skuteczny, sąd nie może stwierdzić nieważności decyzji tylko z tego powodu, że uzna, iż zachodzą okoliczności faktyczne budzące wątpliwości, które zdają się być zasadne, co do przeprowadzonej przez organ powołujący oceny, czy wręcz wykazujące błąd w ocenie. Stwierdzenie nieważności ze względu na oczywisty błąd w ocenie możliwe jest wyłącznie, gdy z akt sprawy wynika, że organ powołujący przekroczył granice zakreślające jego uznanie.

Sąd Unii nie powinien zatem przeprowadzać szczegółowej ponownej oceny wszystkich akt kandydatów mających prawo do ubiegania się o awans, w celu upewnienia się, że podziela wnioski, do których doszedł organ powołujący, ponieważ, czyniąc to, przekroczyłby ramy kontroli zgodności z prawem, do której jest właściwy, zastępując tym samym własną oceną osiągnięć kandydatów mających prawo do ubiegania się o awans ocenę organu powołującego.

(zob. pkt 22–24)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: ww. sprawa Casini przeciwko Komisji, pkt 52

4.      Artykuł 45 ust. 1 regulaminu pracowniczego pozostawia instytucjom pewną swobodę w kwestii okoliczności faktycznych, które należy brać pod uwagę do celów porównania osiągnięć urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans, gdyż nie zawiera w tej kwestii wyczerpującego wykazu. Ponieważ bowiem rzeczony art. 45 ust. 1 regulaminu pracowniczego stanowi, że organ powołujący „w szczególności uwzględnia sprawozdania dotyczące urzędników, znajomość języków obcych innych niż języki, dla których urzędnicy zadeklarowali biegłą znajomość […] i posługiwanie się nimi w wykonywaniu obowiązków oraz, w stosownych przypadkach, poziom wykonywanych przez nich obowiązków”, przy pomocy wyrażenia „w szczególności” wskazuje on trzy główne okoliczności faktyczne, jakie należy obowiązkowo brać pod uwagę przy porównaniu osiągnięć. Jednakże nie wyklucza on wzięcia pod uwagę innych okoliczności faktycznych, które również mogą dostarczać wskazówek na temat osiągnięć urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans. Wniosku tego nie podważa fakt, że w dziedzinie awansów organ powołujący może wyłącznie pomocniczo – w razie równoważnych osiągnięć wśród urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans pod względem w szczególności trzech kryteriów, o których mowa jest wprost w art. 45 ust. 1 regulaminu pracowniczego – wziąć pod uwagę wiek kandydatów i ich staż pracy w danej grupie zaszeregowania lub w służbie. Ani wiek, ani staż pracy nie mogą bowiem same w sobie dostarczyć wskazówek co do osiągnięć kandydatów do awansu. Stąd też można je uwzględnić jedynie w celu rozstrzygnięcia między kandydatami o takich samych osiągnięciach.

Administracji przysługuje pewna swoboda w zakresie wagi przykładanej przez nią do każdej z trzech okoliczności faktycznych wymienionych w art. 45 regulaminu pracowniczego, które należy brać pod uwagę do celów porównania osiągnięć urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans, przy czym przepisy przytoczonego artykułu nie wykluczają możliwości ważenia tych kryteriów w uzasadnionych przypadkach.

(zob. pkt 25, 65)

Odesłanie:

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑53/08 Bouillez i in. przeciwko Komisji, 5 maja 2010 r., pkt 50

5.      Organ powołujący nie ma obowiązku uzasadniać decyzji w sprawie awansu względem odrzuconych kandydatów i to samo dotyczy decyzji organu powołującego o nieprzyjęciu kandydatury. Ma on za to obowiązek uzasadnienia decyzji oddalającej zażalenie wniesione przez nieawansowanego kandydata na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, ponieważ uważa się, że uzasadnienie tej decyzji oddalającej pokrywa się z uzasadnieniem decyzji, na którą złożono zażalenie.

(zob. pkt 29)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑6/96 Contargyris przeciwko Radzie, 29 maja 1997 r., pkt 147

6.      W świetle brzmienia art. 45 regulaminu pracowniczego, tj. „[p]rzy porównaniu zasług [osiągnięć] urzędników organ powołujący w szczególności uwzględnia […] posługiwanie się [językami obcymi] w wykonywaniu obowiązków”, nie jest niezgodne z rzeczonym przepisem, by w ocenie osiągnięć urzędników uwzględnić jedynie te języki, których używanie, zważywszy na rzeczywiste wymogi służby, stanowi wartość dodaną na tyle istotną, by była ona niezbędna do właściwego funkcjonowania służby.

(zob. pkt 61)

7.      W odniesieniu do sądu wymóg bezstronności obejmuje dwa aspekty. Z jednej strony sąd powinien być subiektywnie bezstronny, to znaczy żaden z jego sędziów nie może okazywać stronniczości lub osobistych uprzedzeń, przy czym domniemanie osobistej bezstronności istnieje aż do momentu przedstawienia dowodu przeciwnego. Z drugiej strony sąd powinien być obiektywnie bezstronny, co znaczy, że powinien zapewnić dostateczne gwarancje, by wykluczyć w tym względzie wszelkie uzasadnione wątpliwości.

Należy jednak zauważyć, że postępowanie w sprawie awansu urzędników instytucji nie jest postępowaniem sądowym, lecz administracyjnym, przez co instytucji nie można zakwalifikować jako „sądu”. Zatem od instytucji nie można wymagać, by wykazywały się wszystkimi cechami wymaganymi przez orzecznictwo od „sądu”, gdy w ramach postępowania w sprawie awansu porównują one osiągnięcia urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans.

W każdym razie, o ile sąd Unii przyznał, że na administracji może ciążyć „obowiązek bezstronności”, o tyle należy pamiętać, że decyzje w sprawie awansowania przyjmuje się w szczególności na podstawie uprzedniej wiedzy, którą przełożeni urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans mogli zdobyć na temat osiągnięć tych urzędników w czasie, gdy łączyły ich z nimi stosunki zawodowe. Mniej chodzi tu więc o wykluczenie jakichkolwiek z góry ustalonych opinii – w tym negatywnych – a bardziej o zapewnienie, by porównanie osiągnięć urzędników uprawnionych do ubiegania się o awans miało charakter obiektywny, który pozwala po pierwsze uniknąć arbitralnego podejścia i dyskryminacji, a po drugie zapewnić równe traktowanie wszystkich kandydatów do awansu.

(zob. pkt 113–115)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa C‑308/07 P Gorostiaga Atxalandabaso przeciwko Parlamentowi, 19 lutego 2009 r., pkt 46

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑74/96 Tzoanos przeciwko Komisji, 19 marca 1998 r., pkt 339; sprawa T‑282/03 Ceuninck przeciwko Komisji, 10 czerwca 2008 r., pkt 73

8.      Na podstawie ciążącego na instytucjach obowiązku staranności powinny one kierować do urzędnika decyzję indywidualną sporządzoną w języku, którym włada on biegle. Tym samym fakt, że dokumenty, które administracja kieruje do jednego ze swych urzędników, są sporządzone w innym języku niż język ojczysty urzędnika czy pierwszy język obcy wybrany przez niego, nie stanowi naruszenia praw tego urzędnika, jeżeli jego znajomość języka, którym posłużyła się administracja, pozwala na to, by skutecznie i bez trudu zapoznał się on z treścią danych dokumentów.

Wniosku tego nie jest w stanie podważyć argument, iż na podstawie art. 21 akapit trzeci WE i art. 41 ust. 4 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej urzędnikowi przysługuje rzekomo prawo do otrzymywania odpowiedzi na wysyłane przez siebie pisma w języku, w którym rozpoczęto korespondencję.

(zob. pkt 116, 119)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑197/98 Rudolph przeciwko Komisji, 23 marca 2000 r., pkt 46; sprawa T‑95/04 Lavagnoli przeciwko Komisji, 17 maja 2006 r., pkt 48

Sąd Unii Europejskiej: sprawa T‑205/07 Włochy przeciwko Komisji, 3 lutego 2011 r., pkt 54, 55