Αναίρεση που άσκησε στις 21 Σεπτεμβρίου 2018 η Pirelli & C. SpA κατά της αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου (όγδοο τμήμα) της 12ης Ιουλίου 2018 στην υπόθεση T-455/14, Pirelli & C. κατά Επιτροπής

(Υπόθεση C-611/18 P)

Γλώσσα διαδικασίας: η ιταλική

Διάδικοι

Αναιρεσείουσα: Pirelli & C. SpA (εκπρόσωποι: M. Siragusa, G. Rizza, δικηγόροι)

Λοιποί διάδικοι στην αναιρετική διαδικασία: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Prysmian Cavi e Sistemi Srl

Αιτήματα

Η Pirelli ζητεί από το Δικαστήριο:

δυνάμει του άρθρου 169, παράγραφος 1, του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου να αναιρέσει την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου όπως αυτή περιλαμβάνεται στο διατακτικό της αποφάσεώς του της 12ης Ιουλίου 2018 στην υπόθεση T-455/14 Pirelli & C. S.p.A. κατά Επιτροπής, η οποία κοινοποιήθηκε στην αναιρεσείουσα αυθημερόν μέσω της εφαρμογής e-Curia,

και

δυνάμει του άρθρου 170, παράγραφος 1, του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου να κάνει δεκτά, χωρίς να αναπέμψει την υπόθεση στο Γενικό Δικαστήριο, τα αιτήματα που υπέβαλε η Pirelli πρωτοδίκως, mutatis mutandis, και ως εκ τούτου:

κυρίως

να ακυρώσει την απόφαση ¹ καθ’ ο μέρος αφορά την Pirelli, και ειδικότερα: το άρθρο της 1, παράγραφος 5, στοιχείο δ΄· το άρθρο της 2, στοιχείο ζ΄, και το άρθρο της 4, μόνον όσον αφορά την προσθήκη της Pirelli στον κατάλογο των αποδεκτών της αποφάσεως·

επικουρικώς

να χορηγήσει στην Pirelli το ευεργέτημα της διζήσεως, κατ’ ενάσκηση της αρμοδιότητάς του πλήρους δικαιοδοσίας κατά τα άρθρα 31 του κανονισμού (ΕΚ) 1/2003 ² και 261 ΣΛΕΕ·

Σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αναίρεση που άσκησε η Prysmian στη συναφή δίκη που έχει κινηθεί από την εν λόγω εταιρία η οποία προσέβαλε ενώπιον του Δικαστηρίου την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 12ης Ιουλίου 2018 στην υπόθεση T-475/14

να ακυρώσει την απόφαση ή να τροποποιήσει το άρθρο της 2, στοιχείο ζ΄, μειώνοντας το πρόστιμο που επιβλήθηκε αλληλεγγύως και εις ολόκληρον στην Prysmian και στην Pirelli·

–         Εν πάση περιπτώσει, να καταδικάσει την Επιτροπή στα δικαστικά έξοδα.

Αν το Δικαστήριο δεν αναιρέσει την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου που περιλαμβάνεται στο διατακτικό της αποφάσεώς του της 12ης Ιουλίου 2018 στην υπόθεση T-455/14 Pirelli & C. S.p.A. κατά Επιτροπής, να χορηγήσει εν πάση περιπτώσει το ευεργέτημα της διζήσεως στην Pirelli, κατ’ ενάσκηση της αρμοδιότητάς του πλήρους δικαιοδοσίας κατά τα άρθρα 31 του κανονισμού (ΕΚ) 1/2003 και 261 ΣΛΕΕ.

Λόγοι αναιρέσεως και κύρια επιχειρήματα

Με τον πρώτο λόγο προβάλλεται παράβαση εκ μέρους του Γενικού Δικαστηρίου της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως σχετικά με: τη διαπίστωση ότι δεν συνέτρεχε η έλλειψη αιτιολογίας την οποία προέβαλε η αναιρεσείουσα Pirelli, όσον αφορά την απόρριψη εκ μέρους της Επιτροπής της λεπτομερούς επιχειρηματολογίας της σχετικά με την αδυναμία εφαρμογής στην υπό κρίση υπόθεση του τεκμηρίου καθοριστικής επιρροής, καθώς και σχετικά με την άνιση μεταχείριση εκ μέρους της Επιτροπής η οποία εφάρμοσε μόνον ως προς την Goldman Sachs τη μέθοδο της επονομαζόμενης «διπλής βάσεως»

Το Γενικό Δικαστήριο προσδιόρισε εσφαλμένως τον σκοπό και την έκταση της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως που υπέχει η Επιτροπή, δεδομένου ότι δεν αναγνώρισε και δεν αποφάνθηκε ότι η αιτιολογία της αποφάσεως δεν πληροί τις προϋποθέσεις που θέτουν τα δικαστήρια της ΕΕ. Το Γενικό Δικαστήριο όφειλε να είχε ακυρώσει την απόφαση καθ’ ο μέρος αφορά την αναιρεσειούσα, δεδομένου ότι η εν λόγω απόφαση δεν εκθέτει εμπεριστατωμένα τους ακριβείς, ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους που δικαιολογούν τον καταλογισμό της παραβάσεως στην Pirelli βάσει τεκμηρίου, παρά το γεγονός ότι η Pirelli παρέσχε απόδειξη περί του ότι οι οικονομικοί, οργανωτικοί και νομικοί δεσμοί με την Prysmian δεν είχαν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό ή τον περιορισμό του βαθμού αυτονομίας της θυγατρικής της. Εξάλλου, η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση παρέβλεψε πλήρως τους ισχυρισμούς της Pirelli σχετικά με την άνιση μεταχείριση που υπέστη, δεδομένου ότι η Επιτροπή εφάρμοσε σε αυτή το τεκμήριο καθοριστικής επιρροής επί μονής βάσεως (στο εξής: PLP) αντί να εφαρμόσει τη μέθοδο καταλογισμού που περιλαμβάνει διπλή βάση, την οποία εφάρμοσε αντιθέτως στην έτερη μητρική εταιρία της Prysmian, τη Goldman Sachs.

Με τον δεύτερο λόγο προβάλλεται παράβαση των άρθρων 48 και 49 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και ανεπάρκεια και λογική ανακολουθία της αιτιολογίας της αποφάσεως, όσον αφορά την προσβολή θεμελιωδών δικαιωμάτων του νομικού προσώπου Pirelli και παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας εκ μέρους της Επιτροπής

Η κρίση του Γενικού Δικαστηρίου –σύμφωνα με την οποία η βάσει τεκμηρίου ευθύνη της Pirelli δεν συνιστά ποινική ευθύνη άνευ πταίσματος λόγω πράξεων τρίτου, αλλά προσωπική ευθύνη της «εταιρίας» την οποία συναποτελούσε με τη θυγατρική Prysmian, τον άμεσο αυτουργό της παραβάσεως– βασίζεται σε μια αδικαιολόγητη επικάλυψη δύο επιπέδων αναλύσεως τα οποία δεν είναι επικαλυπτόμενα: στην εφαρμογή κανόνων ανταγωνισμού στις εταιρίες και στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των νομικών προσώπων που κατηγορούνται. Περαιτέρω, η απόφαση αντιπαρήλθε πλήρως τον ισχυρισμό της Pirelli σχετικά με τον χαρακτήρα της διπλής βάσεως του τεκμηρίου PLP. Πράγματι, στην απόφαση, η Επιτροπή εκτίμησε ότι η Pirelli ασκούσε καθοριστική επιρροή όχι μόνο στην εμπορική πολιτική της Prysmian, αλλά και –χωρίς την παροχή δυνατότητας στην αναιρεσείουσα να αποδείξει το αντίθετο– επί των συγκεκριμένων συμπεριφορών της θυγατρικής που στρέφονταν κατά των κανόνων ανταγωνισμού. Η Pirelli επικρίνει την έλλειψη αιτιολογίας της αναιρεσιβαλλόμενης αποφάσεως και όσον αφορά το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει προβεί σε εξισορρόπηση των συμφερόντων που διακυβεύονται ειδικότερα σε σχέση με το PLP, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης υποθέσεως και τον σεβασμό των δικαιωμάτων άμυνας, όπως έχει νομολογηθεί από το ΕΔΔΑ. Τέλος, όσον αφορά τον ισχυρισμό της Pirelli σύμφωνα με τον οποίο η εφαρμογή του PLP στην εκδοθείσα εναντίον της απόφαση δεν ήταν ανάλογη, υπό την έννοια του άρθρου 5, παράγραφος 4, ΣΕΕ, προς την επίτευξη του σκοπού περί εξασφαλίσεως μεγαλύτερης εγγυήσεως για την αποτελεσματική καταβολή του προστίμου και λόγω του ότι επιτράπηκε η επιβολή υψηλότερου προστίμου για λόγους αποτροπής, το Γενικό Δικαστήριο αντέκρουσε αυτόν μετερχόμενο νομολογία που δεν ήταν σχετική.

Με τον τρίτο λόγο προβάλλεται παραβίαση των αρχών της εις ολόκληρον ευθύνης, της αναλογικότητας και της ίσης μεταχειρίσεως, λογική ανακολουθία της αιτιολογίας όσον αφορά την εσφαλμένη εκτίμηση σχετικά με την εφαρμογή στην Pirelli της αρχής της εις ολόκληρον ευθύνης με την Prysmian για την καταβολή του προστίμου, καθώς και έλλειψη αιτιολογίας της αποφάσεως όσον αφορά τη μη χορήγηση του ευεργετήματος διζήσεως στην Pirelli

Καίτοι η Pirelli καταδικάστηκε -όπως και η Prysmian- στην καταβολή ολόκληρου του προστίμου που τους επιβλήθηκε με την απόφαση, η θέση της αναιρεσειούσας ήταν εντελώς διαφορετική από εκείνη της πρώην θυγατρικής της, την οποία η απόφαση σαφώς υπέδειξε ως άμεση αυτουργό της παραβάσεως. Όπως ορθώς –αν και με αντιφατικό τρόπο– αναγνωρίζει η απόφαση, στην Pirelli καταλογίστηκε ευθύνη αμιγώς δευτερεύουσα και παρεπόμενη, η οποία, ως εκ τούτου, εξαρτάται από την ευθύνη της Prysmian. Η Επιτροπή όφειλε να αμβλύνει τις παράλογες και δυσανάλογες επιπτώσεις των κυρώσεων που επέβαλε βάσει της διαστρεβλωμένης απόψεώς της περί των προνομίων της Pirelli ως ελέγχουσας εταιρίας που κατέχει το σύνολο των κεφαλαίων, καθώς και να απέχει από την εφαρμογή της εις ολόκληρον ευθύνης σε αυτή για την καταβολή του προστίμου, ή να την εφαρμόσει μόνο για μέρος του προστίμου που επιβλήθηκε στην Prysmian, ή τουλάχιστον να χορηγήσει στην Pirelli το ευεργέτημα της διζήσεως. Πλην της ελλείψεως αιτιολογήσεως επί των αιτιάσεων της Pirelli σχετικά με τη μη χορήγηση του εν λόγω ευεργετήματος, το Δικαστήριο παραβίασε τις αρχές της εις ολόκληρον ευθύνης, της αναλογικότητας και της ίσης μεταχειρίσεως.

Με τον τέταρτο λόγο προβάλλεται παράβαση των άρθρων 261 ΣΛΕΕ και 31 του κανονισμού (ΕΚ) 1/2003 όσον αφορά την απόρριψη του αιτήματος χορηγήσεως του ευεργετήματος διζήσεως που υποβλήθηκε από την Pirelli στο πλαίσιο της προσφυγής της ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου

Κατά τις ως άνω διατάξεις, εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων του Γενικού Δικαστηρίου τόσο η μεταβολή του ποσού του προστίμου που επέβαλε η Επιτροπή, όσο και η ρύθμιση του τρόπου καταβολής και καταπτώσεως της κυρώσεως. Η παρατιθέμενη με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση νομολογία –σύμφωνα με την οποία η εξουσία της Επιτροπής περί επιβολής κυρώσεων δεν περιλαμβάνει τη δυνατότητα καθορισμού των αντίστοιχων ποσοστών προστίμων των αλληλέγγυων οφειλετών στις μεταξύ τους σχέσεις– δεν είναι συναφής για την αξιολόγηση του διαφορετικού ζητήματος που εγέρθηκε από την Pirelli, το οποίο, κατά συνέπεια, δεν αξιολογήθηκε στην ουσία από το Γενικό Δικαστήριο, όσον αφορά την εξουσία της Επιτροπής και του Γενικού Δικαστηρίου, στο πλαίσιο του δικαστικού ελέγχου των αποφάσεών της, περί χορηγήσεως του ευεργετήματος διζήσεως στην ελέγχουσα εταιρία που κατέχει το σύνολο των κεφαλαίων, στην οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις αλληλεγγύως και εις ολόκληρον. Πράγματι, το εν λόγω ευεργέτημα δεν αφορά εσωτερικές σχέσεις μεταξύ αλληλέγγυων οφειλετών, αλλά την υποχρέωση καθενός από αυτούς, χωριστά, έναντι της Επιτροπής (επονομαζόμενες εξωτερικές σχέσεις).

____________

¹     Απόφαση C(2014) 2139 τελικό, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 2ας Απριλίου 2014 (υπόθεση AT.39610 – Ηλεκτρικά καλώδια).

²     Κανονισμός (ΕΚ) 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης (ΕΕ 2003, L 1, σ. 1).