Προσφυγή της 24ης Ιουλίου 2020 –Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ιταλικής Δημοκρατίας

(Υπόθεση C-341/20)

Γλώσσα διαδικασίας: η ιταλική

Διάδικοι

Προσφεύγουσα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εκπρόσωποι: F. Moro, A. Armenia)

Καθής: Ιταλική Δημοκρατία

Αιτήματα

Η Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο:

να διαπιστώσει ότι η Ιταλική Δημοκρατία, απαλλάσσοντας από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται για την κίνηση ιδιωτικών σκαφών αναψυχής μόνον αν τα σκάφη αυτά αποτελούν αντικείμενο μισθωτικής σύμβασης, ανεξαρτήτως του τρόπου χρήσης τους, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 14, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της οδηγίας 2003/96/ΕΚ¹ .

να καταδικάσει την Ιταλική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα.

Ισχυρισμοί και κύρια επιχειρήματα

1. Το άρθρο 14, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της οδηγίας 2003/96/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας, προβλέπει ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να απαλλάσσουν από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης τα ενεργειακά προϊόντα που διατίθενται προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα για τη ναυσιπλοΐα στα ύδατα της Ενωσης, συμπεριλαμβανομένης της αλιείας, εκτός από την περίπτωση χρησιμοποίησής τους σε ιδιωτικά σκάφη αναψυχής. Από τον ορισμό του σκάφους αναψυχής που περιέχεται στην προαναφερθείσα διάταξη προκύπτει ότι η εξαίρεση από την απαλλαγή ισχύει για τα σκάφη αναψυχής που χρησιμοποιούνται για την παροχή υπηρεσιών έναντι αμοιβής, για εμπορικούς σκοπούς. Τούτο ισχύει και στην περίπτωση που ο χρήστης είναι ο κύριος του σκάφους και στην περίπτωση που είναι ο μισθωτής ή ο ναυλωτής.

2. Η έννοια του χρήστη διευκρινίστηκε με την απόφαση του Δικαστηρίου της 21ης Δεκεμβρίου 2011, Haltergemeinschaft, C-250/10² , στην οποία ορίζεται ότι, στο πλαίσιο μίσθωσης ή ναύλωσης, ο χρήστης που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση ή μη της επίμαχης απαλλαγής είναι ο μισθωτής ή ο ναυλωτής και όχι ο εκμισθωτής ή ο εκναυλωτής. Από την απόφαση αυτή προκύπτει επίσης ότι για τη χορήγηση της απαλλαγής δεν αρκεί να θεωρείται η ναύλωση αυτή καθεαυτήν εμπορική δραστηριότητα για τον εκναυλωτή, αλλά αυτό που πρέπει να εξακριβωθεί είναι η χρήση του σκάφους από τον ναυλωτή. Αυτό που έχει επομένως σημασία είναι ο τελικός χρήστης και η τελική χρήση του σκάφους, με τη δε χρήση αυτή πρέπει να «παρέχονται ευθέως υπηρεσίες έναντι αμοιβής» προκειμένου να τύχει απαλλαγής, όπως υπενθύμισε το Δικαστήριο με την απόφαση της 13ης Ιουλίου 2017, Vakarų Baltijos laivų statykla, C-151/16³ .

3. Για τους σκοπούς εφαρμογής της επίμαχης απαλλαγής είναι, ως εκ τούτου, αναγκαίο να εξετάζεται κατά περίπτωση η πραγματική χρήση του ιδιωτικού σκάφους αναψυχής.

4. Εντούτοις, από την ανάλυση της ιταλικής νομοθεσίας με την οποία τίθεται σε εφαρμογή η επίμαχη απαλλαγή και από τις απαντήσεις στην προειδοποιητική επιστολή και στην αιτιολογημένη γνώμη προκύπτει ότι η απαλλαγή χορηγείται ή όχι ανεξαρτήτως της πραγματικής χρήσης του σκάφους.

5. Με την παρούσα προσφυγή, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η εφαρμογή της επίμαχης απαλλαγής στην Ιταλία αντιβαίνει στο άρθρο 14, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της οδηγίας 2003/96/ΕΚ.

6. Ειδικότερα, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι οι ιταλικές φορολογικές αρχές δεν αξιολογούν κατά περίπτωση την πραγματική χρήση των σκαφών αναψυχής προκειμένου να χορηγήσουν ή όχι την απαλλαγή. Οι ιταλικές φορολογικές αρχές προβάλλουν ότι η αξιολόγηση αυτή διενεργείται λαμβανομένων υπόψη των στοιχείων της τομεακής νομοθεσίας που αποσκοπούν απλώς στη διευκόλυνση της εν λόγω αξιολόγησης, όπως το γεγονός ότι η ναυσιπλοΐα επιτρέπεται κατόπιν σύμβασης συνήθους ναύλωσης ή σύμβασης περιστασιακής μίσθωσης ή ναύλωσης. Εντούτοις, οι ιταλικές αρχές υποστηρίζουν ότι, σε περίπτωση ναύλωσης, η απαλλαγή πρέπει να χορηγείται στους επιχειρηματίες που παρέχουν υπηρεσίες ναυσιπλοΐας, ενώ εξαιρείται η περίπτωση περιστασιακής ναύλωσης ή μίσθωσης. Οι ιταλικές αρχές, παραδεχόμενες ότι η χορήγηση ή μη της απαλλαγής πρέπει να εξαρτάται από το είδος της συναφθείσας σύμβασης και, ως εκ τούτου, να γίνεται αφηρημένα, επιβεβαιώνουν ότι δεν αξιολογούν συγκεκριμένα κατά πόσον η απαλλαγή χορηγείται σε όποιον την δικαιούται και αντίστροφα.

7. Πέραν της ναύλωσης, σε περίπτωση περιστασιακής μίσθωσης ή ναύλωσης, αποκλείεται οποιαδήποτε δυνατότητα χορήγησης απαλλαγής, ακόμη και αν, στην πραγματικότητα, το σκάφος μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον τελικό χρήστη για την παροχή ευθέως υπηρεσιών έναντι αμοιβής και δεν ασκεί επιρροή συναφώς το ότι ο περιστασιακός εκμισθωτής ή εκναυλωτής επιδιώκει ο ίδιος να αναπτύξει δραστηριότητα ναυσιπλοΐας. Η περιστασιακή ναύλωση δεν θεωρείται, πράγματι, από το ιταλικό δίκαιο ως δυνατή εμπορική χρήση ενός σκάφους.

____________

¹     Οδηγία 2003/96/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ 2003, L 283, σ. 51).

²     EU:C:2011:862, σκέψη 22.

³ EU:C:2017:537, σκέψεις 29 και 30.