WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ

UNII EUROPEJSKIEJ (pierwsza izba)

z dnia 25 września 2012 r.(*)

Służba publiczna – Urzędnicy – Mobbing – Wniosek o udzielenie wsparcia – Prawo do ujawnienia informacji – Przeniesienie z urzędu – Interes służby

W sprawie F‑41/10

mającej za przedmiot skargę wniesioną na podstawie 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a,

Moises Bermejo Garde, urzędnik Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, zamieszkały w Brukseli (Belgia), reprezentowany przez adwokat L. Levi,

strona skarżąca,

przeciwko

Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu (EKES), reprezentowanemu przez M. Echevarríę Viñuelę, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez adwokata B. Wägenbaura,

strona pozwana,

SĄD DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba),

w składzie: H. Kreppel (sprawozdawca), prezes, E. Perillo i R. Barents, sędziowie,

sekretarz: J. Tomac, administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 31 stycznia 2012 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 7 czerwca 2010 r., Moises Bermejo Garde wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji, na mocy których przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES), po pierwsze, oddalił wniosek o udzielenie wsparcia złożony w związku z doznanym przez skarżącego mobbingiem i odmówił skierowania sprawy do Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz, po drugie, odwołał skarżącego z poprzedniego stanowiska i zarządził przeniesienie go z urzędu, a także o zasądzenie od EKES‑u odszkodowania na rzecz skarżącego.

 Ramy prawne

2        Artykuł 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, zatytułowany „Godność człowieka”, stanowi:

„Godność człowieka jest nienaruszalna. Musi być szanowana i chroniona”.

3        Zgodnie z art. 41 ust. 1 i 2 karty, zatytułowanym „Prawo do dobrej administracji”:

„1.      Każdy ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia swojej sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii.

2.      Prawo to obejmuje:

a)       prawo każdego do bycia wysłuchanym, zanim zostaną podjęte indywidualne środki mogące negatywnie wpłynąć na jego sytuację;

b)       prawo każdego dostępu do akt jego sprawy, przy poszanowaniu uprawnionych interesów poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej;

c)       obowiązek administracji uzasadnienia swoich decyzji”.

4        Artykuł 31 karty, zatytułowany „Należyte i sprawiedliwe warunki pracy”, przewiduje w ust. 1, że „każdy pracownik ma prawo do warunków pracy szanujących jego zdrowie, bezpieczeństwo i godność”.

5        Zgodnie z art. 12a Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”):

„1.      Urzędnicy powstrzymują się od jakichkolwiek form nękania psychicznego [mobbingu] oraz molestowania seksualnego.

2.      Fakt nękania psychicznego [mobbingu] lub molestowania seksualnego nie może powodować dla urzędnika, który padł jego ofiarą, jakichkolwiek negatywnych skutków ze strony instytucji. Urzędnika, który przedstawił dowody nękania psychicznego [mobbingu] lub molestowania seksualnego, nie mogą spotkać ze strony instytucji żadne negatywne skutki, pod warunkiem że działa on w dobrej wierze.

3.      »Nękanie psychiczne [mobbing]« oznacza niewłaściwe zachowanie, które ma miejsce na przestrzeni pewnego okresu, powtarza się lub ma charakter ciągły i obejmuje sposób zachowania, wypowiedzi ustne i pisemne, gesty lub inne działania podejmowane w sposób umyślny, i które godzą w osobowość, godność lub integralność fizyczną lub psychiczną danej osoby.

4.      »Molestowanie seksualne« oznacza zachowania dotyczące płci, które są niepożądane przez osobę, do której są adresowane, a ich celem lub skutkiem jest obraza osoby lub tworzenie atmosfery zastraszenia, wrogości, upokorzenia lub niepokoju w środowisku pracy. Molestowanie seksualne jest traktowane jako dyskryminacja ze względu na płeć”.

6        Zgodnie z art. 22a regulaminu pracowniczego:

„1.      Każdy urzędnik, który w trakcie lub w związku z wykonywanymi przez niego obowiązkami dowiaduje się o faktach, które mogą wzbudzić podejrzenie co do nielegalnej działalności, w tym nadużyć finansowych lub korupcji, szkodzącym interesom Unii, lub o postępowaniu związanym z wykonywaniem obowiązków służbowych, które może stanowić poważne zaniedbanie w wypełnianiu zobowiązań urzędników unijnych, niezwłocznie powiadamia swojego bezpośredniego przełożonego lub dyrektora generalnego, lub jeżeli uznaje to za właściwe, [s]ekretarza [g]eneralnego, albo osoby zajmujące równorzędne stanowiska lub Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

Wszystkie informacje, o których mowa w akapicie pierwszym, składa się na piśmie.

Niniejszy ustęp ma zastosowanie również w przypadku poważnego zaniedbania wypełniania podobnego zobowiązania ze strony członka instytucji lub innej osoby pełniącej służbę lub wykonującej pracę na rzecz instytucji.

2.      Każdy urzędnik uzyskujący informacje określone w ust. 1 niezwłocznie przekazuje OLAF‑owi wszelkie posiadane dowody, które mogą stanowić podstawę domniemania o naruszeniach określonych w ust. 1.

3.      Urzędnik nie ponosi żadnych negatywnych skutków ze strony instytucji wynikających z przekazania informacji określonych w ust. 1 i 2, pod warunkiem, że działał w dobrej wierze.

4.      Ustępy 1–3 nie mają zastosowania do dokumentów, pism, sprawozdań, notatek lub informacji w dowolnej formie przechowywanych, sporządzonych lub ujawnionych urzędnikowi do celów lub w toku toczącego się lub zakończonego postępowania sądowego”.

7        Artykuł 22b ust. 1 regulaminu pracowniczego ma następujące brzmienie:

„Urzędnik, który ujawnia informacje określone w art. 22a [p]rzewodniczącemu Komisji [Europejskiej] lub Trybunału Obrachunkowego [Unii Europejskiej] albo [p]rzewodniczącemu Rady lub [p]rzewodniczącemu Parlamentu Europejskiego albo Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, nie ponosi konsekwencji ze strony instytucji, do której przynależy, pod warunkiem, że spełnione są dwa poniższe warunki:

a)      urzędnik żywi szczere i uzasadnione przekonanie, że ujawniona informacja oraz zarzuty w niej zawarte są zasadniczo prawdziwe, oraz

b)      urzędnik udostępnił wcześniej te informacje OLAF‑owi lub własnej instytucji oraz umożliwił OLAF‑owi lub tej instytucji w czasie [terminie] wyznaczonym przez [OLAF] lub instytucję, z uwzględnieniem stopnia złożoności sprawy, podjęcie odpowiednich działań. Urzędnika w należyty sposób powiadamia się o tym okresie [terminie] w terminie 60 dni”.

8        Artykuł 60 ust. 6 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 248, s. 1) (zwanego dalej „rozporządzeniem finansowym”) przewiduje między innymi, że „w przypadku jakiegokolwiek bezprawnego działania, nadużycia finansowego lub korupcji, które mogą zaszkodzić interesom Wspólnoty”, każdy pracownik zaangażowany w zarządzanie finansami i kontrolę transakcji „powiadamia władze i organy wyznaczone przez obowiązujące prawodawstwo”.

9        Artykuł 72 rozporządzenia Komisji nr 2342/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia finansowego (Dz.U. L 357, s.1) ma następujące brzmienie:

„Władze i organy określone w art. 60 ust. 6 […] rozporządzenia finansowego oznaczają organy wyznaczone na mocy [regulaminu pracowniczego] oraz na mocy decyzji instytucji wspólnotowych dotyczących warunków dochodzeń wewnętrznych w zakresie zapobiegania nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim innym nielegalnym działaniom szkodzącym interesom Wspólnot”.

10      Artykuł 72 ust. 1 regulaminu wewnętrznego EKES‑u (zwanego dalej „regulaminem wewnętrznym”) stanowi:

„Uprawnienia nadane przez regulamin pracowniczy Wspólnot organowi mianującemu [powołującemu] wykonywane są:

–        w przypadku sekretarza generalnego przez [p]rezydium,

–        w przypadku urzędników stopnia 16, 15 i 14 grupy funkcyjnej AD, przez [p]rezydium na wniosek sekretarza generalnego, w zakresie stosowania art. 13, 29, 30, 31, 32, 40, 41, 49, 50, 51, 78 i 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego; przez przewodniczącego na wniosek sekretarza generalnego, w zakresie stosowania innych postanowień regulaminu pracowniczego, włącznie z art. 90 ust. 2,

–        w przypadku urzędników stopnia 13, 12 i 11 grupy funkcyjnej AD, przez przewodniczącego na wniosek sekretarza generalnego,

–        w przypadku urzędników pozostałych stopni grupy funkcyjnej AD oraz wszystkich stopni grupy funkcyjnej AST, przez sekretarza generalnego”.

11      W dniu 11 października 1999 r. EKES przyjął decyzję nr 363/99 A dotyczącą zasad i warunków dochodzeń wewnętrznych w odniesieniu do przeciwdziałania nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim nielegalnym działaniom godzącym w interesy Wspólnot.

12      Artykuł 2 decyzji nr 363/99 A, zatytułowany „Obowiązek udzielenia informacji”, stanowi:

„Każdy urzędnik lub pracownik [EKES‑u], który dowiedział się o faktach nasuwających przypuszczenie istnienia możliwych przypadków nadużyć finansowych, korupcji lub innego nielegalnego działania szkodzących interesom Wspólnot, lub o poważnych sytuacjach odnoszących się do wykonywania zawodowych obowiązków, które mogą stanowić niedopełnienie obowiązków urzędników lub pracowników Wspólnot prowadzących do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego lub, w stosownych przypadkach, postępowania karnego, lub do niedopełnienia analogicznych obowiązków członków, kierowników lub personelu niepodlegających regulaminowi pracowniczemu, powiadamia niezwłocznie szefa swojej służby lub dyrektora generalnego lub, jeżeli uzna to za użyteczne, bezpośrednio swego sekretarza generalnego lub OLAF.

Sekretarz generalny, dyrektorzy generalni i szefowie służb (lub kierownicy) [EKES‑u] przekazują OLAF‑owi niezwłocznie wszelkie dowody, o których się dowiedzieli, nasuwające przypuszczenie istnienia nieprawidłowości określonych w akapicie pierwszym.

Kierownicy, urzędnicy lub pracownicy [EKES‑u] nie mogą być w żadnym przypadku poddawani niesprawiedliwemu lub dyskryminacyjnemu traktowaniu na skutek przekazania przez nich informacji określonych w akapitach pierwszym i drugim.

Członkowie, którzy dowiedzieli się o faktach określonych w akapicie pierwszym, powiadamiają przewodniczącego [EKES‑u] lub, jeżeli uznają to za użyteczne, bezpośrednio OLAF”.

 Przedstawienie stanu faktycznego

13      Skarżący, urzędnik od 1990 r., podjął służbę w EKES‑ie w dniu 1 czerwca 1991 r. i jako doradca prawny został przydzielony do dyrekcji ds. administracji, personelu i finansów.

14      Z dniem 1 czerwca 1997 r. skarżący został mianowany kierownikiem wydziału służby prawnej (zwanego dalej „służbą prawną”) w dyrekcji ds. administracji, personelu i finansów.

15      W dniu 1 kwietnia 2007 r. skarżący został awansowany do grupy zaszeregowania AD 13.

16      W dniu 1 października 2008 r. stanowisko objął W., nowy sekretarz generalny EKES‑u (zwany dalej „sekretarzem generalnym”).

17      Następnego dnia sekretarz generalny przesłał notatkę służbową, w której informował pracowników, że będzie pełnił tymczasowo obowiązki dyrektora w dyrekcji ds. zasobów ludzkich i finansowych, które to stanowisko nie było w tamtym okresie obsadzone.

18      Jest bezsporne, że wkrótce po mianowaniu W. sekretarzem generalnym relacje pomiędzy W. a skarżącym uległy pogorszeniu. Skarżący zarzucał sekretarzowi generalnemu w szczególności wywieranie na służbę prawną „bezprawnych” nacisków.

19      W dniu 7 grudnia 2009 r. skarżący złożył w EKES‑ie pismo zaadresowane do przewodniczącego EKES‑u (zwanego dalej „przewodniczącym”) oraz przewodniczących trzech grup partnerów społecznych tworzących EKES jako członków jego prezydium. W omawianym piśmie, do którego dołączono załączniki i dokumentację, skarżący, odwołując się wyraźnie do art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego, informował prezydium EKES‑u (zwane dalej „prezydium”) o poważnych i licznych nieprawidłowościach związanych z wykonywaniem przez sekretarza generalnego, oraz w mniejszym zakresie także przez kierownika działu naboru, przebiegu kariery i szkoleń w dyrekcji ds. zasobów ludzkich i finansowych, ich obowiązków służbowych. Skarżący donosił w szczególności o:

–        wywieraniu nacisków na służbę prawną;

–        odmowie nałożenia kary dyscyplinarnej na urzędnika winnego przestępstwa i poinformowania o tej sprawie OLAF‑u;

–        nieprawidłowościach w naborze na stanowisko dyrektora w strukturach EKES‑u.

20      W piśmie skarżący zwracał się do prezydium w szczególności o:

–        „wszczęcie dochodzenia administracyjnego w celu ustalenia faktów i zaistniałych nieprawidłowości”;

–        „powiadomienie [skarżącego] o terminie, o którym mowa w art. 22b ust. 1 lit. b) regulaminu pracowniczego”;

–        „podjęcie niezbędnych środków do przywrócenia prawidłowego funkcjonowania [sekretariatu generalnego]”;

–        „zapewnienie niezależności służby prawnej na zasadach określonych przez orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej”;

–        „podjęcie po koniecznej interwencji OLAF‑u środków niezbędnych w celu wyciągnięcia personalnych konsekwencji”.

21      W omawianym piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. skarżący, w oparciu o art. 24 regulaminu pracowniczego, zwracał się do prezydium o udzielenie wsparcia, tak aby podjęło ono „działania niezbędne do tego, by ustał mobbing stosowany [wobec niego]” przez sekretarza generalnego.

22      W e-mailach wysłanych tego samego dnia skarżący poinformował pozostałych członków prezydium, że w siedzibach poszczególnych grup pozostawił dla nich koperty zawierające kopię pisma z dnia 7 grudnia 2009 r. Zdaniem skarżącego rzeczone koperty nie dotarły do adresatów, ponieważ przewodniczący i trzech przewodniczących grup uniemożliwili ich dostarczenie.

23      W dniu 10 grudnia 2009 r. przewodniczący zlecił szefowi swojego gabinetu przeprowadzenie „wstępnej analizy” informacji przedstawionych przez skarżącego w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r.

24      Wykonując to polecenie, szef gabinetu przewodniczącego przesłuchał osoby, których dotyczyło pismo z dnia 7 grudnia 2009 r. W szczególności dwukrotnie, tj. w dniach 15 grudnia 2009 r. i 14 stycznia 2010 r., został przesłuchany skarżący.

25      Pod koniec stycznia 2010 r. szef gabinetu przewodniczącego sporządził sprawozdanie dotyczące przedstawionych w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. zarzutów mobbingu oraz nieprawidłowości w ramach EKES‑u. W sprawozdaniu szef gabinetu przewodniczącego uznał zarzuty skarżącego za bezpodstawne. Szef gabinetu przewodniczącego wskazał w szczególności, że wprawdzie pomiędzy służbą prawną a sekretariatem generalnym panowała „napięta atmosfera”, lecz „taka trudność wynikała […] zasadniczo z rozbieżnych opinii na temat roli [służby prawnej]” i że „różne zajścia uznane przez skarżącego za mobbing były jedynie wyrazem tej rozbieżności, w niektórych przypadkach pogłębionym przez istotne różnice kulturowe w dziedzinie prawa oraz osobiste cechy charakteru uczestników tych zajść”.

26      Podczas spotkania, które odbyło się w dniu 22 lutego 2010 r., przewodniczący zwrócił się do skarżącego o wycofanie żądań zawartych w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r.

27      Pismem z dnia 26 lutego 2010 r. skarżący odmówił wycofania swoich żądań, tłumacząc, że „uznając z pełną świadomością, że miały miejsce nieprawidłowe zachowania […], nie mógłby teraz przeczyć sam sobie, nie odnosząc wrażenia, że narusza art. 21 regulaminu pracowniczego”. Skarżący podkreślał również „fakt, że w swoich działaniach, które mają charakter wyłącznie zawodowy, nie kieruje się żadnym interesem ani konfliktem osobistym”.

28      Decyzją nr 088/10 A z dnia 3 marca 2010 r. (zwaną dalej „decyzją z dnia 3 marca 2010 r.”) przewodniczący, „na podstawie upoważnienia udzielonego mu przez prezydium w dniu 16 lutego 2010 r.”, oddalił wszystkie żądania przedstawione w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r., uznając, że „przywołanych okoliczności nie można uznać za przestępstwo ani za naruszenie przepisów dyscyplinarnych regulaminu pracowniczego”.

29      W tej samej decyzji, w której wskazano, że „mimo podjętej próby pojednawczej […] skarżący nie przyjął zaproponowanego rozwiązania”, przewodniczący uznał, że „zarzut prześladowania w pracy przez sekretarza generalnego lub innego urzędnika nie jest uzasadniony, ponieważ nieliczne dowody w tej sprawie świadczą przeciw argumentom przedstawianym przez skarżącego” oraz że „oskarżenie o nadużycie władzy i nadużywanie władzy prezydium przez sekretarza generalnego nie zostało potwierdzone”.

30      Przewodniczący wskazał ponadto w tej samej decyzji, że „sekretarz generalny powierzy skarżącemu obowiązki odpowiadające jego kwalifikacjom i stopniowi zaszeregowania, oraz utrzyma dodatek przysługujący kierownikowi działu w perspektywie objęcia przez niego w przyszłości takiego stanowiska, gdyby żadne nie było dostępne natychmiast, lecz w innym wydziale niż służba prawna”.

31      Przewodniczący dodał wreszcie, że „sekretarz generalny wskaże inne środki administracyjne, mogące sprzyjać prawidłowemu przebiegowi działalności administracyjnej oraz przezwyciężeniu nieporozumień i sporów w ramach sekretariatu generalnego, przy poszanowaniu zasad dobrej administracji oraz sprawowaniu przez poszczególne struktury należących do nich kompetencji, obowiązków i uprawnień”.

32      Decyzja z dnia 3 marca 2010 r. została przedstawiona skarżącemu w dniu jej przyjęcia, w wersji oryginalnej w języku włoskim, zaś następnie w dniu 10 marca 2010 r. w wersjach w językach hiszpańskim i francuskim.

33      W dniu 24 marca 2010 r. przewodniczący przyjął „załącznik” do decyzji z dnia 3 marca 2010 r., w którym zostało określone, że „środki [wdrożenia] decyzji [z dnia 3 marca 2010 r.], podejmowane przez sekretarza generalnego, zostaną wykonane pod zwierzchnictwem przewodniczącego” (zwany dalej „załącznikiem z dnia 24 marca 2010 r.”).

34      Decyzją nr 133/10 A z dnia 24 marca 2010 r. przewodniczący „po konsultacji i uzyskaniu zgody sekretarza generalnego” odwołał skarżącego „w interesie służby” i „ze skutkiem natychmiastowym” ze sprawowanego przez niego stanowiska kierownika wydziału służby prawnej i stwierdził, że „skarżący zostanie przeniesiony z urzędu, jako kierownik działu i ze swoim etatem, do innej służby w ramach EKES‑u od dnia 6 kwietnia 2010 r.” (zwaną dalej „decyzją o odwołaniu z poprzedniego stanowiska”).

35      Decyzją nr 184/10 A z dnia 13 kwietnia 2010 r. przewodniczący „po konsultacji i uzyskaniu zgody sekretarza generalnego” przydzielił skarżącego „z powodów organizacyjnych” do dyrekcji ds. logistyki „jako kierownika działu wraz z etatem […], aby zajmował się w szczególności sprawami prawnymi dotyczącymi zamówień i przetargów publicznych”. Zostało przewidziane, że przedmiotowa decyzja (zwana dalej „decyzją o przeniesieniu z urzędu)” wejdzie w życie z dniem 6 kwietnia 2010 r.

36      Pismem z dnia 3 czerwca 2010 r. skarżący, zgodnie z art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, wniósł zażalenie na:

–        decyzję z dnia 3 marca 2010 r.;

–        załącznik do decyzji z dnia 24 marca 2010 r.;

–        decyzję o odwołaniu z poprzedniego stanowiska;

–        decyzję o przeniesieniu z urzędu.

 Przebieg postępowania i żądania stron

37      Zgodnie z art. 91 ust. 4 regulaminu pracowniczego przed uzyskaniem decyzji w przedmiocie zażalenia skarżący wniósł niniejszą skargę o stwierdzenie nieważności decyzji objętych zażaleniem. W tym samym dniu wpłynął również do Sądu wniosek w przedmiocie środka tymczasowego w postaci zawieszenia wykonania wspomnianych decyzji.

38      Pismami sekretariatu z dnia 11 czerwca 2010 r. strony zostały poinformowane, zgodnie z art. 91 ust. 4 regulaminu pracowniczego, o zawieszeniu postępowania w postępowaniu głównym.

39      Postanowieniem z dnia 14 lipca 2010 r. prezes Sądu oddalił wniosek o zastosowanie środka tymczasowego.

40      W następstwie decyzji o oddaleniu zażalenia wydanej w dniu 1 października 2010 r. i doręczonej skarżącemu w dniu 15 października 2010 r. strony zostały poinformowane, zgodnie z art. 91 ust. 4 regulaminu pracowniczego, o wznowieniu postępowania przed Sądem.

41      Skarżący wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r., załącznika do tej decyzji z dnia 24 marca 2010 r., decyzji o odwołaniu skarżącego z poprzedniego stanowiska oraz decyzji o przeniesieniu skarżącego z urzędu;

–        zasądzenie od EKES‑u kwoty 17 500 EUR tytułem odszkodowania;

–        obciążenie EKES‑u kosztami postępowania.

42      EKES wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania, w tym również dotyczącymi postępowania w przedmiocie środka tymczasowego.

 Co do prawa

1.     W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. i załącznika do decyzji z dnia 24 marca 2010 r.

43      W pierwszej kolejności należy ustalić zakres decyzji z dnia 3 marca 2010 r. oraz załącznika do decyzji z dnia 24 marca 2010 r., co wymaga przede wszystkim omówienia treści pisma z dnia 7 grudnia 2009 r.

44      W piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. skarżący poinformował administrację o okolicznościach, które można podzielić na dwie osobne grupy.

45      Zainteresowany informował po pierwsze o okolicznościach, które dotyczyły go bezpośrednio. W szczególności stawiał on zarzuty sekretarzowi generalnemu o stosowanie mobbingu, zasadniczo poprzez wywieranie „bezprawnych” nacisków na służbę prawną. Zainteresowany zwrócił się do administracji o udzielenie wsparcia na podstawie art. 24 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, które to wsparcie miało polegać głównie na wyłączeniu służby prawnej spod bezpośredniego zakresu odpowiedzialności sekretarza generalnego (zwany dalej „wnioskiem o udzielenie wsparcia”).

46      Po drugie, w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. zainteresowany równocześnie zwracał uwagę na okoliczności, które nawet jeśli nie dotyczyły go bezpośrednio, to jego zdaniem mogły szkodzić interesom EKES‑u. Skarżący poinformował w szczególności o odmowie sekretarza generalnego nałożenia kary dyscyplinarnej na urzędnika winnego przestępstwa, nieprawidłowościach dotyczących naboru na stanowisko dyrektora w dyrekcji A ds. prac konsultacyjnych i dyrekcji ds. zasobów ludzkich i finansowych, a także o uzurpowaniu przez sekretarza generalnego uprawnień prezydium dotyczących powoływania pozostałych urzędników EKES‑u. Skarżący wystąpił z wnioskiem, by te informacje zostały niezwłocznie przekazane OLAF‑owi zgodnie z art. 22a ust. 2 regulaminu pracowniczego (zwanym dalej „wnioskiem o skierowanie sprawy do OLAF‑u”).

47      Po omówieniu treści pisma z dnia 7 grudnia 2009 r. należy stwierdzić, że decyzją z dnia 3 marca 2010 r. przewodniczący oddalił zarówno wniosek o udzielenie wsparcia, jak i wniosek o skierowanie sprawy do OLAF‑u oraz poinformował skarżącego, że w przyszłości zostanie on przeniesiony z urzędu na zasadach, jakie zostaną określone przez sekretarza generalnego. W załączniku do decyzji z dnia 24 marca 2010 r. przewodniczący dodał, że przeniesienie skarżącego z urzędu będzie miało miejsce pod jego zwierzchnictwem.

48      W takich okolicznościach należy orzec kolejno:

–        w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim wskazano w niej, że skarżący zostanie przeniesiony z urzędu, oraz w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności załącznika do tej decyzji z dnia 24 marca 2010 r.;

–        w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono w niej wniosek o skierowanie sprawy do OLAF‑u;

–        w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono w niej wniosek o udzielenie wsparcia.

 W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim wskazano w niej, że skarżący zostanie przeniesiony z urzędu, oraz w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności załącznika z dnia 24 marca 2010 r.

49      Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa, aktami niekorzystnymi są jedynie takie akty lub środki, które wywołują wiążące skutki prawne mogące wpłynąć na interesy skarżącego, zmieniając w istotny sposób jego sytuację prawną (zob. wyrok Sądu z dnia 14 września 2010 r. w sprawie F‑52/09 Da Silva Pinto Branco przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, pkt 32), przy czym taki akt powinien zostać wydany przez właściwy organ i zawierać ostateczne stanowisko administracji w sprawie (zob. podobnie wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie T‑95/04 Lavagnoli przeciwko Komisji, pkt 35). Samo wyrażenie przez właściwy organ zamiaru wydania w przyszłości konkretnej decyzji nie może stwarzać praw ani obowiązków po stronie zainteresowanego urzędnika lub zainteresowanych urzędników (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 16 marca 1983 r. w sprawach T‑33/89 i T‑74/89 Blackman przeciwko Parlamentowi, pkt 27).

50      W niniejszej sprawie, informując skarżącego w decyzji z dnia 3 marca 2010 r. o tym, że zostaną mu przydzielone „obowiązki odpowiadające jego kwalifikacjom i stopniowi zaszeregowania […] w wydziale innym niż służba prawna”, przewodniczący wskazał jedynie zamiar administracji przeniesienia w przyszłości zainteresowanego, a poprzez wyrażenie zamiaru nie stworzył prawa ani obowiązku względem skarżącego. To samo dotyczy załącznika z dnia 24 marca 2010 r., w którym przewodniczący ograniczył się do wskazania, że „środki [wdrożenia] wskazane w [decyzji z dnia 3 marca 2010 r.], podejmowane przez sekretarza generalnego, zostaną wykonane pod zwierzchnictwem przewodniczącego”.

51      W tych okolicznościach, jako że faktyczne przeniesienie skarżącego z urzędu odbyło się na podstawie decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu, przedstawione powyżej żądania należy odrzucić jako niedopuszczalne.

 W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono w niej wniosek o skierowanie sprawy do OLAF‑u

52      Skarżący zwraca się do Sądu o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono w niej wniosek o skierowanie sprawy do OLAF‑u, zaś na poparcie swoich żądań podnosi zarzuty dotyczące naruszenia art. 22a ust. 2 regulaminu pracowniczego, art. 2 akapit drugi decyzji nr 363/99 A, art. 60 ust. 6 rozporządzenia finansowego, art. 72 rozporządzenia nr 2342/2002 oraz art. 11 decyzji 005/03 A ustanawiającej wewnętrzne zasady wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej.

53      Należy zbadać dopuszczalność przedstawionego powyżej żądania.

54      W tym celu należy przypomnieć w pierwszej kolejności, że regulamin pracowniczy, zmieniony rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 723/2004 z dnia 22 marca 2004 r. przyznaje urzędnikowi prawo do ostrzeżenia przełożonych lub organu zewnętrznego o wystąpieniu w ramach instytucji poważnych nieprawidłowości, których jest świadkiem, aby rzeczone nieprawidłowości zostały ujawnione i w razie potrzeby podlegały sankcjom. Tak więc art. 22a ust. 1 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego wyraźnie przewiduje, że „urzędnik, który w trakcie lub w związku z wykonywanymi przez niego obowiązkami dowiaduje się o faktach, które mogą wzbudzić podejrzenie co do nielegalnej działalności, w tym nadużyć finansowych lub korupcji, szkodzącym interesom Unii, lub o postępowaniu związanym z wykonywaniem obowiązków służbowych, które może stanowić poważne zaniedbanie w wypełnianiu zobowiązań urzędników unijnych, niezwłocznie powiadamia swojego bezpośredniego przełożonego lub dyrektora generalnego, lub jeżeli uznaje to za właściwe, [s]ekretarza [g]eneralnego, albo osoby zajmujące równorzędne stanowiska lub Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)”.

55      W odniesieniu konkretnie do personelu EKES‑u prawo urzędnika bądź pracownika do poinformowania przełożonych lub bezpośrednio OLAF‑u zostało zapisane również w konkretnym przepisie, w tym przypadku w art. 2 akapit pierwszy decyzji nr 363/99 A, który stanowi, że „każdy urzędnik lub pracownik EKES‑u, który dowiedział się o faktach nasuwających przypuszczenie istnienia możliwych przypadków nadużyć finansowych, korupcji lub innego nielegalnego działania szkodzących interesom Wspólnot, lub o poważnych sytuacjach odnoszących się do wykonywania zawodowych obowiązków, które mogą stanowić niedopełnienie obowiązków urzędników lub pracowników Wspólnot prowadzących do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego lub, w stosownych przypadkach, postępowania karnego, lub do niedopełnienia analogicznych obowiązków członków, kierowników lub personelu niepodlegających regulaminowi pracowniczemu, powiadamia niezwłocznie szefa swojej służby lub dyrektora generalnego lub, jeżeli uzna to za użyteczne, bezpośrednio swego sekretarza generalnego lub OLAF”.

56      Należy wskazać w drugiej kolejności, że gdy urzędnik korzysta z przysługującej mu na mocy art. 22a ust. 1 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego możliwości poinformowania przełożonych lub organu zewnętrznego, art. 22a ust. 2 regulaminu pracowniczego nakłada na osobę, która otrzyma takie informacje, obowiązek „niezwłocznego przekazania OLAF‑owi wszelkich posiadanych dowodów, które mogą stanowić podstawę domniemania o naruszeniach określonych w [art. 22a regulaminu pracowniczego]”.

57      Ów obowiązek przekazania OLAF‑owi informacji uzyskanych od urzędnika ostrzegającego o nieprawidłowościach został w odniesieniu do EKES‑u przywołany w art. 2 akapit drugi decyzji nr 363/99 A, zgodnie z którym „sekretarz generalny, dyrektorzy generalni i szefowie służb lub kierownicy EKES‑u przekazują OLAF‑owi bezzwłocznie wszelkie dowody, o których się dowiedzieli, nasuwające przypuszczenie istnienia nieprawidłowości określonych w akapicie pierwszym [tego artykułu]”.

58      Z art. 60 ust. 6 rozporządzenia finansowego w związku z art. 72 rozporządzenia nr 2342/2002 wynika wreszcie, że każdy pracownik zaangażowany w ramach instytucji „w zarządzanie finansami i kontrolę transakcji” jest zobowiązany powiadomić OLAF w przypadku „jakiegokolwiek bezprawnego działania, nadużycia finansowego lub korupcji, które mogą zaszkodzić interesom Wspólnoty”.

59      Sąd powinien rozstrzygnąć więc, czy i w jakim stopniu decyzja, w której przełożony, uzyskawszy od urzędnika informacje takie jak te, o których mowa w art. 22a ust. 1 akapit pierwszy, zadecydował o nieprzekazywaniu tych informacji do OLAF‑u, stanowi akt niekorzystny dla tego urzędnika.

60      W szczególnym przypadku, gdy informacje pochodzące od urzędnika, który ostrzegał swoich przełożonych, dotyczą okoliczności, które wprawdzie stanowią zagrożenie dla interesów Unii bądź wskazują na poważne zaniedbanie w pełnieniu przez jednego lub większą liczbę członków personelu obowiązków urzędników, lecz nie dotyczą tego urzędnika bezpośrednio, na tak postawione pytanie nasuwa się odpowiedź negatywna.

61      Należy bowiem przypomnieć, że zgodnie z art. 22a regulaminu pracowniczego urzędnik, który zamierza poinformować o ewentualnej nielegalnej działalności lub poważnym zaniedbaniu w wypełnianiu zobowiązań urzędników unijnych, może bezpośrednio przekazać OLAF‑owi informacje, które swoim zdaniem posiada w związku z takimi nieprawidłowościami. Tym samym w sytuacji, gdy poinformowana przez urzędnika osoba odmawia przekazania tych informacji do OLAF‑u, urzędnik może w dalszym ciągu zwrócić się do niego bezpośrednio.

62      Ponadto zgodnie z utrwalonym orzecznictwem urzędnik nie jest uprawniony do działania w interesie prawa lub instytucji i nie może podnosić na poparcie swojej skargi o stwierdzenie nieważności zarzutów innych niż o charakterze osobistym (zob. postanowienie Sądu Pierwszej Instancji z dnia 7 lipca 1998 r. w sprawie T‑178/97 Moncada przeciwko Komisji, pkt 39). Gdyby więc uznać, że urzędnik, który ostrzegł swojego przełożonego o występowaniu nieprawidłowości, które nie dotyczą tego urzędnika bezpośrednio, może wnieść skargę na odmowę przełożonego przekazania tych informacji OLAF‑owi, oznaczałoby to uznanie, że urzędnik jest uprawniony do działania w interesie prawa. Taki wniosek nie narusza jednakże przysługującej urzędnikowi możliwości, by, w sytuacji gdy uzna, że określona decyzja narusza jego interesy z racji przekazania przez niego przełożonym informacji, zaskarżył taką decyzję.

63      Tak jak zostało wcześniej stwierdzone, w niniejszej sprawie okoliczności opisane przez skarżącego we wniosku o przekazanie sprawy do OLAF‑u nie dotyczyły skarżącego bezpośrednio, ponieważ kwestionował on w szczególności odmowę orzeczenia przez sekretarza generalnego kary dyscyplinarnej względem urzędnika EKES‑u, nieprawidłowości w obsadzeniu stanowisk dyrektora w ramach EKES‑u oraz uzurpowanie przez sekretarza generalnego uprawnień prezydium dotyczących powoływania pozostałych urzędników EKES‑u.

64      Z powyższego wynika, że decyzja z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono nią wniosek o skierowanie sprawy do OLAF‑u, nie jest aktem niekorzystnym dla skarżącego, zaś w konsekwencji żądanie stwierdzenia nieważności tej decyzji należy w tym zakresie odrzucić jako niedopuszczalne.

 W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono w niej wniosek o udzielenie wsparcia

65      Na poparcie wskazanego powyżej żądania skarżący podnosi zbiór zarzutów, które co do zasady można zebrać w trzy grupy, dotyczące odpowiednio:

–        braku kompetencji przewodniczącego do wydania decyzji z dnia 3 marca 2010 r., naruszenia procedury i naruszenia art. 41 karty;

–        naruszenia art. 86 regulaminu pracowniczego, załącznika IX do regulaminu pracowniczego, decyzji przewodniczącego EKES‑u nr 635/05 A ustanawiającej ogólne przepisy wykonawcze dotyczące prowadzenia postępowań dyscyplinarnych i dochodzeń administracyjnych (zwanej dalej „ogólnymi przepisami wykonawczymi załącznika IX do regulaminu pracowniczego”) oraz zasady poszanowania prawa do obrony;

–        naruszenia art. 24 regulaminu pracowniczego i obowiązku wspomagania, naruszenia karty i oczywistego błędu w ocenie.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego braku kompetencji przewodniczącego do wydania decyzji z dnia 3 marca 2010 r., naruszenia procedury i naruszenia art. 41 karty

–       Argumenty stron

66      Skarżący twierdzi, że decyzja z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono nią wniosek o udzielenie wsparcia, powinna była zostać wydana przez prezydium, nie zaś, tak jak miało to miejsce w tym przypadku, przez przewodniczącego.

67      Skarżący dodaje, że EKES popełnił pewną liczbę uchybień proceduralnych, naruszając między innymi zasadę dobrej administracji zawartą w art. 41 karty, jak również zasady funkcjonowania prezydium, przyjęte w dniu 23 października 2007 r. Członkom prezydium, z wyjątkiem przewodniczącego i przewodniczących grup, nie został bowiem wcale udostępniony wniosek o udzielenie wsparcia. Podobnie członkowie prezydium nie mieli dostępu do treści projektu decyzji oddalającej wniosek o udzielenie wsparcia. Wreszcie sprawozdania z posiedzeń prezydium nie zawierały żadnej wzmianki o przyjętej ostatecznie decyzji ani też oświadczeń członków prezydium.

68      EKES wnosi o oddalenie zarzutu.

–       Ocena Sądu

69      Zgodnie z art. 72 ust. 1 tiret trzecie regulaminu wewnętrznego uprawnienia nadane przez regulamin pracowniczy organowi powołującemu wykonywane są w przypadku urzędników stopnia 13, 12 i 11 grupy funkcyjnej AD przez przewodniczącego na wniosek sekretarza generalnego.

70      Jest bezsporne w niniejszej sprawie, że w dniu przyjęcia decyzji z dnia 3 marca 2010 r., którą oddalono wniosek o udzielenie wsparcia, skarżący był urzędnikiem stopnia 13 grupy funkcyjnej AD. Decyzja przewodniczącego została więc wydana zgodnie z przepisami art. 72 ust. 1 tiret trzecie regulaminu wewnętrznego. Skarżący nie ma więc podstaw, aby twierdzić, że decyzja, o której mowa powyżej, powinna była zostać wydana przez prezydium, a nie przez przewodniczącego.

71      Ponadto, ze względu na to, że jak stwierdzono powyżej, to nie prezydium, a przewodniczący posiadał kompetencję do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o udzielenie wsparcia, zarzut dotyczący uchybień proceduralnych mających wpływ na decyzję z dnia 3 marca 2010 r., w szczególności dotyczący braku zaangażowania członków prezydium w rozpoznanie wniosku o udzielenie wsparcia, należy oddalić jako nieistotny dla sprawy.

72      Z powyższego wynika, że pierwszy z podniesionych zarzutów należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 86 regulaminu pracowniczego, załącznika IX do regulaminu pracowniczego, ogólnych przepisów wykonawczych załącznika IX do regulaminu pracowniczego oraz zasady poszanowania prawa do obrony

–       Argumenty stron

73      Skarżący podnosi, że we wniosku o udzielenie wsparcia przynajmniej uprawdopodobnił stosowanie względem niego mobbingu, w szczególności zaś próby sekretarza generalnego ograniczenia niezależności służby prawnej. Tymczasem przewodniczący, zamiast wszcząć dochodzenie administracyjne w rozumieniu art. 86 ust. 2 regulaminu pracowniczego, art. 1 i 2 załącznika IX do regulaminu pracowniczego i art. 2 ogólnych przepisów wykonawczych załącznika IX do regulaminu pracowniczego, co powinien był uczynić, ograniczył się do przeprowadzenia przez szefa jego gabinetu zwykłego badania wstępnego, z którego wnioski nie zostały ponadto mu przedstawione przed wydaniem decyzji z dnia 3 marca 2010 r.

74      W odpowiedzi EKES wnosi o oddalenie zarzutu.

–       Ocena Sądu

75      Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 24 regulaminu pracowniczego instytucje Unii chronią pracowników przed mobbingiem lub jakimkolwiek poniżającym traktowaniem ze strony przełożonych. Z utrwalonego orzecznictwa wynika ponadto, że na mocy obowiązku wspomagania organ administracji powinien, w obliczu zdarzenia zakłócającego porządek i spokój służby, interweniować z całą konieczną stanowczością i reagować z szybkością i starannością, jakiej wymagają okoliczności danego przypadku w celu ustalenia faktów i wyciągnięcia z nich stosownych konsekwencji, przy pełnej znajomości stanu rzeczy. Wystarczy, aby w tym celu urzędnik, który domaga się ochrony ze strony swojej instytucji, uprawdopodobnił rzeczywiste istnienie ataków, których stał się rzekomo obiektem. W obliczu takich informacji do danej instytucji należy podjęcie właściwych środków, a w szczególności przeprowadzenie dochodzenia administracyjnego w celu ustalenia faktów będących podstawą skargi, przy współpracy z osobą, która ją wnosi (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 26 stycznia 1989 r. w sprawie 224/87 Koutchoumoff przeciwko Komisji, pkt 15, 16; wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 21 kwietnia 1993 r. w sprawie T‑5/92 Tallarico przeciwko Parlamentowi, pkt 31; z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie T‑136/98 Campogrande przeciwko Komisji, pkt 42).

76      Z akt niniejszej sprawy wynika, że w następstwie złożonego wniosku o udzielenie wsparcia przewodniczący w ciągu trzech dni, tj. w dniu 10 grudnia 2009 r., wydał szefowi swojego gabinetu polecenie przeprowadzenia „wstępnej analizy” oskarżeń o mobbing i nieprawidłowości wysuwanych wobec sekretarza generalnego. Po przesłuchaniu w dniach 15 grudnia 2009 r. i 14 stycznia 2010 r. skarżącego i osób oskarżonych przez niego we wniosku o udzielenie wsparcia szef gabinetu sporządził w styczniu 2010 r. szczegółowe sprawozdanie, w którym przeanalizował i omówił podstawy poszczególnych zarzutów stawianych przez skarżącego sekretarzowi generalnemu. W ten sposób EKES wypełnił obowiązek nałożony przez orzecznictwo przywołane w poprzednim punkcie, a mianowicie obowiązek przeprowadzenia dochodzenia w celu ustalenia faktów będących podstawą wniosku o udzielenie wsparcia, przy współpracy z osobą, która taki wniosek złożyła.

77      W odniesieniu do twierdzenia, że EKES powinien był wszcząć dochodzenie administracyjne w rozumieniu art. 86 ust. 2 regulaminu pracowniczego, art. 1 i 2 załącznika IX do regulaminu pracowniczego i art. 2 ogólnych przepisów wykonawczych załącznika IX do regulaminu pracowniczego, należy je oddalić. Z przywołanych przepisów wynika bowiem, że przewidziane nimi dochodzenie administracyjne wchodzi w zakres postępowania dyscyplinarnego, które może zostać wszczęte tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na niedopełnienie obowiązków urzędnika. Natomiast wniosek o udzielenie wsparcia nie zawierał żadnego dowodu, który nawet bez przeprowadzenia wcześniejszej analizy uzasadniałby wszczęcie dochodzenia administracyjnego o charakterze dyscyplinarnym względem sekretarza generalnego.

78       Nie można wreszcie przyjąć zarzutu, że EKES naruszył prawo skarżącego do obrony, nie informując go przed oddaleniem wniosku o udzielenie wsparcia o wnioskach ze sprawozdania sporządzonego przez szefa gabinetu przewodniczącego oraz sprawozdaniach z przesłuchań przeprowadzonych przez szefa gabinetu w ramach dochodzenia. Wprawdzie poszanowanie prawa do obrony w każdym postępowaniu wszczętym w stosunku do danej osoby, które może zakończyć się wydaniem aktu dla niej niekorzystnego, stanowi podstawową zasadę prawa Unii i winno być przestrzegane nawet wtedy, gdy brak jest jakichkolwiek uregulowań dotyczących danego postępowania (zob. na przykład wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 10 lipca 1997 r. w sprawie T‑36/96 Gaspari przeciwko Parlamentowi, pkt 32), jednak postępowania wszczętego w niniejszej sprawie złożeniem wniosku o udzielenie wsparcia nie można uznać za postępowanie wszczęte przeciwko skarżącemu (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji w sprawie T‑67/99 z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie K przeciwko Komisji, pkt 72). Tak więc decyzja z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono nią wniosek o udzielenie wsparcia, nie należy do decyzji, w odniesieniu do których powinno być przestrzegane prawo do obrony.

79      W konsekwencji drugi z podniesionych zarzutów należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 24 regulaminu pracowniczego i obowiązku udzielenia wsparcia, naruszenia karty i oczywistego błędu w ocenie

–       Argumenty stron

80      Skarżący twierdzi, że był ofiarą mobbingu, a w związku z tym przewodniczący, oddalając wniosek o udzielenie wsparcia, popełnił oczywisty błąd w ocenie, naruszył art. 24 regulaminu pracowniczego i obowiązek udzielenia wsparcia oraz naruszył art. 1 oraz art. 31 ust. 1 karty, w myśl których „godność człowieka jest nienaruszalna [i] musi być szanowana i chroniona” oraz „każdy pracownik ma prawo do warunków pracy szanujących jego zdrowie, bezpieczeństwo i godność”.

81      EKES odpowiada, że skarżący uznał za mobbing trudności w relacjach z sekretarzem generalnym i różnice zdań dotyczące spraw o charakterze prawnym.

–       Ocena Sądu

82      Artykuł 12a ust. 3 regulaminu pracowniczego definiuje mobbing jako „niewłaściwe zachowanie”, które wymaga dla jego wykazania spełnienia dwóch kumulatywnych przesłanek. Pierwsza przesłanka dotyczy istnienia sposobu zachowania, wypowiedzi ustnych i pisemnych, gestów lub innych działań, które „powtarza[ją] się lub ma[ją] charakter ciągły” – co oznacza, że mobbing trzeba rozumieć jako proces rozciągający się w czasie i zakładający istnienie działań powtarzających się lub ciągłych – i „podejmowanych w sposób umyślny”. Druga kumulatywna przesłanka, oddzielona od pierwszej przyimkiem „[i]”, wymaga, by ten sposób zachowania, wypowiedzi ustne i pisemne, gesty lub inne działania godziły w osobowość, godność lub integralność fizyczną lub psychiczną danej osoby. Z tego, że przymiotnik „umyślny” dotyczy pierwszej przesłanki, a nie drugiej, można wysnuć dwojaki wniosek. Po pierwsze, sposób zachowania, wypowiedzi ustne i pisemne, gesty lub inne działania, o których mowa w art. 12a ust. 3 regulaminu pracowniczego, muszą mieć charakter umyślny, co wyklucza z jego zakresu stosowania działania, które mają miejsce przypadkowo. Po drugie, nie wymaga się natomiast, by ten sposób zachowania, wypowiedzi ustne i pisemne, gesty lub inne działania były podejmowane z zamiarem godzenia w osobowość, godność lub integralność fizyczną lub psychiczną danej osoby.

83      Innymi słowy, może mieć miejsce mobbing w rozumieniu art. 12a ust. 3 regulaminu pracowniczego, w przypadku gdy sprawca mobbingu nie zamierza poprzez swoje działania dyskredytować ofiary lub rozmyślnie pogarszać jej warunków pracy. Wystarczy tylko, by te działania, o ile zostały dokonane umyślnie, obiektywnie pociągały za sobą takie konsekwencje (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie F‑52/05 Q przeciwko Komisji, pkt 135, nieuchylony w tej kwestii przez wyroki Sądu Unii Europejskiej: z dnia 12 lipca 2011 r. w sprawie T‑80/09 P Komisja przeciwko Q; z dnia 16 maja 2012 r. w sprawie F‑42/10 Skareby przeciwko Komisji, pkt 65).

84      W przedmiocie zarzutu dotyczącego mobbingu należy więc orzec w świetle powyższych rozważań, co wymaga przeprowadzenia oceny działań zarzucanych przez skarżącego sekretarzowi generalnemu i ustalenia, czy takie działania mogły obiektywnie godzić w osobowość, godność czy integralność fizyczną lub psychiczną skarżącego.

85      Skarżący wskazuje po pierwsze, że sekretarz generalny usiłował wywierać na niego naciski, aby jako szef służby prawnej podpisywał błędne z prawnego punktu widzenia opinie prawne. Dotyczyło to w szczególności przypadku awansowania ze skutkiem wstecznym jednego z urzędników.

86      Z akt sprawy wynika w tym zakresie, że w dniu 25 stycznia 2009 r. w ramach postępowania w sprawie awansu za rok 2008 przewodniczący podjął decyzję o awansowaniu pewnego urzędnika ze skutkiem wstecznym od dnia 1 stycznia 2008 r., naruszając w sposób oczywisty obowiązujące w ramach EKES‑u przepisy.

87      Jednakże, nawet jeśli decyzja została przyjęta „na wniosek sekretarza generalnego”, to należy wskazać, że skarżący nie zarzucił sekretarzowi generalnemu, iż był inicjatorem tej niezgodnej z prawem decyzji, a wręcz przyznał, że sekretarz generalny działał pod naciskiem jednego z członków prezydium, który zamierzał zostać przewodniczącym EKES‑u.

88      Skarżący nie przedstawił ponadto żadnego wystarczającego dowodu na poparcie twierdzenia, oficjalnie zresztą kwestionowanego przez EKES, że w trakcie zebrania, które odbyło się w dniu 8 czerwca 2009 r., sekretarz generalny wydał skarżącemu polecenie przygotowania opinii prawnej wskazującej na zgodność z prawem omawianej decyzji. Sprawozdanie z tego zebrania, przygotowane nadto przez skarżącego, nie zawiera w szczególności żadnego dowodu na wystąpienie ani takich nacisków, ani też obelg kierowanych podczas tego spotkania przez sekretarza generalnego wobec skarżącego.

89      Prawdą jest również, że w tym samym dniu, tj. dnia 8 czerwca 2009 r., sekretarz generalny przesłał pracownikom EKES‑u e-mail, w którym sygnalizował, że w przypadku wniesienia do sądu skargi na omawianą decyzję o awansowaniu ze skutkiem wstecznym koniecznie będzie skorzystanie z usług adwokata, ponieważ „nie ulega wątpliwości, że skarżący nie jest w stanie wspierać administracji w obronie przyjętego w decyzji rozstrzygnięcia”.

90      Niemniej jednak, mając na względzie okoliczności, w jakich został wysłany omawiany e-mail, Sąd uznaje, że nie służyło ono podważeniu umiejętności zawodowych skarżącego, lecz stwierdzeniu, z uwagi na nieustanną krytykę omawianej decyzji o awansowaniu ze strony skarżącego, konieczności powierzenia adwokatowi obrony EKES‑u w przypadku wniesienia skargi do sądu. Co więcej, w sprawozdaniu z zebrania w dniu 8 czerwca 2009 r. sam skarżący wspomniał tym, że sam zaproponował sekretarzowi generalnemu takie rozwiązanie.

91      Zarzut dotyczący usiłowania przez sekretarza generalnego wywierania nacisków na służbę prawną należy więc oddalić.

92      Skarżący wskazuje po drugie, że EKES opublikował ogłoszenie o naborze, w którym warunki wymagane do przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego zostały zredagowane w taki sposób, aby celowo wykluczyć z niego kandydaturę skarżącego.

93      Z akt sprawy wynika w tym względzie, że w dniu 6 lipca 2009 r., zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 29 ust. 1 regulaminu pracowniczego, zostało opublikowane w intranecie EKES‑u ogłoszenie o naborze nr 26/09 (zwane dalej „pierwszym ogłoszeniem o naborze”) dotyczące naboru na stanowisko dyrektora w dyrekcji spraw ogólnych EKES‑u w stopniu 14 grupy funkcyjnej AD oraz że przedmiotowe ogłoszenie, skierowane do urzędników EKES‑u i innych instytucji Unii, stawiało między innymi wymóg „biegłej znajomości dwóch języków urzędowych Unii Europejskiej i znajomości przynajmniej jednego innego języka Unii Europejskiej” i wskazywało, że „ze względów na charakter służby dobra znajomość [angielskiego] i [francuskiego] [jest] wysoce pożądana”. Skarżący zgłosił swoją kandydaturę na stanowisko wskazane w pierwszym ogłoszeniu o naborze.

94      Po podjęciu przez prezydium w dniu 29 września 2009 r. decyzji o wycofaniu pierwszego ogłoszenia o naborze i „publikacji informacji o naborze zgodnie z art. 29 [ust. 1 i 2] regulaminu pracowniczego”, w następnej kolejności zostało opublikowane, zarówno w intranecie EKES‑u, jak i w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (Dz.U. C 247 A, s. 1), ogłoszenie o naborze nr 43/09 dotyczące naboru na to samo stanowisko dyrektora dyrekcji spraw ogólnych (zwane dalej „nowym ogłoszeniem o naborze”). Wymogi językowe wskazane w nowym ogłoszeniu o naborze były następujące: „biegła znajomość jednego języka urzędowego Unii Europejskiej oraz bardzo dobra znajomość przynajmniej dwóch innych języków urzędowych Unii Europejskiej. Z uwagi na funkcjonowanie działów [d]yrekcji bardzo pożądana byłaby dobra znajomość języka angielskiego i francuskiego”. Skarżący potwierdził zgłoszenie swojej kandydatury na stanowisko wskazane w nowym ogłoszeniu o naborze, przed jej wycofaniem w dniu 3 grudnia 2009 r.

95      Tak jak orzekł Sąd w oddzielnym wyroku z dnia dzisiejszego (zob. wyrok z dnia 25 września 2012 r. w sprawie F‑51/10 Bermejo Garde przeciwko EKES‑owi), w rzeczywistości taka zmiana wymogów językowych spowodowała wykluczenie kandydatury skarżącego na stanowisko dyrektora w dyrekcji spraw ogólnych, ponieważ skarżący posiadał biegłą znajomość tylko jednego języka urzędowego (hiszpańskiego), przynajmniej bardzo dobrą znajomość drugiego języka urzędowego (francuskiego), lecz zaledwie „dobrą znajomość” trzeciego języka urzędowego Unii (angielskiego). Sąd wywnioskował z tego, że nowe ogłoszenie o naborze było więc aktem niekorzystnym dla skarżącego.

96      Skarżący nie przedstawił jednakże precyzyjnych i spójnych przesłanek na poparcie twierdzenia, że wymogi językowe zostały zmienione, aby wykluczyć jego zgłoszenie.

97      Przeciwnie, z akt sprawy wynika, że EKES poinformował skarżącego oraz innych kandydatów, którzy podobnie jak on zgłosili się na pierwsze ogłoszenie naborze, że zostaną uznani za biorących udział w nowym naborze, chyba że nie wyrażą na to zgody, podobnie jak kandydaci zgłaszający się na nowe ogłoszenie o naborze, co stoi w sprzeczności z zarzutem nadużycia władzy.

98      Należy wskazać ponadto, co również wynika z akt sprawy, że wymogi językowe identyczne jak te wskazane w nowym ogłoszeniu o naborze znajdowały się także we wcześniejszym ogłoszeniu o naborze, opublikowanym w dniu 24 lutego 2009 r., a dotyczącym naboru na stanowisko dyrektora dyrekcji zasobów ludzkich i finansowych.

99      Skarżący twierdzi po trzecie, że pod pretekstem przywrócenia dobrych stosunków pomiędzy sekretariatem generalnym i służbą prawną sekretarz generalny wezwał go na zebranie zorganizowane w dniu 15 października 2009 r., które to zebranie było w rzeczywistości „przesłuchaniem o charakterze dyscyplinarnym”. Skarżący nie przedstawił jednakże żadnego dowodu na taki charakter zebrania. Nie można za taki dowód uznać w szczególności obecności kierownika działu wsparcia pracowników, praw indywidualnych i równości szans przy boku sekretarza generalnego.

100    W takich okolicznościach, jako że zarzuty stawiane sekretarzowi generalnemu przez skarżącego, rozpatrywane oddzielnie bądź łącznie, nie mogły obiektywnie godzić w osobowość, godność czy integralność fizyczną lub psychiczną skarżącego, zarzut dotyczący oczywistego błędu w ocenie przewodniczącego poprzez odmowę stwierdzenia, że skarżący padł ofiarą mobbingu, i oddalenie wniosku o udzielenie wsparcia należy oddalić.

101    Wreszcie, chociaż skarżący twierdzi, że przewodniczący usiłował de facto przekonać go do wycofania wniosku o udzielenie wsparcia, co miałoby wskazywać w szczególności na jego stronniczość, to okoliczność ta pokazuje jedynie, że przewodniczący, przekonany o bezpodstawnym charakterze oskarżeń o mobbing podniesionych przez skarżącego, realizując obowiązek staranności i zasadę dobrej administracji, próbował rozwiązać spór w sposób ugodowy. W każdym razie taka inicjatywa nie wpływa w żadnym wypadku na zgodność z prawem decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono nią wniosek o udzielenie wsparcia, wydanej, jak już wskazano, po przeprowadzeniu prawidłowego postępowania i niezawierającej żadnego oczywistego błędu w ocenie.

102    Wynika z powyższego, że żądanie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 3 marca 2010 r. w zakresie, w jakim oddalono nią wniosek o udzielenie wsparcia, należy oddalić.

2.     2. W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i decyzji o przeniesieniu z urzędu

103    Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności wskazanych powyżej decyzji, które ze względu na ich treść są aktami niekorzystnymi dla skarżącego (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie T‑51/01 Fronia przeciwko Komisji, pkt 32), podniesionych zostało co do zasady siedem zarzutów, dotyczących odpowiednio:

–        braku właściwości organu podejmującego decyzję;

–        naruszenia zasady poszanowania prawa do obrony;

–        naruszenia obowiązku uzasadnienia;

–        naruszenia art. 12a, 22a i 86 regulaminu pracowniczego;

–        oczywistego błędu w ocenie;

–        naruszenia obowiązku staranności i zasady dobrej administracji;

–        naruszenia art. 22b ust. 1 regulaminu pracowniczego.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego braku właściwości organu podejmującego decyzję

 Argumenty stron

104    Skarżący zauważa, że niezależnie od pozorów decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu zostały naprawdę podjęte przez sekretarza generalnego, a nie przez przewodniczącego, za czym przemawia fakt, że w decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska przewodniczący powierzył sekretarzowi generalnemu zadanie ustalenia nowego zakresu obowiązków skarżącego.

105    W każdym razie skarżący dodaje, że z brzmienia rozpatrywanych decyzji wynika, iż zostały one wydane po zasięgnięciu opinii i za zgodą sekretarza generalnego, podczas gdy zgodnie z art. 72 ust. 1 regulaminu wewnętrznego sekretarzowi generalnemu przysługuje jedynie prawo do złożenia propozycji w tym zakresie.

106    EKES odpowiada, że przewodniczący był właściwy do podjęcia decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu skarżącego.

 Ocena Sądu

107    Jak zostało powiedziane w pkt 69 niniejszego wyroku, art. 72 ust. 1 tiret trzecie regulaminu wewnętrznego EKES‑u przewiduje, że uprawnienia nadane przez regulamin pracowniczy Wspólnot organowi powołującemu wykonywane są w przypadku urzędników stopnia 13, 12 i 11 grupy funkcyjnej AD przez przewodniczącego na wniosek sekretarza generalnego.

108    W niniejszym przypadku z samego brzmienia decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu wynika, że zostały one wydane przez przewodniczącego, za czym przemawia także podpis przewodniczącego pod rzeczonymi decyzjami.

109    Skarżący twierdzi jednak, że w załączniku z dnia 24 marca 2010 r. przewodniczący wskazał, że „środki wdrożenia” decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska, a mianowicie ustalenie zakresu nowych obowiązków, „zostaną podjęte przez sekretarza generalnego”. Nie można jednak z tego wyprowadzać, że decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu, podpisane przez przewodniczącego, zostały w rzeczywistości podjęte przez sekretarza generalnego, nie zaś przez przewodniczącego. W załączniku z dnia 24 marca 2010 r. przewodniczący podkreślił, że owe „środki wdrożenia” zostaną wykonane „pod jego zwierzchnictwem”.

110    Wreszcie, chociaż w decyzjach o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu przewodniczący wskazał, że zostały one podjęte „za zgodą sekretarza generalnego”, to takie sformułowanie, choć niezbyt fortunne, nie oznacza, że przewodniczący niesłusznie uważał się za związanego przychylnym zdaniem sekretarza generalnego i tym samym naruszył zakres uprawnień przysługujących mu na podstawie art. 72 ust. 1 tiret trzecie regulaminu wewnętrznego.

111    Z powyższego wynika, że zarzut dotyczący braku kompetencji organu podejmującego decyzje należy uchylić jako bezzasadny.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia zasady poszanowania prawa do obrony

 Argumenty stron

112    Skarżący wskazuje, że przewodniczący, nie wysłuchawszy go przed wydaniem decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu, naruszył zasadę poszanowania prawa do obrony, zapisaną między innymi w art. 41 ust. 2 karty.

113    EKES wnosi o oddalenie zarzutu.

 Ocena Sądu

114    Już wcześniej orzeczono, że decyzja o przeniesieniu z urzędu wbrew woli urzędnika, podjęta w związku z trudnościami w relacjach takimi jak te omawiane w niniejszej sprawie, wymaga stosowania zasady poszanowania prawa do obrony, będącej podstawową zasadą prawa Unii, której przestrzeganie powinno być zagwarantowane nawet w przypadku braku jakichkolwiek uregulowań dotyczących danego postępowania (zob. wyrok Trybunału z dnia 6 grudnia 2007 r. w sprawie C‑59/06 P Marcuccio przeciwko Komisji, pkt 46).

115    Taka decyzja może więc zostać podjęta tylko po umożliwieniu zainteresowanemu przedstawienia stanowiska odnośnie do projektu decyzji, ustnie lub na piśmie, z inicjatywy organu powołującego, na którym spoczywa ciężar dowodu (zob. ww. wyrok w sprawie Marcuccio przeciwko Komisji, pkt 47).

116    Z akt niniejszej sprawy wynika, że w decyzji z dnia 3 marca 2010 r. przewodniczący poinformował skarżącego o zamiarze przeniesienia go z urzędu, jako że wskazał, iż skarżącemu zostaną wkrótce przydzielone „obowiązki odpowiadające jego kwalifikacjom i stopniowi zaszeregowania […] w dziale innym niż służba prawna”.

117    Skarżącemu, adresatowi decyzji z dnia 3 marca 2010 r., umożliwiono więc przedstawienie uwag do dotyczącego go projektu decyzji o przeniesieniu z urzędu.

118    W tych okolicznościach, jako że skarżącemu umożliwiono przedstawienie stanowiska przed wydaniem przez przewodniczącego decyzji o odwołaniu go z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu, zarzut dotyczący naruszenia zasady poszanowania prawa do obrony należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego obowiązku uzasadnienia

 Argumenty stron

119    Skarżący twierdzi, że decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu nie zostały uzasadnione, co stanowi naruszenie art. 41 ust. 2 karty.

120    EKES wnosi o oddalenie zarzutu.

 Ocena Sądu

121    Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem obowiązek uzasadnienia określony w art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego ma na celu, po pierwsze, dostarczenie zainteresowanemu wystarczających wskazówek dla oceny zasadności niekorzystnego dla niego aktu i możliwości wniesienia skargi do Sądu, a po drugie, umożliwienie Sądowi sprawowania kontroli nad zgodnością aktu z prawem (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 15 września 2005 r. w sprawie T‑132/03 Casini przeciwko Komisji, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto art. 41 ust. 2 lit. c) karty wskazuje, że podstawowe prawo do dobrej administracji obejmuje między innymi „obowiązek administracji uzasadniania swoich decyzji”.

122    Ponadto decyzja prowadząca do przeniesienia urzędnika wbrew jego woli jest aktem dla niego niekorzystnym w rozumieniu art. 25 regulaminu pracowniczego, i jako taka musi być uzasadniona (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 23 listopada 1999 r. w sprawie T‑129/98 Sabbioni przeciwko Komisji, pkt 28).

123    Wreszcie, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, zakres obowiązku uzasadnienia należy w każdym przypadku oceniać z uwzględnieniem konkretnych okoliczności (zob. wyroki Trybunału: z dnia 14 lipca 1977 r. w sprawie 61/76 Geist przeciwko Komisji, pkt 28; z dnia 13 grudnia 1989 r. w sprawie C‑169/88 Prelle przeciwko Komisji, pkt 9). W szczególności decyzja jest wystarczająco uzasadniona, jeżeli została wydana w znanym zainteresowanemu urzędnikowi kontekście, który pozwala mu zrozumieć zakres podjętego w stosunku do niego środka (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 1 kwietnia 2004 r. w sprawie T‑198/02 N przeciwko Komisji, pkt 70).

124    Tym samym z orzecznictwa wynika, że decyzja została wydana w kontekście znanym zainteresowanemu urzędnikowi i z tego powodu spełnia wymóg uzasadnienia wskazany w art. 25 regulaminu pracowniczego, jeżeli okoliczności, w których rozpatrywany akt został wydany, jak również notatki służbowe i inne towarzyszące mu przekazy pozwalają poznać zasadnicze czynniki, którymi kierowała się administracja przy wydawaniu decyzji (ww. wyrok w sprawie Sabbioni przeciwko Komisji, pkt 29, 30).

125    Prawdą jest, że decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu wydane w niniejszej sprawie nie zostały wystarczająco uzasadnione. W szczególności decyzja o odwołaniu z poprzedniego stanowiska ograniczyła się do powołania się w sposób ogólny na „interes służby”.

126    Należy jednak stwierdzić, że decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu zostały wydane w kontekście, który był znany skarżącemu. W decyzji z dnia 3 marca 2010 r. przewodniczący wskazał skarżącemu, że przeniesienie z urzędu, któremu zostanie wkrótce poddany, jest uzasadnione oddaleniem zarzutów „prześladowania w pracy” podniesionych wobec sekretarza generalnego, oraz dodał, że ten środek, tak jak i pozostałe środki, które mogą zostać podjęte w ramach przeniesienia z urzędu, mają „sprzyjać prawidłowemu przebiegowi działalności administracyjnej” oraz umożliwić „przezwyciężenie nieporozumień i sporów w ramach sekretariatu generalnego, przy poszanowaniu zasad dobrej administracji oraz sprawowaniu przez poszczególne struktury należących do nich kompetencji, obowiązków i uprawnień”. Co więcej, zakres zażalenia złożonego przez skarżącego na zaskarżone decyzje wskazuje, że wiedział o tym, że te decyzje zostały wydane ze względu na bezzasadny, z punktu widzenia administracji, charakter wniosku o udzielenie wsparcia i wniosku o skierowanie sprawy do OLAF‑u.

127    W każdym razie, nawet gdyby przyjąć, że kontekst, w jakim zostały wydane decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu, nie pozwolił skarżącemu zrozumieć zakresu tych decyzji, to należy wskazać, że zgodnie z orzecznictwem brakowi uzasadnienia mogą zaradzić dodatkowe wyjaśnienia udzielone przez administrację w toku postępowania (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 19 września 1996 r. w sprawie T‑158/94 Brunagel przeciwko Parlamentowi, pkt 115). Miało to miejsce w niniejszej sprawie, ponieważ EKES szczegółowo przedstawił w odpowiedzi na skargę i duplice powody natury faktycznej i prawnej leżące u podstaw wydania decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu. W replice EKES wskazał w szczególności, że „osobisty i natarczywy sposób, w jaki skarżący wysuwał w skardze rozmaite oskarżenia, w szczególności wobec osoby sekretarza generalnego, nadszarpnęły zaufanie, które jest szczególnie wymagane na powierzonym skarżącemu stanowisku kierownika [służby prawnej]” oraz że „z punktu widzenia interesów tak instytucji, jak i skarżącego, jedynym skutecznym rozwiązaniem było przydzielenie skarżącemu obowiązków niewymagających bliskiej relacji z sekretarzem generalnym”.

128    Wynika z tego, że trzeci z podniesionych zarzutów, dotyczący obowiązku uzasadnienia, należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu naruszenia art. 12a, 22a i 86 regulaminu pracowniczego

 Argumenty stron

129    Skarżący wskazuje, że z naruszeniem art. 12a, 22a i 86 regulaminu pracowniczego padł on ofiarą ukrytej sankcji za złożenie wniosku o udzielenie wsparcia przez pracodawcę i poinformowaniem pracodawcy o poważnych nieprawidłowościach popełnionych przez sekretarza generalnego.

130    EKES wnosi o oddalenie tego zarzutu.

 Ocena Sądu

131    Artykuł 12a ust. 2 regulaminu pracowniczego stanowi, że „fakt nękania psychicznego [mobbingu] lub molestowania seksualnego nie może powodować dla urzędnika, który padł jego ofiarą, jakichkolwiek negatywnych skutków ze strony instytucji”, a także że „urzędnika, który przedstawił dowody nękania psychicznego [mobbingu] lub molestowania seksualnego, nie mogą spotkać ze strony instytucji żadne negatywne skutki, pod warunkiem, że działa on w dobrej wierze”. Co się tyczy art. 22a ust. 3 regulaminu pracowniczego, przewiduje on, że urzędnik, który dowiedział się o faktach wskazanych w art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego, to znaczy o faktach, które mogą wzbudzić podejrzenie co do nielegalnej działalności, „w tym nadużyć finansowych lub korupcji, szkodzący[ch] interesom Unii” lub poważnego zaniedbania w wypełnianiu obowiązków urzędników, niezwłocznie powiadamia swoich przełożonych lub bezpośrednio OLAF i „nie ponosi żadnych negatywnych skutków ze strony instytucji, pod warunkiem, że działał w dobrej wierze”. Wreszcie zgodnie z art. 86 ust. 1 regulaminu pracowniczego „w przypadku umyślnego lub spowodowanego zaniedbaniem naruszenia przez urzędnika lub byłego urzędnika obowiązków wynikających z niniejszego regulaminu pracowniczego, może zostać zastosowana wobec niego kara dyscyplinarna”.

132    Nie można zaprzeczyć, że w niniejszej sprawie skarżący doznał szkody na skutek przekazania swojego pisma z dnia 7 grudnia 2009 r., w którym znajdował się wniosek o udzielenie wsparcia i o skierowanie sprawy do OLAF‑u. Z powodu samego przesłania rzeczonego pisma zainteresowany został bowiem pozbawiony funkcji osoby odpowiedzialnej za służbę prawną, którą sprawował od dnia 1 czerwca 1997 r.

133    Ta szkoda może jednak stanowić naruszenie przez EKES art. 12a i 22a regulaminu pracowniczego tylko pod warunkiem, że zostanie wykazane, że skarżący rzeczywiście przedstawił, w dobrej wierze, dowody pozwalające na domniemanie po pierwsze stosowania mobbingu, którego padł ofiarą, a po drugie, nielegalnej działalności, w szczególności zaś nadużyć finansowych lub korupcji, lub poważnego zaniedbania w wypełnianiu zobowiązań urzędników.

134    W tym względzie, aby ustalić, czy urzędnik skorzystał z przewidzianego w art. 12a i 22a regulaminu pracowniczego prawa do ujawnienia informacji w dobrej wierze, Sąd musi wziąć pod rozwagę szereg czynników.

135    Sąd musi w pierwszej kolejności sprawdzić, czy informacje, na których przekazanie przełożonym lub w odpowiednim przypadku bezpośrednio OLAF‑owi decyduje się urzędnik, dotyczą nieprawidłowości, które, jeżeli zostały faktycznie popełnione, są oczywiście poważne. Przemawia za tym fakt, że art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego wymienia nadużycia finansowe i korupcję jako jeden z przejawów nielegalnej działalności, co do której przewidziano możliwość złożenia doniesienia, i dodaje, że takie działania muszą „szkodzić interesom [Unii]”. Podobnie, w dalszym ciągu zgodnie z art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego, o zaniedbaniu w wypełnianiu zobowiązań urzędników można informować tylko wtedy, gdy jest ono „poważne”.

136    Drugim czynnikiem, jaki należy wziąć pod uwagę, jest autentyczność lub przynajmniej prawdopodobieństwo ujawnianych informacji. Korzystanie ze swobody wyrażania opinii, w którego zakres wchodzi także możliwość zasygnalizowania przez urzędnika stosowania mobbingu, nielegalnych działań lub poważnego zaniedbania w wypełnianiu zobowiązań urzędników, wiąże się z obowiązkami i odpowiedzialnością, i ten, kto podejmuje się ujawniania takich informacji, powinien sprawdzić na tyle starannie, na ile pozwalają na to okoliczności, czy takie informacje są prawdziwe i wiarygodne. Tak więc urzędnik, który zgłasza nieprawidłowości, które jego zdaniem wchodzą w zakres stosowania art. 12a i 22a regulaminu pracowniczego, jest zobowiązany upewnić się, że jego oskarżenia opierają się na prawdziwych okolicznościach faktycznych, lub przynajmniej że mają „wystarczającą podstawę faktyczną” (zob. wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 21 lipca 2011 r. w sprawie nr 28274/08 Heinisch przeciwko Niemcom, § 79). W tym zakresie orzeczono już wcześniej, że art. 22a regulaminu pracowniczego dotyczył wyłącznie poinformowania o konkretnych okolicznościach, których pierwsza ocena mogła sprawić, że informujący o nich urzędnik mógł rozsądnie domniemywać, że mają miejsce nielegalna działalność lub poważne zaniedbanie oraz że ten przepis powinien ponadto pozostawać w zgodności z ciążącym na urzędnikach obowiązkiem obiektywności i bezstronności, obowiązkiem przestrzegania godności ich służby i obowiązkiem lojalności, jak również obowiązkiem poszanowania honoru i domniemania niewinności wskazanych osób (ww. wyrok Sądu z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie F‑77/09 Nijs przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, pkt 66–70).

137    Sąd musi również wziąć pod uwagę środki użyte przez urzędnika w celu ujawnienia informacji, a w odniesieniu do nieprawidłowości z art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego musi zbadać w szczególności, czy urzędnik zwrócił się do właściwych władz lub organu, a mianowicie do „swojego bezpośredniego przełożonego lub dyrektora generalnego, lub, jeżeli uznaje to za właściwe, sekretarza generalnego, albo osoby zajmującej równorzędne stanowisko lub OLAF[-u]”.

138    Motywy urzędnika, który ujawnia nieprawidłowości, stanowią wreszcie inny czynnik służący ocenie, czy działał on w dobrej wierze. Ujawnienia powodowanego osobistą urazą czy animozją, czy też spodziewaną osobistą korzyścią, w szczególności finansową, nie można uznać za ujawnienie w dobrej wierze.

139    To w świetle powyższych rozważań Sąd musi zbadać zasadność zarzutu dotyczącego naruszenia art. 12a, 22a i 86 regulaminu pracowniczego.

140    W niniejszej sprawie bezsporny jest fakt, że w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. skarżący skierował poważne oskarżenia głównie względem sekretarza generalnego, oskarżając go o mobbing i nielegalne działania, z których niektóre stanowią czyny karalne w rozumieniu przepisów belgijskiego kodeksu karnego.

141    Tymczasem Sąd uważa, że pismo z dnia 7 grudnia 2009 r. nie zawierało żadnego dowodu, który pozwoliłby domniemywać istnienie mobbingu w rozumieniu art. 12a regulaminu pracowniczego albo nielegalnej działalności lub poważnego zaniedbania w wypełnianiu zobowiązań urzędników w rozumieniu art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego.

142    Skarżący po pierwsze zarzucił bowiem sekretarzowi generalnemu stosowanie mobbingu, który polegał na wymaganiu od skarżącego przygotowywania błędnych opinii prawnych. Skarżący nie przedstawił jednak, tak jak zostało wskazane powyżej, żadnego dowodu pozwalającego stwierdzić, lub przynajmniej przypuszczać, że padł ofiarą zachowań naruszających jego osobowość, godność lub integralność fizyczną lub psychiczną.

143    Skarżący zasygnalizował po drugie również, że sekretarz generalny nie poinformował OLAF‑u o sprawie urzędnika, który ukradł sprzęt należący do EKES‑u, oraz nie orzekł żadnej kary dyscyplinarnej wobec tego urzędnika. Takiego działania sekretarza generalnego nie można jednak uznać za zachowanie niezgodne z prawem bądź będące poważnym zaniedbaniem w wypełnianiu zobowiązań urzędników w rozumieniu art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego, w szczególności ze względu na znikomą wartość sprzętu skradzionego przez rzeczonego urzędnika oraz opinię komisji dyscyplinarnej niezalecającą nałożenia kary dyscyplinarnej. Należy też podkreślić, że na podstawie art. 3 lit. b) załącznika IX do regulaminu pracowniczego urzędnik otrzymał od sekretarza generalnego upomnienie.

144    Po trzecie, skarżący oskarżał sekretarza generalnego o naruszenie przepisów art. 27 rozporządzenia finansowego oraz art. 21 ust. 1 załącznika IX do regulaminu pracowniczego. Zdaniem skarżącego sekretarz generalny wydał bowiem polecenie wypłaty adwokatowi urzędnika, o którym mowa w poprzednim punkcie, kwoty 32 019 EUR odpowiadającej wynagrodzeniu tego adwokata nie tylko w ramach postępowania dyscyplinarnego wszczętego przeciwko omawianemu urzędnikowi, ale również dochodzenia prowadzonego przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego. Tymczasem, jak przypomina skarżący, art. 21 ust. 1 załącznika IX do regulaminu pracowniczego przewiduje, że instytucja pokrywa wyłącznie koszty poniesione w toku postępowania dyscyplinarnego, które nie skutkuje wymierzeniem urzędnikowi kary.

145    Nie zostało jednakże wykazane, że rozważane wynagrodzenie dotyczyło wyłącznie postępowania dyscyplinarnego wszczętego przeciwko urzędnikowi winnemu popełnienia czynów zabronionych. Ponadto nawet jeśli skarżący, działając jako szef służby prawnej, słusznie mógł zastanawiać się nad wysokością tej kwoty, porównując ją z podobnymi postępowaniami z zakresu europejskiej służby publicznej, z akt sprawy nie wynika, by z uwagi na czas trwania postępowania dyscyplinarnego taka kwota była nadmierna i by polecenie zapłaty tej kwoty wydane przez sekretarza generalnego uzasadniało skierowanie sprawy do OLAF‑u.

146    Po czwarte, również w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. skarżący sygnalizował nieprawidłowości w prowadzonych w roku 2009 naborach na stanowisko dyrektora w dyrekcji A ds. prac konsultacyjnych i dyrektora w dyrekcji ds. zasobów ludzkich i finansowych, które to nieprawidłowości dotyczyły głównie kwalifikacji wymaganych na tych stanowiskach, składu paneli konkursowych i oceny kandydatur. Chociaż jednak wprawdzie sam szef gabinetu przewodniczącego potwierdził w sprawozdaniu z dochodzenia, że wystąpiły „godne pożałowania błędy”, z akt sprawy nie wynika jednak, że były to poważne nieprawidłowości, o których mowa w art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego. Wreszcie sam zainteresowany wskazał w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r., że przede wszystkim wybrany kandydat na stanowisko dyrektora w dyrekcji A ds. prac konsultacyjnych został przyjęty na skutek postępowania pozbawionego „praktycznych możliwości błędów lub naruszeń”, a następnie, że postępowanie rekrutacyjne na stanowisko dyrektora zasobów ludzkich i finansowych zostało unieważnione wkrótce przed wysłaniem pisma z dnia 7 grudnia 2009 r.

147    Po piąte, w przeciwieństwie do twierdzeń zawartych w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r., z akt sprawy nie wynika, że sekretarz generalny uzurpował sobie uprawnienia prezydium lub przewodniczącego dotyczące powoływania niektórych wysokich urzędników EKES‑u. Co więcej, chociaż w dniu wysłania pisma z dnia 7 grudnia 2009 r. sekretarz generalny pełnił tymczasowo od ponad roku obowiązki dyrektora zasobów ludzkich i finansowych, taka sytuacja, nawet jeśli została uznana za „nienormalną” przez szefa gabinetu przewodniczącego w przygotowanym przez niego sprawozdaniu z dochodzenia, nie była na tyle poważna, by mogła być przedmiotem doniesienia na podstawie art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego. To samo dotyczy zarzutu skarżącego względem sekretarza generalnego, dotyczącego niewystarczającego opisania zakresu obowiązków i kompetencji zastępcy sekretarza generalnego.

148    Po szóste i ostatnie, w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. skarżący oskarżył również kierownika działu naboru, przebiegu kariery i szkoleń dyrekcji ds. zasobów ludzkich i finansowych o naruszenie art. 11a ust. 1 regulaminu pracowniczego, zgodnie z którym „urzędnik, wykonując swoje obowiązki, nie może zajmować się, bezpośrednio lub pośrednio, sprawami, które dotyczą go osobiście, w szczególności ze względów rodzinnych lub finansowych, co mogłoby wpływać na jego niezależność […]”. Z akt sprawy wynika bowiem, że kierownik działu zasobów ludzkich i finansowych był kandydatem na stanowisko dyrektora w tej samej dyrekcji i że próbował przekonać członków służby prawnej o błędnym charakterze wydanej przez nią opinii dotyczącej możliwości zgłoszenia kandydatury na to stanowisko przez urzędnika stopnia 14 grupy funkcyjnej AD. Jednakże, zważywszy na zakres obowiązków tego kierownika wydziału, niegodzenie się przez niego z treścią opinii służby prawnej nie może jako takie wskazywać na naruszenie przez tego urzędnika obowiązków wynikających z art. 11a ust. 1 regulaminu pracowniczego.

149    Tym samym informacje zawarte w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. nie wskazywały na wystąpienie na tyle poważnych nieprawidłowości o charakterze administracyjnym, by pozwalały one domniemywać stosowanie mobbingu wobec skarżącego, ani też, w sposób bardziej ogólny, istnienie nielegalnej działalności, w szczególności nadużyć finansowych bądź korupcji, czy też poważnego zaniedbania w obowiązkach urzędników w rozumieniu art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego.

150    Ponadto, podczas gdy art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego przewiduje, że urzędnik, który korzysta z uprawnienia przewidzianego w tym przepisie powinien „powiadomić swojego bezpośredniego przełożonego lub dyrektora generalnego, lub jeżeli uznaje to za właściwe, sekretarza generalnego albo osoby zajmujące równorzędne stanowiska” należy wskazać, że skarżący nie ograniczył się do skierowania pisma z dnia 7 grudnia 2009 r. do przewodniczącego i przewodniczących grup, ale że pismem wysłanym tego samego dnia co pismo z dnia 7 grudnia 2009 r. skarżący poinformował pozostałych członków prezydium o tym, że pozostawił w siedzibach poszczególnych grup dla każdego z nich koperty zawierające kopię rzeczonego pisma. Poprzez usiłowanie szczególnie szerokiego nagłośnienia oskarżeń znajdujących się w tym piśmie skarżący naruszył obowiązek zachowania jak największej ostrożności i powściągliwości w odniesieniu do nagłaśniania twierdzeń wchodzących w zakres właściwości OLAF‑u (ww. wyrok w sprawie Nijs przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, pkt 80).

151    W takich okolicznościach skarżący nie miał podstaw twierdzić, że decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu, które nie pozbawiły go zresztą stanowiska kierownika działu, zostały przyjęte z naruszeniem art. 12a ust. 2 i art. 22a ust. 3 regulaminu pracowniczego bądź stanowiły ukrytą sankcję z naruszeniem art. 86 regulaminu pracowniczego.

152    W związku z tym czwarty z podniesionych zarzutów nie może zostać uwzględniony.

 W przedmiocie zarzutu dotyczącego oczywistego błędu w ocenie

 Argumenty stron

153    Skarżący twierdzi, że decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu zawierają oczywisty błąd w ocenie, ponieważ zostały wydane z naruszeniem interesu służby. Skarżący podkreśla w szczególności, że nie został zastąpiony na czele służby prawnej oraz że EKES opóźniał publikację w schemacie organizacyjnym zmian, do jakich doszło na skutek tych decyzji, z naruszeniem art. 71 ust. 6 regulaminu wewnętrznego. Skarżący dodaje wreszcie, że zakres nowo przydzielonych mu obowiązków był istotnie węższy od zakresu obowiązków, jakie wykonywał przed przeniesieniem z urzędu.

154    EKES odpowiada, że decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu zostały wydane w interesie służby ze względu na utratę zaufania pomiędzy skarżącym i sekretarzem generalnym na skutek bezpodstawnych ataków personalnych tego pierwszego względem drugiego. Zdaniem EKES‑u jednym skutecznym rozwiązaniem, zarówno z punktu widzenia interesu EKES‑u, jak i skarżącego, było przydzielenie skarżącemu obowiązków niewymagających jakichkolwiek ścisłych relacji z sekretarzem generalnym.

155    EKES dodaje również, że nowe stanowisko skarżącego, przeciwnie do jego twierdzeń, nie wiązało się z istotnym zmniejszeniem zakresu jego obowiązków.

 Ocena Sądu

156    Zgodnie z orzecznictwem, o ile rzeczywiście w interesie administracji leży przydzielanie urzędnikom stanowisk z uwzględnieniem ich umiejętności i osobistych preferencji, o tyle nie można uznać, że urzędnikom tym przysługuje prawo pełnienia lub zachowania konkretnych funkcji. Stąd też, nawet jeśli regulamin pracowniczy, w szczególności zaś jego art. 7, nie przewiduje wyraźnie możliwości „przeniesienia z urzędu” urzędnika, to z utrwalonego orzecznictwa wynika, że instytucje korzystają z szerokiego zakresu uznania w zakresie organizacji swoich służb w zależności od zadań, jakie zostały im powierzone, oraz – do celów tej organizacji – w obsadzaniu stanowisk personelem pozostającym w ich dyspozycji, pod warunkiem jednakże, że odbywa się to w interesie służby i przy poszanowaniu równoważności stanowisk (zob. wyrok Trybunału z dnia 23 marca 1988 r. w sprawie 19/87 Hecq przeciwko Komisji, pkt 6; wyrok Sądu z dnia 25 stycznia 2007 r. w sprawie F‑55/06 de Albuquerque przeciwko Komisji, pkt 55).

157    Należy więc ustalić, czy decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu spełniły wskazane powyżej przesłanki.

–       W przedmiocie interesu służby

158    W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że z uwagi na szeroki zakres uprawnień dyskrecjonalnych instytucji dotyczących oceny interesu służby kontrola Sądu ogranicza się do zbadania, czy organ administracji utrzymał się w rozsądnych granicach i czy nie skorzystał ze swego uprawnienia dyskrecjonalnego w sposób oczywiście błędny (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 12 grudnia 2000 r. w sprawie T‑223/99 Dejaiffe przeciwko OHIM, pkt 53).

159    Zgodnie z orzecznictwem wewnętrzne lub zewnętrzne trudności w relacjach pracowniczych, które wywołują napięcia szkodzące prawidłowemu funkcjonowaniu służby, mogą uzasadniać przeniesienie urzędnika w interesie służby, celem rozwiązania niemożliwej do zniesienia sytuacji administracyjnej (zob. podobnie wyroki Trybunału: z dnia 7 marca 1990 r. w sprawach połączonych C‑116/88 i C‑149/88 Hecq przeciwko Komisji, pkt 22; z dnia 12 listopada 1996 r. w sprawie C‑294/95 P Ojha przeciwko Komisji, pkt 41; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 28 maja 1998 r. w sprawach połączonych T‑78/96 i T‑170/96 W przeciwko Komisji, pkt 88). Takie przeniesienie z urzędu, o którym zadecydowano w interesie służby, nie wymaga wyrażenia zgody przez objętego nim urzędnika (zob. podobnie wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 15 września 1998 r. w sprawie T‑23/96 De Persio przeciwko Komisji, pkt 138). Ponadto, dla zbadania, czy napięcia w relacjach pracowniczych mogą uzasadniać przeniesienie urzędnika w interesie służby, nie ma znaczenia ustalenie, kto ponosi odpowiedzialność za rzeczone działania, ani nawet to, czy stawiane zarzuty są uzasadnione (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 12 lipca 1979 r. w sprawie 124/78 List przeciwko Komisji, pkt 13; ww. wyrok w sprawie Ojha przeciwko Komisji, pkt 41).

160    W niniejszej sprawie w momencie przyjęcia decyzji o odwołaniu z poprzedniego stanowiska, z uwagi na złożenie pisma z dnia 7 grudnia 2009 r., w oczywisty sposób relacje pomiędzy zainteresowanym a sekretarzem generalnym były wyjątkowo konfliktowe. Tymczasem ze względu na zadania powierzone służbie prawnej, a w szczególności konieczność wspierania sekretarza generalnego, takie relacje mogły zakłócać prawidłowe funkcjonowanie EKES‑u.

161    W takich okolicznościach, jako że, tak jak zostało wskazane, pismo z dnia 7 grudnia 2009 r. nie zawierało dowodów pozwalających domniemywać stosowanie mobbingu oraz wystąpienia nieprawidłowości w rozumieniu art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego, przewodniczący nie popełnił oczywistego błędu w ocenie, uznając, że interes służby wymaga zakończenia trwania sytuacji szkodliwej dla EKES‑u i uzasadnia przeniesienie skarżącego z urzędu.

–       W przedmiocie równoważności stanowisk

162    Należy przypomnieć, że w przypadku zmiany obowiązków urzędnika zasada zgodności grupy zaszeregowania ze stanowiskiem, o której mowa między innymi w art. 7 regulaminu pracowniczego, wymaga porównania grupy zaszeregowania z aktualnymi obowiązkami urzędnika, nie zaś aktualnych zadań zainteresowanego z zadaniami poprzednimi (zob. wyrok Sądu z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie F‑119/06 Kerstens przeciwko Komisji, pkt 96).

163    Stąd też zasada zgodności grupy zaszeregowania ze stanowiskiem nie stoi na przeszkodzie temu, by decyzja wiązała się z przydzieleniem nowych zadań, które – choć różnią się od poprzednio wykonywanych i są postrzegane przez zainteresowanego jako zmniejszenie zakresu obowiązków – niemniej są zgodne ze stanowiskiem odpowiadającym jego grupie zaszeregowania. I tak faktyczne zmniejszenie zakresu obowiązków urzędnika jest sprzeczne z zasadą zgodności grupy zaszeregowania ze stanowiskiem tylko wtedy, gdy te zadania w całości wyraźnie nie dorównują zakresowi obowiązków odpowiadających jego grupie zaszeregowania i stanowisku, zważywszy na swój charakter, wagę i znaczenie (zob. ww. wyrok w sprawie 19/87 Hecq przeciwko Komisji, pkt 7; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 23 października 1990 r. w sprawie T‑46/89 Pirone przeciwko Komisji, pkt 35).

164    Wreszcie, choć regulamin pracowniczy służy zagwarantowaniu urzędnikom otrzymanego stopnia zaszeregowania, jak również stanowiska z nim zgodnego, to jednak nie przyznaje urzędnikom prawa do określonego stanowiska, lecz pozostawia organowi powołującemu uprawnienie do obsadzenia urzędników, w interesie służby, na różnych stanowiskach odpowiadających ich stopniom zaszeregowania (zob. ww. wyrok w sprawie W przeciwko Komisji, pkt 102). Ponadto, choć to w interesie administracji leży przydzielanie urzędnikom stanowisk z uwzględnieniem ich szczególnych umiejętności i osobistych preferencji, nie można jednak przyznać urzędnikom prawa do wykonywania bądź zachowania konkretnych funkcji bądź odmowy wykonywania każdej innej funkcji w ramach ich rodzaju stanowiska (zob. wyroki Trybunału: z dnia 22 października 1981 r. w sprawie 218/80 Kruse przeciwko Komisji, pkt 7; z dnia 1 czerwca 1983 r. w sprawach połączonych 36/81, 37/81 i 218/81 Seton przeciwko Komisji, pkt 41–44; ww. wyrok w sprawie W przeciwko Komisji, pkt 105).

165    Bezsporne jest, że na skutek decyzji o przeniesieniu z urzędu skarżący został umieszczony w dyrekcji ds. logistyki jako „kierownik działu wraz z etatem […], aby zajmował się w szczególności sprawami prawnymi dotyczącymi zamówień i przetargów publicznych”. Nie zostało jednak wykazane, że te nowe obowiązki nie odpowiadały stopniowi zaszeregowania zainteresowanego. Choć skarżący zauważa, że przed decyzją o przeniesieniu z urzędu kwestie prawne związane z zamówieniami i przetargami miały w ramach EKES‑u zaledwie marginalny charakter, to nie można wyprowadzać z tego, że zadania związane z zamówieniami i przetargami w ramach dyrekcji ds. logistyki nie mogły, od momentu przeniesienia skarżącego z urzędu, zyskać na znaczeniu i stać się przedmiotem wzmożonej uwagi w ramach EKES‑u, dzięki wiedzy prawniczej zainteresowanego. Skarżący sam przyznał ponadto, że powierzano mu przygotowanie vademecum dotyczącego prawnych aspektów zamówień i przetargów.

166    Wreszcie okoliczność, że nowe obowiązki skarżącego nie wymagały kierowania personelem, nie może stanowić dowodu na to, że były znacznie poniżej zakresu obowiązków zgodnych ze stopniem zaszeregowania skarżącego, ponieważ, tak jak zostało orzeczone, wyższe stopnie zaszeregowania w hierarchii nie są zarezerwowane jedynie dla stanowisk kierowniczych, lecz mogą zostać przydzielone urzędnikom, którzy wykonują funkcje doradcze wysokiego stopnia (zob. ww. wyrok w sprawie Kerstens przeciwko Komisji, pkt 101).

167    W takich okolicznościach skarżący nie ma podstaw twierdzić, że decyzja o przeniesieniu z urzędu naruszyła równoważność stanowisk.

168    Wynika z tego, że piąty z podniesionych zarzutów, dotyczący oczywistego błędu w ocenie, należy oddalić.

 W przedmiocie zarzutu naruszenia obowiązku staranności i zasady dobrej administracji

 Argumenty stron

169    Skarżący twierdzi, że przyjmując w pośpiechu i w sposób bezpodstawny decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu, organ powołujący nie dopełnił obowiązku staranności i naruszył zasadę dobrej administracji. Skarżący dodaje, że pozostawał bez stanowiska przez co najmniej trzynaście dni, w dniach od 24 marca do 13 kwietnia 2010 r.

170    EKES wnosi o oddalenie zarzutu.

 Ocena Sądu

171    O ile, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem obowiązek staranności administracji wobec jej pracowników odzwierciedla równowagę wzajemnych praw i obowiązków, którą regulamin pracowniczy stworzył w zakresie stosunków między organem publicznym a pracownikami służby publicznej, o tyle obowiązek ten nie stoi na przeszkodzie temu, by organ powołujący przyjmował środki, które uważa za konieczne w interesie służby, gdyż obsadzenie każdego stanowiska musi opierać się w pierwszej kolejności na interesie służby. Ze względu na zakres uznania, jakim dysponują instytucje w przedmiocie oceny interesu służby, Sąd musi ograniczyć się do sprawdzenia, czy organ powołujący utrzymał się w rozsądnych granicach i czy nie skorzystał ze swego uprawnienia dyskrecjonalnego w sposób oczywiście błędny.

172    Jak zostało powiedziane, jako że w niniejszej sprawie decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu zostały podjęte w interesie służby i że nie zostało wcale wskazane, że były one ukrytą sankcją, należy oddalić zarzut, iż rzeczone decyzje naruszyły obowiązek staranności i zasadę dobrej administracji. Ponadto, choć skarżący twierdzi, że pozostawał bez stanowiska w dniach od 24 marca do 13 kwietnia 2010 r., ta okoliczność, jakkolwiek niepożądana, pozostaje bez wpływu na zgodność z prawem rzeczonych decyzji.

173    Wynika z tego, że szósty z podniesionych zarzutów nie może zostać uwzględniony.

 W przedmiocie zarzutu naruszenia art. 22b regulaminu pracowniczego

 Argumenty stron

174    Skarżący twierdzi, że organ powołujący naruszył art. 22b regulaminu pracowniczego, powstrzymując się, w ciągu 60 dni od złożenia pisma z dnia 7 grudnia 2009 r., przed powiadomieniem skarżącego o terminie, po którego upływie, w przypadku braku podjęcia działań przez administrację, skarżący byłby uprawniony do ujawnienia informacji zawartych w piśmie przewodniczącemu Komisji Europejskiej, prezesowi Trybunału Obrachunkowego Unii Europejskiej, przewodniczącemu Rady Unii Europejskiej, przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego lub Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich.

175    EKES wnosi o oddalenie zarzutu.

 Ocena Sądu

176    Zgodnie z art. 22b ust. 1 regulaminu pracowniczego „urzędnik, który ujawnia informacje określone w art. 22a przewodniczącemu Komisji lub Trybunałowi Obrachunkowemu albo [p]rzewodniczącemu Rady lub [p]rzewodniczącemu Parlamentu Europejskiego albo Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, nie ponosi konsekwencji ze strony instytucji, do której przynależy, pod warunkiem że spełnione są dwa poniższe warunki: a) urzędnik żywi szczere i uzasadnione przekonanie, że ujawniona informacja oraz zarzuty w niej zawarte są zasadniczo prawdziwe; oraz b) urzędnik wcześniej udostępnił te informacje OLAF‑owi lub własnej instytucji oraz umożliwił OLAF‑owi lub tej instytucji w czasie wyznaczonym przez Urząd lub instytucję, z uwzględnieniem stopnia złożoności sprawy, podjęcie odpowiednich działań. Urzędnika w należyty sposób powiadamia się o tym okresie w terminie 60 dni”.

177    W niniejszym przypadku zarzut podniesiony przez skarżącego byłby słuszny tylko w razie, gdyby organ powołujący wydał decyzję wywołującą niekorzystne skutki dla skarżącego ze względu na skierowanie przez niego sprawy, zgodnie z art. 22b regulaminu pracowniczego, do przewodniczącego Komisji, prezesa Trybunału Obrachunkowego, przewodniczącego Rady, przewodniczącego Parlamentu albo Rzecznika Praw Obywatelskich. Tymczasem zaś poza tym, że nie zostało ani wykazane, ani nawet podniesione, że skarżący skorzystał z procedury przewidzianej w art. 22b regulaminu pracowniczego, decyzje o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu pozostają w każdym razie bez związku z taką procedurą.

178    Ostatni z podniesionych zarzutów należy więc oddalić jako nieistotny dla sprawy.

179    Ponieważ wszystkie zarzuty skierowane przeciwko decyzjom o odwołaniu z poprzedniego stanowiska i o przeniesieniu z urzędu zostały oddalone, należy oddalić żądania stwierdzenia nieważności rzeczonych decyzji.

180    Z całości powyższych rozważań wynika, że żądania stwierdzenia nieważności należy odrzucić albo jako niedopuszczalne, albo oddalić jako bezzasadne.

3.     3. W przedmiocie żądania odszkodowania

 Argumenty stron

181    Skarżący twierdzi, że niezgodność z prawem decyzji zaskarżonych w ramach niniejszej skargi spowodowała krzywdę, którą szacuje ex aequo et bono na sumę 15 000 EUR.

182    W odniesieniu do doznanej krzywdy skarżący podkreśla, że był zmuszony ponieść koszty pomocy prawnej udzielonej przez adwokata w związku z postępowaniem poprzedzającym wniesienie skargi w wysokości 1000 EUR, o których to zwrot wnosi.

183    EKES wnosi o oddalenie żądania odszkodowania.

 Ocena Sądu

184    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w skargach urzędników żądania naprawienia szkody winny zostać oddalone, jeśli są ściśle powiązane z żądaniami stwierdzenia nieważności, które same zostały odrzucone jako niedopuszczalne albo oddalone jako bezzasadne (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 10 czerwca 2004 r. w sprawie T‑330/03 Liakoura przeciwko Radzie, pkt 69). Ponieważ badanie zarzutów przedstawionych na poparcie żądań stwierdzenia nieważności w niniejszej sprawie nie wykazało niezgodności z prawem zaskarżonych decyzji, żądania zadośćuczynienia i naprawy szkody poniesionej przez skarżącego z uwagi na brak zgodności z prawem zaskarżonych decyzji także należy oddalić.

185    Ponadto, w wypadku gdyby skarżący zamierzał również wnieść o zobowiązanie EKES‑u do naprawienia szkody wynikającej z niezgodnych z prawem działań administracji, pozbawionych bliskiego związku z żądaniami stwierdzenia nieważności, takie żądanie należy uznać za niedopuszczalne, w braku wystąpienia przez skarżącego do administracji z wnioskiem w rozumieniu art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego.

186    Z całości powyższych rozważań wynika, że skargę należy oddalić.

 W przedmiocie kosztów

187    Zgodnie z art. 87 § 1 regulaminu postępowania, z zastrzeżeniem innych przepisów rozdziału ósmego tytułu II tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Na mocy art. 87 § 2 Sąd może postanowić, jeżeli wymagają tego względy słuszności, że strona przegrywająca zostanie obciążona tylko częścią kosztów, a nawet, że nie zostanie nimi obciążona w ogóle.

188    Z uzasadnienia niniejszego wyroku wynika, że skarżący przegrywa sprawę. Ponadto EKES w swoich żądaniach wyraźnie wniósł o obciążenie skarżącego kosztami postępowania. Niemniej jednak, tak jak zostało stwierdzone, nawet jeśli dowody przedstawione przez skarżącego w piśmie z dnia 7 grudnia 2009 r. były niewystarczające do wykazania lub uprawdopodobnienia mobbingu lub poważnych nieprawidłowości w rozumieniu art. 22a regulaminu pracowniczego, wskazywały one jednak na występowanie pewnego zespołu nieprawidłowości. Dlatego też okoliczności sprawy uzasadniają zastosowanie przepisów art. 87 § 2 regulaminu postępowania i zobowiązanie każdej ze stron do pokrycia własnych kosztów, w tym kosztów poniesionych w postępowaniu w sprawie środka tymczasowego.

Z powyższych względów

SĄD DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba)

orzeka, co następuje:

1)      Skarga zostaje w części oddalona, a w części odrzucona.

2)      Każda ze stron pokrywa własne koszty.

Kreppel Perillo Barents

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 25 września 2012 r.

Sekretarz        Prezes

W. Hakenberg       H. Kreppel

* Język postępowania: francuski.