WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
(pierwsza izba)
z dnia 23 listopada 2010 r.(*)
Służba publiczna – Członek personelu kontraktowego do zadań pomocniczych – Nieprzedłużenie umowy – Obowiązek uzasadnienia
W sprawie F‑8/10
mającej za przedmiot skargę wniesioną na podstawie art. 270 TFUE, mającego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a,
Johan Gheysens, były członek personelu kontraktowego do zadań pomocniczych Rady Unii Europejskiej, zamieszkały w Malines (Belgia), reprezentowany przez adwokatów S. Orlandiego, A. Coolena, J.N. Louisa oraz É. Marchala,
strona skarżąca,
przeciwko
Radzie Unii Europejskiej, reprezentowanej przez M. Baltę oraz K. Zieleśkiewicz, działające w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
SĄD DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba),
w składzie: S. Gervasoni (sprawozdawca), prezes, S. Van Raepenbusch i M.I. Rofes i Pujol, sędziowie,
sekretarz: R. Schiano, administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 8 lipca 2010 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Pismem, które wpłynęło za pośrednictwem faksu do sekretariatu Sądu w dniu 25 stycznia 2010 r. (oryginał został złożony w dniu 27 stycznia 2010 r.), J. Gheysens wniósł niniejszą skargę, mającą na celu, między innymi, stwierdzenie nieważności odmownej decyzji w sprawie przedłużenia jego umowy o pracę na czas określony po dniu 30 września 2009 r.
Ramy prawne
2 Artykuł 29 ust. 1 Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”) stanowi:
„1. Przed obsadzeniem wakującego stanowiska w instytucji organ powołujący najpierw rozważa, czy:
a) stanowisko może zostać obsadzone przez:
(i) przeniesienie; lub
(ii) powołanie zgodne z art. 45a; lub
(iii) awans
w ramach instytucji;
b) wniosek o przeniesienie otrzymano od urzędników z tej samej grupy zaszeregowania innych instytucji lub czy prowadzono w instytucji wewnętrzny konkurs otwarty wyłącznie dla urzędników oraz personelu tymczasowego, określonych w art. 2 warunków zatrudnienia innych pracowników [Unii Europejskiej];
a zatem zastosowano procedurę konkursową w oparciu o świadectwa posiadanych kwalifikacji albo testy lub zarówno w oparciu o świadectwa kwalifikacji, jak i testy […]”.
3 Zgodnie z art. 3b Warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej (zwanych dalej „WZIP”):
„Do celów niniejszych Warunków zatrudnienia przez [za] »personel kontraktowy do zadań pomocniczych« uważa się personel zatrudniony w danej instytucji w wymiarze czasu pracy określonym w art. 88 w jednej z grup funkcyjnych, o których mowa w art. 89 w celu:
a) wykonywania obowiązków wynikających z pełnego lub niepełnego wymiaru czasu pracy, innych niż te, o których mowa w art. 3a ust. 1 lit. a), bez przydzielenia na stanowisko określone na liście stanowisk załączonej do sekcji budżetu odnoszącej się do danej instytucji;
b) zastąpienia osób czasowo niezdolnych do wykonywania swoich obowiązków, po rozważeniu możliwości tymczasowego oddelegowania urzędników w ramach danej instytucji, a mianowicie:
(i) urzędników i pracowników tymczasowych w grupie funkcyjnej AST;
(ii) w drodze wyjątku urzędników i pracowników tymczasowych w grupie funkcyjnej AD zajmujących wysoko wyspecjalizowane stanowiska, z wyjątkiem szefów zespołu, dyrektorów, dyrektorów generalnych i osób pełniących równoważne funkcje.
W przypadku gdy zastosowanie ma art. 3a, zatrudnienie pracowników kontraktowych do zadań pomocniczych należy wykluczyć”.
4 W zakresie czasu trwania umów personelu kontraktowego do zadań pomocniczych w rozumieniu art. 3b WZIP – art. 88 WZIP przewiduje:
„W przypadku zatrudnienia personelu kontraktowego określonego w art. 3b:
a) umowy zawierane są na czas określony: istnieje możliwość przedłużenia umowy;
b) rzeczywisty okres zatrudnienia w danej instytucji wraz z wszelkimi przedłużeniami umowy nie może być dłuższy niż trzy lata.
Do celów rozwiązania lub przedłużenia umowy przewidzianej w niniejszym artykule nie należy brać pod uwagę okresów pracy w ramach umowy na stanowisku pracownika kontraktowego określonego w art. 3a”.
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu
5 Rada Unii Europejskiej zawarła ze stowarzyszeniem GP-DHV-FBO umowę o świadczenie pomocy w zakresie nieruchomości na lata 1993–1997. W ramach tej umowy skarżący, posiadający dyplom architekta, zatrudniony przez to stowarzyszenie został oddelegowany do Rady, by świadczyć głównie usługi z zakresu rysunku komputerowego oraz „facility management”.
6 W 1998 r. Rada zawarła bezpośrednio z biurem architektonicznym skarżącego umowę o świadczenie usług w niepełnym wymiarze czasu pracy, która była wielokrotnie przedłużana aż do dnia 30 września 2004 r.
7 Z uwagi na wzrost ilości obowiązków oraz stały charakter zadań z zakresu „facility management”, Rada podjęła decyzję o przyznaniu wydziałowi ds. budynków, w ramach budżetu na 2004 r., stanowiska pracy kategorii B w celu umożliwienia zatrudnienia urzędnika do wykonywania tych obowiązków. Jednakże z powodu specjalistycznego charakteru stanowiska, żaden urzędnik ani laureat konkursu nie został na nie powołany.
8 Na mocy umowy z dnia 1 października 2004 r. Rada zatrudniła skarżącego w charakterze członka personelu pomocniczego kategorii B, grupa IV, klasa 2 na okres roku celem wykonywania obowiązków „facility management operator” w wydziale Dyrekcji Generalnej (DG) A – Personel i Administracja zajmującym się w szczególności polityką w zakresie nieruchomości i projektów. Aneksem z dnia 3 października 2005 r. umowa ta została przedłużona na rok, tj. do dnia 30 września 2006 r.
9 Pismem z dnia 11 maja 2006 r. dyrektor generalny DG A Rady – Personel i Administracja poinformował skarżącego, że umowa z nim w charakterze członka personelu pomocniczego może być przedłużona na kolejny rok, tj. do 30 września 2007 r., jednakże na podstawie przepisów regulaminu pracowniczego niemożliwe jest zawarcie z nim umowy o pracę na czas nieokreślony.
10 Drugim aneksem przedłużono ze skarżącym umowę o pracę w charakterze członka personelu pomocniczego do dnia 30 września 2007 r.
11 Pismem z dnia 6 czerwca 2007 r. dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja odpowiedział na przesłaną drogą elektroniczną wiadomość wiceprzewodniczącego związku zawodowego „Union Syndicale” z dnia 25 maja 2007 r. w sprawie sytuacji prawnej skarżącego w Radzie. W tym piśmie, przesłanym do wiadomości skarżącego, Rada poinformowała, że na zasadzie wyjątku, uwzględniając jego sytuację osobistą, jest gotowa zaproponować mu umowę o pracę w charakterze członka personelu kontraktowego. Ponadto w piśmie poinformowano, że w okresie obowiązywania tej umowy skarżący będzie mógł przystąpić do konkursów organizowanych przez Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO), lecz jeśli nie zostanie laureatem jednego z nich, nie będzie mógł być zatrudniony przez Radę jako urzędnik. Pismem z dnia 22 czerwca 2007 r., przesłanym pocztą elektroniczną, wiceprzewodniczący związku zawodowego „Union Syndicale” zgodził się na propozycję podpisania ze skarżącym umowy o pracę w charakterze członka personelu kontraktowego. Pismem z dnia 5 lipca 2007 r. dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja przyjął to do wiadomości.
12 W dniu 1 października 2007 r. Rada zawarła ze skarżącym umowę o pracę na czas określony w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych w grupie III, w grupie zaszeregowania 11, stopień 1 na okres dwóch lat. Artykuł 4 tej umowy stanowi, że może ona zostać przedłużona i że rzeczywisty okres zatrudnienia wraz z wszelkimi przedłużeniami nie może przekroczyć trzech lat.
13 W dniu 23 października 2007 r. EPSO opublikowało ogłoszenie o konkursie otwartym EPSO/AD/99/07 w celu utworzenia rezerwy kadrowej administratorów w sektorze budynków (Dz.U. C 248A, s. 1). Skarżący przystąpił do egzaminów konkursowych, ale nie został wpisany na listę rezerwy kadrowej. W tytule I tego ogłoszenia o konkursie zawarto informację, że konkurs jest organizowany w celu zatrudnienia inżynierów (AD 5) w sektorze budynków.
14 Pismem z dnia 21 grudnia 2007 r. skarżący złożył zażalenie w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego na decyzję, na mocy której Rada zatrudniła go w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych na okres dwóch lat i zaszeregowała do grupy funkcyjnej III, grupy zaszeregowania 11, stopień 1. W tym zażaleniu skarżący podnosi, że powinien być zakwalifikowany do grupy funkcyjnej IV i zatrudniony na czas nieokreślony.
15 Decyzją Rady z dnia 24 czerwca 2008 r. zażalenie zostało oddalone.
16 W dniu 10 października 2008 r. skarżący wniósł na tę decyzję skargę, zarejestrowaną pod numerem F‑83/08, w przedmiocie której postanowieniem prezesa drugiej izby Sądu z dnia 20 lutego 2009 r. postępowanie zawieszono do wydania ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie F‑134/07 Adjemian i in. przeciwko Komisji. Postępowanie przed Sądem Unii Europejskiej w sprawie odwołania od wyroku Sądu z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawach połączonych F‑134/07 i F‑8/08 Adjemian i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑149, II‑A‑1‑841 jest w toku (sprawa T‑325/09 P).
17 Pismem z dnia 29 kwietnia 2009 r. dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja przypomniał skarżącemu, że jego umowa wygasa w dniu 30 września 2009 r. oraz że okres obowiązywania jego umowy umożliwiał mu przystąpienie do konkursu. Organ upoważniony do zawierania umów o pracę przedstawił informację, że listy rezerwy kadrowej konkursu EPSO/AD/99/07 zostały opublikowane i że nie ma na nich nazwiska skarżącego. Pismo kończyło zdanie o następującej treści:
„Zobowiązany jestem przypomnieć Panu, że jak wskazano w wyżej wspomnianych pismach, jeżeli nie zostanie Pan laureatem innego konkursu EPSO, Pańska umowa o pracę w charakterze członka personelu kontraktowego nie będzie mogła zostać przedłużona po jej wygaśnięciu we wrześniu br.”.
18 Pismem z dnia 12 maja 2009 r. skarżący zwrócił się do dyrektora generalnego DG A – Personel i Administracja z wnioskiem o przedłużenie umowy na rok, dodając, że wniosek popiera kierownik wydziału celem zachowania ciągłości funkcjonowania służby oraz że z postanowień jego umowy wynika, iż łączny okres jego zatrudnienia może wynieść trzy lata.
19 W dniu 17 czerwca 2009 r. EPSO opublikował ogłoszenie o konkursie otwartym dla asystentów (AST 3) w sektorze budynków (EPSO/AST/94/09) (Dz.U. C 137A, s. 1). Skarżący został dopuszczony do egzaminów konkursowych. W dniu rozprawy lista rezerwy kadrowej nie była jeszcze opublikowana.
20 Pismem z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie „[w]ygaśnięcia umowy [skarżącego] w dniu 30 września 2009 r.”. dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja poinformował skarżącego o odmowie przedłużenia umowy po dniu 30 września 2009 r., z tym uzasadnieniem, że na mocy przepisów art. 29 regulaminu pracowniczego zobowiązany jest obsadzić stanowisko zajmowane przez skarżącego przez awans, przeniesienie urzędnika lub powołanie laureata konkursu. Tymczasem skoro skarżący nie jest laureatem konkursu, nie może nadal zajmować stanowiska w Radzie po dniu 30 września 2009 r. W piśmie przypomniano skarżącemu, że zawarta z nim na okres dwóch lat umowa o pracę w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych, wygasająca we wspomnianej dacie, była zawarta na zasadzie wyjątku, po uwzględnieniu jego sytuacji osobistej i w celu umożliwienia mu przystąpienia do konkursu.
21 Pismem z dnia 3 lipca 2009 r. skarżący zwrócił się do dyrektora generalnego DG A – Personel i Administracja o ponowne rozpatrzenie decyzji z dnia 24 czerwca 2009 r., podnosząc po pierwsze, że kierownik wydziału, w którym jest zatrudniony, wyraża życzenie przedłużenia jego umowy na kolejny rok, a po drugie, że wykonuje w Radzie obowiązki w sposób stały od prawie szesnastu lat. W piśmie tym skarżący podkreślił, że z powodu swego profilu zawodowego architekta, a nie inżyniera, nie mógł oczekiwać wpisania go na listę rezerwy kadrowej konkursu EPSO/AD/99/07.
22 Pismem z dnia 14 lipca 2009 r. dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja utrzymał w mocy decyzję z dnia 24 czerwca 2009 r. i uściślił, że zamierza obsadzić stanowisko zajmowane przez skarżącego w drodze powołania urzędnika oraz że argumenty przedstawione w piśmie z dnia 3 lipca 2009 r. nie mogą podważyć tej decyzji.
23 Pismem z dnia 24 lipca 2009 r. skarżący wniósł zażalenie w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, w którym żądał stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 29 kwietnia i 24 czerwca 2009 r. W tym samym piśmie domagał się również podjęcia wszelkich koniecznych działań w celu uregulowania swojej sytuacji administracyjnej (pismo zwane dalej „wnioskiem o uregulowanie sytuacji administracyjnej”).
24 Pismem z dnia 2 października 2009 r., doręczonym w dniu 13 października 2009 r., organ upoważniony do zawierania umów oddalił zażalenie (decyzja zwana dalej „decyzją o oddaleniu zażalenia”) oraz wniosek o uregulowanie sytuacji administracyjnej (decyzja zwana dalej „decyzją o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej”).
Żądania stron
25 Skarżący wnosi do Sądu o:
- stwierdzenie nieważności decyzji o nieprzedłużeniu jego umowy po dniu 30 września 2009 r. oraz decyzji o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej;
- obciążenie Rady kosztami postępowania.
26 Rada wnosi do Sądu o:
- odrzucenie skargi jako oczywiście niedopuszczalnej i, w każdym stanie rzeczy, oddalenie jej jako bezzasadnej;
- obciążenie skarżącego kosztami postępowania.
Co do prawa
Przedmiot skargi
27 Skarżący wnosi do Sądu w szczególności o stwierdzenie nieważności decyzji o nieprzedłużeniu z nim umowy po dniu 30 września 2009 r., bez wyraźnego określenia, o którą decyzję chodzi. W obliczu wielu decyzji Rady dotyczących nieprzedłużania umowy ze skarżącym, należy ustalić, która z tych decyzji stanowi sporną decyzję.
28 Z pisma z dnia 29 kwietnia 2009 r. wynika, że umowa skarżącego „wygasa w dniu 30 września 2009 r.”. Jednakże pismo to nie stanowi ostatecznego zajęcia stanowiska przez administrację w przedmiocie zakończenia zatrudnienia skarżącego. Pismo to kończy się bowiem ustępem przypominającym, że umowa z zainteresowanym nie będzie mogła być przedłużona, jeżeli nie będzie on laureatem innego konkursu niż konkurs EPSO/AD/99/07. Dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja poinformował tym samym skarżącego, że istniała jeszcze szansa na przedłużenie umowy, co nie było perspektywą czysto teoretyczną, ponieważ w dniu 17 czerwca 2009 r. EPSO opublikowało ogłoszenie o konkursie otwartym w sektorze budynków, a skarżący do niego przystąpił.
29 Natomiast pismo z dnia 24 czerwca 2009 r. nie pozostawia skarżącemu żadnej nadziei na przedłużenie umowy. Przede wszystkim pismo to dotyczy „[w]ygaśnięcia umowy ze [skarżącym] w dniu 30 września 2009 r.”, podczas gdy pismo z dnia 29 kwietnia 2009 r. dotyczy, bardziej ogólnie, „umowy ze [skarżącym]”. Ponadto pismo z dnia 24 czerwca 2009 r. wyraźnie wymienia względy: prawne – ciążący na organie powołującym obowiązek obsadzenia wakującego stanowiska przez urzędnika – oraz faktyczne – nieznalezienie się przez skarżącego w gronie laureatów konkursu – uzasadniające nieprzedłużanie umowy. Wreszcie w omawianym piśmie nie przewiduje się już, by ewentualne pomyślne przejście konkursu przez skarżącego mogło uzasadnić przedłużenie zatrudnienia po dniu 30 września 2009 r.
30 Dwie przesłanki potwierdzają, że pismo z dnia 24 czerwca 2009 r. stanowi decyzję, w której administracja zajęła ostatecznie stanowisko w sprawie umowy ze skarżącym. Po pierwsze, pismo to stanowi odpowiedź na wniosek skarżącego z dnia 12 maja 2009 r., w którym skarżący powołuje się w szczególności na życzenie swego przełożonego, by przedłużyć umowę na kolejny rok. Po drugie, w swoim piśmie z dnia 14 lipca 2009 r. dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja odpowiedział skarżącemu, że może jedynie „potwierdzić swoje stanowisko zajęte w piśmie z dnia 24 czerwca 2009 r.”.
31 W gruncie rzeczy Rada sama w trakcie rozprawy, w odpowiedzi na pytanie Sądu, stwierdziła, że w niniejszym sporze pismo z dnia 24 czerwca 2009 r. stanowi akt niekorzystny dla skarżącego.
32 W każdym wypadku gdyby należało przyjąć, że decyzja o nieprzedłużaniu umowy ze skarżącym została podjęta w piśmie z dnia 29 kwietnia 2009 r., a nie w piśmie z dnia 24 czerwca 2009 r., i tak pozostaje to bez wpływu zarówno na dopuszczalność skargi, ponieważ zażalenie skarżącego zostało wniesione w terminie trzech miesięcy od daty doręczenia pisma z dnia 29 kwietnia 2009 r., jak i na badanie zarzutów skargi, bowiem oba pisma opierają się zasadniczo na tym samym uzasadnieniu, że skarżący nie jest laureatem konkursu i w związku z tym nie może już zajmować swojego stanowiska.
33 Tym samym względem wniosku skarżącego o stwierdzenie nieważności decyzji o nieprzedłużeniu z nim umowy po dniu 30 września 2009 r. skargę należy rozpatrywać jako skargę na decyzję z dnia 24 czerwca 2009 r. (zwaną dalej „sporną decyzją”).
34 Ponadto skarga skierowana jest również przeciwko decyzji o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej.
W przedmiocie dopuszczalności
Argumenty stron
35 Rada podnosi, że skarga jest niedopuszczalna w całości, po pierwsze, z powodu braku jasności i precyzji, a po drugie, z powodu niedopuszczalności zażalenia, wynikającego również z braku jasności i precyzji.
36 Ponadto w kwestii w szczególności żądań dotyczących decyzji o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej Rada utrzymuje, że jeśli założyć, że te żądania należy interpretować jako żądania nakazania podjęcia przez nią działania w określonym kierunku, to są one niedopuszczalne. Sąd nie jest bowiem właściwy w zakresie wydawania nakazów w ramach kontroli zgodności z prawem na mocy art. 91 regulaminu pracowniczego.
Ocena Sądu
37 Po pierwsze, co się tyczy żądań dotyczących decyzji o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej, art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego uzależnia dopuszczalność skargi wniesionej przez byłego pracownika przeciwko instytucji, w której był zatrudniony, od spełnienia zasadniczej przesłanki, jaką jest prawidłowy przebieg uprzedniego postępowania administracyjnego, określonego w tych przepisach. Są to normy bezwzględnie wiążące, od których strony nie mogą odejść (zob. postanowienia Sądu Pierwszej Instancji z dnia 11 maja 1992 r. w sprawie T‑34/91 Whitehead przeciwko Komisji, Rec. s. II‑1723, pkt 18, 19; a także z dnia 6 listopada 1997 r. w sprawie T‑15/96 Liao przeciwko Radzie, RecFP s. I‑A‑329, II‑897, pkt 54). Zgodnie z art. 77 regulaminu postępowania Sąd może w każdym czasie z urzędu badać, po wysłuchaniu stron, czy skarga jest niedopuszczalna ze względu na bezwzględne przeszkody procesowe.
38 Każda skarga na akt niekorzystny wydany przez organ upoważniony do zawierania umów musi być bezwzględnie poprzedzona zażaleniem, które zostało rozstrzygnięte odmownie w drodze wyraźnej lub dorozumianej decyzji. Skarga wniesiona przed zakończeniem postępowania poprzedzającego wniesienie skargi jest niedopuszczalna z powodu jej przedwczesnego charakteru na mocy art. 91 ust. 2 regulaminu pracowniczego (zob. podobnie wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 20 czerwca 1990 r. w sprawach połączonych T‑47/89 i T‑82/89 Marcato przeciwko Komisji, Rec. s. II‑231, pkt 32; z dnia 23 marca 2000 r. w sprawie T‑197/98 Rudolph przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑55, II‑241, pkt 53).
39 Z zażalenia z dnia 24 lipca 2009 r. wynika, że zawiera ono dwa elementy: po pierwsze, zażalenie w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego na sporną decyzję, a po drugie, wniosek o uregulowanie sytuacji administracyjnej skarżącego, którego zakres wykracza poza samo podważanie odmowy przedłużenia umowy.
40 Pismem z dnia 2 października 2009 r., będącym odpowiedzią na zażalenie, organ upoważniony do zawierania umów podjął dwie odrębne decyzje: z jednej strony decyzję o oddaleniu zażalenia, a z drugiej strony decyzję o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej (zob. analogicznie ww. wyrok w sprawie Rudolph przeciwko Komisji, pkt 53–55).
41 Tymczasem bezsporne jest, że skarżący nie wniósł zażalenia w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego na decyzję o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej.
42 Wobec powyższego żądania dotyczące decyzji o oddaleniu wniosku o uregulowanie sytuacji administracyjnej są niedopuszczalne.
43 Po drugie, co się tyczy bezwzględnych przeszkód procesowych podniesionych przeciwko spornej decyzji, Sąd przypomina, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sąd Unii ma prawo ocenić, uwzględniając okoliczności każdej sprawy, czy prawidłowe administrowanie wymiarem sprawiedliwości uzasadnia oddalenie żądań co do istoty bez wcześniejszego orzekania w sprawie zarzutu niedopuszczalności podniesionego przez stronę pozwaną względem tych żądań (zob. podobnie w szczególności wyrok Trybunału z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie C‑23/00 P Rada przeciwko Boehringer, Rec. s. I‑1873, pkt 51, 52; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 15 czerwca 2005 r. w sprawie T‑171/02 Regione autonoma della Sardegna przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑2123, pkt 155; wyrok Sądu z dnia 8 kwietnia 2008 r. w sprawie F‑134/06 Bordini przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑87, II‑A‑1‑435, pkt 56).
44 W niniejszej sprawie Sąd stoi na stanowisku, że prawidłowe administrowanie wymiarem sprawiedliwości uzasadnia zbadanie co do istoty żądań skierowanych przeciwko spornej decyzji oraz w stosownym wypadku oddalenie ich co do istoty bez konieczności badania bezwzględnych przeszkód procesowych podniesionych przeciwko tej decyzji.
W przedmiocie żądań skierowanych przeciwko spornej decyzji
Argumenty stron
45 Skarżący podnosi w pierwszej kolejności ogólnie, że po pierwsze, sporna decyzja narusza art. 25 regulaminu pracowniczego i obowiązek uzasadnienia, zasady wynikające z dyrektywy Rady 1999/70 z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC (Dz.U. L 175, s. 43), przepisy ustalające warunki minimalne w celu unikania zwolnień pracowników z nadużyciem prawa, obowiązek starannego działania i zasadę dobrej administracji, a po drugie, sporna decyzja jest pozbawiona podstaw prawnych.
46 W drugiej kolejności skarżący dodaje, że sporna decyzja jest niedostatecznie uzasadniona i wobec powyższego nie jest on w stanie zrozumieć przyczyn, dla których jego umowa nie została przedłużona. Ponadto temu niedostatecznemu uzasadnieniu nie zaradzono decyzją o oddaleniu zażalenia. Przede wszystkim okoliczność, że skarżący nie jest laureatem konkursu otwartego, nie pozwala sam w sobie uzasadnić odmowy przedłużenia umowy w granicach okresu trzech lat przewidzianego przez przepisy art. 3b WZIP. Następnie podważa on twierdzenie, jakoby stanowisko, które zajmuje, było wpisane na listę stanowisk załączoną do sekcji budżetu Rady jako przewidziane do obsadzenia na warunkach ustalonych w art. 29 regulaminu pracowniczego, w sytuacji gdy nie zostało opublikowane żadne ogłoszenie o naborze odpowiadające jego stanowisku. Ponadto z naruszeniem obowiązku starannego działania Rada nie uwzględniła interesu skarżącego, który pracuje dla instytucji już od wielu lat, w przedłużeniu umowy. Podobnie Rada nie uwzględniła życzenia przełożonego skarżącego, który wnosił o przedłużenie umowy skarżącego w celu zapewnienia ciągłości funkcjonowania służby.
47 W trzeciej kolejności sporna decyzja narusza art. 3b WZIP, interpretowany w świetle zasad wynikających z dyrektywy 1999/70 i ww. wyroku w sprawie Adjemian i in. przeciwko Komisji. Zdaniem skarżącego Rada nie mogła go bowiem zatrudnić zgodnie z prawem jako członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych, ponieważ stanowisko, które zajmował, nie miało na celu zaspokajania przejściowych i okazjonalnych potrzeb. Rada powinna była dokonać przekwalifikowania jego umowy z poszanowaniem obowiązków wynikających z WZIP.
48 W czwartej kolejności skarżący podnosi, że poprzez odmowę przedłużenia z nim umowy w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych z tym uzasadnieniem, że nie został wpisany na listę rezerwy kadrowej dla przyszłych urzędników, w sytuacji gdy w trakcie obowiązywania umowy EPSO zorganizowało wyłącznie jeden konkurs dotyczący sektora budynków, Rada naruszyła zasadę wykonywania umów w dobrej wierze.
49 Rada podnosi, że wiele z zarzutów podniesionych przez skarżącego jest niedopuszczalnych.
50 Po pierwsze, zarzuty dotyczące naruszenia zasad wynikających z dyrektywy 1999/70, naruszenia przepisów ustalających warunki minimalne w celu unikania zwolnień pracowników z naruszeniem prawa, braku podstawy prawnej, naruszenia obowiązku starannego działania oraz zasady dobrej administracji zostały podniesione z naruszeniem postanowień art. 35 § 1 lit. d) i e) regulaminu postępowania. Zarzuty te zostały bowiem podniesione bez jakichkolwiek stosownych uzasadnień, umożliwiających stronie pozwanej zrozumienie ich zakresu i zasadności oraz przygotowanie obrony.
51 Po drugie, Rada stoi na stanowisku, że zarzut, według którego skarżący nie mógł być zatrudniony na mocy art. 3b WZIP, jest niedopuszczalny, ponieważ skarżący nie podważył podstawy prawnej swojej umowy w terminie trzech miesięcy, licząc od daty jej podpisania. Sporna decyzja nie stanowi nowej okoliczności, która mogłaby uzasadniać rozpoczęcie biegu nowego terminu w zakresie podstaw prawnych umowy.
52 Po trzecie, Rada podnosi, że zarzut dotyczący naruszenia zasady wykonywania umów w dobrej wierze nie został podniesiony w zażaleniu i w związku z powyższym jest niedopuszczalny.
53 Po czwarte, zarzut dotyczący naruszenia przepisów ustalających warunki minimalne w celu unikania zwolnień pracowników z nadużyciem prawa jest bezprzedmiotowy, ponieważ niniejszy spór dotyczy wygaśnięcia umowy skarżącego po upływie okresu, na który została zawarta, a nie decyzji o zwolnieniu.
54 Pomocniczo Rada twierdzi, że skarga jest bezzasadna.
55 Po pierwsze, co się tyczy zarzutu dotyczącego niewystarczającego uzasadnienia, Rada stoi na stanowisku, że decyzja o nieprzedłużeniu umowy nie jest dotknięta taką wadą. Przede wszystkim skarżący został bowiem poinformowany, że umowa zostaje z nim zawarta na zasadzie wyjątku na okres 24 miesięcy, aby umożliwić mu przystąpienie do konkursu, który może być ogłoszony przez EPSO. Ponadto pismem z dnia 29 kwietnia 2009 r. przypomniano skarżącemu jego sytuację oraz fakt, że okres, na jaki został zatrudniony, upływa w dniu 30 września 2009 r. W spornej decyzji również wyjaśniono, że organ upoważniony do zawierania umów był zobowiązany obsadzić stanowisko zajmowane dotychczas przez skarżącego w drodze powołania na nie urzędnika, ponieważ stanowisko to znalazło się na liście stanowisk przewidzianych w budżecie instytucji i było wolne. Ponieważ skarżący nie był laureatem konkursu, Rada nie mogła podtrzymać z nim stosunków umownych, tym bardziej że pierwsza umowa ze skarżącym w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych została zawarta na zasadzie wyjątku, aby dać mu czas na pomyślne przejście konkursu.
56 Po drugie, Rada uważa, że sporna decyzja nie narusza zasad wynikających z dyrektywy 1999/70. Dyrektywa ta bowiem nie jest adresowana do instytucji, ale do państw członkowskich, i nie nakłada obowiązków na instytucje w ich stosunkach z personelem. W każdym wypadku dyrektywa ta nie zakazuje zawierania umów na czas określony. Tymczasem w niniejszej sprawie przedmiotem pierwszej umowy na czas określony, zawartej ze skarżącym, było wykonywanie szczególnych obowiązków przed obsadzeniem tego stanowiska przez urzędnika. Druga umowa została zawarta na zasadzie wyjątku, z uwzględnieniem osobistej sytuacji skarżącego.
57 Po trzecie, Rada nie rozumie, z jakich powodów decyzja o nieprzedłużeniu umowy na czas określony na kolejny rok miałaby naruszać art. 3b WZIP. Ponadto twierdzenia skarżącego, według których przez szesnaście lat wykonywał takie same prace i obowiązki w ramach różnych statusów są nieprawdziwe, ponieważ zmieniała się treść i częstotliwość tych prac oraz zakres wynikających z tego obowiązków skarżącego.
58 Po czwarte, Rada podnosi, że zarzut dotyczący naruszenia zasady wykonywania umów w dobrej wierze jest pozbawiony podstaw faktycznych. Rada nie uzależniła bowiem w sposób niezgodny z prawem przedłużenia umowy skarżącego od pomyślnego przejścia przez niego konkursu. Przeciwnie, umowa została podpisana ze skarżącym na zasadzie wyjątku, aby ewentualnie mógł zostać zatrudniony jako urzędnik. Ponadto, w przeciwieństwie do twierdzeń skarżącego, w okresie dwóch lat obowiązywania jego umowy ogłoszone zostały dwa konkursy odpowiadające jego profilowi, ponieważ w obu komisja konkursowa przyjęła jego kandydaturę.
Ocena Sądu
- W przedmiocie zarzutów sformułowanych ogólnie i abstrakcyjnie
59 Skarżący podnosi, używając sformułowań ogólnych i abstrakcyjnych, po pierwsze, że sporna decyzja narusza zasady wynikające z dyrektywy 1999/70, przepisy ustalające warunki minimalne w celu unikania zwolnień pracowników z nadużyciem prawa, obowiązek starannego działania oraz zasadę dobrej administracji, a po drugie, że sporna decyzja jest pozbawiona podstaw prawnych.
60 Należy przypomnieć, że na podstawie art. 35 § 1 lit. e) regulaminu postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej, skarga powinna wskazywać przywołane zarzuty i argumenty co do prawa i stanu faktycznego. Te elementy winny być na tyle jasne i precyzyjne, by umożliwiały stronie pozwanej przygotowanie obrony, a Sądowi rozstrzygnięcie w przedmiocie skargi, jeśli zajdzie taka potrzeba bez dodatkowych informacji. W celu zagwarantowania pewności prawa i prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, aby skarga była dopuszczalna, konieczne jest, by istotne okoliczności faktyczne i prawne, będące podstawą jej złożenia, wynikały w sposób spójny i zrozumiały z samej treści skargi (postanowienie Sądu Pierwszej Instancji z dnia 28 kwietnia 1993 r. w sprawie T‑85/92 De Hoe przeciwko Komisji, Rec. s. II‑523, pkt 20; postanowienie Sądu z dnia 26 czerwca 2008 r. w sprawie F‑1/08 Nijs przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑229, II‑A‑1‑1231, pkt 24), tym bardziej, że zgodnie z art. 7 ust. 3 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości część pisemna postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej obejmuje zasadniczo tylko jedną wymianę pism procesowych, chyba że Sąd ten postanowi inaczej. Ta cecha szczególna postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej wyjaśnia dlaczego – w odróżnieniu od rozwiązań przyjętych w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości lub Sądem zgodnie z art. 21 akapit pierwszy statutu Trybunału – zarzuty i argumenty nie mogą być przedstawione w skardze w streszczonej formie (ww. wyrok w sprawie Adjemian i in. przeciwko Komisji).
61 Tym samym wspomniane powyżej zarzuty, w postaci, w jakiej zostały przedstawione, nie odpowiadają przepisom art. 35 § 1 lit. e) regulaminu postępowania i są tym samym niedopuszczalne.
- W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 25 regulaminu pracowniczego i obowiązku uzasadnienia
62 Należy podnieść, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem obowiązek uzasadnienia określony w art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego, mający zastosowanie analogicznie do personelu kontraktowego do zadań pomocniczych na mocy postanowień art. 11 WZIP i 81 WZIP, stanowiący jedynie powtórzenie ogólnego obowiązku określonego w art. 253 WE, ma na celu, po pierwsze, dostarczenie zainteresowanemu wystarczających wskazówek dla oceny zasadności niekorzystnego dla niego aktu i możliwości wniesienia skargi do Sądu, a po drugie, umożliwienie Sądowi sprawowania kontroli nad zgodnością aktu z prawem. Z powyższego wynika, że tak sformułowany obowiązek uzasadnienia stanowi istotną zasadę prawa Unii, od której można odstąpić wyłącznie z nadrzędnych względów (wyroki Trybunału: z dnia 26 listopada 1981 r. w sprawie 195/80 Michel przeciwko Parlamentowi, Rec. s. 2861, pkt 22; z dnia 23 września 2004 r. w sprawie C‑150/03 P Hectors przeciwko Parlamentowi, Zb.Orz. s. I‑8691, pkt 39; wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 20 marca 1991 r. w sprawie T‑1/90 Pérez-Ménguez Casariego przeciwko Komisji, Rec. s. II‑143, pkt 73; z dnia 6 lipca 2004 r. w sprawie T‑281/01 Huygens przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑203, II‑903, pkt 105).
63 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem organ upoważniony do zawierania umów zobowiązany jest uzasadnić swoje decyzje co najmniej najpóźniej na etapie oddalenia zażalenia (wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 3 marca 1993 r. w sprawie T‑25/92 Vela Palacios przeciwko KES, Rec. s. II‑201, pkt 22; z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie T‑219/97 Brems przeciwko Radzie, RecFP s. I‑A‑381, II‑1085, pkt 83), a zakres obowiązku uzasadnienia należy w każdym przypadku oceniać z uwzględnieniem konkretnych okoliczności (wyroki Trybunału: z dnia 14 lipca 1977 r. w sprawie 61/76 Geist przeciwko Komisji, Rec. s. 1419, pkt 28; z dnia 13 grudnia 1989 r. w sprawie C‑169/88 Prelle przeciwko Komisji, Rec. s. 4335, pkt 9; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 6 lipca 1995 r. w sprawie T‑36/93 Ojha przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑161, II‑497, pkt 60). W szczególności decyzja jest wystarczająco uzasadniona, jeżeli została wydana w znanym zainteresowanemu urzędnikowi kontekście, który pozwala mu zrozumieć zakres podjętego w stosunku do niego środka (wyroki Trybunału: z dnia 29 października 1981 r. w sprawie 125/80 Arning przeciwko Komisji, Rec. s. 2539, pkt 13; z dnia 12 listopada 1996 r. w sprawie C‑294/95 P Ojha przeciwko Komisji, Rec. s. I‑5863, pkt 35; ww. wyrok Sądu Pierwszej Instancji w sprawie Ojha przeciwko Komisji, pkt 60; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 1 kwietnia 2004 r. w sprawie T‑198/02 N przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑115, II‑507, pkt 70).
64 Należy również przypomnieć, że odmowna decyzja w sprawie przedłużenia umowy na czas określony jest aktem niekorzystnym w rozumieniu art. 25 regulaminu pracowniczego, jeżeli jest odrębna od samej umowy, a z takim przypadkiem mamy do czynienia w szczególności, jeżeli opiera się ona na nowych okolicznościach lub jeżeli stanowi zajęcie stanowiska przez administrację w następstwie wniosku zainteresowanego pracownika w odniesieniu do zapisanej w umowie możliwości jej przedłużenia (zob. podobnie postanowienie Trybunału z dnia 23 października 2009 r. w sprawach połączonych C‑561/08 P i C‑4/09 P Komisja przeciwko Potamianosowi, niepublikowane w Zbiorze, pkt 45, 46, 48; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 15 października 2008 r. w sprawie T‑160/04 Potamianos przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑75, II‑A‑1‑469, pkt 21, 23). Taka decyzja odmowna musi być uzasadniona (zob. analogicznie odnośnie do decyzji odmownej w sprawie zatrudnienia członka personelu tymczasowego przy grupie politycznej w Parlamencie ww. wyrok w sprawie Hectors przeciwko Parlamentowi, pkt 40; odnośnie do decyzji o zwolnieniu członka personelu tymczasowego zatrudnionego na czas nieokreślony – wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 8 września 2009 r. w sprawie T‑404/06 P ETF przeciwko Landgren, Zb.Orz. s. II‑2841, pkt 143–170).
65 W niniejszej sprawie sporna decyzja jest odrębna od umowy zawartej w dniu 1 października 2007 r. pomiędzy Radą i skarżącym.
66 Po pierwsze bowiem, decyzja ta zawiera nową okoliczność w stosunku do umowy zawartej w dniu 1 października 2007 r., ponieważ uściśla, że ta umowa nie może zostać przedłużona po okresie dwóch lat, na jaki początkowo została zawarta. Tymczasem art. 4 tej umowy wyraźnie przewidywał możliwość ewentualnego jej przedłużenia na rok. Ponadto dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja w swoich pismach z dnia 6 czerwca i z dnia 5 lipca 2007 r. nie poinformował wyraźnie skarżącego, że proponowana mu umowa może nie być przedłużona na łączny okres trzech lat przewidziany w art. 88 WZIP.
67 Po drugie, pismem z dnia 12 maja 2009 r. skarżący z poparciem swojego przełożonego wystąpił z wnioskiem o przedłużenie umowy, więc sporna decyzja stanowi zajęcie stanowiska przez Radę w przedmiocie tego wniosku.
68 W rezultacie sporna decyzja, która stanowi akt niekorzystny w rozumieniu art. 25 regulaminu pracowniczego, musi być uzasadniona.
69 W spornej decyzji Rada wyjaśniła, że na mocy przepisów art. 29 regulaminu pracowniczego zobowiązana jest obsadzić stanowisko zajmowane przez skarżącego w drodze awansu lub przeniesienia urzędnika, lub powołania laureata konkursu, a ponieważ skarżący nie został wpisany na listę rezerwy kadrowej konkursu, nie może on nadal zajmować stanowiska w Radzie po dniu 30 września 2009 r. Przywołując te okoliczności, Rada wystarczająco uzasadniła sporną decyzję.
70 W każdym wypadku należy podnieść, że pismem z dnia 14 lipca 2009 r. Rada uzupełniła to uzasadnienie, gdy wyjaśniła, że zamierza przydzielić stanowisko zajmowane przez skarżącego urzędnikowi i że argumenty przywołane przez skarżącego w piśmie z dnia 3 lipca 2009 r. nie mogą tej decyzji podważyć.
71 Wreszcie sporna decyzja została wydana w znanym skarżącemu kontekście. Dyrektor generalny DG A – Personel i Administracja poinformował bowiem zainteresowanego, w szczególności pismem z dnia 29 kwietnia 2009 r., że nie będzie mógł przedłużyć z nim umowy, jeżeli nie zostanie on laureatem konkursu.
72 Z powyższego wynika, że zarzut dotyczący naruszenia obowiązku uzasadnienia i naruszenia art. 25 regulaminu pracowniczego należy oddalić.
- W przedmiocie zarzutu dotyczącego oczywistego błędu w ocenie
73 W swoich pismach skarżący nie podnosi wyraźnie zarzutu dotyczącego oczywistego błędu w ocenie. Jednakże w swoich wywodach dotyczących naruszenia obowiązku uzasadnienia utrzymuje, że okoliczność, iż nie jest laureatem konkursu otwartego, nie pozwala sama w sobie uzasadnić odmowy przedłużenia umowy w granicach okresu trzech lat, przewidzianego przez przepisy art. 3b WZIP. W następnej kolejności kwestionuje twierdzenie, jakoby zajmowane przez niego stanowisko było wpisane na załączoną do sekcji budżetu Rady listę stanowisk, które winny być obsadzone na warunkach ustalonych w art. 29 regulaminu pracowniczego, skoro nie zostało opublikowane żadne ogłoszenie o naborze na to stanowisko. Wreszcie Rada z naruszeniem obowiązku staranności nie uwzględniła uzasadnionego interesu skarżącego, który pracuje dla instytucji od wielu już lat, w przedłużeniu umowy. Podobnie Rada nie uwzględniła interesu służby, jaki stanowiło przedłużenie umowy skarżącego w celu zapewnienia ciągłości jej funkcjonowania.
74 Uwzględniając powyższe okoliczności należy uznać, że skarżący nie tylko podważa formalne uzasadnienie spornej decyzji, ale również motywy, jakimi kierowała się Rada.
75 Jak wynika z orzecznictwa, nieprzedłużenie umowy na czas określony wchodzi w zakres szerokich uprawnień dyskrecjonalnych właściwego organu, natomiast kontrola sądu Unii powinna ograniczyć się do sprawdzenia braku oczywistego błędu w ocenie lub nadużycia władzy. Przedłużenie umowy na czas określony stanowi wyłącznie możliwość pozostawioną uznaniu organu upoważnionego do zawierania umów, podporządkowaną wyłącznie wymogowi zgodności z interesem służby (zob. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie T‑7/01 Pyres przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑37, II‑239, pkt 50, 64; wyrok Sądu z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie F‑35/07 Klug przeciwko EMEA, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑387, II‑A‑1‑2127, pkt 65, 66).
76 Z utrwalonego orzecznictwa wynika także, że właściwy organ jest zobowiązany przy podejmowaniu decyzji dotyczącej sytuacji pracownika uwzględnić wszystkie okoliczności mogące wpłynąć na tę decyzję, a w szczególności interes tego pracownika. Wynika to bowiem z obowiązku staranności administracji, który odzwierciedla równowagę wzajemnych praw i obowiązków, jaką regulamin pracowniczy i analogicznie WZIP wprowadziły w stosunkach między organem publicznym a jego pracownikami (ww. wyrok w sprawie Pyres przeciwko Komisji, pkt 51; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 1 marca 2005 r. w sprawie T‑258/03 Mausolf przeciwko Europolowi, Zb.Orz.SP s.I‑A‑45, II‑189, pkt 49; ww. wyrok w sprawie Klug przeciwko EMEA, pkt 67).
77 W niniejszej sprawie argumenty podniesione przez skarżącego nie pozwalają wykazać, że wydając sporną decyzję, Rada popełniła oczywisty błąd w ocenie.
78 Z powyższego wynika, że sporna decyzja, tak jak została uściślona pismem z dnia 14 lipca 2009 r. i decyzją o oddaleniu zażalenia, została wydana z tym uzasadnieniem, że ponieważ stanowisko zajmowane przez skarżącego było wpisane na listę stanowisk przewidzianych w budżecie Rady, Rada zamierzała powołać na nie, po upływie dwuletniego okresu obowiązywania umowy podpisanej ze skarżącym, tj. od dnia 1 października 2009 r., urzędnika lub laureata konkursu.
79 Tymczasem, po pierwsze, z akt sprawy wynika, że stanowisko zajmowane przez skarżącego rzeczywiście jest wpisane od 2004 r. na listę stanowisk przewidzianych w budżecie Rady.
80 Po drugie, administracja korzysta z szerokiego zakresu uznania w wyborze najwłaściwszych środków w celu zaspokojenia swoich potrzeb personalnych (wyrok Trybunału z dnia 28 lutego 1989 r. w sprawach połączonych 341/85, 251/86, 258/86, 259/86, 262/86, 266/86, 222/87 i 232/87 van der Stijl i Cullington przeciwko Komisji, Rec. s. 511, pkt 11). Ponadto zasada, zgodnie z którą każdy urzędnik posiada ekspektatywę rozwoju kariery zawodowej w ramach swojej instytucji oznacza, że gdy administracja zamierza obsadzić wakat, zobowiązana jest w pierwszej kolejności, zgodnie z art. 29 regulaminu pracowniczego, zbadać możliwość obsadzenia go w drodze awansu lub przeniesienia w ramach instytucji, a dopiero następnie zbadać inne dostępne możliwości (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 19 lutego 1998 r. w sprawie T‑3/97 Campogrande przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑89, II‑215, pkt 65).
81 W tych okolicznościach i w świetle powyższych zasad, a w szczególności w świetle swobody wyboru administracji w zakresie sposobu zatrudnienia, Rada mogła odmówić przedłużenia umowy ze skarżącym z tym uzasadnieniem, że stanowisko zajmowane przez zainteresowanego powinno zostać obsadzone przez urzędnika. Ponadto zważywszy na zasadę, zgodnie z którą stałe stanowisko wpisane na listę budżetową instytucji powinno być, co do zasady, obsadzone w drodze zatrudnienia urzędnika oraz na interes służby w zatrudnieniu urzędnika sprawującego obowiązki o stałym charakterze, ciągłość funkcjonowania służby, na którą powołuje się skarżący, nie stanowi wystarczającej przesłanki dla stwierdzenia oczywistego błędu w ocenie.
82 Po trzecie, uwzględnienie interesu osobistego skarżącego, wynikające z obowiązku staranności, nie może zobowiązywać administracji do przedłużenia umowy z członkiem personelu kontraktowego do zadań pomocniczych w braku wystarczającego interesu służby. Tymczasem w niniejszej sprawie, jak wynika z ustaleń poczynionych w trakcie rozprawy, Rada krótko po odejściu skarżącego zatrudniła urzędnika i nie zostało wykazane, by nowa organizacja pracy przyjęta przez Radę w następstwie tego zatrudnienia stanowiła przeszkodę w należytym wykonywaniu obowiązków powierzanych wcześniej skarżącemu.
83 Z powyższego wynika, że zarzut oparty na oczywistym błędzie w ocenie nie może zostać uwzględniony.
- W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 3b WZIP interpretowanego w świetle zasad wynikających z dyrektywy 1999/70
84 Skarżący podnosi, że Rada naruszyła postanowienia art. 3b WZIP interpretowane w świetle zasad wynikających z dyrektywy 1999/70, zatrudniając go w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych. Uwzględniając bowiem stały charakter wykonywanych obowiązków, skarżący powinien być zatrudniony w charakterze członka personelu tymczasowego, a nie personelu kontraktowego do zadań pomocniczych.
85 Jednakże zarzut ten pozostaje bez znaczenia dla zgodności z prawem spornej decyzji. Bowiem nawet zakładając, że Rada powinna była zatrudnić skarżącego w charakterze pracownika tymczasowego, to w każdym wypadku Rada była zobowiązana oddalić wniosek o przedłużenie umowy w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych, aby nie przedłużać trwania zarzucanego jej niezgodnego z prawem stanu.
- W przedmiocie zarzutu dotyczącego naruszenia zasady wykonywania umów w dobrej wierze
86 Skarżący podnosi, że Rada wykonała w złej wierze umowę, jaką zawarła z nim jako członkiem personelu kontraktowego do zadań pomocniczych. Instytucja wymagała bowiem od niego, by został laureatem konkursu przed upływem okresu, na jaki zawarto tę umowę, a jednocześnie sama powstrzymywała się od zorganizowania konkursu odpowiadającego jego profilowi.
87 Po pierwsze, należy przypomnieć, że naruszenie zasady wykonywania umów w dobrej wierze może być skutecznie podniesione w ramach skargi o odszkodowanie w celu uzyskania naprawienia szkody spowodowanej tym niezgodnym z prawem działaniem (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 15 lipca 1960 r. w sprawach połączonych 43/59, 45/59, 48/59 Von Lachmüller i in. przeciwko Komisji, Rec. s. 933, 956; wyrok Sądu z dnia 2 lipca 2009 r. w sprawie F‑19/08 Bennett i in. przeciwko OHIM, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑207, II‑A‑1‑1137, pkt 163). Natomiast ten zarzut, który nie jest zarzutem dotyczącym zgodności z prawem, jako taki nie ma wpływu na zgodność z prawem spornej decyzji.
88 W każdym wypadku, nawet przy założeniu skuteczności tego zarzutu, skarżący nie może podnosić, że na podstawie zasady wykonywania umów w dobrej wierze Rada miała obowiązek spowodować zorganizowanie przez EPSO konkursu odpowiadającego dokładnie jego profilowi przed upływem okresu obowiązywania jego umowy.
89 Przede wszystkim konkurs jest organizowany wyłącznie w celu zaspokojenia potrzeb służby, a nie w celu zapewnienia wykonania zobowiązania umownego administracji. Tymczasem nie wykazano, że interes służby wymagał zorganizowania konkursu otwartego wyłącznie dla architektów przed upływem okresu obowiązywania umowy skarżącego. Ponadto w żadnym wypadku z akt sprawy, a w szczególności z pism z dnia 6 czerwca i z dnia 5 lipca 2007 r., nie wynika, że Rada rzeczywiście takie zobowiązanie przyjęła. W tych pismach administracja po prostu poinformowała skarżącego, że zostanie z nim zawarta umowa w celu umożliwienia mu, w odpowiednim przypadku, przystąpienia do konkursu zorganizowanego przez EPSO. Pismo z dnia 6 czerwca 2007 r., odnoszące się do „konkursu »architektów«, który zostanie ogłoszony w drugiej połowie tego roku”, uwzględniając w szczególności użyty w nim cudzysłów, nie może być interpretowane tak, że konkurs skierowany wyłącznie do architektów zostanie zorganizowany przed upływem okresu obowiązywania jego umowy. Wreszcie dodatkowo należy zauważyć, że konkurs EPSO/AD/99/07, chociaż nie był skierowany wyłącznie do architektów, odpowiadał profilowi skarżącego, ponieważ dziedzina 2 tego konkursu zatytułowana była „Inżynieria cywilna, techniki specjalne lub architektura”, a obowiązki, jakie mogły być powierzone urzędnikowi dopuszczonemu do tego konkursu w dziedzinie 2, odpowiadały obowiązkom, które w normalnych warunkach mogły być powierzone architektowi.
90 Po drugie, jeżeli poprzez ten zarzut skarżący zamierzał podnieść, że Rada dopuściła się nadużycia władzy, choć taka interpretacja została wyraźnie obalona podczas rozprawy, w żadnym razie zarzut taki nie mógłby zostać uwzględniony.
91 Skarżący nie przedstawia bowiem żadnej przesłanki, która mogłaby udowodnić istnienie nadużycia władzy. Ponadto w okresie obowiązywania jego umowy w charakterze członka personelu kontraktowego do zadań pomocniczych EPSO zorganizowało dwa konkursy w dziedzinie budynków, do których dopuszczono kandydaturę skarżącego.
92 Z powyższego wynika, że ten zarzut należy oddalić.
93 Wobec powyższego, bez potrzeby orzekania w zakresie podniesionych bezwzględnych przeszkód procesowych, zarzuty podniesione w uzasadnieniu skargi o stwierdzenie nieważności spornej decyzji należy oddalić.
94 Z powyższego wynika, że skargę należy oddalić w całości.
W przedmiocie kosztów
95 Zgodnie z art. 87 § 1 regulaminu postępowania, z zastrzeżeniem odmiennych przepisów rozdziału ósmego tytułu drugiego wspomnianego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Na podstawie art. 87 § 2, jeżeli wymagają tego względy słuszności, Sąd może zdecydować, że strona przegrywająca sprawę zostanie obciążona tylko częścią kosztów, a nawet że nie zostanie nimi obciążona w ogóle.
96 Z uzasadnienia niniejszego wyroku wynika, że skarżący przegrał sprawę. Ponadto Rada w swych żądaniach wyraźnie wniosła o obciążenie skarżącego kosztami postępowania. Okoliczności niniejszego przypadku nie uzasadniają zastosowania przepisów art. 87 § 2 regulaminu, a zatem skarżącego należy obciążyć kosztami.
Z powyższych względów
SĄD DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga J. Gheysensa zostaje oddalona.
2) J. Gheysens pokrywa całość kosztów postępowania.
Gervasoni | Van Raepenbusch | Rofes i Pujol |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 23 listopada 2010 r.
W. Hakenberg | | S. Gervasoni |