Language of document : ECLI:EU:F:2015:19

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

(δεύτερο τμήμα)

της 23ης Μαρτίου 2015

Υπόθεση F‑6/14

Julia Borghans

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Υπαλληλική υπόθεση — Αποδοχές — Σύνταξη επιζώντων — Άρθρο 27, πρώτο εδάφιο, του παραρτήματος VIII του ΚΥΚ — Διαζευγμένος σύζυγος αποθανόντος υπαλλήλου — Ύπαρξη διατροφής κατά τον χρόνο του θανάτου του υπαλλήλου — Άρθρο 42 του παραρτήματος VIII του ΚΥΚ — Προθεσμία υποβολής αιτήσεως για την εκκαθάριση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων»

Αντικείμενο:      Προσφυγή ασκηθείσα δυνάμει του άρθρου 270 ΣΛΕΕ, το οποίο έχει εφαρμογή στη Συνθήκη ΕΚΑΕ βάσει του άρθρου 106α της Συνθήκης αυτής, με την οποία η J. Borghans ζητεί την ακύρωση της αποφάσεως με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να της χορηγήσει σύνταξη επιζώντων.

Απόφαση:      Η απόφαση της 3ης Ιουνίου 2013 με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε τη χορήγηση συντάξεως επιζώντων στην J. Borghans ακυρώνεται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρει τα δικαστικά έξοδά της και καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα της J. Borghans.

Περίληψη

1.      Υπαλληλικές προσφυγές — Αίτηση κατά την έννοια του άρθρου 90, παράγραφος 1, του ΚΥΚ — Σιωπηρή απορριπτική απόφαση — Έννοια — Ύπαρξη προηγούμενης αιτήσεως

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 90 § 1)

2.      Υπάλληλοι — Συντάξεις — Σύνταξη επιζώντων — Διατροφή καθορισθείσα με σύμβαση μεταξύ των πρώην συζύγων — Έννοια — Εκτίμηση βάσει του εθνικού δικαίου

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα VIII, άρθρο 27, εδ. 1)

3.      Υπάλληλοι — Συντάξεις — Έλκοντες δικαίωμα εκ του δικαιούχου — Προθεσμίες υποβολής της αιτήσεως για την εκκαθάριση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων — Πεδίο εφαρμογής — Αίτηση κατόπιν της αναγνωρίσεως των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων δυνάμει αποφάσεως εθνικού δικαστηρίου που εκδόθηκε μετά τον θάνατο — Δεν εμπίπτει — Εφαρμογή εύλογης προθεσμίας

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα VIII, άρθρο 42)

1.      Το άρθρο 90, παράγραφος 1, του ΚΥΚ προβλέπει ότι κάθε πρόσωπο που αναφέρεται στον εν λόγω κανονισμό μπορεί να προσφύγει στην αρμόδια για τους διορισμούς αρχή ζητώντας της να λάβει απόφαση περί αυτού και ότι, μετά τη λήξη προθεσμίας τεσσάρων μηνών από την ημέρα της υποβολής της αιτήσεως, η έλλειψη απαντήσεως σ’ αυτήν σημαίνει σιωπηρή απορριπτική απόφαση. Από μια τέτοια διάταξη προκύπτει ότι, καταρχήν, απόφαση αρνούμενη σιωπηρά δικαίωμα σε υπάλληλο μπορεί να υπάρξει μόνον εφόσον ο υπάλληλος έχει απευθυνθεί προηγουμένως στη Διοίκηση ζητώντας της να του χορηγήσει το δικαίωμα.

(βλ. σκέψη 29)

2.      Η έννοια της υποχρεώσεως διατροφής που έχει συμφωνηθεί μεταξύ πρώην συζύγων λόγω του διαζυγίου τους εμπίπτει στις περιουσιακές συνέπειες που απορρέουν από την απόφαση του διαζυγίου που έχει εκδοθεί βάσει των κανόνων του εφαρμοστέου αστικού δικαίου. Συνεπώς, προκειμένου να προσδιορισθεί αν ο διαζευγμένος σύζυγος υπαλλήλου ή πρώην υπαλλήλου αποδεικνύει ότι έχει ίδιο δικαίωμα, κατά τον θάνατο του πρώην συζύγου του, επί διατροφής βαρύνουσας τον εν λόγω πρώην σύζυγο και καθορισθείσας με σύμβαση μεταξύ των πρώην συζύγων, πρέπει να γίνει αναφορά στο δίκαιο που διέπει τα αποτελέσματα του διαζυγίου. Συναφώς, οσάκις, κατά το εθνικό δίκαιο, η εξαφάνιση, από το κατ’ έφεση δικάζον δικαστήριο, αποφάσεως περί καταργήσεως διατροφής που εκδόθηκε σε πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας ενεργεί αναδρομικά, και, ως εκ τούτου, οδηγεί σε αναδρομική αναβίωση της διατροφής υπέρ του πρώην συζύγου αποβιώσαντος υπαλλήλου, αυτός πρέπει κατ’ ανάγκην να θεωρηθεί αποδεικνύων, από την έκδοση της κατ’ έφεση αποφάσεως, ότι έχει ίδιο δικαίωμα διατροφής σε βάρος του υπαλλήλου.

Ο επιδιωκόμενος από το άρθρο 27 του παραρτήματος VIII του ΚΥΚ σκοπός συνίσταται στο να επιτρέψει στον διαζευγμένο σύζυγο υπαλλήλου ή πρώην υπαλλήλου που ελάμβανε, κατά τον θάνατο του τελευταίου, διατροφή σε βάρος του, να συνεχίσει να εισπράττει, μετά τον εν λόγω θάνατο, πόρους που του εξασφαλίζουν τον βιοπορισμό. Δεν δικαιολογείται όμως να στερηθεί ο διαζευγμένος σύζυγος υπαλλήλου ή πρώην υπαλλήλου της ωφέλειας συντάξεως επιζώντων, και συνεπώς των πόρων που του εξασφαλίζουν τον βιοπορισμό, για μόνο τον, ανεξάρτητο της θελήσεώς του, λόγο ότι η διατροφή που εισέπραττε βάσει του εθνικού δικαίου καταργήθηκε πριν τον θάνατο του υπαλλήλου ή πρώην υπαλλήλου και, εν συνεχεία, αποκαταστάθηκε αναδρομικά μετά τον εν λόγω θάνατο.

(βλ. σκέψεις 58 έως 61 και 67)

Παραπομπή:

ΓΔΕΕ: απόφαση M κατά Δικαστηρίου, T‑172/01, EU:T:2004:108, σκέψη 72

3.      Από το γράμμα του άρθρου 42 του παραρτήματος VIII του ΚΥΚ προκύπτει ότι η αποσβεστική προθεσμία την οποία προβλέπει, ήτοι προθεσμία ενός έτους από του θανάτου, εφαρμόζεται μόνο στην περίπτωση των ελκόντων δικαίωμα εξ αποβιώσαντος υπαλλήλου ή πρώην υπαλλήλου που διαθέτουν, κατά τον χρόνο θανάτου, δικαιώματα συντάξεως ή επιδόματος. Κατά συνέπεια, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω άρθρου η περίπτωση των ελκόντων δικαίωμα που δεν είναι δικαιούχοι, κατά τον χρόνο θανάτου του υπαλλήλου, συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων ή δικαιωμάτων επί επιδόματος αλλά τα δικαιώματα αυτά τους αναγνωρίζονται σε χρόνο μεταγενέστερο του εν λόγω θανάτου, και με αναδρομική ισχύ, κατόπιν εκδόσεως αποφάσεως εθνικού δικαστηρίου.

Εντούτοις, η αρχή της ασφάλειας δικαίου επιβάλλει στους έλκοντες δικαίωμα εξ αποβιώσαντος υπαλλήλου ή πρώην υπαλλήλου οι οποίοι εμπίπτουν στην προμνησθείσα περίπτωση να ζητούν την εκκαθάριση των συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων ή δικαιωμάτων επί επιδόματος εντός εύλογης προθεσμίας, η οποία αρχίζει να τρέχει από την ημερομηνία επιδόσεως της αποφάσεως εθνικού δικαστηρίου βάσει της οποίας τους αναγνωρίσθηκαν, με αναδρομική ισχύ, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα ή τα δικαιώματα επί επιδόματος.

(βλ. σκέψεις 69, 70 και 76)