POSTANOWIENIE WICEPREZESA TRYBUNAŁU
z dnia 19 grudnia 2013 r.(*)
Odwołanie – Postanowienie w przedmiocie środka tymczasowego – Wartości dopuszczalne dla ołowiu, baru, arsenu, antymonu, rtęci, nitrozoamin oraz substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin w zabawkach – Przepisy zgłoszone przez Republikę Federalną Niemiec utrzymujące krajowe wartości dopuszczalne dla tych substancji – Decyzja Komisji odmawiająca zatwierdzenia całości tych przepisów
W sprawie C‑426/13 P(R)
mającej za przedmiot odwołanie na podstawie art. 57 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wniesione w dniu 26 lipca 2013 r. r.,
Komisja Europejska, reprezentowana przez M. Patakię i G. Wilmsa, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
strona skarżąca,
w której drugą stroną postępowania jest:
Republika Federalna Niemiec, reprezentowana przez A. Wiedmann, działającą w charakterze pełnomocnika,
strona skarżąca w pierwszej instancji,
WICEPREZES TRYBUNAŁU,
po wysłuchaniu pierwszego rzecznika generalnego P. Cruza Villalóna,
wydaje następujące
Postanowienie
1 Komisja Europejska wnosi w odwołaniu o uchylenie postanowienia prezesa Sądu Unii Europejskiej z dnia 15 maja 2013 r. w sprawie T‑198/12 R Niemcy przeciwko Komisji (zwanego dalej „zaskarżonym postanowieniem”), którym Sąd nakazał jej, by zatwierdziła przepisy krajowe notyfikowane przez Republiką Federalną Niemiec dotyczące dopuszczalnych wartości dla antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci w zabawkach (zwane dalej „przepisami krajowymi”) do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd co do istoty zawisłej przed nim skargi o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji C(2012) 1348 wersja ostateczna z dnia 1 marca 2012 r. (zwanej dalej „sporną decyzją”)w sprawie wniosku o utrzymanie tych przepisów krajowych.
2 Punkt 2 zaskarżonego postanowienia opisuje sporną decyzję następująco:
„W [spornej] decyzji Komisja w zakresie nitrozoamin i substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin uwzględniła wniosek rządu niemieckiego skierowany do niej na podstawie art. 114 ust. 4 TFUE o zatwierdzenie utrzymania przepisów krajowych określających dopuszczalne wartości powyższych metali ciężkich. W odniesieniu do dopuszczalnych wartości dla ołowiu, baru, arsenu, antymonu i rtęci – które odpowiadają wartościom określonym w dyrektywie Rady 88/378/EWG z dnia 3 maja 1988 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich dotyczących bezpieczeństwa zabawek (Dz.U. L 187, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim: rozdz. 13, tom 9, s 240, zwanej dalej „starą dyrektywą w sprawie zabawek”) – Komisja w istocie odrzuciła wniosek rządu niemieckiego i postanowiła, że w przyszłości stosować się będą dopuszczalne wartości określone w dyrektywie 2009/48 (zwanej dalej »nową dyrektywą w sprawie zabawek«)”.
Ramy prawne
3 Ramy prawne zastały przedstawione następująco w pkt 3–12 zaskarżonego postanowienia:
„Prawo pierwotne
3 Artykuł 114 ust. 1, 3, 4, 6 i 7 TFUE stanowi, co następuje:
»1. Z zastrzeżeniem, że traktaty nie stanowią inaczej, do urzeczywistnienia celów określonych w artykule 26 stosuje się następujące postanowienia. Parlament Europejski i Rada […] przyjmują środki dotyczące zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich, które mają na celu ustanowienie i funkcjonowanie rynku wewnętrznego.
[…]
3. Komisja w swoich wnioskach przewidzianych w ustępie 1 w dziedzinie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, ochrony środowiska naturalnego i ochrony konsumentów przyjmie jako podstawę wysoki poziom ochrony, uwzględniając w szczególności wszelkie zmiany oparte na faktach naukowych. W ramach swoich odpowiednich kompetencji Parlament Europejski i Rada starają się również osiągnąć ten cel.
4. Jeżeli po przyjęciu środka harmonizującego […] państwo członkowskie uzna za niezbędne utrzymanie przepisów krajowych uzasadnionych ważnymi względami określonymi w artykule 36 […], notyfikuje je Komisji, wskazując powody ich utrzymania.
[…]
6. W terminie 6 miesięcy od notyfikacji [określonej w ust. 4] Komisja zatwierdza lub odrzuca przepisy krajowe, o których mowa, po sprawdzeniu, czy są one środkiem arbitralnej dyskryminacji lub ukrytym ograniczeniem w handlu między państwami członkowskimi i czy stanowią one przeszkodę w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego.
W przypadku braku decyzji Komisji w tym terminie przepisy krajowe określone w [ust. 4] są uważane za zatwierdzone.
W przypadku gdy jest to uzasadnione złożonością sprawy i nie ma niebezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego, Komisja może notyfikować danemu państwu członkowskiemu, że okres, o którym mowa w niniejszym ustępie, może być przedłużony na kolejny okres trwający do 6 miesięcy.
7. W przypadku gdy w zastosowaniu ustępu 6 państwo członkowskie zostaje upoważnione do utrzymania lub wprowadzenia przepisów krajowych uchylających środek harmonizujący, Komisja bada niezwłocznie, czy należy zaproponować dostosowanie tego środka«.
Prawo pochodne
Stara dyrektywa w sprawie zabawek
4 Zgodnie z art. 2 starej dyrektywy w sprawie zabawek zabawki mogą być wprowadzane do obrotu tylko wówczas, gdy nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia użytkowników lub osób trzecich, wtedy gdy są używane zgodnie z przeznaczeniem lub w sposób możliwy do przewidzenia, mając na uwadze normalne zachowanie dzieci. W stanie, w jakim zabawka jest wprowadzona do obrotu, biorąc pod uwagę okres przewidywanego i normalnego użytkowania, zabawka musi spełnić warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ustanowione w dyrektywie.
5 Część II (zatytułowana »Ryzyko szczególne«) pkt 3 (zatytułowany »Właściwości chemiczne«) załącznika II (zatytułowanego »Zasadnicze wymogi bezpieczeństwa zabawek«) do starej dyrektywy w sprawie zabawek wyznacza jako cel maksymalne dzienne dopuszczalne wartości przyswajalności w szczególności dla antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci. Dopuszczalne wartości przyswajalności określają maksymalną dopuszczalną ilość substancji chemicznej, która w wyniku używania zabawek może zostać wchłonięta i stać się dostępna dla procesów biologicznych w ludzkim ciele. Te dopuszczalne wartości przyswajalności nie są zróżnicowane w zależności od konsystencji materiału zabawki. Część II pkt 3 ust. 2 zdanie pierwsze załącznika II do tej dyrektywy określa w szczególności następujące dopuszczalne wartości, wyrażające maksymalną dzienną przyswajalność w µg: antymon: 0,2; arsen: 0,1; bar: 25,0; ołów: 0,7 i rtęć: 0,5. W zakresie nitrozoamin i substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin stara dyrektywa w sprawie zabawek nie określa żadnych wartości dopuszczalnych.
6 Na tej podstawie Europejski Komitet Normalizacyjny z upoważnienia Komisji opracował zharmonizowaną normę europejską EN 71‑3 »Bezpieczeństwo zabawek« (zwaną dalej »normą EN 71‑3«), która z dopuszczalnych wartości przyswajalności wywodzi »dopuszczalne wartości migracji« dla materiałów [składowych] zabawki i opisuje procedurę ich ustalania. Dopuszczalne wartości migracji wskazują maksymalną dopuszczalną ilość substancji chemicznej, która może migrować, tj. przemieścić się z produktu na zewnątrz, na przykład wniknąć w skórę lub w sok żołądkowy. Uważa się, że jeżeli zachowane są wartości z normy EN 71‑3, zachowane są również dopuszczalne wartości przyswajalności ze starej dyrektywy w sprawie zabawek. Norma EN 71‑3 określa w szczególności następujące dopuszczalne wartości migracji: antymon: 60 mg/kg; arsen: 25 mg/kg; bar: 1000 mg/kg; ołów: 90 mg/kg i rtęć: 60 mg/kg.
Nowa dyrektywa w sprawie zabawek
7 W 2003 r. Komisja postanowiła dokonać przeglądu starej dyrektywy w sprawie zabawek. Po przeprowadzeniu licznych konsultacji z ekspertami na temat kilku projektów na początku 2008 r. przedstawiła ona wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie bezpieczeństwa zabawek; wniosek, który został zatwierdzony przez Radę w dniu 11 maja 2009 r. – pomimo sprzeciwu rządu niemieckiego – i przyjęty w dniu 18 czerwca 2009 r., aby stać się nową dyrektywą w sprawie zabawek. Część III (zatytułowana »Właściwości chemiczne«) pkt 13 załącznika II do tej dyrektywy (zatytułowanego »Wymagania szczególne w zakresie bezpieczeństwa«) określa wprost dopuszczalne wartości migracji. Przeprowadza ona obecnie rozróżnienie pomiędzy trzema rodzajami konsystencji materiału zabawki, w zależności od tego, czy jest on »suchy, kruchy, sproszkowany lub elastyczny«, »płynny lub lepki«, czy też »zeskrobany«.
8 Część III pkt 13 załącznika II do nowej dyrektywy w sprawie zabawek określa zatem następujące dopuszczalne wartości migracji:
9 Artykuł 54 nowej dyrektywy w sprawie zabawek nakłada na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia w życie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do jej transpozycji do krajowego porządku prawnego w terminie do dnia 20 stycznia 2011 r. i ich stosowania od dnia 20 lipca 2011 r. Artykuł 55 przewiduje jednak wyjątek: część II pkt 3 załącznika II do starej dyrektywy w sprawie zabawek zostanie uchylona dopiero ze skutkiem od dnia 20 lipca 2013 r. Dopuszczalne wartości przyswajalności określone przez starą dyrektywę w sprawie zabawek, a także wywiedzione z niej dopuszczalne wartości migracji dla materiałów służących do produkcji zabawek, pozostają zatem w mocy do dnia 20 lipca 2013 r., w szczególności w odniesieniu do antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci.
10 Zdaniem rządu niemieckiego art. 55 nowej dyrektywy w sprawie zabawek stanowi lex specialis stanowiący odstępstwo od art. 54, wobec czego zdaniem tego rządu część III pkt 13 załącznika II do tej dyrektywy – przepis sporny w niniejszej sprawie – powinien zostać wykonany dopiero w terminie do 20 lipca 2013 r. Komisja uważa, przeciwnie, że termin wykonania przewidziany w art. 54 nowej dyrektywy w sprawie zabawek stosuje się także do metali ciężkich, których dotyczy niniejszy spór. Artykuł 55 przewiduje okres przejściowy upływający w dniu 20 lipca 2013 r., w trakcie którego można nadal wytwarzać i sprzedawać zabawki posiadające właściwości chemiczne zgodne z wymaganiami starej dyrektywy w sprawie zabawek, jedynie ze względów ekonomicznych. Przepis ten nie ma na celu przyznania państwom członkowskim dłuższego terminu transpozycji.
Niemieckie prawo krajowe
11 Transpozycja starej dyrektywy w sprawie zabawek do niemieckiego prawa krajowego została dokonana w drodze rozporządzenia w 1989 r. Wykonujące ją rozporządzenie odwołuje się do wymagań bezpieczeństwa nałożonych przez załącznik II do starej dyrektywy w sprawie zabawek, który ogłaszał dopuszczalne wartości przyswajalności mające zastosowanie w szczególności do pięciu metali ciężkich, tj. antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci.
12 Niemieckie prawo krajowe zostało dostosowane do nowego stanu prawnego wynikającego z ogłoszenia nowej dyrektywy w sprawie zabawek w 2011 r. Nie wprowadzono jednak żadnej zmiany w odniesieniu do dopuszczalnych wartości pięciu powyższych metali ciężkich, gdyż w mocy pozostawała część II pkt 3 załącznika II do starej dyrektywy w sprawie zabawek. Z tego powodu, na podstawie art. 258 TFUE, wezwaniem do usunięcia uchybienia z dnia 22 listopada 2012 r. Komisja wszczęła przeciwko Republice Federalnej Niemiec postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego ze względu na częściowy brak transpozycji nowej dyrektywy w sprawie zabawek. Pismem z dnia 21 marca 2013 r. rząd niemiecki odpowiedział na wezwanie do usunięcia uchybienia, zaprzeczając zaistnieniu uchybienia z tego powodu, iż część III załącznika II do nowej dyrektywy w sprawie zabawek wywiera skutki prawne dopiero począwszy od dnia 20 lipca 2013 r.”.
Okoliczności powstania sporu i postępowanie przed sędzią orzekającym w przedmiocie środków tymczasowych
4 Okoliczności powstania sporu zostały przedstawione w pkt 13–15 zaskarżonego postanowienia w następujący sposób:
„13 Pismem z dnia 18 stycznia 2011 r. na podstawie art. 114 ust. 4 TFUE w związku z art. 36 TFUE rząd niemiecki wystąpił do Komisji z wnioskiem o zatwierdzenie utrzymania po dniu 20 lipca 2013 r. niemieckich przepisów krajowych określających dopuszczalne wartości dla antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci (zgodne z częścią II pkt 3 załącznika II do starej dyrektywy w sprawie zabawek), a także dla nitrozoamin oraz substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin, ze względu na fakt, że przepisy te zapewniają wyższy poziom ochrony zdrowia dzieci od ustanowionego nową dyrektywą w sprawie zabawek. Powołał się w szczególności na dopuszczalne wartości migracji określone przez tę dyrektywę dla zabawek podlegających zeskrobaniu. Zdaniem rządu niemieckiego w odniesieniu do antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci porównanie z dopuszczalnymi wartościami z normy EN 71‑3 wskazuje, iż dopuszczalne wartości migracji, które mają mieć zastosowanie w przyszłości, są wyższe, jak wynika to z następującej tabeli:
14 Rząd niemiecki argumentował, że nawet w przypadku ograniczenia porównania do wartości mających zastosowanie do kategorii »materiał zeskrobany zabawki«, już to porównanie wystarczyłoby, aby wykazać, bez konieczności uwzględniania dwóch pozostałych kategorii, że zastosowanie przepisów nowej dyrektywy w sprawie zabawek prowadzi do wyraźnego wzrostu dopuszczalnej migracji metali ciężkich. Dyrektywa ta nie uściśla w sposób jasny, w jakiej proporcji pozostają wzajemnie wobec siebie dopuszczalne wartości migracji każdej z tych trzech kategorii. Należy zatem wyjść od zasady, że wskazana ilość może migrować każdego dnia z materiału należącego do każdej z kategorii. Dopuszczalne wartości migracji należy zatem oceniać kumulatywnie i sumarycznie, po to aby określić całkowite narażenie dla przypadku, gdyby dziecko miało w ciągu jednego dnia styczność z zabawkami należącymi do wszystkich trzech kategorii.
15 W [spornej] decyzji, doręczonej w dniu 2 marca 2012 r., Komisja uwzględniła w całości wniosek rządu niemieckiego w odniesieniu do nitrozoamin i substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin. W odniesieniu do baru i ołowiu uwzględniła go »do dnia wejścia w życie przepisów unijnych ustanawiających nowe limity […] lub do dnia 21 lipca 2013 r., w zależności od tego, co nastąpi wcześniej«. Natomiast w odniesieniu do antymonu, arsenu i rtęci Komisja odrzuciła wniosek”.
5 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 14 maja 2012 r. Republika Federalna Niemiec wniosła niniejszą skargę o stwierdzenie nieważności spornej decyzji w zakresie, w jakim Komisja z jednej strony oddaliła w niej wniosek o utrzymanie przepisów krajowych dotyczących wartości dopuszczalnych dla antymonu, arsenu oraz rtęci, a z drugiej strony uwzględniła ten wniosek tylko do dnia 21 lipca 2013 r. dla baru i ołowiu.
6 Odrębnym pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 13 lutego 2013 r. Republika Federalna Niemiec wszczęła postępowanie w przedmiocie środka tymczasowego, w którym zasadniczo zwróciła się do prezesa Sądu:
– o tymczasowe zatwierdzenie przepisów krajowych utrzymujących wartości dopuszczalne dla antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd skargi co do istoty;
– tytułem żądania ewentualnego – o nakazanie Komisji, by zatwierdziła tymczasowo wspomniane przepisy krajowe do czasu rozstrzygnięcia przez Sąd wspomnianej skargi.
7 W uwagach do wniosku w przedmiocie środków tymczasowych, złożonych w sekretariacie Sądu w dniu 28 lutego 2013 r., Komisja wniosła do prezesa Sądu:
– o stwierdzenie niedopuszczalności tego wniosku lub, tytułem żądania ewentualnego, o jego oddalenie jako bezzasadnego;
– o obciążenie Republiki Federalnej Niemiec kosztami podwyższonymi w związku z postępowaniem w przedmiocie środków tymczasowych w ramach rozstrzygnięcia o kosztach w postępowaniu głównym.
8 Republika Federalna Niemiec przedstawiła replikę do uwag Komisji pismem z dnia 14 marca 2013 r. Instytucja ta zajęła wobec niej stanowisko w duplice z dnia 27 marca 2013 r.
Zaskarżone postanowienie
9 Prezes Sądu przypomniał w pkt 20–23 zaskarżonego postanowienia, że sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych może zawiesić wykonanie zaskarżonego aktu i zarządzić inne środki tymczasowe, jeśli uprawdopodobniono, że zastosowanie takich środków jest zasadne prima facie z faktycznego i prawnego punktu widzenia (fumus boni iuris) oraz niecierpiące zwłoki w tym znaczeniu, że ich ustanowienie i obowiązywanie przed wydaniem orzeczenia co do istoty skargi jest niezbędne w celu uniknięcia poważnej i nieodwracalnej szkody dla interesów strony, która o nie wnosi. Prezes Sądu zaznaczył, że sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych dokonuje także w razie potrzeby wyważenia wchodzących w grę interesów i że w ramach tego całościowego badania posiada szeroką swobodę oceny i może swobodnie określić w świetle szczególnych okoliczności danej sprawy sposób, w jaki należy zbadać te różne przesłanki, jak również kolejność tego badania, gdyż żaden przepis prawa nie narzuca mu z góry określonego schematu postępowania przy ocenie konieczności zarządzenia środków tymczasowych. Uznając, że posiada wszelkie dane niezbędne do rozpoznania wniosku w przedmiocie środków tymczasowych bez konieczności wysłuchania stron, prezes Sądu zbadał najpierw dopuszczalność tego wniosku.
10 W pkt 24–39 zaskarżonego postanowienia prezes Sądu zbadał argument Komisji, zgodnie z którym wniosek w przedmiocie środków tymczasowych był niedopuszczalny, ponieważ Republika Federalna Niemiec nie miała interesu prawnego ze względu na to, że w rzeczywistości zmierzała ona do uzyskania zawieszenia wykonania decyzji negatywnej, co jest żądaniem niedopuszczalnym w ramach postępowania w przedmiocie środka tymczasowego.
11 Przyznając, że wniosek w przedmiocie środków tymczasowych, który zmierza jedynie do zawieszenia wykonania decyzji odmownej, jest co do zasady niedopuszczalny, jako że żądane zawieszenie nie może samo w sobie zmienić sytuacji prawnej wnioskodawcy, prezes Sądu zaznaczył w pkt 28 zaskarżonego postanowienia, że w tym konkretnym przypadku państwo to nie wniosło o zawieszenie wykonania aktu w rozumieniu art. 278 TFUE, lecz o zarządzenie środka tymczasowego w rozumieniu art. 279 TFUE. Opierając się w szczególności na pkt 41 postanowienia wiceprezesa Trybunału z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C‑551/12 P(R) EDF przeciwko Komisji, stwierdził on, że ani art. 279 TFUE, ani art. 104 regulaminu postępowania przed Sądem, ani tym bardziej art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej nie pozwalają na stwierdzenie niedopuszczalności takiego wniosku z tego tylko powodu, że skarga, z którą jest on związany, zmierza do stwierdzenia nieważności decyzji odmownej.
12 W pkt 30–38 zaskarżonego postanowienia prezes Sądu uznał, że okoliczności niniejszej sprawy przemawiają w sposób szczególny za dopuszczalnością środka tymczasowego, o który wniosła Republika Federalna Niemiec. Zaznaczył, że ta ostatnia mogła logicznie wnosić o utrzymanie wartości dopuszczalnych ustalonych w przepisach krajowych dłużej niż pod dniu 20 lipca 2013 r. tylko w drodze środka tymczasowego zarządzonego zgodnie z art. 279 TFUE. W zakresie, w jakim Komisja utrzymywała, że żądany środek tymczasowy zagraża równowadze instytucjonalnej i wykracza poza zakres kompetencji sądu rozpatrującego sprawę co do istoty, prezes Sądu zaznaczył, że w dziedzinie środków tymczasowych sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych dysponuje kompetencjami, których wpływ na zainteresowane instytucje Unii wykracza poza skutki, które wiążą się z wyrokiem stwierdzającym nieważność, pod warunkiem że te środki tymczasowe mają zastosowanie tylko na czas trwania postępowania głównego, nie wpłyną na kształt orzeczenia kończącego to postępowanie i nie pozbawią go skuteczności. Uznawszy, że te ostatnie przesłanki były spełnione w niniejszej sprawie, stwierdził, że żądany środek tymczasowy w każdym wypadku mieścił się w zakresie środków, które Komisja według wszelkiego prawdopodobieństwa byłaby zobowiązana przyjąć w wykonaniu ewentualnego wyroku stwierdzającego nieważność.
13 W pkt 39 zaskarżonego postanowienia prezes Sądu stwierdził, że należy stwierdzić dopuszczalność wniosku o zastosowanie środków tymczasowych, ale wyłącznie w zakresie, w jakim dotyczy żądania ewentualnego, gdyż w świetle przepisów art. 114 ust. 4 w związku z ust. 6 TFUE jedynie Komisja jest właściwa do zatwierdzenia wniosków o utrzymanie w mocy przepisów, które kierują do niej państwa członkowskie, podczas gdy sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych jest co do zasady uprawniony jedynie do nakazania danej instytucji podjęcia określonych środków lub powstrzymania się od nich.
14 W drugiej kolejności, w pkt 40–67 zaskarżonego postanowienia, prezes Sądu zbadał przesłankę dotyczącą fumus boni iuris. Zaznaczył najpierw, że przesłanka ta jest spełniona, jeżeli co najmniej jeden z zarzutów podniesionych przez stronę skarżącą w uzasadnieniu skargi wydaje się na pierwszy rzut oka istotny, a w każdym razie nie bezpodstawny. Uznał w tym względzie, że wystarczy, by zarzut ten ujawniał złożone i wrażliwe kwestie, które na pierwszy rzut oka nie mogą być oddalone jako pozbawione znaczenia, lecz wymagają pogłębionego badania, które jest zastrzeżone dla sądu właściwego do orzeczenia co do istoty, lub żeby z argumentów przedstawionych przez strony wynikało, iż w ramach postępowania głównego występuje istotny spór prawny, którego rozstrzygnięcie nie nasuwa się od razu.
15 Odnośnie do zezwolenia wydanego w dniu 21 lipca 2013 r. na wartości dopuszczalne dla ołowiu i baru prezes Sądu zaznaczył w pkt 41 i 42 zaskarżonego postanowienia, że zdaniem Republiki Federalnej Niemiec sporna decyzja narusza art. 114 TFUE, gdyż Komisja opatrzyła zatwierdzenie przepisów krajowych dotyczących tych wartości dopuszczalnych terminem upływającym w dniu 21 lipca 2013 r., podczas gdy ani brzmienie ust. 6 tego artykułu, ani jego systematyka nie pozwalają Komisji na opatrzenie decyzji zatwierdzającej utrzymanie przepisów krajowych ograniczeniem czasowym. Prezes Sądu zaznaczył również zasadniczo w pkt pkt 43 i 44 tego postanowienia, że zdaniem Komisji zezwolenie na utrzymanie w mocy surowszych przepisów krajowych stanowi odstępstwo od środków harmonizujących i że w niniejszej sprawie wydało się logiczne, by ograniczyć zezwolenie w czasie, gdyż to bardziej elastyczne rozwiązanie było jedynym sposobem na uwzględnienie uzasadnionych obaw zainteresowanego państwa członkowskiego, gwarantując jednocześnie, że jednolite przepisy będą miały zastosowanie w każdej chwili do zabawek wprowadzanych do obrotu na rynku wewnętrznym, utrudniając w jak najmniejszym stopniu jego funkcjonowanie.
16 Prezes Sądu zaznaczył zasadniczo w pkt 45 i 46 zaskarżonego postanowienia, że Komisja sama uznała w spornej decyzji, że wartości dopuszczalne ustalone w przepisach krajowych dla ołowiu i baru były z jednej strony uzasadnione z ważnych względów ochrony zdrowia ludzkiego, gdyż chroniły je lepiej niż wartości ustalone w nowej dyrektywie w sprawie zabawek, a z drugiej strony zgodne z rynkiem wewnętrznym, wobec czego należało je dopuścić „z zastrzeżeniem ograniczenia w czasie”. Na tej podstawie stwierdził w pkt 47 zaskarżonego postanowienia, że Komisja potwierdziła, iż wszystkie przesłanki zastosowania art. 114 ust. 4 i 6 TFUE były spełnione w odniesieniu do ołowiu i baru, i dodał w pkt 48–50 wspomnianego postanowienia, że nie było pewności, iż prowadzone procedury rewizji wartości ustalonych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek dla tych substancji zakończą się przed dniem 21 lipca 2013 r., wyznaczonym w spornej decyzji jako termin utrzymania przepisów krajowych. Prezes Sądu doszedł zatem na tej podstawie w pkt 51 zaskarżonego postanowienia do wniosku, że argumenty Republiki Federalnej Niemiec kwestionujące ograniczone w czasie zatwierdzenie wartości dopuszczalnych mających zastosowanie do ołowiu i baru miały bardzo poważny charakter i ujawniały kwestie, które na pierwszy rzut oka wymagały pogłębionego badania podlegającego kompetencji sądu orzekającego co do istoty sprawy, wobec czego wniosek w przedmiocie środków tymczasowych spełniał przesłankę dotyczącą fumus boni iuris.
17 Odnośnie do oddalenia wniosku o zatwierdzenie wartości dopuszczalnych mających zastosowanie do antymonu, arsenu i rtęci prezes Sądu zaznaczył w pkt 53 zaskarżonego postanowienia, że zdaniem Republiki Federalnej Niemiec sporna decyzja narusza art. 114 ust. 4 i 6 TFUE, w zakresie, w jakim Komisja zarzuciła temu państwu członkowskiemu brak wykazania, że dopuszczalne wartości migracji przewidziane w nowej dyrektywie w sprawie zabawek nie dawały odpowiedniego poziomu ochrony lub że prawdopodobnie będą miały szkodliwe skutki dla zdrowia. Zauważył, że taka argumentacja oznacza, iż państwo członkowskie powinno jedynie wykazać, iż jego przepisy krajowe zapewniają poziom ochrony zdrowia publicznego wyższy niż poziom przewidziany przez środek harmonizujący prawa Unii i nie wykraczają ponad to, co jest niezbędne dla osiągnięcia tego celu. W pkt 54 i 55 tego postanowienia zaznaczył, że wspomniane państwo członkowskie uważa, iż spełniło swoje obowiązki dowodowe, gdyż wykazało na podstawie własnych obliczeń, że wartości dopuszczalne wyrażone w postaci przyswajalności przewidziane w przepisach krajowych, które są takie same jak wartości ustalone w starej dyrektywie w sprawie zabawek, są niższe w przypadku tych trzech substancji i że chronią one zatem lepiej zdrowie ludzkie niż dopuszczalne wartości migracji wynikające z nowej dyrektywy w sprawie zabawek, i to niezależnie od konsystencji materiału składowego zabawki.
18 Prezes Sądu przypomniał w pkt 56–59 zaskarżonego postanowienia argumenty Komisji zmierzające do wykazania, że zgodnie z jej obliczeniami wartości migracji, które wynikają z przepisów krajowych, są znacznie wyższe od wartości przewidzianych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek dla materiałów płynnych i suchych i są niższe od tych ostatnich tylko w przypadku materiałów „zeskrobywanych”, które jednak są zasadniczo trudniej dostępne, gdyż najpierw muszą zostać zeskrobane. Zaznaczył, że Komisja zarzuca Republice Federalnej Niemiec zasadniczo, że nie obliczyła dziennej przyswajalności na dzień osiągniętej w praktyce w przypadku trzech rodzajów konsystencji substancji, które są traktowane odrębnie w nowej dyrektywie w sprawie zabawek, poprzez zastosowanie jednolitych wartości ustalonych w starej dyrektywie w sprawie zabawek, podczas gdy to państwo członkowskie obliczyło taką dzienną przyswajalność dla wartości migracji ustalonych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek, a następnie dokonało porównania pomiędzy tymi różnymi przyswajalnościami, wykorzystując tym samym poziomy przyswajalności, które nie są porównywalne.
19 W pkt 60 i 61 zaskarżonego postanowienia prezes Sądu zaznaczył, że spór między Republiką Federalną Niemiec a Komisją co do „poprawnych” wartości dopuszczalnych dla antymonu, arsenu i rtęci występujących w zabawkach ujawnia kwestie o wysoce technicznym charakterze, w szczególności na poziomie przeliczenia dopuszczalnych wartości migracji i przyswajalności, gdyż to państwo członkowskie kwestionuje znaczenie dla sprawy „wartości dopuszczalnych przyswajalności, osiągalnych w praktyce”, przyjętych przez Komisję. W pkt 62 tego postanowienia zauważył, że Komisja sama przyznaje, iż wartości ustalone w przepisach krajowych są w przypadku materiału zeskrobywanego niższe od ustalonych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek, ale że Komisja nie wyjaśniła znaczenia w tym kontekście jej twierdzenia, iż materiał zeskrobywany jest trudniej dostępny dziecku, gdyż najpierw musi zostać zeskrobany. Uznał również w pkt 63 zaskarżonego postanowienia, że Komisja bezzasadnie podważa metodę zastosowaną przez wspomniane państwo członkowskie na poparcie jego argumentacji, gdyż sama stosowała ją przez 30 lat, w tym w spornej decyzji, w celu zatwierdzenia tymczasowego wartości dotyczących baru i ołowiu.
20 Stwierdziwszy w pkt 65 zaskarżonego postanowienia, że argumenty przedstawione przez Republikę Federalną Niemiec odnośnie do odmowy zatwierdzenia wartości dopuszczalnych mających zastosowanie do antymonu, arsenu i rtęci ujawniają złożone kwestie, których na pierwszy rzut oka nie można oddalić jako pozbawionych znaczenia, prezes Sądu uznał w pkt 66 tego postanowienia, że nie ma powodu, by zakładać w niniejszej sprawie, że przepisy krajowe są niezgodne z rynkiem wewnętrznym w przypadku antymonu, arsenu i rtęci. Stwierdził więc pkt 67 zaskarżonego postanowienia, że przesłanka dotycząca fumus boni iuris jest spełniona w odniesieniu do odmowy zatwierdzenia wartości dopuszczalnych mających zastosowanie do antymonu, arsenu i rtęci.
21 W trzeciej kolejności prezes Sądu zbadał w pkt 68–79 zaskarżonego postanowienia przesłankę dotyczącą pilnego charakteru. W pkt 68 przypomniał, że postępowanie w przedmiocie środków tymczasowych ma na celu zagwarantowanie pełnej skuteczności przyszłego orzeczenia co do istoty sprawy i że pilny charakter wniosku w przedmiocie środków tymczasowych należy oceniać w świetle konieczności orzeczenia tymczasowego dla uniknięcia poważnej i nieodwracalnej szkody dla strony, która wnosi o środek tymczasowy, przy czym strona ta powinna z wystarczającym stopniem prawdopodobieństwa wykazać przewidywalny charakter wystąpienia tej szkody. W pkt 69 i 70 zaznaczył, że Republika Federalna Niemiec powołuje się na wystąpienie szkody dotyczącej zdrowia dzieci po dniu 20 lipca 2013 r., co jest poważnym twierdzeniem, ponieważ zdrowie jest samo w sobie wartością szczególnie ważną, której nie można naprawić, a jeżeli szkoda wystąpi, jest nieodwracalna, gdyż uszczerbków na zdrowiu nie można usunąć ze skutkiem wstecznym. W tym względzie Komisja utrzymuje co do istoty, że nawet gdyby wartości dopuszczalne starej dyrektywy w sprawie zabawek prowadziły do wyższego poziomu ochrony, to nie oznacza to, by wprowadzenie przepisów nowej dyrektywy w sprawie zabawek miało doprowadzić do poważnych i nieodwracalnych szkód od dnia 20 lipca 2013 r.
22 W pkt 71–74 zaskarżonego postanowienia prezes Sądu uznał, że oceny prawdopodobnego wystąpienia poważnej i nieodwracalnej szkody w niniejszym przypadku, wynikającej rzekomo z zagrożeń dla zdrowia ludzkiego, należy dokonywać w świetle zasady ostrożności i stwierdził, że istnienie fumus boni iuris jest istotne dla tej oceny w kontekście niniejszej sprawy. Odnośnie do wartości mających zastosowanie do baru i ołowiu zaznaczył w pkt 75 tego postanowienia, że zdaniem samej Komisji przepisy krajowe są uzasadnione ze względów ochrony zdrowia, gdyż dają one lepszy poziom ochrony w tym względzie niż poziom zapewniony w nowej dyrektywie w sprawie zabawek. W pkt 76 i 77 wspomnianego postanowienia zauważył, że odmowę skorzystania z tego lepszego poziomu ochrony, jeżeli chodzi o narażenie dzieci na metale ciężkie, należy postrzegać jako wiodącą do poważnej i nieodwracalnej szkody, i wyraźnie odrzucił argument, iż nowa dyrektywa w sprawie zabawek zapewnia wystarczający poziom ochrony, gdyż argument ten jest chybiony, mając na względzie „renacjonalizację” polityki zdrowotnej, którą uznano za zasadę w art. 114 ust. 4 TFUE.
23 Odnośnie do wartości mających zastosowanie do antymonu, arsenu i rtęci prezes Sądu stwierdził w pkt 78 zaskarżonego postanowienia, że nic nie pozwala wykluczyć, iż po pogłębionym badaniu sąd orzekający co do istoty sprawy odpowie na złożone kwestie podniesione przez Republikę Federalną Niemiec w ten sposób, że przepisy krajowe mające zastosowanie do antymonu, arsenu i rtęci zapewniają – jeśli chodzi o te substancje – wyższy poziom ochrony niż przewidziany w nowej dyrektywie w sprawie zabawek, wobec czego dzieci byłyby narażone na poważne i nieodwracalne uszczerbki na zdrowiu, gdyby im tego poziomu ochrony odmówiono. Stwierdził więc w pkt 79 tego postanowienia, że to państwo członkowskie wykazało, iż przesłanka dotycząca pilnego charakteru była spełniona w niniejszym przypadku.
24 W końcu w odniesieniu do wyważenia interesów prezes Sądu orzekł w pkt 80–83 zaskarżonego postanowienia, że interes Komisji w doprowadzeniu do oddalenia wniosku w przedmiocie środków tymczasowych, aby chronić spójność rynku wewnętrznego, musi ustąpić interesowi Republiki Federalnej Niemiec w zatwierdzeniu utrzymania przepisów krajowych w celu zapewnienia najlepszej z możliwych ochrony zdrowia dzieci, tym bardziej że żądany środek tymczasowy jedynie utrzymuje stan prawny trwający od 1988 r., przy czym to utrzymanie przyznane zostaje jedynie na ograniczony okres.
25 Na podstawie całości tych rozważań prezes Sądu postanowił zarządzić środek tymczasowy, o który wnioskowała tytułem żądania ewentualnego Republika Federalna Niemiec. Punkt 1 sentencji zaskarżonego postanowienia brzmi w tym względzie następująco:
„Komisja Europejska zezwoli na utrzymanie przepisów krajowych notyfikowanych przez Republikę Federalną Niemiec określających dopuszczalne wartości dla antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci obecnych w zabawkach do momentu wydania przez Sąd orzeczenia w postępowaniu głównym”.
Żądania stron
26 Komisja wnosi do Trybunału:
– tytułem żądania głównego o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
– o oddalenie wniosku Republiki Federalnej Niemiec zmierzającego do nakazania jej, by zezwoliła tymczasowo na utrzymanie przepisów krajowych dotyczących wartości dopuszczalnych dla antymonu, arsenu, baru, ołowiu i rtęci do czasu orzeczenia przez Sąd co do istoty sprawy; lub
tytułem żądania ewentualnego
– o stwierdzenie nieważności zaskarżonego postanowienia w zakresie, w jakim nakazuje jej:
– tymczasowe zatwierdzenie wartości dopuszczalnych zgłoszonych przez Republikę Federalną Niemiec dla antymonu i rtęci do czasu orzeczenia przez Sąd co do istoty sprawy;
– tymczasowe zatwierdzenie wartości dopuszczalnych zgłoszonych przez to państwo członkowskie dla arsenu i ołowiu w materiałach suchych i płynnych do czasu orzeczenia przez Sąd co do istoty sprawy;
– o oddalenie żądania Republiki Federalnej Niemiec zmierzającego do nakazania Komisji, by zezwoliła tymczasowo na utrzymanie przepisów krajowych określających wartości dopuszczalne dla antymonu i rtęci do czasu orzeczenia przez Sąd co do istoty sprawy;
– oddalenie żądania tego państwa członkowskiego zmierzającego do nakazania jej, by zezwoliła tymczasowo na utrzymanie przepisów krajowych określających wartości dopuszczalne dla arsenu i ołowiu do czasu orzeczenia przez Sąd co do istoty sprawy, w zakresie, w jakim żądanie to opiera się na wartościach dopuszczalnych dla arsenu i ołowiu w materiałach suchych i płynnych, oraz
– obciążenie Republiki Federalnej Niemiec kosztami postępowania w obu instancjach.
27 Republika Federalna Niemiec wnosi do Trybunału o:
– oddalenie odwołania w odniesieniu zarówno do żądań głównych, jak i żądań ewentualnych, oraz
– obciążenie Komisji kosztami postępowania.
W przedmiocie odwołania
28 Na poparcie odwołania Komisja podnosi pięć zarzutów, dotyczących odpowiednio:
– naruszenia prawa w zakresie ciężaru dowodu w ramach postępowania przewidzianego w art. 114 ust. 4 i 6 TFUE;
– przeinaczenia okoliczności faktycznych dotyczących dostępności „zabawek zeskrobywanych”;
– niewystarczającego uzasadnienia zaskarżonego postanowienia;
– niespójności tego uzasadnienia oraz
– naruszenia prawa w zakresie wyważenia interesów.
29 Zarzuty pierwszy i czwarty należy rozważyć wspólnie w pierwszej kolejności.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia prawa w zakresie ciężaru dowodu, oraz zarzutu czwartego, dotyczącego niespójności uzasadnienia zaskarżonego postanowienia
Argumentacja stron
30 W zarzucie pierwszym Komisja utrzymuje, że prezes Sądu nie uwzględnił ciężaru dowodu spoczywającego na państwie członkowskim, które na podstawie art. 114 ust. 4 TFUE wnosi o utrzymanie przepisu stanowiącego odstępstwo od dyrektywy harmonizującej, gdyż to państwo członkowskie powinno wykazać, iż przepis ten gwarantuje lepszą ochronę zdrowia niż ochrona zapewniona przepisami tej dyrektywy. W niniejszej sprawie ten podział ciężaru dowodu narzuca się tym bardziej, że wartości starej dyrektywy w sprawie zabawek zostały zastąpione wartościami nowej dyrektywy w sprawie zabawek, a ustawodawca unijny, przy pełnej znajomości rzeczy i zgodnie ze spoczywającym na nim na podstawie art. 114 ust. 3 TFUE obowiązkiem przyjęcia jako podstawy wysokiego poziomu ochrony, z uwzględnieniem w szczególności wszelkich zmian opartych na faktach naukowych, zdecydował się zastąpić nowymi wartościami wartości stare, które chce utrzymać Republika Federalna Niemiec.
31 Komisja podnosi, że w zaskarżonym postanowieniu prezes Sądu nie uwzględnił tych cech szczególnych postępowania przewidzianego w art. 114 ust. 4 TFUE, między innymi stwierdzając w ramach swojej analizy fumus boni iuris, w szczególności w pkt 61 i 64 tego postanowienia, że zarzuty nieważności przywołane przez Republikę Federalną Niemiec przed Sądem nie są na pierwszy rzut oka pozbawione znaczenia. Podobnie, co się tyczy przesłanki dotyczącej pilnego charakteru w odniesieniu do antymonu, arsenu i rtęci, sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych uznał w pkt 78 i 79 wspomnianego postanowienia, że fakt, iż „nic nie pozwala wykluczyć” wniosku, iż przepisy krajowe zapewniają lepszy poziom ochrony zdrowia, wystarcza do tego, by zarządzono żądany środek. To błędne odwrócenie ciężaru dowodu wynika wyraźnie w szczególności z pkt 76 tego postanowienia, w którym prezes Sądu wspomina o „renacjonalizacji” polityki zdrowia zgodnie z art. 114 ust. 4 TFUE. To naruszenie prawa ma konsekwencje dla oceny fumus boni iuris, pilnego charakteru oraz wyważenia interesów i spowodowało, że sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych przekroczył granice swoich uprawnień kontrolnych.
32 Odnośnie do fumus boni iuris Komisja utrzymuje, że w zaskarżonym postanowieniu prezes Sądu nie dostrzega specyficznej zależności między regułą i odstępstwem, która jest właściwa procedurze przewidzianej w art. 114 ust. 4 TFUE, stosując do niej te same reguły ciężaru dowodu co mające zastosowanie w innych kontekstach, między innymi w dziedzinie konkurencji. Rozwiązanie przyjęte w ten sposób przez sędziego orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych zobowiązuje Komisję do tego, by przyjęła nowe wartości, opierając się świadomie na środkach innych niż najbardziej aktualna wiedza naukowa, i narusza równowagę instytucjonalną między tym sędzią a ustawodawcą unijnym.
33 Co się tyczy pilnego charakteru, niezależnie od kwestii, czy przepisy krajowe zapewniają lepszy poziom ochrony niż przepisy nowej dyrektywy w sprawie zabawek, co jest kwestionowane przez Komisję, twierdzi ona, że istotne jest to, w jakim zakresie te drugie przepisy nie tylko przewidują niższy poziom ochrony niż poziom zapewniony tymi przepisami krajowymi, lecz ponadto zagrażają zdrowiu dzieci w sposób poważny i nieodwracalny. Komisja zaznacza, że zgodnie z orzecznictwem do strony, która wnosi o zarządzenie środka tymczasowego, należy wykazanie, iż nie może ona czekać do zakończenia postępowania co do istoty sprawy bez poniesienia poważnej i nieodwracalnej szkody. Ponadto Republika Federalna Niemiec wyraźnie przyznała w skierowanym do Komisji piśmie z dnia 2 marca 2011 r., zawierającym uzasadnienie jej wniosku o odstępstwo złożonego w dniu 18 stycznia 2011 r. (zwanym dalej „pismem z dnia 2 marca 2011 r.”), że wartości ustalone w nowej dyrektywie w sprawie zabawek dla antymonu i rtęci nie przekraczają tolerowalnej dziennej absorpcji całkowitej, co zostało zresztą potwierdzone przez federalny instytut oceny zagrożeń w opinii z dnia 12 stycznia 2011 r.
34 W końcu Komisja twierdzi, że dysponuje szerokim zakresem uznania przy złożonych ocenach naukowych, i utrzymuje, że kontrola sądowa przeprowadzona w niniejszym przypadku znacznie przekracza te ramy. Jej zdaniem prezes Sądu przekroczył granice swych uprawnień jako sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych, uznając w sposób dorozumiany, że nowa dyrektywa w sprawie zabawek jest w części niezgodna z prawem.
35 W ramach czwartego zarzutu odwołania Komisja zarzuca sędziemu orzekającemu w przedmiocie środków tymczasowych, iż zaskarżone postanowienie nie dokonuje żadnego rozróżnienia między różnymi materiałami składowymi zabawek. Utrzymuje, że nawet przy założeniu, iż argumentacja prezesa Sądu jest prawidłowa, w postanowieniu tym należało uwzględniać wniosek o utrzymanie przepisów krajowych jedynie dla materiału zeskrobywanego, gdyż – jak wykazała – nowa dyrektywa w sprawie zabawek jest dużo bardziej surowa odnośnie do materiałów płynnych i suchych.
36 Nie uwzględniając w żaden sposób tych faktów, opartych na najbardziej aktualnej wiedzy naukowej zgodnie z wymogami art. 114 ust. 3 TFUE, zaskarżone postanowienie zobowiązuje Komisję do zezwolenia w odniesieniu do antymonu, arsenu, ołowiu i rtęci, w płynnych i suchych materiałach składowych zabawek, na wartości dopuszczalne, które znacznie mniej chronią zdrowie dzieci niż wartości przewidziane w nowej dyrektywie w sprawie zabawek.
37 Co się tyczy materiału zeskrobywanego, dopuszczalne wartości migracji wynikające z dopuszczalnych wartości przyswajalności ustalonych w przepisach krajowych są wprawdzie niższe od wartości w nowej dyrektywie w sprawie zabawek, ale zgodnie z najbardziej aktualną wiedzą naukową utrzymanie tych wartości krajowych nie jest niezbędne, gdyż zdrowie dzieci jest chronione równie skutecznie poprzez nowe wartości, co sama Republika Federalna Niemiec przyznała w piśmie z dnia 2 marca 2011 r. w odniesieniu do antymonu i rtęci. Tytułem żądania ewentualnego Komisja wnosi do Trybunału, na wypadek gdyby ten argument nie został przyjęty, o stwierdzenie nieważności zaskarżonego postanowienia jedynie w odniesieniu do materiałów płynnych i suchych.
38 W odpowiedzi na zarzut pierwszy Republika Federalna Niemiec podnosi na wstępie, że jest on niedopuszczalny, gdyż w rzeczywistości Komisja kwestionuje ocenę okoliczności faktycznych dokonaną przez prezesa Sądu. Prezes Sądu w każdym razie w żaden sposób nie odwrócił ciężaru dowodu, lecz ograniczył się do uznania, że argumenty przywołane przez to państwo członkowskie na poparcie jego wniosku w przedmiocie środków tymczasowych, są przekonujące i spójne. Tym samym zaskarżone postanowienie w niczym nie przesądza rozstrzygnięcia, które ma zapaść co do istoty sprawy. W zakresie, w jakim Komisja kwestionuje uprawnienia sędziego orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych do przyjęcia środka tymczasowego takiego jak środek zarządzony w pkt 1 sentencji wspomnianego postanowienia, państwo to twierdzi, iż jedynie powtarza ona argumenty podniesione już w pierwszej instancji i że również z tego powodu tę część jej argumentacji należy odrzucić jako niedopuszczalną.
39 Co się tyczy czwartego zarzutu odwołania, Republika Federalna Niemiec ponownie podnosi niedopuszczalność argumentów przywołanych przez Komisję na poparcie tego zarzutu ze względu na to, że w rzeczywistości kwestionuje ona ocenę okoliczności faktycznych dokonaną przez prezesa Sądu. Ponadto utrzymuje ona zasadniczo, że Komisja dopuściła się błędów w metodzie zastosowanej w jej obliczeniach, między innymi w zakresie, w jakim zastosowała do tego celu wartości dopuszczalne migracji ustalone w normie EN 71‑3. Błędy te doprowadziły ją do dokonania nieprawidłowego porównania poziomu ochrony zdrowia zapewnionego przez przepisy krajowe z poziomem gwarantowanym przepisami nowej dyrektywy w sprawie zabawek.
Ocena Trybunału
40 Artykuł 104 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem stanowi, że we wnioskach w przedmiocie środków tymczasowych należy określić „przedmiot sporu, wskazać okoliczności niecierpiące zwłoki, a także uprawdopodobnić z faktycznego i prawnego punktu widzenia konieczność zastosowania środka”. Sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych może zatem zawiesić wykonanie aktu i zastosować inne środki tymczasowe, jeśli uprawdopodobniono z faktycznego i prawnego punktu widzenia konieczność zastosowania takich środków (fumus boni iuris) i wykazano ich pilny charakter, w tym znaczeniu, że ich ustanowienie i obowiązywanie przed wydaniem orzeczenia co do istoty skargi jest niezbędne w celu uniknięcia poważnej i nieodwracalnej szkody dla interesów strony, która o nie wnosi. Przesłanki te są kumulatywne, wobec czego wnioski w przedmiocie środków tymczasowych winny zostać oddalone, gdy którakolwiek z nich nie jest spełniona [postanowienie prezesa Trybunału z dnia 14 października 1996 r. w sprawie C‑268/96 P(R) SCK i FNK przeciwko Komisji, Rec. s. I‑4971, pkt 30]. Sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych dokonuje także, w odpowiednim przypadku, wyważenia wchodzących w grę interesów (postanowienie prezesa Trybunału z dnia 23 lutego 2001 r. w sprawie C‑445/00 R Austria przeciwko Radzie, Rec. s. I‑1461, pkt 73).
– W przedmiocie fumus boni iuris
41 Należy przypomnieć na wstępie, że przesłanka fumus boni iuris jest spełniona, jeżeli na etapie postępowania w przedmiocie środka tymczasowego istnieje istotny spór, którego rozstrzygnięcie nie nasuwa się od razu, wobec czego na pierwszy rzut oka skarga nie jest pozbawiona poważnych podstaw (zob. podobnie postanowienia prezesa Trybunału: z dnia 13 czerwca 1989 r. w sprawie 56/89 R Publishers Association przeciwko Komisji, Rec. s. 1693, pkt 31; z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie C‑39/03 P‑R Komisja przeciwko Artegodan i in., Rec. s. I‑4485, pkt 40). Ponieważ celem postępowania w przedmiocie środka tymczasowego jest zagwarantowanie pełnej skuteczności ostatecznego orzeczenia, które ma zapaść w sprawie, aby uniknąć luki w ochronie prawnej zapewnianej przez Trybunał, sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych musi bowiem ograniczyć się do oceny „na pierwszy rzut oka” zasadności zarzutów w postępowaniu głównym w celu ustalenia, czy istnieje wystarczająco duże prawdopodobieństwo uwzględnienia skargi.
42 W zakresie, w jakim Komisja utrzymuje w niniejszej sprawie, że prezes Sądu nie uwzględnił ciężaru dowodu spoczywającego na państwie członkowskim, które na podstawie art. 114 ust. 4 TFUE wnosi o utrzymanie przepisu stanowiącego odstępstwo od dyrektywy harmonizującej, gdyż to państwo członkowskie powinno jej zdaniem wykazać, iż przepis ten gwarantuje lepszą ochronę zdrowia niż ochrona zapewniona przepisami tej dyrektywy, należy stwierdzić, że Komisja myli się co do charakteru oceny, której ma dokonać sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych, niezależnie od tego, jakiej materii dotyczy sprawa zawisła przed Sądem.
43 Specyficzny kontekst postępowania przewidzianego w art. 114 ust. 4 TFUE, a w szczególności fakt, że do państwa członkowskiego należy wykazanie, iż żądane przez nie odstępstwo od przepisów dyrektywy harmonizującej jest uzasadnione, jak też zakres uznania, którym dysponuje Komisja w tym względzie, są rzeczywiście istotne dla celów zbadania fumus boni iuris. Niemniej istotność ta oznacza jedynie, że sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych, badając, czy państwo członkowskie wnoszące o przyjęcie środka tymczasowego przedstawiło zarzuty, które mogą uprawdopodobnić na pierwszy rzut oka istnienie naruszenia popełnionego przez Komisję, a w konsekwencji istnienie fumus boni iuris, powinien uwzględnić fakt, że do państwa członkowskiego należy wykazanie na etapie postępowania administracyjnego, iż przesłanki zezwolenia na wnioskowane odstępstwo są spełnione. Istotność ta nie oznacza natomiast, że państwo członkowskie jest zobowiązane wykazać w sposób ostateczny na etapie postępowania w przedmiocie środka tymczasowego, że te przesłanki są spełnione. Jeżeli bowiem sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych musiałby zająć stanowisko co do tej ostatniej kwestii, orzekałby z konieczności co do aspektu zasadności skargi wniesionej przez dane państwo członkowskie i przekraczałby tym samym granice swoich kompetencji.
44 Wynika z tego, że prezes Sądu nie naruszył prawa, a w szczególności nie odwrócił ciężaru dowodu, orzekając w zaskarżonym postanowieniu, w szczególności w pkt 61 i 65, że zarzuty nieważności przywołane przez Republikę Federalną Niemiec przed Sądem nie są „na pierwszy rzut oka” pozbawione znaczenia.
45 Co się tyczy argumentacji Komisji, iż zaskarżone postanowienie zmusza ją do przyjęcia nowych przepisów w oparciu o informacje inne niż najbardziej aktualna wiedza naukowa i naruszenia tym samym obowiązku spoczywającego na niej na mocy art. 114 ust. 3 TFUE, zgodnie z którym „przyjmie jako podstawę wysoki poziom ochrony, uwzględniając w szczególności wszelkie zmiany oparte na faktach naukowych”, należy zaznaczyć, że prezes Sądu uznał w pkt 41–52 zaskarżonego postanowienia w odniesieniu do ołowiu i baru, a w pkt 53–67 w odniesieniu do antymonu, arsenu i rtęci, że Republika Federalna Niemiec przedstawiła argumenty, które mogły wykazać, że jej zarzuty podniesione w skardze, mające na celu poparcie tezy przeciwnej do tezy bronionej przez Komisję, nie były pozbawione podstaw. W kontekście niniejszego odwołania dotyczącego postępowania w przedmiocie środków tymczasowych sędziemu orzekającemu w ich przedmiocie można zarzucać, że naruszył wspomniany przepis, tylko jeżeli strona, która tak twierdzi, wykaże, że ustalenie wydaje się rażąco nieprawdziwe.
46 Należy stwierdzić w tym względzie, że – jak Republika Federalna Niemiec przedstawiła szczegółowo w odpowiedzi na odwołanie – jej argumenty dotyczące istoty sprawy opierają się zasadniczo na tym, że dopuszczalne wartości przyswajalności ustalone w jej przepisach krajowych bardziej chronią zdrowie dzieci niż wartości uzyskane na podstawie dopuszczalnych wartości migracji ustalonych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek.
47 Państwo to podkreśla, że o ile dopuszczalne wartości przyswajalności w mikrogramach szkodliwej substancji wchłanianej na dzień, czyli tolerowalne dzienne dawki absorpcji, ustalone w przepisach krajowych są takie same jak wartości ustalone w starej dyrektywie w sprawie zabawek, wartości dopuszczalne migracji dla materiałów składowych zabawek, które norma EN 71‑3 wyprowadziła z tej ostatniej dyrektywy, nie zostały transponowane w tych przepisach. Zdaniem tego państwa członkowskiego Komisja wypaczyła tym samym treść przepisów krajowych, stosując wartości dopuszczalne migracji ustalone w normie EN 71‑3 do obliczenia dopuszczalnych wartości przyswajalności, które następnie przyporządkowała do przepisów krajowych celem porównania tychże z dopuszczalnymi wartościami przyswajalności obliczonymi na podstawie dopuszczalnych wartości migracji ustalonych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek dla trzech rodzajów określonych w niej materiałów.
48 Republika Federalna Niemiec twierdzi, że określone w ten sposób dopuszczalne wartości przyswajalności, które Komisja przyporządkowała do przepisów krajowych w celu ich porównania, są wyższe niż dopuszczalne wartości przyswajalności rzeczywiście ustalone w samych przepisach krajowych. Z porównania dokonanego przez to państwo członkowskie między dopuszczalnymi wartościami przyswajalności ustalonymi w przepisach krajowych a wartościami uzyskanymi na podstawie dopuszczalnych wartości migracji ustalonych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek wynika, że przepisy krajowych dają wyższy poziom ochrony niż zapewniany przez tę dyrektywę, gdyż przewiduje ona wyższą tolerowalną dzienną dawkę absorpcji dla wszystkich stosowanych substancji, i to w trzech materiałach: zeskrobywanych, suchych i płynnych.
49 Tym samym zdaniem Republiki Federalnej Niemiec metoda przyjęta przez Komisję do celów jej obliczeń wartości dopuszczalnych jest błędna, co spowodowało, że dokonała ona nieprawidłowego porównania poziomu ochrony zdrowia zapewnionego przez przepisy krajowe z poziomem gwarantowanym przepisami nowej dyrektywy w sprawie zabawek.
50 Bez konieczności wypowiadania się co do zasadności argumentów przywołanych w postępowaniu głównym przez Republikę Federalną Niemiec ani co do argumentów przeciwnych Komisji, które to zadanie należy wyłącznie do kompetencji sądu orzekającego co do istoty sprawy, należy zaznaczyć, że argumenty tego państwa członkowskiego są wystarczająco przekonujące, aby pozwolić na stwierdzenie w ramach niniejszego odwołania, że prezes Sądu nie dopuścił się naruszenia art. 114 ust. 3 TFUE, dochodząc w pkt 51 zaskarżonego postanowienia, w odniesieniu do ołowiu i baru, jak też w pkt 65, w odniesieniu do antymonu, arsenu i rtęci, do wniosku, że zarzuty podniesione przez to państwo członkowskie przed Sądem nie są „na pierwszy rzut oka” pozbawione znaczenia. Z powyższego wynika również, że postanowienie to nie jest niespójne w znaczeniu, jakie Komisja nadaje w tytule zarzutu czwartego, z tego względu, że prezes Sądu doszedł do tych wniosków pomimo argumentów przeciwnych podniesionych przez Komisję. Z zastrzeżeniem zasadności jego oceny pilnego charakteru i wyważenia interesów, prezes Sądu nie przekroczył również granic swoich kompetencji jako sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych ani nie naruszył postanowień art. 114 TFUE, wyciągając konsekwencje z tych wniosków co do fumus boni iuris i nakazując tym samym – jedynie tymczasowo – Komisji, by zezwoliła na utrzymanie przepisów krajowych.
– W przedmiocie pilnego charakteru i wyważenia interesów
51 W zakresie, w jakim Komisja zarzuca prezesowi Sądu w odniesieniu do antymonu, arsenu i rtęci, że odwrócił ciężar dowodu ze względu na to, iż uznał w pkt 78 i 79 zaskarżonego postanowienia, że „nic nie pozwala wykluczyć” wniosku, iż przepisy krajowe zapewniają lepszy poziom ochrony zdrowia niż poziom gwarantowany w nowej dyrektywie w sprawie zabawek, należy przypomnieć na wstępie, że w celu oceny istnienia poważnej i nieodwracalnej szkody prezes Sądu musiał logicznie założyć, iż zarzuty przedstawione w postępowaniu głównym przez Republikę Federalną Niemiec były możliwe do przyjęcia [zob. analogicznie postanowienie wiceprezesa Trybunału z dnia 10 września 2013 r. w sprawie C‑278/13 P(R) Komisja przeciwko Pilkington Group, pkt 38].
52 Poważną i nieodwracalną szkodą, której prawdopodobne wystąpienie należy wykazać, jest bowiem szkoda, która wynikałaby ewentualnie z odmowy zarządzenia wnioskowanego środka tymczasowego, w przypadku gdyby skarga została następnie uwzględniona, a więc szkodę należy oceniać, wychodząc z tego założenia, przy czym nie implikuje to jakiegokolwiek zajęcia stanowiska przez sędziego orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych odnośnie do zarzutów podniesionych w skardze. Tym samym argumenty przywołane przez Komisję, która opiera się na ciężarze dowodu spoczywającym na etapie postępowania administracyjnego na państwie członkowskim, które wnosi o odstępstwo od dyrektywy harmonizującej na podstawie art. 114 ust. 4 TFUE, nie mogą podważyć dokonanej przez sędziego orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych oceny przesłanki dotyczącej pilnego charakteru. Co się tyczy bardziej szczegółowego argumentu dotyczącego faktu, że prezes Sądu wspomniał w pkt 76 zaskarżonego postanowienia o „renacjonalizacji” polityki zdrowia, która zasadniczo jest dopuszczalna zgodnie z art. 114 ust. 4 TFUE, wystarczy stwierdzić, że z tych samych powodów co wyżej wymienione to zastrzeżenie nie może podważać tej oceny, przy czym nie ma potrzeby zajmowania stanowiska co do istotności tej kwalifikacji procedury przewidzianej w tym przepisie.
53 Co się tyczy argumentu Komisji, iż nawet przy założeniu, że przepisy krajowe zapewniają lepszy poziom ochrony niż przepisy nowej dyrektywy w sprawie zabawek, te ostatnie powinny jeszcze zagrażać zdrowiu dzieci w sposób poważny i nieodwracalny, należy zauważyć, że prezes Sądu słusznie podkreślił w pkt 71–73 zaskarżonego postanowienia znaczenie zasady ostrożności w niniejszym kontekście.
54 Zgodnie z tą zasadą jeżeli występuje niepewność co do istnienia lub zakresu zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, instytucje Unii wspólnotowe mogą przyjąć w zastosowaniu tej zasady środki ochrony bez konieczności oczekiwania, aż realność i waga tego zagrożenia zostaną w pełni udowodnione (wyroki: z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie C‑157/96 National Union Farmers’ i in., Rec. s. I‑2211, pkt 63; a także z dnia 12 stycznia 2006 r. w sprawie C‑504/04 Agrarproduktion Staebelow, Zb.Orz. s. I‑679, pkt 39). Wynika z tego, że sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych nie dopuścił się w niniejszym przypadku naruszenia prawa, uznając w ramach swojej oceny prawdopodobnego wystąpienia poważnej i nieodwracalnej szkody i z zastrzeżeniem oceny wyważenia interesów, że nawet tymczasowe zastosowanie wartości, które mogłyby nie być najbardziej skuteczne do celów ochrony zdrowia ludzi, a w szczególności zdrowia dzieci, jest wystarczające dla wykazania z wystarczającym stopniem prawdopodobieństwa wystąpienia w przyszłości poważnej i nieodwracalnej szkody.
55 Co się tyczy argumentu Komisji, iż rząd niemiecki wyraźnie przyznał w piśmie z dnia 2 marca 2011 r., że wartości ustalone dla antymonu i rtęci w nowej dyrektywie w sprawie zabawek nie przekraczają tolerowalnej dziennej absorpcji całkowitej, co zostało zresztą potwierdzone przez federalny instytut oceny zagrożeń w opinii z dnia 12 stycznia 2011 r., należy stwierdzić, że Komisja podnosi w ten sposób kwestię oceny okoliczności faktycznych, której prezes Sądu nie zbadał w sposób wyraźny w zaskarżonym postanowieniu, nie zarzucając mu jednak przeinaczenia okoliczności faktycznych w tym względzie.
56 Argument ten należy zatem odrzucić jako niedopuszczalny. Należy bowiem przypomnieć, że zgodnie z art. 256 TFUE i art. 58 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które mają zastosowanie również do odwołań wniesionych na podstawie art. 57 akapit drugi tego statutu, odwołanie jest ograniczone do kwestii prawnych, z wyłączeniem oceny okoliczności faktycznych. Tym samym jedynie Sąd jest właściwy do dokonywania, po pierwsze, ustaleń faktycznych, a po drugie, oceny tych okoliczności faktycznych. Ocena okoliczności faktycznych nie stanowi zatem, z wyjątkiem przypadków wypaczenia dowodów przedstawionych Sądowi, kwestii prawnej, podlegającej jako taka kontroli Trybunału w ramach odwołania (zob. podobnie postanowienie prezesa Trybunału z dnia 24 lipca 2003 r. w sprawie C‑233/03 P(R) Linea GIG przeciwko Komisji, Rec. s. I‑7911, pkt 34–36].
57 Należy w każdym wypadku zaznaczyć, że Republika Federalna Niemiec przedstawiła zarówno przed Sądem, jak i Trybunałem w ramach niniejszego postępowania w przedmiocie środków tymczasowych powody, dla których uważa, że prawdopodobne wystąpienie poważnej i nieodwracalnej szkody zostało wykazane w niniejszym przypadku w odniesieniu do wspomnianych pięciu substancji. Podniosła ona między innymi, że zdrowie ludzi, a przede wszystkim dzieci, jest samo w sobie wartością szczególnie ważną. Niezależnie bowiem od dowodów i argumentów, które Republika Federalna Niemiec przywołała na etapie postępowania administracyjnego, wystarczy zaznaczyć, że zgodnie z tym, co orzeczono w pkt 54 niniejszego postanowienia, prezes Sądu, opierając się w szczególności na zasadzie ostrożności, nie dopuścił się naruszenia prawa w tym względzie.
58 W końcu w zakresie, w jakim Komisja utrzymuje, że naruszenie prawa, które podnosi ona w odniesieniu do ciężaru dowodu, dotyczy również oceny wyważenia interesów dokonanej przez sędziego orzekającego w przedmiocie środków tymczasowych, należy zaznaczyć, że nie przedstawia ona konkretnej argumentacji w tym względzie. Kwestia wyważenia interesów zostanie więc zbadana w ramach piątego zarzutu odwołania, który dotyczy tego aspektu zaskarżonego postanowienia.
59 Z powyższego wynika, że zarzuty pierwszy i czwarty podniesione przez Komisję w uzasadnieniu odwołania należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego przeinaczenia okoliczności faktycznych
Argumentacja stron
60 Zdaniem Komisji prezes Sądu przeinaczył okoliczności faktyczne w pkt 62 zaskarżonego postanowienia, wychodząc z założenia, że niższe wartości dopuszczalne określone w przepisach krajowych dotyczą zabawek „zeskrobanych”, w tym znaczeniu, iż są one szczególnie zużyte, podczas gdy w rzeczywistości chodzi o materiały składowe zabawek, które mogą być wchłonięte przez dzieci dopiero po zeskrobaniu przez nie. Komisja utrzymuje, że gdyby prezes Sądu nie przeinaczył okoliczności faktycznych, mógłby uwzględnić wniosek wyłącznie w odniesieniu do materiałów zeskrobywanych i oddalić go w odniesieniu do materiałów płynnych lub sproszkowanych. Z powodu przeinaczenia okoliczności faktycznych pozbawił się on tej możliwości w swoim postanowieniu.
61 Republika Federalna Niemiec uważa, że prezes Sądu nie przeinaczył okoliczności faktycznych, i twierdzi, że w każdym wypadku krytykowany przez Komisję w tym względzie punkt zaskarżonego postanowienia nie stanowi niezbędnego oparcia dla wniosku, do którego sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych doszedł w odniesieniu do fumus boni iuris.
Ocena Trybunału
62 Należy zaznaczyć, że przeinaczenie okoliczności faktycznych podnoszone przez Komisję w odniesieniu do pkt 62 zaskarżonego postanowienia nie ma żadnego wpływu na ogólną ocenę fumus boni iuris dokonaną przez prezesa Sądu w pkt 53–67 tego postanowienia, jeżeli chodzi o antymon, arsen i rtęć. Nawet bowiem przy założeniu, że dokonał on błędnej interpretacji zawartych w aktach odniesień do pojęcia dostępności zabawek zeskrobywanych, wychodząc z założenia, iż te ostatnie muszą być szczególnie zużyte, zaznaczył on również słusznie we wspomnianym pkt 62, że Komisja sama przyznała, iż zgodnie z jej własną metodą przeliczeniową wartości dopuszczalne zawarte w przepisach krajowych w odniesieniu do materiału zeskrobywanego bardziej chronią zdrowie dzieci niż wartości ustalone w nowej dyrektywie w sprawie zabawek. To stwierdzenie wystarczy w tym względzie do poparcia wniosku, do jakiego prezes Sądu doszedł we wspomnianym pkt 67, zgodnie z którym przesłanka dotycząca fumus boni iuris jest spełniona w odniesieniu do wspomnianych trzech substancji, jeżeli chodzi o materiał zeskrobywany.
63 Wynika z tego, że drugi zarzut podniesiony przez Komisję na poparcie jej odwołania jest bezskuteczny i jako taki powinien zostać oddalony.
W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego niewystarczającego uzasadnienia
Argumentacja stron
64 Komisja zarzuca prezesowi Sądu, że nie wyjaśnił powodów, dla których uznał, że jej argumentacja, zgodnie z którą nowa dyrektywa w sprawie zabawek lepiej chroni zdrowie dzieci, nie ma znaczenia, podczas gdy takie wyjaśnienie jest niezbędne z uwagi na zależność między regułą i odstępstwem od niej w kontekście art. 114 ust. 4 TFUE. Komisja wskazuje drugi brak w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, podnosząc, że w spornej decyzji nie zbadała w odniesieniu do antymonu, arsenu i rtęci, czy występuje arbitralna dyskryminacja, ukryte ograniczenie w handlu lub przeszkoda w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego, podczas gdy we wspomnianym postanowieniu prezes Sądu sam dokonał tej oceny, ograniczając się do powtórzenia w tym kontekście argumentacji Republiki Federalnej Niemiec, zgodnie z którą rozumowanie dotyczące tych warunków mających na celu zapewnienie niezakłóconej konkurencji przyjęte w odniesieniu do ołowiu, baru, nitrozoamin oraz substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin można z łatwością przenieść na inne substancje, gdyż przepisy krajowe są jego zdaniem takie same. To uzasadnienie jest niewystarczające, ponieważ elementem decydującym nie jest identyczność wspomnianych przepisów, lecz sytuacja na rynku. Sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych powtórnie zastąpił swoją oceną ocenę właściwych instancji.
65 Republika Federalna Niemiec uważa, że żaden z argumentów podniesionych przez Komisję w tym względzie nie wykazuje istnienia braku w uzasadnieniu, który mógłby powodować nieprawidłowość zaskarżonego postanowienia.
Ocena Trybunału
66 Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że wyroki Sądu powinny być wystarczająco uzasadnione, aby Trybunał mógł przeprowadzić kontrolę sądową (zob. podobnie w szczególności wyroki z dnia 14 maja 1998 r. w sprawie C‑259/96 P Rada przeciwko de Nil i Impens, Rec. s. I‑2915, pkt 32; z dnia 16 marca 2000 r. w sprawach połączonych C‑395/96 P i C‑396/96 P Compagnie maritime belge transports i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I‑1365, pkt 106; a także z dnia 18 października 2012 r. w sprawach połączonych C‑101/11 P i C‑102/11 P Neuman i in. przeciwko José Manuel Baena Grupo, pkt 80). W tym względzie wystarcza, by rozumowanie było jasne i zrozumiałe, a ponadto by mogło uzasadniać wniosek, który ma wspierać (wyrok z dnia 4 października 2007 r. w sprawie C‑311/05 P Naipes Heraclio Fournier przeciwko OHIM, pkt 53).
67 Co się tyczy zastrzeżenia Komisji, zgodnie z którym prezes Sądu nie uzasadnił wystarczająco odrzucenia argumentacji, w której utrzymywała ona, że nowa dyrektywa w sprawie zabawek lepiej chroni zdrowie dzieci niż przepisy krajowe, należy zaznaczyć, że prezes Sądu, którego badanie co do istoty musiało dotyczyć wyłącznie istnienia fumus boni iuris, przedstawił w wystarczający prawnie sposób w pkt 40–67 zaskarżonego postanowienia powody, dla których uznał pomimo tej argumentacji, że przesłanka dotycząca fumus boni iuris jest spełniona. Co się tyczy podnoszonego znaczenia zależności między regułą a odstępstwem od niej w kontekście art. 114 ust. 4 TFUE, wystarczy odesłać do pkt 42–44 niniejszego postanowienia, z których wynika, że prezes Sądu nie dopuścił się naruszenia prawa, jeżeli chodzi o ciężar dowodu, który spoczywał na Republice Federalnej Niemiec w ramach postępowania w przedmiocie środków tymczasowych.
68 Co się tyczy zastrzeżenia, że prezes Sądu nie uzasadnił wystarczająco w pkt 66 zaskarżonego postanowienia swojego rozumowania dotyczącego tego, czy występuje arbitralna dyskryminacja, ukryte ograniczenie w handlu lub przeszkoda w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego w odniesieniu do antymonu, arsenu i rtęci, gdyż ograniczył się do powtórzenia argumentacji Republiki Federalnej Niemiec, zgodnie z którą rozumowanie dotyczące tych warunków mających na celu zapewnienie niezakłóconej konkurencji przyjęte w odniesieniu do ołowiu, baru, nitrozoamin oraz substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin można z łatwością przenieść na inne substancje, gdyż przepisy krajowe są takie same, należy podkreślić, że prezes Sądu, jako sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych, był zobowiązany zbadać wyłącznie istnienie fumus boni iuris względem braku wspomnianych warunków, a nie czy warunki te jako takie występują w sposób ostateczny. Ponadto fakt, iż sędzia orzekający w przedmiocie środków tymczasowych posługuje się w swoim rozumowaniu w odniesieniu do konkretnej kwestii faktycznej lub prawnej argumentami jednej lub drugiej strony, nie może jako taki stanowić braku uzasadnienia.
69 W kontekście rozpatrywanego przezeń wniosku w przedmiocie środków tymczasowych prezes Sądu przyjął więc odpowiednie uzasadnienie, pozwalające Trybunałowi na zrozumienie powodów, które doprowadziły go do wniosku, iż istnieje fumus boni iuris w odniesieniu do braku arbitralnej dyskryminacji, ukrytego ograniczenia w handlu i przeszkody w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego w przypadku antymonu, arsenu i rtęci, gdyż jego zdaniem rozumowanie Komisji dotyczące warunków mających na celu zagwarantowanie niezakłóconej konkurencji dla ołowiu, baru, nitrozoamin oraz substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin można było przenieść na trzy pozostałe z wymienionych substancji, ponieważ przepisy krajowe są identyczne w tym względzie dla wszystkich tych substancji.
70 Wynika z tego, że zarzut trzeci podniesiony przez Komisję na poparcie odwołania należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu piątego, dotyczącego błędów przy wyważeniu interesów
Argumentacja stron
71 Komisja twierdzi, że w zaskarżonym postanowieniu prezes Sądu ograniczył się do przyjęcia argumentacji Republiki Federalnej Niemiec, zgodnie z którą interes tej instytucji jest ograniczony do funkcjonowania rynku wewnętrznego. Komisja kwestionuje tę tezę i podkreśla, że broniony przez nią w niniejszym przypadku interes polega na poszanowaniu woli ustawodawcy unijnego wyrażonej w nowej dyrektywie w sprawie zabawek. W praktyce interes ten dotyczy przede wszystkim ochrony zdrowia dzieci, a nie tylko rynku wewnętrznego. Aby w optymalny sposób zagwarantować tę ochronę zdrowia, dyrektywa ta opiera się, jak Komisja podniosła w ramach zarzutów pierwszego i czwartego oraz zgodnie z wymogami art. 114 ust. 3 TFUE, na najbardziej aktualnej wiedzy naukowej. Zaskarżone postanowienie w ogóle nie uwzględnia tego interesu przy wyważeniu interesów.
72 Republika Federalna Niemiec utrzymuje, że nowa dyrektywa w sprawie zabawek, jako środek harmonizujący przyjęty na podstawie art. 114 ust. 1 TFUE mający na celu ustanowienie rynku wewnętrznego, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo zabawek, nie może mieć jako głównego celu ochrony zdrowia dzieci, wbrew temu, co twierdzi Komisja. Ze względu na to, że prezes Sądu nie popełnił żadnego błędu w tym względzie, zarzutu piątego nie można uwzględnić.
Ocena Trybunału
73 Należy zauważyć, że w ramach postępowania w przedmiocie środków tymczasowych wszczętego przed prezesem Sądu przez Republikę Federalną Niemiec Komisja wniosła o oddalenie wniosku w przedmiocie środków tymczasowych, aby umożliwić stosowanie od dnia 21 lipca 2013 r. dopuszczalnych wartości migracji ustalonych w nowej dyrektywie w sprawie zabawek w całej Unii, ponieważ oddaliła ona wniosek o odstępstwo złożony przez to państwo członkowskie na podstawie art. 114 ust. 4 TFUE.
74 Między stronami jest bezsporne, że nowa dyrektywa w sprawie zabawek jest środkiem harmonizującym w rozumieniu art. 114 ust. 4 TFUE. Ponadto został on przyjęty na podstawie art. 95 WE, to jest przepisu, który został przejęty w art. 114 ust. 1 TFUE. Przepis ten ustanawia reguły mające zastosowanie, aby osiągnąć cele określone w art. 26 TFUE, a mianowicie zasadniczo te, które pozwolą na ustanowienie rynku wewnętrznego. Tym samym, z uwagi na podstawę prawną przyjęcia nowej dyrektywy w sprawie zabawek, głównym celem tej dyrektywy jest siłą rzeczy harmonizacja reguł krajowych w dziedzinie przez nią regulowanej, to jest w dziedzinie bezpieczeństwa zabawek, a więc to ten cel leży u podstaw interesu Komisji w doprowadzeniu do stosowania tej dyrektywy w terminie.
75 Należy bowiem przypomnieć, że art. 168 ust. 5 TFUE wyłącza wszelką harmonizację przepisów ustawowych i wykonawczych państw członkowskich mających na celu ochronę i poprawę zdrowia ludzkiego. Trybunał orzekł już wprawdzie, że środki harmonizujące przyjęte na podstawie innych postanowień prawa pierwotnego traktatu mogą mieć wpływ na ochronę zdrowia ludzkiego, a ust. 1 akapit pierwszy tego artykułu przewiduje ponadto, że przy określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Unii należy zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego, a art. 114 ust. 3 TFUE stanowi, że Parlament Europejski i Rada starają się również osiągnąć ten cel w ramach swoich kompetencji dotyczących utworzenia rynku wewnętrznego (zob. podobnie wyroki: z dnia 5 października 2000 r. w sprawie C‑376/98 Niemcy przeciwko Parlamentowi i Radzie, Rec. s. I‑8419, pkt 77, 78; z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie C‑380/03 Niemcy przeciwko Parlamentowi i Radzie, Zb.Orz. s. I‑11573, pkt 93–95), jednakże inne postanowienia prawa pierwotnego nie mogą być stosowane jako podstawa prawna w celu obejścia wyraźnego wyłączenia wszelkiej harmonizacji w celu ochrony i poprawy zdrowia ludzkiego, przewidzianego w art. 168 ust. 5 TFUE (zob. podobnie ww. wyrok z dnia 5 października 2000 r. w sprawie Niemcy przeciwko Parlamentowi i Radzie, pkt 79).
76 Z orzecznictwa Trybunału wynika więc, że w ramach postępowania w przedmiocie środków tymczasowych takiego jak będące przedmiotem niniejszego odwołania celem, który należy faktycznie uznać za leżący u podstaw interesu bronionego przez Komisję w ramach tego postępowania, jest cel harmonizacji ustawodawstw krajowych w dziedzinie bezpieczeństwa zabawek, a nie cel ochrony zdrowia dzieci jako taki.
77 Z powyższego wynika, że po przeprowadzeniu w pkt 82 i 83 zaskarżonego postanowienia wyważenia interesów za pomocą porównania między interesem Republiki Federalnej Niemiec w utrzymaniu przepisów krajowych w celu ochrony zdrowia dzieci a interesem Komisji w oddaleniu wniosku w przedmiocie środków tymczasowych, tak aby przepisy zharmonizowane przyjęte przez ustawodawcę Unijnego w nowej dyrektywie w sprawie zabawek mogły być stosowane od dnia 21 lipca 2013 r. na całym rynku wewnętrznym, w tym w Niemczech, prezes Sądu słusznie doszedł do wniosku w tymże pkt 83, że interes Komisji musi ustąpić przed interesem tego państwa członkowskiego w utrzymaniu przepisów krajowych.
78 W konsekwencji należy oddalić zarzut piąty podniesiony przez Komisję na poparcie odwołania.
W przedmiocie uwag Komisji dotyczących najnowszych działań podjętych w odniesieniu do baru i ołowiu
79 W zakresie, w jakim Komisja powiadomiła Trybunał na końcu swojego odwołania o fakcie, że rozporządzeniem Komisji (UE) nr 681/2013 z dnia 17 lipca 2013 r. zmieniającym część III załącznika II do dyrektywy 2009/48 (Dz.U. L 195, s. 16) obniżyła wartości dopuszczalne migracji ustalone dla baru, wystarczy stwierdzić, że ponieważ Republika Federalna Niemiec powiadomiła Trybunał, iż jej zdaniem środek ten nie idzie wystarczająco daleko, nie wchodzi on w ramy niniejszego sporu. Fakt, iż przewidziane jest ewentualne obniżenie wartości dotyczących ołowiu, tym bardziej nie może mieć wpływu na niniejsze postępowanie.
80 Ponieważ nie można uznać żadnego z zarzutów podniesionych przez Komisję na poparcie jej odwołania, należy oddalić je w całości.
W przedmiocie kosztów
81 Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1 tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Republika Federalna Niemiec wniosła o obciążenie Komisji, a ta przegrała sprawę, należy obciążyć ją kosztami postępowania.
Z powyższych względów wiceprezes Trybunału postanawia, co następuje:
1) Odwołanie zostaje oddalone.
2) Komisja Europejska zostaje obciążona kosztami postępowania.
Podpisy