WYROK TRYBUNAŁU (czwarta izba)
z dnia 3 lipca 2019 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Artykuł 267 TFUE – Prawo do skutecznego środka prawnego – Zakres kontroli aktu prawa Unii Europejskiej przez sąd krajowy – Rozporządzenie (WE) nr 1225/2009 – Artykuł 15 ust. 2 – Przekazanie państwom członkowskim nie później niż na 10 dni roboczych przed posiedzeniem Komitetu Doradczego wszelkich istotnych informacji – Pojęcie „istotnych informacji” – Istotne wymogi proceduralne – Rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 723/2011 – Rozszerzenie cła antydumpingowego nałożonego na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chin na przywóz tych produktów wysyłanych z Malezji – Ważność
W sprawie C‑644/17
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Hoge Raad der Nederlanden (sąd najwyższy Niderlandów) postanowieniem z dnia 10 listopada 2017 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 17 listopada 2017 r., w postępowaniu wszczętym przez
Eurobolt BV
przy udziale
Staatssecretaris van Finaciën,
TRYBUNAŁ (czwarta izba),
w składzie: M. Vilaras, prezes izby, K. Jürimäe, D. Šváby, S. Rodin (sprawozdawca) i N. Piçarra, sędziowie,
rzecznik generalny: G. Hogan,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi przedstawione:
– w imieniu Eurobolt BV przez C. van Oostena,
– w imieniu rządu niderlandzkiego przez M.K. Bulterman i M.A.M. de Ree, działające w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu włoskiego przez G. Palmieri, działającą w charakterze pełnomocnika, wspieraną przez F. De Lucę oraz P. Gentilego, avvocati dello Stato,
– w imieniu Rady Unii Europejskiej przez H. Marcos Fraile oraz B. Driessena, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez N. Tuominen, avocat,
– w imieniu Komisji Europejskiej przez F. Ronkes Agerbeeka, H. Krämera, N. Kuplewatzky’ego oraz T. Maxiana Ruschego, działających w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 28 lutego 2019 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 15 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej (Dz.U. 2009, L 343, s. 51; sprostowanie Dz.U. 2010, L 7, s. 22, zwanego dalej „rozporządzeniem podstawowym”), art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”), a także ważności rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 723/2011 z dnia 18 lipca 2011 r. rozszerzającego ostateczne cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali wysyłanych z Malezji, zgłoszonych lub niezgłoszonych jako pochodzące z Malezji (Dz.U. 2011, L 194, s. 6).
2 Wniosek ów został złożony w ramach postępowania wszczętego przez Eurobolt BV, którego przedmiotem jest nałożenie ceł antydumpingowych na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali do Unii Europejskiej.
Ramy prawne
3 W okresie istotnym dla okoliczności sporu rozstrzyganego w postępowaniu głównym przyjmowanie środków antydumpingowych przez Unię podlegało przepisom rozporządzenia podstawowego.
4 Motywy 12, 24 i 25 tego rozporządzenia stanowiły:
„(12) Konieczne jest ustanowienie sposobu zawiadamiania zainteresowanych stron o informacjach wymaganych przez władze, zapewnienia im możliwości udostępnienia wszystkich dowodów istotnych w sprawie oraz możliwości obrony własnych interesów. Należy jasno określić zasady i procedury postępowania, w szczególności umożliwić zainteresowanym stronom dokonanie zgłoszenia do postępowania, zaprezentowanie własnych opinii i przekazanie informacji w określonych terminach, jeżeli te opinie i informacje mają zostać uwzględnione. Właściwe jest określenie warunków, w których zainteresowana strona będzie miała dostęp do informacji udostępnionych przez inne strony i możliwość ich skomentowania. […]
[…]
(24) Niezbędne jest zapewnienie konsultacji Komitetu Doradczego na zwykłych i wyszczególnionych etapach postępowania. Komitet powinien składać się z przedstawicieli państw członkowskich i przedstawiciela Komisji pełniącego funkcję przewodniczącego.
(25) Informacje dostarczane państwom członkowskim w Komitecie Doradczym mają często wysoce techniczny charakter i zawierają szczegółowe analizy ekonomiczne i prawne. Aby zapewnić państwom członkowskim wystarczającą ilość czasu na rozważenie tych informacji, należy wysyłać je w odpowiednim terminie przed datą posiedzenia ustaloną przez przewodniczącego Komitetu Doradczego”.
5 Zgodnie z art. 6 ust. 7 rozporządzenia podstawowego:
„Wnioskodawcy postępowania, importerzy, eksporterzy, ich reprezentatywne zrzeszenia, organizacje użytkowników i konsumentów, zgłaszający się zgodnie z art. 5 ust. 10, oraz przedstawiciele kraju wywozu mogą na pisemny wniosek zapoznać się ze wszystkimi informacjami przekazanymi przez każdą ze stron postępowania istotnymi dla ich sprawy, nieobjętymi klauzulą poufności w rozumieniu art. 19 i wykorzystywanymi podczas postępowania, z wyjątkiem wewnętrznych dokumentów opracowanych przez organy Wspólnoty lub państw członkowskich. Strony te mogą odnosić się do uzyskanych informacji, zaś ich komentarze będą brane pod uwagę, o ile zostaną odpowiednio uzasadnione”.
6 Artykuł 13 tego rozporządzenia, zatytułowany „Obejście środków”, stanowił:
„1. Cła antydumpingowe nałożone na podstawie niniejszego rozporządzenia można rozszerzyć tak, aby objęły przywóz z państw trzecich, których dotyczy środek produktów podobnych, zarówno nieznacznie zmodyfikowanych jak też niemodyfikowanych, lub nieznacznie zmodyfikowanych produktów podobnych, lub też ich części, w przypadku gdy obowiązujące środki są obchodzone. Cła antydumpingowe nieprzekraczające pozostałych ceł antydumpingowych nałożonych stosownie do art. 9 ust. 5 można rozszerzyć tak, aby objęły przywożone towary od przedsiębiorców korzystających z ceł indywidualnych w krajach, których dotyczy środek, w przypadku gdy obowiązujące środki są obchodzone. Obejście ceł określa się jako zmianę struktury handlu między państwami trzecimi a Wspólnotą lub między poszczególnymi przedsiębiorcami w kraju, którego dotyczy środek, a Wspólnotą, wynikającą z praktyki, procesu lub prac niemających racjonalnych przyczyn ani ekonomicznego uzasadnienia, poza nałożonym cłem, przy czym istnieją dowody szkody lub osłabienia skutków naprawczych cła w odniesieniu do cen lub ilości podobnych produktów, jak również dowody na istnienie dumpingu w odniesieniu do normalnych wartości uprzednio ustalonych dla tych produktów, jeśli jest to konieczne stosownie do przepisów art. 2.
[…]
3. Postępowania na mocy niniejszego artykułu wszczyna się z inicjatywy Komisji, na wniosek państwa członkowskiego lub każdej zainteresowanej strony w przypadkach, gdy wniosek zawiera wystarczające dowody dotyczące czynników wymienionych w ust. 1. Wszczęcie następuje po zasięgnięciu opinii Komitetu Doradczego w drodze rozporządzenia Komisji, które może także nakazać organom celnym odprawienie przywozu z zastrzeżeniem rejestracji zgodnie z art. 14 ust. 5 lub żądania gwarancji. Postępowania prowadzone są przez Komisję, której mogą towarzyszyć organy celne, i są kończone w ciągu dziewięciu miesięcy. W przypadku gdy ostatecznie ustalone fakty uzasadnią rozszerzanie środków, rozszerzenia tego dokonuje Rada na wniosek Komisji, po zasięgnięciu opinii Komitetu Doradczego. Rada przyjmuje wniosek, chyba że w terminie miesiąca od jego złożenia zostanie on odrzucony zwykłą większością głosów przez Komisję [chyba że w terminie miesiąca od złożenia wniosku przez Komisję zostanie on odrzucony przez Radę zwykłą większością głosów]. Rozszerzenie skutkuje począwszy od daty nałożenia obowiązku rejestracji na podstawie art. 14 ust. 5 lub żądania gwarancji. Odpowiednie przepisy proceduralne niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do wszczynania i prowadzenia postępowań mają zastosowanie na podstawie niniejszego artykułu.
[…]”.
7 Artykuł 15 tego rozporządzenia, zatytułowany „Konsultacje”, miał następujące brzmienie:
„1. Wszelkie konsultacje przewidziane w niniejszym rozporządzeniu prowadzi się w ramach Komitetu Doradczego, w którego skład wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich oraz przedstawiciel Komisji jako przewodniczący. Konsultacje przeprowadza się niezwłocznie na wniosek państwa członkowskiego lub z inicjatywy Komisji, w każdym przypadku w okresie umożliwiającym przestrzeganie terminów określonych w niniejszym rozporządzeniu.
2. Komitet obraduje po zwołaniu przez przewodniczącego. Przewodniczący bezzwłocznie, jednak nie później niż na 10 dni [roboczych] przed posiedzeniem, przekazuje państwom członkowskim wszelkie istotne informacje.
3. Gdy jest to niezbędne, konsultacje mogą być prowadzone wyłącznie w formie pisemnej; w takich przypadkach Komisja zawiadamia o tym fakcie państwa członkowskie i wyznacza termin, w którym mogą one wyrażać swoje opinie lub wnioskować o konsultacje ustne, które organizuje przewodniczący, pod warunkiem że konsultacje te mogą być przeprowadzone w okresie umożliwiającym przestrzeganie terminów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.
4. Konsultacje obejmują w szczególności:
a) istnienie dumpingu i metody ustalania marginesu dumpingu;
b) istnienie i zakres szkody;
c) związek przyczynowy między przywozem towarów po cenach dumpingowych i szkodą;
d) środki, które w danych okolicznościach mogą zapobiec szkodzie lub naprawić szkodę spowodowaną dumpingiem, jak również sposoby wprowadzenia w życie tych środków”.
8 W dniu 26 stycznia 2009 r. Rada przyjęła rozporządzenie (WE) nr 91/2009 nakładające ostateczne cło antydumpingowe na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej (Dz.U. 2009, L 29, s. 1).
9 Rozporządzeniem (UE) nr 966/2010 z dnia 27 października 2010 r. wszczynającym dochodzenie w sprawie możliwego obchodzenia środków antydumpingowych nałożonych na mocy rozporządzenia nr 91/2009 w drodze przywozu niektórych elementów żelaza lub stali wysyłanych z Malezji, zgłoszonych lub niezgłoszonych jako pochodzące z Malezji, i poddającym ten przywóz rejestracji (Dz.U. 2010, L 282, s. 29), Komisja wszczęła zgodnie z art. 13 ust. 3 rozporządzenia podstawowego z własnej inicjatywy dochodzenie w sprawie ewentualnego obejścia środków antydumpingowych wprowadzonych względem przywozu niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chin.
10 Ponadto w art. 2 rozporządzenia nr 966/2010 Komisja nakazała organom celnym, by dokonano rejestracji przywozu objętego zakresem tego rozporządzenia.
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
11 Eurobolt jest spółką z siedzibą w ’s-Heerenberg (Niderlandy), która sprzedaje elementy złączne z żelaza i stali, nabywane od producentów i dostawców mających siedzibę w Azji w celu ich sprzedaży w Unii.
12 Po nałożeniu – na mocy rozporządzenia nr 91/2009 – ostatecznego cła antydumpingowego na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chin Eurobolt nabył takie elementy złączne od dwóch producentów z siedzibą w Malezji, mianowicie od TZ Fasteners (zwanego dalej „TZ”) i HBS Fasteners Manufacturing (zwanego dalej „HBS”).
13 W okresie od 29 października 2010 r. do 4 sierpnia 2011 r. Eurobolt złożył w Niderlandach 32 zgłoszenia w celu dopuszczenia do swobodnego obrotu elementów złącznych ze stali zakupionych od HBS i TZ. Jako kraj pochodzenia została podana Malezja. Zgodnie z rozporządzeniem nr 966/2010 organy celne zarejestrowały te elementy złączne i dopuściły je do swobodnego obrotu bez pobierania ceł antydumpingowych.
14 Po opublikowaniu tego rozporządzenia władze Chińskiej Republiki Ludowej i Malezji, importerzy znani w tych krajach, w tym Eurobolt, oraz zainteresowane podmioty z tej branży w Unii zostali poinformowani przez Komisję o wszczęciu dochodzenia przewidzianego w tym rozporządzeniu.
15 HBS i TZ zgłosiły się do Komisji w związku z tymże dochodzeniem i przedłożyły odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu antydumpingowym. Jako strona zainteresowana zgłosił się również Eurobolt.
16 Pismem z dnia 26 maja 2011 r. Komisja zakomunikowała Euroboltowi swoje wstępne ustalenia dokonane w ramach dochodzenia. Eurobolt ustosunkował się do tego pisma w wyznaczonym mu terminie, w dniu 13 czerwca 2011 r., na piśmie. Komitet Doradczy zebrał się w dniu 15 czerwca 2011 r.
17 W rozporządzeniu wykonawczym nr 723/2011 ostateczne cło antydumpingowe nałożone na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali z Chin zostało rozszerzone na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali wysyłanych z Malezji, zgłoszonych lub niezgłoszonych jako pochodzące z Malezji.
18 Po wejściu w życie tego rozporządzenia wykonawczego właściwe władze niderlandzkie przeprowadziły w Eurobolt kontrolę po przywozie, w wyniku której wezwano tę spółkę do zapłaty ceł antydumpingowych w wysokości 587 802,20 EUR.
19 W następstwie oddalenia zażalenia na pobieranie tych ceł antydumpingowych złożonego w urzędzie celnym w Nijmegen (Niderlandy) Eurobolt wniósł skargę do rechtbank Noord-Holland (sądu rejonowego Holandia Północna, Niderlandy), podnosząc w szczególności nieważność rozszerzenia na mocy rozporządzenia wykonawczego nr 723/2011 cła antydumpingowego nałożonego rozporządzeniem nr 91/2009 na przywóz odnośnych produktów wysyłanych z Malezji.
20 Ponieważ sąd ten oddalił skargę wyrokiem z dnia 1 sierpnia 2013 r., Eurobolt wniósł odwołanie do Gerechtshof Amsterdam (sądu apelacyjnego w Amsterdamie, Niderlandy), który wyrokiem z dnia 8 września 2015 r. oddalił również żądanie Eurobolt, stwierdzając w szczególności, że nie ma potrzeby zwracać się do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym ważności rozporządzenia wykonawczego nr 723/2011.
21 W dniu 12 października 2015 r. Eurobolt wniósł odwołanie do sądu odsyłającego. Podniósł on, że to rozporządzenie wykonawcze jest nieważne w świetle kryteriów określonych w art. 13 rozporządzenia podstawowego, w zakresie w jakim jego prawo do obrony zostało naruszone przez Komisję w toku dochodzenia. Instytucja ta, z naruszeniem art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, nie przekazała członkom Komitetu Doradczego, na co najmniej 10 dni roboczych przed jego posiedzeniem, istotnych informacji, które zostały jej przesłane przez Eurobolt.
22 W tym kontekście sąd odsyłający powziął, po pierwsze, wątpliwości co do zakresu spoczywających na sądach krajowych zadań w przypadku dokonywania przez nie oceny ważności aktów instytucji Unii, w szczególności w świetle art. 47 karty. Po drugie, sąd ten zastanawia się nad wykładnią, jaką należy nadać art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego. Z orzecznictwa Trybunału wynika bowiem, że nieprzestrzeganie przepisów proceduralnych może skutkować stwierdzeniem nieważności aktu z powodu naruszenia istotnych wymogów proceduralnych. Powstaje zatem pytanie, czy w niniejszej sprawie naruszenie przez Komisję obowiązku przewidzianego w tym przepisie może spowodować nieważność rozporządzenia wykonawczego nr 723/2011.
23 W tych okolicznościach Hoge Raad der Nederlanden (sąd najwyższy Niderlandów) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
„1) a) Czy art. 47 [karty] w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że zainteresowana strona może kwestionować zgodność z prawem – podlegającej wykonaniu przez organy krajowe – decyzji instytucji Unii, powołując się na naruszenie istotnych wymogów proceduralnych, naruszenie traktatów, jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z ich stosowaniem lub nadużycie władzy?
b) Czy art. 47 [karty] w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że instytucje Unii uczestniczące w wydaniu decyzji, której ważność jest kwestionowana w postępowaniu toczącym się przed sądem krajowym, są zobowiązane do przedstawienia temu sądowi na jego żądanie wszelkich informacji, którymi dysponują i które na etapie wydawania owej decyzji zostały wzięte pod uwagę, względnie powinny były zostać wzięte pod uwagę?
c) Czy art. 47 [karty] należy interpretować w ten sposób, że prawo do skutecznego środka prawnego obejmuje gwarancje zbadania przez sąd w nieograniczonym zakresie spełnienia przesłanek stosowania art. 13 rozporządzenia [podstawowego]? Czy art. 47 karty skutkuje w szczególności tym, że sąd jest właściwy do dokonania całościowej oceny, czy stan faktyczny został ustalony w pełnym zakresie i adekwatnie do celów uzasadnienia dochodzonego skutku prawnego? Czy art. 47 karty skutkuje w szczególności również tym, że sąd jest właściwy do dokonania całościowej oceny, czy fakty, w odniesieniu do których twierdzi się, że nie zostały wzięte pod uwagę na etapie wydawania decyzji, ale które mogły mieć wpływ na skutek prawny powiązany z ustalonym stanem faktycznym, powinny były zostać wzięte pod uwagę?
2) a) Czy występujące w art. 15 ust. 2 rozporządzenia [podstawowego] pojęcie »istotnych informacji« należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono – dotyczące ustalenia dokonanego przez Komisję – stanowisko, zajęte przez mającego siedzibę w Unii Europejskiej niezależnego importera towarów objętych opisanym w tym przepisie dochodzeniem, gdy importer ten został poinformowany przez Komisję o prowadzeniu tego dochodzenia, udostępnił Komisji żądane informacje i, po tym, jak stworzona mu została ku temu możliwość, we właściwym czasie ustosunkował się do ustaleń Komisji?
b) Jeżeli na pytanie drugie lit. a) należy odpowiedzieć twierdząco, czy importer ten może powołać się na naruszenie art. 15 ust. 2 rozporządzenia [podstawowego], gdy zakomunikowane przez niego stanowisko nie zostało przedstawione Komitetowi Doradczemu co najmniej 10 dni roboczych przed rozpoczęciem przez niego obrad?
c) Jeżeli na pytanie drugie lit. b) należy odpowiedzieć twierdząco, czy naruszenie art. 15 ust. 2 rozporządzenia [podstawowego] skutkuje niezgodnością wydanej decyzji z prawem, co wymaga odstąpienia od jej stosowania?”.
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
W przedmiocie pytania pierwszego lit. a) i c)
24 Poprzez pytanie pierwsze lit. a) i c) sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 267 TFUE należy interpretować w ten sposób, że w celu zakwestionowania ważności aktu prawa wtórnego Unii podmiot prawa może podnieść przed sądem krajowym zarzuty, które mogą być podniesione w ramach skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej na podstawie art. 263 TFUE, w tym zarzuty dotyczące niespełnienia przesłanek przyjęcia aktu.
25 Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa, właściwość Trybunału do orzekania w trybie art. 267 TFUE o ważności aktów przyjętych przez instytucje Unii nie zawiera żadnego ograniczenia, jeśli chodzi o podstawy, na których można kwestionować ważność tych aktów (wyroki: z dnia 12 grudnia 1972 r., International Fruit Company i in., od 21/72 do 24/72, EU:C:1972:115, pkt 5; z dnia 16 czerwca 1998 r., Racke, C‑162/96, EU:C:1998:293, pkt 26).
26 W konsekwencji na pytanie pierwsze lit. a) i c) należy odpowiedzieć, że art. 267 TFUE należy interpretować w ten sposób, że w celu zakwestionowania ważności aktu prawa wtórnego Unii podmiot prawa może podnieść przed sądem krajowym zarzuty, które mogą być podniesione w ramach skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej na podstawie art. 263 TFUE, w tym zarzuty dotyczące niespełnienia przesłanek przyjęcia takiego aktu.
W przedmiocie pytania pierwszego lit. b)
27 Poprzez pytanie pierwsze lit. b) sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 267 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma prawo zwrócić się do instytucji Unii uczestniczących w opracowywaniu aktu prawa wtórnego Unii, którego ważność jest przed nim kwestionowana, w celu uzyskania informacji co do okoliczności, które instytucje te wzięły lub powinny były wziąć pod uwagę przy przyjmowaniu tego aktu.
28 Należy przypomnieć, że sądy krajowe mogą badać ważność aktu Unii, a jeśli nie uznają za zasadne podniesionych z urzędu lub podniesionych przez strony zarzutów nieważności, oddalić je, stwierdzając, że akt jest w pełni ważny (zob. podobnie wyroki: z dnia 16 czerwca 1981 r., Salonia, 126/80, EU:C:1981:136, pkt 7; z dnia 22 października 1987 r., Foto-Frost, 314/85, EU:C:1987:452, pkt 14). Natomiast sądy krajowe nie są właściwe, by samodzielnie stwierdzić nieważność aktów instytucji Unii (zob. wyrok z dnia 6 grudnia 2005 r., Gaston Schul Douane-expediteur, C‑461/03, EU:C:2005:742, pkt 17).
29 Z powyższego wynika, że jeżeli zarzuty podniesione przez strony wystarczają do przekonania sądu krajowego o nieważności aktu Unii, powinien on na tej tylko podstawie zwrócić się do Trybunału z pytaniem co do jego ważności, bez przeprowadzenia dodatkowych czynności wyjaśniających. Jak wynika bowiem z wyroku z dnia 22 października 1987 r., Foto-Frost (314/85, EU:C:1987:452, pkt 18), Trybunał jest najbardziej predestynowany do orzekania o ważności aktów prawa wtórnego Unii w zakresie, w jakim instytucje Unii, których akty zostały zakwestionowane, mają na podstawie art. 23 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej prawo do przedstawienia Trybunałowi uwag na piśmie w celu obrony ważności tych aktów. Trybunał może ponadto, na podstawie art. 24 akapit drugi tego s tatutu, nakazać instytucjom, organom lub jednostkom organizacyjnym Unii, niebędącym stronami w sprawie, aby dostarczyły wszelkich informacji, które Trybunał uzna za niezbędne w postępowaniu.
30 Jednocześnie sąd krajowy, przed ewentualnym wniesieniem pytania do Trybunału, może zwrócić się do instytucji Unii w celu uzyskania konkretnych informacji i elementów, które uważa za niezbędne w celu rozwiania wszelkich wątpliwości sądu krajowego co do ważności danego aktu Unii i uniknięcia w ten sposób wystąpienia do Trybunału z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w zakresie ważności.
31 W tym względzie z orzecznictwa Trybunału wynika, że instytucje Unii są zobowiązane do lojalnej współpracy z organami sądowymi państw członkowskich, które mają czuwać nad stosowaniem i poszanowaniem prawa Unii w krajowym porządku prawnym. W związku z tym instytucje te, zgodnie z art. 4 ust. 3 TUE, powinny przekazywać tym organom sądowym informacje i dokumenty, o które zwróciły się one do instytucji w ramach wykonywania swoich uprawnień, chyba że odmowa przekazania tych dokumentów jest uzasadniona zgodnymi z prawem względami związanymi w szczególności z ochroną praw osób trzecich lub ryzykiem utrudnienia funkcjonowania lub naruszenia niezależności Unii (zob. podobnie postanowienie z dnia 6 grudnia 1990 r., Zwartveld i in., C‑2/88-IMM, EU:C:1990:440, pkt 10, 11).
32 W konsekwencji na pytanie pierwsze lit. b) należy odpowiedzieć, że art. 267 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma prawo, przed skierowaniem pytania do Trybunału, zwrócić się do instytucji Unii uczestniczących w opracowywaniu aktu prawa wtórnego Unii, którego ważność jest przed nim kwestionowana, w celu uzyskania od nich konkretnych informacji i elementów, które sąd krajowy uważa za niezbędne w celu rozwiania wszelkich swoich wątpliwości co do ważności danego aktu Unii i uniknięcia zwrócenia się przez niego do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym w przedmiocie oceny ważności tego aktu.
W przedmiocie pytania drugiego
33 W pytaniu drugim, lit. a)–c), które należy zbadać łącznie, sąd odsyłający zwraca się w istocie do Trybunału o ustalenie, czy rozporządzenie wykonawcze nr 723/2011 jest nieważne w świetle art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego ze względu na to, że uwagi przedstawione przez Eurobolt w odpowiedzi na dokonane przez Komisję ustalenia – jako istotne informacje w rozumieniu tego przepisu – nie zostały przekazane Komitetowi Doradczemu, o którym mowa w tym przepisie, na co najmniej 10 dni roboczych przed jego posiedzeniem.
34 Na wstępie należy zauważyć, że jak wynika z art. 15 ust. 1 rozporządzenia podstawowego, konsultacje przewidziane w tym rozporządzeniu prowadzi się w ramach Komitetu Doradczego, w którego skład wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich oraz przedstawiciel Komisji jako przewodniczący.
35 Artykuł 15 ust. 2 tego rozporządzenia stanowi, że komitet obraduje po zwołaniu przez przewodniczącego, który przekazuje państwom członkowskim „bezzwłocznie, jednak nie później niż na 10 dni [roboczych] przed posiedzeniem, […] wszelkie istotne informacje”.
36 W niniejszym przypadku bezsporne jest, że posiedzenie Komitetu Doradczego odbyło się w dniu 15 czerwca 2011 r., czyli dwa dni po tym, jak Eurobolt przedstawił w wyznaczonym mu w tym celu terminie swoje uwagi w odpowiedzi na ustalenia Komisji.
37 Na potrzeby rozstrzygnięcia pytania, czy w związku z tym faktem art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego został naruszony, powodując tym samym nieważność rozporządzenia wykonawczego nr 723/2011, należy w pierwszej kolejności zbadać, czy wspomniane uwagi wchodzą w zakres pojęcia „istotnych informacji” w rozumieniu tego przepisu.
38 W tym względzie należy stwierdzić, że ze względu na ogólny charakter sformułowań użytych w art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego pojęcie „istotnych informacji” należy rozumieć bardzo szeroko. Podobnie ze względu na to, że zgodnie z tymi sformułowaniami „wszystkie” istotne informacje powinny zostać przekazane państwom członkowskim, z przepisu tego wyraźnie wynika, że dotyczy on możliwie najpełniejszego poinformowania Komitetu Doradczego.
39 Ponadto waga, jaką ma przysługująca zainteresowanym stronom możliwość zajęcia stanowiska i obrony swych interesów w toku dochodzenia, została podkreślona w motywie 12 tegoż rozporządzenia.
40 W niniejszej sprawie uwagi będące przedmiotem postępowania głównego zostały przedstawione przez Eurobolt jako stronę zainteresowaną w ramach dochodzenia wszczętego przez Komisję na podstawie art. 13 ust. 3 rozporządzenia podstawowego. Uwagi te miały na celu ustosunkowanie się do tymczasowych ustaleń przyjętych przez Komisję.
41 Eurobolt przedstawił swój punkt widzenia i przekazał informacje zgodnie z art. 6 ust. 7 tego rozporządzenia.
42 W związku z tym, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 47–50 opinii, uwagi przedstawione przez Eurobolt stanowiły istotne informacje w rozumieniu art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego.
43 Wynika stąd, że przepis ten został naruszony w zakresie, w jakim wspomniane uwagi nie zostały przekazane państwom członkowskim najpóźniej na 10 dni roboczych przed posiedzeniem Komitetu Doradczego, jak wskazano w pkt 36 niniejszego wyroku.
44 Należy zatem zbadać w drugiej kolejności, czy to naruszenie art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego może prowadzić do nieważności rozporządzenia wykonawczego nr 723/2011.
45 Należy przede wszystkim zauważyć, że przyjęcie na podstawie rozporządzenia podstawowego środków antydumpingowych, takich jak rozporządzenie wykonawcze nr 723/2011, odbywa się na podstawie postępowania, w szczególności dochodzenia, na którego pewnych etapach należy zapewnić konsultacje z państwami członkowskimi, reprezentowanymi w ramach Komitetu Doradczego, jak podkreślono w motywie 24 rozporządzenia podstawowego.
46 To do celów takich konsultacji art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego przewiduje, że wszystkie istotne informacje są przekazywane Komitetowi Doradczemu, „bezzwłocznie, jednak nie później niż na 10 dni [roboczych] przed posiedzeniem”.
47 W tym względzie z samego brzmienia tego przepisu, który został zredagowany w sposób bezwarunkowy, wynika, że przewidziany w nim termin dziesięciodniowy ma charakter wiążący (zob. analogicznie wyrok z dnia 29 lipca 2010 r., Grecja/Komisja, C‑54/09 P, EU:C:2010:451, pkt 46).
48 Następnie z motywu 25 rozporządzenia podstawowego wynika, że ponieważ odnośne informacje „mają często wysoce techniczny charakter i zawierają szczegółowe analizy ekonomiczne i prawne”, termin przewidziany w art. 15 ust. 2 tego rozporządzenia ma na celu pozostawienie państwom członkowskim reprezentowanym w Komitecie Doradczym wystarczającego odstępu czasu, aby przed jego posiedzeniem zapoznać się z tymi informacjami w spokojnych warunkach (zob. analogicznie wyrok z dnia 20 września 2017 r., Tilly-Sabco/Komisja, C‑183/16 P, EU:C:2017:704, pkt 102).
49 Ponadto celem tego terminu jest również umożliwienie rządom państw członkowskich zapoznania się, za pośrednictwem ich przedstawicieli w Komitecie Doradczym, ze wszystkimi istotnymi informacjami dotyczącymi dochodzenia, tak aby rządy te mogły, w drodze wewnętrznych i zewnętrznych konsultacji, określić stanowisko służące zachowaniu w ramach tego komitetu istotnych dla każdego z tych państw interesów (zob. analogicznie wyrok z dnia 20 września 2017 r., Tilly-Sabco/Komisja, C‑183/16 P, EU:C:2017:704, pkt 103).
50 Należy wreszcie dodać, że termin ten ma na celu zagwarantowanie, by informacje i uwagi, które zainteresowane strony, jak wskazano w pkt 39 niniejszego wyroku, mają prawo przedstawić w toku dochodzenia, mogły zostać należycie uwzględnione w ramach procedury konsultacji w Komitecie Doradczym.
51 W tych okolicznościach, jak zauważył rzecznik generalny w szczególności w pkt 61 i 66 opinii, wymóg przekazania wszystkich istotnych informacji Komitetowi Doradczemu nie później niż na dziesięć dni roboczych przed jego posiedzeniem, ustanowiony w art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego, należy do istotnych wymogów proceduralnych prawidłowości postępowania, których naruszenie skutkuje nieważnością danego aktu (zob. analogicznie wyroki: z dnia 10 lutego 1998 r., Niemcy/Komisja, C‑263/95, EU:C:1998:47, pkt 32; a także z dnia 20 września 2017 r., Tilly-Sabco/Komisja, C‑183/16 P, EU:C:2017:704, pkt 114).
52 W świetle powyższych rozważań na pytanie drugie należy odpowiedzieć, że rozporządzenie wykonawcze nr 723/2011 jest nieważne ze względu na to, że zostało przyjęte z naruszeniem art. 15 ust. 2 rozporządzenia podstawowego.
W przedmiocie kosztów
53 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje:
1) Artykuł 267 TFUE należy interpretować w ten sposób, że w celu zakwestionowania ważności aktu prawa wtórnego Unii podmiot prawa może podnieść przed sądem krajowym zarzuty, które mogą być podniesione w ramach skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej na podstawie art. 263 TFUE, w tym zarzuty dotyczące niespełnienia przesłanek przyjęcia takiego aktu.
2) Artykuł 267 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma prawo, przed skierowaniem pytania do Trybunału, zwrócić się do instytucji Unii Europejskiej uczestniczących w opracowywaniu aktu prawa wtórnego Unii, którego ważność jest przed nim kwestionowana, w celu uzyskania od nich konkretnych informacji i elementów, które sąd krajowy uważa za niezbędne w celu rozwiania wszelkich swoich wątpliwości co do ważności danego aktu Unii i uniknięcia zwrócenia się przez niego do Trybunału z pytaniem prejudycjalnym w przedmiocie oceny ważności tego aktu.
3) Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 723/2011 z dnia 18 lipca 2011 r. rozszerzające ostateczne cło antydumpingowe nałożone rozporządzeniem (WE) nr 91/2009 na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej na przywóz niektórych elementów złącznych z żeliwa lub stali wysyłanych z Malezji, zgłoszonych lub niezgłoszonych jako pochodzące z Malezji, jest nieważne ze względu na to, że zostało przyjęte z naruszeniem art. 15 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej.
Podpisy