WYROK TRYBUNAŁU (dziesiąta izba)

z dnia 8 października 2020 r.(*)

Odesłanie prejudycjalne – Znaki towarowe – Dyrektywa 2008/95/WE – Artykuł 3 ust. 1 lit. b) – Oznaczenia, które mogą stanowić znak towarowy – Charakter odróżniający – Zgłoszenie do rejestracji jako znaku towarowego oznaczenia dla usługi, składającego się z kolorowych motywów i przeznaczonego do umieszczenia na towarach używanych do świadczenia tej usługi – Ocena charakteru odróżniającego tego oznaczenia – Kryteria

W sprawie C‑456/19

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Svea hovrätt, Patent- och marknadsöverdomstolen (sąd apelacyjny z siedzibą w Sztokholmie, działający jako sąd apelacyjny ds. własności intelektualnej i ds. gospodarczych, Szwecja) postanowieniem z dnia 14 czerwca 2019 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 14 czerwca 2019 r., w postępowaniu:

Aktiebolaget Östgötatrafiken

Przeciwko

Patent- och registreringsverket,

TRYBUNAŁ (dziesiąta izba),

w składzie: M. Ilešič, prezes izby, E. Juhász (sprawozdawca) i I. Jarukaitis, sędziowie,

rzecznik generalny: G. Pitruzzella,

sekretarz: A. Calot Escobar,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

rozważywszy uwagi, które przedstawili:

–        w imieniu Aktiebolaget Östgötatrafiken – R. Berzelius oraz F. Weyde, w charakterze pełnomocników,

–        w imieniu Komisji Europejskiej – É. Gippini Fournier, K. Simonsson i G. Tolstoy, w charakterze pełnomocników,

podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

wydaje następujący

Wyrok

1        Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy zasadniczo wykładni art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z dnia 22 października 2008 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.U. 2008, L 299, s. 25).

2        Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu między Aktiebolaget Östgötatrafiken a Patent- och registreringsverket (urzędem patentowym, Szwecja) w przedmiocie odrzucenia zgłoszenia do rejestracji znaku towarowego.

 Ramy prawne

 Dyrektywa 2008/95

3        Artykuł 2 dyrektywy 2008/95, zatytułowany „Oznaczenia, z których może składać się znak towarowy”, stanowi:

„Znak towarowy może składać się z jakichkolwiek oznaczeń, które można przedstawić w formie graficznej, w szczególności z wyrazów, łącznie z nazwiskami, rysunków, liter, cyfr, kształtu towarów lub ich opakowań, pod warunkiem że oznaczenia takie umożliwiają odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw”.

4        Artykuł 3 tej dyrektywy, zatytułowany „Podstawy odmowy lub stwierdzenia nieważności rejestracji”, stanowi:

„1.      Nie są rejestrowane, a w przypadku gdy zostały już zarejestrowane, mogą zostać uznane za nieważne:

[…]

b)      znaki towarowe, które pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru;

[…]

3.      Nie można odmówić rejestracji znaku towarowego ani stwierdzać jego nieważności zgodnie z ust. 1 lit. b), c) lub d), jeżeli przed datą złożenia wniosku o rejestrację i w następstwie jego używania znak ten uzyskał charakter odróżniający. Każde państwo członkowskie może ponadto postanowić, że niniejszy przepis będzie miał także zastosowanie, kiedy charakter odróżniający został uzyskany po dacie złożenia wniosku o rejestrację lub po dacie rejestracji.

[…]”.

5        Dyrektywa 2008/95 została uchylona ze skutkiem od dnia 15 stycznia 2019 r. dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z dnia 16 grudnia 2015 r. mającą na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.U. 2015, L 336, s. 1).

 Dyrektywa 2015/2436

6        Artykuł 3 dyrektywy 2015/2436, zatytułowany „Oznaczenia, z których może składać się znak towarowy”, brzmi następująco:

„Znak towarowy może składać się z jakichkolwiek oznaczeń, w szczególności z […] rysunków, […] kolorów, kształtu towarów lub ich opakowań […], pod warunkiem że oznaczenia takie umożliwiają:

a)      odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw; […]

[…]”.

7        Artykuł 4 tej dyrektywy, zatytułowany „Bezwzględne podstawy odmowy rejestracji lub unieważnienia”, stanowi:

„1.      Nie są rejestrowane, a w przypadku gdy zostały już zarejestrowane, podlegają unieważnieniu:

[…]

b)      znaki towarowe, które pozbawione są odróżniającego charakteru;

[…]

4.      Nie można odmówić rejestracji znaku towarowego na podstawie ust. 1 lit. b), c) lub d), jeżeli przed datą zgłoszenia znak ten uzyskał w następstwie jego używania charakter odróżniający. Z tego samego powodu nie można unieważnić znaku, jeżeli przed datą wniosku o unieważnienie znak ten uzyskał w następstwie jego używania charakter odróżniający.

5.      Państwo członkowskie może postanowić, że ust. 4 będzie miał także zastosowanie, w przypadku gdy charakter odróżniający został uzyskany po dacie zgłoszenia, ale przed datą rejestracji”.

8        Zgodnie z art. 54 wspomnianej dyrektywy, zatytułowanym „Transpozycja”, państwa członkowskie były zobowiązane dokonać transpozycji między innymi jej art. 3–6 najpóźniej do dnia 14 stycznia 2019 r.

 Postępowanie główne i pytania prejudycjalne

9        Skarżąca w postępowaniu głównym posiada prawa do graficznych znaków towarowych zarejestrowanych w urzędzie patentowym pod numerami 363521–363523 dla usług świadczonych za pomocą pojazdów i dla usług transportu należących do klasy 39 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r. w brzmieniu zrewidowanym i zmienionym.

10      Te graficzne znaki towarowe są przedstawione w następujący sposób:

–        nr 363521

–        nr 363522

–        nr 363523

11      W dniu 23 listopada 2016 r. skarżąca w postępowaniu głównym złożyła w urzędzie patentowym trzy zgłoszenia znaków towarowych w zakresie różnych usług świadczonych za pomocą pojazdów i usług transportu należących do klasy 39 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków.

12      Do tych trzech zgłoszeń załączony był następujący opis: „Malowanie pojazdów w kolorach: czerwonym, białym i pomarańczowym w przedstawiony sposób”. Strona skarżąca w postępowaniu głównym stwierdziła również, że wnioski te nie dotyczyły samego kształtu pojazdów ani pokrywających je pól w kolorach czarnym lub szarym.

13      Decyzją z dnia 29 sierpnia 2017 r. urząd patentowy odrzucił omawiane zgłoszenia na tej podstawie, że oznaczenia, o których rejestrację na podstawie prawa o znakach towarowych wystąpiono, miały jedynie charakter dekoracyjny, że nie mogły być postrzegane jako oznaczenia właściwe, mogące odróżnić usługi objęte tymi zgłoszeniami, i że w związku z tym były pozbawione charakteru odróżniającego.

14      Skarżąca w postępowaniu głównym podważyła tę decyzję przed Patent- och marknadsdomstolen (sądem ds. własności intelektualnej i ds. gospodarczych).

15      W uzasadnieniu swojej skargi stwierdziła, że zgłoszone znaki towarowe stanowią „pozycyjne znaki towarowe”, składające się z różnej wielkości elips w kolorach czerwonym, pomarańczowym i białym, o określonym rozmiarze, i umieszczone w określonym miejscu na autobusach i pociągach używanych do świadczenia usług transportowych.

16      Przedstawiła ona następujące wizerunki zgłoszonych znaków towarowych, przedstawiające kontury pojazdów w liniach przerywanych, w celu wyjaśnienia, że wnioskowana ochrona nie dotyczy kształtu pojazdów:

Widok z boku

Widok z przodu	Widok z tyłu