Υπόθεση C‑681/13

Diageo Brands BV

κατά

Simiramida-04 EOOD

(αίτηση του Hoge Raad der Nederlanden
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Κανονισμός (ΕΚ) 44/2001 — Αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων — Λόγοι μη αναγνωρίσεως — Προσβολή της δημοσίας τάξεως του κράτους αναγνωρίσεως — Απόφαση δικαστηρίου άλλου κράτους μέλους αντιβαίνουσα στο περί σημάτων δίκαιο της Ένωσης — Οδηγία 2004/48/ΕΚ — Σεβασμός των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας — Δικαστικά έξοδα»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα)
της 16ης Ιουλίου 2015

1.        Ένδικη διαδικασία — Προφορική διαδικασία — Επανάληψη της προφορικής διαδικασίας — Προϋποθέσεις

(Άρθρο 252, εδ. 2, ΣΛΕΕ· Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 23· Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 83)

2.        Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός 44/2001 — Αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων — Λόγοι μη αναγνωρίσεως — Προσβολή της δημοσίας τάξεως του κράτους αναγνωρίσεως — Προϋποθέσεις — Εκτίμηση από τον δικαστή του κράτους αναγνωρίσεως — Όρια — Έλεγχος εκ μέρους του Δικαστηρίου

(Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρα 34, σημείο 1, και 36)

3.        Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός 44/2001 — Αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων — Λόγοι μη αναγνωρίσεως — Προσβολή της δημοσίας τάξεως του κράτους αναγνωρίσεως — Προϋποθέσεις — Δεν υφίσταται

(Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρο 34, σημείο 1· οδηγία 89/104 του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 3)

4.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Σεβασμός των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας — Οδηγία 2004/48 — Πεδίο εφαρμογής — Αγωγή για την αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας από κατάσχεση που διατάχθηκε και στη συνέχεια ακυρώθηκε — Εμπίπτει

(Οδηγία 2004/48 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

5.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Σεβασμός των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας — Οδηγία 2004/48 — Δικαστικά έξοδα — Έννοια — Έξοδα πραγματοποιηθέντα σε διαδικασία συνεπαγόμενη την αναγνώριση αποφάσεως εκδοθείσας σε άλλο κράτος μέλος — Περιλαμβάνονται

(Οδηγία 2004/48 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 14)

1.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 34-37)

2.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 40-44)

3.        Το άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι το γεγονός ότι απόφαση που εκδόθηκε σε ένα κράτος μέλος αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης δεν δικαιολογεί τη μη αναγνώριση της αποφάσεως αυτής σε άλλο κράτος μέλος με το σκεπτικό ότι παραβιάζει τη δημόσια τάξη του τελευταίου κράτους, όταν το νομικό σφάλμα του οποίου γίνεται επίκληση δεν συνιστά πρόδηλη παράβαση κανόνα δικαίου ο οποίος θεωρείται ουσιώδης στην έννομη τάξη της Ένωσης και επομένως στην έννομη τάξη του κράτους μέλους αναγνωρίσεως ή πρόδηλη προσβολή δικαιώματος το οποίο αναγνωρίζεται ως θεμελιώδες στις έννομες αυτές τάξεις. Τούτο δεν συμβαίνει όταν πρόκειται για σφάλμα το οποίο θίγει την εφαρμογή διατάξεως όπως το άρθρο 5, παράγραφος 3, της πρώτης οδηγίας 89/104 περί σημάτων, όπως τροποποιήθηκε με τη Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.

Εν προκειμένω, το εν λόγω άρθρο 5, παράγραφος 3, της οδηγίας 89/104 περιλαμβάνεται σε οδηγία ελάχιστης εναρμονίσεως έχουσα ως σκοπό τη μερική προσέγγιση των ανομοιογενών νομοθεσιών των κρατών μελών περί σημάτων. Δεν δύναται να συναχθεί ότι ένα σφάλμα κατά την εφαρμογή της οδηγίας αυτής προσκρούει με απαράδεκτο τρόπο στην έννομη τάξη της Ένωσης επειδή παραβιάζει θεμελιώδη αρχή της.

Επιπλέον, όταν εξακριβώνει την ενδεχόμενη ύπαρξη πρόδηλης παραβιάσεως της δημοσίας τάξεως του κράτους αναγνωρίσεως, ο δικαστής του κράτους αυτού οφείλει να λάβει υπόψη το γεγονός ότι, εκτός από ιδιαίτερες περιστάσεις που καθιστούν υπερβολικά δυσχερή ή αδύνατη την άσκηση ενδίκων μέσων στο κράτος μέλος προελεύσεως, τα υποκείμενα δικαίου πρέπει να ασκούν εντός αυτού του κράτους μέλους όλα τα διαθέσιμα ένδικα μέσα προκειμένου να αποτρέψουν μια τέτοια παραβίαση. Πράγματι, το κατά τον κανονισμό 44/2001 καθεστώς αναγνωρίσεως και εκτελέσεως στηρίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη όσον αφορά την απονομή δικαιοσύνης εντός της Ένωσης. Η αμοιβαία αυτή εμπιστοσύνη που τα κράτη μέλη έχουν όσον αφορά τα νομικά τους συστήματα και τα δικαιοδοτικά τους όργανα είναι εκείνη που καθιστά δυνατό να θεωρηθεί ότι, σε περίπτωση εσφαλμένης εφαρμογής του εθνικού δικαίου ή του δικαίου της Ένωσης, το σύστημα ενδίκων μέσων που προβλέπεται σε κάθε κράτος μέλος, συμπληρούμενο με τον κατά το άρθρο 267 ΣΛΕΕ μηχανισμό προδικαστικής παραπομπής, παρέχει επαρκή εγγύηση στα υποκείμενα δικαίου.

(βλ. σκέψεις 48-52, 63, 64, 68, διατακτ. 1)

4.        Οι διατάξεις της οδηγίας 2004/48, σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, δεν έχουν σκοπό να διέπουν όλες τις πτυχές που συνδέονται με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, αλλά μόνο αυτές που είναι συμφυείς, αφενός, με την τήρηση των δικαιωμάτων αυτών και, αφετέρου, με τις προσβολές των τελευταίων, επιβάλλοντας την ύπαρξη αποτελεσματικών μέσων έννομης προστασίας για την αποτροπή ή την παύση κάθε προσβολής υπάρχοντος δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας ή την αποκατάσταση των συνεπειών της προσβολής αυτής. Από τα μέτρα, τις διαδικασίες και τα μέσα αποκαταστάσεως που προβλέπει η οδηγία 2004/48 προκύπτει ότι τα μέσα έννομης προστασίας που προορίζονται να διασφαλίσουν την προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας συμπληρώνονται με αγωγές αποζημιώσεως που συνδέονται στενά με αυτά. Έτσι, διαδικασία η οποία έχει ως αντικείμενο την αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε από κατάσχεση που αρχικά διατάχθηκε από τις δικαστικές αρχές κράτους μέλους για την αποτροπή επικείμενης προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας και στη συνέχεια ακυρώθηκε από τις ίδιες αρχές με το σκεπτικό ότι δεν αποδείχθηκε η ύπαρξη προσβολής αποτελεί επακόλουθο του ενδίκου βοηθήματος που ο κάτοχος του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας άσκησε για να διαταχθεί μέτρο άμεσου αποτελέσματος το οποίο του έδωσε τη δυνατότητα, χωρίς να αναμείνει την έκδοση αποφάσεως επί της ουσίας, να αποτρέψει κάθε ενδεχόμενη προσβολή του δικαιώματός του. Μια τέτοια αγωγή αποζημιώσεως ανταποκρίνεται στις εγγυήσεις που η οδηγία αυτή προβλέπει υπέρ του καθού, στον αντίποδα της λήψεως προσωρινού μέτρου έχοντος θίξει τα συμφέροντά του. Κατά συνέπεια, μια τέτοια διαδικασία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/48.

(βλ. σκέψεις 73-76)

5.        Το άρθρο 14 της οδηγίας 2004/48, σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει εφαρμογή επί των δικαστικών εξόδων στο πλαίσιο αγωγής αποζημιώσεως, ασκηθείσας σε κράτος μέλος, για την αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε από κατάσχεση επιβληθείσα εντός άλλου κράτους μέλους με σκοπό την πρόληψη προσβολής δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, όταν στο πλαίσιο αυτής της αγωγής αποζημιώσεως τίθεται ζήτημα αναγνωρίσεως αποφάσεως εκδοθείσας σε αυτό το άλλο κράτος μέλος με την οποία διαπιστώνεται ο αδικαιολόγητος χαρακτήρας της εν λόγω κατασχέσεως.

Πράγματι, λαμβανομένων υπόψη, αφενός, του σκοπού της οδηγίας αυτής, ο οποίος είναι η ενίσχυση του επιπέδου προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας με το να μην αποθαρρύνεται ο θιγείς να κινήσει δικαστική διαδικασία για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων του, και, αφετέρου, της ευρείας και γενικής διατυπώσεως του ανωτέρω άρθρου 14, το οποίο αναφέρεται στον νικήσαντα διάδικο και στον ηττηθέντα διάδικο χωρίς να παραθέτει διευκρινίσεις και χωρίς να εισάγει περιορισμό όσον αφορά τη φύση της διαδικασίας στην οποία πρέπει να εφαρμόζεται ο κανόνας τον οποίο θέτει, η διάταξη αυτή έχει εφαρμογή για τα δικαστικά έξοδα που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο κάθε διαδικασίας η οποία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας αυτής.

(βλ. σκέψεις 77, 78, 80, διατακτ. 2)