Sprawa C‑202/13

The Queen, na wniosek: Sean Ambrose McCarthy i in.

przeciwko

Secretary of State for the Home Department

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez High Court of Justice (England & Wales), Queen’s Bench Division (Administrative Court)]

Obywatelstwo Unii Europejskiej – Dyrektywa 2004/38/WE – Prawo obywateli Unii i członków ich rodziny do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państwa członkowskiego – Prawo wjazdu – Obywatel państwa trzeciego, członek rodziny obywatela Unii posiadający kartę pobytu wydaną przez państwo członkowskie – Ustawodawstwo krajowe uzależniające wjazd na terytorium krajowe od uprzedniego uzyskania zezwolenia na wjazd – Artykuł 35 dyrektywy 2004/38/WE – Artykuł 1 protokołu (nr 20) w sprawie stosowania niektórych aspektów artykułu 26 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do Zjednoczonego Królestwa i Irlandii

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 18 grudnia 2014 r.

1.        Obywatelstwo Unii – Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich – Dyrektywa 2004/38 – Osoby uprawnione – Członkowie rodziny obywatela Unii będący obywatelami państw trzecich – Warunek – Obywatel Unii, który skorzystał z przysługującego mu prawa swobodnego przemieszczania się

(dyrektywa 2004/38 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 3 ust. 1)

2.        Obywatelstwo Unii – Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich – Dyrektywa 2004/38 – Prawo wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich, będących członkami rodziny obywatela Unii – Ograniczone prawo wjazdu do państw członkowskich innych niż państwa członkowskiego pochodzenia obywatela Unii – Brak

(dyrektywa 2004/38 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 5, 10)

3.        Obywatelstwo Unii – Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich – Dyrektywa 2004/38 i Protokół nr 20 w sprawie stosowania niektórych aspektów art. 26 TFUE do Zjednoczonego Królestwa i Irlandii – Prawo wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich, będących członkami rodziny obywatela Unii – Nadużycie prawa lub oszustwo – Posiadanie przez tych obywateli ważnej karty pobytu wydanej przez inne państwo członkowskie – Ustawodawstwo krajowe uzależniające, w ramach realizowania celu prewencji ogólnej, wjazd tych obywateli na terytorium krajowe od uprzedniego uzyskania zezwolenia na wjazd – Niedopuszczalność

(protokół nr 20 załączony do traktatów UE i FUE; dyrektywa 2004/38 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 10, 35)

4.        Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Zakaz nadużycia prawa

1.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 33–38)

2.        Przepis dotyczący prawa wjazdu, zawarte w art. 5 dyrektywy 2004/38 w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, dotyczy „państw członkowskich” i nie wprowadza rozróżnienia ze względu na państwo członkowskie wjazdu, w szczególności w zakresie, w jakim stanowi on, że posiadanie ważnej karty pobytu wskazanej w art. 10 tej dyrektywy zwalnia członków rodziny obywatela Unii, którzy nie mają obywatelstwa państwa członkowskiego, z obowiązku otrzymania wizy wjazdowej. A zatem z tego art. 5 nie wynika w żaden sposób, że prawo wjazdu członków rodziny obywatela Unii, którzy nie mają obywatelstwa państwa członkowskiego, jest ograniczone do państw członkowskich innych niż państwo członkowskie pochodzenia obywatela Unii.

(por. pkt 41)

3.        Zarówno art. 35 dyrektywy 2004/38 w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, jak i art. 1 protokołu nr 20 w sprawie stosowania niektórych aspektów artykułu 26 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do Zjednoczonego Królestwa i Irlandii należy interpretować w ten sposób, że nie pozwalają one państwu członkowskiemu – w ramach realizowania celu prewencji ogólnej – na nałożenie na członków rodziny obywatela Unii Europejskiej, którzy nie mają obywatelstwa państwa członkowskiego, ale posiadają ważną kartę pobytu wydaną na podstawie art. 10 dyrektywy 2004/38 przez organy innego państwa członkowskiego, obowiązku posiadania – zgodnie z prawem krajowym – zezwolenia na wjazd, takiego jak zezwolenie rodzinne Europejski Obszar Gospodarczy (EOG), do celów wjazdu na jego terytorium.

W istocie po pierwsze, środki przyjęte przez organy krajowe na podstawie art. 35 dyrektywy 2004/38 – mające na celu odmowę, unieważnienie lub cofnięcie prawa przyznanego w tej dyrektywie – muszą być oparte na indywidualnym rozpatrzeniu danego wypadku. Środki mające na celu prewencję ogólną nadużycia prawa lub oszustwa, ze względu na ich automatyczny charakter, pozwoliłyby państwom członkowskim na niestosowanie przepisów dyrektywy 2004/38 oraz byłyby niezgodne z samą istotą indywidualnego prawa podstawowego obywateli Unii do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, a także z prawami pochodnymi, z których korzystają członkowie rodziny tych obywateli niemający obywatelstwa państwa członkowskiego.

Z drugiej strony, art. 1 protokołu nr 20 ma na celu upoważnienie Zjednoczone Królestwo do sprawdzania, czy osoba zamierzająca wjechać na jego terytorium rzeczywiście spełnia warunki wjazdu, a w szczególności warunki określone w prawie Unii. Natomiast wspomniany art. 1 nie pozwala temu państwu członkowskiemu na określenie warunków wjazdu osob posiadających prawo wjazdu zgodnie z prawem Unii ani w szczególności na ustanawianie dla nich dodatkowych warunków wjazdu lub warunków innych niż warunki określone w prawie Unii.

(por. pkt 52, 56–58, 64, 66; sentencja)

4.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 54)