Υπόθεση C-357/09 PPU

Said Shamilovich Kadzoev (Huchbarov)

(αίτηση του Administrativen sad Sofia-grad για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση και άλλες πολιτικές σχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων – Οδηγία 2008/115/ΕΚ – Επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών – Άρθρο 15, παράγραφοι 4 έως 6 – Διάρκεια της κράτησης – Ζήτημα αν λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα κατά το οποίο έχει ανασταλεί η εκτέλεση της απόφασης απομάκρυνσης – Έννοια του όρου “λογική προοπτική απομάκρυνσης”»

Περίληψη της αποφάσεως

1.        Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση – Μεταναστατευτική πολιτική – Επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών – Κράτηση ενόψει απομάκρυνσης – Μέγιστος χρόνος κράτησης – Υπολογισμός – Συνυπολογίζεται το χρονικό διάστημα της κράτησης που συμπληρώθηκε στο πλαίσιο διαδικασίας απομάκρυνσης η οποία κινήθηκε πριν από την έναρξη της ισχύος της ρύθμισης που θέσπισε η οδηγία 2008/115

(Οδηγία 2008/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 15 §§ 5 και 6)

2.        Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση – Μεταναστατευτική πολιτική – Επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών – Κράτηση ενόψει απομάκρυνσης – Μέγιστος χρόνος κράτησης – Υπολογισμός – Δεν συνυπολογίζεται το χρονικό διάστημα που συμπληρώθηκε σε κέντρο προσωρινής κράτησης σύμφωνα με τις εθνικές και τις κοινοτικές διατάξεις που αφορούν τους αιτούντες άσυλο

(Οδηγία 2008/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 15)

3.        Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση – Μεταναστατευτική πολιτική – Επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών – Κράτηση ενόψει απομάκρυνσης – Μέγιστος χρόνος κράτησης – Υπολογισμός – Απόφαση για απομάκρυνση από την επικράτεια κατά της οποίας έχει ασκηθεί ένδικη προσφυγή – Συνυπολογίζεται το χρονικό διάστημα της κράτησης που συμπληρώθηκε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της προσφυγής

(Οδηγία 2008/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 15 §§ 5 και 6)

4.        Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση – Μεταναστατευτική πολιτική – Επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών – Κράτηση ενόψει απομάκρυνσης – Δικαστικός έλεγχος – Πάροδος του μέγιστου χρόνου κράτησης – Συνεκτίμηση από τον δικαστή των λογικών προοπτικών απομάκρυνσης – Δεν επιτρέπεται

(Οδηγία 2008/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 15 §§ 4 και 6)

5.        Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση – Μεταναστατευτική πολιτική – Επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών – Κράτηση ενόψει απομάκρυνσης – Λογική προοπτική απομάκρυνσης – Έννοια

(Οδηγία 2008/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 15 §§ 4, 5 και 6)

6.        Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση – Μεταναστατευτική πολιτική – Επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών – Κράτηση ενόψει απομάκρυνσης – Πάροδος του μέγιστου χρόνου κράτησης – Δυνατότητα να μην απολυθεί άμεσα ο κρατούμενος – Δεν υφίσταται

(Οδηγία 2008/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 15 §§ 4 και 6)

1.        Το άρθρο 15, παράγραφοι 5 και 6, της οδηγίας 2008/115, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, έχει την έννοια ότι ο προβλεπόμενος στις διατάξεις αυτές μέγιστος χρόνος κράτησης περιλαμβάνει επίσης τον χρόνο κράτησης που συμπληρώθηκε στο πλαίσιο διαδικασίας απομάκρυνσης που κινήθηκε πριν αρχίσει να εφαρμόζεται η ρύθμιση που θεσπίστηκε με την οδηγία αυτή.

(βλ. σκέψη 39, διατακτ. 1)

2.        Το χρονικό διάστημα του εγκλεισμού ενός ατόμου σε κέντρο προσωρινής κράτησης βάσει απόφασης που έχει ληφθεί σύμφωνα με τις εθνικές και τις κοινοτικές διατάξεις που αφορούν τους αιτούντες άσυλο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως χρόνος κράτησης ενόψει απομάκρυνσης κατά την έννοια του άρθρου 15 της οδηγίας 2008/115, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών.

Πράγματι, η κράτηση ενόψει απομάκρυνσης κατά την έννοια της οδηγίας 2008/115 και η κράτηση που διατάσσεται κατά ατόμου που ζητεί άσυλο, βάσει π.χ. των οδηγιών 2003/9, σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη, και 2005/85, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα, ή βάσει των εφαρμοστέων διατάξεων του εθνικού δικαίου, εντάσσονται σε διαφορετικές νομικές ρυθμίσεις.

Αν όμως ο αιτών άσυλο τελεί υπό το καθεστώς κράτησης ενόψει απομάκρυνσης, ενόσω είναι σε εξέλιξη διαδικασίες ασύλου που έχουν κινηθεί κατόπιν των αιτήσεών του για χορήγηση ασύλου, ο χρόνος της κράτησής του ενόσω είναι σε εξέλιξη οι διαδικασίες αυτές πρέπει να ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του χρόνου κράτησης ενόψει απομάκρυνσης, τον οποίο προβλέπει το άρθρο 15, παράγραφοι 5 και 6, της οδηγίας 2008/115.

(βλ. σκέψεις 45, 47-48, διατακτ. 2)

3.        Το άρθρο 15, παράγραφοι 5 και 6, της οδηγίας 2008/115, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, έχει την έννοια ότι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η εκτέλεση της απόφασης για απομάκρυνση από την επικράτεια είχε ανασταλεί, λόγω της άσκησης από τον ενδιαφερόμενο ένδικης προσφυγής κατά της απόφασης αυτής, λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του χρόνου κράτησης ενόψει απομάκρυνσης, όταν ο ενδιαφερόμενος εξακολούθησε, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, να παραμένει σε κέντρο προσωρινής κράτησης.

Πράγματι, αν το συμπέρασμα αυτό δεν γινόταν δεκτό, η διάρκεια της κράτησης ενόψει απομάκρυνσης θα μπορούσε να διαφέρει, και μάλιστα σημαντικά, από τη μία περίπτωση στην άλλη εντός του ίδιου κράτους μέλους ή από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, λόγω των ιδιαιτεροτήτων των εθνικών δικαστικών διαδικασιών και των ιδιαίτερων περιστάσεων που τις χαρακτηρίζουν, πράγμα που θα αντέβαινε στον σκοπό του άρθρου 15, παράγραφοι 5 και 6, της οδηγίας 2008/115, δηλαδή στη διασφάλιση της ισχύος σε όλα τα κράτη μέλη της ίδιας μέγιστης διάρκειας κράτησης.

(βλ. σκέψεις 54, 57, διατακτ. 3)

4.        Το άρθρο 15, παράγραφος 4, της οδηγίας 2008/115, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, έχει την έννοια ότι δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωση που έχουν εξαντληθεί, κατά το χρονικό σημείο της δικαστικής επανεξέτασης της κράτησης του ενδιαφερομένου, οι δυνατότητες παράτασης του χρόνου κράτησης τον οποίο προβλέπει το άρθρο 15, παράγραφος 6, της εν λόγω οδηγίας.

(βλ. σκέψη 62, διατακτ. 4)

5.        Το άρθρο 15, παράγραφος 4, της οδηγίας 2008/115, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, έχει την έννοια ότι μόνο η πραγματική προοπτική επιτυχούς απομάκρυνσης χωρίς υπέρβαση των χρονικών ορίων που προβλέπουν οι παράγραφοι 5 και 6 του ίδιου αυτού άρθρου συνιστά λογική προοπτική απομάκρυνσης και ότι δεν υπάρχει τέτοια προοπτική όταν δεν φαίνεται πιθανό να γίνει ο ενδιαφερόμενος δεκτός σε τρίτη χώρα εντός των χρονικών αυτών ορίων.

(βλ. σκέψη 67, διατακτ. 5)

6.        Το άρθρο 15, παράγραφοι 4 και 6, της οδηγίας 2008/115, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, έχει την έννοια ότι δεν επιτρέπει, όταν έχει παρέλθει ο μέγιστος χρόνος κράτησης τον οποίο προβλέπει η οδηγία αυτή, να μην απολύεται ο ενδιαφερόμενος αμέσως για τον λόγο ότι δεν έχει στην κατοχή του έγκυρα έγγραφα, επιδεικνύει επιθετική συμπεριφορά και δεν διαθέτει βιοποριστικά μέσα ούτε κατάλυμα ή πόρους που να του παρέχει προς τούτο το οικείο κράτος μέλος.

(βλ. σκέψη 71, διατακτ. 6)