Urteil des Gerichtshofs (Zweite Kammer) vom 13. Dezember 2012

Expedia Inc. gegen Autorité de la concurrence u. a.

Vorabentscheidungsersuchen der Cour de cassation (Frankreich)

Wettbewerb – Art. 101 Abs. 1 AEUV – Kartell – Spürbarkeit einer Beschränkung – Verordnung (EG) Nr. 1/2003 – Art. 3 Abs. 2 – Nationale Wettbewerbsbehörde – Verhaltensweise, die geeignet ist, den Handel zwischen Mitgliedstaaten zu beeinträchtigen – Verfolgung und Ahndung – Nichtüberschreitung der in der De-minimis-Bekanntmachung festgelegten Marktanteilsschwellen – Bezweckte Beschränkungen

Rechtssache C‑226/11


Seitenanfang Dokumente der Rechtssache
Dokument Datum Parteien Gegenstand Curia EUR-Lex Autres Liens
Urteil (ABl.)
25/01/2013 Expedia
Urteil
ECLI:EU:C:2012:795
13/12/2012 Expedia
Urteil (Leitsätze)
ECLI:EU:C:2012:795
13/12/2012 Expedia
Antrag (ABl.)
01/07/2011 Expedia
Schlussanträge
ECLI:EU:C:2012:544
06/09/2012 Expedia
Seitenanfang Rechtliche Analyse der Entscheidung oder der Sache

Sammlung der Rechtsprechung

veröffentlicht in der digitalen Sammlung (Allgemeine Sammlung)

Gegenstand

Vorabentscheidungsersuchen – Cour de cassation (Frankreich) – Auslegung von Art. 101 Abs. 1 AEUV und Art. 3 Abs. 2 der Verordnung (EG) Nr. 1/2003 des Rates vom 16. Dezember 2002 zur Durchführung der in den Artikeln 81 und 82 des Vertrags niedergelegten Wettbewerbsregeln (ABl. 2003, L 1, S. 1) – Verhältnis zwischen den Art. 101 und 102 AEUV und dem einzelstaatlichen Wettbewerbsrecht – Möglichkeit für die nationalen Gerichte und Wettbewerbsbehörden, eine Absprache zu verfolgen und zu ahnden, die geeignet ist, den Handel zwischen den Mitgliedstaaten zu beeinträchtigen, aber nicht die von der Kommission festgelegten Marktanteilsschwellen erreicht – Absprache mit wettbewerbswidrigem Zweck

Systematische Übersicht

1.
4 Innenpolitik der Europäischen Union
  4.08 Wettbewerb
    4.08.01 Kartelle
      4.08.01.05
4 Innenpolitik der Europäischen Union
  4.08 Wettbewerb
    4.08.01 Kartelle
      4.08.01.05
4 Innenpolitik der Europäischen Union
  4.08 Wettbewerb
    4.08.01 Kartelle
      4.08.01.04 null
        4.08.01.04.02 null
          4.08.01.04.02.01 null
            4.08.01.04.02.01.01
4 Innenpolitik der Europäischen Union
  4.08 Wettbewerb
    4.08.03 Anwendung der Wettbewerbsregeln
      4.08.03.05 Anwendung durch die nationalen Wettbewerbsbehörden


Nachweise zu Rechtsprechung oder Rechtsvorschriften

Zitate in Gründen

Tenor

Schlussanträge


Datum

Datum der Einreichung des verfahrenseinleitenden Schriftstücks

  • 16/05/2011

Datum der Schlussanträge

  • 06/09/2012

Datum der Sitzung

Information nicht verfügbar

Verkündungsdatum

13/12/2012


Bezugsdaten

Veröffentlichung im Amtsblatt

Eingang: ABl. C. 211 vom 16.07.2011, S.17

Urteil: ABl. C. 38 vom 09.02.2013, S.6

Parteien

Expedia

Schrifttum

  1. Jalabert-Doury, Nathalie: Application parallèle du droit européen et du droit national : L'Avocat Général Kokott précise les conditions d'application de la Communication de minimis en cas de restriction par objet, Concurrences : revue des droits de la concurrence 2012 nº 4 p.68 (FR)
  2. Arhel, Pierre: Activité des juridictions de l'Union européenne en droit de la concurrence (Septembre 2012) (1ère partie). CJUE, 6 sept. 2012, no C-226/11 P, conclusions de l'avocat général sur l'affaire Expedia, Petites affiches. La Loi / Le Quotidien juridique 2012 nº 256 p.5-8 (FR)
  3. Probst, J. ; Lütz, F.: La jurisprudence de la Cour de justice et du Tribunal de première instance. Chronique des arrêts. Droit de la concurrence « de minimis ». Arrêt « Expedia c. Autorité de la concurrence », Revue du droit de l'Union européenne 2012 nº 4 p.748-753 (FR)
  4. Maréchal, Camille: Application du droit de la concurrence de l'Union européenne par une autorité nationale : restrictions de concurrence par l'objet et seuil de sensibilité, La Semaine Juridique - entreprise et affaires 2013 nº 2 p.36-40 (FR)
  5. Aubert, Michel ; Broussy, Emmanuelle ; Cassagnabère, Hervé: Chronique de jurisprudence de la CJUE. Ententes - Communication de minimis, L'actualité juridique ; droit administratif 2013 p.340-341 (FR)
  6. Fromont, Ann: L'arrêt "Expedia": l'application des seuils de minimis par les autorités nationales de concurrence, Journal de droit européen 2013 nº 195 p.13-15 (FR)
  7. Idot, Laurence: Ententes, restriction par objet et théorie du seuil de sensibilité. Les autorités nationales de concurrence peuvent poursuivre sur le double fondement du droit de l'Union et de leur droit interne une entente qui n'atteint pas les seuils fixés par la communication de minimis, pourvu que cet accord constitue une restriction sensible au sens de l'article 101, paragraphe 1 TFUE, Europe 2013 Février Comm. nº 2 p.38 (FR)
  8. Doherty, Barry: Commercial Law Practitioner 2013 p.64 (EN)
  9. Grune, Jeanette K.: Kartellrecht: Spürbarkeit einer Wettbewerbsbeschränkung - Unverbindlichkeit der De-minimis-Bekanntmachung, Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht 2013 p.116-117 (DE)
  10. Mok, M.R.: Nederlandse jurisprudentie ; Uitspraken in burgerlijke en strafzaken 2013 nº 253 (NL)
  11. Palzer, Christoph: Kartellrecht: Anwendung des Art. 101 Abs. 1 AEUV durch nationale Behörde, wenn die Schwellen der De minimis-Bekanntmachung nicht erreicht sind, der Wettbewerb durch die Unternehmens-vereinbarung aber spürbar beschränkt wird - "Expedia", Europäisches Wirtschafts- & Steuerrecht - EWS 2013 p.151-153 (DE)
  12. Esken, Nadia: Das Expedia-Urteil des EuGH - Folgen für die kartellrechtliche Praxis, Wettbewerb in Recht und Praxis 2013 p.443-445 (DE)
  13. Robin, Catherine: Entente et communication de minimis, Revue Lamy de la Concurrence : droit, économie, régulation 2013 nº 35 p.26 (FR)
  14. Cornelissen, H.M.: Het Expedia-arrest: een merkbare koerswijziging?, Nederlands tijdschrift voor Europees recht 2013 p.171-177 (NL)
  15. Braeken, B.J.H. ; Tuinenga, S.: Hof an Justitie zaait verwarring in Expedia over markbaarheidsvereiste bij doelbeperkingen, Tijdschrift Mededingingsrecht in de Praktijk 2013 p.111-115 (NL)
  16. Bushell, Gavin ; Healy, Melissa: Expedia: The de minimis Notice and "by object" Restrictions, Journal of European Competition Law & Practice 2013 Vol. 4 nº 3 p.224-226 (EN)
  17. Van der Vijver, Tjarda ; Vollering, Stefan: Understanding appreciability: The European Court of Justice reviews the journey in Expedia, Common Market Law Review 2013 p.1133-1144 (EN)
  18. Ortega Gonzalez, Angela: Restrictions by object and the appreciability test: the Expedia case, a surprising judgment or a simple clarification?, European Competition Law Review 2013 p.457-465 (EN)
  19. Van Hasselt, E.F. ; Urlus, H.E. ; Baars, A.: HvJ EU Expedia en de mededingingsrechtelijke merkbaarheid. Gevolgen voor de Nederlandse praktijk, Markt & Mededinging 2013 p.119-125 (NL)
  20. Behar-Touchais, Martine: Que vaut la communication de minimis face à une restriction de concurrence par l'objet ?, Revue des contrats 2013 p.598-604 (FR)
  21. Paffarini, Jacopo: L'irrilevanza del grado di significatività della restrizione prodotta dall'accordo avente un oggetto anticoncorrenziale ai fini dell'applicazione della normativa comunitaria antitrust, Diritto pubblico comparato ed europeo 2013 p.708-712 (IT)
  22. Appeldoorn, J.F.: S.E.W. ; Sociaal-economische wetgeving 2013 p.500-502 (NL)
  23. Bastidas Venegas, Vladimir: Expediamålet - Särskilt allvarliga begränsningar och kravet på märkbarhet, Europarättslig tidskrift 2013 Nr 3 p.557-569 (SV)
  24. Agisilaos, Panagiotis ; Kalli, Dimitra: To dogma de minimis den apotelei pleon "asfales limani" gia symfonies metaxy epicheiriseon pou ex antikeimenou periorizoun ton antagonismo - oi proektaseis tis prosfatis apofasis tou Dikastiriou tis Evropaikis Enosis se schesi me tin ypothesi Expedia , Kypriako Nomiko Vima 2013 p.28-36 (EL)
  25. Hargita, Árpád: Kit köt a közlemény és mennyire?, Versenytükör 2013 2. szám p.82-89 (HU)
  26. Outhuijse, A.: Wat doet de Nederlandse rechter met het merkbaarheidsvereiste na Expedia?, S.E.W. ; Sociaal-economische wetgeving 2014 p.00 (NL)
  27. King, Saskia: How appreciable is object? The de minimis doctrine and Case C-226/11 Expedia Inc v Autorité de la concurrence, European Competition Journal 2015 p.1-25 (EN)



Analytische Verfahrensdaten

Herkunft der zur Vorabentscheidung vorgelegten Frage

Cour de cassation - Frankreich

Gegenstand

  • Wettbewerb

Betreffende Vorschriften des nationalen Rechts

Code de commerce, article L. 420-1 Code de commerce, article L. 464-6-1

Betreffende Vorschriften des internationalen Rechts

Information nicht verfügbar

Verfahren und Ergebnis

  • Vorabentscheidungsersuchen

Spruchkörper

deuxième chambre (Cour)

Berichterstatter

Lõhmus

Generalanwalt

Kokott

Verfahrenssprache(n)

  • Französisch

Sprache(n) der Schlussanträge

  • Deutsch