Με την απόφασή του, το Δικαστήριο αποφάνθηκε:

1. " Οι προβλεπόμενες στα άρθρα 47 και 209 της Πράξεως για τους όρους προσχωρήσεως του Βασιλείου της Ισπανίας και της Πορτογαλικής Δημοκρατίας και για τις προσαρμογές των Συνθηκών μεταβατικές περίοδοι έληξαν, για το Βασίλειο της Ισπανίας, στις 6 Οκτωβρίου 1995 και, για την Πορτογαλική Δημοκρατία, στις 31 Δεκεμβρίου 1994.

2. Tα άρθρα 30 και 36 της Συνθήκης EK κωλύουν την εφαρμογή εθνικής νομοθεσίας η οποία απονέμει στον κάτοχο διπλώματος ευρεσιτεχνίας για φαρμακευτικό προϊόν το δικαίωμα να αντιταχθεί στην εκ μέρους τρίτου εισαγωγή του προϊόντος αυτού από άλλο κράτος μέλος, όταν ο κάτοχος του διπλώματος διέθεσε το προϊόν για πρώτη φορά στο εμπόριο εντός του κράτους αυτού μετά την προσχώρησή του στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, αλλά κατά τον χρόνο που το προϊόν δεν μπορούσε να προστατευθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στο κράτος αυτό, εκτός αν ο κάτοχος του διπλώματος μπορέσει να αποδείξει ότι υπέχει την πραγματική και ενεστώσα νομική υποχρέωση να διαθέτει το προϊόν αυτό στο εμπόριο εντός του εν λόγω κράτους μέλους."

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΣ

Οι εταιρίες Merck και Beecham κατέχουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας κατατεθέντα στο Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά, για την πρώτη, με ένα φάρμακο κατά της υπερτάσεως (Innovace), ένα φάρμακο που χορηγείται για τη θεραπεία του προστάτη (Proscar) και ένα φάρμακο κατά του γλαυκώματος (Timoptol) και, για τη δεύτερη, με ένα αντιβιοτικό (Augmentin).

Τα φάρμακα αυτά διατέθηκαν στο εμπόριο από τη Merck και την Beecham στην Ισπανία και την Πορτογαλία κατά τον χρόνο που δεν υφίστατο στα δύο αυτά κράτη δυνατότητα αποκτήσεως διπλώματος ευρεσιτεχνίας για φάρμακα (η δυνατότητα αυτή εισήχθη στην Ισπανία στις 7 Οκτωβρίου 1992 και στην Πορτογαλία την 1η Ιανουαρίου 1992).

Η Merck και η Beecham προβάλλουν κατά των εταιριών Primecrown και Europharm την αιτίαση ότι παραβίασαν τα βρετανικά διπλώματά τους ευρεσιτεχνίας με το να εισαγάγουν τα εν λόγω φάρμακα από την Ισπανία και την Πορτογαλία στο Ηνωμένο Βασίλειο για να ωφεληθούν από τη διαφορά τιμών μεταξύ αυτών των κρατών μελών.

Συνεπώς, οι δύο υποθέσεις που παρέπεμψε στο Δικαστήριο το High Court του Λονδίνου αφορούν περιπτώσεις που φάρμακα προστατεύονται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σε κράτος μέλος και οι κάτοχοι των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας αντιτάσσονται στις εισαγωγές των ίδιων φαρμάκων από άλλο κράτος μέλος όπου, αφενός, δεν ήταν δυνατόν να αποκτηθεί δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τα φάρμακα αυτά και, αφετέρου, ο κάτοχος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας ήταν νομικώς ή ηθικώς αναγκασμένος να διαθέτει τα εν λόγω φάρμακα στο εμπόριο.

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ

Το Δικαστήριο αναφέρεται στη νομολογία του, κατά την οποία η προστασία της ευρεσιτεχνίας δεν κωλύει την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων παρά μόνον όταν η προστασία αυτή είναι δικαιολογημένη για να διαφυλαχθούν οι εξουσίες που συνιστούν το ειδικό αντικείμενο του δικαιώματος ευρεσιτεχνίας. Το ειδικό αυτό αντικείμενο συνίσταται ιδίως στην εξασφάλιση στον κάτοχο του διπλώματος ευρεσιτεχνίας του αποκλειστικού δικαιώματος χρησιμοποιήσεως μιας εφευρέσεως για την κατασκευή και τη θέση προϊόντων για πρώτη φορά στην κυκλοφορία.

'Απαξ ο κάτοχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας αποφασίσει, έχοντας πλήρη επίγνωση όλων των παραμέτρων, να διαθέσει το προϊόν του στο εμπόριο, ακόμη και σε κράτος μέλος όπου δεν υφίσταται κατά νόμο προστασία της ευρεσιτεχνίας για το εν λόγω προϊόν, πρέπει τότε να αποδεχθεί τις συνέπειες της επιλογής του όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία του προϊόντος εντός της κοινής αγοράς. Δεν μπορεί να αντιταχθεί στην εισαγωγή του προϊόντος που διατέθηκε ελευθέρως από αυτόν στο εμπόριο εντός κράτους μέλους ακόμη και αν δεν υφίστατο στο κράτος αυτό δυνατότητα αποκτήσεως διπλώματος ευρεσιτεχνίας για το εν λόγω προϊόν.

Το Δικαστήριο επιβεβαιώνει τον ανωτέρω συμβιβασμό της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων εντός της Κοινότητας με την αρχή της προστασίας των δικαιωμάτων των κατόχων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Το High Court ρώτησε επίσης αν η νομολογία αυτή πρέπει να τροποποιηθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να αποκλείονται οι περιπτώσεις που ο κάτοχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας στο κράτος μέλος εισαγωγής έχει ηθική ή νομική υποχρέωση να διαθέτει το προϊόν του στην αγορά κράτους μέλους όπου το προϊόν δεν θα μπορούσε να προστατευθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Σε απάντηση, το Δικαστήριο δέχεται ότι, στο μέτρο που ο κάτοχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας είναι νομικώς αναγκασμένος, είτε βάσει του εθνικού είτε βάσει του κοινοτικού δικαίου, να διαθέτει τα προϊόντα του στο εμπόριο εντός κράτους μέλους, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αυτός συγκατατέθηκε για τη διάθεση των προϊόντων στο εμπόριο και δικαιούται να αντιταχθεί στην εισαγωγή και την εμπορία των προϊόντων αυτών στο κράτος όπου προστατεύεται το προϊόν.

Αντιθέτως, ηθικές υποχρεώσεις εφοδιασμού των κρατών μελών με φάρμακα εκεί όπου αυτά είναι αναγκαία, ακόμη και αν δεν μπορούν να προστατευθούν στα κράτη αυτά με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δεν μπορούν να στηρίξουν παρέκκλιση από τον κανόνα περί ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων.