Το Δικαστήριο ακυρώνει απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της συμφωνίας πλαισίου για τις μπανάνες μεταξύ της Κοινότητας, αφενός, και των χωρών Κόστα Ρίκα, Κολομβίας, Νικαράγουας και Βενεζουέλας, αφετέρου, στον βαθμό που ορισμένοι επιχειρηματίες δεν υπάγονται στο καθεστώς των πιστοποιητικών εξαγωγής που καθιερώνει η εν λόγω συμφωνία πλαίσιο.
Από την 1η Ιουλίου 1993 άρχισε να ισχύει ο κανονισμός (ΕΟΚ) 404/93, για την κοινή οργάνωση της αγοράς στον τομέα της μπανάνας. Ο κανονισμός αυτός καθιέρωσε, μεταξύ άλλων, κοινό καθεστώς εμπορίου με τις τρίτες χώρες σε αντικατάσταση των διαφόρων εθνικών συστημάτων που ίσχυαν προγενεστέρως. Πέραν του καθορισμού ετήσιας δασμολογικής ποσοστώσεως για τις εισαγωγές μπανανών τρίτων χωρών και μη παραδοσιακών μπανανών ΑΚΕ ( 1) και την επιβολή δασμού επί των εισαγωγών, ο κανονισμός κατανέμει τη δασμολογική ποσόστωση που έχει ανοιχθεί μέχρις ύψους 66,5 % για την κατηγορία των επιχειρηματιών που εμπορεύθηκαν μπανάνες τρίτων χωρών και/ή μη παραδοσιακές μπανάνες ΑΚΕ [κατηγορία Α], 30 % για την κατηγορία των επιχειρηματιών που εμπορεύθηκαν κοινοτικές μπανάνες ή/και παραδοσιακές μπανάνες ΑΚΕ [κατηγορία Β], και 3,5 % για την κατηγορία των εγκατεστημένων στην Κοινότητα επιχειρηματιών οι οποίοι άρχισαν από το 1992 να εμπορεύονται μπανάνες, πλην των κοινοτικών ή/και των παραδοσιακών μπανανών ΑΚΕ [κατηγορία Γ].
Μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, τα ενδιαφερόμενα μπανανοπαραγωγά κράτη της Νότιας Αμερικής προσέβαλαν το νέο κοινοτικό καθεστώς εισαγωγής μπανανών στο πλαίσιο της προβλεπομένης με τη ΓΣΔΕ διαδικασίας διευθετήσεως των διαφορών. Πάντως, η Επιτροπή των ΕΚ συμφώνησε με ορισμένα από τα ενδιαφερόμενα κράτη (και συγκεκριμένα με τις χώρες Κόστα Ρίκα, Κολομβία, Νικαράγουα και Βενεζουέλα) επί διακανονισμού υπό τη μορφή της συμφωνίας πλαισίου. Με την ανωτέρω συμφωνία προβλέπονται αύξηση της συνολικής δασμολογικής ποσοστώσεως από το 1994 και μείωση του εισπραττομένου για τις πραγματοποιούμενες στα πλαίσια της εν λόγω ποσοστώσεως εισαγωγές δασμού, καθώς και τα επί τοις εκατόν ποσοστά της ποσοστώσεως που χορηγούνται αντίστοιχα στις εν λόγω χώρες της Νότιας Αμερικής. Το σημείο 6 προβλέπει μεταξύ άλλων: "(...) οι προμηθεύτριες χώρες στις οποίες χορηγήθηκε συγκεκριμένη ποσόστωση μπορούν να εκδίδουν ειδικές άδειες εξαγωγής για ποσότητα δυνάμενη να φθάσει έως το 70 % της ποσοστώσεώς τους, ενώ οι εν λόγω άδειες συνιστούν προϋπόθεση για τη χορήγηση εκ μέρους της Κοινότητας πιστοποιητικών για τις εισαγωγές μπανάνας, προελεύσεως των εν λόγω χωρών, που πραγματοποιούν οι επιχειρηματίες της "κατηγορίας Α" και της "κατηγορίας Γ" (...)". Με άλλους λόγους, σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη, οι επιχειρηματίες των κατηγοριών Α και Γ υπάγονται στο καθεστώς των πιστοποιητικών εξαγωγής, ενώ απαλλάσσονται οι επιχειρηματίες της κατηγορίας Β.
Η συμφωνία πλαίσιο ενσωματώθηκε στον κατάλογο των ανειλημμένων υποχρεώσεων της Κοινότητας, στα πλαίσια του Γύρου της Ουρουγουάης. Η συμφωνία πλαίσιο κατέστη ως εκ τούτου μέρος της συμφωνίας περί ιδρύσεως του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Το Συμβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία ΠΟΕ με απόφαση της 22ας Δεκεμβρίου 1994.
Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, υποστηριζόμενη από το Βέλγιο, αιτείται με την προσφυγή της κατά του Συμβουλίου, το οποίο υποστηρίζουν η Ισπανία, η Γαλλία και η Επιτροπή, την ακύρωση της ανωτέρω αποφάσεως του Συμβουλίου ως εκ του ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίθηκε η σύναψη της συμφωνίας πλαισίου για τις μπανάνες με τις χώρες Κόστα Ρίκα, Κολομβία, Νικαράγουα και Βενεζουέλα. Η Γερμανία διατείνεται ότι το καθεστώς που καθιερώνεται με τη συμφωνία πλαίσιο θίγει τα θεμελιώδη δικαιώματα των επιχειρηματιών των κατηγοριών Α και Γ, και συγκεκριμένα το δικαίωμα της ελεύθερης ασκήσεως του επαγγέλματός τους και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, παράλληλα δε συνιστά δυσμενή διάκριση εις βάρος τους σε σχέση με τους επιχειρηματίες της κατηγορίας Β. Εξάλλου, η εν λόγω συμφωνία αντίκειται στις αρχές της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της αναλογικότητας.
Το Δικαστήριο απορρίπτει ως αβάσιμους όλους, πλην ενός, τους λόγους που επικαλέστηκε η Γερμανία, παραπέμποντας κυρίως στην επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε με την απόφαση της 5ης Οκτωβρίου 1994 στην υπόθεση C-280/93, Γερμανία κατά Συμβουλίου, για την κοινή οργάνωση της αγοράς στον τομέα της μπανάνας.
Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, βάσιμος είναι μόνον ο αρυόμενος από την παραβίαση της γενικής αρχής της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγος, όσον αφορά τη μη υπαγωγή των επιχειρηματιών της κατηγορίας Β στο προβλεπόμενο με τη συμφωνία πλαίσιο καθεστώς των πιστοποιητικών εξαγωγής.
Το γεγονός ότι, μεταξύ των επιχειρηματιών της Κοινοτήτας που συνήψαν εμπορικές σχέσεις με τις τρίτες χώρες για τα εισαγόμενα προϊόντα των οποίων τυγχάνει εφαρμογής το καθεστώς των πιστοποιητικών εξαγωγής, ορισμένοι έχουν την υποχρέωση να εφοδιάζονται με πιστοποιητικά εξαγωγής, ενώ άλλοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή, ενέχει, κατά το Δικαστήριο, διαφορετική μεταχείριση. Η διαφορετική αυτή μεταχείριση των επιχειρηματιών των κατηγοριών Α και Γ σε σχέση με εκείνους της κατηγορίας Β είναι προφανής στον βαθμό που η υπαγωγή στο καθεστώς των πιστοποιητικών εξαγωγής συνεπάγεται για τους πρώτους αύξηση της τιμής αγοράς των μπανανών προελεύσεως των ενδιαφερομένων τρίτων χωρών της τάξεως του 33 % έναντι της τιμής που καταβάλλουν οι δεύτεροι.
Το Συμβούλιο και η Επιτροπή προέβαλαν τον επιχείρημα ότι η διαφορετική αυτή μεταχείριση δικαιολογείται αντικειμενικώς από την ανάγκη αποκαταστάσεως της ισορροπίας, από απόψεως ανταγωνισμού, μεταξύ των οικείων κατηγοριών επιχειρηματιών.
Πάντως, το Δικαστήριο αναγνωρίζει ότι το Συμβούλιο όφειλε να αποδείξει ότι η ισορροπία που ανετράπη με την αύξηση της δασμολογικής ποσοστώσεως και την επακόλουθη μείωση των δασμών από τις οποίες επωφελούνται και οι επιχειρηματίες της κατηγορίας Β, δεν κατέστη εφικτό να αποκατασταθεί παρά μόνο με τη χορήγηση σημαντικού πλεονεκτήματος υπέρ της κατηγορίας αυτής επιχειρηματιών και, επομένως, με τίμημα μια νέα διαφορετική μεταχείριση εις βάρος των λοιπών κατηγοριών επιχειρηματιών, οι οποίοι είχαν ήδη υποστεί, κατά την εγκαθίδρυση της δασμολογικής ποσοστώσεως και του μηχανισμού κατανομής του, παρεμφερείς περιορισμούς και διαφορετική μεταχείριση. Πλην όμως, το Συμβούλιο δεν προσκόμισε αποδείξεις περί τούτου.
Επίσης, το Συμβούλιο δέχεται ρητώς ότι η εγκαθίδρυση του καθεστώτος των πιστοποιητικών εξαγωγής αποσκοπεί, ομού με την αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών κοινοτικών επιχειρηματιών, στην παροχή οικονομικής ενισχύσεως στις τρίτες χώρες, συμβαλλόμενα μέρη στη συμφωνία πλαίσιο, και στην αντιστάθμιση με τον τρόπο αυτό των περιορισμών που επέβαλε ο κανονισμός 404/93 στην εμπορία μπανανών προελεύσεως των χωρών αυτών υπέρ των κοινοτικών και μπανανών ΑΚΕ. Κατά το Δικαστήριο, το Συμβούλιο δεν προσκόμισε επαρκή στοιχεία, ικανά να δικαιολογήσουν ότι η αύξηση της δασμολογικής ποσοστώσεως και η κατανομή της σε εθνικές ποσοστώσεις, καθώς και η επακόλουθη μείωση των δασμών, δεν μπορούσαν να αντισταθμίσουν τους περιορισμούς που είχε επιβάλει ο κανονισμός 404/93 στην εμπορία μπανανών προελεύσεως των τρίτων χωρών, συμβαλλομένων μερών στη συμφωνία πλαίσιο, και ότι ο στόχος αυτός έπρεπε ως εκ τούτου να επιτευχθεί μέσω της επιβολής χρηματικής επιβαρύνσεως σε ένα μόνο τμήμα των επιχειρηματιών που πραγματοποιούν εισαγωγές από τις εν λόγω χώρες.
Κατόπιν αυτού, το Δικαστήριο ακυρώνει την προσβαλλομένη απόφαση του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1994, ως εκ του ότι το Συμβούλιο ενέκρινε με την εν λόγω απόφαση τη σύναψη της συμφωνίας πλαισίου για τις μπανάνες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αφενός, και των χωρών Κόστα Ρίκα, Κολομβίας, Νικαράγουας και Βενεζουέλας, αφετέρου, στον βαθμό που οι επιχειρηματίες της κατηγορίας Β δεν υπάγονται στο καθεστώς των πιστοποιητικών εξαγωγής που προβλέπει η εν λόγω συμφωνία πλαίσιο.
Ανεπίσημο έγγραφο προοριζόμενο για τον Τύπο, το οποίο δεν δεσμεύει το Δικαστήριο. Το παρόν ανακοινωθέν τύπου είναι διαθέσιμο σε όλες τις επίσημες γλώσσες.
Για το πλήρες κείμενο της αποφάσεως συμβουλευθείτε τη σελίδα μας Internet curia.eu.int.
περί την τρίτη μεταμεσημβρινή σήμερα. Για περαιτέρω πληροφορίες επικοινωνείστε με την Estella Cigna tιl: (352) 4303 2582 fax: (352) 43 03 2734
(1) Πρόκειται για τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού που υπέγραψαν τη Συνθήκη Λομέ με τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες