ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
(δεύτερο τμήμα)
της 29ης Σεπτεμβρίου 2011
Υπόθεση F‑70/05
Harald Mische
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Υπαλληλική υπόθεση — Διορισμός — Επιτυχών διαγωνισμού δημοσιευθέντος πριν από την έναρξη της ισχύος του νέου ΚYK αλλά περατωθέντος μετά την ημερομηνία αυτή — Kατάταξη σε βαθμό κατ’ εφαρμογήν των νέων, λιγότερο ευνοϊκών κανόνων»
Αντικείμενο: Προσφυγή-αγωγή ασκηθείσα δυνάμει των άρθρων 236 ΕΚ και 152 ΕΑ, με την οποία ο H. Mische ζητεί, κατ’ αρχάς, την ακύρωση της αποφάσεως της Επιτροπής, της 11ης Νοεμβρίου 2004, περί κατατάξεώς του στον βαθμό A*6, κλιμάκιο 2, στη συνέχεια, την αποκατάστασή του σε όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από νομότυπη κατάταξη σε βαθμό και, τέλος, την επιδίκαση αποζημιώσεως
Απόφαση: Η προσφυγή-αγωγή απορρίπτεται. Κάθε διάδικος φέρει τα δικαστικά έξοδά του. Το Συμβούλιο, παρεμβαίνον, φέρει τα δικαστικά έξοδά του.
Περίληψη
1. Υπάλληλοι — Πρόσληψη — Διορισμός σε βαθμό — Καθιέρωση νέας διαρθρώσεως των σταδιοδρομιών από τον κανονισμό 723/2004 — Μεταβατικές διατάξεις περί κατατάξεως σε βαθμό
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 5 § 5· παράρτημα XIII, άρθρο 12 § 3· κανονισμός 723/2004 του Συμβουλίου)
2. Υπάλληλοι — Ιδιότητα μονίμου υπαλλήλου — Προϋποθέσεις κτήσεως
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 3)
3. Υπάλληλοι — Πρόσληψη — Διορισμός σε βαθμό — Καθιέρωση νέας διαρθρώσεως των σταδιοδρομιών από τον κανονισμό 723/2004 — Μεταβατικές διατάξεις περί κατατάξεως σε βαθμό
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα XIII, άρθρα 2 § 1 και 12 § 3· Καθεστώς που εφαρμόζεται επί του Λοιπού Προσωπικού, άρθρο 1 § 1· κανονισμός 723/2004 του Συμβουλίου)
4. Υπάλληλοι — Πρόσληψη — Διορισμός σε βαθμό — Καθιέρωση νέας διαρθρώσεως των σταδιοδρομιών από τον κανονισμό 723/2004 — Μεταβατικές διατάξεις περί κατατάξεως σε βαθμό
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα XIII, άρθρο 12 § 3· κανονισμός 723/2004 του Συμβουλίου)
5. Υπάλληλοι — Πρόσληψη — Διορισμός σε βαθμό — Καθιέρωση νέας διαρθρώσεως των σταδιοδρομιών από τον κανονισμό 723/2004 — Μεταβατικές διατάξεις περί κατατάξεως σε βαθμό
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα XIII, άρθρα 1 § 2 και 12 § 3· κανονισμός 723/2004 του Συμβουλίου)
6. Υπάλληλοι — Πρόσληψη — Διορισμός σε βαθμό — Καθιέρωση νέας διαρθρώσεως των σταδιοδρομιών από τον κανονισμό 723/2004 — Μεταβατικές διατάξεις περί κατατάξεως σε βαθμό
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα XIII, άρθρο 5 § 4· κανονισμός 723/2004 του Συμβουλίου)
7. Υπάλληλοι — Πρόσληψη — Διορισμός σε βαθμό — Καθιέρωση νέας διαρθρώσεως των σταδιοδρομιών από τον κανονισμό 723/2004 — Μεταβατικές διατάξεις περί κατατάξεως σε βαθμό
(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, παράρτημα XIII, άρθρο 12 § 3· κανονισμός 723/2004 του Συμβουλίου)
1. Η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως δεν δύναται να παρεμβάλλει εμπόδια στην ελευθερία του νομοθέτη να επιφέρει ανά πάσα στιγμή στις διατάξεις του ΚΥΚ τις τροποποιήσεις που κρίνει σύμφωνες προς το συμφέρον της υπηρεσίας, ελλείψει κεκτημένων δικαιωμάτων, έστω και εάν οι νέες διατάξεις είναι δυσμενέστερες για τους υπαλλήλους από τις προϊσχύσασες, διότι, σε διαφορετική περίπτωση, εμποδίζεται κάθε νομοθετική εξέλιξη.
Κατά συνέπεια, δεν μπορεί βασίμως να υποστηριχθεί ότι, στο άρθρο 12, παράγραφος 3, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ, ο νομοθέτης θα έπρεπε να λάβει υπόψη τη δημοσίευση της προκηρύξεως του διαγωνισμού για να καθορίσει τους εφαρμοστέους κανόνες κατατάξεως κατά τον διορισμό των επιτυχόντων σε διαγωνισμούς που δημοσιεύθηκαν πριν από την 1η Μαΐου 2004, ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος του κανονισμού 723/2004, για την τροποποίηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Κοινοτήτων αυτών, οι οποίοι όμως ενεγράφησαν σε πίνακα επιτυχόντων και προσλήφθηκαν μετά την ημερομηνία αυτή, με το αιτιολογικό ότι η δημοσίευση αυτή δημιούργησε αφεαυτής, ως προς τη σταδιοδρομία, κεκτημένα δικαιώματα υπέρ των υποψηφίων.
Πράγματι, εφόσον ορίζει νέα κριτήρια κατατάξεως σε βαθμό τα οποία έχουν εφαρμογή κατά την πρόσληψη των επιτυχόντων σε διαγωνισμούς που δημοσιεύθηκαν πριν από την 1η Μαΐου 2004, οι οποίοι ενεγράφησαν σε πίνακες ικανότητας πριν από την 1η Μαΐου 2006 και προσλήφθηκαν μεταξύ των δύο αυτών ημερομηνιών, το άρθρο 12, παράγραφος 3, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ είναι σύμφωνο προς την αρχή κατά την οποία, σε περίπτωση τροποποιήσεως διατάξεων γενικής εφαρμογής και, ειδικότερα, διατάξεων του ΚΥΚ, ο νέος κανόνας εφαρμόζεται άμεσα στα μελλοντικά αποτελέσματα των νομικών καταστάσεων οι οποίες δημιουργήθηκαν, χωρίς ωστόσο να έχουν συσταθεί πλήρως, υπό το κράτος του προηγούμενου κανόνα. Πράγματι, ένα δικαίωμα θεωρείται κεκτημένο μόνον οσάκις το γεγονός που το δημιουργεί επέρχεται πριν από τη νομοθετική μεταβολή. Σε ό,τι αφορά την κατάταξη επιτυχόντος γενικού διαγωνισμού σε βαθμό, η κατάταξη αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί κεκτημένη καθόσον χρόνο δεν έχει εκδοθεί για τον ενδιαφερόμενο νομότυπη απόφαση διορισμού.
Ομοίως, ο νομοθέτης μπορούσε, χωρίς να παραβιάσει την αρχή της ισότητας, να λάβει υπόψη την ημερομηνία προσλήψεως που αποφάσισε η αρμόδια για τους διορισμούς αρχή, η οποία είναι ένα αντικειμενικό και ανεξάρτητο της βουλήσεως του νομοθέτη στοιχείο, ως κριτήριο που επιβάλλει, ανάλογα με την περίπτωση, την εφαρμογή των περί κατατάξεως κανόνων του παλαιού ΚΥΚ ή των κανόνων που θεσπίστηκαν με τη μεταρρύθμιση του ΚΥΚ. Το ίδιο συμπέρασμα επιβάλλεται και από πλευράς του άρθρου 5, παράγραφος 5, του ΚΥΚ, το οποίο αποτελεί έκφραση της αρχής της ισότητας.
(βλ. σκέψεις 63, 64, 67, 127 και 128)
Παραπομπή:
ΔΕΕ: 17 Δεκεμβρίου 1981, 178/80, Bellardi-Ricci κ.λπ. κατά Επιτροπής, σκέψη 19· 6 Οκτωβρίου 1982, 9/81, Williams κατά Ελεγκτικού Συνεδρίου, σκέψη 21· 4 Μαρτίου 2010, C‑496/08 P, Angé Serrano κ.λπ. κατά Κοινοβουλίου, σκέψη 84
ΓΔΕΕ: 5 Νοεμβρίου 2003, T‑240/01, Cougnon κατά Δικαστηρίου, σκέψη 70· 29 Νοεμβρίου 2006, T‑135/05, Campoli κατά Επιτροπής, σκέψη 105· 11 Ιουλίου 2007, T‑93/03, Κονιδάρης κατά Επιτροπής, σκέψη 110, και T‑58/05, Centeno Mediavilla κ.λπ. κατά Επιτροπής, σκέψεις 51, 53, 61, 81, 86, 113 και 124
ΔΔΔΕΕ: 19 Ιουνίου 2007, F‑54/06, Davis κ.λπ. κατά Συμβουλίου, σκέψη 81
2. Από το άρθρο 3 του ΚΥΚ προκύπτει ότι ο διορισμός ενός υπαλλήλου επέρχεται υποχρεωτικώς με μονομερή πράξη της αρμόδιας για τους διορισμούς αρχής και ότι ο επιτυχών διαγωνισμού μπορεί να διεκδικήσει την ιδιότητα του υπαλλήλου και, συνεπώς, να απαιτήσει την υπέρ αυτού εφαρμογή των διατάξεων του ΚΥΚ μόνον αφού εκδοθεί γι’ αυτόν τέτοια απόφαση.
Επομένως, εφόσον οι επιτυχόντες διαγωνισμών που έχουν εγγραφεί σε πίνακες επιτυχόντων δεν έχουν, υπό την ιδιότητα αυτή, κανένα κεκτημένο δικαίωμα διορισμού, αλλά απλώς προσδοκία διορισμού, το δικαίωμά τους για κατάταξη σε συγκεκριμένο βαθμό κατά μείζονα λόγο δεν μπορεί να θεωρηθεί κεκτημένο καθόσον χρόνο δεν έχει εκδοθεί γι’ αυτούς νομότυπη απόφαση διορισμού.
(βλ. σκέψεις 65 και 66)
Παραπομπή:
ΓΔΕΕ: Centeno Mediavilla κ.λπ. κατά Επιτροπής, προπαρατεθείσα, σκέψεις 53 έως 55
ΔΔΔΕΕ: 8 Ιουλίου 2010, F‑67/06, Lesniak κατά Επιτροπής, σκέψη 106· 28 Οκτωβρίου 2010, F‑85/05, Sørensen κατά Επιτροπής, σκέψη 92
3. Από την αρχή σύμφωνα με την οποία η νομιμότητα μιας κοινοτικής πράξεως εκτιμάται σε συνάρτηση με τα πραγματικά και νομικά στοιχεία που υφίστανται κατά τον χρόνο εκδόσεώς της προκύπτει ότι η κατάταξη επιτυχόντος σε διαγωνισμό ο οποίος ενεγράφη σε πίνακα επιτυχόντων και προσλήφθηκε μετά την έναρξη της ισχύος του κανονισμού 723/2004, για την τροποποίηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Κοινοτήτων αυτών, δεν μπορούσε να καθοριστεί νομίμως παρά κατ’ εφαρμογήν των κριτηρίων που ίσχυαν κατά την ημερομηνία αυτή. Τα νέα αυτά κριτήρια είχαν τεθεί, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου από την 1η Μαΐου 2004 έως τις 30 Απριλίου 2006, από το άρθρο 12, παράγραφος 3, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ.
Ενας υπάλληλος δεν μπορεί να προβάλει συναφώς ότι οι προγενέστεροι της μεταρρυθμίσεως του ΚΥΚ βαθμοί εξακολουθούσαν να υφίστανται κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου υπό τη νέα ονομασία που προβλέπει το άρθρο 2, παράγραφος 1, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ. Πράγματι, η διάταξη αυτή, εξεταζόμενη υπό το πρίσμα του άρθρου 1, παράγραφος 1, του καθεστώτος που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού, είχε αποκλειστικά ως αντικείμενο την αλλαγή, κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, των ονομασιών των βαθμών που κατείχαν όσοι είχαν στις 30 Απριλίου 2004 την ιδιότητα του μόνιμου ή έκτακτου υπαλλήλου και τη διατηρούσαν μετά την ημερομηνία αυτή, δεν είχε όμως ως αντικείμενο τη διατήρηση των παλαιών βαθμών, υπό τη νέα αυτή ονομασία, υπέρ εκείνων που δεν βρίσκονταν στην κατάσταση αυτή.
(βλ. σκέψεις 70 και 71)
4. Ο επιτυχών διαγωνισμού που προσλήφθηκε μετά την 1η Μαΐου 2004, ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος του κανονισμού 723/2004, για την τροποποίηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Κοινοτήτων αυτών, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι θύμα δυσμενούς διακρίσεως σε σχέση με τους επιτυχόντες διαγωνισμών πανομοιότυπων προς αυτόν στον οποίο συμμετείχε με επιτυχία ο ίδιος οι οποίοι προσλήφθηκαν πριν από την ημερομηνία αυτή, δεδομένου ότι οι τελευταίοι δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι βρίσκονταν στην ίδια νομική κατάσταση με αυτόν.
Συναφώς, το γεγονός ότι ένα θεσμικό όργανο ενδεχομένως επιβράδυνε, κατά παραβίαση της αρχής της απαγορεύσεως των διακρίσεων, τη διεξαγωγή ενός διαγωνισμού προκειμένου να προσλάβει κατά προτεραιότητα επιτυχόντες άλλων διαγωνισμών σε προγενέστερη ημερομηνία δεν μπορεί να επηρεάσει τη νομιμότητα της αποφάσεως περί προσλήψεως του ενδιαφερομένου. Πράγματι, ακόμη και αν υποτεθεί ότι κάποιοι διαγωνισμοί και κάποιες προσλήψεις αντιμετωπίσθηκαν κατά προτεραιότητα, η τήρηση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως των υπαλλήλων πρέπει να συμβιβασθεί προς την τήρηση της αρχής της νομιμότητας κατά την οποία ουδείς δύναται να επικαλεστεί προς όφελός του παρανομία που διαπράχθηκε υπέρ άλλου.
(βλ. σκέψεις 72 και 73)
Παραπομπή:
ΓΔΕΕ: Centeno Mediavilla κ.λπ. κατά Επιτροπής, προπαρατεθείσα, σκέψεις 154 και 155
5. Από το άρθρο 1, παράγραφος 2, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ, σε συνδυασμό με το άρθρο 12, παράγραφος 3, του ιδίου παραρτήματος, προκύπτει ότι ο όρος «προσλαμβάνονται» που απαντά στη διάταξη αυτή έχει συγκεκριμένο νόημα και πρέπει να θεωρηθεί ότι προσδιορίζει τους υπαλλήλους που εισήλθαν στην υπηρεσία, υπό την ιδιότητα αυτή, μεταξύ 1ης Μαΐου 2004 και 30ής Απριλίου 2006, σε θέση για την οποία απέκτησαν δυνατότητα προσβάσεως κατόπιν της εγγραφής τους, πριν από την 1η Μαΐου 2006, σε πίνακα επιτυχόντων με τον οποίο περατώθηκε διαγωνισμός που είχε δημοσιευθεί υπό το κράτος του προϊσχύσαντος ΚΥΚ.
Επομένως, το άρθρο 12, παράγραφος 3, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ δεν λαμβάνει υπόψη, για την κατάταξη ενός νέου μονίμου υπαλλήλου σε βαθμό, το γεγονός ότι ο ενδιαφερόμενος υπήρξε προηγουμένως έκτακτος ή επικουρικός υπάλληλος. Συναφώς, πλην ειδικής διατάξεως που αφορά συγκεκριμένο σημείο του ΚΥΚ, οι έκτακτοι ή επικουρικοί υπάλληλοι που επιτυγχάνουν σε γενικούς διαγωνισμούς δεν έχουν κεκτημένο δικαίωμα για ειδική μεταχείριση και πρέπει, συνεπώς, να εξομοιώνονται προς εξωτερικούς υποψηφίους που συμμετέχουν επιτυχώς σε τέτοιους διαγωνισμούς.
Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εισάγει δυσμενή διάκριση η κατάταξη υπαλλήλου, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 12, παράγραφος 3, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ, σε βαθμό κατώτερο αυτού τον οποίον κατείχε ως μη μόνιμος υπάλληλος, έστω και αν εξακολουθεί να είναι τοποθετημένος στην ίδια θέση με αυτή την οποία είχε καταλάβει πριν από την 1η Μαΐου 2004 και ασκεί όμοια, ή ακόμα σημαντικότερα απ’ ό,τι στο παρελθόν, καθήκοντα.
(βλ. σκέψεις 75, 76, 78 και 80)
6. Το γεγονός ότι ο νομοθέτης μερίμνησε, κατά τη θέσπιση του άρθρου 5, παράγραφος 4, του παραρτήματος XIII του ΚΥΚ, ώστε οι επιτυχόντες διαγωνισμού που έχει ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα να καθιστά δυνατή τη μετάβαση σε ανώτερη κατηγορία να μπορούν κατ’ εξαίρεση να διοριστούν, ως δόκιμοι υπάλληλοι, στον βαθμό που κατείχαν στην παλαιά κατηγορία, δεν έχει ως συνέπεια να δημιουργεί προς όφελός τους αυθαίρετη ή προδήλως απρόσφορη διαφοροποίηση σε σχέση με τους έκτακτους υπαλλήλους, επιτυχόντες γενικού διαγωνισμού, οι οποίοι προσλήφθηκαν ως μόνιμοι υπάλληλοι στην κατηγορία στην οποία ανήκαν. Πράγματι, οι έκτακτοι αυτοί υπάλληλοι δεν βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με τους επιτυχόντες διαγωνισμού που έχει ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα να καθιστά δυνατή τη μετάβαση σε ανώτερη κατηγορία και, επομένως, την αποφασιστική πρόοδο στη σταδιοδρομία τους.
Επιπλέον, η ευρεία ερμηνεία του εν λόγω άρθρου 5, παράγραφος 4, προκειμένου να μη ληφθεί υπόψη η παρεμβολή μεταξύ της συμβάσεως εκτάκτου υπαλλήλου και του διορισμού ως δοκίμου υπαλλήλου μιας περιόδου εργασίας ως επικουρικού υπαλλήλου, θα ήταν ικανή να προκαλέσει ρήγμα στην ίση μεταχείριση μεταξύ των επιτυχόντων του ιδίου γενικού διαγωνισμού, οι οποίοι βρίσκονται σε παρεμφερή πραγματική και νομική κατάσταση και πρέπει να μπορούν να τύχουν της ίδιας μεταχειρίσεως, ιδίως όσον αφορά την κατάταξη, υπό την επιφύλαξη της ελευθερίας του νομοθέτη της Ένωσης να επιφέρει ανά πάσα στιγμή στις διατάξεις του ΚΥΚ τις τροποποιήσεις που κρίνει σύμφωνες προς το συμφέρον της υπηρεσίας.
(βλ. σκέψη 85)
Παραπομπή:
ΔΔΔΕΕ: Lesniak κατά Επιτροπής, προπαρατεθείσα, σκέψεις 60 και 61 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία· Sørensen κατά Επιτροπής, προπαρατεθείσα, σκέψεις 53 και 54
7. Ο υπάλληλος δεν μπορεί να επικαλεστεί την αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης για να αμφισβητήσει τη νομιμότητα νέας κανονιστικής διατάξεως, ιδίως σε τομέα στον οποίο ο νομοθέτης διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια. Επιπλέον, ουδείς δύναται να επικαλεστεί παραβίαση της αρχής αυτής αν δεν του έχουν δοθεί εκ μέρους της διοικήσεως συγκεκριμένες διαβεβαιώσεις, οι οποίες πρέπει να συνάδουν προς τους εφαρμοστέους κανόνες.
Πρώην επικουρικός υπάλληλος που διορίσθηκε δόκιμος υπάλληλος μετά την 1η Μαΐου 2004, ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος του κανονισμού 723/2004, για την τροποποίηση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Κοινοτήτων αυτών, κατόπιν της συμμετοχής του σε διαγωνισμό δημοσιευθέντα πριν από την ημερομηνία αυτή, δεν μπορεί να επικαλεστεί, εφόσον η προκήρυξη του διαγωνισμού δεν περιέχει μνεία περί της μεταρρυθμίσεως του ΚΥΚ, διαβεβαιώσεις θεσμικού οργάνου που θα μπορούσαν να του δημιουργήσουν βάσιμες προσδοκίες ότι θα διατηρηθούν τα παλαιά κριτήρια του ΚΥΚ περί της κατατάξεως των υπαλλήλων σε βαθμό. Πράγματι, η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη προϋποθέτει ρητή υπόσχεση, ενώ δεν αρκεί η σιωπή.
(βλ. σκέψεις 133, 134, 136 και 137)
Παραπομπή:
ΔΕΕ: 22 Δεκεμβρίου 2008, C‑443/07 P, Centeno Mediavilla κ.λπ. κατά Επιτροπής, σκέψη 91
ΓΔΕΕ: 11 Ιουλίου 2002, T‑381/00, Wasmeier κατά Επιτροπής, σκέψη 106· 4 Μαΐου 2005, T‑398/03, Castets κατά Επιτροπής, σκέψη 34· 23 Φεβρουαρίου 2006, T‑282/02, Cementbouw Handel & Industrie κατά Επιτροπής, σκέψη 77· Centeno Mediavilla κ.λπ. κατά Επιτροπής, προπαρατεθείσα, σκέψη 95· 4 Φεβρουαρίου 2009, T‑145/06, Omya κατά Επιτροπής, σκέψη 117