KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
KOKOTT
ippreżentati fit-8 ta’ Settembru 2009 1(1)
Kawża C‑139/07 P
Il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej
vs
Technische Glaswerke Ilmenau
sostnuta minn
Ir-Renju tad-Danimarka
Partijiet oħra fil-kawża:
Ir-Repubblika tal-Finlandja
Ir-Renju tal-Isvezja
“Appell – Aċċess għad-dokumenti tal-istituzzjonijiet – Regolament (KE) Nru 1049/2001 – Ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni – Proċedura ta’ eżami fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat – Rifjut ta’ aċċess”
I – Introduzzjoni
1. Din il-kawża tikkonċerna l-kwistjoni tal-kunfidenzjalità tal-fajl tal-Kummissjoni relatat ma’ proċedura ta’ investigazzjoni ta’ għajnuna kurrenti mill-Istat.
2. Fl-imgħoddi, l-aċċess għal dan il-fajl kien jiġi ttrattat esklużivament mil-lat tad-dritt proċedurali li jiġi kkonsultat il-fajl. Il-partijiet fil-proċedura biss għandhom dritt jikkonsultaw il-fajl. Fil-proċedura ta’ eżami fil-qasam tal-għajnuna skont l-Artikolu 88 KE u r-Regolament Nru 659/1999 (2), dan l-istatus jiġi rrikonoxxut biss lill-Istat Membru kkonċernat.
3. Huwa veru li l-partijiet ikkonċernati l-oħra jistgħu saħansitra jippreżentaw rikors kontra deċiżjoni dwar għajnuna mill-Istat meta dawn ikunu direttament u individwalment ikkonċernati. Madankollu, dan ma jfissirx li huma jsiru partijiet fil-proċedura ta’ għajnuna mill-Istat u għaldaqstant il-Kummissjoni tista’ tirrifjutalhom id-dritt li jikkonsultaw il-fajl.
4. Ir-Regolament Nru 1049/2001 (3), min-naħa l-oħra, jippermetti lil kull ċittadin ikollu aċċess għad-dokumenti kollha li jkunu fil-pussess tal-Kummissjoni. Dan id-dritt qed jiġi invokat minn Technische Glaswerke Ilmenau GmbH (iktar ’il quddiem “TGI”). Hija teżiġi l-aċċess għad-dokumenti tal-Kummissjoni li għandhom konnessjoni mal-għajnuna mill-Istat li tikkonċernaha.
5. Min-naħa l-oħra, skont il-Kummissjoni, peress li TGI ma għandha l-ebda dritt tikkonsulta l-fajl, teżisti wkoll eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti. F’dan ir-rigward, hija tinvoka l-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni skont it-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001.
6. L-imġiba tal-Kummissjoni hija bbażata, almenu parzjalment, fuq id-diffikultajiet prattiċi kbar marbuta mal-aċċess għad-dokumenti tal-fajl tal-proċedura. Il-fajls ta’ spiss ikunu voluminużi ferm u jinkludu għadd ta’ informazzjoni li eventwalment trid tiġi ttrattata b’mod kunfidenzjali anki għal raġunijiet oħrajn li ma humiex il-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni (pereżempju, sigrieti kummerċjali jew dokumenti interni). Għalhekk, eżami individwali ta’ kull dokument jista’ jwassal biex jinħlew ħafna riżorsi, iktar u iktar għaliex is-servizzi kompetenti huma diġà mgħobbija ħafna bl-investigazzjoni fuq l-għajnuna. Problemi simili jeżistu fi proċeduri oħrajn ta’ investigazzjoni fil-qasam tad-dritt tal-kompetizzjoni.
II – Il-kuntest ġuridiku
7. Il-kuntest ġuridiku ta’ dan il-każ huwa magħmul mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 1 UE u mill-Artikolu 255 KE, kif ukoll mir-Regolament (KE) Nru 1049/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Mejju 2001 dwar l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni.
8. It-tieni paragrafu tal-Artikolu 1 UE jipprovdi:
“Dan it-Trattat huwa pass ġdid lejn il-ħolqien ta’ għaqda dejjem iżjed ravviċinata fost il-popli ta’ l-Ewropa, li fiha d-deċiżjonijiet jittieħdu kemm jista’ jkun qrib iċ-ċittadin.”
9. L-Artikolu 255(1) u (2) KE jipprovdi:
“1. Kull ċittadin ta’ l-Unjoni, u kull persuna fiżika jew ġuridika li toqgħod jew li jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha fi Stat Membru, għandu jkollha d-dritt għall-aċċess għal dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni, soġġett għall-prinċipji u l-kondizzjonijiet kif definiti skond il-paragrafi 2 u 3.
2. Il-prinċipji ġenerali u l-limiti għar-raġuni ta’ interess pubbliku jew privat li jirregolaw id-dritt ta’ l-aċċess għal dokumenti jiġu stabbiliti mill-Kunsill, li jaġixxi skond il-proċedura msemmija fl-Artikolu 251 fi żmien sentejn mid-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Amsterdam.”
10. Anki l-Artikolu 42 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, ipproklamata f’Nizza fis-7 ta’ Diċembru 2000 (4) (iktar ’il quddiem il-“Karta tad-Drittijiet Fundamentali”), jirrikonoxxi dan id-dritt:
“Kull ċittadin ta’ l-Unjoni, u kull persuna fiżika jew ġuridika li tirrisjedi jew li jkollha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fi Stat Membru, għandu d-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti ta’ l-istituzzjonijiet, il-korpi u l-organi ta’ l-Unjoni, ikun xi jkun il-mezz tagħhom.”
11. Fuq il-bażi tal-Artikolu 255(2) KE l-Kunsill adotta r-Regolament Nru 1049/2001. Il-Premessi 2, 4, 10 u 11 tar-Regolament jipprovdu dan li ġej:
“(2) It-trasparenza tgħin liċ-ċittadin jieħu sehem fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet b’mod aktar mill-qrib, u jiggarantixxi li l-amministrazzjoni tgawdi aktar leġittimità u tkun aktar effettiva u kontabbli liċ-ċittadin f’sistema demokratika. It-trasparenza ssaħħaħ il-prinċipji tad-demokrazija u r-rispett lejn id-drittijiet fundamentali, kif stabbilit fl-Artikolu 6 tat-Trattat ta’ l-UE u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali ta’ l-Unjoni Ewropea.
[…]
(4) L-iskop ta’ dan ir-Regolament huwa li jagħti l-akbar effett possibbli lid-dritt ta’ l-aċċess pubbliku għad-dokumenti u li jistipula l-prinċipji ġenerali u l-limiti fuq dan l-aċċess skond l-Artikolu 255(2) tat-Trattat tal-KE.
[…]
(10) Aċċess għal dokumenti għandu jingħata mill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni mhux biss għad-dokumenti miktuba mill-istituzzjonijiet, iżda wkoll għad-dokumenti li dawn jirċievu sabiex ikun hemm aktar trasparenza fix-xogħol ta’ l-istituzzjonijiet. F’dan il-kuntest, għandu jitfakkar li d-Dikjarazzjoni Nru 35, mehmuża ma’ l-Att Finali tat-Trattat ta’ Amsterdam jipprovdi li Stat Membru jista’ jitlob lill-Kummissjoni jew lill-Kunsill li ma jikkommunikawx lil partijiet terzi dokument li ġej minn dak l-Istat mingħajr il-kunsens tiegħu minn qabel.
(11) Bħala prinċipju, kull dokumenti ta’ l-istituzzjonijiet għandhom jkunu aċċessibbli għall-pubbliku. Madankollu, bħala eċċezzjonijiet, xi interessi pubbliċi u privati għandhom jitħarsu. L-istituzzjonijiet għandhom ikollhom id-dritt li jħarsu l-konsultazzjonijiet u deliberazzjonijiet interni tagħhom fejn meħtieġ sabiex jissalvagwardjaw is-setgħa tagħhom li jwettqu l-kompiti tagħhom. […]”
12. Skont l-Artikolu 1(a) tar-Regolament Nru 1049/2001, l-għan ta’ dan ir-Regolament huwa “li jfisser il-prinċipji, kondizzjonijiet u limiti minħabba raġunijiet ta’ interess pubbliku jew privat, li jirregolaw l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni […] previsti fl-Artikolu 255 tat-Trattat tal-KE sabiex jiġi żgurat l-akbar aċċess għal dokumenti”.
13. L-Artikolu 2(1) tar-Regolament jagħti lil kull ċittadin tal-Unjoni, u lil kull persuna fiżika jew ġuridika residenti jew bl-uffiċċju rreġistrat fi Stat Membru dritt ta’ aċċess għad-dokumenti tal-istituzzjonijiet, “bla ħsara għall-prinċipji, kondizzjonijiet u limiti stipulati f’dan ir-Regolament”.
14. L-Artikolu 2(3) jistabbilixxi li dan ir-regolament jikkonċerna kull dokument miżmum minn istituzzjoni, “jiġifieri, dokumenti miktuba minnha jew li rċiviet u fil-pussess tagħha, f’kull qasam ta’ attività ta’ l-Unjoni Ewropea”.
15. L-Artikolu 3(a) jiddefinixxi bħala “dokument” “kull kontenut, ikun liema jkun il-medju tiegħu (miktub fuq karta jew reġistrat f’forma elettronika jew bħala reġistrazzjoni, ta’ ħoss, viżiv jew awdjoviż) dwar kwistjoni dwar il-politiki, l-attivitajiet u d-deċiżjonijiet li jaqgħu fl-isfera ta’ responsabbiltà ta’ l-istituzzjoni”.
16. L-Artikolu 4(2) tar-Regolament (“Eċċezzjonijiet”) jistabbilixxi li:
“2. L-istituzzjonijiet għandhom jirrifjutaw aċċess għal dokument meta l-iżvelar tiegħu jista’ jdgħajjef il-ħarsien ta’:
– interessi kummerċjali ta’ persuna naturali jew legali, inkluża l-proprjetà intellettwali,
– proċedimenti fil-qrati u pariri legali,
– l-iskop ta’ ispezzjonijiet, investigazzjoni u verifiki,
jekk ma’ jkunx hemm interess pubbliku akbar fl-iżvelar tiegħu.”
17. L-Artikolu 6 tar-Regolament jirregola l-preżentazzjoni ta’ applikazzjoni minn ċittadini tal-Unjoni:
“1. Applikazzjonijiet għall-aċċess għal dokument għandhom isiru f’xi forma miktuba, inkluża l-forma elettronika, f’waħda mill-ilsna msemmija fl-Artikolu 314 tat-Trattat tal-KE u b’mod preċiż biżżejjed sabiex tgħin lill-istituzzjoni issib id-dokument. L-applikant mhux obbligat li jagħti r-raġunijiet għall-applikazzjoni.
2. Jekk applikazzjoni m’hijiex preċiża biżżejjed, l-istituzzjoni għandha titlob lill-applikant sabiex jiċċara l-applikazzjoni u għandha tgħin l-applikant f’dan il-proċess billi, per eżempju, tagħti tagħrif dwar l-użu tar-reġistri pubbliċi ta’ dokumenti.
3. Fil-każ ta’ applikazzjoni dwar dokument twil ħafna jew dwar numru kbir ta’ dokumenti, l-istituzzjoni involuta tista’ tkellem lill-applikant b’mod informali, sabiex isibu soluzzjoni imparzjali.
4. L-istituzzjoni għandha tagħti tagħrif u għajnuna lil ċittadini dwar kif u fejn l-applikazzjonijiet għal aċċess għad-dokumenti jistgħu jsiru.”
18. Ir-Regolament Nru 659/1999 jirregola l-proċedura ta’ investigazzjoni tal-għajnuna. L-Artikolu 20 tiegħu jirregola d-drittijiet tal-partijiet ikkonċernati:
“1. Kull parti interessata [kkonċernata] tista’ tissottometti kummenti skond l-Artikolu 6 wra deċiżjoni tal-Kummissjoni li tinbeda l-proċedura ta’ investigazzjoni formali. Kull parti interessata [kkonċernata] li ssottomettiet dawn il-kummenti u kull benefiċjarju ta’ għajnuna individwali għandha tintbgħatilhom kopja tad-deċiżjoni meħudha mill-Kummissjoni skond l-Artikolu 7.
2. Kull parti interessata [kkonċernata] tista’ tinforma lill-Kummissjoni dwar kull allegata għajnuna llegali u dwar kull allegat użu ħażin ta’ għajnuna. Fejn il-Kummissjoni tikkonsidra li abbażi ta’ l-informazzjoni fil-pussess tagħha m’hemmx raġunijiet biżżejjed biex tingħata opinjoni dwar il-każ, għandha tinforma lill-parti interessata [kkonċernata] b’dan. Fejn il-Kummissjoni tieħu deċiżjoni fuq każ li jikkonċerna s-suġġett ta’ l-argument ta’ l-informazzjoni fornuta, għandha tibgħat kopja ta’ dik id-deċiżjoni lill-parti interessata [kkonċernata].
3. Fuq talba tagħha, kull parti interessata [kkonċernata] għandha tikseb kopja ta’ kull deċiżjoni skond l-Artikoli 4 u 7, l-Artikolu 10(3) u l-Artikolu 11.”
III – Il-fatti li wasslu għall-kawża u l-proċedura
A – Premessa
1. Il-proċedura dwar l-għajnuna mill-Istat C 19/2000
19. TGI hija kumpannija Ġermaniża b’uffiċċju rreġistrat f’Ilmenau, fi Freistaat Thüringen. Hija tipproduċi ħġieġ speċjali. Fl-1997, il-Bundesanstalt für vereinigungsbedingte Sonderaufgaben (Entità Federali Ġermaniża għall-attivitajiet speċjali marbuta mar-riunifikazzjoni), Freistaat Thüringen u investitur privat qablu dwar azzjoni miftiehma biex isostnu finanzjarjament lil TGI.
20. B’ittra tal-1 ta’ Diċembru 1998, il-Ġermanja nnotifikat lill-Kummissjoni l-miżuri dwar l-azzjoni miftiehma. B’ittra tal-4 ta’ April 2000, il-Kummissjoni tat bidu għal proċedura ta’ investigazzjoni formali skont l-Artikolu 88(2) KE, proċedura li ngħatat in-numru ta’ referenza C 19/2000 (5).
21. Fil-proċedura dwar l-għajnuna mill-Istat intervjeniet b’mod partikolari Schott Glas, kumpannija kompetitriċi ta’ TGI, permezz ta’ osservazzjonijiet bil-miktub.
22. Fit-12 ta’ Ġunju 2001, il-Kummissjoni adottat f’din il-proċedura d-Deċiżjoni 2002/185/KE (6). Hija ddikjarat li tnaqqis fil-prezz ta’ DEM 4 miljuni favur l-investitur ma kienx kompatibbli mas-suq komuni. Tliet miżuri oħra tal-azzjoni miftiehma ġew diżassoċjati minn din il-proċedura dwar l-għajnuna mill-Istat u tħallew għal proċedura formali oħra ta’ investigazzjoni. Ir-rikors li TGI ressqet kontra din id-deċiżjoni nċaħad mill-Qorti tal-Prim’Istanza b’sentenza tat-8 ta’ Lulju 2004 (7). L-appell minn din is-sentenza li ressqet TGI ma ntlaqax (8).
2. Il-proċedura dwar l-għajnuna mill-Istat C 44/2001
23. B’ittra tat-3 ta’ Lulju 2001, il-Kummissjoni tat bidu għal proċedura oħra ta’ investigazzjoni formali skont l-Artikolu 88(2) KE – bin-numru ta’ referenza C 44/2001 – rigward il-miżuri diżassoċjati mill-proċedura dwar l-għajnuna mill-Istat C 19/2000 (9).
24. Fit-2 ta’ Ottubru 2002, il-Kummissjoni temmet din il-proċedura bid-Deċiżjoni 2003/383/KE, fejn iddikjarat li tnejn mill-miżuri tal-azzjoni miftiehma li ġew ivverifikati ma kinux kompatibbli mas-suq komuni (10). TGI appellat anki minn din id-deċiżjoni; din il-proċedura, però, ġiet arkivjata wara li nċaħad l-appell fil-proċeduri rigward l-ewwel deċiżjoni (11).
B – Din il-proċedura dwar l-aċċess għall-fajl
1. Il-proċedura amministrattiva
25. Fl-24 ta’ Ottubru 2001 TGI talbet lill-Kummissjoni, fil-kuntest tal-osservazzjonijiet tagħha dwar it-tieni proċedura ta’ investigazzjoni formali C 44/2001, tħalliha tikkonsulta verżjoni mhux kunfidenzjali tal-fajl. Il-Kummissjoni ċaħdet din it-talba fit-23 ta’ Novembru 2001.
26. B’ittra tal-1 ta’ Marzu 2002, TGI talbet lill-Kummissjoni l-aċċess għad-dokumenti “fil-proċeduri kollha ta’ għajnuna li kienu jikkonċernawha u b’mod partikolari fil-proċedura ta’ għajnuna mill-Istat C 44/2001” (12). Hija bbażat l-applikazzjoni tagħha fuq ir-Regolament Nru 1049/2001. Fis-27 ta’ Marzu 2002, il-Kummissjoni ċaħdet din l-applikazzjoni b’referenza għat-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001. Id-dokumenti mitluba minn TGI kienu “jiffurmaw parti mill-proċedura ta’ investigazzjoni formali fis-seħħ C 44/2001”.
27. Fil-15 ta’ April 2002, TGI bagħtet lis-Segretarju Ġenerali tal-Kummissjoni applikazzjoni konfermatorja għal aċċess skont l-Artikolu 7(2) tar-Regolament. Permezz tad-deċiżjoni appellata tat-28 ta’ Mejju 2002, is-Segretarju Ġenerali tal-Kummissjoni ċaħad din l-applikazzjoni. Din iċ-ċaħda kienet wkoll ibbażata fuq it-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament, kif jingħad fil-punt 12 tas-sentenza appellata:
“[…] fil-kuntest ta’ l-investigazzjonijiet fis-seħħ dwar il-kumpatibbiltà bejn għajnuna mill-Istat u s-suq komuni, kooperazzjoni leali u fiduċja reċiproka bejn il-Kummissjoni, l-Istat Membru u l-impriżi kkonċernati huma indispensabbli sabiex il-partijiet ikkonċernati jkunu jistgħu jesprimu ruħhom liberament. Dan għaliex l-iżvelar ta’ dan id-dokument jista’ jippreġudika t-trattament ta’ l-eżami ta’ dan l-ilment billi jikkomprometti dan id-djalogu.
[…]
Barra minn hekk, aħna eżaminajna l-possibbiltà li nagħmlu aċċessibbli lill-partijiet dokumenti mitluba li mhumiex koperti mill-eċċezzjonijiet. Madankollu rriżulta li dawn id-dokumenti ma [setgħux] jinqasmu f’partijiet kunfidenzjali u f’partijiet mhux kunfidenzjali.
Barra minn hekk, mhemmx interess pubbliku għola li, f’dan il-każ partikolari, jiġġustifika l-iżvelar tad-dokumenti in kwistjoni. […]”
2. Il-proċeduri fl-ewwel istanza
28. Fit-8 ta’ Awwissu 2002, TGI ppreżentat rikors kontra din id-deċiżjoni quddiem il-Qorti tal-Prim’Istanza. Ir-Renju tal-Isvezja u r-Repubblika tal-Finlandja intervjenew insostenn tagħha. Min-naħa tagħha, il-Kummissjoni talbet li jinċaħad ir-rikors. Hija kienet sostnuta mid-ditta Schott Glas.
29. B’sentenza tal-14 ta’ Diċembru 2006, il-Qorti tal-Prim’Istanza annullat id-deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-28 ta’ Mejju 2002, sa fejn din kienet ċaħdet l-aċċess għad-dokumenti li kienu jikkonċernaw il-proċedura ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill-Istat mogħtija lil TGI (13).
3. Il-proċeduri tal-appell
30. B’rikors li ġie ppreżentat b’posta elettronika fir-Reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fit-28 ta’ Frar 2007, bil-kopja oriġinali li waslet fit-8 ta’ Marzu 2007, il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex jogħġobha:
– tannulla s-sentenza appellata sa fejn hija annullata d-deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-28 ta’ Mejju 2002, li tiċħad l-aċċess għad-dokumenti li jikkonċernaw il-proċedura ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill-Istat mogħtija lil TGI; u
– tikkundanna lil TGI għall-ispejjeż tal-kawża.
31. TGI u r-Repubblika tal-Finlandja jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex jogħġobha:
– tiċħad l-appell; u
– tikkundanna lill-Kummissjoni għall-ispejjeż tal-kawża, inklużi l-ispejjeż tal-konvenuta.
32. Ir-Renju tal-Isvezja jitlob ukoll li tinċaħad it-talba, imma jirrinunzja li jitlob għall-kundanna għall-ispejjeż.
33. B’digriet tal-President tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-4 ta’ Marzu 2008 ġie awtorizzat l-intervent tar-Renju tad-Danimarka insostenn ta’ TGI.
34. Il-partijiet ippreżentaw it-trattazzjoni tagħhom quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja u sussegwentement ir-risposti tagħhom instemgħu fis-seduta tas-16 ta’ Ġunju 2009.
IV – Evalwazzjoni ġuridika
35. Skont l-Artikolu 2(1) tar-Regolament Nru 1049/2001, kull ċittadin, mingħajr ma jkollu joqgħod jinvoka interess f’dan ir-rigward, jista’ jeżiġi mingħand il-Kummissjoni, il-Kunsill jew il-Parlament l-aċċess għad-dokumenti li jkollhom fil-pussess tagħhom. L-aċċess jista’ jinċaħad biss jekk tkun preżenti waħda mill-eċċezzjonijiet ipprovduti mill-Artikolu 4(1) sa (3).
36. Dan il-każ jikkonċerna l-eċċezzjoni pprovduta fit-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001. Il-Kummissjoni rrifjutat l-aċċess għad-dokumenti mitluba peress li l-iżvelar tagħhom jista’ jkun ta’ preġudizzju għall-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill-Istat. Il-Qorti tal-Prim’Istanza annullat din id-deċiżjoni peress li l-Kummissjoni ma vverifikatx jekk tabilħaqq l-eċċezzjoni kinitx tapplika għal kull dokument individwali.
37. Il-Kummissjoni tikkontesta s-sentenza appellata u tinvoka ħames aggravji, li fil-qosor jistgħu jinġabru kif ġej:
– Il-kriterju stabbilit fil-punt 77 tas-sentenza appellata biex tkun iġġustifikata l-applikazzjoni ta’ eċċezzjoni, jiġifieri l-preġudizzju għal interess protett, huwa vvizzjat minn żball ta’ liġi (ir-raba’ aggravju).
– L-interpretazzjoni inkluża fil-punti 78 u 85 tas-sentenza appellata, fejn jingħad li l-eċċezzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 4(1) sa (3) jirreferu għal dokument wieħed u mhux għal kategorija ta’ dokumenti, hija vvizzjata minn żball ta’ liġi (it-tielet aggravju).
– L-interpretazzjoni inkluża fil-punti 85 sa 89 u 93 tas-sentenza appellata hija vvizzjata minn żball ta’ liġi, peress li d-dokumenti kollha li jikkonċernaw proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat li tkun għaddejja, huma kollha manifestament ikkontemplati mill-eċċezzjoni stabbilita fit-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 (l-ewwel u t-tieni aggravji, kif ukoll l-ewwel parti tal-ħames aggravju).
– Il-Qorti tal-Prim’Istanza ma rrikonoxxietx il-protezzjoni tad-dokumenti interni skont l-Artikolu 4(3) tar-Regolament (it-tieni parti tal-ħames aggravju).
A – L-ammissibbiltà tal-appell
38. TGI qed tikkontesta l-ammissibbiltà tal-appell in toto. Il-Kummissjoni qed tibbaża l-appell fuq argument li diġà nċaħad mill-Qorti tal-Prim’Istanza għaliex inammissibbli.
39. Skont l-Artikolu 113(2) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-appell ma jistax jimmodifika s-suġġett tal-kawża li saret quddiem il-Qorti tal-Prim’Istanza. Fil-kuntest ta’ appell, il-kompetenza tal-Qorti tal-Ġustizzja għaldaqstant hija limitata għall-evalwazzjoni tas-soluzzjoni ġuridika li ngħatat mill-Qorti tal-Prim’Istanza fuq il-bażi tal-motivi li ġew diskussi quddiemha (14). Għalhekk, ir-rikorrenti ma tistax tinvoka motivi li l-Qorti tal-Prim’Istanza ddikjarathom inammissibbli, jekk l-istess dikjarazzjoni ta’ inammissibbiltà ma ġietx ikkontestata (15). Fi kliem ieħor: meta l-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet motiv għaliex inammissibbli, l-appell jista’ tabilħaqq jikkontesta din iċ-ċaħda; però, għall-ewwel mhux rilevanti li jiġi stabblit jekk il-motiv miċħud setax tabilħaqq jintlaqa’ fuq il-mertu.
40. Skont TGI, il-kwistjoni ġuridika li qajmet il-Kummissjoni ma hijiex dik tal-allegat żball ta’ liġi fl-applikazzjoni tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 min-naħa tal-Qorti tal-Prim’Istanza. Anzi, l-aggravji invokati mill-Kummissjoni għandhom l-għan li jsolvu l-kwistjoni ġuridika jekk ir-Regolament Nru 659/1999 jikkostitwix “lex specialis” meta mqabbel mar-Regolament Nru 1049/2001. Madankollu, il-Qorti tal-Prim’Istanza, fil-punt 41 tas-sentenza appellata, ċaħdet bħala inammissibli argument simili min-naħa tal-intervenjenti Schott Glas, bla ma l-Kummissjoni kkontestat dik iċ-ċaħda.
41. Dan l-ilment ta’ inammissibbiltà ta’ TGI mhux qed jikkonvinċini, peress li hija qed tħallat b’mod inammissibbli l-aggravji u l-argumenti. Huwa minnu li l-Kummissjoni essenzjalment qed tinvoka n-natura speċjali tal-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna. Però, mhux qed issostni li r-Regolament Nru 659/1999 jikkostitwixxi “lex specialis” meta mqabbel mar-Regolament Nru 1049/2001. Kif osservat korrettament il-Qorti tal-Prim’Istanza, b’dan il-mod, hija qed tivvizzja l-pożizzjoni proċedurali tagħha stess, peress li d-deċiżjoni kkontestata kienet tkun ibbażata fuq bażi legali żbaljata u għalhekk mhux leġittima. Anzi, skont il-Kummissjoni, meta jiġi interpretat it-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001 għandhom jiġu kkunsidrati l-evalwazzjonijiet stabbiliti fir-Regolament Nru 659/1999. Il-Qorti tal-Prim’Istanza dan ma għamlitux b’mod suffiċjenti. B’dan il-mod, il-Kummissjoni mhux qed tqajjem direttament il-kwistjoni ġuridika tar-relazzjoni reċiproka bejn iż-żewġ atti tad-dritt sekondarju.
42. It-tieni parti tal-ħames aggravju, madankollu, tmur lil hinn mis-suġġett tal-proċedura. B’dan l-argument il-Kummissjoni qed toġġezzjona li l-Qorti tal-Prim’Istanza ttraskurat il-protezzjoni tad-dokumenti interni fit-tifsira tal-Artikolu 4(3) tar-Regolament Nru 1049/2001. Il-Kummissjoni, però, ma bbażatx id-deċiżjoni kkontestata fuq din id-dispożizzjoni. Anzi, il-kwistjoni rilevanti kienet jekk kienx possibbli li l-Kummissjoni tirrifjuta l-aċċess għad-dokumenti fuq il-bażi tat-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2). B’hekk, dan l-argument s’issa ma kienx suġġett tal-proċedura u għaldaqstant huwa inammissibbli.
B – Il-fondatezza tal-appell
43. L-aggravji ammissibbli essenzjalment jikkonċernaw żewġ setturi. Min-naħa l-waħda, il-Kummissjoni qed tikkritika l-ipoteżijiet metodoloġiċi fundamentali tal-Qorti tal-Prim’Istanza. Il-Kummissjoni qed tikkontesta li eċċezzjoni, skont l-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, tapplika biss meta r-riskju li jkun ippreġudikat interess protett ikun raġonevolment prevedibbli u mhux purament ipotetiku (ir-raba’ aggravju, f’dan ir-rigward ara s-subparagrafu 1) u li għalhekk għandu jiġi eżaminat kull dokument mitlub biex ikun aċċertat jekk dan ikunx kopert minn eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti (it-tielet aggravju, f’dan ir-rigward ara t-tieni inċiż tal-punt 37).
44. Min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni qed issostni li l-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjonijiet, jiġifieri l-eċċezzjoni pprovduta mit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, ikun xi jkun il-każ, tkopri d-dokumenti kollha inkwistjoni, peress li dawn ikunu inklużi fil-fajl ta’ proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat li tkun għaddejja (l-ewwel u t-tieni aggravji kif ukoll l-ewwel parti tal-ħames aggravju, f’dan ir-rigward ara t-tielet inċiż tal-punt 37).
1. Fuq il-preġudizzju ta’ interess protett (ir-raba’ aggravju)
45. Bir-raba’ aggravju, il-Kummissjoni qed tikkritika l-kriterju li użat il-Qorti tal-Prim’Istanza, li jikkonċerna l-preġudizzju ta’ interess protett. F’dan ir-rigward, fil-punt 77, il-Qorti tal-Prim’Istanza osservat, b’referenza għall-ġurisprudenza tagħha stess li:
“Madankollu, l-unika ċirkustanza li dokument jikkonċerna interess protett minn eċċezzjoni ma tistax tkun biżżejjed sabiex jiġġustifika l-applikazzjoni ta’ din l-aħħar imsemmija […]. Applikazzjoni bħal din fil-prinċipju tista’ tkun iġġustifikata biss fl-ipoteżi fejn l-istituzzjoni evalwat minn qabel, fl-ewwel lok, jekk l-aċċess għal dokument jippreġudika konkretement u effettivament l-interess protett u, fit-tieni lok, fl-ipoteżijiet imsemmija fl-Artikolu 4 (2) u (3) tar-Regolament Nru 1049/2001, jekk ma eżistiex interess pubbliku għola li jiġġustifika l-iżvelar tad-dokument intiż. Barra minn hekk, ir-riskju ta’ preġudizzju għal interess protett għandu jkun raġonevolment prevedibbli u mhux purament ipotetiku […]. Konsegwentement, l-eżami li għalih, fil-prinċipju, l-istituzzjoni għandha tipproċedi sabiex tapplika eċċezzjoni għandu jsir b’mod konkret u għandu jirriżulta minn motivi tad-Deċiżjoni […]”.
a) Fuq ir-relazzjoni bejn il-prinċipju u l-eċċezzjoni għall-aċċess għad-dokumenti
46. Il-Kummissjoni qed tikkontesta li l-Qorti tal-Prim’Istanza, bi żball, qed tibbaża ruħha fuq is-suppożizzjoni li l-aċċess għad-dokumenti jikkostitwixxi l-prinċipju, filwaqt li r-rifjut jirrappreżenta l-eċċezzjoni u għalhekk għandu jiġi interpretat b’mod ristrett.
47. Irrispettivament mill-fatt li l-imsemmija suppożizzjoni hija l-bażi impliċita tas-sentenza appellata, din hija konformi mal-ġurisprudenza stabbilita mhux biss tal-Qorti tal-Prim’Istanza (16), imma anki tal-Qorti tal-Ġustizzja (17). L-istess bħall-Isvezja, il-Finlandja u TGI, ma nara l-ebda raġuni biex niddubita minn dan. Skont l-Artikolu 1(2) UE, fl-Unjoni Ewropea d-deċiżjonijiet jittieħdu bl-iktar mod trasparenti possibbli. F’dan ir-rigward, l-Artikolu 255 KE jipprovdi għal dritt ta’ aċċess għad-dokumenti li huwa rrikonoxxut anki mill-Artikolu 42 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali (18). B’konformità ma’ dan, ir-Regolament Nru 1049/2001, skont l-Artikolu 1(a) u l-Premessa 4 tiegħu, għandu l-għan li jiggarantixxi l-ikbar aċċess possibbli għad-dokumenti u fil-Premessa 11, jistabbilixxi li, fil-prinċipju, id-dokumenti kollha tal-istituzzjonijiet għandhom ikunu aċċessibbli għall-pubbliku. Konsegwentement, l-eċċezzjonijiet għall-aċċess għandhom jiġu interpretati bl-iktar mod ristrett possibbli.
48. Huwa fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, li għandu jiġi eżaminat jekk il-Qorti tal-Prim’Istanza bbażatx il-verifika tagħha fuq il-kriterju t-tajjeb għall-applikazzjoni tal-eċċezzjoni stabbilita fit-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001.
b) Fuq il-probabbiltà meħtieġa tal-preġudizzju għal interess protett
49. Peress li l-Kummissjoni tikkritika n-nuqqas ta’ referenza fl-argument tal-Qorti tal-Prim’Istanza lejn it-test tar-Regolament Nru 1049/2001, l-ewwel nett għandha tinġibed l-attenzjoni fuq it-test tal-eċċezzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 4(1) sa (3): eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti tippreżumi dejjem il-preġudizzju għall-protezzjoni ta’ interess partikolari. Għaldaqstant, għandu jingħata ġudizzju prospettiv. Għandu jiġi ċċarat kemm għandha tkun kbira l-probabbiltà li l-iżvelar tad-dokument ikun ta’ preġudizzju għal interess protett.
50. L-użu tal-espressjoni “ikun ta’ preġudizzju” diġà qed juri li l-eċċezzjonijiet ma jistgħux jiġu applikati meta jkun sempliċiment effettwat interess protett. Dan jintwera mid-differenzi bejn id-diċitura tal-Artikolu 4 tar-Regolament Nru 1049/2001 u d-dispożizzjonijiet li kienu fis-seħħ qabel l-adozzjoni tar-Regolament. Skont dawn tal-aħħar, is-sempliċi possibbiltà ta’ preġudizzju għall-protezzjoni hija suffiċjenti biex ikun irrifjutat l-aċċess (19). Konsegwentement, jista’ jiġi dedott li l-għan tal-leġiżlatur huwa li l-eċċezzjonijiet jiġu applikati b’mod iktar restrittiv b’differenza għad-dispożizzjonijiet li qabel kienu fis-seħħ.
51. Għaldaqstant, wieħed jista’ jeżiġi li biex tiġi applikata eċċezzjoni, irid ikun hemm ċertezza jew għall-inqas ma jridx ikun hemm dubju raġonevoli li l-iżvelar tad-dokument se jkun ta’ preġudizzju għall-interess protett.
52. Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja, skont l-argument tal-Qorti tal-Prim’Istanza li ġie kkritikat mill-Kummissjoni, naqqset il-limitu li jiddetermina meta japplikaw l-eċċezzjonijiet. Fir-rigward tal-interess protett lejn opinjonijiet ġuridiċi, skont it-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, diġà huwa suffiċjenti li r-riskju ta’ preġudizzju jkun raġonevolment prevedibbli u mhux purament ipotetiku (20).
53. Din hija triq tan-nofs ekwilibrata, li għandha tiġi applikata anki għall-ħarsien tal-investigazzjonijiet skont it-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001. Iċ-ċertezza jew in-nuqqas ta’ dubji raġonevoli b’relazzjoni għal preġudizzju li jikkonċerna interess protett rari tkun tista’ tipprovaha ex ante. Għaldaqstant, f’bosta każijiet, l-eventwalità ta’ preġudizzju għall-interess protett tiġi aċċettata. Jekk, però, jitqies li r-riskji ipotetiċi għal interess protett ikunu suffiċjenti, mhux biss ma jkunx hemm konformità mad-diċitura tal-eċċezzjonijiet, imma anki l-għan li jiġi ggarantit l-ikbar aċċess possibbli jisfa bla sinjifikat. Minflok, jitkabbru kemm jistgħu l-eċċezzjonijiet għad-dritt ta’ aċċess. Fil-fatt, huwa kważi dejjem possibbli li jiġu żviluppati ipoteżijiet li jinvolvu preġudizzju.
54. Konsegwentement, il-Qorti tal-Prim’Istanza, meta eżaminat l-applikazzjoni ta’ eċċezzjoni, użat il-kriterju t-tajjeb.
c) Fuq id-deroga li tikkonċerna l-eċċezzjoni tal-interess pubbliku ogħla
55. B’relazzjoni għall-eċċezzjonijiet ipprovduti fl-Artikolu 4(2) u (3) tar-Regolament Nru 1049/2001, għandu jiġi osservat ukoll li dawn ma jiġux applikati meta jkun hemm interess pubbliku ogħla li d-dokument jiġi żvelat. Barra minn hekk, għandu jiġi vverifikat jekk hemmx tabilħaqq tali interess, li jiġġustifika dan l-iżvelar minkejja l-preġudizzju għall-interess protett.
56. Għandu jintlaħaq bilanċ bejn l-interess speċifiku, li jiġi protett billi ma jitħalliex li d-dokument inkwistjoni jiġi żvelat u, inter alia, l-interess ġenerali li dan id-dokument ikun aċċessibbli. F’dan ir-rigward, għandhom jiġu kkunsidrati l-vantaġġi li, kif tistabbilixxi l-Premessa 2 tar-Regolament Nru 1049/2001, jirriżultaw minn trasparenza ikbar, jiġifieri li ċ-ċittadin jieħu sehem fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet b’mod iktar mill-qrib, u jiggarantixxi li l-amministrazzjoni tgawdi iktar leġittimità u tkun iktar effettiva u responsabbli lejn iċ-ċittadin f’sistema demokratika (21).
d) Fuq l-applikazzjoni tad-dritt ta’ aċċess għall-proċeduri amministrattivi
57. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ssostni li r-Regolament Nru 1049/2001 jirreferi b’mod partikolari, skont il-Premessa 6 u l-Artikolu 12(2) tiegħu, għad-dokumenti leġiżlattivi, jiġifieri dokumenti li jikkonċernaw l-attività leġiżlattiva. Konsegwentement, l-Artikolu 13 tar-Regolament Nru 1049/2001 ma jipprovdix għall-pubblikazzjoni fil-Ġurnal Uffiċċjali tad-dokumenti li jikkonċernaw l-investigazzjonijiet fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat.
58. Naqbel mal-Kummissjoni li r-Regolament Nru 1049/2001 għandu l-għan li jippromwovi, b’mod speċjali, l-aċċessibbiltà ta’ ċerti tipi ta’ dokumenti. B’mod partikolari, dawn huma d-dokumenti marbuta mal-proċess leġiżlattiv kif ukoll mal-iżvilupp ta’ politika jew ta’ strateġiji. Dawn id-dokumenti għandhom interess partikolari għall-pubbliku, kif ġie kkonfermat anki mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 207(3) KE, rigward l-attività leġiżlattiva tal-Kunsill.
59. Meta targumenta b’dan il-mod, però, il-Kummissjoni tkun qed tittraskura ċ-ċirkustanza li r-Regolament Nru 1049/2001, minkejja li dan jrid joħloq trasparenza ferm ikbar f’dawn is-setturi (22), imma jipprovdi anki espliċitament, skont l-Artikolu 2(3), għall-aċċess għad-dokumenti kollha li jikkonċernaw is-setturi kollha ta’ attività tal-Unjoni. Il-fajl tal-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat mhux eskluż minn din id-dispożizzjoni. L-eċċezzjonijiet jistgħu jkunu bbażati biss fuq l-Artikolu 4 u, skont it-termini ta’ din id-dispożizzjoni, jeħtieġ preġudizzju għall-interessi protetti li hemm elenkati fih.
60. Barra minn hekk, l-interess pubbliku dwar eżami tal-għajnuna mill-Istat mhux bilfors huwa anqas mill-interess pubbliku dwar il-proċeduri leġiżlattivi. Huwa minnu li hemm għadd ta’ proċeduri amministrattivi li ma għandhomx wisq interess għall-pubbliku; madankollu, l-eżami tal-għajnuna, ta’ spiss u bir-raġun, iqajjem interess kbir. Dan jikkonċerna l-iżvilupp ekonomiku tal-Istati Membri u, speċjalment, il-miżuri li għandhom l-għan li joħolqu jew li jiżguraw il-postijiet tax-xogħol.
e) Fuq id-diffikultajiet prattiċi marbuta mal-implementazzjoni tad-dritt ta’ aċċess
61. Barra minn hekk, il-Kummissjoni tikkontesta li, fit-termini relattivament qosra biex tingħata deċiżjoni dwar talba għal aċċess għad-dokumenti, huwa kważi impossibbli li d-dokumenti kollha ta’ fajls voluminuż rigward proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat jiġu suġġetti għal din il-verifika. Verifika ta’ din ix-xorta ssir saħansitra iktar diffiċli minħabba li ta’ spiss l-osservazzjonijiet ippreżentati huma b’lingwi differenti.
62. Il-Kummissjoni tibża’ li l-eżami tal-għajnuna mill-Istat jista’ jkun ippenalizzat jekk is-servizzi kompetenti jinvestu wisq ħin biex jevitaw it-talbiet għal aċċess. Madankollu, l-għan tar-Regolament Nru 1049/2001 ma jistax ikun li jostakola lill-Kummissjoni fil-qadi ta’ dmirijietha. Anzi, jidher ċar li l-leġiżlatur telaq mill-premessa ta’ numru definittivament iżgħar ta’ talbiet voluminużi għal aċċess għad-dokumenti individwali.
63. Fil-punt 96 tas-sentenza appellata, il-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet bħala inammissibbli argument simili li qajmet l-intervenjenti fl-ewwel istanza, Schott Glas, dwar il-pressjoni kbira ta’ xogħol li għandha l-Kummissjoni. Fin-nuqqas ta’ lment f’dan ir-rigward min-naħa tal-Kummissjoni, ma hemmx għalfejn issir verifika oħra dwar jekk dan jikkostitwixxi żball ta’ liġi rilevanti. Ikun xi jkun il-każ, il-Kummissjoni ma tistax tiċċaħħad milli tinvoka l-pressjoni kbira ta’ xogħol li għandha bħala argument għall-interpretazzjoni tar-Regolament Nru 1049/2001.
64. Dan l-argument, però, ma jistax jintlaqa’ fil-mertu. Effetti sfavorevoli eventwali fuq it-twettiq tal-attivitajiet prinċipali tas-soltu tas-servizzi kompetenti ma jistgħux jiġġustifikaw restrizzjoni globali għad-dritt ta’ aċċess. Anzi, l-Artikolu 1(2) UE, l-Artikolu 225 KE u l-Artikolu 42 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali flimkien mar-Regolament Nru 1049/2001, jassenjaw lill-istituzzjonijiet dmir ieħor ġdid: dawn għandhom ikunu jistgħu jgħaddu liċ-ċittadin id-dokumenti mitluba meta dan ma jkunx prekluż minn interessi li għandhom jiġu protetti. Min-naħa l-oħra, mhux ipprovdut li servizzi partikolari tal-Kummissjoni jiġu eżentati milli jaqdu dan id-dmir.
65. L-oneru li jirriżulta minn dan id-dmir il-ġdid għandu jitnaqqas għal livell minimu permezz ta’ miżuri xierqa. L-Artikolu 6(3) tar-Regolament Nru 1049/2001 jipprovdi, f’dan il-kuntest, f’każ ta’ applikazzjonijiet li jikkonċernaw numru kbir ta’ dokumenti, li l-istituzzjoni ikkonċernata tista’ tkellem lill-applikant b’mod informali sabiex tinstab soluzzjoni imparzjali (23).
66. Internament, is-servizzi kompetenti jridu fuq kollox jivverifikaw b’mod kritiku sa fejn il-ħtiġijiet ta’ kunfidenzjalità tagħhom jistgħu jkomplu jeżistu fid-dawl tar-Regolament Nru 1049/2001. Fis-setturi fix-xifer tal-eċċezzjonijiet jew lil hinn minnhom, it-trażmissjoni tad-dokumenti ta’ spiss hija inqas problematika mill-motivazzjoni wara raġuni għal rifjut. L-applikazzjonijiet però jistgħu jinċaħdu anki b’mod xejn problematiku, jekk is-servizzi kompetenti jkunu identifikaw eżattament ir-raġunijiet li fuqhom ikunu bbażati t-trattament maħsub għad-dokumenti. Fuq din il-bażi, l-uffiċjali kompetenti jistgħu jingħataw taħriġ u t-trattament tad-dokumenti jista’ jkun ottimizzat mill-ewwel b’relazzjoni għat-talbiet eventwali ta’ aċċess. Wieħed jista’ jimmaġina, pereżempju, flimkien ma’ kompilazzjoni fuq bażi informatika, li tiffaċilita t-tiftix tad-dokumenti u r-riproduzzjoni tagħhom, l-identifikazzjoni tad-dokumenti jew ta’ taqsimiet delikati u l-ikklassifikar tad-dokumenti jew ta’ atti parzjalment kunfidenzjali.
67. Peress li r-Regolament Nru 1049/2001 għandu jiġi applikat billi jiġi kkunsidrat il-prinċipju tal-proporzjonalità (24), ma jidhirx li hija eskluża l-possibbiltà li titwarrab deċiżjoni bikrija dwar talba għal aċċess (25)f’każijiet eċċezzjonali, fl-interess ta’ twettiq xieraq ta’ dmirijiet amministrattivi urġenti. F’dan il-każ, b’mod partikolari, wieħed jista’ jaħseb fil-fażi tal-ftuħ ta’ proċedura ta’ investigazzjoni formali tal-eżami ta’ għajnuna mill-Istat. Id-deċiżjoni dwar il-bidu ta’ proċedura ta’ investigazzjoni formali, għandha tiġi adottata, skont l-Artikolu 4 tar-Regolament Nru 659/1999, fi żmien xahrejn minn meta tibda tiddekorri n-notifika sħiħa tal-għajnuna, peress li inkella jirriżulta li l-għajnuna kienet awtorizzata. Però, il-previżjoni ta’ eċċezzjoni tippreżumi, flimkien man-nuqqas ta’ ftehim bonarju mal-applikant, id-disponibbiltà min-naħa tal-Kummissjoni tal-kapaċitajiet meħtieġa biex ikunu evitati, ġeneralment kmieni – f’każijiet mhux wisq ikkumplikati anki waqt il-fażi prekontenzjuża – l-applikazzjonijiet għal aċċess fil-qasam tal-eżami tal-għajnuna.
68. Kif osservat il-Qorti tal-Prim’Istanza, fil-punt 95 tas-sentenza appellata, il-Kummissjoni, meta ċaħdet l-applikazzjoni għal aċċess, ma invokatx il-pressjoni kbira ta’ xogħol li kellha. Għaldaqstant, ma hemmx għalfejn jiġi mistħarreġ bir-reqqa l-argument ta’ rifjut minħabba dmirijiet iktar urġenti.
69. Għalhekk, b’relazzjoni għall-kriterju ta’ evalwazzjoni, jiġifieri l-preġudizzju għal interess protett, iddefinit fil-punt 77 tas-sentenza appellata, ma jista’ jiġi rikonoxxut l-ebda żball ta’ liġi, u għaldaqstant għandu jinċaħad ir-raba’ aggravju.
2. Fuq l-eżami individwali tad-dokumenti (it-tielet aggravju)
70. Bit-tielet aggravju, il-Kummissjoni tikkritika l-konstatazzjoni li għamlet il-Qorti tal-Prim’Istanza fil-punti 78 u 85 tas-sentenza appellata, jiġifieri li l-eċċezzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 4(1) sa (3) jirreferu għal dokument wieħed u mhux għal kategorija ta’ dokumenti.
71. Min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni ssostni li hija awtorizzata tirrifjuta l-aċċess għal fajl ta’ proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat mingħajr ma jkollha toqgħod tagħmel eżami individwali ta’ kull dokument.
72. Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li l-istituzzjoni Komunitarja li ntalbet tiżvela dokument għandha tevalwa, f’kull każ ta’ din ix-xorta, jekk dak id-dokument ikunx kopert mill-eċċezzjonijiet għad-dritt ta’ aċċess tal-pubbliku għad-dokumenti tal-istituzzjonijiet elenkati fl-Artikolu 4 tar-Regolament Nru 1049/2001 (26).
73. L-eżami tad-dokumenti individwali huwa konformi mad-dispożizzjonijiet dwar l-eċċezzjonijiet għad-dritt ta’ aċċess skont l-Artikolu 4 tar-Regolament Nru 1049/2001. Skont l-Artikolu 4(1), (2) u (3), l-istituzzjonijiet għandhom jirrifjutaw l-aċċess, każ b’każ, għal dokument wieħed jekk japplikaw l-eċċezzjonijiet rilevanti. Anki l-kunsiderazzjoni tal-interessi ta’ terzi, skont l-Artikolu 4(4) u (5), l-eżami tal-aċċess parzjali skont l-Artikolu 6, u d-dispożizzjonijiet dwar in-nuqqas ta’ applikazzjoni tal-eċċezzjonijiet matul it-terminu skont l-Artikolu 4(7) jirreferu għal dokument wieħed.
74. Din it-teknika leġiżlattiva hija l-konsegwenza meħtieġa ta’ eċċezzjonijiet li huma bbażati direttament fuq il-preġudizzju li l-iżvelar tad-dokumenti jikkawża lil ċerti interessi. Tali preġudizzju jista’ jiġi aċċertat biss fuq il-bażi ta’ evalwazzjoni individwali tal-informazzjoni inkluża fid-dokument inkwistjoni.
75. Fid-dawl ta’ dak li ngħad iktar ’il fuq, il-Kummissjoni ma tistax tirrispondi validament li dokument, skont id-definizzjoni tal-Artikolu 3(a) tar-Regolament Nru 1049/2001, jista’ jkollu kontenut differenti. Hija tinterpreta din id-definizzjoni bħala li din l-informazzjoni differenti għandha tkun eżaminata flimkien, u jidher ċar li tikkonkludi li kontenut differenti jista’ jkun evalwat flimkien anki jekk dan ikun preżenti f’iktar minn dokument wieħed.
76. Kif argumentat il-Finlandja, però dan mhux minnu: anzi huwa veru l-kontra. Jekk biss ċertu kontenut, jiġifieri ċerti partijiet biss tad-dokument mitlub, ikun kopert minn waħda mill-eċċezzjonijiet, il-partijiet li jifdal tad-dokument għandhom jiġu żvelati skont l-Artikolu 4(6) tar-Regolament Nru 1049/2001. Għaldaqstant, fil-prinċipju, kull element individwali ta’ dokument, jiġifieri kull informazzjoni inkluża fih, għandu jiġi eżaminat biex ikun ivverifikat jekk l-iżvelar ikunx ta’ preġudizzju għal interess protett.
77. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ssostni li, peress li ntalab l-aċċess għal fajl, għandu wkoll ikun jista’ jiġi limitat l-eżami tal-fajl kollu, mingħajr ma jiġu kkunsidrati d-dokumenti individwali. Hija qed tibbaża l-argument tagħha fuq l-Artikolu 6(1) tar-Regolament Nru 1049/2001 li jirregola l-forma u l-kontenut tal-“[a]pplikazzjonijiet għall-aċċess għal dokument”. Peress li f’din id-dispożizzjoni – fil-lingwa tal-kawża inkwistjoni (il-Ġermaniż) – jissemma dokument, dan il-kunċett inkluż fl-Artikolu 6 għandu jiġi interpretat kif sar fl-Artikolu 4. Jekk b’applikazzjoni jintalbu għadd ta’ dokumenti u jekk id-dokumenti mitluba jkunu simili, il-Kummissjoni hija anki awtorizzata li tevalwa din it-talba b’mod globali, ikun xi jkun il-każ.
78. Huwa minnu li l-Artikolu 6 tar-Regolament Nru 1049/2001, fil-parti l-kbira tal-verżjonijiet lingwistiċi, fost l-oħrajn dawk bil-Ġermaniż u bl-Ingliż, jagħmel użu mill-kunċett ta’ “dokument” fis-singular. Verżjonijiet oħrajn, b’mod partikolari dawk bil-Franċiż u bil-Finlandiż, jużaw it-terminu fil-plural.
79. Id-diversi verżjonijiet lingwistiċi ta’ dispożizzjoni Komunitarja, però, għandhom jiġu interpretati b’mod uniformi u għalhekk, f’każ ta’ differenzi bejn dawn il-verżjonijiet, id-dispożizzjoni inkwistjoni għandha tiġi interpretata skont is-sistema u l-iskop tal-liġi li tkun parti minnha (27), kif ukoll, jekk ikun il-każ, fuq il-bażi tar-rieda reali tal-awtur tagħha (28).
80. L-Artikoli 4 u 6 tar-Regolament Nru 1049/2001, għalkemm, f’ċerti verżjonijiet lingwistiċi, tabilħaqq jagħmlu użu mill-istess kunċett, però għandhom għanijiet kompletament differenti. L-Artikolu 6 jikkonċerna l-kontenut tal-applikazzjonijiet. Din id-dispożizzjoni fil-parti l-kbira għandha l-għan li tiggarantixxi l-identifikazzjoni tad-dokumenti mitluba u li tiċċara li ma hemmx għalfejn tingħata raġuni. Kif juri l-Artikolu 6(3), applikazzjoni tista’ tinvolvi iktar minn dokument wieħed u saħansitra “numru kbir ta’ dokumenti”. Bil-kontra, diġà ġie spjegat kif l-eżami tal-applikazzjoni jrid jikkonċerna kull dokument individwali, anki kull kontenut individwali. Għalhekk, fl-Artikoli 4 u 6 tar-Regolament Nru 1049/2001, is-sistema u l-iskop huma l-bażi tad-differenza fl-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ dokument fir-rigward tal-użu li jsir minnu.
81. Ir-rinunzja ġenerali għall-eżami individwali tad-dokumenti (u tal-kontenut), għall-kuntrarju, tirrikjedi konfigurazzjoni differenti tal-eċċezzjonijiet. B’hekk, il-Kummissjoni ssuġġeriet li r-Regolament Nru 1049/2001 jiġi emendat biex id-dokumenti ta’ fajl ta’ investigazzjoni jew ta’ proċeduri li jikkonċernaw att amministrattiv ta’ portata individwali ma jkunux aċċessibbli għall-pubbliku, sakemm ma tintemmx l-investigazzjoni jew l-att isir finali. Barra minn hekk, fl-ebda każ ma għandhom ikunu aċċessibbli għall-pubbliku d-dokumenti li jinkludu informazzjoni li istituzzjoni tkun ġabret, jew aħjar kisbet, mingħand persuni fiżiċi jew ġuridiċi fil-kuntest tal-investigazzjoni (29). F’dan il-każ, però, ma hemm l-ebda eċċezzjoni ta’ din ix-xorta li dwarha jeħtieġ li tittieħed pożizzjoni.
82. Il-Kummissjoni, l-istess bħall-applikant, tista’ però tiġbor fil-qosor id-dikjarazzjonjiet tagħha. Kemm applikazzjoni kif ukoll l-awtorizzazzjoni għall-aċċess jistgħu jirreferu għal numru ta’ dokumenti, sakemm dawn jistgħu jiġu identifikati b’mod ċar. Meta tirrifjuta l-aċċess, il-Kummissjoni tista’, għall-inqas, tibbaża ruħha f’dan ir-rigward fuq suppożizzjonijiet ġenerali li japplikaw għal kategoriji partikolari ta’ dokumenti, peress li fir-rigward ta’ applikazzjonijiet biex jiġu żvelati dokumenti tal-istess natura jiġu applikati kunsiderazzjonijiet ġenerali simili. Madankollu, hija obbligata tivverifika f’kull każ jekk il-kunsiderazzjonijiet ġenerali li normalment ikunu applikabbli għal tip partikolari ta’ dokumenti jistgħux tabilħaqq jiġu applikati għal dokument partikolari li dwarhu saret applikazzjoni biex jiġi żvelat (30).
83. Il-Qorti tal-Prim’Istanza, mingħajr ma għamlet żbalji ta’ liġi, għamlet konstatazzjonijiet f’dan ir-rigward fil-punti 78, 85 u 86 tas-sentenza appellata. Għaldaqstant, it-tielet aggravju għandu jinċaħad. Iktar ’il quddiem għandu jiġi vverifikat jekk il-Kummissjoni, meta ċaħdet l-applikazzjoni għal aċċess, ħolqitx korrettament xi kategoriji.
3. Fuq il-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjonijiet
84. L-ewwel u t-tieni aggravji, kif ukoll l-ewwel parti tal-ħames aggravju, jikkonċernaw il-portata tal-eċċezzjoni stabbilita fit-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, jiġifieri l-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjonijiet.
85. Fil-punt 88 tas-sentenza appellata, il-Qorti tal-Prim’Istanza tiddeskrivi l-motivazzjoni tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni kif ġej:
“[F]il-kuntest ta’ investigazzjonijiet fis-seħħ li jikkonċernaw il-kompatibbiltà bejn għajnuna mill-Istat u s-suq wieħed, kooperazzjoni leali u fiduċja reċiproka bejn il-Kummissjoni, l-Istat Membu u l-impriżi kkonċernati hija indispensabbli sabiex il-‘partijiet’ varji jkunu jistgħu jesprimu ruħhom liberament u […] l-iżvelar ta’ dokumenti relatati ma’ dawn l-investigazzjonijiet ‘jistgħu jippreġudikaw it-trattament ta’ l-eżami ta’ l-ilment billi jikkomprometti dan id-djalogu’.”
86. Skont il-punt 89 tas-sentenza appellata, din il-motivazzjoni ma kkonvinċietx lill-Qorti tal-Prim’Istanza li d-dokumenti kollha tal-fajl ta’ proċedura ta’ eżami tal-għajnuna huma koperti b’mod ċar mill-eċċezzjoni pprovduta għall-investigazzjonijiet. Il-Kummissjoni temmen li din il-konstatazzjoni hija vvizzjata minn żball ta’ liġi.
87. F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni, fil-kuntest tal-proċedura ġudizzjarja, ibbażat ruħha prinċipalment fuq iċ-ċirkustanza li, fil-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat, il-partijiet ikkonċernati, għajr l-Istat Membru kkonċernat, ma għandhomx dritt li jikkonsultaw il-fajl [f’dan ir-rigward, ara s-subparagrafu (a)]. Madankollu, huwa iktar xieraq li jiġi segwit ir-raġunament inkluż fil-motivazzjoni tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni, ibbażat fuq l-evalwazzjoni ta’ kemm għandha tkun protetta l-komunikazzjoni mal-Istat Membru kkonċernat [f’dan ir-rigward ara s-subparagrafu (b)] u fuq il-kwistjoni jekk dan l-interess protett jippermettix, b’mod partikolari, ir-rinunzja ta’ eżami individwali tad-dokument mitlub [f’dan ir-rigward ara s-subparagrafu (c)]. L-istess verifika għandha ssir rigward il-komunikazzjoni mal-partijiet ikkonċernati l-oħra [f’dan ir-rigward ara s-subparagrafu (d)].
a) Fuq il-pożizzjoni tal-benefiċjarju tal-għajnuna fil-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat
88. Il-Kummissjoni tibbaża n-natura ċara tal-ħtieġa għal ħarsien fl-ewwel parti tal-ewwel aggravju u fit-tieni aggravju billi ssostni li, fil-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna, il-partijiet ikkonċernati, għajr l-Istat Membru kkonċernat, ma jistgħux jinvokaw id-dritt li jikkonsultaw il-fajl.
89. B’dan il-mod, il-Kummissjoni indirettament tikkunsidra l-aspett speċifiku tad-dritt ta’ aċċess fil-proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat, meta mqabbla mar-Regolament Nru 1049/2001. B’differenza minn TGI, il-Kummissjoni ma tinterpretax id-dritt għall-konsultazzjoni tal-fajl bħala lex specialis teknika, li teskludi l-applikazzjoni tar-Regolament Nru 1049/2001 (31), imma tinvolvih fl-interpretazzjoni ta’ eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti.
90. Id-dritt ta’ aċċess tal-fajl huwa korollarju tad-drittijiet tad-difiża (32). Għaldaqstant, huwa marbut, fil-prinċipju, mal-istatus ta’ parti għal proċedura. Il-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat hija proċedura li tinbeda fil-konfront tal-Istat Membru responsabbli mill-għoti tal-għajnuna (33).
91. Persuni, impriżi u assoċjazzjonijiet li l-interessi tagħhom jistgħu jkunu effettwati mill-għoti ta’ għajnuna mill-Istat, bħal pereżempju l-benefiċjarju tal-għajnuna, ma għandhomx ir-rwol ta’ parti fil-proċedura fil-qasam tal-għajnuna. Essenzjalment, huma għandhom ir-rwol ta’ sors ta’ informazzjoni (34). Konsegwentement, l-Artikolu 20 tar-Regolament Nru 659/1999 ma jipprovdi għall-ebda dritt ta’ konsultazzjoni tal-fajl ta’ dawn il-partijiet ikkonċernati.
92. Evidentement, dan qed jiġi interpretat mill-Kummissjoni bħala li huwa saħansitra pprojbit li l-partijiet għajr l-Istat Membru kkonċernat, ikollhom aċċess għall-fajl. Kif jenfasizzaw ġustament l-Isvezja, il-Finlandja u TGI, però, din il-projbizzjoni la tista’ tinstilet mir-Regolament Nru 659/1999 u lanqas mill-ġurisprudenza. Anzi, ċerti sentenzi iktar reċenti saħansitra juru l-possibbiltà li b’mod eċċezzjonali jista’ jkun hemm dritt ta’ aċċess tal-fajl: il-partijiet ikkonċernati, minkejja li ma jkunux jistgħu jinvokaw id-drittijiet tad-difiża fil-kuntest tal-proċedura preżenti, però jkollhom id-dritt li jipparteċipaw fiha b’mod xieraq, filwaqt li jiġu kkunsidrati ċ-ċirkustanzi kollha tal-każ inkwistjoni (35). Għaldaqstant, f’dan il-każ ma hemmx għalfejn tittieħed deċiżjoni f’dan ir-rigward.
93. Ikun xi jkun il-każ, il-pożizzjoni ta’ dawn il-partijiet ikkonċernati l-oħra għall-proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat ma tippermettix li jinġibdu konklużjonijiet dwar il-portata tad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti. Din ma għandha l-ebda konnessjoni mal-applikazzjoni ta’ eċċezzjoni skont l-Artikolu 4 tar-Regolament Nru 1049/2001, u b’mod partikolari, mal-eċċezzjoni li qed tiġi applikata hawnhekk, bil-għan li jiġu protetti l-għanijiet tal-investigazzjonijiet. Anzi, jirriżulta li r-raġuni għar-rifjut li jiġi kkonsultat il-fajl ma għandiex x’taqsam maċ-ċirkustanza li l-informazzjoni inkluża fih ma għandiex tiġi żvelata. Hawnhekk hija l-kunsiderazzjoni proċedurali, jiġifieri li l-partijiet ikkonċernati l-oħra ma għandhomx drittijiet għad-difiża, li hija deċiżiva.
94. Il-konsultazzjoni tal-fajl trid tippermetti li l-parti kkonċernata fi proċedura tkun tista’ teżamina d-dokumenti kollha preżenti fil-fajl li jistgħu jkunu rilevanti għall-finijiet tad-difiża tagħha. Dan id-dritt ta’ konsultazzjoni tal-fajl ġie rrikonoxxut mill-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari, fir-rigward tal-impriżi kkonċernati mill-proċeduri dwar l-akkordji (36). Id-dokumenti li ma jkunux direttament aċċessibbli għall-parti inkwistjoni lanqas ma jistgħu jiġu ppreżentati kontriha (37). Peress li l-partijiet ikkonċernati l-oħra ma humiex partijiet għall-proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat, il-Kummissjoni lanqas ma tista’ tippreżenta xi dokument kontrihom li kellu jiġi ggarantit li jkun aċċessibbli għalihom.
95. Peress li l-informazzjoni pprovduta fil-kuntest tal-konsultazzjoni tal-fajl prinċipalment tikkostitwixxi mezz ta’ parteċipazzjoni fil-proċedura preżenti, ir-rifjut li jiġi kkonsultat il-fajl – kif tispjega TGI – ma jistax jiġi kkontestat separatament (38). Bħala żball proċedurali, però, dan jista’ jixħet dubji fuq il-validità tad-deċiżjoni kollha fil-qasam tal-għajnuna (39).
96. B’differenza għall-konsultazzjoni tal-fajl, id-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti fit-tifsira tar-Regolament Nru 1049/2001 ma għandu l-ebda rilevanza ġuridika għall-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat. Dan ir-regolament ma jirregolax il-modi kif iċ-ċittadini jipparteċipaw fi proċeduri ta’ din ix-xorta. B’mod partikolari, l-aċċess għad-dokumenti ma jipprovdix, fil-prinċipju, għall-possibbiltà li jiġu ppreżentati osservazzjonijiet fil-proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat. Kawża li tikkonċerna l-aċċess għad-dokumenti ta’ fajl dwar għajnuna ma tippreġudikax il-validità tad-deċiżjoni dwar l-għajnuna.
97. Il-Premessa 2 tar-Regolament Nru 1049/2001 lanqas ma tixħet dubji dwar l-indipendenza tar-Regolament mill-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat. Skont din il-premessa, it-trasparenza “tgħin liċ-ċittadin jieħu sehem fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet b’mod aktar mill-qrib, u jiggarantixxi li l-amministrazzjoni tgawdi aktar leġittimità u tkun aktar effettiva u kontabbli liċ-ċittadin f’sistema demokratika”. Dan jista’ jiġi interpretat bħala ħjiel ta’ parteċipazzjoni kollettiva fil-proċedura. Il-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċess deċiżjonali u r-responsabbiltà tal-amministrazzjoni fil-konfront tagħhom, però, ma għandhomx jinftiehmu mil-lat ta’ proċedura legali, imma mil-lat politiku. It-trasparenza għandha l-għan li tagħti liċ-ċittadini informazzjoni li permezz tagħha jkunu jistgħu jevalwaw b’mod adegwat il-prattika tal-amministrazzjoni u, jekk ikun il-każ, jikkritikawha. Madankollu, huma ma għandhomx ikollhom il-possibiltà li jinfluwenzaw b’mod determinanti l-eżitu tal-proċeduri individwali.
98. Id-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti għalhekk għandu eżistenza proprja indipendenti mill-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat. Konsegwentement, l-aċċess għad-dokumenti u l-konsultazzjoni tal-fajl jinvolvu biss sitwazzjoni fattwali simili b’relazzjoni għall-informazzjoni imma mhux – kif spjegat il-Kummissjoni – l-istess pożizzjoni ġuridika. Minn dan jirriżulta wkoll li, kollox ma’ kollox, in-nuqqas ta’ dritt għall-konsultazzjoni tal-fajl ta’ partijiet ikkonċernati oħrajn għall-proċedura fil-qasam tal-għajnuna ma jeskludix lanqas l-applikazzjoni tar-Regolament Nru 1049/2001, bħala lex specialis f’konformità mal-argument sostnut fl-ewwel istanza minn Schott Glas (40).
99. Il-fatt li l-Kummissjoni tista’ tiċħad il-konsultazzjoni tal-fajl b’motivazzjoni relattivament qasira, filwaqt li r-rekwiżiti tal-motivazzjoni marbuta ma’ rifjut għall-aċċess għad-dokumenti jistgħu jkunu relattivament rigorużi, lanqas ma jista’ jiġi kkunsidrat bħala kontradizzjoni għall-evalwazzjoni li saret iktar ’il fuq. Din id-differenza tiġi spjegata permezz taċ-ċirkustanza li l-konsultazzjoni tal-fajl tista’ tiġi rrifjutata b’sempliċi referenza għan-nuqqas ta’ drittijiet tad-difiża, filwaqt li r-rifjut għall-aċċess għad-dokumenti jirrikjedi l-invokazzjoni tal-eċċezzjonijiet. Madankollu, huwa kważi dejjem iktar sempliċi li jiġi sostnut li dritt ma jeżistix milli jiġu mmotivati l-eċċezzjonijiet għal dritt li, fil-prinċipju, jeżisti.
100. Bil-kontra ta’ dak li sostniet il-Kummissjoni, din l-indipendenza reċiproka taż-żewġ drittijiet tiġi kkonfermata mis-sentenza Sison vs Il-Kunsill. F’din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeduċiet mill-oriġini tar-Regolament Nru 1049/2001 li l-portata tad-dritt ta’ aċċess eżistenti fit-tifsira tal-istess regolament tmur lil hinn mill-kwistjoni jekk l-applikant jeħtieġx jew le l-informazzjoni biex isostni l-pożizzjoni ġuridika tiegħu (41).
101. Min-naħa l-waħda, dan ifisser li l-appellanti li jkollhom interessi ġuridikament protetti, fit-tifsira tar-Regolament Nru 1049/2001, ma għandhomx dritt ta’ aċċess għad-dokumenti iktar estiż minn ta’ oħrajn. Min-naħa l-oħra, id-dritt ta’ dawn l-applikanti mhux iktar limitat meta pparagunat mad-dritt ta’ kwalunke parti terza oħra. L-eventwalità li ċerti applikanti jeżiġu d-dokument biex jużawh ħalli jinvokaw drittijiet oħrajn la jista’ jsaħħaħ u lanqas idgħajjef id-dritt tagħhom fit-tifsira tar-Regolament Nru 1049/2001 (42).
102. Għaldaqstant, l-esklużjoni tal-konsultazzjoni tal-fajl ta’ partijiet oħra kkonċernati fil-proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat ma twassalx għal eċċezzjoni għad-dritt ta’ aċċess għad-dokumenti. Għaldaqstant, l-ewwel parti tal-ewwel aggravju u t-tieni aggravju ma jistgħux jintlaqgħu.
b) Fuq il-kunfidenzjalità tal-komunikazzjoni mal-Istat Membru kkonċernat
103. Kif sostniet il-Kummissjoni fit-tieni parti tal-ewwel aggravju, hija rrifjutat l-aċċess biex ma tqiegħedx fil-periklu t-twettiq tal-proċedura ta’ eżami tal-għajnuna mill-Istat. Fil-proċedura preżenti, huma indispensabbli kollaborazzjoni leali u fiduċja reċiproka bejn il-Kummissjoni, l-Istat Membru u l-impriżi kkonċernati sabiex dawn il-partijiet ikkonċernati jkunu jistgħu jesprimu rwieħhom bil-libertà kollha. Din ir-relazzjoni ta’ fiduċja titqiegħed fil-periklu jekk jiġu żvelati d-dokumenti tal-proċedura.
104. Fil-punt 89 tas-sentenza appellata, il-Qorti tal-Prim’Istanza ċaħdet din il-motivazzjoni għaliex hija wisq ġenerika. B’mod partikolari, din ma tipprovax li d-dokumenti miċħuda kollha huma koperti, fl-intier tagħhom, mill-eċċezzjoni.
105. Fil-fatt, ma jirriżultax direttament li l-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni, skont it-tielet inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, tinkludi anki relazzjoni ta’ fiduċja mal-Istat Membru kkonċernat. Kif tispjega l-Isvezja, anzi jidher li jiġu protetti strateġiji ta’ investigazzjoni (43) u sorsi (44).
106. Il-Qorti tal-Prim’Istanza, skont ġurisprudenza stabbilita, però titlaq mill-premessa li l-Istati Membri għandhom id-dritt li jistennew li l-Kummissjoni tirrispetta l-kunfidenzjalità b’referenza għall-investigazzjonijiet li eventwalment jistgħu jirriżultaw f’rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi (45).
107. Anki dan l-approċċ, mal-ewwel daqqa t’għajn, huwa wkoll xi ftit partikolari. Għaliex il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jingħataw settur ta’ protezzjoni mhux aċċessibbli għall-pubbliku għan-“negozjati” li jikkonċernaw ir-rispett tad-dritt Komunitarju? Fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi, fil-prinċipju, id-dritt mhux wieħed negozjabbli, imma skont in-natura tiegħu, huwa wieħed imperattiv.
108. Barra minn hekk, ir-rispett tad-dritt Komunitarju jiddependi ta’ spiss mit-tip ta’ miżuri nazzjonali, pereżempju mil-liġijiet li jittrasponu d-direttivi. Id-diskussjonijiet bejn il-Kummissjoni u l-Istat Membru dwar il-miżuri ta’ traspożizzjoni jew ta’ applikazzjoni għaldaqstant jixbhu lil proċess ta’ negozjati. F’dan is-sens, b’mod partikolari l-fażi prekontenzjuża, trid tippermetti li l-Istat Membru jsir konformi b’mod volontarju mar-rekwiżiti tat-Trattat jew, jekk ikun il-każ, li jiġġustifika l-pożizzjoni tiegħu (46). Barra minn hekk, il-Kummissjoni għandha setgħa diskrezzjonali wiesgħa biex tikkonstata l-ksur (47).
109. F’dan is-sens, il-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjonijiet tiġi estiża anki għal marġni ta’ libertà li jippermetti diskussjonijiet mingħajr tfixkil dwar l-ilment tal-ksur tad-dritt Komunitarju. Tali marġni ta’ libertà jagħmel sens sakemm l-Istat Membru kkonċernat kif ukoll il-Kummissjoni jistgħu jaslu għal ftehim bonarju mingħajr ma jkunu suġġetti għal pressjoni pubblika żejda. Jekk kull fażi ta’ rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi tkun pubblika, il-persuni responsabbli mid-deċiżjonijiet politiċi, ladarba jieħdu ċerti pożizzjonijiet, ikun diffiċli li jabbandunawhom. Probabbilment, dan jagħlaq it-triq għal soluzzjoni tal-kunflitt li tagħmel sens u li tirrispetta d-dispożizzjonijiet leġiżlattivi. Fl-aħħar mill-aħħar, l-għan tal-proċedura huwa li tinstab tali soluzzjoni, filwaqt li l-kjarifika u l-aċċertament ta’ ksur huma biss mezzi biex jintlaħaq dan il-għan.
110. Matul in-negozjati bejn il-Kummissjoni u l-Istat Membru kkonċernat, l-iżvelar tad-dokumenti li jikkonċernaw il-fażi tal-investigazzjonijiet jista’ jippreġudika l-iżvilupp korrett tal-proċedura għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi (48).
111. B’differenza għal dak li enfasizzat s’issa l-Qorti tal-Prim’Istanza, għalhekk ma hijiex biss il-fiduċja tal-Istat Membru li hija rilevanti. Li kieku dan kien minnu, il-Kummissjoni, fil-prinċipju, ikollha tikkonsultah qabel ma tiċħad applikazzjoni għal aċċess u tagħti aċċess għad-dokumenti jekk l-Istat Membru jagħti l-kunsens tiegħu. Madankollu, il-Kummissjoni għandha interess – li għandu jiġi protett – li titratta b’mod kunfidenzjali l-komunikazzjoni mal-Istat Membru. Lanqas ma hi ħielsa, f’ħidmietha, mill-influwenza tal-opinjoni pubblika: jekk il-pożizzjonijiet tagħha jsiru magħrufa matul id-diskussjoni mal-Istat Membru, dan jista’ jagħmel iktar diffiċli evalwazzjoni kritika ġdida tal-argument tagħha jew ta’ konċessjoni.
112. Dan il-marġni ta’ libertà, però, ma jistax jiġi ggarantit b’mod indefinit. Ir-rispett tad-dritt Komunitarju min-naħa tal-Istati Membri u l-implementazzjoni tiegħu min-naħa tal-Kummissjoni jikkostitwixxu suġġetti leġittimi tal-interess pubbliku. Stat Membru ma jistax jistenna li ksur tad-dritt Komunitarju jew l-aċċettazzjoni ta’ interpretazzjoni partikolari jibqgħu kunfidenzjali għal tul ta’ żmien. Inqas u inqas il-Kummissjoni ma tistax ma teżiġix li l-prattika implementattiva tagħha u, partikolarment, l-eżerċizzju tas-setgħa diskrezzjonali tagħha jibqgħu moħbija mill-pubbliku meta jiġi kkonstatat ksur tad-dritt. Għall-inqas a posteriori, meta l-imġiba tan-negozjatur tista’ tiġi apprezzata fid-dawl tar-riżultat milħuq, il-proċedura għaldaqstant għandha tkun waħda trasparenti.
113. Il-ħarsien tal-investigazzjonijiet li jistgħu jwasslu għal rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi, però ma għandiex, f’dan il-każ, tkun iddefinita b’mod preċiż (49). Ma hemmx għalfejn jiġi ċċarat, b’mod partikolari, f’liema kundizzjonijiet ir-riskju għall-proċess tan-negozjati fir-rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi jkun raġonevolment prevedibbli u mhux purament ipotetiku (50). Fil-fatt, dan lanqas ma hu rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi, li huwa possibbli anki fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat. Il-kawża tikkonċerna l-ħarsien tal-investigazzjonijiet fil-kuntest tal-eżami tal-għajnuna mill-Istat bħala tali.
114. Il-Kummissjoni ssostni, u bir-raġun, li l-eżami tal-għajnuna jixbah ferm lir-rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligi. Dan japplika b’mod partikolari għall-fażi prekontenzjuża tar-rikors għal nuqqas ta’ twettiq u għall-preparazzjoni tad-deċiżjoni dwar l-għajnuna. Huwa naturali li l-Kummissjoni u l-Istat Membru jikkonsultaw lil xulxin dwar il-forma possibbli tal-għajnuna, sabiex din tkun kompatibbli mad-dritt Komunitarju. Barra minn hekk, huwa minnu li l-Kummissjoni ma tistax tiddeċiedi jekk tiħux passi fir-rigward tal-għajnuna illegali (51), minkejja dan hemm marġni ta’ diskrezzjoni wiesa’ biex ikun ivverifikat jekk għajnuna tkunx iġġustifikata (52). Għaldaqstant, jibqa’ spazju għal diskussjonijiet sensibbli rigward konsultazzjoni pubblika permanenti.
115. L-eċċezzjoni marbuta mal-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjonijiet però tapplika biss meta r-riskju li jiġu ppreġudikati dawn in-negozjati jkun raġonevolment prevedibbli u mhux purament ipotetiku (53).
116. Dan mhux problematiku f’dan il-każ: l-eżami formali ta’ għajnuna mill-Istat jippreżumi kunflitt bejn il-Kummissjoni u l-Istat Membru kkonċernat. L-Istat Membru jixtieq jagħti l-għajnuna, filwaqt li l-Kummissjoni tqis li “tqajjmu dubji” [l-Artikolu 4(4) tar-Regolament Nru 659/1999]. TGI hija wkoll konxja mill-fatt li l-Ġermanja u l-Kummissjoni kienu għaddejjin b’negozjati dwar l-għajnuna. B’hekk, ir-riskju għal dawn in-negozjati kien raġonevolment prevedibbli u mhux purament ipotetiku.
c) Fuq ir-rinunzja għall-eżami individwali tad-dokumenti
117. Barra minn hekk, jeħtieġ li jiġi vverifikat jekk il-Kummissjoni, mingħajr ma għamlet eżami individwali, setgħetx titlaq mill-premessa li t-tqassim tad-dokumenti kollha mitluba kienx se jagħti lok għal dan ir-riskju. Huwa minnu li, fil-prinċipju, kull dokument individwali għandu jkun ivverifikat sabiex tkun aċċertata l-eżistenza ta’ raġunijiet eventwali li jiġġustifikaw ir-rifjut tal-aċċess (54). Il-Kummissjoni, però, tista’ tibbaża ruħha għall-inqas fuq suppożizzjonijiet ġenerali li japplikaw għal kategoriji partikolari ta’ dokumenti, peress li fir-rigward tal-applikazzjonijiet sabiex jiġu żvelati dokumenti tal-istess natura japplikaw kunsiderazzjonijiet ġenerali simili (55).
118. L-ewwel nett, fejn għandha x’taqsam il-korrispondenza mal-Istat Membru wieħed għandu jitlaq mill-premessa li din, fi proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat, fil-prinċipju għandha tiġi protetta fl-intier tagħha. Ġeneralment, ikun diffiċli li ssir distinzjoni bejn dokumenti li jikkonċernaw negozjati u dokumenti oħrajn. Saħansitra informazzjoni pubblika, dwar pereżempju swieq, prezzijiet jew teknoloġiji, tista’ tiġi protetta, meta tiġi kkomunikata fil-kuntest tan-negozjati. Iċ-ċirkustanzi li din tiġi ppreżentata fil-fatt tippermetti spekulazzjonijiet dwar in-negozjati. Irrispettivament minn kemm ikunu eżatti, dawn l-ispekulazzjonijiet jistgħu jagħmlu n-negozjati iktar problematiċi.
119. It-tieni nett, għall-istess raġunijiet anki d-dokumenti interni tal-Kummissjoni, li jissemmew fil-punt 83 tas-sentenza appellata (korrispondenza bejn is-servizzi tal-Kummissjoni, memoranda indirizzati lill-membru responsabbli tal-Kummissjoni u noti interni tad-Direzzjoni Ġenerali “Kompetizzjoni”), fil-prinċipju, jaqgħu fil-kuntest tal-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni. Huma fil-fatt jinkludu informazzjoni dwar in-negozjati mal-Istat Membru kkonċernat.
120. Il-verifika tal-eżistenza ta’ interess pubbliku ogħla fl-iżvelar ma għandiex, f’dawn il-każijiet, issir għal kull dokument. Anzi, għandha tiġi kkunsidrata l-proċedura kollha fil-qasam tal-għajnuna u, fuq kollox, is-suġġett tal-għajnuna. Madankollu, tali interess mhux qed jiġi diskuss fil-kawża inkwistjoni.
121. Fil-prinċipju, għalhekk, il-Kummissjoni tista’ titlaq mill-premessa li, kemm il-korrispondenza mal-Istat Membru kif ukoll id-dokumenti interni tagħha rigward il-proċeduri fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat u li jikkonċernaw miżuri favur TGI, huma koperti mill-eċċezzjoni tal-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjonijiet.
122. Madankollu, mhux ċert jekk it-trattament kunfidenzjali maħsub għall-investigazzjoni kienx għal kollox iġġustifikat, meta nċaħdet l-applikazzjoni għall-aċċess.
123. Fil-prinċipju, ir-raġunament li l-Kummissjoni għamlet fl-ewwel parti tal-ħames aggravju huwa korrett: fil-prinċipju, l-interess li jiġi protett l-iżvilupp mingħajr tfixkil tan-negozjati mal-Istat Membru kkonċernat jeżisti sakemm jiġu konklużi n-negozjati, jiġfieri sakemm iddum għaddejja l-investigazzjoni tal-għajnuna.
124. Fuq din il-bażi, il-Kummissjoni ssostni li l-proċedura fil-qasam tal-għajnuna ddum għaddejja sakemm ma jkunx jista’ jiġi ppreżentat rikors fir-rigward tad-deċiżjoni finali. Fil-fatt, f’każ li d-deċiżjoni tiġi annullata, l-għajnuna jkollha terġa’ tiġi eżaminata. Dan ġie injorat mill-Qorti tal-Prim’Istanza meta, fil-punt 93 tas-sentenza appellata, irreferiet għall-konklużjoni tal-proċedura C 19/2000.
125. Ma jistax jiġi eskluż li t-tkomplija eventwali ta’ investigazzjoni ta’ għajnuna mill-Istat tiġi ppreġudikata mill-iżvelar tal-fajl tal-proċedura wara d-deċiżjoni rigward din l-għajnuna. L-ewwel nett, però, id-deċiżjoni ttemm in-negozjati eventwali mal-Istat Membru. Hija tiġi ppubblikata u għalhekk tista’ tkun suġġetta għal rikors. Jekk il-Kummissjoni, f’sitwazzjoni bħal din, tqis li l-bidu mill-ġdid tal-investigazzjoni tal-għajnuna, jiġifieri tan-negozjati li għandhom jiġu protetti, ikun prevedibbli, hija stess tkun qed tammetti li d-deċiżjoni tagħha hija vvizzjata minn żbalji ta’ liġi. Però fil-każ preżenti, il-Kummissjoni ma tistax tiġi kkritikata f’dan ir-rigward. F’dan il-każ, ir-riskju li l-investigazzjoni tinbeda mill-ġdid, għaldaqstant, huwa wieħed ipotetiku. Ir-riskju li negozjati ipotetiċi dwar għajnuna jiġu ppreġudikati għalhekk, bir-raġun, mhux raġonevolment prevedibbli u ma jistax jiġġustifika rifjut ta’ aċċess għad-dokumenti.
126. Sa fejn il-Kummissjoni, fir-replika, tirreferi għall-eċċezzjoni dwar il-protezzjoni tal-proċeduri fil-qrati, stabbilita fit-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, għandu jiġi kkonstatat li din l-eċċezzjoni – kif ukoll il-protezzjoni tad-dokumenti interni skont l-Artikolu 4(3) (56) – mhux is-suġġett tal-proċedura preżenti. Il-Kummissjoni ma tistax tibbaża, a posteriori, ir-rifjut tal-aċċess fuq eċċezzjoni oħra (57). Għaldaqstant ma hemmx għalfejn tittieħed deċiżjoni jekk hux meħtieġ – kif issostni l-Isvezja – li l-protezzjoni tal-proċeduri fil-qrati tiġi limitata għad-dokumenti speċifikament mħejjija għal dawn il-proċeduri (58).
127. Il-Kummissjoni tirreferi wkoll għar-rapporti, fid-dawl tal-kontenut tagħhom, bejn il-proċedura C 19/2000 u l-proċedura C 44/2001, peress li din tal-aħħar tikkonċerna miżuri li kienu eżaminati anki fil-kuntest tal-ewwel waħda. Għaldaqstant, jista’ jingħata l-aċċess biss meta ż-żewġ proċeduri jkunu ġew konklużi.
128. Madankollu, dan jipprekludi l-fatt li l-Kummissjoni, bid-deċiżjoni fil-proċedura C 19/2000, iddefiniet u kkonkludiet fuq parti waħda minnhom. B’hekk, in-negozjati dwar din il-parti ġew konklużi u dan ifisser li mhux bilfors għandhom jiġu protetti kollha. Biss, fil-kuntest ta’ dawn in-negozjati, sa fejn ingħatat informazzjoni li tirreferi għall-proċedura C 44/2001, li għadha għaddejja, ikun possibbli li jiġi rrifjutat l-aċċess. Konsegwentement, il-Kummissjoni ma tistax tqis, fin-nuqqas ta’ eżami individwali, li d-dokumenti mitluba rigward il-proċedura C 19/2000 huma koperti kollha mill-ħarsien tal-investigazzjonijiet fil-proċedura C 44/2001.
129. Għaldaqstant, il-Qorti tal-Prim’Istanza rrifjutat, u bir-raġun, li testendi l-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill-Istat għall-korrispondenza kollha mal-Istat Membru rigward il-proċedura C 19/2000 u għad-dokumenti interni relatati.
130. Għal finijiet ta’ kompletezza, għandu jitfakkar li anki d-dokumenti tal-proċedura C 44/2001, fiż-żmien meta seħħew il-fatti, ma kienx hemm iktar ħtieġa li jiġu protetti kollha. Il-Kummissjoni, fil-fatt, kienet tat bidu għall-proċedura ta’ investigazzjoni formali permezz ta’ deċiżjoni li ġiet ippubblikata u li kienet tagħti informazzjoni dwar l-għajnuna.
131. F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni ssostni li din il-pubblikazzjoni u l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni, sakemm din tal-aħħar ssir finali, jiggarantixxu trasparenza suffiċjenti tal-eżami tal-għajnuna mill-Istat.
132. Jekk l-informazzjoni dwar in-negozjati diġà saret legalment (59) pubblika (60), madankollu hija nieqsa mill-bażi li tilleġittima l-aspettattiva ta’ trattament kunfidenzjali maħsub għal din l-informazzjoni (61). It-tqassim ulterjuri ta’ din l-informazzjoni ma jistax ikun iktar ta’ preġudizzju għall-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni, peress li din u l-konnessjoni tagħha mal-investigazzjoni tal-għajnuna diġà huma pubbliċi. Min-naħa l-oħra huwa irrilevanti, f’dan il-kuntest, jekk il-pubblikazzjoni fil-Ġurnal Uffiċjali hijiex suffiċjentement trasparenti (62).
133. Id-deċiżjoni biex tinbeda l-proċedura ta’ investigazzjoni formali, skont l-Artikolu 4(4) tar-Regolament Nru 659/1999, tinkludi, fit-tifsira tal-ewwel sentenza tal-Artikolu 6(1), spjegazzjoni qasira tal-punti ta’ fatt u ta’ liġi rilevanti, evalwazzjoni preliminari tal-Kummissjoni rigward in-natura tal-għajnuna tal-miżura prevista u l-espressjoni tad-dubji rigward il-konformità tal-miżura mas-suq komuni. Skont l-Artikolu 26(2), il-Kummissjoni tippubblika din id-deċiżjoni fil-Ġurnal Uffiċjali.
134. B’dan il-mod, il-Kummissjoni għamlet pubbliku l-kontenut essenzjali tal-fajl. Lil hinn minn dan il-kontenut, id-dokumenti eżistenti s’issa jistgħu jinkludu biss, fil-prinċipju, informazzjoni mhux essenzjali. Għaldaqstant, tiddgħajjef il-bażi tas-suppożizzjoni ġenerali li l-iżvelar ta’ kull wieħed minn dawn id-dokumenti jqiegħed fil-periklu b’mod raġonevolment prevedibbli l-komunikazzjoni mal-Istat Membru. Jekk il-Kummissjoni biħsiebha tkompli tibbaża r-rifjut fuq il-kunfidenzjalità tal-investigazzjoni, dan jista’ jirriżulta biss minn eżami individwali tad-dokumenti.
135. Dan l-eżami ma jistax ikun limitat għall-verifika dwar jekk id-dokumenti jinkludux informazzjoni li ma tidhirx fid-deċiżjoni ppubblikata. Anzi, hija meħtieġa motivazzjoni speċifika biex jiġi pprovat li l-iżvelar tal-informazzjoni li fadal, inqas importanti skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament Nru 659/1999, huwa ta’ preġudizzju raġonevolment prevedibbli u mhux biss ipotetiku għall-ħarsien tal-iskop ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill-Istat.
d) Fuq il-komunikazzjoni mal-partijiet ikkonċernati l-oħra tal-proċedura fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat
136. Barra minn hekk, lanqas ma għandha tiġi ttraskurata ċ-ċirkustanza li l-protezzjoni tan-negozjati ma tistax tiġi loġikament estiża, ġeneralment, għar-relazzjoni tal-Kummissjoni mal-partijiet l-oħra kkonċernati tal-investigazzjoni tal-għajnuna mill-Istat. Irrispettivament mill-kwistjoni jekk hux ikkonċernat il-benefiċjarju tal-għajnuna, il-kompetituri tiegħu jew partijiet oħra kkonċernati, huma biss sorsi ta’ informazzjoni, bil-kontra tal-Istat Membru. Skont l-Artikoli 6 u 20 tar-Regolament Nru 659/1999, dawn jistgħu jagħmlu osservazzjonijiet. B’hekk, din mhux kwistjoni li n-negozjati bejnhom u l-Kummissjoni jiġu protetti minn tfixkil.
137. Madankollu, il-Kummissjoni ssostni li bejnha u dawn it-terzi kkonċernati hemm relazzjoni ta’ fiduċja. Dan huwa korrett sa fejn dawn, skont l-Artikolu 6(2) tar-Regolament Nru 659/1999, jistgħu jitolbu lill-Kummissjoni biex ma tiżvelax l-identità tagħhom, għaliex isostnu li jkun hemm dannu potenzjali f’każ ta’ parteċipazzjoni fil-proċedura. F’dawn il-limiti, il-fiduċja fil-protezzjoni tas-sorsi hija waħda leġittima (63). Madankollu, xejn ma jixraqlu iktar protezzjoni, fuq din il-bażi, mill-identità ta’ sors u mill-informazzjoni li tista’ tikxef min hu (64).
138. F’dan il-każ, qatt ma kien hemm dubji rigward il-protezzjoni tal-identità, peress li l-Kummissjoni, bir-rifjut tagħha, saħansitra semmiet espressament lil Schott Glas bħala parti kkonċernata.
139. Madankollu, anki li kieku l-identità tas-sors tkun magħrufa, jista’ jkun hemm interess li l-informazzjoni pprovduta tkun ittrattata b’mod kunfidenzjali. Din l-informazzjoni tista’ tagħti lok għal inkonvenjenti. Il-partijiet ikkonċernati jistgħu jisfruttawha biex jiftħu kawża direttament kontra s-sors, pereżempju bl-akkuża li ngħatat informazzjoni falza. F’dan wieħed jara effett dissważiv (chilling effect) li jagħmilha iktar diffiċli biex il-Kummissjoni tirċievi informazzjoni mingħand terzi.
140. Din l-eventwalità, fil-prinċipju, għandha tiġi aċċettata. Ma jeżisti l-ebda dritt li xi ħadd jinfluwenza l-eżitu tal-investigazzjonijiet tal-Kummissjoni, mingħajr ma jibża’ mill-konsegwenzi. Anzi, l-Isvezja ssostni korrettament li l-aċċessibbiltà għall-osservazzjonijiet magħmula minn terzi interessati tista’ ttejjeb il-bażi tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni. Jekk l-osservazzjonijiet ikunu aċċessibbli, il-partijiet ikkonċernati jistgħu jikkontrollaw lil xulxin u jikkoreġu malajr l-informazzjoni żbaljata (65). B’hekk, titnaqqas anki t-tentazzjoni li tingħata informazzjoni falza jew qarrieqa lill-Kummissjoni.
141. Il-ħtieġa li jiġu protetti l-osservazzjonijiet ta’ sorsi magħrufa tista’ tkun evalwata b’mod differenti fil-każi fejn anki l-iżvelar ta’ informazzjoni korretta tista’ tagħti lok għal żvantaġġi mhux iġġustifikati. Pereżempju, wieħed jista’ jimmaġina li din l-informazzjoni, anki jekk ma tkunx protetta mill-Kummissjoni, tkun protetta minn Stati terzi bħala sigrieti kummerċjali (66). F’dan il-każ, però, ma hu qed jissemma l-ebda argument ta’ dan ix-xorta.
142. Konsegwentement, il-kontenut tal-osservazzjonijiet, skont ir-Regolament Nru 659/1999, mhux espressament protett. Saħansitra b’relazzjoni mal-protezzjoni tas-sigrieti kummerċjali hija biss prevista konsultazzjoni tal-Istat Membru kkonċernat (Artikolu 25). Huwa minnu li anki l-partijiet ikkonċernati l-oħra jistgħu, skont l-Artikoli 287 KE u 24 tar-Regolament Nru 659/1999, jeżiġu l-protezzjoni tas-sigrieti kummerċjali tagħhom u ta’ interessi simili biex is-sigriet jinżamm. Madankollu, il-pożizzjoni tagħhom fl-investigazzjoni tal-għajnuna ma tippermettix is-suppożizzjoni ġenerali li l-korrispondenza magħhom, fil-prinċipju, għandha tiġi protetta kollha. Anzi, għandu jiġi vverifikat, każ b’każ u b’mod konkret, sa fejn id-dokumenti għandhom jiġu rrifjutati sabiex tkun protetta l-identità tagħhom jew minħabba raġunijiet oħrajn.
143. Protezzjoni wiesgħa tal-komunikazzjoni ma’ terzi kkonċernati lanqas ma tirriżulta indirettament min-negozjati mal-Istat Membru kkonċernat. L-osservazzjonijiet sempliċi li jsiru minn parti oħra kkonċernata ma jwasslux għal konklużjonijiet dwar in-negozjati. Biss sakemm l-Kummissjoni teżiġi informazzjoni speċifika sabiex tużaha fil-kuntest tan-negozjati li jkun hemm relazzjoni suffiċjentement stretta mal-proċess tan-negozjati. Ir-rifjut tal-aċċess jista’ jkun iġġustifikat biss, f’dan il-każ, fuq il-bażi ta’ eżami individwali. Dan ma seħħx f’dan il-każ.
e) Konklużjoni parzjali
144. Fl-aħħar nett, għandu jiġi kkonstatat li ġustament il-Qorti tal-Prim’Istanza ddeċidiet li l-Kummissjoni ma setgħetx tiċħad in toto l-applikazzjoni ta’ TGI fuq il-bażi tat-tieni inċiż tal-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 1049/2001, bla ebda eżami tad-dokumenti individwali.
145. Wieħed jista’ jistaqsi jekk l-effetti tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni kellhomx jinżammu għall-inqas b’relazzjoni għall-korrispondenza mal-Istat Membru rigward il-proċedura fil-qasam tal-għajnuna C 44/2001, sa fejn din tkun waslet wara l-bidu tal-proċedura ta’ investigazzjoni formali. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ma kkontestatx is-sentenza appellata f’dan ir-rigward. Huwa wkoll dubjuż jekk id-deċiżjoni f’dan is-sens setgħetx tiġi sseparata, peress li ttieħdet bħala deċiżjoni waħda u sħiħa dwar l-applikazzjoni, mingħajr ma ġew identifikati d-dokumenti individwali.
146. Għaldaqstant, anki t-tieni parti tal-ewwel aggravju u l-ewwel parti tal-ħames aggravju għandhom jinċaħdu.
C – Ir-riżultat tal-evalwazzjoni ġuridika
147. Peress li l-ebda aggravju dedott mill-Kummissjoni ma jista’ jintlaqa’, ir-rikors għandu jinċaħdu in toto.
V – Fuq l-ispejjeż
148. Skont l-Artikolu 69(2), moqri flimkien mal-Artikoli 118 u 122(1) tar-Regoli tal-Proċedura, il-parti li titlef għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż, jekk dawn ikunu ntalbu. Peress li l-Kummissjoni tilfet, hemm lok li hija tiġi kkundannata għall-ispejjeż, kif mitlub minn TGI.
149. Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 69(4), moqri flimkien mal-Artikoli 118 u 122(1) tar-Regoli tal-Proċedura, l-Istati Membri li intervjenew fil-kawża fl-ewwel jew fit-tieni istanza, fil-prinċipju, għandhom ibatu l-ispejjeż tagħhom (67).
VI – Konklużjoni
150. Skont il-kunsiderazzjonijiet li ssemmew iktar ’il fuq, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi kif ġej:
1) L-appell huwa miċħud.
2) Il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej hija kkundannata għall-ispejjeż.
3) Ir-Renju tad-Danimarka, ir-Repubblika tal-Finlandja u r-Renju tal-Isvezja għandhom ibatu l-ispejjeż tagħhom rigward il-kawża tal-appell.