Kawża T-88/09

Idromacchine Srl et

vs

Il-Kummissjoni Ewropea

“Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Għajnuna mill-Istat — Deċiżjoni tal-Kummissjoni li tiftaħ proċedura ta’ investigazzjoni formali — Dikjarazzjonijiet li jistgħu joħolqu preġudizzju lil kumpannija terza — Ksur suffiċjentement serju ta’ dispożizzjoni legali li tagħti drittijiet lill-individwi — Obbligu ta’ sigriet professjonali — Danni mhux materjali — Danni materjali — Rabta kawżali — Interessi moratorji u kumpensatorji”

Sommarju tas-sentenza

1.      Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Kundizzjonijiet — Ksur suffiċjentement serju ta’ dispożizzjoni legali li tagħti drittijiet lill-individwi — Żvelar ta’ informazzjoni kunfidenzjali f’deċiżjoni fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat — Ksur tal-obbligu ta’ sigriet professjonali — Inklużjoni

(Artikolu 287 KE u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE)

2.      Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Kundizzjonijiet — Dannu reali u ċert — Danni kkawżati mill-pubblikazzjoni fil-Ġurnal Ufficjali ta’ informazzjoni li tippreġudika l-immaġini u r-reputazzjoni ta’ impriża — Inklużjoni

(it-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE)

3.      Għajnuna mogħtija mill-Istati — Eżami mill-Kummissjoni — Proċedura amministrattiva — Obbligu tal-Kummissjoni li ssejjaħ il-partijiet interessati sabiex jissottomettu l-kummenti tagħhom — Dritt għal smigħ tal-benefiċjarju tal-għajnuna — Limiti

(Artikolu 88(2) u (3) KE)

4.      Għajnuna mogħtija mill-Istati — Eżami mill-Kummissjoni — Proċedura amministrattiva — Obbligu tal-Kummissjoni li tirrispetta s-sigriet professjonali

(Artikoli 88 KE u 287 KE; Regolament tal-Kunsill Nru 659/1999, premessa 21 u Artikolu 24)

5.      Għajnuna mogħtija mill-Istati — Eżami mill-Kummissjoni — Proċedura amministrattiva — Obbligu tal-Kummissjoni li tirrispetta s-sigriet professjonali — Portata

(Artikoli 88 KE u 287 KE; Regolament tal-Kunsill Nru 659/1999, Artikoli 24 u 25; Komunikazzjoni tal-Kummissjoni 2003/C 297/03, punti 25 et seq)

6.      Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Dannu — Kumpens — Teħid inkunsiderazzjoni tal-inflazzjoni — Interessi moratorji — Metodi ta’ kalkolu

(Artikolu 288 KE)

7.      Rikors għad-danni — Ġurisdizzjoni tal-qorti tal-Unjoni — Kundanna tal-Komunità għall-kumpens ta’ dannu skont il-prinċipji ġenerali komuni għad-drittijiet tal-Istati Membri dwar ir-responsabbiltà mhux kuntrattwali — Kumpens in natura f’forma ta’ ordni biex tagħmel jew ma tagħmilx xi ħaġa

(Artikolu 235 KE u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE)

8.      Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Dannu — Dannu li jista’ jiġi kkumpensat — Spejjeż sostnuti għall-finijiet tal-proċedura ġudizzjarja

(it-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE; Regoli tal-Proċedura tal-Qorti Ġenerali, Artikoli 90 u 91(2))

1.      L-impenn tar-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Komunità, fis-sens tat-tieni paragrafu tal‑Artikolu 288 KE, għal aġir illegali tal-istituzzjonijiet tagħha hija suġġetta għal numru ta’ rekwiżiti li għandhom ikunu sodisfatti, jiġifieri l-illegalità tal-aġir li bih l-istituzzjoni tkun akkużata, ir-realtà tad‑dannu u l-eżistenza ta’ rabta kawżali bejn l-allegat aġir u d-dannu invokat.

Fir-rigward tar-rekwiżit tal-aġir illegali li bih l-istituzzjoni jew l-organu kkonċernat ikun akkużat, il-ġurisprudenza teżiġi li jiġi stabbilit ksur suffiċjentement serju ta’ liġi intiża li tagħti drittijiet lill-individwi. Fir-rigward tar-rekwiżit li l-ksur għandu jkun suffiċjentement serju, il-kriterju deċiżiv li jippermetti li jiġi kkunsidrat li dan ir-rekwiżit huwa sodisfatt huwa dak tan-nuqqas ta’ osservanza manifesta u gravi mill-istituzzjoni jew mill-korp Komunitarju kkonċernat, tal-limiti applikabbli għas-setgħa diskrezzjonali tiegħu. Meta din l-istituzzjoni jew dan il-korp ikollhom biss marġni ta’ diskrezzjoni kunsiderevolment imnaqqsa, jew saħansitra ineżistenti, is-sempiċi ksur tad-dritt Komunitarju jista’ jkun biżżejjed sabiex tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ ksur suffiċjentement serju.

F’dan ir-rigward, meta l-Kummissjoni, f’deċiżjoni dwar għajnuna mill-Istat, tiżvela, mingħajr ma jkun meħtieġ għall-finijiet tal-imsemmija deċiżjoni, informazzjoni kunfidenzjali li tikkawża dannu għar-reputazzjoni ta’ impriża u b’hekk tikser l-obbligu ta’ sigriet professjonali stabbilit fl-Artikolu 287 KE, sa fejn dan l-obbligu huwa intiż li jipproteġi drittijiet mogħtija lill-individwi u li l-Kummissjoni ma għandhiex setgħa diskrezzjonali wiesgħa fir-rigward tal-kwistjoni ta’ jekk huwiex xieraq li ma tosservax, f’każ partikolari, ir-regola tal-kunfidenzjalità, hija twettaq ksur suffiċjenti tad-dritt Komunitarju sabiex tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ ksur suffiċjentement serju.

(ara l-punti 23, 24, 56)

2.      Ir-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Komunità, fis-sens tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE, għal aġir mhux leċitu tal-organu tiegħu tidħol fis-seħħ biss jekk ir-rikorrent ikun effettivament sofra dannu reali u ċert. Huwa dan tal-aħħar li għandu jipproduċi prova lill-qorti Komunitarja sabiex tiġi ddeterminata l-eżistenza u l-portata ta’ tali dannu.

Is-sempliċi pubblikazzjoni fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea tad-dikjarazzjonijiet li jindikaw b’isimha lill-impriża f’deċiżjoni tal-Kummissjoni fil-qasam ta’ għajnuna mill-Istat, li juru f’dawl mhux favorevoli lil din l-impriża u li jkunu ta’ natura li jbaxxu l-immaġini u r-reputazzjoni tagħha, huma biżżejjed sabiex jistabilixxu l-karattru reali u ċert tad-dannu subit minnha.

(ara l-punti 25, 60, 61)

3.      Il-proċedura ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill‑Istati hija, meta titqies l-istruttura ġenerali tagħha, proċedura miftuħa fil-konfront tal-Istat Membru responsabbli, fid-dawl tal-obbligi Komunitarji tiegħu, għall-għoti tal-għajnuna. Barra minn hekk, fil-proċedura ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill-Istat, il-partijiet interessati minbarra l-Istat Membru ma jistgħux jippretendu li huma stess ikollhom diskussjoni kontradittorja mal-Kummissjoni, bħalma jista’ jagħmel l-imsemmi Stat Membru. Fl-aħħar nett, fil-kuntest tal-proċedura ta’ investigazzjoni tal-għajnuna mill‑Istat prevista fl-Artikolu 88 KE, għandha ssir distinzjoni bejn, minn naħa, il-fażi ta’ eżami preliminari tal-għajnuna stabbilita fl‑Artikolu 88(3) KE, li għandha biss l-għan li tippermetti li l‑Kummissjoni ssawwar opinjoni preliminari dwar il‑kompatibbiltà parzjali jew totali tal-għajnuna inkwistjoni u, min‑naħa l-oħra, il-fażi ta’ eżami prevista fl‑Artikolu 88(2) KE. Huwa biss fil-kuntest ta’ din il-fażi ta’ eżami, li hija intiża sabiex tippermetti li l-Kummissjoni jkollha informazzjoni sħiħa dwar il‑fatti kollha tal-kawża, li t-Trattat KE jobbliga lill-Kummissjoni ssejjaħ il-partijiet interessati biex jissottomettu l-kummenti tagħhom. Minn dan jirriżulta li l-Kummissjoni bl-ebda mod ma hija obbligata, matul il-fażi ta’ eżami preliminari tal-għajnuna mill-Istat, li tisma lil impriża li ma hijiex id-destinatarja tal-għajnuna inkwistjoni, hija ma hijiex terza interessata fil-proċedura, peress li hija la kienet il‑benefiċjarja u lanqas kompetitriċi tal-benefiċjarja tal-imsemmija għajnuna.

(ara l-punti 33 sa 36)

4.      Skont l-Artikolu 287 KE, il‑membri tal-istituzzjonijiet tal-Komunità, il-membri tal-kumitati u l‑uffiċjali u l-membri tal-persunal tal-Komunità huma obbligati, ukoll wara li jitilqu mill-kariga tagħhom, li ma jiżvelawx informazzjoni li, min-natura tagħha, tkun koperta bis-sigriet professjonali, b’mod partikolari informazzjoni dwar impriżi u r-relazzjonijiet kummerċjali tagħhom jew l-elementi tal-prezzijiet tagħhom. Ir-Regoalment Nru 659/1999, dwar l-implimentazzjoni tal-Artikolu 88 KE, jikkonferma l-obbligu li l‑Kummissjoni għandha li tosserva s-sigriet professjonali fil-kuntest tal‑eżami tagħha tal-għajnuna mill-Istat.

L-informazzjoni koperta bis-sigriet professjonali tista’ tkun kemm informazzjoni kunfidenzjali kif ukoll sigrieti tan-negozju. B’mod ġenerali, fir-rigward tan-natura tas-sigrieti tan-negozju jew ta’ informazzjoni oħra koperta mis-sigriet professjonali, hemm bżonn, l-ewwel nett, li dawn is-sigrieti tan-negozju jew din l-informazzjoni kunfidenzjali jkunu magħrufa biss minn numru limitat ta’ persuni. It-tieni nett, din għandha tkun informazzjoni li l-iżvelar tagħha jista’ joħloq dannu serju lill-persuna li tkun ipprovdietha jew lil terzi. Fl-aħħar nett, huwa meħtieġ li l-interessi li jistgħu jiġu leżi bl-iżvelar tal-informazzjoni jkunu interessi li oġġettivament jistħoqqilhom protezzjoni. L-evalwazzjoni tan-natura kunfidenzjali ta’ informazzjoni teħtieġ, f’dan ir-rigward, li jiġu bbilanċjati l-interessi individwali leġittimi li jipprekludu l-iżvelar tagħha u l-interess ġenerali li jitlob li l-attivitajiet tal-istituzzjonijiet Komunitarji jsiru kemm jista’ jkun bil-miftuħ.

Fir-rigward tal-iżvelar ta’ informazzjoni f’deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar għajnuna mill-Istat, għandha tiġi kkunsidrata bħala informazzjoni kunfidenzjali dik l-informazzjoni li tgħid li kumpannija li ma kinitx benefiċjarja tal-għajnuna inkwistjoni, ma kinitx f’pożizzjoni li tipprovdi lil parti kontraenti l-oħra prodotti konformi mal-istandards fis-seħħ u skont il-kundizzjonijiet kuntrattwali, peress li din l-informazzjoni tkun ġiet ipprovduta mill-Istat Membru kkonċernat lill-Kummissjoni biss għall-bżonnijiet tal-proċedura amministrattiv ta’ eżami tal-għajnuna inkwistjoni u li, barra minn hekk, din l-informazzjoni tikkonċerna l-eżekuzzjoni tar-relazzjonijiet kummerċjali bejn l-impriżi kkonċernati. Barra minn hekk, tali informazzjoni x’aktarx tikkawża dannu serju lill-impriża kkonċernata peress li tippreżentaha f’dawl xejn favorevoli. Barra minn hekk, sa fejn l-iżvelar tal-informazzjoni jista’ jikkawża dannu lill-immaġni u lir-reputazzjoni tal-impriża, l-interess ta’ din ta’ aħħar sabiex tali informazzjoni ma tiġix żvelata jistħoqqilha oġġettivament protezzjoni. Fl-aħħar nett, tali żvelar huwa sproporzjonat fid-dawl tas-suġġett tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni sa fejn huwa biżżejjed għaliha li tirrapporta dwar ksur ta’ kuntratt f’termini ġenerali ħafna jew, skont il-każ, f’termini iktar speċifiċi, mingħajr il-ħtieġa la f’waħda u lanqas fl-oħra ta’ dawn is-suppożizzjonijiet li tinkludi l-isem tal-impriża, sabiex l-interessi leġittimi ta’ din tal-aħħar ikunu jistgħu jiġu ppreżervati.

(ara l-punti 42, 43, 45, 47 sa 51)

5.      Għalkemm l-Artikoli 24 u 25 tar-Regolament Nru 659/1999, dwar l-implimentazzjoni tal-Artikolu 88 KE, u l-punti 25 et seq tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar is-sigriet professjonali fid-deċiżjonijiet li jirrigwardaw l-għajnuna mill-Istat, jipprovdu, fis-sustanza, li l-Kummissjoni għandha tinnotifika d-deċiżjoni tagħha lill-Istat Membru kkonċernat li mbagħad ikollu, bħala prinċipju, ħmistax-il jum biex jinvoka l-kunfidenzjalità tal-informazzjoni li huwa jikkunsidra li għandha tkun koperta bis-sigriet professjonali, dawn id-dispożizzjonijiet ma jeżentawx lill-Kummissjoni mill-obbligu tagħha, taħt l-Artikolu 287 KE, li ma tiżvelax sigrieti professjonali u ma jipprekludux lill-Kummissjoni milli tiddeċiedi, fuq l-inizjattiva tagħha stess, li ma tiżvelax informazzjoni li hija tqis koperta bis-sigriet professjonali anki jekk ma tkunx irċiviet talba f’dan is-sens mill-Istat Membru kkonċernat.

(ara l-punt 55)

6.      Ladarba jkunu sodisfatti r-rekwiżiti għar‑responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Komunità, il-konsegwenzi mhux favorevoli li jirriżultaw miż-żmien li jkun gћadda bejn meta seћћ il-fatt li kkawża d-dannu u d-data tal-ћlas tal-kumpens ma jistgћux jiġu injorati, peress li trid tiġi kkunsidrata l-iżvalutazzjoni monetarja. Din l-iżvalutazzjoni monetarja hija riflessa fir-rata ta’ inflazzjoni annwali kkonstatata, għall‑perijodu kkonċernat, mill-Eurostat fl-Istat Membru fejn dawn il-kumpanniji huma stabbiliti. L-ammont tal-kumpens dovut jista’ jiġi miżjud bl-interessi moratorji b’effett mid-data li fiha tingћata s-sentenza li tikkonstata l-obbligu li jiġi kkumpensat id-dannu. Ir-rata tal-interessi li għandha tiġi applikata hija kkalkolata abbażi tar-rata stabbilita mill-Bank Ċentrali Ewropew gћall-operazzjonijiet ewlenin ta’ rifinanzjament, li kienet tapplika matul il-perijodu kkonċernat, miżjuda b’żewġ punti.

(ara l-punti 77, 79)

7.      Mit-tieni paragrafu tal‑Artikolu 288 KE u mill-Artikolu 235 KE, li ma jeskludux l-għoti ta’ kumpens in natura , jirriżulta li l-qorti tal-Unjoni Ewropea għandha l-ġurisdizzjoni li timponi fuq il-Komunità kull forma ta’ kumpens li jkun konformi mal-prinċipji ġenerali komuni għas-sistemi legali tal-Istati Membri fil-qasam tar-responsabbiltà mhux kuntrattwali, inkluż, jekk jidher konformi ma’ dawn il-prinċipji, kumpens in natura, jekk ikun il-każ fil‑forma ta’ ordni sabiex issir jew ma ssirx xi ħaġa.

(ara l-punt 81)

8.      Skont l-Artikolu 91(2) tar‑Regoli tal-Proċedura tal-Qorti Ġenerali, huma meqjusa bħala spejjeż li jistgħu jiġu rkuprati, l-ispejjeż indispensabbli sostnuti mill-partijiet għall‑finijiet tal-proċedura.

F’dan ir-rigward, l-ispejjeż assoċjati mar-rapport tal-espert li r-rikorrenti għamlet fil-kuntest ta’ rikors intiż li jistabbilixxi r-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Kummissjoni, bil-għan li jiġi stabbilit l-ammont tad-danni allegatament subiti, jikkostitwixxu spejjeż sostnuti għall-finijiet tal-proċedura ġudizzjarja li ma jistgħux jitqiesu bħala li jikkostitwixxu danni distinti mill-ispejjeż tal-kawża. Għaldaqstant, ir-rikorrenti ma hijiex intitolata li tikseb, fuq il-bażi tal-Artikolu 288(2) KE, kumpens għall‑ispejjeż relatati mar-rapport tal-espert li huma kkummissjonaw għall‑finijiet ta’ din il-proċedura.

Barra minn hekk, fir-rigward tal-ispejjeż tal-avukat u tal-ivvjaġġar li r-rikorrenti għamlet matul il-fażi ta’ qabel il-proċedura ġudizzjarja, anki jekk xogħol legali sostanzjali jkun ġie mwettaq matul din il-fażi, il-fatt li tali spejjeż jiġu rikonoxxuti n-natura ta’ dannu li għandu jiġi kkumpensat fil-kuntest ta’ rikors għad-danni huwa f’kuntradizzjoni man-natura mhux rekuperabbli tal-ispejjeż sostnuti matul il-fażi preċedenti tal-proċedura ġudizzjarja. Fil-fatt l-Artikolu 91 tar-Regoli tal-Proċedura jirrigwarda biss il-proċedura quddiem il-Qorti Ġenerali, bl-esklużjoni tal-fażi preċedenti għaliha. Dan jirriżulta b’mod partikolari mill-Artikolu 90 tal-istess Regoli li jevoka il-“proċedura quddiem il-Qorti Ġenerali”.

(ara l-punti 97 sa 100)