Sprawa T‑437/08

CDC Hydrogene Peroxide Cartel Damage Claims (CDC Hydrogene Peroxide)

przeciwko

Komisji Europejskiej

Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Spis treści akt postępowania administracyjnego w dziedzinie karteli – Odmowa dostępu – Wyjątek dotyczący ochrony interesów handlowych osoby trzeciej – Wyjątek dotyczący ochrony celów kontroli, dochodzenia i audytu

Streszczenie wyroku

1.      Unia Europejska – Instytucje – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona interesów handlowych określonej osoby – Zakres

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze)

2.      Unia Europejska – Instytucje – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona celów kontroli, dochodzenia i audytu – Stosowanie w czasie

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2 tiret trzecie)

3.      Unia Europejska – Instytucje – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona celów kontroli, dochodzenia i audytu – Zakres

(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2 tiret trzecie)

1.      Nie wszystkie informacje dotyczące spółki i jej relacji handlowych mogą zostać uznane za objęte ochroną, którą należy zapewnić interesom handlowym zgodnie z art. 4 ust. 2 tiret pierwsze rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, tak by nie podważyć stosowania ogólnej zasady zapewnienia opinii publicznej jak najszerszego dostępu do dokumentów znajdujących się w posiadaniu instytucji

W ramach decyzji Komisji dotyczącej kartelu spis treści, który zawiera tylko odniesienia do dokumentów zgromadzonych w aktach Komisji, nie może być traktowany jako będący sam w sobie częścią interesów handlowych spółek, które są w nim wymienione, takich jak w szczególności autorzy niektórych spośród dokumentów. Stałoby się tak bowiem wyłącznie wtedy, gdyby jedna z kolumn spisu treści zawierała w stosunku do jednego lub wielu dokumentów informacje o relacjach handlowych tych spółek, cenach ich produktów, o strukturze ich kosztów, udziale w rynku lub o podobnych danych, których ujawnienie mogłoby być uważane za naruszenie ochrony interesów handlowych tych spółek.

W dodatku spis treści jest prostym inwentarzem dokumentów, który w ramach powództwa odszkodowawczego wytoczonego przeciwko spółkom, których niniejsza sprawa dotyczy, ma wyłącznie względną wartość dowodową. O ile prawdą jest, że ów inwentarz może pomóc osobie zainteresowanej w identyfikacji dokumentów przydatnych do wytoczenia takiego powództwa, o tyle pozostaje faktem, że decyzja o nakazaniu lub nienakazaniu przedstawienia tych dokumentów należy do właściwości sądu rozpatrującego to powództwo. Ponadto, nawet jeśli okoliczność, iż spółka zostaje narażona na powództwa odszkodowawcze, może niewątpliwie powodować po jej stronie wysokie koszty, choćby tylko w zakresie kosztów adwokackich, i zakładając nawet, że skargi te zostałyby później oddalone jako bezzasadne, pozostaje faktem, że interes spółki uczestniczącej w kartelu, polegający na uniknięciu takich powództw, nie może być uważany za interes handlowy, a w każdym razie nie stanowi interesu godnego ochrony, z uwagi na prawo każdego do ubiegania się o odszkodowanie za szkody spowodowane przez zachowanie mogące powodować ograniczenie lub zakłócenie konkurencji.

(por. pkt 44, 45, 48, 49)

2.      Ze sformułowania wyjątku z art. 4 ust. 2 tiret trzecie rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji wynika, że jego celem nie jest ochrona czynności dochodzeniowych jako takich, ale ochrona celu dochodzenia, który polega – w przypadku postępowania w dziedzinie konkurencji – na zbadaniu, czy naruszenie art. 81 WE lub art. 82 WE miało miejsce, i ewentualnie na ukaraniu odpowiedzialnych spółek. W konsekwencji poszczególne dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, których dotyczą różne czynności dochodzeniowe, mogą być objęte rozpatrywanym wyjątkiem do czasu osiągnięcia tego celu, nawet jeśli konkretne dochodzenie lub kontrola, w wyniku których sporządzono wnioskowany dokument, zostały zakończone.

Jednakże czynności dochodzeniowe w konkretnej sprawie należy uznać za zakończone z chwilą wydania decyzji końcowej, bez względu na ewentualne późniejsze stwierdzenie nieważności tej decyzji przez sądy, ponieważ w tym właśnie momencie sama instytucja prowadząca postępowanie uznaje je za zamknięte.

Uznanie bowiem, że różne dokumenty dotyczące czynności dochodzeniowych objęte są wyjątkiem art. 4 ust. 2 tiret trzecie rozporządzenia nr 1049/2001 do czasu zakończenia wszelkich możliwych postępowań – nawet w przypadku wniesienia do Sądu skargi, która może prowadzić do ewentualnego ponownego wszczęcia postępowania przed Komisją – uzależniałoby dostęp do rozpatrywanych dokumentów od zdarzeń losowych, mianowicie od skutków takiej skargi oraz od wniosków, jakie mogłaby stąd wyciągnąć Komisja. W każdym razie chodziłoby o wydarzenia przyszłe i niepewne, zależne od decyzji spółek będących adresatami decyzji wymierzającej karę za udział w kartelu oraz decyzji różnych właściwych organów.

Takie podejście byłoby sprzeczne z celem, jakim jest zapewnienie możliwie najszerszego publicznego dostępu do dokumentów pochodzących od instytucji w celu umożliwienia obywatelom sprawowania skuteczniejszej kontroli legalności wykonywania władzy publicznej.

(por. pkt 59, 62, 64, 65)

3.      Pojęcie celów czynności dochodzeniowych nie może być interpretowane przez Komisję tak że obejmuje całość jej polityki w dziedzinie karania karteli i zapobiegania im a zatem ogólnie stosowane, niezależnie od jakiejkolwiek konkretnej procedury, w celu odmowy ujawnienia wszelkich dokumentów, które mogą mieć negatywny wpływ na politykę Komisji w dziedzinie karteli, a w szczególności na jej program łagodzenia sankcji, na przykład w przypadku gdyby podmioty ubiegające się o złagodzenie sankcji obawiały się, że w następstwie ujawnienia dokumentów, które przedstawiły one we wniosku, staną się bardziej niż inne podmioty celem powództw odszkodowawczych spółek, które poniosły szkodę w związku z funkcjonowaniem kartelu, podmioty te mogłyby w przyszłości powstrzymywać się od współpracy z Komisją.

Tego rodzaju wykładnia oznaczałaby bowiem przyzwolenie Komisji na zawieszenie stosowania rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji bez ograniczeń czasowych w stosunku do wszelkich dokumentów zgromadzonych w aktach spraw w dziedzinie konkurencji na podstawie zwykłego powołania się na możliwą przyszłą szkodę dla jej programu łagodzenia sankcji i jest zatem niezgodna z zasadą, zgodnie z którą z powodu celu omawianego rozporządzenia, polegającego – jak wynika z jego czwartego motywu – na „zapewnieni[u] możliwie największe[ej] [skuteczności] prawa do publicznego dostępu do dokumentów”, wyjątki ustanowione w art. 4 tego rozporządzenia muszą być przedmiotem ścisłej wykładni i takiego też stosowania.

W tym względzie rozporządzenie nr 1049/2001 w żaden sposób nie pozwala zakładać, że polityka konkurencji Unii powinna w ramach stosowania tego rozporządzenia korzystać z traktowania odmiennego niż pozostałe dziedziny polityki Unii. Nie ma zatem żadnego powodu, by wykładni pojęcia celów czynności dochodzeniowych na gruncie polityki konkurencji dokonywać w inny sposób niż na gruncie innych dziedzin polityki Unii.

(por. pkt 68–72)