T‑466/20
LF
przeciwko
Komisji Europejskiej
Wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 15 września 2021 r.
Służba publiczna – Personel kontraktowy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Artykuł 4 ust. 1 lit. b) załącznika VII do regulaminu pracowniczego – Odmowa przyznania dodatku zagranicznego – Zwykłe miejsce zamieszkania – Obowiązki wykonywane w organizacji międzynarodowej mającej siedzibę w państwie zatrudnienia
1. Urzędnicy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Warunki przyznania – Urzędnicy i pracownicy posiadający obywatelstwo państwa członkowskiego miejsca zatrudnienia – Zwykłe miejsce zamieszkania poza państwem członkowskim zatrudnienia w trakcie okresu odniesienia – Obliczenie okresu – Neutralizacja okresów pracy świadczonej na rzecz państwa lub organizacji międzynarodowej – Dopuszczalność – Przesłanki – Wykonywanie obowiązków poza państwem zatrudnienia
[regulamin pracowniczy, załącznik VII, art. 4 ust. 1 lit. b); warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 20 ust. 2, art. 21, 92]
(zob. pkt 34, 39, 40, 48, 49, 53, 64, 65)
2. Urzędnicy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Warunki przyznania – Urzędnicy i pracownicy posiadający obywatelstwo państwa członkowskiego miejsca zatrudnienia – Zwykłe miejsce zamieszkania poza państwem członkowskim zatrudnienia w trakcie okresu odniesienia – Pojęcie zwykłego miejsca zamieszkania – Uwzględnienie obowiązków wykonywanych na rzecz organizacji międzynarodowej mającej siedzibę w państwie zatrudnienia – Dopuszczalność
[regulamin pracowniczy, załącznik VII, art. 4 ust. 1 lit. b); warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 20 ust. 2, art. 21, 92]
(zob. pkt 66–72)
3. Urzędnicy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Warunki przyznania – Zwykłe miejsce zamieszkania poza państwem członkowskim zatrudnienia w trakcie okresu odniesienia – Pojęcie zwykłego miejsca zamieszkania – Okoliczności pozwalające domniemywać posiadanie zwykłego miejsca zamieszania w miejscu zatrudnienia – Okoliczności niemogące podważyć rzeczywistości tego miejsca zamieszkania
[regulamin pracowniczy urzędników, załącznik VII, art. 4 ust. 1 lit. b)]
(zob. pkt 78, 79, 85–92, 102)
4. Urzędnicy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Warunki przyznania – Rozmaite umowy zawierane między pracownikiem a instytucjami na nienastępujące po sobie okresy – Ustalenie prawa do dodatku zagranicznego przy każdorazowym wstąpieniu do służby – Uwzględnienie wcześniejszych decyzji przyznających dodatek zagraniczny – Wyłączenie
[regulamin pracowniczy urzędników, załącznik VII, art. 4 ust. 1 lit. b)]
(zob. pkt 93, 113)
Streszczenie
Skarżący, LF, jest obywatelem belgijskim, który w latach 1982–2013 mieszkał we Francji. W dniu 1 maja 2013 r. rozpoczął służbę w Komisji Europejskiej w Brukseli na podstawie umowy o pracę na czas określony w charakterze członka personelu kontraktowego, która wygasła w dniu 30 kwietnia 2019 r. Następnie był zarejestrowany jako osoba poszukująca pracy w Belgii do dnia 1 września 2019 r., kiedy to rozpoczął służbę w Agencji Wykonawczej ds. Badań Naukowych (REA).
Decyzją z dnia 11 września 2019 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Urząd Administracji i Wypłacania Należności Indywidualnych Komisji odmówił przyznania skarżącemu dodatku zagranicznego ze względu na to, że nie wykazał on, iż miał zwykłe miejsce zamieszkania poza państwem zatrudnienia, a mianowicie w Belgii, przez okres dziesięciu lat kończący się w chwili podjęcia przez niego obowiązków w REA, wbrew temu, czego wymaga art. 4 ust. 1 lit. b) załącznika VII do Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej(1) (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”) od urzędników, którzy są lub byli obywatelami państwa zatrudnienia.
Według skarżącego, jego obecność w Belgii była związana wyłącznie z pracą wykonywaną przez niego w Komisji, co stoi na przeszkodzie ustanowieniu trwałych więzi między nim a tym państwem, a tym samym przeniesieniu zwykłego miejsca zamieszkania z Francji do Belgii, i dlatego wniósł do Sądu skargę o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji.
W swoim wyroku Sąd oddalił tę skargę, przedstawiając jednocześnie szczegółowe warunki, na jakich urzędnik lub pracownik posiadający obywatelstwo państwa miejsca zatrudnienia może otrzymać dodatek zagraniczny po okresie wykonywania obowiązków w organizacji międzynarodowej, która sama ma siedzibę w tym państwie zatrudnienia.
Ocena Sądu
W pierwszej kolejności Sąd wyznaczył dziesięcioletni okres odniesienia, który należy uwzględnić do celów stosowania art. 4 ust. 1 lit. b) załącznika VII do regulaminu pracowniczego. Stwierdził on, że okres ten rozciąga się w niniejszym wypadku od dnia 1 lutego 2006 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r. Aby dojść do takiego wniosku, Sąd zneutralizował okres trzech lat i siedmiu miesięcy, podczas którego skarżący pracował we francuskim ministerstwie, zgodnie z przepisami regulaminu pracowniczego, które wykluczają uwzględnienie okresów, w których urzędnik wykonywał obowiązki w służbie państwa lub organizacji międzynarodowej poza państwem zatrudnienia(2). Natomiast okres, w którym pracował w Komisji, nie został w żaden sposób zneutralizowany, ponieważ nie przewiduje tego regulamin pracowniczy w odniesieniu do okresów przepracowanych w organizacji międzynarodowej w samym państwie zatrudnienia.
Niemniej jednak Sąd stwierdził, w drugiej kolejności, że świadczenie pracy na rzecz organizacji międzynarodowej posiadającej siedzibę w państwie zatrudnienia może być brane pod uwagę przy ustalaniu zwykłego miejsca zamieszkania urzędnika lub pracownika, który jest lub był obywatelem tego państwa w trakcie dziesięcioletniego okresu odniesienia. W tym względzie, o ile wykonywanie obowiązków w takiej organizacji może stać na przeszkodzie stworzeniu trwałych więzi między urzędnikiem lub pracownikiem a państwem zatrudnienia(3), o tyle domniemanie istnienia wielorakich i ścisłych związków między daną osobą a państwem jej obywatelstwa odgrywa decydującą rolę w odniesieniu do określenia jej zwykłego miejsca zamieszkania(4), co wymaga analizy więzi osobistych i zawodowych, które stworzyła ona w tym państwie.
Tym samym Sąd zbadał w trzeciej kolejności okoliczności faktyczne związane z życiem prywatnym i zawodowym skarżącego w celu ustalenia, czy skarżący nadal posiadał zwykłe miejsce zamieszkania we Francji przez cały okres odniesienia, pomimo przeprowadzki do Belgii, i czy w związku z tym powinien on korzystać z dodatku zagranicznego.
Sąd wywiódł z tego, po pierwsze, że wbrew twierdzeniom skarżącego jego zwykłe miejsce zamieszkania nie może być zlokalizowane we Francji z tego tylko powodu, że mieszkał tam, studiował i pracował przed rozpoczęciem okresu odniesienia. Po drugie, to samo dotyczy okoliczności, że jego bliscy mieszkają we Francji. Dla określenia zwykłego miejsca zamieszkania ma bowiem znaczenie, nie negując wagi więzi rodzinnych, okoliczność że urzędnik lub pracownik założył własną rodzinę, że zamieszkuje z nią w określonym państwie i że członkowie tej rodziny są zaangażowani w działania odpowiadające ich etapowi życia. Natomiast subiektywne powody, które skłoniły go do osiedlenia się wraz z rodziną w określonym państwie, lub też obywatelstwo jego małżonki nie są decydujące na obszarze, na którym obywatele Unii mogą przemieszczać się według własnego uznania bez dyskryminacji ze względu na przynależność państwową.
Po trzecie, okoliczność zachowania nieruchomości, numeru telefonu komórkowego i konta bankowego we Francji również nie dowodzi woli utworzenia tam przez skarżącego stałego lub zwykłego centrum jego interesów życiowych. Podobnie okoliczność, że pracował on w Komisji wyłącznie na podstawie umowy na czas określony, nie wyklucza tego, że osiedlił się w Belgii z zamiarem pozostania w niej. Dowodem na to jest fakt, że po wygaśnięciu wspomnianej umowy skarżący zamieszkiwał wraz z rodziną w Belgii i zarejestrował się w niej jako osoba poszukująca pracy na cztery miesiące, co wskazuje na to, że ustanowił on zwykłe miejsce zamieszkania w tym państwie przynajmniej przez część okresu odniesienia. Sąd przypomniał w tym względzie, że utrzymanie przez daną osobę miejsca zamieszkania w państwie zatrudnienia, którego jest ona obywatelem, nawet na krótko w dziesięcioletnim okresie odniesienia, wystarczy do spowodowania utraty lub odmowy przyznania dodatku zagranicznego. Wreszcie okoliczność, że w okresie zatrudnienia w Komisji korzystał z tego dodatku, nie może podważyć tego wniosku, ponieważ jego prawo do tego dodatku powinno było zostać ponownie zbadane w momencie rozpoczęcia służby w REA.
Ponieważ skarżący nie wykazał, że ustanowił zwykłe miejsce zamieszkania poza państwem swojego zatrudnienia przez cały dziesięcioletni okres odniesienia, Sąd stwierdził, że skargę należy oddalić.