WYROK SĄDU (izba ds. odwołań)
z dnia 16 września 2015 r.(*)
Odwołanie – Służba publiczna – Personel tymczasowy – Umowa o pracę na czas określony – Decyzja o nieprzedłużeniu – Artykuł 8 akapit pierwszy WZIP – Przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony – Nieograniczone prawo orzekania
W sprawie T‑231/14 P
mającej za przedmiot odwołanie mające na celu uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (trzecia izba) z dnia 5 lutego 2014 r., Drakeford/EMA (F‑29/13, Zb.Orz.SP, EU:F:2014:10),
Europejska Agencja Leków (EMA), reprezentowana przez T. Jabłońskiego oraz N. Rampal Olmedo, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokatów D. Waelbroecka oraz A. Duron,
strona skarżąca,
popierana przez:
Komisję Europejską, reprezentowaną przez J. Curralla oraz G. Gattinarę, działających w charakterze pełnomocników,
przez
Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA), reprezentowaną przez M. Heikkilä oraz E. Maurage’a, działających w charakterze pełnomocników,
przez
Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Frontex), reprezentowaną przez H. Caniarda oraz V. Peres de Almeidę, działających w charakterze pełnomocników,
przez
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), reprezentowany przez D. Detkena, S. Gabbiego oraz C. Pintado, działających w charakterze pełnomocników,
oraz przez
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), reprezentowane przez J. Mannheim oraz A. Daume, działające w charakterze pełnomocników,
interwenienci,
w której drugą stroną postępowania jest:
David Drakeford, zamieszkały w Dublinie (Irlandia), reprezentowany przez adwokatów S. Orlandiego oraz T. Martina,
strona skarżąca w pierwszej instancji,
SĄD (izba ds. odwołań),
w składzie: M. Jaeger (sprawozdawca), prezes, S. Papasavvas i G. Berardis, sędziowie,
sekretarz: L. Grzegorczyk, administrator,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 14 kwietnia 2015 r.,
wydaje następujący
Wyrok(1)
1 W swoim odwołaniu Europejska Agencja Leków (EMA) wnosi o uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (trzecia izba) z dnia 5 lutego 2014 r., Drakeford/EMA (F‑29/13, Zb.Orz.SP, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”, EU:F:2014:10), na mocy którego Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził nieważność decyzji w sprawie nieprzedłużenia umowy o pracę z Davidem Drakefordem.
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu, postępowanie w pierwszej instancji i zaskarżony wyrok
2 Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu zostały przedstawione w pkt 4–19 zaskarżonego wyroku w następujący sposób:
„4 W dniu 30 października 1996 r. skarżący został zatrudniony przez EMA na okres jednego roku, ze skutkiem od dnia 16 listopada 1996 r., w charakterze członka personelu pomocniczego celem pełnienia obowiązków koordynatora w obszarze technologii informacyjnych w ramach komórki o tej samej nazwie (zwanej dalej »komórką IT«) należącej do wydziału »Koordynacja Techniczna«.
5 Ponieważ został on laureatem postępowania w sprawie naboru członków personelu tymczasowego, zawarł następnie z EMA umowę o pracę, na której podstawie miał, ze skutkiem od dnia 1 lutego 1997 r., pełnić w charakterze członka personelu tymczasowego w grupie zaszeregowania A 5, zgodnie z art. 2 lit. a) WZIP, obowiązki głównego administratora przez okres 5 lat, z możliwością przedłużenia. W dalszym ciągu wykonywał zadania w ramach komórki IT.
6 W dniu 15 listopada 1998 r. został mianowany zastępcą kierownika komórki IT. Sprawował on również funkcję pełniącego obowiązki kierownika komórki IT w okresie 2001–2003.
7 W dniu 1 lutego 2002 r., czyli z upływem terminu, na jaki została ze skarżącym zawarta umowa o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego, umowa ta została przedłużona na kolejne 5 lat.
8 Załącznikiem do umowy z dnia 6 sierpnia 2002 r. skarżący został awansowany do grupy A 4.
9 Ponieważ skarżący został laureatem otwartego postępowania w sprawie naboru na stanowisko kierownika komórki IT, zawarł on z EMA w dniu 15 kwietnia 2003 r. umowę o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego w grupie zaszeregowania A 4, zgodnie z art. 2 lit. a) WZIP. Umowa ta, zawarta na okres 5 lat z możliwością przedłużenia, zaczęła obowiązywać w dniu 1 maja 2003 r.
10 W dniu 1 maja 2004 r., w następstwie głębokiej zmiany regulaminu pracowniczego, grupa zaszeregowania skarżącego została przemianowana na A 12.
11 Załącznikiem podpisanym odpowiednio przez organ upoważniony do zawierania umów o pracę i skarżącego w dniach 14 i 15 sierpnia 2007 r. umowa o pracę ze skarżącym została przedłużona na okres 5 lat ze skutkiem od dnia 1 maja 2008 r.
12 Na podstawie memorandum z dnia 5 czerwca 2009 r. skarżący został poinformowany o mianowaniu go na stanowisko kierownika komórki technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych wydziału o tej samej nazwie (zwanego dalej »wydziałem ICT«) w ramach wewnętrznej restrukturyzacji Agencji.
13 W dniu 15 września 2011 r. kierownik komórki ds. zasobów ludzkich Wydziału ds. Administracji poinformował skarżącego, że jego nazwisko zostało umieszczone na liście laureatów postępowania w sprawie naboru mającego na celu obsadzenie stanowiska kierownika wydziału ICT, ważnej do dnia 31 grudnia 2012 r.
14 W dniu 30 lipca 2012 r., czyli na dziewięć miesięcy przed upływem terminu umowy o pracę ze skarżącym, służby komórki ds. zasobów ludzkich EMA przesłały kierownikowi wydziału skarżącego formularz dotyczący ewentualnego przedłużenia z nim umowy o pracę. W dniu 17 sierpnia 2012 r. kierownik wydziału skarżącego wydał opinię, zgodnie z którą »żadne działanie nie [było] konieczne w celu przedłużenia umowy o pracę« ze skarżącym.
15 Dyrektor wykonawczy, jako organ upoważniony do zawierania umów o pracę (OUZU), stosując się do tej opinii, potwierdził skarżącemu w piśmie z dnia 30 sierpnia 2012 r. (zwanym dalej »decyzją z dnia 30 sierpnia 2012 r.«), że jego umowa wygaśnie w dniu 30 kwietnia 2013 r. i że »w interesie Agencji [jest on] zwolniony z obowiązku świadczenia pracy począwszy od dnia 1 września 2012 r. do chwili wygaśnięcia umowy«.
16 Pismem z dnia 31 sierpnia 2012 r. skarżący podważył swój urlop z urzędu ze skutkiem natychmiastowym, podnosząc, że w świetle obowiązujących przepisów po trwającym blisko 16 lat stosunku pracy w EMA powinien zostać uznany za »pracownika stałego«. W tym samym dniu OUZU odpowiedział skarżącemu, że jego umowa, zawarta w dniu 15 kwietnia 2003 r. na pięć lat, ze skutkiem od dnia 1 maja 2003 r., została przedłużona w dniu 1 maja 2008 r. na okres pięciu lat. Pismem z dnia 3 września 2012 r. skarżący został poinformowany o kwestiach administracyjnych dotyczących jego odejścia z EMA.
17 W dniu 12 września 2012 r. skarżący skierował do EMA na podstawie art. 90 ust. 2 Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej »regulaminem pracowniczym«) zażalenie na decyzję z dnia 30 sierpnia 2012 r., powołując się na pięć umów lub odnowień umów o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego obowiązujących nieprzerwanie od 1997 r., które sprawiły, że jego stosunek pracy był faktycznie stosunkiem pracy na czas nieokreślony. Na poparcie takiej zmiany kwalifikacji skarżący podkreślił nienaganny i znaczący charakter pracy, jaką świadczył w służbie Agencji. W dniu 15 października 2012 r. złożył on zażalenie uzupełniające, obejmujące, po pierwsze, wniosek o przekształcenie z mocy prawa jego ostatniej umowy, na podstawie art. 8 WZIP, w umowę na czas nieokreślony od dnia, w którym jego druga pięcioletnia umowa o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego została zastąpiona nową umową zawartą w dniu 15 kwietnia 2003 r., po drugie, wniosek o przekształcenie pierwszej umowy o pracę w charakterze członka personelu pomocniczego, która zaczęła obowiązywać w dniu 16 listopada 1996 r., w umowę o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego, tak, by drugie przedłużenie zaczęło faktycznie obowiązywać »w dniu 9 maja 2001 r.«, a po trzecie, wniosek o zapłatę 10 000 EUR celem naprawienia krzywdy doznanej w związku z urlopowaniem z urzędu, które było niezgodne z prawem.
18 W dniu 19 grudnia 2012 r. OUZU oddalił zażalenie z dnia 12 września 2012 r., uzupełnione pismem z dnia 15 października 2012 r., z tym uzasadnieniem, że umowa o pracę na czas określony, która zaczęła obowiązywać w dniu 1 maja 2003 r. została przedłużona jedynie raz i że w braku drugiego przedłużenia, zgodnie z art. 8 WZIP, nie można jej uznać za umowę o pracę na czas nieokreślony.
19 W dniu 24 grudnia 2012 r. skarżący złożył kolejne zażalenie na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, tym razem na decyzję z dnia 19 grudnia 2012 r., w zakresie, w jakim oddalono w niej wnioski o przekształcenie jego pierwotnej umowy o pracę w charakterze członka personelu pomocniczego w umowę o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego oraz jego obowiązującej umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego na czas określony w umowę o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego na czas nieokreślony i wezwał Agencję do tego, by w sposób konkretny zbadała możliwości przedłużenia jego ostatniej umowy o pracę. To nowe zażalenie, złożone wraz z wnioskiem o przedłużenie umowy, zostało oddalone przez OUZU pismem z dnia 26 lutego 2013 r. (zwanym dalej »decyzją z dnia 26 lutego 2013 r.«)”.
3 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu do spraw Służby Publicznej w dniu 28 marca 2013 r. D. Drakeford wniósł skargę o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 30 sierpnia 2012 r. i z dnia 26 lutego 2013 r. oraz o zasądzenie od EMA na swą rzecz kwoty 25 000 EUR tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. EMA wniosła z kolei, tytułem żądania głównego, o odrzucenie skargi jako w części niedopuszczalnej, a w każdym wypadku bezzasadnej, a pomocniczo – o oddalenie żądań obciążenia jej kosztami postępowania i zasądzenia na rzecz D. Drakeforda kwoty 25 000 EUR, jak również jakiegokolwiek żądania odszkodowawczego co do podnoszonej, a wciąż nie dowiedzionej szkody, i o obciążenie D. Drakeforda kosztami postępowania.
4 Sąd do spraw Służby Publicznej w pierwszej kolejności orzekł, że niedopuszczalne są żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 lutego 2013 r. w zakresie, w jakim dotyczyła oddalenia wniosków D. Drakeforda o przedłużenie umowy, o przekształcenie jego umowy o pracę w charakterze członka personelu pomocniczego w umowę o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego i o przekształcenie umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego na czas określony w umowę o pracę na czas nieokreślony.
5 Następnie Sąd do spraw Służby Publicznej uwzględnił, w pkt 47 zaskarżonego wyroku, wniosek D. Drakeforda o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 30 sierpnia 2012 r., dokonując wykładni wyrażenia „każde następne przedłużenie umowy” zawartego w art. 8 akapit pierwszy zdanie trzecie Warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej (zwanych dalej „WZIP”) w ten sposób, że oznacza ono wszystkie czynności prowadzące do tego, że członek personelu tymczasowego w rozumieniu art. 2 lit. a) WZIP po ustaniu zatrudnienia na czas określony kontynuuje w tym samym charakterze stosunek pracy ze swoim pracodawcą, nawet jeśli temu przedłużeniu umowy towarzyszy powołanie do wyższej grupy zaszeregowania lub zmiana wykonywanych zadań. Sąd do spraw Służby Publicznej orzekł też, że może być inaczej tylko w sytuacji, gdyby nowa umowa wpisywała się w ramy innego systemu prawnego lub gdyby doszło do przerwania ścieżki kariery, wyrażającego się na przykład w zasadniczej zmianie charakteru zadań wykonywanych przez danego pracownika.
6 Sąd do spraw Służby Publicznej oparł swe rozumowanie na celu art. 8 akapit pierwszy WZIP, polegającym na zagwarantowaniu określonej stabilności zatrudnienia, oraz na zasadzie równego traktowania, aby wreszcie wysnuć wniosek, że decyzja z dnia 30 sierpnia 2012 r., która została wydana w perspektywie stosunku pracy na czas określony, naruszała art. 8 akapit pierwszy WZIP.
7 W końcu, w odniesieniu do krzywdy, Sąd do spraw Służby Publicznej zasądził od EMA na rzecz D. Drakeforda, za okres od dnia wygaśnięcia zawartej z D. Drakefordem umowy o pracę w charakterze członka personelu tymczasowego do dnia ogłoszenia zaskarżonego wyroku, wypłatę różnicy pomiędzy wysokością wynagrodzenia, o które mógł się ubiegać, gdyby pozostał na swym stanowisku, a wysokością wynagrodzeń, honorariów, zasiłków dla bezrobotnych czy jakichkolwiek innych wynagrodzeń zastępczych o tym samym charakterze pobieranych faktycznie od dnia 1 maja 2013 r. Jeśli chodzi o okres następujący po ogłoszeniu wyroku, Sąd do spraw Służby Publicznej, korzystając z nieograniczonego prawa orzekania, wezwał EMA do przywrócenia D. Drakeforda do pracy albo do zawarcia ugody ustanawiającej słuszne odszkodowanie i nakazał stronom, by poinformowały go o uzyskanej w ten sposób w drodze obopólnego porozumienia ugodzie lub, w braku ugody, o przedstawieniu mu swych wyrażonych liczbowo propozycji.
W przedmiocie odwołania
Postępowanie przed Sądem i żądania stron
8 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 15 kwietnia 2014 r. EMA wniosła niniejsze odwołanie na podstawie art. 9 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W dniu 25 lipca 2014 r. D. Drakeford przedstawił swoją odpowiedź na odwołanie.
9 Pismami złożonymi w sekretariacie Sądu w dniach 14, 25 i 28 lipca 2014 r. Komisja Europejska, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Frontex) oraz Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) złożyły wnioski o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta na poparcie żądań EMA. Postanowieniami prezesa izby ds. odwołań z dnia 2 i 24 września 2014 r. uwzględniono te pięć wniosków o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta na poparcie żądań EMA.
10 Komisja, ECHA, Frontex, EFSA i ECDC przedstawiły uwagi interwenienta w wyznaczonym im terminie.
11 EMA i D. Drakeford zostali wezwani do przedstawienia uwag w przedmiocie uwag interwenientów, do czego zastosowali się w wyznaczonym terminie.
12 EMA, popierana przez Komisję, ECHA, Frontex, EFSA i ECDC, wnosi do Sądu o:
– uchylenie zaskarżonego wyroku;
– w rezultacie – oddalenie skargi wniesionej w pierwszej instancji;
– obciążenie D. Drakeforda kosztami postępowania w obydwu instancjach.
13 David Drakeford wnosi do Sądu o:
– oddalenie odwołania;
– obciążenie EMA kosztami postępowania.
14 Pismem z dnia 9 lutego 2015 r. EMA zwróciła się z wnioskiem z uzasadnieniem, na podstawie art. 146 regulaminu postępowania przed Sądem z dnia 2 maja 1991 r., o jej wysłuchanie podczas ustnego etapu postępowania.
15 Sąd uwzględnił wniosek wnoszącej odwołanie i otworzył ustny etap postępowania.
16 Na rozprawie w dniu 14 kwietnia 2015 r. wysłuchane zostały wystąpienia stron i ich odpowiedzi na zadane przez Sąd ustnie pytania.
Co do prawa
[…]
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego popełnionego przez Sąd do spraw Służby Publicznej błędu w wykładni sformułowania „każde następne przedłużenie umowy”, zawartego w art. 8 akapit pierwszy WZIP
[…]
22 Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z ogólną zasadą wykładni, w wypadku różnicy między wersjami językowymi przepisu prawa Unii dany przepis należy umiejscowić w jego kontekście i interpretować w świetle całości przepisów prawa Unii, jego celów i stanu rozwoju w czasie, w którym trzeba zastosować sporny przepis (zob. podobnie wyrok z dnia 2 września 2010 r. Kirin Amgen, C‑66/09, Zb.Orz., EU:C:2010:484, pkt 41).
23 Należy również przypomnieć, że celem art. 8 akapit pierwszy WZIP nie jest ani określona stabilność zatrudnienia, ani pewna ciągłość stosunków pracy członków personelu tymczasowego na podstawie umowy na czas określony, ale zapobieganie nadużywaniu umów na czas określony (wyrok z dnia 21 maja 2014 r., Komisja/Macchia, T‑368/12 P, Zb.Orz.SP, EU:T:2014:266, pkt 60). Na brak stabilności stosunku pracy jako cel tego przepisu wskazuje również fakt, że przedłużenie umowy o pracę na czas określony w charakterze członka personelu tymczasowego stanowi wyłącznie możliwość, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w art. 8 akapit pierwszy ostatnie zdanie WZIP, który ma właśnie na celu zapobieganie nadużywaniu umów na czas określony, przewidując przekształcenie z mocy prawa umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony. W każdym wypadku stosunek pracy członka personelu tymczasowego, który dzięki przekształceniu z mocy prawa na podstawie art. 8 akapit pierwszy ostatnie zdanie WZIP staje się stroną umowy na czas nieokreślony, nie ma stabilnego charakteru. W tym bowiem wypadku administracja może w każdej chwili wypowiedzieć tę umowę z uzasadnionego powodu, z poszanowaniem przesłanek przewidzianych w art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP.
24 W niniejszej sprawie Sąd do spraw Służby Publicznej orzekł najpierw, że różne wersje językowe art. 8 akapit pierwszy WZIP nie pozwoliły na jednoznaczną wykładnię wspomnianego przepisu. Na poparcie tego wniosku Sąd do spraw Służby Publicznej odniósł się z jednej strony do wersji niderlandzkiej i włoskiej, przychylnych tezie bronionej przez EMA, a z drugiej strony do wersji francuskiej, niemieckiej, angielskiej i hiszpańskiej. W odniesieniu do tych ostatnich w pkt 42 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej orzekł, że w przeciwieństwie do wersji włoskiej i niderlandzkiej brzmienie wersji francuskiej i niemieckiej, które dotyczy bardziej ogólnie przedłużenia zatrudnienia i stosunku pracy, oraz brzmienie wersji angielskiej i hiszpańskiej, które dotyczy każdego kolejnego przedłużania bez jakiegokolwiek uściślenia nie pozwoliły stwierdzić, że wyrażenie „każde następne przedłużenie umowy” dotyczy tej samej umowy. Tym samym Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził istnienie dwóch kategorii wersji językowych art. 8 akapit pierwszy WZIP: jednej, z której wynikało jasno, że wyrażenie „każde następne przedłużenie umowy” odnosiło się do danej umowy, i drugie, które nie pozwalało na taki wniosek. W świetle tej różnicy pomiędzy tekstami prawnymi, które nie udzieliły jednoznacznej wskazówki co do przedmiotu przedłużenia pociągającego za sobą przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony, Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził, że należy ustalić jednolitą wykładnię wspomnianego przepisu.
25 Ta konkluzja Sądu do spraw Służby Publicznej nie jest obarczona naruszeniem prawa. Wprawdzie prawdą jest, jak podnosi EMA, że Sąd do spraw Służby Publicznej przeoczył fakt, że w wersji angielskiej i hiszpańskiej, w odróżnieniu od wersji francuskiej i niemieckiej, wyrażenie „każde następne przedłużenie umowy” może odnosić się wyłącznie do terminu „umowa”, jednakże błąd ten nie ma znaczenia dla oceny dokonanej przez Sąd do spraw Służby Publicznej, ponieważ sąd ten słusznie stwierdził, że wersje francuska i niemiecka nie pozwoliły jednak dojść do jednoznacznego wniosku w kwestii wykładni art. 8 akapit pierwszy WZIP. We wspomnianych wersjach bowiem alternatywne używanie pojęć „zatrudnienia”, „umowy” i „każdego następnego przedłużenia zatrudnienia” sprawia, że przepis jest niejasny. W tym względzie należy zauważyć, że podczas gdy pojęcie „zatrudnienia” dotyczy w sposób bardziej ogólny stosunku pracy pomiędzy pracownikiem z jednej strony a instytucją lub agencją z drugiej strony, to pojęcie „umowy” odpowiada instrumentowi prawnemu, poprzez który stosunek ten się konkretyzuje. Zważywszy na to, że brzmienie wersji francuskiej i niemieckiej można interpretować w ten sposób, że zatrudnienie pracownika można realizować poprzez zawarcie różnych umów w ramach tego samego stosunku pracy, Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie orzekł, że wspomniane wersje nie pozwalają ustalić, czy wyrażenie „każde następne przedłużenie umowy” odnosi się w sposób jednoznaczny do zatrudnienia czy do umowy. W rezultacie nie można również uwzględnić późniejszego argumentu EMA, że pojęcia „zatrudnienia” i „umowy” są zamienne.
26 Co więcej, nawet literalna wykładnia proponowana przez EMA, zgodnie z którą aby art. 8 ostatnie zdanie WZIP mógł znajdować zastosowanie, przedłużenie powinno dotyczyć tej samej umowy na czas określony, nie jest pozbawiona dwuznaczności, ponieważ wersje językowe, które używają wyłącznie terminu „umowa”, mogą podlegać innej wykładni literalnej tego przepisu. Może się bowiem okazać, że członek personelu tymczasowego, z którym zawarto umowę na czas określony, zawiera następnie nową umowę na czas określony, która – choć jest formalnie odrębna – oferuje ciągłość co do istoty z umową pierwotną. Wynika z tego, że nic nie stoi na przeszkodzie temu, by stwierdzić, że jeśli chodzi o przedmiot przedłużenia pociągający za sobą przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony, art. 8 akapit pierwszy ostatnie zdanie WZIP może być interpretowany jako odnoszący się raczej do tego samego rodzaju umowy, a mianowicie umowy na czas określony, niż do umowy identycznej z umową pierwotną. Ta teza wykazuje tym samym, że w zasadzie kolejne umowy na czas określony zawierane między pracownikiem a administracją mogą, o ile stanowią kontynuację pierwszej umowy na czas określony, zostać uwzględnione dla celów stosowania art. 8 akapit pierwszy ostatnie zdanie WZIP.
27 W świetle tych uwag, po stwierdzeniu różnicy pomiędzy brzmieniem tekstów mogących prowadzić do rozbieżności w rozumieniu, Sąd do spraw Służby Publicznej mógł, nie popełniając naruszenia prawa, po pierwsze, stwierdzić, że nie jest w stanie ograniczyć się do podejścia nakierowanego wyłącznie na brzmienie przepisu, a po drugie, zastosować w pkt 45 zaskarżonego wyroku, w celu jednolitej wykładni art. 8 akapit pierwszy WZIP, ogólną zasadę, zgodnie z którą wykładni przepisu należy dokonywać w świetle całości przepisów prawa Unii, jego celów oraz stanu rozwoju tego prawa.
28 W związku z tym część pierwszą zarzutu pierwszego należy oddalić jako bezzasadną.
29 Następnie Sąd do spraw Służby Publicznej oparł swą wykładnię art. 8 akapit pierwszy WZIP na, po pierwsze, celu przepisu a po drugie, jego kontekście. Co się tyczy celu wspomnianego przepisu, Sąd do spraw Służby Publicznej w pkt 43, 44 i 46 zaskarżonego wyroku orzekł zasadniczo, że jest nim zagwarantowanie określonej stabilności zatrudnienia w obszarze stosunku pracy. Co się tyczy jego kontekstu, w pkt 47 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej orzekł, że dokonywanie wykładni art. 8 akapit pierwszy WZIP poprzez wykluczenie przekształcenia umowy o pracę na czas określony w charakterze członka personelu tymczasowego w umowę na czas nieokreślony z tego jedynie względu, że pracownik awansował w ramach swej ścieżki kariery zawodowej i w związku z czym zawierał różne umowy z administracją, byłoby sprzeczne z zasadą równego traktowania jak również z wyrażonym wyraźnie w art. 12 ust. 1 WZIP zamiarem prawodawcy, aby zatrudnienie personelu tymczasowego gwarantowało instytucjom usługi osób o najwyższych umiejętnościach, wydajności i uczciwości.
30 Tymczasem w odniesieniu do drugiej części zarzutu pierwszego należy stwierdzić, że Sąd do spraw Służby Publicznej dopuścił się naruszenia prawa, gdy orzekł, że celem art. 8 akapit pierwszy WZIP jest zagwarantowanie określonej stabilności zatrudnienia. W przeciwieństwie bowiem do tego, co orzekł i co zostało przedstawione w pkt 23 powyżej, celem art. 8 akapit pierwszy WZIP jest zapobieganie nadużyciom wynikającym z korzystania przez administrację z kolejnych umów o pracę na czas określony. Ponadto, jak wskazano w pkt 19 powyżej, ograniczony cel tego przepisu potwierdza przyznane administracji uprawnienie do zakończenia w dowolnym momencie stosunku pracy z pracownikiem, z którym zawarto umowę na czas nieokreślony, z poszanowaniem procedur przewidzianych w art. 47 WZIP.
31 Jednakże należy stwierdzić, że sąd Unii może oddalić zarzut lub część zarzutu jako nieistotne dla sprawy, jeżeli stwierdzi, że taki zarzut lub część zarzutu nie mogą – przy założeniu, że są zasadne – spowodować żądanego stwierdzenia nieważności (zob. podobnie wyrok z dnia 19 listopada 2009 r., Michail/Komisja, T‑50/08 P, Zb.Orz.SP, EU:T:2009:457, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo).
32 Tymczasem z jednej strony o ile prawdą jest, że Sąd do spraw Służby Publicznej dopuścił się naruszenia prawa, gdy orzekł że art. 8 akapit pierwszy WZIP dotyczy zagwarantowania określonej stabilności zatrudnienia, o tyle z drugiej strony słusznie orzekł on, że wspomniany przepis stoi na przeszkodzie temu, by uznać, że przekształcenie umowy o pracę na czas określony w charakterze członka personelu tymczasowego w umowę na czas nieokreślony może nastąpić z mocy prawa wyłącznie w sytuacji, gdy kolejne przedłużenia dotyczą tej samej umowy. Sąd do spraw Służby Publicznej zauważył bowiem właśnie w pkt 47 zaskarżonego wyroku, że pozbawienie członka personelu tymczasowego, z którym zawarto umowę o pracę na czas określony i który awansował na ścieżce swej kariery z uwagi na dobre wyniki pracy i w związku z czym zawierał kolejne umowy o pracę, ochrony na podstawie art. 8 akapit pierwszy ostatnie zdanie WZIP, w porównaniu z członkiem personelu tymczasowego, posiadającym umowę na czas określony, którego ta sama umowa została przedłużona bez awansu na ścieżce kariery ze względu na szczególne osiągnięcia, skutkowałoby ukaraniem tego pierwszego pracownika. Argument EMA należy zatem odrzucić jako bezskuteczny.
33 Wreszcie w odniesieniu do trzeciej części zarzutu wystarczy stwierdzić, że w przeciwieństwie do tego, co podnosi EMA, Sąd do spraw Służby Publicznej nie zrównał członków personelu tymczasowego z urzędnikami. Wprawdzie, jak stwierdzono w pkt 29 powyżej, Sąd do spraw Służby Publicznej niewłaściwie określił cel art. 8 akapit pierwszy WZIP, jednakże należy zauważyć, że w pkt 50 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej orzekł, iż administracja może w dowolnym momencie zakończyć umowę o pracę na czas nieokreślony z pracownikiem, z poszanowaniem terminu przewidzianego w art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP. To pokazuje, że Sąd do spraw Służby Publicznej w żaden sposób nie podważył różnicy pomiędzy urzędnikami a pracownikami ani szerokiego zakresu uznania, z którego korzysta administracja w stosunkach pracy z nimi (wyrok z dnia 4 grudnia 2013 r., ETF/Schuerings, T‑107/11 P, Zb.Orz.SP, EU:T:2013:624, pkt 76).
34 Z powyższego wynika, że pierwszy zarzut EMA należy oddalić jako bezzasadny.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia prawa w odniesieniu do treści odstępstwa od wykładni art. 8 akapit pierwszy WZIP
[…]
37 Jeśli chodzi o argument, zgodnie z którym odesłanie do innego systemu prawnego byłoby niejasne, a nawet niestosowne, należy stwierdzić, że Sąd do spraw Służby Publicznej dopuścił się naruszenia prawa. Jak bowiem słusznie podniosła EMA, popierana przez Komisję, ECHA, Frontex, EFSA i ECDC, WZIP stanowi jedyny system prawny, który znajduje zastosowanie do wszystkich członków personelu tymczasowego. Tym samym dokonane przez Sąd do spraw Służby Publicznej odesłanie do innego systemu prawnego jest błędne.
38 Jednakże, jak stwierdzono w pkt 31 powyżej, sąd Unii może oddalić zarzut lub część zarzutu jako nieistotne dla sprawy, jeżeli stwierdzi, że taki zarzut lub część zarzutu nie mogą – przy założeniu, że są zasadne – spowodować żądanego stwierdzenia nieważności (zob. podobnie ww. w pkt 31 wyrok Michail/Komisja, EU:T:2009:457, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo). W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że nawet jeśli odesłanie do jakiegokolwiek innego systemu prawnego jest błędne, w zaskarżonym wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej oparł swe rozumowanie na hipotezie dotyczącej materializacji przerwy w karierze. Z tego wynika, że argument dotyczący niejasnego, a nawet niestosownego charakteru odesłania do innego systemu prawnego należy oddalić jako nieistotny dla sprawy.
39 Jeśli chodzi o argument dotyczący tego, że nowa umowa zmaterializowała przerwę w karierze członka personelu tymczasowego, należy na wstępie zauważyć, że ustanowiony przez Sąd do spraw Służby Publicznej wyjątek od stosowania przewidzianego w art. 8 akapit pierwszy WZIP przekształcenia umowy w wypadku przerwy w karierze stanowi logiczną konsekwencję wykładni tego przepisu. Celem art. 8 akapit pierwszy WZIP jest bowiem uniknięcie sytuacji, w której w przypadku rozwoju kariery lub zmiany pełnionych obowiązków przez członka personelu tymczasowego zatrudnionego na podstawie umowy na czas określony administracja mogłaby nadużywać formalnie różnych umów, aby obejść przewidziane w tym przepisie przekształcenie umowy.
40 Jednak założeniem tego przekształcenia jest to, że członek personelu tymczasowego, który awansuje na ścieżce kariery lub którego obowiązki zmieniają się, zachowuje stosunek pracy z pracodawcą charakteryzujący się ciągłością. Jeśli okaże się, że pracownik zawiera umowę zawierającą merytoryczną, a nie formalną zmianę charakteru swych obowiązków, założenie stosowania art. 8 akapit pierwszy WZIP nie jest już ważne. Przyznanie, że każde przedłużenie mogłoby zostać uwzględnione do celów stosowania normy przewidzianej w art. 8 akapit pierwszy WZIP byłoby bowiem sprzeczne z duchem tego przepisu. Tym samym w przeciwieństwie do tego, co podnosi EMA, Sąd do spraw Służby Publicznej w pkt 48 i 49 zaskarżonego wyroku w sposób wystarczający pod względem prawnym wyjaśnił pojęcie przerwy, gdy orzekł, że oznacza ona merytoryczną zmianę obowiązków pracownika, która może podważyć funkcjonalną ciągłość jego stosunku pracy z administracją. W rezultacie argument EMA musi zostać odrzucony.
41 Konkluzji tej nie podważa ani argument EMA, zgodnie z którym Sąd do spraw Służby Publicznej, poprzez zastosowanie niejasnego pojęcia przerwy błędnie stwierdził, że w karierze zawodowej D. Drakeforda nie było przerwy, pomimo zwiększenia poziomu obowiązków i formalnej zmiany jego obowiązków, ani argument, zgodnie z którym mianowanie D. Drakeforda nastąpiło w wyniku postępowania otwartego. Z uwagi bowiem na to, że pojęcie przerwania stosunku pracy nie jest pojęciem niejasnym, jak stwierdzono w pkt 39 powyżej, argument, że w niniejszym wypadku Sąd do spraw Służby Publicznej miał popełnić błąd, dokonując zastosowania tego pojęcia, nie może zostać uwzględniony. Ponadto należy zauważyć, że w pkt 49 zaskarżonego wyroku Sąd do spraw Służby Publicznej poprawnie zbadał bardzo szczególne okoliczności niniejszej sprawy, w świetle określonego w pkt 48 zaskarżonego wyroku pojęcia przerwania. Oczywiście jeśli porówna się pełnione zadania, stanowisko kierownika komórki, które D. Drakeford objął po otwartym postepowaniu w sprawie naboru, stanowi merytoryczną zmianę w stosunku do stanowiska zastępcy kierownika, co powoduje przerwanie stosunku pracy w rozumieniu pojęcia zdefiniowanego przez Sąd do spraw Służby Publicznej. O ile bowiem pozostawanie w obszarze tej samej działalności nie powoduje automatycznie ciągłości pełnionych obowiązków, o tyle ciągłość ta z zasady powinna być wyłączona w przypadku, gdy dostęp do stanowiska kierownika komórki podlega warunkowi przejścia otwartego postępowania w sprawie naboru. W tym jednakże przypadku wydaje się, że przed mianowaniem na stanowisko kierownika komórki w 2003 r. D. Drakeford sprawował funkcję pełniącego obowiązki kierownika komórki w okresie 2001–2003. Tym samym nie można tak naprawdę stwierdzić, że mianowanie na kierownika komórki, nawet jeśli nastąpiło w wyniku postępowania otwartego, faktycznie stanowiło przerwanie stosunku pracy pod względem pełnionych wcześniej obowiązków. Co więcej, z akt sprawy zgromadzonych w pierwszej instancji wynika również, że w kwietniu 2003 r. D. Drakeford został zaszeregowany do grupy A 4, stopień 3, z dziesięciomiesięcznym stażem pracy, i że od 1 maja 2003 r., od kiedy zaczęła obowiązywać zawarta z nim umowa o pracę na stanowisku kierownika komórki wydziału IT, został zaszeregowany do grupy A 4, stopień 3, z jedenastomiesięcznym stażem pracy. Dane te jeszcze raz potwierdzają ciągłość stosunku pracy pomiędzy D. Drakefordem a EMA. Z tego wynika, że stwierdziwszy, iż D. Drakeford sprawował w sposób ciągły swe obowiązki w obszarze technologii informacyjnych, a w szczególności w charakterze zastępcy kierownika komórki, pełniącego obowiązki kierownika komórki i kierownika komórki, Sąd do spraw Służby Publicznej słusznie wykluczył przerwę w merytorycznej ciągłości stosunków pracy między EMA a D. Drakefordem.
[…]
Z powyższych względów
SĄD (izba ds. odwołań)
orzeka, co następuje:
1) Wyrok Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (trzecia izba) z dnia 5 lutego 2014 r., Drakeford/EMA (F‑29/13, EU:F:2014:10) zostaje uchylony w zakresie, w jakim Sąd do spraw Służby Publicznej skorzystał w nim z nieograniczonego prawa orzekania w kwestiach majątkowych w odniesieniu do okresu następującego po ogłoszeniu wyroku.
2) W pozostałym zakresie odwołanie zostaje oddalone.
3) Sprawa zostaje przekazana do Sądu do spraw Służby Publicznej celem ponownego rozpoznania.
4) Rozstrzygnięcie o kosztach, które mają pokryć D. Drakeford i Europejska Agencja Leków (EMA) nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
5) Komisja Europejska, Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Frontex), Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) pokrywają każde własne koszty związane z postępowaniem w niniejszej instancji.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 16 września 2015 r.
Podpisy