Υπόθεση C-617/17
Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie S.A.
κατά
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
(αίτηση του Sąd Najwyższy για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)
Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 3ης Απριλίου 2019
«Προδικαστική παραπομπή – Ανταγωνισμός – Άρθρο 82 ΕΚ – Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως – Κανονισμός (ΕΚ) 1/2003 – Άρθρο 3, παράγραφος 1 – Εφαρμογή του εθνικού δικαίου ανταγωνισμού – Απόφαση της εθνικής αρχής ανταγωνισμού με την οποία επιβάλλεται πρόστιμο βάσει του εθνικού δικαίου και πρόστιμο βάσει του δικαίου της Ένωσης – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Άρθρο 50 – Αρχή ne bis in idem – Δυνατότητα εφαρμογής»
1. Δεσπόζουσα θέση – Κανόνες της Ένωσης – Εθνική ρύθμιση – Εκ παραλλήλου εφαρμογή – Συνέπειες – Εφαρμογή του εθνικού δικαίου σε περίπτωση μη κινήσεως από την Επιτροπή διαδικασίας για την έκδοση αποφάσεως βάσει του κανονισμού 1/2003 – Υποχρέωση των εθνικών αρχών να εφαρμόσουν και το άρθρο 82 ΕΚ
(Άρθρο 82 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 1)
(βλ. σκέψεις 25, 26)
2. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Απόφαση της εθνικής αρχής ανταγωνισμού με την οποία επιβάλλεται πρόστιμο βάσει του εθνικού δικαίου και πρόστιμο βάσει του δικαίου της Ένωσης – Παραβίαση της αρχής ne bis in idem – Δεν συντρέχει – Προϋπόθεση – Τήρηση της αρχής της αναλογικότητας
(Άρθρα 10 και 82 ΕΚ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 50· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 3 § 1 και 5)
(βλ. σκέψεις 28-39 και διατακτ.)
Σύνοψη
Με την απόφαση Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie (C-617/17), η οποία εκδόθηκε στις 3 Απριλίου 2019, το Δικαστήριο αποφάνθηκε, κατ’ ουσίαν, επί της ερμηνείας της αρχής ne bis in idem, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 50 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η απόφαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της ασφαλιστικής εταιρίας Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie S.A. και της πολωνικής αρχής ανταγωνισμού, σχετικά με την απόφαση της τελευταίας με την οποία επιβλήθηκε στην πρώτη πρόστιμο για παραβίαση του εθνικού δικαίου ανταγωνισμού και πρόστιμο για παραβίαση του ενωσιακού δικαίου ανταγωνισμού, λόγω καταχρήσεως δεσπόζουσας θέσεως.
Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο έκρινε ότι η αρχή ne bis in idem δεν αντιτίθεται στην εκ μέρους εθνικής αρχής ανταγωνισμού επιβολή σε μια επιχείρηση, στο πλαίσιο της ίδιας αποφάσεως, προστίμου για παραβίαση του εθνικού δικαίου ανταγωνισμού και προστίμου για παράβαση του άρθρου 82 ΕΚ. Σε μια τέτοια περίπτωση, η εθνική αρχή ανταγωνισμού οφείλει, ωστόσο, να βεβαιωθεί ότι τα πρόστιμα, εξεταζόμενα από κοινού, είναι αναλογικά προς τη φύση της παραβάσεως.
Συναφώς, το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι από τη νομολογία του απορρέει ότι η εν λόγω αρχή αποσκοπεί στο να αποτραπεί το ενδεχόμενο μια επιχείρηση να καταδικαστεί εκ νέου ή να ασκηθεί εκ νέου δίωξη κατά αυτής, όπερ προϋποθέτει ότι η εν λόγω επιχείρηση είχε καταδικαστεί ή κρίθηκε ότι δεν είχε ευθύνη, με προγενέστερη απόφαση που δεν υπόκειται πλέον σε προσφυγή.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο συνήγαγε ότι η αρχή ne bis in idem δεν έχει εφαρμογή σε περίπτωση στο πλαίσιο της οποίας η εθνική αρχή ανταγωνισμού εφαρμόζει παραλλήλως, σύμφωνα με το άρθρο 3, παράγραφος 1, του κανονισμού 1/2003 (1), το εθνικό δίκαιο ανταγωνισμού και τους κανόνες της Ένωσης περί ανταγωνισμού και επιβάλλει κυρώσεις, βάσει του άρθρου 5 του εν λόγω κανονισμού, σε μια επιχείρηση, επιβάλλοντάς της, στο πλαίσιο της ίδιας αποφάσεως, πρόστιμο για παραβίαση του ως άνω δικαίου και πρόστιμο για παράβαση των ως άνω κανόνων.