ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ (τρίτο τμήμα)
της 19ης Ιανουαρίου 2005 (*)
«Κοινοτικό σήμα – Λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 – Περιγραφικό σημείο»
Στην υπόθεση T-387/03,
Proteome Inc., με έδρα το Beverly, Μασσαχουσέτη (Ηνωμένες Πολιτείες), εκπροσωπούμενη από τους M. Edenborough, barrister, C. Jones, τις A. Brodie και C. Loweth, solicitors,
προσφεύγουσα,
κατά
Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ), εκπροσωπούμενου από τον P. Bullock και την S. Laitinen,
καθού,
που έχει ως αντικείμενο προσφυγή που ασκήθηκε κατά της αποφάσεως του τέταρτου τμήματος προσφυγών του ΓΕΕΑ της 25ης Αυγούστου 2003 (υπόθεση R 0707/2002‑4), και της αποφάσεως του εξεταστή, της 21ης Ιουνίου 2002, με την οποία απορρίφθηκε η καταχώριση του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE,
ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (τρίτο τμήμα),
συγκείμενο από τους J. Azizi, πρόεδρο, M. Jaeger και F. Dehousse, δικαστές,
γραμματέας: H. Jung
λαμβάνοντας υπόψη την προσφυγή που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 25 Νοεμβρίου 2003,
το υπόμνημα αντικρούσεως που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 13 Φεβρουαρίου 2004,
κατόπιν της προφορικής διαδικασίας της 9ης Σεπτεμβρίου 2004,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
Ιστορικό της διαφοράς
1 Στις 2 Μαρτίου 2000, η εταιρία Proteome Inc. (στο εξής: προσφεύγουσα) υπέβαλε αίτηση κοινοτικού σήματος στο Γραφείο Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (στο εξής: ΓΕΕΑ ή Γραφείο), βάσει του κανονισμού 40/94 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1993, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ 1994, L 11, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε.
2 Το σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση είναι το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE.
3 Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες για τις οποίες ζητείται η καταχώριση εμπίπτουν στις κλάσεις 9, 16 και 42 του Διακανονισμού της Νίκαιας σχετικά με την κατάταξη των προϊόντων και των υπηρεσιών για την καταχώριση σημάτων, της 15ης Ιουνίου 1957, όπως έχει αναθεωρηθεί και τροποποιηθεί, και αντιστοιχούν, για κάθε μία από τις κλάσεις αυτές, στην ακόλουθη περιγραφή:
– κλάση 9: «Βάσεις δεδομένων, σε υλική και ηλεκτρονική μορφή, που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με οργανισμούς, και λογισμικό ηλεκτρονικών υπολογιστών που χρησιμοποιείται στην έρευνα, ανάκτηση, συλλογή, οργάνωση, διαχείριση, ανάλυση, επικοινωνία και/ή ολοκλήρωση δεδομένων σε και μεταξύ χώρων αποθήκευσης πληροφοριών σε ηλεκτρονική μορφή, συμπεριλαμβανομένων των βάσεων ηλεκτρονικών υπολογιστών»·
– κλάση 16: «Έντυπο υλικό, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών και εγχειριδίων, για χώρους αποθήκευσης πληροφοριών σχετικά με οργανισμούς»·
– κλάση 42: «Υπηρεσίες πληροφόρησης και ηλεκτρονικών υπολογιστών, συγκεκριμένα ανάπτυξη και/ή παροχή πρόσβασης σε βάσεις δεδομένων που περιέχουν πληροφορίες σχετικά με οργανισμούς, και λογισμικό ηλεκτρονικών υπολογιστών σχετικά με αυτά».
4 Με έγγραφο της 6ης Ιουλίου 2001, ο εξεταστής του ΓΕΕΑ πληροφόρησε την προσφεύγουσα ότι θεωρούσε ότι το αιτηθέν σήμα δεν τηρούσε το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχεία β΄ και γ΄ του κανονισμού 40/94. Ο εξεταστής ανέφερε επίσης στην προσφεύγουσα ότι είχε προθεσμία δύο μηνών για να διατυπώσει συναφώς τις παρατηρήσεις της.
5 Η προσφεύγουσα υπέβαλε τις παρατηρήσεις της την 31η Αυγούστου 2001.
6 Με απόφαση της 21ης Ιουνίου 2002, ο εξεταστής απέρριψε την αίτηση σήματος βάσει του άρθρου 38 του κανονισμού 40/94 στηριζόμενη στο άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχεία β΄ και γ΄, του κανονισμού 40/94.
7 Η προσφεύγουσα άσκησε, σύμφωνα με το άρθρο 59 του κανονισμού 40/94, προσφυγή ενώπιον του ΓΕΕΑ.
8 Με απόφαση της 25ης Αυγούστου 2003, κοινοποιηθείσα στην προσφεύγουσα στις 15 Σεπτεμβρίου 2003 (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση), το τέταρτο τμήμα προσφυγών του Γραφείου απέρριψε την προσφυγή αυτή με το σκεπτικό ότι το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE είναι περιγραφικό των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών και δεν έχει διακριτικό χαρακτήρα.
Αιτήματα των διαδίκων
9 Η προσφεύγουσα ζητεί από το Πρωτοδικείο:
– να δεχθεί την προσφυγή·
– να ακυρώσει την απόφαση του τέταρτου τμήματος προσφυγών του Γραφείου·
– να ακυρώσει την απόφαση του εξεταστή της 21ης Ιουνίου 2002·
– να αναπέμψει την αίτηση κοινοτικού σήματος στο ΓΕΕΑ προκειμένου να καταστεί δυνατή η δημοσίευσή της·
– να καταδικάσει το ΓΕΕΑ στα δικαστικά έξοδα στα οποία υποβλήθηκε η προσφεύγουσα στο πλαίσιο της παρούσας προσφυγής, καθώς και στο πλαίσιο της προσφυγής ενώπιον του τμήματος προσφυγών του Γραφείου και της διαδικασίας ενώπιον του εξεταστή.
10 Το ΓΕΕΑ ζητεί από το Πρωτοδικείο:
– να απορρίψει την προσφυγή,
– να καταδικάσει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα.
Σκεπτικό
11 Προκαταρκτικά, επιβάλλεται να θεωρηθεί ότι, στην προκειμένη περίπτωση, τα αιτήματα της προσφεύγουσας, στην πράξη, αποβλέπουν στην ακύρωση της προσβαλλόμενης αποφάσεως και το Πρωτοδικείο να συναγάγει από την ακύρωση αυτή όλες τις έννομες συνέπειες. Εξάλλου, επιβάλλεται η παρατήρηση ότι το ΓΕΕΑ ανέφερε, κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, ότι δεν αμφισβητεί το παραδεκτό του αιτήματος της προσφεύγουσας που αποβλέπει στην ακύρωση της αποφάσεως του εξεταστή.
12 Επί της ουσίας, η προσφεύγουσα προβάλλει τρεις αιτιάσεις που μπορούν να καταταχθούν σε δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος αποβλέπει στο να αποδειχθεί παράβαση του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94. Ο δεύτερος λόγος αφορά παράβαση του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94.
Επί του πρώτου λόγου, που αντλείται από την παράβαση του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94
13 Ο πρώτος λόγος που προβάλλει η προσφεύγουσα περιλαμβάνει δύο σκέλη. Με το πρώτο σκέλος, η προσφεύγουσα θεωρεί ότι το σήμα BIOKNOWLEDGE είναι πάρα πολύ ασαφές και ακαθόριστο για να προσδώσει στον όρο αυτόν περιγραφικό χαρακτήρα σε σχέση με τα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες. Με το δεύτερο σκέλος, η προσφεύγουσα φρονεί ότι το τμήμα προσφυγών του Γραφείου κακώς χρησιμοποίησε τη γνώση του σχετικά με τα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες προκειμένου να εκτιμήσει τον περιγραφικό χαρακτήρα του σήματος.
Επί του ασαφούς και ακαθόριστου χαρακτήρα του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE
– Επιχειρήματα των διαδίκων
14 Η προσφεύγουσα φρονεί ότι το τμήμα προσφυγών του Γραφείου υπέπεσε σε πλάνη ανάλογη με εκείνη που αποκάλυψε η απόφαση του Πρωτοδικείου σχετικά με το λεκτικό σήμα EASYBANK [απόφαση του Πρωτοδικείου της 5ης Απριλίου 2001, T-87/00, Bank für Arbeit und Wirtschaft κατά ΓΕΕΑ (EASYBANK), Συλλογή 2001, σ. II‑1259, σκέψεις 26 έως 33]. Κατά το παράδειγμα αυτού που κρίθηκε με την απόφαση αυτή, το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE είναι πάρα πολύ ασαφές και ακαθόριστο για να προσδώσει στον όρο αυτόν περιγραφικό χαρακτήρα σε σχέση με τα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες.
15 Επιπροσθέτως, ο όρος Bioknowledge επινοήθηκε πρόσφατα και δεν έχει σαφή σημασία, γενικώς οριζόμενη και αποδεκτή. Επομένως, η προσφεύγουσα συνάγει ότι το εν λόγω λεκτικό σήμα δεν είναι περιγραφικό, ειδικότερα, των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών.
16 Η προσφεύγουσα προσθέτει ότι, σε κάθε περίπτωση, η λέξη knowledge δεν μπορεί να αποτελέσει στοιχείο ή περιγραφική συνιστώσα του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE. Πράγματι, η λέξη knowledge σημαίνει, στην αγγλική γλώσσα, συνείδηση ή οικειότητα αποκτηθείσα εκ πείρας, αλλά επίσης σύνολο πληροφοριών που έχει ένα άτομο ή, ακόμη, θεωρητική ή πρακτική κατανόηση ενός θέματος, μιας γλώσσας, κ.λπ. Οι διάφορες αυτές σημασίες δείχνουν, κατά την προσφεύγουσα, ότι η λέξη knowledge διακρίνεται της λέξεως information [πληροφορία] και κατά μείζονα λόγο του υποθέματος στο οποίο αποθηκεύεται η πληροφορία αυτή ή των μέσων με τα οποία αυτή ανακοινώνεται στον χρήστη.
17 Το ΓΕΕΑ, στηριζόμενο στην απόφαση που εξέδωσε το Πρωτοδικείο στις 27 Φεβρουαρίου 2002, T-34/00, Eurocool Logistik κατά ΓΕΕΑ (Συλλογή 2002, σ. II‑683, σκέψη 38), φρονεί ότι η εκτίμηση του περιγραφικού χαρακτήρα ενός σήματος δεν μπορεί να διατυπωθεί παρά μόνο σε σχέση, πρώτον, με τα οικεία προϊόντα ή υπηρεσίες και, δεύτερον, με την αντίληψη που διαμορφώνει το ενδιαφερόμενο κοινό.
18 Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αν ληφθούν υπόψη τα προϊόντα και οι υπηρεσίες για τις οποίες ζητείται η καταχώριση, το ΓΕΕΑ υποστηρίζει ότι το κοινό προς το οποίο απευθύνεται το σήμα περιλαμβάνει τους ειδικούς στον ιατρικό και φαρμακευτικό τομέα ή άλλες βιοεπιστήμες και επιστήμες του θεραπευτικού τομέα στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.
19 Κατά το ΓΕΕΑ, αν αυτό το κοινό αντιμετώπιζε το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE, χρησιμοποιούμενο σε σχέση με τα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες, θα κατέληγε στο ότι αυτά τα προϊόντα και υπηρεσίες αποβλέπουν στο να παρέχουν πληροφορίες ή απλώς είναι σχετικά με πληροφορίες στον βιολογικό τομέα.
20 Επιπροσθέτως, ο όρος knowledge σημαίνει επίσης ειδική πληροφορία επί ενός θέματος. Στο μέτρο που τα προϊόντα και οι υπηρεσίες του προσφεύγοντος είναι ή παρέχουν πηγές πληροφορήσεως στον βιολογικό τομέα, υφίσταται σαφής και άμεση σχέση μεταξύ του αιτηθέντος σήματος και των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών.
21 Το ΓΕΕΑ υπογραμμίζει συναφώς τη δομή του επίδικου λεκτικού σημείου, αποτελούμενου από το πρώτο συνθετικό bio, το οποίο χρησιμοποιείται συχνά στον σχηματισμό των σύνθετων λέξεων στον τομέα των επιστημών και της τεχνολογίας, και του συνήθους αγγλικού όρου knowledge. Το ΓΕΕΑ προσθέτει ότι η δομή αυτή δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή ως ασυνήθης από τους ενδιαφερόμενους καταναλωτές, καθόσον είναι σύμφωνη προς τους αγγλικούς κανόνες συνθέσεως των λέξεων.
22 Όσον αφορά το επιχείρημα της προσφεύγουσας που αντλεί από το γεγονός ότι ο όρος Bioknowledge επινοήθηκε πρόσφατα, το ΓΕΕΑ αναφέρει ότι από τη νομολογία προκύπτει ότι, το γεγονός ότι ένας όρος δεν περιλαμβάνεται στο λεξικό δεν είναι καθοριστικό, εφόσον αυτό που προέχει είναι ο τρόπος με τον οποίο ο όρος αυτός γίνεται αντιληπτός από το κοινό προς το οποίο απευθύνεται.
– Εκτίμηση του Πρωτοδικείου
23 Από το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/84 προκύπτει ότι σημεία και ενδείξεις δυνάμενες να χρησιμεύσουν στις συναλλαγές για τη δήλωση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων του προϊόντος ή της υπηρεσίας για την οποία ζητείται η καταχώριση τεκμαίρονται ως ακατάλληλες, εκ της φύσεώς τους, να πληρούν την αρχική λειτουργία του σήματος, υπό την επιφύλαξη της δυνατότητας κτήσεως διακριτικού χαρακτήρα μέσω της χρήσεως, όπως προβλέπει το άρθρο 7, παράγραφος 3, του ίδιου αυτού κανονισμού. Απαγορεύοντας την καταχώριση ως κοινοτικού σήματος παρομοίων σημείων ή ενδείξεων, το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/54 επιδιώκει σκοπό γενικού συμφέροντος, ο οποίος απαιτεί να μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα από όλους τα σημεία ή οι ενδείξεις που είναι περιγραφικές των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων προϊόντων ή υπηρεσιών για τις οποίες ζητείται η καταχώριση. Κατά συνέπεια, η διάταξη αυτή δεν επιτρέπει παρόμοια σημεία ή ενδείξεις να επιφυλάσσονται σε μία μόνον επιχείρηση λόγω της καταχωρίσεώς τους ως σήματος (απόφαση του Δικαστηρίου της 23ης Οκτωβρίου 2003, C-191/01 P, ΓΕΕΑ κατά Wrigley, Συλλογή 2003, σ. I-12447, σκέψεις 30 και 31).
24 Στην προοπτική αυτή, τα σημεία και οι ενδείξεις που μνημονεύονται στο άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94 είναι μόνο εκείνες που δύνανται να χρησιμοποιηθούν, στο πλαίσιο συνήθους χρήσεως από την πλευρά του καταναλωτή, για να δηλώσουν, είτε άμεσα είτε με μνεία ενός ουσιώδους χαρακτηριστικού, προϊόντα ή υπηρεσίες που αντιστοιχούν σε εκείνες για τις οποίες ζητήθηκε η καταχώριση (απόφαση του Δικαστηρίου της 20ής Σεπτεμβρίου 2001, C-383/99 P, Procter & Gamble κατά ΓΕΕΑ, Συλλογή 2001, σ. I-6251, σκέψη 39). Επομένως, η εκτίμηση του περιγραφικού χαρακτήρα ενός σημείου μπορεί να γίνει μόνον, αφενός, σε σχέση με τα οικεία προϊόντα ή τις υπηρεσίες και, αφετέρου, σε σχέση με το πώς το ενδιαφερόμενο κοινό κατανοεί το σημείο αυτό [απόφαση του Πρωτοδικείου της 3ης Δεκεμβρίου 2003, T-16/02, Audi κατά ΓΕΕΑ (TDI), Συλλογή 2004, σ. ΙΙ-5167, σκέψη 27].
25 Προκαταρκτικά, επιβάλλεται η παρατήρηση ότι η προσφεύγουσα προβαίνει σε εσφαλμένη ανάγνωση της αποφάσεως EASYBANK, σκέψη 14 ανωτέρω, θεωρώντας ότι, στην προκειμένη περίπτωση και κατά το παράδειγμα του ό,τι κρίθηκε με την εν λόγω απόφαση, το «σήμα» BIOKNOWLEDGE είναι «πάρα πολύ ασαφές και ακαθόριστο» για να προσδώσει στον όρο αυτόν περιγραφικό χαρακτήρα σε σχέση με τα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες.
26 Όμως, το Πρωτοδικείο, με την απόφασή του EASYBANK, σκέψη 14 ανωτέρω, δεν χρησιμοποίησε τους όρους «ασαφής» και «ακαθόριστος» παρά μόνο για να διευκρινίσει τον δεσμό που υφίσταται μεταξύ της έννοιας του οικείου λεκτικού σήματος και των οικείων υπηρεσιών. Το Πρωτοδικείο ανέφερε συναφώς ότι «ο δεσμός που υφίσταται μεταξύ της έννοιας του λεξήματος EASYBANK, αφενός, και των υπηρεσιών που μπορεί να παρέχει μια τράπεζα, αφετέρου, φαίνεται υπερβολικά ασαφής και ακαθόριστος για να μπορεί να προσδώσει στον όρο αυτό περιγραφικό χαρακτήρα όσον αφορά τις εν λόγω υπηρεσίες» (σκέψη 31 της αποφάσεως). Το Πρωτοδικείο, με την απόφαση αυτή, δεν χαρακτήρισε επομένως το εν λόγω σήμα «υπερβολικά ασαφές και ακαθόριστο» όπως υποστηρίζει η προσφεύγουσα.
27 Εν συνεχεία, το πρώτο σκέλος του πρώτου λόγου στηρίζεται, κυρίως, στο γεγονός ότι το τμήμα προσφυγών του Γραφείου κακώς κατέληξε στο ότι το αιτηθέν σήμα ήταν περιγραφικό, ειδικότερα, των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών. Επομένως, επιβάλλεται να αναλυθεί συναφώς η αιτίαση της προσφεύγουσας.
28 Στην προκειμένη περίπτωση, δεν αμφισβητείται, όπως παρατήρησε το τμήμα προσφυγών του Γραφείου στη σκέψη 11 της προσβαλλόμενης αποφάσεως, ότι τα οικεία προϊόντα και οι υπηρεσίες προορίζονται για το ειδικευμένο κοινό του ιατρικού και του φαρμακευτικού τομέα ή άλλων βιολογικών επιστημών, καθώς και στον θεραπευτικό τομέα.
29 Όσον αφορά το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE, τούτο αποτελείται από το πρώτο συνθετικό bio και τη λέξη knowledge.
30 Το πρώτο συνθετικό bio προέρχεται από την ελληνική λέξη βίος, που σημαίνει «ζωή», όπως ορθώς παρατήρησε το τμήμα προσφυγών του Γραφείου στη σκέψη 9 της προσβαλλόμενης αποφάσεως. Το στοιχείο αυτό χρησιμοποιείται στη σύνθεση πολυάριθμων λέξεων οι οποίες έχουν μια σχέση με τη «ζωή». Στην προκειμένη περίπτωση, τοποθετούμενο στο πλαίσιο του ενδιαφερόμενου κοινού το στοιχείο bio περιλαμβάνεται στη σύνθεση των λέξεων οι οποίες έχουν σχέση με τους ζώντες οργανισμούς (για παράδειγμα «βιολογία»).
31 Ως προς τη λέξη knowledge, ένας από τους ορισμούς της αντιστοιχεί, όπως ορθώς παρατήρησε το ΓΕΕΑ, σε μια ειδική πληροφορία επί ενός θέματος. Η προσφεύγουσα δεν αμφισβήτησε αυτόν καθαυτό τον ορισμό, αλλά μόνον το συμπέρασμα που συνήγαγε το ΓΕΕΑ.
32 Επομένως, και λαμβάνοντας υπόψη τον ορισμό του ενδιαφερόμενου κοινού στη συγκεκριμένη περίπτωση, η παράθεση των όρων bio και knowledge προς σχηματισμό του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αυτό έχει τουλάχιστον μια δυνητική σημασία, δηλαδή μία ή περισσότερες ειδικές πληροφορίες επί των ζώντων οργανισμών, δηλαδή πληροφορίες που τους χαρακτηρίζουν. Επιβάλλεται εν προκειμένω η υπόμνηση ότι, όταν πρόκειται για λεκτικό σήμα, πρέπει να αντιτάσσεται άρνηση καταχωρίσεώς του κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94, αν, μία τουλάχιστον από τις δυνητικές σημασίες του, είναι δηλωτική ενός χαρακτηριστικού των οικείων προϊόντων ή υπηρεσιών (απόφαση ΓΕΕΑ κατά Wrigley, σκέψη 23 ανωτέρω, σκέψη 32).
33 Εξάλλου, το Πρωτοδικείο διευκρίνισε ήδη, όσον αφορά όρο που περιλαμβάνει το στοιχείο bio, ότι «το ακρωνύμιο BioID αποτελείται από συντμήσεις που ανήκουν στο λεξιλόγιο της γλώσσας αναφοράς [δηλαδή της αγγλικής γλώσσας], δεν αφίσταται των λεξιλογικών κανόνων της γλώσσας αυτής και, συνεπώς, δεν είναι ασύνηθες στη δομή της» [απόφαση Πρωτοδικείου της 5ης Δεκεμβρίου 2002, T‑91/01, BioID κατά ΓΕΕΑ (BioID), Συλλογή 2002, σ. II‑5159, σκέψη 28]. Στην προκειμένη περίπτωση, το γεγονός ότι το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE εμφανίζεται ως μία μόνο λέξη δεν μεταβάλλει επομένως την αντίληψη που το ενδιαφερόμενο κοινό μπορεί να έχει γι’ αυτό. Πρέπει να σημειωθεί, συναφώς, ότι εκτός του ενδιαφερόμενου κοινού αγγλικής γλώσσας οι επιστημονικοί κύκλοι χρησιμοποιούν συχνά την αγγλική.
34 Όσον αφορά τις περιγραφές των κλάσεων προϊόντων και υπηρεσιών που σκοπεί η καταχώριση, όλες παραπέμπουν σε «οργανισμούς», δηλαδή σε μία από τις συνιστώσες του εν λόγω λεκτικού σήματος (bio). Εξάλλου, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες στις οποίες αναφέρεται η αίτηση καταχωρίσεως καλύπτουν είτε τα μέσα με τα οποία αποθηκεύονται οι πληροφορίες, είτε τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που επιτρέπουν την πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές. Επομένως, τα εν λόγω προϊόντα κι οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν ή επιτρέπουν την πρόσβαση σε πληροφορίες επί των οργανισμών.
35 Στο μέτρο που το ενδιαφερόμενο κοινό αποτελείται από ειδικούς των βιολογικών επιστημών και του θεραπευτικού τομέα, επιβάλλεται να συναχθεί ότι η σχέση που υπάρχει μεταξύ της δυνητικής σημασίας του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE, που εκτίθεται στη σκέψη 32 ανωτέρω, αφενός, και των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών, δεν είναι πάρα πολύ ασαφής ούτε ακαθόριστη. Υπάρχει, αντιθέτως, από την άποψη του ενδιαφερόμενου κοινού, μια επαρκώς άμεση και συγκεκριμένη σχέση μεταξύ της έννοιας αυτού του λεκτικού σήματος και των χαρακτηριστικών των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών.
36 Άλλωστε, στο μέτρο που η λέξη knowledge, σύμφωνα με τον ορισμό που περιλαμβάνεται στη σκέψη 32 ανωτέρω, δεν μπορεί να διακριθεί σαφώς της λέξεως information, κατά μείζονα λόγο δεν μπορεί να διακριθεί, όπως διατείνεται η προσφεύγουσα, του υποθέματος στο οποίο αποθηκεύονται οι πληροφορίες.
37 Τέλος, το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE, όπως υποβλήθηκε προς καταχώριση, δεν περιλαμβάνει άλλα στοιχεία ή άλλες ενδείξεις που θα επέτρεπαν να αναιρεθεί το συμπέρασμα αυτό. Το ίδιο ισχύει όσον αφορά την παρουσίαση ή τη διάταξη των όρων που συνθέτουν το λεκτικό αυτό σήμα.
38 Το επιχείρημα της προσφεύγουσας ότι το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE είναι όρος ο οποίος επινοήθηκε πρόσφατα και, επομένως, δεν έχει σαφή σημασία, γενικώς οριζόμενη και αποδεκτή, πρέπει συναφώς να απορριφθεί.
39 Πράγματι, όσον αφορά τον διακριτικό χαρακτήρα ενός σήματος, το ότι συνάπτονται δύο όροι, χωρίς καμία γραφική ή εννοιολογική μεταβολή, δεν συνεπάγεται κανένα πρόσθετο στοιχείο ικανό να καταστήσει το σημείο, στο σύνολό του, κατάλληλο προς διάκριση των υπηρεσιών της προσφεύγουσας από τις υπηρεσίες άλλων επιχειρήσεων. Το γεγονός ότι η λέξη δεν περιλαμβάνεται στα λεξικά ως τοιαύτη –είτε γραφόμενη ως μία λέξη είτε όχι– ουδόλως μεταβάλλει την εκτίμηση αυτή [αποφάσεις του Πρωτοδικείου της 12ης Ιανουαρίου 2000, T-19/99, DKV κατά ΓΕΕΑ (COMPANYLINE), Συλλογή 2000, σ. II-1, σκέψη 26, και της 26ης Οκτωβρίου 2000, T-345/99, Harbinger κατά ΓΕΕΑ (TRUSTEDLINK), Συλλογή 2000, σ. II-3525, σκέψη 37).
40 Εξάλλου, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως (σκέψη 33 ανωτέρω), το Πρωτοδικείο διευκρίνισε, όσον αφορά το ακρωνύμιο BioID, ότι ο όρος αυτός που αποτελείται από περισσότερα στοιχεία, δεν αφίσταται των λεξιλογικών κανόνων της αγγλικής γλώσσας και, συνεπώς, δεν είναι ασυνήθης στη δομή της.
41 Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως ορθώς παρατήρησε το ΓΕΕΑ, η δομή του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή ως ασυνήθης από τους ενδιαφερόμενους καταναλωτές, καθόσον είναι σύμφωνη προς τους αγγλικούς κανόνες συνθέσεως των λέξεων. Τούτο είναι ακόμη περισσότερο αληθές αφού το ενδιαφερόμενο κοινό περιλαμβάνει ειδικούς οι οποίοι είναι εθισμένοι στη χρήση των δύο όρων που συνθέτουν το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE. Έτσι, ακόμη και αν το λεκτικό αυτό σήμα επινοήθηκε πρόσφατα, όπως υποστηρίζει η προσφεύγουσα, έχει δυνητική σημασία επαρκώς σαφή για το ενδιαφερόμενο κοινό και επιτρέπει να δηλώνει τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών.
42 Λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των στοιχείων αυτών, επιβάλλεται να συναχθεί ότι το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE είναι περιγραφικό των προϊόντων και υπηρεσιών για τις οποίες ζητήθηκε η καταχώριση. Επομένως, το τμήμα προσφυγών του Γραφείου δεν υπέπεσε σε καμιά νομική πλάνη κρίνοντας ότι το λεκτικό αυτό σήμα μπορούσε να χρησιμεύσει ως δηλωτικό, κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94, από την άποψη του ενδιαφερόμενου κοινού, των ουσιωδών χαρακτηριστικών των προϊόντων και υπηρεσιών στις οποίες αναφέρεται το αιτηθέν σήμα.
43 Επομένως, το πρώτο σκέλος του πρώτου λόγου πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμο.
Επί της εσφαλμένης χρήσεως, εκ μέρους του τμήματος προσφυγών του Γραφείου, της γνώσεώς του των προϊόντων και υπηρεσιών
– Επιχειρήματα των διαδίκων
44 Η προσφεύγουσα αναφέρει ότι το τμήμα προσφυγών του Γραφείου χρησιμοποίησε τη γνώση του ως προς τα προτεινόμενα προϊόντα και υπηρεσίες για να εκτιμήσει αν το λεκτικό σήμα BIOKNOWLEDGE εμπίπτει στο άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94.
45 Μια τέτοια post facto εκτίμηση είναι απαράδεκτη, κατά την προσφεύγουσα, διότι η γνώση αυτή συμπληρώνει την πληροφορία που περιλαμβάνεται στο λεκτικό σημείο. Όμως, χωρίς τη γνώση αυτή, το τμήμα προσφυγών του Γραφείου δεν θα είχε καταλήξει στο ότι το λεκτικό σήμα περιελάμβανε περιγραφικά σημεία ή ενδείξεις.
46 Η προσφεύγουσα προσθέτει ότι, εν πάση περιπτώσει, αν το κριτήριο που εφάρμοσε το τμήμα προσφυγών του Γραφείου ήταν ορθό, το σημείο BIOKNOWLEDGE δεν θα παρείχε σαφή και μη αμφίσημη πληροφορία επί των ουσιωδών χαρακτηριστικών των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών (αντίθετα προς ό,τι αναφέρεται στη σκέψη 13 της προσβαλλόμενης αποφάσεως).
47 Το ΓΕΕΑ απαντά ότι η προσφεύγουσα ξεχνά τη βασική αρχή κατά την οποία η εκτίμηση του περιγραφικού χαρακτήρα ενός σημείου δεν μπορεί να γίνεται παρά μόνο σε σχέση με τα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες. Επομένως, το τμήμα προσφυγών του Γραφείου όχι μόνο δεν καταχράστηκε του γεγονότος ότι γνώριζε την περιγραφή των προϊόντων και υπηρεσιών για να συναγάγει εσφαλμένο συμπέρασμα, αλλά εφάρμοσε το πρόσφορο κριτήριο αποτιμώντας τον περιγραφικό χαρακτήρα του λεκτικού σήματος στο πλαίσιο των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών.
– Εκτίμηση του Πρωτοδικείου
48 Όπως υπομνήσθηκε προηγουμένως, όσον αφορά την εφαρμογή του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94, η εκτίμηση του περιγραφικού χαρακτήρα ενός σημείου μπορεί να γίνει μόνον, αφενός, σε σχέση με τα οικεία προϊόντα ή τις υπηρεσίες και, αφετέρου, σε σχέση με το πώς το ενδιαφερόμενο κοινό κατανοεί το σημείο αυτό [απόφαση του TDI, σκέψη 24 ανωτέρω, σκέψη 27].
49 Αντίθετα προς ό,τι υποστηρίζει η προσφεύγουσα, ορθώς το τμήμα προσφυγών του Γραφείου αναφέρθηκε επομένως, στην προκειμένη περίπτωση, στα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες προκειμένου να εκτιμήσει αν έπρεπε να απορρίψει την καταχώριση του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE βάσει του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94.
50 Ως προς το επιχείρημα της προσφεύγουσας ότι το λεκτικό σημείο BIOKNOWLEDGE δεν παρέχει σαφή και μη αμφίσημη πληροφορία ως προς τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών, το σκεπτικό σχετικά με το πρώτο σκέλος του πρώτου λόγου οδήγησε στο συμπέρασμα ότι υπήρχε αντιθέτως, από την άποψη του ενδιαφερόμενου κοινού, επαρκώς άμεση και συγκεκριμένη σχέση μεταξύ της έννοιας του λεκτικού σήματος BIOKNOWLEDGE και των χαρακτηριστικών των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών. Επομένως, το επιχείρημα που προβάλλει συναφώς η προσφεύγουσα πρέπει επίσης να απορριφθεί εν προκειμένω.
51 Επομένως, το δεύτερο σκέλος του πρώτου λόγου πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμο και, συνεπώς, ο πρώτος λόγος πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του.
Επί του δευτέρου λόγου, που αντλείται από την παράβαση του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94
52 Δεδομένου ότι ο πρώτος λόγος απορρίφθηκε, και στο μέτρο που αρκεί να ισχύει ένας από τους απαριθμούμενους στο άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 40/94 απόλυτους λόγους απαραδέκτου προκειμένου το επίδικο σημείο να μην μπορεί να καταχωριστεί ως κοινοτικό σήμα (απόφαση του Δικαστηρίου της 19ης Σεπτεμβρίου 2002, C-104/00 P, DKV κατά ΓΕΕΑ, Συλλογή 2002, σ. I‑7561, σκέψη 29), παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου που προέβαλε η προσφεύγουσα, τον οποίον αντλεί από την παράβαση του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94.
53 Βάσει των προεκτεθέντων, η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί.
Επί των δικαστικών εξόδων
54 Κατά το άρθρο 87, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα εφόσον υπήρξε σχετικό αίτημα. Δεδομένου ότι η προσφεύγουσα ηττήθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα έξοδα σύμφωνα με τα αιτήματα του ΓΕΕΑ.
Για τους λόγους αυτούς,
ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ (τρίτο τμήμα)
αποφασίζει:
1) Απορρίπτει την προσφυγή.
2) Καταδικάζει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα.
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο Λουξεμβούργο στις 19 Ιανουαρίου 2005.