Υπόθεση T‑2/23
Romagnoli Fratelli SpA
κατά
Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ)
Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 17ης Απριλίου 2024
«Φυτικές ποικιλίες – Χορήγηση κοινοτικού δικαιώματος επί φυτικής ποικιλίας για την ποικιλία πατάτας Melrose – Μη καταβολή του ετήσιου τέλους εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών – Ανάκληση του δικαιώματος – Αίτηση επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση – Προϋποθέσεις κοινοποίησης των αποφάσεων και των ανακοινώσεων του ΚΓΦΠ»
1. Προσφυγή ακυρώσεως – Πράξεις δεκτικές προσφυγής – Έννοια – Πράξεις παράγουσες δεσμευτικά έννομα αποτελέσματα – Απόφαση του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) περί απορρίψεως αίτησης επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση – Εμπίπτει
(Άρθρο 263, εδ. 4 και 5, ΣΛΕΕ· κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρο 80)
(βλ. σκέψεις 18, 19)
2. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) – Διαδικασία προσφυγής – Δυνατότητα του ΚΓΦΠ να στερήσει τόσο από το τμήμα προσφυγών όσο και από το Γενικό Δικαστήριο την αρμοδιότητα να αποφαίνονται επί των αποφάσεων που λαμβάνει το εν λόγω Γραφείο κατόπιν της υποβολής αίτησης επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση – Δεν υφίσταται
(Άρθρα 2 και 19 ΣΕΕ· άρθρο 263, εδ. 4 και 5, ΣΛΕΕ· κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρα 80 και 81 § 1)
(βλ. σκέψεις 21, 22, 24-29)
3. Γεωργία – Ομοιόμορφες νομοθεσίες – Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών – Διαδικαστικές διατάξεις – Επαναφορά στην προτέρα κατάσταση – Προϋποθέσεις εφαρμογής – Στενή ερμηνεία
(Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρο 80 § 1)
(βλ. σκέψεις 37, 38)
4. Γεωργία – Ομοιόμορφες νομοθεσίες – Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών – Διαδικαστικές διατάξεις – Κοινοποίηση – Κοινοποίηση μέσω προσωπικής μερίδας – Προϋπόθεση – Ενεργοποίηση εκ μέρους του χρήστη της επιλογής που επιτρέπει στο Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) να επικοινωνεί με αυτόν με ηλεκτρονικά μέσα – Επιτρέπεται
(Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρο 79· κανονισμός 874/2009 της Επιτροπής, άρθρα 64 § 4 και 65)
(βλ. σκέψεις 62-70, 73)
Σύνοψη
Με την απόφαση αυτή, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει προσφυγή ακυρώσεως που άσκησε η Romagnoli Fratelli SpA (στο εξής: προσφεύγουσα) κατά απόφασης του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση). Το Γενικό Δικαστήριο εξετάζει το ζήτημα αν υπάρχει μέσο παροχής ένδικης προστασίας κατά των αποφάσεων που λαμβάνει το ΚΓΦΠ κατόπιν της υποβολής αίτησης επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση και, εν συνεχεία, αποφαίνεται για πρώτη φορά επί της νομιμότητας της προσωπικής μερίδας, που αποκαλείται «MyPVR», ως επίσημου τρόπου κοινοποίησης εκ μέρους του ΚΓΦΠ.
Τον Δεκέμβριο του 2009, η προσφεύγουσα υπέβαλε στο ΚΓΦΠ, δυνάμει του κανονισμού 2100/94 (1), αίτηση για τη χορήγηση κοινοτικού δικαιώματος επί φυτικής ποικιλίας για την ποικιλία πατάτας Melrose. Το δικαίωμα αυτό παραχωρήθηκε και, τον Οκτώβριο του 2021, το ΚΓΦΠ απηύθυνε στην προσφεύγουσα, μέσω της προσωπικής της μερίδας MyPVR, χρεωστικό σημείωμα σχετικά με την καταβολή του ετήσιου τέλους για το κοινοτικό δικαίωμα επί της επίμαχης φυτικής ποικιλίας.
Δεδομένου ότι το ως άνω χρεωστικό σημείωμα δεν εξοφλήθηκε, το ΚΓΦΠ απέστειλε στην προσφεύγουσα επίσημη όχληση τον Ιανουάριο του 2022, και πάλι μέσω της προσωπικής μερίδας MyPVR, καλώντας τη να καταβάλει το οφειλόμενο ποσό για το ετήσιο τέλος εντός προθεσμίας ενός μηνός. Δεδομένου ότι η προσωπική μερίδα της προσφεύγουσας παρέμενε αδρανής, το ΚΓΦΠ της απηύθυνε μια τελευταία όχληση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τον Φεβρουάριο του 2022. Τον Μάρτιο του 2022, δεδομένου ότι το ετήσιο τέλος δεν είχε καταβληθεί εντός της ταχθείσας προθεσμίας, το ΚΓΦΠ ανακάλεσε το κοινοτικό δικαίωμα επί της φυτικής ποικιλίας.
Κατόπιν της ανάκλησης του δικαιώματος, η προσφεύγουσα υπέβαλε αίτηση επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση, βάσει του άρθρου 80 του κανονισμού 2100/94, και εξόφλησε το ετήσιο τέλος το οποίο δεν είχε καταβληθεί έως τότε. Με την προσβαλλόμενη απόφαση, το ΚΓΦΠ απέρριψε την αίτηση της προσφεύγουσας με την αιτιολογία ότι δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις του άρθρου 80, παράγραφοι 1 και 2, του κανονισμού 2100/94.
Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου
Κατά πρώτον, το Γενικό Δικαστήριο εξετάζει την ένσταση απαραδέκτου που προέβαλε το ΚΓΦΠ, υποστηρίζοντας ότι η προσφυγή είναι απαράδεκτη υπό το πρίσμα διαφόρων διατάξεων (2) σχετικών με το δικαιοδοτικό σύστημα της Ένωσης. Ειδικότερα, το ΚΓΦΠ υποστηρίζει ότι, βάσει του άρθρου 263, πέμπτο εδάφιο, ΣΛΕΕ (3), μπορεί να αποφαίνεται επί των αιτήσεων επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση χωρίς να είναι δυνατή προσβολή της απόφασής του ενώπιον του τμήματος προσφυγών του ΚΓΦΠ ή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, δεδομένου ότι τέτοια προσφυγή δεν προβλέπεται ούτε από τον κανονισμό 2100/94 ούτε από τον κανονισμό 874/2009 (4), οι οποίοι αποτελούν τις «ειδικές προϋποθέσεις και πρακτικές ρυθμίσεις» κατά την έννοια του πέμπτου εδαφίου του άρθρου 263 ΣΛΕΕ. Ως εκ τούτου, κατά την άποψή του, η προσβαλλόμενη απόφαση δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, δυνάμει του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ.
Ως προς το ζήτημα αυτό, το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, μολονότι οι εν λόγω «ειδικές προϋποθέσεις και πρακτικές ρυθμίσεις» παρέχουν, βεβαίως, τη δυνατότητα θέσπισης, από θεσμικό ή άλλο όργανο ή οργανισμό της Ένωσης, εσωτερικών προϋποθέσεων και ρυθμίσεων, εφαρμοστέων πριν από την άσκηση ένδικης προσφυγής, που διέπουν, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία ενός μηχανισμού αυτοελέγχου ή τη διεξαγωγή διαδικασίας συμβιβασμού, εντούτοις δεν μπορούν να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι επιτρέπουν σε θεσμικό όργανο της Ένωσης να εξαιρεί τις διαφορές που συνεπάγονται την ερμηνεία ή την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης από την αρμοδιότητα των δικαστηρίων της Ένωσης.
Εξάλλου, από το άρθρο 81, παράγραφος 1, του κανονισμού 2100/94 προκύπτει ότι, εφόσον στον κανονισμό αυτόν ή στις διατάξεις που θεσπίζονται δυνάμει αυτού δεν προβλέπονται διαδικαστικές διατάξεις, το ΚΓΦΠ εφαρμόζει τις αρχές του δικονομικού δικαίου που είναι γενικά αναγνωρισμένες στα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, μολονότι ο κανονισμός 2100/94 δεν προβλέπει ρητώς δυνατότητα προσφυγής ενώπιον του τμήματος προσφυγών του ΚΓΦΠ ή απευθείας προσφυγής ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου όσον αφορά τις αποφάσεις που λαμβάνει το ΚΓΦΠ επί αιτήσεων επαναφοράς στην προτέρα κατάσταση, εντούτοις υπάρχει μέσο ένδικης προστασίας δυνάμει του άρθρου 81, παράγραφος 1, του κανονισμού 2100/94 και του άρθρου 263, τέταρτο εδάφιο, ΣΛΕΕ. Κατά συνέπεια, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την ένσταση απαραδέκτου που προέβαλε το ΚΓΦΠ.
Κατά δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο εξετάζει τη νομιμότητα της προσωπικής μερίδας MyPVR ως επίσημου τρόπου κοινοποίησης των εγγράφων και των αποφάσεων που διαβιβάζει το ΚΓΦΠ. Κατ’ αρχάς, το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει, αφενός, ότι οι κοινοποιήσεις και ανακοινώσεις του ΚΓΦΠ που αποτελούν αφετηρία προθεσμιών μπορούν να επιδίδονται με ηλεκτρονικά μέσα και, αφετέρου, ότι τα ηλεκτρονικά αυτά μέσα καθορίζονται από τον πρόεδρο του ΚΓΦΠ (5).
Εν συνεχεία, το Γενικό Δικαστήριο, στηριζόμενο στην απόφαση του προέδρου του ΚΓΦΠ, διαπιστώνει ότι η επικοινωνία με ηλεκτρονικά μέσα μέσω της προσωπικής μερίδας MyPVR μπορεί να πραγματοποιείται μόνον εφόσον ο χρήστης έχει επιλέξει τον τρόπο αυτόν επικοινωνίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, το ΚΓΦΠ μπορεί να του κοινοποιεί εγκύρως τις αποφάσεις, τις ανακοινώσεις και τα λοιπά έγγραφα ηλεκτρονικώς μέσω της προσωπικής του μερίδας (6). Το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει συναφώς ότι οι διάδικοι συνομολογούν ότι η προσφεύγουσα είχε επιλέξει την ηλεκτρονική επικοινωνία μέσω του MyPVR και ότι είχε αποδεχθεί την έκδοση 3.0 των γενικών όρων της προσωπικής μερίδας. Ως εκ τούτου, δεν χωρεί αμφιβολία ότι η προσφεύγουσα αποδέχθηκε τη λήψη των ανακοινώσεων και των κοινοποιήσεων του ΚΓΦΠ μέσω της προσωπικής μερίδας MyPVR.
Κατά συνέπεια, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την αιτίαση σχετικά με την έλλειψη νομιμότητας της προσωπικής μερίδας MyPVR ως επίσημου τρόπου κοινοποίησης, δεδομένου ότι ο χρήστης είχε ενεργοποιήσει την επιλογή που επιτρέπει στο ΚΓΦΠ να επικοινωνεί με αυτόν με ηλεκτρονικά μέσα.