Υπόθεση C-447/09
Reinhard Prigge κ.λπ.
κατά
Deutsche Lufthansa AG
(αίτηση του Bundesarbeitsgericht
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)
«Οδηγία 2000/78/EΚ – Άρθρα 2, παράγραφος 5, 4, παράγραφος 1, και 6, παράγραφος 1 – Απαγόρευση των διακρίσεων λόγω ηλικίας – Πιλότοι αερογραμμών – Συλλογική σύμβαση – Ρήτρα αυτοδίκαιης λύσεως των συμβάσεων εργασίας στα 60 έτη»
Περίληψη της αποφάσεως
1. Κοινωνική πολιτική – Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία – Οδηγία 2000/78 – Απαγόρευση των διακρίσεων λόγω ηλικίας – Παραδεκτός χαρακτήρας διαφορετικής μεταχειρίσεως που απορρέει από προβλεπόμενα από την εθνική νομοθεσία μέτρα τα οποία είναι αναγκαία για τη δημόσια ασφάλεια ή την προστασία της υγείας – Έννοια της εθνικής νομοθεσίας – Μέτρα που προβλέπονται από συλλογική σύμβαση – Εμπίπτουν
(Οδηγία 2000/78 του Συμβουλίου, άρθρο 2 § 5)
2. Κοινωνική πολιτική – Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία – Οδηγία 2000/78 – Απαγόρευση των διακρίσεων λόγω ηλικίας – Παραδεκτός χαρακτήρας διαφορετικής μεταχειρίσεως που βασίζεται σε χαρακτηριστικό που συνιστά ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση – Προϋποθέσεις
(Οδηγία 2000/78 του Συμβουλίου, άρθρο 4 § 1)
3. Κοινωνική πολιτική – Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία – Οδηγία 2000/78 – Απαγόρευση των διακρίσεων λόγω ηλικίας – Ευχέρεια των κρατών μελών να αποκλείουν από την έννοια της διακρίσεως διαφορετική μεταχείριση σε περίπτωση που δικαιολογείται αντικειμενικώς και ευλόγως από θεμιτό σκοπό – Περιεχόμενο
(Οδηγία 2000/78 του Συμβουλίου, άρθρο 6 § 1, εδ. 1)
1. Το άρθρο 2, παράγραφος 5, της οδηγίας 2000/78/ΕΚ, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, έχει την έννοια ότι τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν μέσω εξουσιοδοτικών διατάξεων στους κοινωνικούς εταίρους να λαμβάνουν μέτρα κατά την έννοια του εν λόγω άρθρου 2, παράγραφος 5, σε όσους τομείς προβλέπει η ως άνω διάταξη και διέπονται από συλλογικές συμφωνίες, και υπό τον όρο ότι οι προαναφερθείσες εξουσιοδοτικές διατάξεις είναι αρκούντως σαφείς, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα ως άνω μέτρα πληρούν τις απαιτήσεις του προαναφερθέντος άρθρου 2, παράγραφος 5. Μέτρο που ορίζει στο 60ό έτος το όριο ηλικίας πέραν του οποίου οι πιλότοι δεν μπορούν πλέον να ασκούν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες, καίτοι το εθνικό και διεθνές κανονιστικό πλαίσιο ορίζουν την ηλικία αυτή στο 65ο έτος, δεν είναι μέτρο αναγκαίο για τη δημόσια ασφάλεια και την προστασία της υγείας, κατά την έννοια του εν λόγω άρθρου 2, παράγραφος 5.
(βλ. σκέψη 83 και διατακτ.)
2. Το άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/78, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, έχει την έννοια ότι απαγορεύει ρήτρα συλλογικής συμβάσεως εργασίας που ορίζει στα 60 έτη το όριο ηλικίας πέραν του οποίου τεκμαίρεται ότι οι πιλότοι αερογραμμών δεν βρίσκονται σε τέτοια φυσική κατάσταση ώστε να ασκούν το επάγγελμά τους, καίτοι οι εθνικές και οι διεθνείς ρυθμίσεις ορίζουν στα 65 έτη το συγκεκριμένο όριο ηλικίας.
Ειδικότερα, στον βαθμό που επιτρέπεται παρέκκλιση από την αρχή της απαγορεύσεως των διακρίσεων, το εν λόγω άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/78 πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικώς. Συγκεκριμένα, μολονότι η καλή φυσική κατάσταση μπορεί να θεωρηθεί «ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση», κατά την έννοια της εν λόγω διατάξεως, για την άσκηση του επαγγέλματος του πιλότου αερογραμμών, και παρότι ο σκοπός της διασφαλίσεως της εναέριας ασφάλειας που επιδιώκεται με το εν λόγω μέτρο συνιστά θεμιτό σκοπό κατά την έννοια του ίδιου άρθρου 4, παράγραφος 1, ο καθορισμός στα 60 έτη του ορίου ηλικίας πέραν του οποίου τεκμαίρεται ότι οι πιλότοι αερογραμμών δεν βρίσκονται σε τέτοια φυσική κατάσταση ώστε να ασκούν το επάγγελμά τους συνιστά, υπό αυτές τις περιστάσεις και υπό το πρίσμα των εν λόγω εθνικών και διεθνών ρυθμίσεων, δυσανάλογη απαίτηση κατά την έννοια του εν λόγω άρθρου 4, παράγραφος 1.
(βλ. σκέψεις 67-69, 72, 75, 83 και διατακτ.)
3. Το άρθρο 6, παράγραφος 1, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2000/78, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, έχει την έννοια ότι η ασφάλεια των πτήσεων δεν συνιστά θεμιτό σκοπό κατά την έννοια της συγκεκριμένης διατάξεως.
Ειδικότερα, παρότι η απαρίθμηση του εν λόγω άρθρου 6, παράγραφος 1, πρώτο εδάφιο, δεν είναι εξαντλητική, οι σκοποί που μπορούν να θεωρηθούν ως θεμιτοί, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, και, κατά συνέπεια, ικανοί να δικαιολογήσουν την παρέκκλιση από την αρχή της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγω ηλικίας είναι σκοποί που εμπίπτουν στην κοινωνική πολιτική, όπως οι σκοποί που συνδέονται με την πολιτική της απασχολήσεως, της αγοράς εργασίας ή της επαγγελματικής καταρτίσεως. Σκοπός όπως αυτός της ασφάλειας των πτήσεων δεν εμπίπτει στους σκοπούς που προβλέπει το άρθρο 6, παράγραφος 1, πρώτο εδάφιο.
(βλ. σκέψεις 80-83 και διατακτ.)