Sprawa T‑122/04

Outokumpu Oyj i Luvata Oy

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Rynek miedzianych rur przemysłowych – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 81 WE – Ustalanie cen i podział rynku – Grzywny – Rozmiar właściwego rynku – Okoliczności obciążające – Powrót do naruszenia

Streszczenie wyroku

1.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Ramy prawne – Wytyczne uchwalone przez Komisję

(rozporządzenie Rady nr 17, art. 15 ust. 2; komunikat Komisji 98/C 9/03)

2.      Postępowanie – Skarga wszczynająca postępowanie – Zarzut oparty na naruszeniu przepisu, na który nie powołano się wyraźnie w skardze

(statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21; regulamin Sądu, art. 44)

3.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Okoliczności obciążające – Powrót do naruszenia

(art. 65 EWWiS; art. 81 WE; rozporządzenie Rady nr 17, art. 15 ust. 2; komunikat Komisji 98/C 9/03, pkt 2)

4.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Okoliczności obciążające – Powrót do naruszenia

(rozporządzenie Rady nr 17, art. 15 ust. 2; komunikat Komisji 98/C 9/03, pkt 2)

5.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Rozmiar rynku rozpatrywanych produktów – Uwzględnienie

(rozporządzenie Rady nr 17, art. 15 ust. 2; komunikat Komisji 98/C 9/03, pkt 1 A)

1.      W ramach kontroli zgodności z prawem grzywien nałożonych za naruszenie wspólnotowych reguł konkurencji zadaniem Sądu jest zweryfikowanie, czy Komisja wykonała swe uprawnienia dyskrecjonalne zgodnie z metodą sformułowaną w wytycznych dotyczących obliczania grzywien nałożonych na podstawie art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 i art. 65 ust. 5 traktatu EWWiS, i w zakresie w jakim Sąd stwierdzi, że Komisja od niej odstąpiła, zweryfikowanie, czy to odejście jest uzasadnione i umotywowane w sposób wystarczający pod względem prawnym.

Samoograniczenie uprawnień dyskrecjonalnych Komisji wynikające z wydania wytycznych nie jest bowiem niezgodne z utrzymaniem znacznego zakresu uznania Komisji. Wytyczne zawierają elementy zwiększające elastyczność, przez co umożliwiają Komisji wykonywanie jej uprawnień dyskrecjonalnych w zgodności z przepisami rozporządzenia nr 17, tak jak zinterpretował te przepisy Trybunał.

Poza tym w dziedzinach takich jak ustalenie kwot grzywien, w których Komisja zachowała zakres uznania na przykład w odniesieniu do stopy podwyżki kwoty grzywny z tytułu powrotu do naruszenia, kontrola zgodności z prawem tej oceny ogranicza się do zweryfikowania, czy nie występuje oczywisty błąd w ocenie.

Ponadto zakres uznania Komisji i jego granice, które Komisja wprowadziła, nie stanowią co do zasady przeszkody, by sąd wspólnotowy skorzystał ze swego nieograniczonego prawa orzekania, które upoważnia go do uchylenia, zmniejszenia lub zwiększenia nałożonej przez Komisję grzywny.

(por. pkt 33–36)

2.      Zarówno z orzecznictwa, jak i z art. 21 statutu Trybunału Sprawiedliwości i art. 44 regulaminu Sądu wynika, że strona skarżąca nie jest zobowiązana do przytaczania postanowień traktatu lub zasad ogólnych prawa, na które się powołuje. Wystarczy, by okoliczności faktyczne, zarzuty i żądania strony skarżącej były zawarte w skardze, tak aby strona pozwana mogła rzeczywiście bronić swych interesów, a Sąd mógł przeprowadzić kontrolę.

W ramach skargi o uchylenie lub obniżenie kwoty grzywny nałożonej na przedsiębiorstwo decyzją Komisji za naruszenie wspólnotowych reguł konkurencji należy uznać na niedopuszczalny zarzut powołujący się po raz pierwszy w replice na naruszenie zasady równego traktowania w świetle praktyki decyzyjnej Komisji, jeśli ze skargi wynika, że skarżący podważa słuszność podwyżki kwoty grzywny, zwłaszcza biorąc pod uwagę stopy podwyżek zastosowanych przez Komisję w jej wcześniejszych decyzjach.

(por. pkt 53)

3.      Komisja może uwzględnić, do celów stwierdzenia powrotu do naruszenia w ramach zastosowania art. 81 WE, naruszenia stwierdzone na mocy traktatu EWWiS. Traktaty ustanawiające Wspólnoty utworzyły bowiem jednolity porządek prawny, w którym postanowienia traktatu EWEA stanowią, a traktatu EWWiS stanowiły do dnia 23 lipca 2002 r., lex specialis uchylające lex generalis, które stanowi traktat WE. Poza tym zakaz tworzenia karteli jest przewidziany w dwóch analogicznych postanowieniach, czyli w art. 81 WE i w art. 65 EWWiS, które, mimo że zawarte w dwóch odrębnych traktatach, odwołują się do identycznych pojęć prawnych. Wreszcie żaden przepis wytycznych dotyczących obliczania grzywien nałożonych na podstawie art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 i art. 65 ust. 5 traktatu EWWiS nie prowadzi do wniosku, że wyrażenie „naruszenie tego samego typu” należy rozumieć w tym znaczeniu, że Komisja do celów stwierdzenia powrotu do naruszenia w ramach zastosowania art. 81 WE nie może uwzględnić naruszeń stwierdzonych na mocy traktatu EWWiS.

(por. pkt 55, 57)

4.      Pojęcie powrotu do naruszenia wymaga wyłącznie wcześniejszego stwierdzenia naruszenia wspólnotowego prawa konkurencji. Istnienie szczególnych okoliczności, które uzasadniły nienałożenie grzywny we wcześniejszej decyzji, nie uniemożliwiają Komisji uwzględnienie powrotu do naruszenia. Ponadto takie szczególne okoliczności są w logiczny sposób właściwe dla wcześniejszej decyzji i nie mają żadnego związku ze skłonnością rozpatrywanego przedsiębiorstwa do łamania reguł konkurencji. Nie mogą one zatem zostać uwzględnione do celów określenia stopy podwyżki grzywny ze względu na powrót do naruszenia.

(por. pkt 58, 64)

5.      W ramach oceny wagi naruszenia wspólnotowych reguł konkurencji do celów ustalenia kwoty wyjściowej nakładanej na przedsiębiorstwo grzywny Komisja może uwzględnić rozmiar właściwego rynku, jednak nie jest do tego zobowiązana. W tym celu może ona uwzględnić wielkość obrotów osiągniętych na właściwym rynku. Nie istnieje żaden uzasadniony powód, by wielkość tych obrotów obliczać z wykluczeniem określonych kosztów produkcji. We wszystkich sektorach przemysłowych istnieją bowiem koszty dotyczące produktu końcowego, których producent nie może kontrolować, a które jednak stanowią zasadniczy element całej jego działalności i w związku z tym nie mogą być wykluczone z wielkości obrotów przy ustalaniu kwoty wyjściowej grzywny. Okoliczność, że cena surowca stanowi znaczną część ceny końcowej zakończonego produktu lub że ryzyko wahania cen jednego surowca jest wyższe niż w przypadku innych, nie prowadzi do podważenia tego wniosku.

(por. pkt 76, 78, 82)