Sprawa T‑320/09

Planet AE

przeciwko

Komisji Europejskiej

Skarga o stwierdzenie nieważności – Ochrona interesów finansowych Unii – System wczesnego ostrzegania (SWO) umożliwiający określenie poziomu ryzyka w odniesieniu do danego podmiotu – Dochodzenie OLAF w sprawie wykonania zamówienia publicznego dotyczącego planu modernizacji instytucjonalnej Syrii – Decyzje, w których wystąpiono z wnioskiem o aktywację ostrzeżeń W1a i W1b – Przedmiot sporu – Akty podlegające zaskarżeniu – Dopuszczalność

Streszczenie postanowienia

1.      Postępowanie – Skarga wszczynająca postępowanie – Wymogi formalne – Określenie przedmiotu sporu

(statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 21; regulamin postępowania przed Sądem, art. 44)

2.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty zaskarżalne – Pojęcie – Akty wywołujące wiążące skutki prawne – Przetwarzanie danych przez administrację wyłącznie do celów wewnętrznych – Dopuszczalność – Przesłanki

(art. 230 WE; decyzja Komisji 2008/969)

3.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Brak kompetencji instytucji wydającej zaskarżony akt – Bezwzględna przeszkoda procesowa

(art. 230 WE)

4.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty wywołujące wiążące skutki prawne – Akty zmieniające sytuację prawną skarżącego – Ostrzeżenie w systemie wczesnego ostrzegania do użytku urzędników zatwierdzających Komisji oraz agencji wykonawczych – Skarga podmiotu, którego dotyczy to ostrzeżenie – Dopuszczalność

(art. 230 WE; decyzja Komisji 2008/969)

1.      Zgodnie z art. 21 statutu Trybunału Sprawiedliwości oraz art. 44 regulaminu postępowania przed Sądem, skarga wszczynająca postępowanie musi w szczególności wskazywać przedmiot sporu i zawierać żądania strony skarżącej. Ponadto żądania powinny być sformułowane w sposób jasny i jednoznaczny w celu uniknięcia orzekania przez Trybunał infra lub ultra petita oraz naruszenia praw strony pozwanej. Jednakże identyfikacja zaskarżonego aktu może nastąpić w sposób dorozumiany za pomocą twierdzeń zawartych w skardze oraz interpretacji całości jej argumentacji. Środek zaskarżenia skierowany formalnie przeciwko aktowi należącemu do całości składającej się z kilku aktów może zostać uznany, w miarę potrzeby, za skierowany również przeciwko tym innym aktom.

(por. pkt 22, 23)

2.      Skarga o stwierdzenie nieważności może zostać skierowana przeciwko wszelkim działaniom podjętym przez instytucje, bez względu na ich charakter lub formę, jeżeli tylko rodzą one skutki prawne. Aktami zaskarżalnymi w trybie art. 230 WE są w szczególności działania, które wywołują wiążące skutki prawne mogące wpłynąć na interesy skarżącego, zmieniając w sposób istotny jego sytuację prawną. Niedopuszczalne są natomiast środki zaskarżenia skierowane przeciwko aktom stanowiącym wyłącznie działania wewnątrz administracji i w konsekwencji niewywołującym żadnego skutku poza jej obrębem.

W tym względzie przetwarzanie danych przez administrację wyłącznie do celów wewnętrznych, w szczególności poprzez ich gromadzenie, zarządzanie i używanie, nie świadczy wcale o tym, iż takie operacje nie mogą naruszać interesów zarządzanych podmiotów. Wystąpienie takiego naruszenia zależy bowiem od kilku czynników, w szczególności charakteru przetwarzanych danych, określonego celu ich przetwarzania, skutków, jakie może spowodować to przetwarzanie, oraz zgodności pomiędzy celem i skutkami przetwarzania danych a odpowiednimi przepisami określającymi kompetencje administracji.

(por. pkt 37-39)

3.      Brak kompetencji instytucji przyjmującej zaskarżony akt stanowi bezwzględną przesłankę procesową, która winna być rozpatrzona z urzędu.

(por. pkt 41)

4.      Zważywszy na cel decyzji 2008/969 w sprawie systemu wczesnego ostrzegania do użytku urzędników zatwierdzających Komisji oraz agencji wykonawczych, mianowicie ochronę interesów finansowych Unii w zakresie wykonywania zobowiązań budżetowych, skutki umieszczenia podmiotu w systemie wczesnego ostrzegania (SWO), nawet w ramach kategorii W1, nie mogą się zamykać w obrębie instytucji i organów Unii, a umieszczenie takie dotyczy nieuchronnie stosunków między odpowiednimi urzędnikami zarządzającymi a tym podmiotem. Ze sformułowania art. 16, a także z systematyki tej decyzji wynika, że odnotowanie ostrzeżenia W1 prowadzi w rzeczywistości do powstania w stosunku do odpowiedniego urzędnika zarządzającego obowiązku podjęcia środków wzmożonego nadzoru.

Podmioty zwracające się o zaangażowanie środków finansowych Unii są zatem objęte ostrzeżeniami w SWO w zakresie, w jakim są zobowiązane, aby móc rozwijać swoje interesy finansowe, dostosować się do określonych wymogów lub przestrzegać narzuconych przez odpowiednich urzędników zarządzających środków wzmożonej ostrożności. Takie wymogi i środki ostrożności mogą przybrać formę nowych zobowiązań umownych i nieprzewidzianych ciężarów ekonomicznych lub też reperkusji względem organizacji wewnętrznej konsorcjum, do którego te podmioty należą.

W tych okolicznościach odebranie skarżącemu możliwości skorzystania z kontroli sądowej w zakresie zasadności elementów tworzących podstawę tego typu aktów byłoby niezgodne z zasadą Unii prawa. Jest tak tym bardziej, że decyzja 2008/969 nie gwarantuje w stosunku do osób prawnych i fizycznych prawa do informacji ani możliwości przedstawienia stanowiska, zanim dokona się ich rejestracji w SWO poprzez aktywację ostrzeżeń W1, W2, W3, W4 i W5b.

Te akty zawierają nie tylko cechy prawne aktów podlegających zaskarżeniu, ale stanowią także zakończenie szczególnej procedury, mianowicie wpisu podmiotu na listę „alarmową”, bez potrzeby przedstawienia jej powodów tego wpisu, i odrębnej od decyzji, za pomocą których spełnione są różne specyficzne wymogi przewidziane w decyzji 2008/969.

(por. pkt 44, 45, 48, 51-53)