Language of document :

Προσφυγή της 11ης Μαρτίου 2021 – Δημοκρατία της Πολωνίας κατά Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

(Υπόθεση C-157/21)

Γλώσσα διαδικασίας: η πολωνική

Διάδικοι

Προσφεύγουσα: Δημοκρατία της Πολωνίας (εκπρόσωπος: B. Majczyna)

Καθών: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αιτήματα

Η προσφεύγουσα ζητεί από το Δικαστήριο:

να ακυρώσει στο σύνολό του τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης1 ·

να καταδικάσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα δικαστικά έξοδα.

Λόγοι ακυρώσεως και κύρια επιχειρήματα

1) Λόγος στηριζόμενος στην έλλειψη έγκυρης νομικής βάσης του κανονισμού 2020/2092.

Η Πολωνία υποστηρίζει ότι ένας κανονισμός εκδιδόμενος βάσει του άρθρου 322, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, ΣΛΕΕ, δεν μπορεί να oορίζει τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης της παραβίασης των θεμελιωδών αρχών του κράτους δικαίου ούτε να εξουσιοδοτεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να διαπιστώνουν την παραβίαση των αρχών αυτών από τα κράτη μέλη και, κατά συνέπεια, να λαμβάνουν, με εκτελεστικές πράξεις, μέτρα για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης. Εκτός αυτού, η Πολωνία προβάλλει ότι ο μηχανισμός που δημιουργήθηκε δεν πληροί τις προϋποθέσεις τις οποίες πρέπει να πληροί ο μηχανισμός αιρεσιμότητας, και επομένως πρόκειται για μηχανισμό επιβολής κυρώσεων στα κράτη μέλη λόγω μη τήρησης των υποχρεώσεων που υπέχουν από τη Συνθήκη.

2) Επικουρικώς, σε περίπτωση που το Δικαστήριο διαπιστώσει ότι ο νομοθέτης έχει αρμοδιότητα να εκδώσει τον κανονισμό 2020/2092, προβάλλεται λόγος στηριζόμενος σε εσφαλμένη νομική βάση του κανονισμού αυτού.

3) Επικουρικώς, σε περίπτωση που το Δικαστήριο διαπιστώσει ότι ο νομοθέτης έχει αρμοδιότητα να εκδώσει τον κανονισμό 2020/2092, προβάλλεται λόγος στηριζόμενος σε παράβαση του πρωτοκόλλου (αριθ. 2) σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας.

4) Λόγος στηριζόμενος σε παράβαση του άρθρου 296, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ, λόγω ανεπαρκούς αιτιολογίας της πρότασης για τον κανονισμό 2020/2092.

5) Λόγος στηριζόμενος σε παράβαση του άρθρου 7 ΣΕΕ.

Η Πολωνία υποστηρίζει ότι ο κανονισμός 2020/2092 θέτει νέο, μη προβλεπόμενο στις Συνθήκες μηχανισμό ελέγχου της τήρησης από τα κράτη μέλη των αρχών του κράτους δικαίου και, ως εκ τούτου, παράγει αποτελέσματα ισοδύναμα με τροποποίηση των Συνθηκών. Επιπλέον, επειδή ο σκοπός του μηχανισμού που θεσπίζεται με τον κανονισμό 2020/2092 αλληλεπικαλύπτεται με αυτόν της διαδικασίας του άρθρου 7 ΣΕΕ, ο κανονισμός 2020/2092 οδηγεί σε παράκαμψη της διαδικασίας του άρθρου 7 ΣΕΕ, υπονομεύοντας τη σκοπιμότητα της περαιτέρω εφαρμογής της και καθιστώντας την, ως εκ τούτου, άνευ αντικειμένου.

6) Λόγος στηριζόμενος σε παράβαση του άρθρου 269, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, λόγω ορισμού των αξιών του «κράτους δικαίου», που αποτελεί έννοια του πρωτογενούς δικαίου κατά το άρθρο 2 ΣΕΕ, μέσω πράξης του παράγωγου δικαίου, ήτοι μέσω του κανονισμού 2020/2092.

7) Λόγος στηριζόμενος σε παράβαση του άρθρου 4, παράγραφος 1 και παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, και του άρθρου 5, παράγραφος 2, ΣΕΕ.

Ο παρών λόγος αναπτύσσει την προβαλλόμενη με τον πρώτο λόγο επιχειρηματολογία. Η Πολωνία υποστηρίζει ότι, θεσπίζοντας τον προβλεπόμενο στον κανονισμό 2020/2092 μηχανισμό ελέγχου της τήρησης από τα κράτη μέλη των αρχών του κράτους δικαίου, ο νομοθέτης της Ένωσης παραβίασε την αρχή της δοτής αρμοδιότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4, παράγραφος 1 και στο άρθρο 5, παράγραφος 2, ΣΕΕ. Επιπροσθέτως, η Πολωνία επισημαίνει ότι ο νομοθέτης παρέβη επίσης την προβλεπόμενη στο άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, ΣΕΕ υποχρέωση τήρησης των ουσιωδών λειτουργιών του κράτους, ιδίως δε των λειτουργιών που αποβλέπουν στη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας, τη διατήρηση της δημόσιας τάξης και την προστασία της εθνικής ασφάλειας.

8) Λόγος στηριζόμενος σε παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των κρατών μελών (άρθρο 4, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, ΣΕΕ).

Η Πολωνία υποστηρίζει ότι οι διατάξεις του κανονισμού δεν εξασφαλίζουν ότι η διαπίστωση των παραβιάσεων των αρχών του κράτους δικαίου πραγματοποιείται μετά από «ενδελεχή ποιοτική αξιολόγηση» η οποία είναι αντικειμενική, αμερόληπτη και δίκαιη. Η Πολωνία προσθέτει ότι η διαδικασία λήψης μέτρων για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης συνεπάγεται άμεσες και σαφείς διακρίσεις εις βάρος των μικρών και μεσαίων κρατών μελών σε σχέση με τα μεγάλα κράτη μέλη.

9) Λόγος στηριζόμενος σε παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου.

Η Πολωνία υποστηρίζει ότι οι διατάξεις του κανονισμού 2020/2092, ειδικότερα δε οι θεσπιζόμενες στο άρθρο 3 και στο άρθρο 4, παράγραφος 2 προϋποθέσεις για την εκτίμηση της παραβίασης των αρχών του κράτους δικαίου, δεν πληρούν τις απαιτήσεις περί σαφήνειας και ακρίβειας.

10) Λόγος στηριζόμενος σε παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας (άρθρο 5, παράγραφος 4, ΣΕΕ).

11) Λόγος στηριζόμενος σε κατάχρηση εξουσίας μέσω θέσπισης μηχανισμού του οποίου ο πραγματικός σκοπός έγκειται όχι στην προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης, αλλά στην παράκαμψη των τυπικών απαιτήσεων για την κίνηση της διαδικασίας του άρθρου 7 ΣΕΕ, καθώς και των ουσιαστικών απαιτήσεων για την κίνηση της διαδικασίας του άρθρου 258 ΣΛΕΕ.

____________

1 EE 2020, L 433I, σ. 1.