WYROK SĄDU (szósta izba w składzie powiększonym)

z dnia 6 lipca 2022 r.(*)

Prawo instytucjonalne – Członek Parlamentu – Odmowa przez przewodniczącego Parlamentu uznania posiadania przez wybranych kandydatów statusu posła do Parlamentu Europejskiego oraz związanych z nim praw – Skarga o stwierdzenie nieważności – Akt niepodlegający zaskarżeniu – Niedopuszczalność

W sprawie T‑388/19

Carles Puigdemont i Casamajó, zamieszkały w Waterloo (Belgia),

Antoni Comín i Oliveres, zamieszkały w Waterloo,

których reprezentowali: adwokat P. Bekaert, B. Emmerson QC, adwokaci G. Boye i S. Bekaert,

strona skarżąca,

przeciwko

Parlamentowi Europejskiemu, który reprezentowali N. Görlitz, T. Lukácsi i C. Burgos, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

popieranemu przez

Królestwo Hiszpanii, reprezentowane przez A. Gavelę Llopis, działającą w charakterze pełnomocnika,

interwenient,

SĄD (szósta izba w składzie powiększonym),

w składzie: A. Marcoulli, prezes, S. Frimodt Nielsen, J. Schwarcz (sprawozdawca), C. Iliopoulos i R. Norkus, sędziowie,

sekretarz: I. Pollalis, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 21 stycznia 2022 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        W skardze wniesionej na podstawie art. 263 TFUE skarżący, Carles Puigdemont i Casamajó oraz Antoni Comín i Oliveres, wnoszą o stwierdzenie nieważności, po pierwsze, instrukcji przewodniczącego Parlamentu z dnia 29 maja 2019 r. odmawiającej skarżącym możliwości korzystania ze służby recepcyjnej i z pomocy oferowanych nowym posłom do Parlamentu Europejskiego oraz przyznania akredytacji tymczasowej, a po drugie, odmowy uznania przez przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła do Parlamentu Europejskiego, zawartej w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r.

 Ramy prawne

 Protokół (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej

2        Artykuł 9 protokołu (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (Dz.U. 2010, C 83, s. 266, zwanego dalej „protokołem nr 7”) stanowi, co następuje:

„Podczas sesji Parlamentu Europejskiego jego członkowie korzystają:

a)      na terytorium swojego państwa – z immunitetów przyznawanych członkom parlamentu ich państwa,

b)      na terytorium innego państwa członkowskiego – z immunitetu chroniącego przed zatrzymaniem oraz immunitetu jurysdykcyjnego.

Immunitet chroni także członków podczas ich podróży do i z miejsca, gdzie odbywa się posiedzenie Parlamentu […].

[…]”.

 Akt wyborczy

3        Artykuł 5 aktu dotyczącego wyboru członków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich (Dz.U. 1976, L 278, s. 5) załączonego do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, Euratom z dnia 20 września 1976 r. (Dz.U. 1976, L 278, s. 1), w brzmieniu zmienionym decyzją Rady 2002/772/WE, Euratom z dnia 25 czerwca 2002 r. i 23 września 2002 r. (Dz.U. 2002, L 283, s. 1, zwanego dalej „aktem wyborczym”), stanowi, co następuje:

„1. Okres pięciu lat, na jaki wybiera się członków Parlamentu […], rozpoczyna się wraz z otwarciem pierwszej sesji następującej po poszczególnych wyborach.

[…]

2. Kadencja każdego członka Parlamentu […] zaczyna się i kończy w tym samym terminie, określonym w ust. 1”.

4        Artykuł 7 aktu wyborczego stanowi, co następuje:

„1. Mandatu członka Parlamentu […] nie można łączyć z funkcją:

–        członka rządu państwa członkowskiego,

–        członka Komisji [Europejskiej],

–        sędziego, rzecznika generalnego lub sekretarza Trybunału Sprawiedliwości [Unii Europejskiej],

–        członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego,

–        członka [Europejskiego] Trybunału Obrachunkowego,

–        [Europejskiego] Rzecznika Praw Obywatelskich,

–        członka [Europejskiego] Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

–        członka Komitetu Regionów,

–        członka komitetów lub innych organów utworzonych na mocy traktatów ustanawiających Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej w celu zarządzania funduszami Wspólnot lub wykonywania stałych i bezpośrednich zadań administracyjnych,

–        członka Rady Dyrektorów, Komitetu Zarządzającego lub pracownika Europejskiego Banku Inwestycyjnego,

–        czynnego urzędnika lub pracownika instytucji [Unii Europejskiej] lub wyspecjalizowanych organów przy nich ustanowionych lub Europejskiego Banku Centralnego.

2. Od wyborów do Parlamentu […] w 2004 roku mandatu członka Parlamentu […] nie można łączyć z członkostwem w parlamencie krajowym.

[…]

3. Ponadto każde państwo członkowskie może, w sytuacjach, o których mowa w artykule [8], rozszerzyć zasady na płaszczyźnie krajowej dotyczące zakazu łączenia funkcji.

[…]”.

5        Artykuł 8 aktu wyborczego stanowi, co następuje:

„Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego aktu procedura wyborcza w każdym państwie członkowskim podlega przepisom krajowym.

Te przepisy krajowe, które mogą ewentualnie uwzględniać szczególne warunki w państwach członkowskich, nie naruszają zasadniczo proporcjonalnego charakteru systemu wyborczego”.

6        Artykuł 12 aktu wyborczego stanowi, co następuje:

„Parlament […] weryfikuje mandat członków Parlamentu […]. W tym celu odnotowuje rezultaty ogłoszone urzędowo przez państwa członkowskie i rozstrzyga spory, jakie mogą wyniknąć na tle postanowień niniejszego aktu, inne aniżeli wynikające z przepisów krajowych, do których niniejszy akt się odnosi”.

7        Artykuł 13 aktu wyborczego stanowi, co następuje:

„1. Wakat powstaje, gdy mandat członka Parlamentu […] wygasa w wyniku rezygnacji, śmierci lub utraty mandatu.

2. Z zastrzeżeniem innych postanowień niniejszego aktu każde państwo członkowskie ustanawia odpowiednie procedury w celu zapełnienia wakatu powstałego podczas okresu pięcioletniej kadencji, o którym mowa w artykule [5], na pozostałą część tego okresu.

3. Gdy prawo państwa członkowskiego zawiera wyraźny przepis dotyczący utraty mandatu członka Parlamentu […], mandat ten wygasa zgodnie z tym przepisem. Właściwe władze krajowe informują o tym Parlament […].

[…]”.

 Regulamin Parlamentu (2019–2024)

8        Artykuł 3 regulaminu Parlamentu mającego zastosowanie do dziewiątej kadencji (2019–2024) (zwanego dalej „regulaminem”), zatytułowany „Weryfikacja mandatów”, ma następujące brzmienie:

„1. Po wyborach do Parlamentu […] [jego] [p]rzewodniczący zwraca się do właściwych organów państw członkowskich o niezwłoczne przekazanie Parlamentowi nazwisk wybranych posłów, tak aby wszyscy posłowie mogli rozpocząć wykonywanie mandatu od otwarcia pierwszego posiedzenia po wyborach.

Jednocześnie [p]rzewodniczący zwraca uwagę tych organów na odpowiednie przepisy aktu [wyborczego] i zwraca się o podjęcie wszelkich niezbędnych działań w celu wykluczenia niepołączalności z wykonywaniem mandatu posła do Parlamentu […].

2. Każdy poseł, o którego wyborze Parlament został poinformowany, przed objęciem mandatu parlamentarnego oświadcza na piśmie, że nie zajmuje żadnego stanowiska niepołączalnego z wykonywaniem mandatu posła do Parlamentu […] w rozumieniu art. 7 ust. 1 i art. 7 ust. 2 [aktu wyborczego]. Oświadczenie takie należy sporządzić po wyborach, w miarę możliwości nie później niż sześć dni przed inauguracyjnym posiedzeniem Parlamentu. Do czasu zweryfikowania mandatu posła lub wydania orzeczenia dotyczącego ewentualnego sporu oraz pod warunkiem uprzedniego podpisania przez posła oświadczenia, o którym mowa powyżej, poseł bierze udział w posiedzeniach Parlamentu i jego organów, zachowując pełnię związanych z tym praw.

Jeżeli na podstawie faktów możliwych do zweryfikowania za pomocą ogólnodostępnych źródeł zostanie stwierdzone, że poseł zajmuje stanowisko niepołączalne z wykonywaniem mandatu posła do Parlamentu […] w rozumieniu art. 7 ust. 1 i art. 7 ust. 2 [aktu wyborczego], Parlament, po otrzymaniu informacji od [p]rzewodniczącego, stwierdza wakat.

3. Parlament, na podstawie sprawozdania właściwej komisji, przystępuje niezwłocznie do weryfikacji mandatów i stwierdza ważność mandatu każdego z nowo wybranych posłów, a także rozstrzyga ewentualne spory zgłoszone zgodnie z postanowieniami aktu [wyborczego] inne niż spory, które – na mocy tego aktu – podlegają wyłącznie przepisom krajowym, do których akt się odnosi.

Sprawozdanie właściwej komisji opiera się na oficjalnym komunikacie każdego państwa członkowskiego w sprawie pełnych wyników wyborów, zawierającym nazwiska wybranych kandydatów oraz nazwiska ich ewentualnych zastępców w kolejności ustalonej według wyników głosowania.

Ważność mandatu posła może zostać stwierdzona wyłącznie po złożeniu przez niego pisemnych oświadczeń zgodnie z niniejszym artykułem oraz z załącznikiem I do niniejszego regulaminu.

[…]”.

9        Artykuł 8 regulaminu, noszący tytuł „Działanie [p]rzewodniczącego [Parlamentu] w trybie pilnym w celu utrzymania immunitetu”, stanowi, co następuje:

„1. W przypadku zatrzymania posła lub pozbawienia go swobody przemieszczania się, gdy zachodzi podejrzenie naruszenia jego przywilejów i immunitetu, [p]rzewodniczący [Parlamentu], po konsultacji z przewodniczącym właściwej komisji i jej sprawozdawcą, może zainicjować w trybie pilnym działania zmierzające do potwierdzenia przywilejów i immunitetu posła. Przewodniczący [Parlamentu] informuje o podjętej inicjatywie właściwą komisję oraz Parlament.

[…]”.

10      Artykuł 9 regulaminu, zatytułowany „Procedury dotyczące immunitetu”, stanowi:

„1. Każdy wniosek o uchylenie immunitetu posła skierowany do [p]rzewodniczącego [Parlamentu] przez właściwy organ państwa członkowskiego lub wniosek o wyrażenie zgody na skorzystanie z immunitetu i przywilejów skierowany przez posła lub byłego posła jest ogłaszany na posiedzeniu plenarnym oraz przekazywany właściwej komisji.

2. Za zgodą zainteresowanego posła lub byłego posła wniosek może złożyć inny poseł, który został upoważniony do reprezentowania zainteresowanego posła lub byłego posła na wszystkich etapach postępowania.

[…]”.

11      Wreszcie art. 4 ust. 1 załącznika I do regulaminu, noszącego tytuł „Kodeks postępowania posłów do Parlamentu […] w zakresie interesów finansowych i konfliktu interesów”, stanowi, co następuje:

„Dla celów przejrzystości przed końcem pierwszej sesji miesięcznej po
zakończonych wyborach do Parlamentu […] (lub w trakcie kadencji
parlamentarnej w terminie 30 dni od chwili rozpoczęcia pełnienia mandatu w Parlamencie) posłowie do Parlamentu […] na osobistą odpowiedzialność składają Przewodniczącemu oświadczenie majątkowe, posługując się formularzem przyjętym przez Prezydium zgodnie z art. 9. Posłowie informują Przewodniczącego o wszelkich zmianach mających wpływ na ich oświadczenie majątkowe do końca miesiąca następującego po tym, w którym nastąpiła taka zmiana”.

 Hiszpańska ustawa wyborcza

12      Artykuł 224 Ley orgánica 5/1985 de Régimen Electoral General (ustawy organicznej 5/1985 o powszechnym systemie wyborczym) z dnia 19 czerwca 1985 r. (Boletín Oficial del Estado nr 147 z dnia 20 czerwca 1985 r., s. 19110, zwanej dalej „hiszpańską ustawą wyborczą”), stanowi, co następuje:

„1. Junta Electoral Central [(centralna komisja wyborcza, Hiszpania)] dokona najpóźniej dwudziestego dnia po wyborach zliczenia głosów na poziomie krajowym, rozdziału mandatów odpowiadających każdemu z kandydatów oraz ogłoszenia wybranych kandydatów.

2. W terminie pięciu dni od daty ogłoszenia wybrani kandydaci powinni złożyć ślubowanie wierności konstytucji [hiszpańskiej] przed [centralną komisją wyborczą]. Po upływie tego terminu [centralna komisja wyborcza] uzna za nieobsadzone mandaty przydzielone posłom do Parlamentu […], którzy nie złożyli ślubowania wierności konstytucji [hiszpańskiej], oraz za zawieszone wszystkie prerogatywy, które mogłyby im przysługiwać z uwagi na zajmowane stanowisko, do czasu złożenia wspomnianego ślubowania.

[…]”.

 Okoliczności powstania sporu i okoliczności faktyczne zaistniałe po wniesieniu skargi

13      Carles Puigdemont i Casamajó był przewodniczącym Generalitat de Cataluña (organów władzy Katalonii, Hiszpania), a Antoni Comín i Oliveres członkiem Gobierno autonómico de Cataluña (autonomicznego rządu Katalonii, Hiszpania) w czasie, gdy przyjęto Ley 19/2017 del Parlamento de Cataluña, reguladora del referéndum de autodeterminación (ustawę 19/2017 parlamentu Katalonii o referendum w sprawie samostanowienia) z dnia 6 września 2017 r. (DOGC nr 7449A z dnia 6 września 2017 r., s. 1) oraz Ley 20/2017 del Parlamento de Cataluña, de transitoriedad jurídica y fundacional de la República (ustawę 20/2017 parlamentu Katalonii o przejściowym porządku prawnym i utworzeniu Republiki) z dnia 8 września 2017 r. (DOGC nr 7451A z dnia 8 września 2017 r., s. 1), a także w czasie przeprowadzenia w dniu 1 października 2017 r. referendum w sprawie samostanowienia przewidzianego w pierwszej z tych ustaw, której przepisy zostały w międzyczasie zawieszone na mocy orzeczenia Tribunal Constitucional (trybunału konstytucyjnego, Hiszpania).

14      W następstwie przyjęcia wspomnianych ustaw i przeprowadzenia rzeczonego referendum Ministerio fiscal (prokuratura, Hiszpania), Abogado del Estado (rzecznik interesów państwa, Hiszpania) oraz Partido político VOX (partia polityczna VOX) zainicjowali postępowanie karne przeciwko szeregowi osób, w tym skarżącym, uważając, że popełniły one między innymi czyny podlegające kwalifikacji karnej jako „bunt” oraz „malwersacja”.

15      W postanowieniu z dnia 9 lipca 2018 r. Tribunal Supremo (sąd najwyższy, Hiszpania) uznał skarżących za nieobecnych w związku z ich ucieczką z Hiszpanii i zawiesił postępowanie karne wszczęte wobec nich do czasu ich odnalezienia.

16      Ponadto skarżący zgłosili swoje kandydatury w wyborach do Parlamentu, które odbyły się w Hiszpanii w dniu 26 maja 2019 r. (zwanych dalej „wyborami z dnia 26 maja 2019 r.”), na liście koalicji wyborczej Lliures per Europa (Junts) utworzonej przez kierowane przez nich ugrupowania polityczne.

17      W wyniku wyborów z dnia 26 maja 2019 r. wyżej wspomniana lista otrzymała 1 018 435 głosów i uzyskała dwa miejsca w Parlamencie.

18      W dniu 29 maja 2019 r. ówczesny przewodniczący Parlamentu Europejskiego (zwany dalej „byłym przewodniczącym Parlamentu”) skierował do sekretarza generalnego tej instytucji wewnętrzną instrukcję (zwaną dalej „instrukcją z dnia 29 maja 2019 r.”) odmawiającą wszystkim kandydatom wybranym w Hiszpanii dostępu do „welcome village”, a także pomocy udzielanej przez instytucję wszystkim nowo wybranym członkom Parlamentu (zwanej dalej „specjalną służbą recepcyjną”) oraz zawieszającą ich akredytację do czasu otrzymania przez Parlament urzędowego potwierdzenia ich wyboru zgodnie z art. 12 aktu wyborczego. Zgodnie ze wspomnianą instrukcją skarżący nie mogli skorzystać ze specjalnej służby recepcyjnej, tym samym nie przyznano im dostępu do „welcome village”, jak również tymczasowej akredytacji i identyfikatorów.

19      W dniu 13 czerwca 2019 r. Junta Electoral Central (centralna komisja wyborcza, Hiszpania) wydała decyzję o „[o]głoszeniu nazwisk posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w wyborach przeprowadzonych w dniu 26 maja 2019 r.” (Boletín Oficial del Estado nr 142 z dnia 14 czerwca 2019 r., s. 62477, zwaną dalej „ogłoszeniem z dnia 13 czerwca 2019 r.”). W ogłoszeniu z dnia 13 czerwca 2019 r. wskazano, że zgodnie z art. 224 ust. 1 hiszpańskiej ustawy wyborczej i na podstawie danych zawartych w skonsolidowanych sprawozdaniach przekazanych przez każdą z regionalnych komisji wyborczych, centralna komisja wyborcza dokonała nowego zliczenia głosów na poziomie krajowym w wyborach z dnia 26 maja 2019 r., rozdziału mandatów odpowiadających każdemu z kandydatów oraz ogłoszenia nazwisk wybranych kandydatów, wśród których znajdowali się skarżący. W ogłoszeniu z dnia 13 czerwca 2019 r. wskazano Uściślono w niej również, również, że sesja, podczas której wybrani kandydaci powinni złożyć ślubowanie wierności konstytucji hiszpańskiej, jak wymaga tego art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej, odbędzie się w dniu 17 czerwca 2019 r.

20      Pismem z dnia 14 czerwca 2019 r. skarżący zwrócili się do byłego przewodniczącego Parlamentu zasadniczo o odnotowanie wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r. w związku z ogłoszeniem z dnia 13 czerwca 2019 r., o wycofanie jego instrukcji z dnia 29 maja 2019 r., tak aby mogli oni uzyskać dostęp do pomieszczeń Parlamentu i korzystać ze specjalnej służby recepcyjnej, oraz o zalecenie służbom Parlamentu umożliwienia objęcia przez nich mandatów i korzystania z przysługujących im praw związanych ze statusem posła do Parlamentu Europejskiego od dnia 2 lipca 2019 r., tj. daty pierwszej sesji plenarnej po wyborach z dnia 26 maja 2019 r.

21      W dniu 15 czerwca 2019 r. sędzia śledczy Tribunal Supremo (sądu najwyższego) oddalił wniosek skarżących o wycofanie krajowych nakazów aresztowania wydanych przeciwko nim przez hiszpańskie sądy karne w celu przeprowadzenia postępowania karnego, o którym mowa powyżej w pkt 14 powyżej.

22      W dniu 17 czerwca 2019 r. centralna komisja wyborcza przekazała Parlamentowi listę kandydatów wybranych w Hiszpanii (zwaną dalej „zawiadomieniem z dnia 17 czerwca 2019 r.”), na której nie zostały zamieszczone nazwiska skarżących.

23      W dniu 20 czerwca 2019 r. centralna komisja wyborcza zasadniczo odmówiła skarżącym możliwości złożenia ślubowania wierności konstytucji hiszpańskiej, wymaganego na mocy art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej, w formie pisemnego oświadczenia złożonego przed notariuszem w Belgii lub za pośrednictwem pełnomocników wyznaczonych aktem notarialnym sporządzonym w Belgii na tej podstawie, że rzeczone ślubowanie jest czynnością, którą należy wykonać osobiście przed centralną komisją wyborczą.

24      Tego samego dnia centralna komisja wyborcza przekazała Parlamentowi decyzję, w której stwierdziła, że skarżący nie złożyli ślubowania wierności konstytucji hiszpańskiej i zgodnie z art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej przydzielone zainteresowanym mandaty w Parlamencie Europejskim uznała za wakujące, a wszystkie prerogatywy, które mogłyby im przysługiwać z uwagi na ich funkcję – za zawieszone do czasu złożenia przez nich tego ślubowania.

25      Pismem z dnia 20 czerwca 2019 r. skarżący zwrócili się do byłego przewodniczącego Parlamentu o zainicjowanie w trybie pilnym na podstawie art. 8 regulaminu wszelkich działań zmierzających do potwierdzenia ich przywilejów i immunitetów, a w szczególności o utrzymanie tych przywilejów i immunitetów, o stwierdzenie, że wydane wobec nich krajowe nakazy aresztowania naruszają przywileje i immunitety przysługujące im na mocy art. 9 protokołu nr 7, o stwierdzenie, że art. 9 akapit drugi tego protokołu chroni członków Parlamentu Europejskiego przed wszelkimi ograniczeniami ich swobody przemieszczania się ze strony wymiaru sprawiedliwości, które mogą uniemożliwić im dopełnienie niezbędnych formalności w celu objęcia mandatu, a także o niezwłoczne przekazanie jego decyzji właściwym władzom hiszpańskim.

26      Pismem z dnia 24 czerwca 2019 r. skarżący zasadniczo powtórzyli wszystkie wnioski przedstawione wcześniej w ich pismach z dni 14 i 20 czerwca 2019 r. (zob. pkt 20 i 25 powyżej), które to pozostały bez odpowiedzi.

27      Pismem z dnia 27 czerwca 2019 r. były przewodniczący Parlamentu odpowiedział na pisma skarżących z dni 14, 20 i 24 czerwca 2019 r., wskazując zasadniczo, że nie może traktować ich jako przyszłych członków Parlamentu, gdyż ich nazwiska nie znajdują się na liście wybranych kandydatów, która została przekazana oficjalnie przez władze hiszpańskie (zwanym dalej „pismem z dnia 27 czerwca 2019 r.”).

28      Po otrzymaniu tej odpowiedzi w dniu 28 czerwca 2019 r. skarżący wnieśli rozpatrywaną obecnie skargę o stwierdzenie nieważności (zarejestrowaną pod numerem T‑388/19), wymierzoną, z jednej strony, przeciwko instrukcji z dnia 29 maja 2019 r. oraz, z drugiej strony, przeciwko różnym aktom zawartym w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r., tj. zasadniczo: po pierwsze, odmowie przez byłego przewodniczącego Parlamentu uznania wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r.; po drugie, oświadczenia byłego przewodniczącego Parlamentu, zgodnie z którym mandat przydzielony odpowiednio każdemu ze skarżących jest wakujący; po trzecie, odmowie uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu prawa skarżących do pełnienia obowiązków poselskich, wykonywania mandatu posła Parlamentu Europejskiego i udziału w posiedzeniach Parlamentu od otwarcia pierwszej sesji po wyborach z dnia 26 maja 2019 r. oraz po czwarte, odmowie zainicjowania w trybie pilnym przez byłego przewodniczącego Parlamentu działań na podstawie art. 8 regulaminu w celu potwierdzenia ich przywilejów i immunitetu.

29      Tego samego dnia skarżący złożyli również wniosek o zastosowanie środków tymczasowych, zarejestrowany pod numerem T‑388/19 R.

30      W dniu 2 lipca 2019 r. została otwarta pierwsza sesja nowo wybranego Parlamentu po wyborach z dnia 26 maja 2019 r.

31      Wiadomością przesłaną pocztą elektroniczną w dniu 10 października 2019 r. działająca w imieniu skarżących posłanka do Parlamentu Europejskiego D. Riba i Giner skierowała do nowego przewodniczącego Parlamentu wybranego, w dniu 3 lipca 2019 r. (zwanego dalej „nowym przewodniczącym Parlamentu”), oraz do przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Komisji Prawnej Parlamentu Europejskiego wniosek podpisany przez 38 członków Parlamentu różnych narodowości i należących do różnych ugrupowań politycznych, w tym nią samą, dotyczący w szczególności wyrażenia przez Parlament, na podstawie art. 9 regulaminu, zgody na skorzystanie z immunitetu parlamentarnego skarżących, o którym mowa w art. 9 akapit pierwszy i drugi protokołu nr 7.

32      W dniu 14 października 2019 r. sędzia śledczy izby karnej Tribunal Supremo (sądu najwyższego) wydał krajowy nakaz aresztowania, europejski nakaz aresztowania i międzynarodowy nakaz aresztowania przeciwko C. Puigdemontowi i Casamajó, aby mógł on zostać osądzony w postępowaniu karnym, o którym mowa w pkt 14 powyżej. W dniu 4 listopada 2019 r. sędzia śledczy izby karnej Tribunal Supremo (sądu najwyższego) wydał takie same nakazy aresztowania przeciwko A. Comínowi i Oliveres. Następnie skarżący zostali aresztowani w Belgii, odpowiednio, w dniu 17 października i 7 listopada 2019 r. i tego samego dnia zwolnieni warunkowo.

33      Dwoma pismami z dnia 10 grudnia 2019 r. sformułowanymi w podobny sposób, jednym skierowanym do D. Riby i Giner, i drugim do wszystkich 38 posłów, nowy przewodniczący Parlamentu odpowiedział na wniosek wspomniany w pkt 31 powyżej. Zasadniczo nowy przewodniczący Parlamentu podniósł w szczególności, że nie może uznać skarżących za członków Parlamentu bez otrzymania urzędowego ogłoszenia ich wyboru przez władze hiszpańskie, zgodnie z aktem wyborczym.

34      W dniu 20 lutego 2020 r. skarżący wnieśli skargę o stwierdzenie nieważności pisma z dnia 10 grudnia 2019 r. skierowanego przez nowego przewodniczącego Parlamentu do D. Riby i Giner (zob. pkt 33 powyżej), która to skarga została zarejestrowana pod numerem T‑115/20.

35      W wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115), Trybunał orzekł w szczególności, że osobę, której wybór do Parlamentu Europejskiego został oficjalnie ogłoszony, ale której nie zezwolono na zastosowanie się do określonych wymogów przewidzianych w prawie krajowym w następstwie takiego ogłoszenia, jak również na udanie się do Parlamentu Europejskiego w celu wzięcia udziału w jego pierwszej sesji, należy uważać za osobę korzystającą z immunitetu na podstawie art. 9 akapit drugi protokołu nr 7.

36      Podczas posiedzenia plenarnego w dniu 13 stycznia 2020 r., po wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115), Parlament odnotował wybór skarżących do Parlamentu Europejskiego ze skutkiem od dnia 2 lipca 2019 r. (zwane dalej „odnotowaniem z dnia 13 stycznia 2020 r.”).

 Postępowanie i żądania stron

37      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 28 czerwca 2019 r. skarżący wnieśli niniejszą skargę.

38      Odrębnym pismem złożonym w sekretariacie Sądu w tym samym dniu skarżący złożyli wniosek w przedmiocie środka tymczasowego na podstawie art. 278 i 279 TFUE, zarejestrowany pod numerem T‑388/19 R.

39      Postanowieniem z dnia 1 lipca 2019 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament (T‑388/19 R, niepublikowane, EU:T:2019:467), prezes Sądu oddalił wniosek o zastosowanie środków tymczasowych i pozostawił rozstrzygnięcie o kosztach sądowi wydającemu orzeczenie kończące postępowanie w sprawie. Skarżący wnieśli odwołanie od tego postanowienia do Trybunału, zarejestrowane pod numerem C‑646/19 P(R).

40      Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2019 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament [C‑646/19 P(R), niepublikowane, EU:C:2019:1149], wiceprezes Trybunału uchyliła postanowienie z dnia 1 lipca 2019 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament (T‑388/19 R, niepublikowane, EU:T:2019:467), skierowała sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd i zdecydowała, że rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

41      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 10 września 2019 r. Królestwo Hiszpanii wniosło o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta.

42      Odrębnym pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 19 września 2019 r. na podstawie art. 130 regulaminu postępowania przed Sądem Parlament, po pierwsze, wniósł o umorzenie postępowania w odniesieniu do części skargi i, po drugie, podniósł zarzut niedopuszczalności w pozostałym zakresie; w odniesieniu do tego wniosku i tego zarzutu skarżący przedstawili swoje uwagi w dniu 4 listopada 2019 r.

43      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 20 stycznia 2020 r. Parlament wniósł do Sądu o umorzenie postępowania w odniesieniu do całej skargi. Skarżący przedstawili swoje uwagi w przedmiocie tego wniosku w dniu 7 lutego 2020 r.

44      Postanowieniem z dnia 19 marca 2020 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament (T‑388/19 R-RENV, niepublikowane, EU:T:2020:114), prezes Sądu orzekający w następstwie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w wyniku postanowienia z dnia 20 grudnia 2019 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament [C‑646/19 P(R), niepublikowane, EU:C:2019:1149], o którym mowa w pkt 40 powyżej, orzekł, że ze względu na odnotowanie z dnia 13 stycznia 2020 r. należy umorzyć postępowanie w przedmiocie wniosku o zastosowanie środków tymczasowych i zdecydował, że rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

45      Postanowieniem z dnia 29 lipca 2020 r. Sąd (szósta izba) postanowił pozostawić zarzut niedopuszczalności oraz wnioski o umorzenie postępowania z dnia 19 września 2019 r. i 20 stycznia 2020 r. do rozstrzygnięcia w wyroku kończącym postępowanie w sprawie.

46      Postanowieniem z dnia 11 września 2020 r. prezes szóstej izby Sądu dopuścił Królestwo Hiszpanii do sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania Parlamentu.

47      W dniu 11 września 2020 r. Parlament złożył w sekretariacie Sądu odpowiedź na skargę.

48      W dniu 8 stycznia 2021 r. Królestwo Hiszpanii złożyło w sekretariacie Sądu uwagi interwenienta.

49      W dniu 11 stycznia 2021 r. skarżący złożyli w sekretariacie Sądu replikę.

50      W dniu 4 marca 2021 r. Parlament złożył w sekretariacie Sądu swoje uwagi w przedmiocie uwag interwenienta złożonych przez Królestwo Hiszpanii.

51      W dniu 11 marca 2021 r. skarżący złożyli w sekretariacie Sądu swoje uwagi w przedmiocie uwag interwenienta.

52      W dniu 11 marca 2021 r. Parlament złożył w sekretariacie Sądu duplikę.

53      Na wniosek sędziego sprawozdawcy Sąd (szósta izba) postanowił otworzyć ustny etap postępowania i w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 regulaminu postępowania zadał stronom pytania na piśmie, na które strony udzieliły odpowiedzi w wyznaczonym terminie.

54      Na wniosek szóstej izby Sąd – na podstawie art. 28 regulaminu postępowania – postanowił przekazać sprawę składowi powiększonemu.

55      Na rozprawie w dniu 21 stycznia 2022 r. wysłuchane zostały wystąpienia stron i ich odpowiedzi na pytania ustne Sądu. Parlament cofnął ponadto swoje wnioski o umorzenie postępowania z dnia 19 września 2019 r. i 20 stycznia 2020 r.

56      Skarżący wnoszą zasadniczo do Sądu o:

–        oddalenie zarzutu niedopuszczalności z dnia 19 września 2019 r.;

–        stwierdzenie nieważności instrukcji z dnia 29 maja 2019 r.;

–        stwierdzenie nieważności zawartej w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. odmowy odnotowania przez byłego przewodniczącego Parlamentu wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r., urzędowo ogłoszonych przez Królestwo Hiszpanii;

–        stwierdzenie nieważności oświadczenia byłego przewodniczącego Parlamentu, zawartego w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r., że mandaty skarżących są wakujące;

–        stwierdzenie nieważności odmowy zawartej w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. zagwarantowania skarżącym przez byłego przewodniczącego Parlamentu prawa do podjęcia obowiązków poselskich, objęcia i wykonywania mandatu od otwarcia pierwszej sesji Parlamentu po wyborach z dnia 26 maja 2019 r.;

–        stwierdzenie nieważności zawartej w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. odmowy przez byłego przewodniczącego Parlamentu zainicjowania w trybie pilnym działań na podstawie art. 8 regulaminu mających na celu potwierdzenie ich przywilejów i immunitetów;

–        obciążenie Parlamentu kosztami postępowania.

57      Parlament, popierany zasadniczo przez Królestwo Hiszpanii, wnosi do Sądu o:

–        tytułem żądania głównego, odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej;

–        tytułem żądania ewentualnego – odrzucenie skargi w części jako niedopuszczalnej, a w pozostałym zakresie oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        tytułem dalszego żądania ewentualnego, oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        obciążenie skarżących kosztami postępowania.

 Co do prawa

58      Na poparcie skargi skarżący podnoszą pięć zarzutów. Zarzut pierwszy dotyczy instrukcji z dnia 29 maja 2019 r. i jest oparty na naruszeniu art. 20, art. 21 i art. 39 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą praw podstawowych”) oraz art. 3 ust. 2 regulaminu. Zarzut drugi dotyczy odmowy uwzględnienia przez byłego przewodniczącego Parlamentu ogłoszonych oficjalnie przez Królestwo Hiszpanii wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r. i jest oparty zasadniczo na naruszeniu art. 39 ust. 2 karty praw podstawowych, art. 5 ust. 1 i art. 12 aktu wyborczego, art. 2, art. 10 ust. 2 i 4 i art. 14 ust. 3 TUE oraz art. 3 ust. 1 regulaminu. Zarzut trzeci dotyczy podnoszonego oświadczenia byłego przewodniczącego Parlamentu, że mandaty skarżących są wakujące i jest oparty zasadniczo na naruszeniu art. 6 ust. 2, art. 8 i art. 13 aktu wyborczego, w związku z art. 39 ust. 2 karty praw podstawowych i art. 10 ust. 2 i 3 TUE. Zarzut czwarty dotyczy odmowy przez byłego przewodniczącego Parlamentu zagwarantowania skarżącym prawa do podjęcia obowiązków poselskich, wykonywania mandatu i brania udziału w obradach od otwarcia pierwszej sesji po wyborach z dnia 26 maja 2019 r. i jest oparty na naruszeniu art. 3 ust. 2 regulaminu, art. 5 ust. 1 i art. 12 aktu wyborczego, w związku z art. 39 ust. 2 karty praw podstawowych i art. 10 ust. 1 i 2, art. 14 ust. 2 i 3 TUE. Wreszcie zarzut piąty dotyczy odmowy przez byłego przewodniczącego Parlamentu potwierdzenia przywilejów i immunitetów skarżących na podstawie art. 8 regulaminu i jest oparty na naruszeniu art. 5 ust. 2 tego regulaminu, art. 39 ust. 2 karty praw podstawowych, obowiązku uzasadnienia i zasady dobrej administracji.

59      Parlament, popierany przez Królestwo Hiszpanii, podnosi przede wszystkim niedopuszczalność skargi ze względu, po pierwsze, na brak jasności skargi w odniesieniu do niektórych aktów, których dotyczy skarga o stwierdzenie nieważności, i po drugie, brak aktów zaskarżalnych.

60      Skarżący wnoszą o oddalenie zarzutu niedopuszczalności. Twierdzą, po pierwsze, że akty, których stwierdzenia nieważności żądają, zostały wyraźnie wskazane w skardze. Po drugie, skarga skierowana jest przeciwko aktom, które mogą stać się przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności na podstawie art. 263 TFUE.

61      W związku z tym należy zbadać dopuszczalność skargi wniesionej przez skarżących.

 Uwagi wstępne dotyczące przedmiotu sporu

62      W pierwszej kolejności należy wskazać, że w odpowiedzi na pytania Sądu na rozprawie skarżący po pierwsze potwierdzili, iż ich skarga nadal dotyczy instrukcji z dnia 29 maja 2019 r. (zob. pkt 56 tiret drugie powyżej).

63      Po drugie, podtrzymując żądania, o których mowa w pkt 56 powyżej, skarżący wskazali, że zasadniczo kwestionują odmowę, zawartą w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r., uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu ich statusu posła od chwili ogłoszenia wyników z dnia 13 czerwca 2019 r.

64      W tym względzie skarżący wyjaśnili, że wyżej wspomniana odmowa wywołała szereg skutków prawnych, w tym odmowę zagwarantowania im przez byłego przewodniczącego Parlamentu prawa do podjęcia obowiązków poselskich, wykonywania mandatu i udziału w posiedzeniach Parlamentu, jak również odmowę przez tegoż przewodniczącego zainicjowania w trybie pilnym działań na podstawie art. 8 regulaminu mających na celu potwierdzenie ich przywilejów i immunitetów.

65      Wreszcie skarżący potwierdzili, że gdyby – wbrew twierdzeniom skarżących – Sąd doszedł do wniosku, że nie można podważyć zgodności z prawem odmowy uznania, przez byłego przewodniczącego Parlamentu, ich statusu posła do Parlamentu Europejskiego, nie ma konieczności odrębnego badania zgodności z prawem aktów wymienionych w pkt 56 powyżej.

66      Biorąc pod uwagę wyjaśnienia skarżących przypomniane w pkt 63–65 powyżej, należy zasadniczo uznać, że nie wnoszą oni o stwierdzenie nieważności aktów, o których mowa w pkt 56 tiret trzecie, czwarte, piąte i szóste powyżej, lecz jedynie stwierdzenia nieważności odmowy uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu ich statusu posła do Parlamentu Europejskiego, której skutkiem są powyższe akty.

67      W drugiej kolejności trzeba zauważyć, że w duplice Parlament podniósł niedopuszczalność żądania zgłoszonego przez skarżących po raz pierwszy w replice, które dotyczyło, po pierwsze, stwierdzenia nieważności podnoszonej odmowy przez byłego przewodniczącego Parlamentu wyrażenia zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetów na podstawie art. 7 i 9 regulaminu i, po drugie, domniemanej decyzji tego przewodniczącego o nieprzekazaniu właściwej komisji Parlamentu ich podnoszonego wniosku o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetu.

68      W odpowiedzi na pisemne pytanie Sądu (zob. pkt 53 powyżej) skarżący wskazali, że nie domagają się stwierdzenia nieważności ewentualnej decyzji Parlamentu odmawiającej utrzymania ich przywilejów i immunitetu parlamentarnego na podstawie art. 7 i 9 regulaminu ponieważ taka decyzja jak dotąd jeszcze nie została wydana. Skarżący ograniczyli się bowiem do zakwestionowania tego, że były przewodniczący Parlamentu nie przedłożył ich wniosku o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetu na posiedzeniu plenarnym i nie przesłał go właściwej komisji z naruszeniem art. 9 ust. 1 regulaminu. Skarżący wyjaśnili zasadniczo, że chodzi tu również o skutki prawne wynikające z odmowy byłego przewodniczącego Parlamentu uznania ich statusu posła do Parlamentu Europejskiego.

69      Z tego wynika, że w replice skarżący nie wnieśli o stwierdzenie nieważności ewentualnej odmowy byłego przewodniczącego Parlamentu wyrażenia zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetu na podstawie art. 7 i 9 regulaminu, ani o stwierdzenie nieważności ewentualnej decyzji tego przewodniczącego o ogłoszeniu na posiedzeniu plenarnym ich domniemanego wniosku o utrzymanie przywilejów i immunitetów oraz nieprzesłaniu go do właściwej komisji Parlamentu.

70      Mając na względzie powyższe rozważania należy stwierdzić, że rozpatrywana obecnie skarga zmierza zasadniczo do stwierdzenia nieważności, po pierwsze, instrukcji z dnia 29 maja 2019 r., a po drugie, zawartej w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r., odmowy przez byłego przewodniczącego Parlamentu uznania posiadania przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego (zwanych dalej łącznie „zaskarżonymi aktami”).

 W przedmiocie charakteru zaskarżonych aktów

71      W zarzucie niedopuszczalności, po pierwsze, Parlament podnosi, że pismo z dnia 27 czerwca 2019 r. jest aktem o charakterze wyłącznie informacyjnym, który ogranicza się do przypomnienia skarżącym, że zgodnie z mającymi zastosowanie regulacjami prawnymi nie mogą oni być traktowani na równi z nowymi członkami Parlamentu w dziewiątej kadencji. Po drugie, Parlament twierdzi, że instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. nie wywołuje skutków prawnych wobec osób trzecich w rozumieniu art. 263 akapit pierwszy TFUE i wezwał Sąd do zbadania z urzędu kwestii, czy ta instrukcja jest aktem zaskarżalnym.

72      Skarżący odrzucają argumentację Parlamentu. Po pierwsze, twierdzą zasadniczo, że zawarta w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. odmowa byłego przewodniczącego Parlamentu uznania posiadania przez nich statusu posła do Parlamentu Europejskiego nie ma charakteru informacyjnego. Odmowa ta spowodowała bowiem zmianę ich sytuacji prawnej, ponieważ uniemożliwiła im w szczególności podjęcie obowiązków poselskich, wykonywanie ich mandatu i udział w posiedzeniach Parlamentu. W związku z tym stanowi ona akt dla nich niekorzystny w rozumieniu art. 263 akapit pierwszy TFUE. Po drugie, skarżący podnoszą, że instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. jest aktem zaskarżalnym, ponieważ uniemożliwiła im dokonanie koniecznych działań w celu podjęcia obowiązków poselskich.

73      Królestwo Hiszpanii uważa zasadniczo, że skarga jest niedopuszczalna ze względu na to, że podnoszone przez skarżących negatywne skutki zaskarżonych aktów nie wynikają z tych aktów, lecz z decyzji władz hiszpańskich.

74      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem za akty zaskarżalne w rozumieniu art. 263 TFUE uważa się wszelkie akty wydane przez instytucje, bez względu na ich charakter lub formę, zmierzające do wywołania wiążących skutków prawnych mogących wpływać na interesy strony skarżącej poprzez istotną zmianę jej sytuacji prawnej (wyroki: z dnia 11 listopada 1981 r., IBM/Komisja, 60/81, EU:C:1981:264, pkt 9; z dnia 26 stycznia 2010 r., Internationaler Hilfsfonds/Komisja, C‑362/08 P, EU:C:2010:40, pkt 51; zob. również wyrok z dnia 25 października 2017 r., Rumunia/Komisja, C‑599/15 P, EU:C:2017:801, pkt 47 i przytoczone tam orzecznictwo).

75      Kontroli sądowej przewidzianej w art. 263 TFUE nie podlegają natomiast wszelkie akty niewywołujące wiążących skutków prawnych, na przykład akty przygotowawcze, akty potwierdzające wcześniejsze decyzje, akty czysto wykonawcze, zwykłe zalecenia i opinie oraz, co do zasady, instrukcje wewnętrzne [zob. wyrok z dnia 12 września 2006 r., Reynolds Tobacco i in./Komisja, C‑131/03 P, EU:C:2006:541, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo; postanowienie z dnia 14 maja 2012 r., Sepracor Pharmaceuticals (Ireland)/Komisja, C‑477/11 P, niepublikowane, EU:C:2012:292, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. również podobnie wyrok z dnia 23 listopada 1995 r., Nutral/Komisja, C‑476/93 P, EU:C:1995:401, pkt 30]. Ponadto akty, które mają charakter czysto informacyjny, w żaden sposób nie naruszają interesów jego adresata, ani nie zmieniają jego sytuacji prawnej w porównaniu do jego sytuacji przed otrzymaniem tych aktów (zob. wyrok z dnia 11 grudnia 2012 r., Sina Bank/Rada, T‑15/11, EU:T:2012:661, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

76      W świetle orzecznictwa ustalenie zdolności aktu do wywierania skutków prawnych, a tym samym możliwości wniesienia względem niego skargi o stwierdzenie nieważności na podstawie art. 263 TFUE, wymaga zbadania jego istoty, przy czym wiążące skutki prawne aktu należy oceniać na podstawie obiektywnych kryteriów, takich jak jego treść, z uwzględnieniem, w razie potrzeby, kontekstu jego wydania oraz uprawnień instytucji Unii, która go wydała (zob. wyrok z dnia 20 lutego 2018 r., Belgia/Komisja, C‑16/16 P, EU:C:2018:79, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo).

77      Wreszcie należy przypomnieć, że przesłanka dotycząca istnienia aktu zaskarżalnego należy do bezwzględnych przeszkód procesowych, które Sąd może, w stosownym przypadku, wziąć pod uwagę z urzędu (zob. podobnie postanowienia: z dnia 14 stycznia 1992 r., ISAE/VP i Interdata/Komisja, C‑130/91, EU:C:1992:7, pkt 11; z dnia 19 października 2016 r., E-Control/ACER, T‑671/15, niepublikowane, EU:T:2016:626, pkt 91; opinia rzecznika generalnego Y. Bota w sprawie Komisja/Irlandia i in., C‑89/08 P, EU:C:2009:298, pkt 62 oraz w sprawie BSH/OHIM, C‑43/15 P, EU:C:2016:129, pkt 52).

78      To właśnie w świetle powyższych rozważań należy zbadać, czy odmowa uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego oraz instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. są aktami zaskarżalnymi w rozumieniu art. 263 TFUE.

 W przedmiocie odmowy uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego

79      Skarżący twierdzą zasadniczo, że odmowa uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła do Parlamentu Europejskiego wywołała wiele skutków prawnych, takich jak, po pierwsze, niemożność podjęcia obowiązków poselskich, wykonywania ich mandatu i udziału w posiedzeniach Parlamentu od otwarcia pierwszej sesji po wyborach z dnia 26 maja 2019 r., po drugie, przewodniczącego Parlamentu, zgodnie z którym ich mandaty są wakujące, po trzecie, jego odmowę zainicjowania w trybie pilnym działań na podstawie art. 8 regulaminu mających na celu potwierdzenie ich przywilejów i immunitetów, i po czwarte, nieprzedłożenie na posiedzeniu plenarnym ich wniosku na podstawie art. 9 regulaminu o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetów oraz nieprzesłanie go do właściwej komisji Parlamentu.

80      Parlament, popierany przez Królestwo Hiszpanii, podnosi, że nawet gdyby istnienie skutków podnoszonych przez skarżących zostało wykazane, nie wynikają one z odmowy uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu ich statusu posła do Parlamentu Europejskiego.

–       W przedmiocie treści pisma z dnia 27 czerwca 2019 r.

81      Przede wszystkim w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. były przewodniczący Parlamentu poinformował skarżących, że w dniach 17 i 20 czerwca 2019 r. władze hiszpańskie powiadomiły go o oficjalnych wynikach wyborów europejskich, które odbyły się w Hiszpanii. Następnie przypomniał skarżącym, że zgodnie z art. 12 aktu wyborczego „Parlament odnotował rezultaty ogłoszone urzędowo przez państwa członkowskie i że w pierwszej kolejności do sądów krajowych należy ocena legalności krajowych przepisów i procedur wyborczych”. Wreszcie były przewodniczący Parlamentu zauważył, że nazwiska skarżących nie pojawiły się na liście wybranych kandydatów przekazanej oficjalnie Parlamentowi przez władze hiszpańskie i że „do chwili [otrzymania] nowego komunikatu od władz hiszpańskich obecnie nie [mógł] traktować [ich] jako przyszłych członków [Parlamentu], jak [o to wnosili] w piśmie z dnia 14 czerwca 2019 r.”.

82      Jak wynika z treści pisma z dnia 27 czerwca 2019 r., były przewodniczący Parlamentu jedynie odnotował sytuację prawną skarżących, o której władze hiszpańskie poinformowały go oficjalnie komunikatami z dni 17 i 20 czerwca 2019 r.

83      Ponadto z treści pisma z dnia 27 czerwca 2019 r. wyraźnie wynika, że stanowisko wyrażone przez byłego przewodniczącego Parlamentu będzie mogło ulec zmianom w zależności od nowych informacji otrzymanych od władz hiszpańskich.

84      W związku z tym, biorąc pod uwagę jego treść, pismo z dnia 27 czerwca 2019 r. wyraźnie wyklucza jakikolwiek charakter decyzyjny i ostateczny wyrażonego w nim stanowiska byłego przewodniczącego Parlamentu.

–       W przedmiocie podnoszonych skutków prawnych wynikających z pisma z dnia 27 czerwca 2019 r.

i)      Uwagi wstępne

85      Po pierwsze, należy wskazać, że w wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115) Trybunał dokonał rozróżnienia pomiędzy statusem posła do Parlamentu Europejskiego i wykonywaniem związanego z nim mandatu.

86      I tak, po stwierdzeniu, że zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 aktu wyborczego kadencja posła do Parlamentu Europejskiego pokrywa się z pięcioletnim okresem rozpoczynającym się wraz z otwarciem pierwszej sesji następującej po poszczególnych wyborach, tak aby rozpoczynała się i kończyła w tym samym czasie co wspomniany okres pięciu lat, Trybunał orzekł, że w odróżnieniu od statusu członka Parlamentu Europejskiego, który to status, po pierwsze, uzyskuje się w chwili oficjalnego ogłoszenia wyboru danej osoby, a po drugie, ustanawia więź między daną osobą a instytucją, której jest od tej chwili członkiem – mandat członka Parlamentu Europejskiego łączy daną osobę z kadencją, na którą została wybrana. Jednakże kadencja ta rozpoczyna się dopiero z chwilą otwarcia pierwszej sesji „nowego” Parlamentu Europejskiego po wyborach, co z założenia następuje po oficjalnym ogłoszeniu wyników wyborów przez państwa członkowskie (wyrok z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies, C‑502/19, EU:C:2019:1115, pkt 72 i 74).

87      Po drugie, w wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115, pkt 70, 71 i 81), Trybunał orzekł, że art. 8 i 12 aktu wyborczego należy rozumieć w ten sposób, iż osobę, której wybór do Parlamentu Europejskiego został oficjalnie ogłoszony, należy uznać za osobę, która od tego momentu uzyskała status członka tej instytucji do celów art. 9 protokołu nr 7 i która z tego tytułu korzysta z immunitetu przewidzianego w akapicie drugim tego artykułu.

88      W tym względzie Trybunał wyjaśnił, że immunitet przewidziany w art. 9 akapit drugi protokołu nr 7 chroni członków Parlamentu Europejskiego podczas ich podróży do i z miejsca, gdzie odbywa się posiedzenie Parlamentu Europejskiego, a zatem, w szczególności, gdy udają się na pierwsze posiedzenie odbywające się po oficjalnym ogłoszeniu wyników wyborów, w celu umożliwienia nowej kadencji przeprowadzenia sesji inauguracyjnej oraz weryfikacji mandatów swoich członków. Członkowie ci korzystają zatem z rzeczonego immunitetu przed rozpoczęciem swojej kadencji (wyrok z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies, C‑502/19, EU:C:2019:1115, pkt 80).

89      Po trzecie, z pkt 89 wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115) wynika pośrednio, ale bez wątpliwości, że oficjalnym ogłoszeniem wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r., które odbyły się w Hiszpanii, jest ogłoszenie z dnia 13 czerwca 2019 r.

90      W związku z powyższym w niniejszej sprawie należy stwierdzić, że skarżący, których nazwiska znalazły się w ogłoszeniu z dnia 13 czerwca 2019 r., uzyskali status posła do Parlamentu Europejskiego od tej daty, a zatem tylko z tego względu korzystali z immunitetu, o którym mowa w art. 9 akapit drugi protokołu nr 7. Na obecnym etapie strony są zresztą zgodne co do tej kwestii.

91      Ponadto z orzecznictwa przytoczonego w pkt 86 i 87 powyżej wynika, że uzyskanie przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego, a co za tym idzie powiązanego z nim immunitetu, o którym mowa w art. 9 akapit drugi protokołu nr 7, wynika wyłącznie z ogłoszenia z dnia 13 czerwca 2019 r., a zatem nie mogło zostać zakwestionowane ani przez byłego przewodniczącego Parlamentu, ani przez sam Parlament.

92      Tak więc, nawet jeśli w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. nie została poruszona kwestia immunitetu skarżących, należy stwierdzić, że zawarta w nim odmowa uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego nie skutkowała w każdym razie pozbawieniem ich immunitetu, o którym mowa w art. 9 akapit drugi protokołu nr 7, którego poszanowanie było obowiązkiem organów krajowych poprzez sam tylko fakt oficjalnego ogłoszenia wyników wyborów europejskich.

93      W świetle tych rozważań należy zbadać, czy odmowa byłego przewodniczącego Parlamentu uznania posiadania przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego spowodowała podnoszone przez nich skutki prawne, które zostały przypomniane w pkt 79 powyżej.

ii)    W przedmiocie niemożności podjęcia obowiązków poselskich przez skarżących, wykonywania mandatu i udziału w posiedzeniach Parlamentu

94      Parlament, popierany przez Królestwo Hiszpanii, podnosi zasadniczo, że nie mógł przyjąć aktów wywołujących skutki prawne wobec skarżących z tego względu, że na podstawie art. 12 aktu wyborczego i zgodnie ze stosownym orzecznictwem, był związany listą wybranych kandydatów, o której został oficjalnie powiadomiony przez władze hiszpańskie komunikatem z dnia 17 czerwca 2019 r. W tym względzie Parlament wskazuje, że z uwagi na ustanowiony w akcie wyborczym podział kompetencji do państw członkowskich należy ustalenie warunków wykonywania mandatu posła do Parlamentu Europejskiego. I tak, zgodnie z art. 8 i 12 aktu wyborczego, w związku z zasadą lojalnej współpracy ustanowioną w art. 4 ust. 3 TUE, Parlament był zobowiązany do zapewnienia pełnej skuteczności obowiązujących przepisów hiszpańskiego prawa wyborczego wskazanych w komunikatach z dni 17 i 20 czerwca 2019 r. Ponadto Parlament twierdzi w istocie, że z wyżej wymienionych przepisów oraz z art. 3 regulaminu wynika, iż oficjalne powiadomienia skierowane do niego przez właściwe hiszpańskie organy wyborcze są jedynym wiarygodnym źródłem informacji o sytuacji prawnej posłów Parlamentu Europejskiego na gruncie prawa krajowego oraz stanowią niezbędne narzędzie procesu wyborczego. Podsumowując, Parlament uważa, że w świetle wszystkich informacji przekazanych przez centralną komisję wyborczą, w dniu 27 czerwca 2019 r. nie mógł uznać, iż skarżący „bezwarunkowo [nabyli status] przyszłych członków Parlamentu”, a zatem nie był uprawniony zasadniczo do przyznania im prawa do podjęcia obowiązków poselskich, wykonywania mandatu i udziału w posiedzeniach Parlamentu od dnia 2 lipca 2019 r.

95      Skarżący nie zgadzają się z tą argumentacją. Według nich w niniejszej sprawie należy przede wszystkim ustalić, czy Parlament był związany ogłoszeniem z dnia 13 czerwca 2019 r. lub komunikatami z dni 17 i 20 czerwca 2019 r. W tym względzie skarżący podnoszą, że z art. 12 aktu wyborczego wynika, iż pojęcie „wyników ogłoszonych urzędowo” jest autonomicznym pojęciem prawa Unii. W niniejszej sprawie należy zauważyć, jak orzekł Trybunał w pkt 89 wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115), że wyniki te pokrywają się z wynikami ogłoszonymi zgodnie z art. 224 ust. 1 hiszpańskiej ustawy wyborczej, to znaczy wynikami zawartymi w ogłoszeniu z dnia 13 czerwca 2019 r. Ponadto skarżący twierdzą zasadniczo, że Królestwo Hiszpanii nie jest upoważnione do ustanawiania warunków wykonywania mandatu posła do Parlamentu Europejskiego, takich jak warunki złożenia ślubowania wierności konstytucji hiszpańskiej, o którym mowa w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej. Wykładnia ta została potwierdzona w wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115), w którym Trybunał orzekł, że w „formalności wymaganych” w celu objęcia mandatu jako członek Parlamentu Europejskiego należy dopełnić w tej instytucji. Wreszcie skarżący podnoszą, że Parlament wiedział, iż organy hiszpańskie nie przekazały mu kompletnych wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r., ponieważ same przesłały mu kopię tych wyników. Tak więc nieprzekazanie kompletnych wyników tych wyborów przez władze hiszpańskie nie zwolniło Parlamentu z ciążącego na nim obowiązku odnotowania tych wyników.

96      W niniejszej sprawie należy ustalić, czy były przewodniczący Parlamentu miał kompetencję do zakwestionowania komunikatu z dnia 17 czerwca 2019 r., w którym władze hiszpańskie oficjalnie przekazały mu listę kandydatów wybranych w wyborach z dnia 26 maja 2019 r. niezawierającą nazwisk skarżących, chociaż ich nazwiska znajdowały się w oficjalnym ogłoszeniu z dnia 13 czerwca 2019 r.

97      Tytułem wstępu należy przypomnieć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 i art. 13 ust. 2 TUE Parlament działa w granicach uprawnień przyznanych mu na mocy traktatów. Zasady równowagi instytucjonalnej i przyznania kompetencji, ustanowione w art. 13 ust. 2 TUE oznaczają bowiem, że każda instytucja Unii działa w granicach uprawnień przyznanych jej na mocy traktatów, zgodnie z procedurami, na warunkach i w celach w nich określonych (wyrok z dnia 3 grudnia 2020 r., Changmao Biochemical Engineering/Distillerie Bonollo i in., C‑461/18 P, EU:C:2020:979, pkt 102).

98      W odniesieniu do wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego akt wyborczy ustanawia podział kompetencji między Parlamentem i państwami członkowskimi.

99      I tak z jednej strony, zgodnie z art. 8 akapit pierwszy aktu wyborczego, z zastrzeżeniem postanowień tego aktu, procedura wyborcza w każdym państwie członkowskim podlega przepisom krajowym.

100    Z drugiej strony, zgodnie z art. 12 aktu wyborczego Parlament Europejski weryfikuje mandaty członków Parlamentu Europejskiego. W tym celu odnotowuje rezultaty ogłoszone urzędowo przez państwa członkowskie i rozstrzyga spory, jakie mogą wyniknąć na tle postanowień tego aktu, inne aniżeli wynikające z przepisów krajowych, do których ten akt się odnosi.

101    Z art. 12 zdanie drugie aktu wyborczego wynika, że uprawnienie do weryfikacji, którym Parlament Europejski dysponuje, jest poddane dwóm ważnym ograniczeniom (wyrok z dnia 30 kwietnia 2009 r., Republika Włoska i Donnici/Parlament, C‑393/07 i C‑9/08, EU:C:2009:275, pkt 52).

102    Po pierwsze, zgodnie z pierwszą częścią drugiego zdania art. 12 aktu wyborczego w celu weryfikacji mandatów Parlament odnotowuje rezultaty ogłoszone urzędowo przez państwa członkowskie (wyrok z dnia 30 kwietnia 2009 r., Republika Włoska i Donnici/Parlament, C‑393/07 i C‑9/08, EU:C:2009:275, pkt 53).

103    Zgodnie z orzecznictwem użycie określenia „odnotować”, o którym mowa w art. 12 aktu wyborczego, należy interpretować jako wskazanie całkowitego braku uprawnień dyskrecjonalnych ze strony Parlamentu Europejskiego w tym zakresie. Chodzi bowiem o uprawnienie do desygnacji przez władze krajowe przyszłych członków Parlamentu Europejskiego zgodnie z procedurą wyborczą, która podlega, jak wynika wyraźnie z art. 8 aktu wyborczego, przepisom krajowym [zob. podobnie wyrok z dnia 30 kwietnia 2009 r., Republika Włoska i Donnici/Parlament, C‑393/07 i C‑9/08, EU:C:2009:275, pkt 55 i 56 i przytoczone tam orzecznictwo oraz postanowienie z dnia 8 października 2020 r., Junqueras i Vies/Parlament, C‑201/20 P(R), niepublikowane, EU:C:2020:818, pkt 66].

104    Tak więc zadanie polegające na „odnotowywaniu rezultatów ogłoszonych urzędowo” oznacza, że – dla celów weryfikacji mandatów swoich członków – Parlament Europejski zobowiązany jest do oparcia się na oficjalnym ogłoszeniu wyników wyborów, stanowiącym wynik zgodnego z procedurami krajowymi procesu decyzyjnego, w ramach którego kwestie prawne związane z wymienionym ogłoszeniem zostały ostatecznie rozstrzygnięte, i z tego względu stanowi ono istniejącą już wcześniej sytuację prawną wiążącą Parlament (zob. podobnie wyrok z dnia 30 kwietnia 2009 r., Republika Włoska i Donnici/Parlament, C‑393/07 i C‑9/08, EU:C:2009:275, pkt 55).

105    Po drugie, zgodnie z drugą częścią drugiego zdania art. 12 aktu wyborczego Parlament rozstrzyga spory, jakie mogą ewentualnie wyniknąć na tle postanowień tego aktu, inne aniżeli wynikające z przepisów krajowych, do których akt ten się odnosi (wyrok z dnia 30 kwietnia 2009 r., Republika Włoska i Donnici/Parlament, C‑393/07 i C‑9/08, EU:C:2009:275, pkt 53).

106    Tak więc z samego tekstu art. 12 aktu wyborczego wynika, że artykuł ten nie przyznaje Parlamentowi kompetencji rozstrzygania sporów wynikłych na tle całego prawa wspólnotowego, lecz jedynie sporów wynikłych na tle postanowień aktu wyborczego (wyrok z dnia 30 kwietnia 2009 r., Republika Włoska i Donnici/Parlament, C‑393/07 i C‑9/08, EU:C:2009:275, pkt 54). Ponadto artykuł ten wyraźnie wyklucza kompetencję Parlamentu rozstrzygania sporów na tle prawa krajowego, nawet jeżeli akt wyborczy dokonuje odesłania do tego prawa.

107    Ponadto należy zauważyć, podobnie jak uczynili to Parlament i rzecznik generalny M. Szpunar w opinii wydanej w sprawie Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:958, pkt 53), że po oficjalnym ogłoszeniu wyników wyborów szereg zdarzeń, takich jak na przykład zajmowanie stanowiska niepołączalnego z mandatem posła do Parlamentu Europejskiego lub rezygnacja wybranego posła z objęcia mandatu, może spowodować, że kandydat, którego wybór do Parlamentu Europejskiego został urzędowo ogłoszony po przeliczeniu głosów, nie obejmie funkcji posła i nie będzie wykonywał związanego z tym mandatu. Ponadto należy zauważyć, podobnie jak rzecznik generalny M. Szpunar w sprawie Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:958, pkt 48), że w różnych systemach parlamentarnych są przewidziane obowiązki formalne, które parlamentarzyści powinni spełnić przed faktycznym objęciem funkcji.

108    Tak jest w przypadku prawa hiszpańskiego, ponieważ art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej stanowi, że w terminie pięciu dni od daty ogłoszenia wybrani kandydaci powinni złożyć ślubowanie wierności konstytucji hiszpańskiej przed centralną komisją wyborczą, w przeciwnym razie przydzielone im mandaty w Parlamencie zostają uznane za nieobsadzone, a prerogatywy, które mogłyby im przysługiwać z uwagi na zajmowane stanowisko, zostają zawieszone do czasu złożenia wspomnianego ślubowania (zob. pkt 12 powyżej).

109    Wobec powyższego nie można wykluczyć, że Parlament powinien dokonać weryfikacji mandatów na podstawie listy kandydatów uznanych oficjalnie za wybranych, która została zmieniona na skutek sporów wynikłych na tle prawa hiszpańskiego.

110    I tak art. 3 regulaminu, regulujący zasady weryfikacji mandatów, stanowi, że procedura ta opiera się na oficjalnym przekazaniu przez państwa członkowskie list wyników wyborczych.

111    Przede wszystkim zgodnie z art. 3 ust. 1 regulaminu po wyborach do Parlamentu przewodniczący zwraca się do właściwych organów państw członkowskich o niezwłoczne przekazanie Parlamentowi nazwisk wybranych posłów, tak aby wszyscy posłowie mogli rozpocząć wykonywanie mandatu od otwarcia pierwszego posiedzenia po wyborach.

112    Następnie zgodnie z art. 3 ust. 2 regulaminu posłowie do Parlamentu Europejskiego, których nazwiska znajdują się na liście, muszą złożyć oświadczenie, że nie zajmują żadnego stanowiska niepołączalnego z wykonywaniem mandatu posła do Parlamentu Europejskiego i mogą brać udział w posiedzeniach Parlamentu i jego organów zachowując pełnię związanych z tym praw do czasu zweryfikowania mandatu posła lub wydania orzeczenia dotyczącego ewentualnego sporu podlegającego kompetencji Parlamentu.

113    Wreszcie z art. 3 ust. 3 regulaminu wynika, że Parlament przystępuje do weryfikacji mandatów nowo wybranych posłów na podstawie sprawozdania właściwej komisji, które to sprawozdanie – zgodnie z art. 3 ust. 3 akapit drugi tego regulaminu – opiera się na oficjalnym komunikacie każdego państwa członkowskiego w sprawie pełnych wyników wyborów, zawierającym nazwiska wybranych kandydatów oraz nazwiska ich ewentualnych zastępców w kolejności ustalonej według wyników głosowania.

114    Wynika z tego, że w celu weryfikacji mandatów swoich członków Parlament powinien oprzeć się na liście wybranych kandydatów przekazanej oficjalnie przez organy krajowe, która to lista z założenia jest sporządzana na podstawie wyników ogłoszonych urzędowo, po rozstrzygnięciu przez te organy ewentualnych sporów wynikłych na tle stosowania prawa krajowego.

115    Należy zbadać argumentację skarżących w świetle powyższych rozważań.

116    Po pierwsze, skarżący podnoszą zasadniczo, że Parlament nie był związany komunikatem z dnia 17 czerwca 2019 r., ani komunikatem z dnia 20 czerwca 2019 r., co sam przyznał, gdyż po odnotowaniu z dnia 13 stycznia 2020 r., wyraził zgodę na podjęcie przez nich obowiązków poselskich, wykonywanie mandatu i udział w posiedzeniach Parlamentu. Poza tym skarżący zwracają uwagę, że Parlament wiedział, iż organy hiszpańskie nie przekazały mu kompletnych wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r., ponieważ same przesłały mu kopię tych wyników. Tym samym skarżący twierdzą zasadniczo, że zgodnie z art. 3 ust. 1 regulaminu Parlament miał obowiązek zwrócić się do organów hiszpańskich o przesłanie kompletnych wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r. Wreszcie, opierając się na opinii rzecznika generalnego M. Szpunara w sprawie Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:958, pkt 51), skarżący utrzymują, że okoliczność, iż władze hiszpańskie nigdy nie powiadomiły Parlamentu o wynikach wyborów wynikających z ogłoszenia wyników z dnia 13 czerwca 2019 r., nie zwalnia go z obowiązku odnotowania ich na podstawie art. 12 aktu wyborczego.

117    W niniejszej sprawie strony zgadzają się, po pierwsze, że skarżący nie spełnili wymogu przewidzianego w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej i że z tego właśnie powodu ich nazwiska nie zostały ujęte w komunikacie z dnia 17 czerwca 2019 r., w którym władze hiszpańskie oficjalnie przekazały Parlamentowi listę wybranych kandydatów w wyborach z dnia 26 maja 2019 r.

118    Po drugie, były przewodniczący Parlamentu nie miał kompetencji do skontrolowania zasadności wykluczenia kilku wybranych kandydatów z wyżej wspomnianej listy, przekazanej oficjalnie przez organy hiszpańskie zgodnie z art. 3 ust. 1 regulaminu, ponieważ lista ta odzwierciedlała oficjalne wyniki wyborów z dnia 26 maja 2019 r., ustalone w stosownych przypadkach po rozstrzygnięciu ewentualnych sporów wynikłych na gruncie prawa krajowego (zob. pkt 97–106 powyżej).

119    W związku z tym skarżący nie mają podstaw, aby twierdzić, że zgodnie z art. 3 ust. 1 regulaminu były przewodniczący Parlamentu powinien był zwrócić się do władz hiszpańskich o przekazanie mu kompletnych wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r., które znajdowały się w ogłoszeniu o wynikach z dnia 13 czerwca 2019 r.

120    Ponadto należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 76 powyżej, ustalenie zdolności aktu do wywierania skutków prawnych, a tym samym możliwości wniesienia względem niego skargi o stwierdzenie nieważności na podstawie art. 263 TFUE, wymaga zbadania jego istoty, przy czym wiążące skutki prawne aktu należy oceniać na podstawie obiektywnych kryteriów, takich jak treść tego aktu, z uwzględnieniem, w razie potrzeby, kontekstu jego wydania oraz uprawnień instytucji Unii, która go wydała.

121    Tym samym okoliczność, że w świetle wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115) i po odnotowaniu z dnia 13 stycznia 2020 r., Parlament wyraził zgodę na udział skarżących w posiedzeniach Parlamentu i korzystanie przez nich z pełni praw związanych ze statusem posła do Parlamentu Europejskiego w braku oficjalnego komunikatu państwa członkowskiego nie może podważyć rozważań zawartych w pkt 82–84 i 100–114 powyżej.

122    Ponadto na rozprawie Parlament wyjaśnił, że ze względu na niepewność prawa w odniesieniu do statusu skarżących po wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115) i postanowieniu z dnia 20 grudnia 2019 r. Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament [C‑646/19 P(R), niepublikowane, EU:C:2019:1149], postanowił on wydać zgodę na podjęcie przez skarżących obowiązków i udział w posiedzeniach Parlamentu na podstawie art. 3 ust. 2 regulaminu, nie przystępując jednak do weryfikacji ich mandatów, gdyż procedura ta wymagała uprzedniego oficjalnego powiadomienia o ich wyborze przez organy krajowe.

123    W związku z powyższym należy oddalić argumentację skarżących przypomnianą w pkt 116 powyżej.

124    Wreszcie w odniesieniu do odesłania skarżących do opinii rzecznika generalnego M. Szpunara w sprawie Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:958), należy przypomnieć, że w tamtej sprawie powstała zasadniczo kwestia, czy osobę, której wybór do Parlamentu Europejskiego został oficjalnie ogłoszony, należy uważać za osobę korzystającą z immunitetu na podstawie art. 9 akapit drugi protokołu nr 7 w celu umożliwienia jej dopełnienia formalności wymaganych do objęcia przez nią funkcji.

125    W pkt 50 opinii rzecznika generalnego M. Szpunara w sprawie Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:958) rzecznik generalny przyznał, że wymóg przewidziany w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej może być warunkiem rzeczywistego objęcia funkcji przez nowo wybranych posłów do Parlamentu Europejskiego. Zdaniem rzecznika generalnego M. Szpunara wspomniany wymóg nie może natomiast stanowić warunku uzyskania statusu członka Parlamentu oraz wynikających z tego statusu prerogatyw, między innymi immunitetu, ponieważ uniemożliwiłoby to osobie prawidłowo wybranej na posła do Parlamentu Europejskiego dopełnienia formalności i wymogów koniecznych do objęcia przez nią mandatu.

126    W tym właśnie kontekście należy interpretować pkt 51 opinii rzecznika generalnego M. Szpunara w sprawie Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:958), zgodnie z którym – chociaż logicznym jest, że Parlament zostanie poinformowany o wynikach wyborów w drodze oficjalnego komunikatu państw członkowskich, o którym mowa w art. 3 ust. 1 regulaminu – komunikat ten zasadniczo nie ma charakteru konstytutywnego dla uzyskania statusu posła do Parlamentu Europejskiego.

127    Tym samym zdanie rzecznika generalnego M. Szpunara wyrażone w pkt 51 jego opinii wydanej w sprawie Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:958) nie może służyć poparciu argumentacji skarżących, że do celów weryfikacji mandatów Parlament miał obowiązek odnotowania wyników wyborów z dnia 26 maja 2019 r. zawartych w ogłoszeniu wyników z dnia 13 czerwca 2019 r., zamiast wyników przekazanych oficjalnie przez organy hiszpańskie w dniu 17 czerwca 2019 r.

128    Po drugie, skarżący podnoszą, że władze hiszpańskie nie były uprawnione do określenia wymogu, o którym mowa w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej. Wymóg złożenia ślubowania wierności konstytucji hiszpańskiej nie wchodzi bowiem w zakres „procedury wyborczej” w państwach członkowskich w rozumieniu art. 8 aktu wyborczego i w związku z tym nie jest objęty odesłaniem do przepisów krajowych zawartym w tym artykule. Skarżący dodają, że zgodnie z art. 223 ust. 2 TFUE do Parlamentu należy określenie statusu i ogólnych warunków pełnienia funkcji przez jego członków, ponieważ kompetencja ta nie została powierzona państwom członkowskim. Tym samym w przypadku gdy poseł do Parlamentu Europejskiego nabywa ten status po ogłoszeniu wyników wyborów europejskich, wszelkie późniejsze formalności wchodzą w zakres kompetencji przewidzianej we wspomnianym wyżej artykule.

129    Z pkt 97–109 powyżej wynika, że Parlament nie jest właściwy do rozstrzygania sporów, jakie mogą wyniknąć na tle przepisów prawa krajowego, do których akt wyborczy nie zawiera żadnego odesłania, takich jak wymóg przewidziany w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej.

130    Z powyższego wynika, że nawet przy założeniu, iż Królestwo Hiszpanii nie miałoby kompetencji do ustanowienia w prawie krajowym wyżej wspomnianego wymogu, były przewodniczący Parlamentu nie dysponował żadnymi uprawnieniami, aby podnieść ten brak kompetencji, a tym bardziej, aby zakwestionować zgodność z prawem listy wybranych kandydatów przekazanej oficjalnie przez w władze hiszpańskie w dniu 17 czerwca 2019 r.

131    Ponadto należy przypomnieć, że Sąd również nie ma kompetencji do dokonania oceny, po pierwsze, czy w świetle art. 223 ust. 2 TFUE i art. 8 aktu wyborczego Królestwo Hiszpanii było upoważnione do ustanowienia wymogu przewidzianego w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej, a po drugie, czy wymóg ten jest zgodny z prawem Unii, ponieważ kwestie te należą do kompetencji sądów krajowych oraz, w stosownym przypadku, Trybunału w przypadku wniesienia skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie art. 258 TFUE lub przedłożenia pytania prejudycjalnego dotyczącego wykładni na podstawie art. 267 TFUE [zob. podobnie wyrok z dnia 30 kwietnia 2009 r., Republika Włoska i Donnici/Parlament, C‑393/07 i C‑9/08, EU:C:2009:275, pkt 65; postanowienie z dnia 8 października 2020 r., Junqueras i Vies/Parlament, C‑201/20 P(R), niepublikowane, EU:C:2020:818, pkt 60].

132    Dodatkowo, zgodnie z art. 223 ust. 2 TFUE Parlament Europejski, stanowiąc w drodze rozporządzeń z własnej inicjatywy zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, po zasięgnięciu opinii Komisji i za zgodą Rady, określa status i ogólne warunki pełnienia funkcji przez jego członków.

133    „Ogólne warunki pełnienia funkcji przez członków Parlamentu” są przedmiotem tytułu I decyzji Parlamentu Europejskiego 2005/684/WE, EURATOM z dnia 28 września 2005 r. w sprawie przyjęcia Statutu posła do Parlamentu Europejskiego (Dz.U. 2005, L 262, s. 1), zatytułowanego „Przepisy i warunki ogólne wykonywania obowiązków posła do Parlamentu Europejskiego”, i dotyczą zasadniczo sposobu wykonywania funkcji posła do Parlamentu Europejskiego, a nie formalności poprzedzających objęcie mandatu.

134    Tym samym art. 223 ust. 2 TFUE przyznaje Parlamentowi wyłączną kompetencję do określenia statusu posłów do Parlamentu Europejskiego, a w tych ramach – warunków „ogólnych” wykonywania mandatu posła do Parlamentu Europejskiego. Natomiast z tego artykułu nie wynika wyraźnie, że Parlament dysponuje również taką wyłączną kompetencją do ustanowienia warunków lub wymogów poprzedzających objęcie mandatu przez posłów do Parlamentu Europejskiego.

135    W związku z powyższym należy oddalić jako bezskuteczny argument skarżących oparty na braku uprawnień Republiki Hiszpanii do ustanowienia wymogu przewidzianego w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej, który warunkuje wykonywanie mandatu posła do Parlamentu Europejskiego.

136    Po trzecie, w świetle powyższych rozważań należy również oddalić jako bezskuteczne twierdzenie skarżących, że w pkt 74 postanowienia z dnia 20 grudnia 2019 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament [C‑646/19 P(R), niepublikowane, EU:C:2019:1149] wiceprezes Trybunału stwierdziła, iż dopełnienie wszelkich późniejszych formalności po wyniku liczenia głosów oddanych przez wyborców nie stanowi części procedury wyborczej.

137    W tym względzie należy przypomnieć, że w pkt 74 postanowienia z dnia 20 grudnia 2019 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament [C‑646/19 P(R), niepublikowane, EU:C:2019:1149] wiceprezes Trybunału uznała, że z uwagi na fakt, iż zgodnie z art. 14 ust. 3 TUE, art. 223 ust. 1 TFUE, art. 39 karty praw podstawowych oraz art. 1 aktu wyborczego wybór członków Parlamentu odbywa się w powszechnych wyborach bezpośrednich, w głosowaniu wolnym i tajnym, nie można prima facie wykluczyć, że aktem kończącym procedurę wyborczą członków Parlamentu jest akt zawierający wyniki liczenia głosów oddanych przez wyborców, wobec czego dopełnienie wszelkich późniejszych formalności wymaganych na podstawie prawa krajowego nie jest częścią tej procedury wyborczej.

138    Tymczasem, po pierwsze, należy stwierdzić, że wyżej wspomniana ocena została przeprowadzona przed orzeczeniem w ramach odwołania od postanowienia z dnia 1 lipca 2019 r., Puigdemont i Casamajó i Comín i Oliveres/Parlament (T‑388/19 R, niepublikowane, EU:T:2019:467). Tym samym nie można uznać, że jest to ostateczne stanowisko w tej kwestii przyjęte przez wiceprezes Trybunału.

139    Po drugie, nawet przy założeniu, że Królestwo Hiszpanii nie miało kompetencji do ustanowienia takiej formalności, stwierdzenie w tym względzie dokonane przez wiceprezes Trybunału nie może w każdym razie uzasadniać kompetencji Parlamentu do odmowy odnotowania listy wybranych kandydatów przekazanej oficjalnie przez organy hiszpańskie ze względów przedstawionych w pkt 97–114 i 117–119 powyżej.

140    W związku z tym należy oddalić twierdzenie skarżących.

141    Po czwarte, skarżący twierdzą, że z wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115) wynika, że „niezbędne formalności” umożliwiające udział w posiedzeniach Parlamentu w charakterze posła do Parlamentu muszą zostać dokonane wyłącznie przed tą instytucją.

142    Jednakże wyżej wspomniane twierdzenie nie znajduje potwierdzenia w wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115).

143    Należy przypomnieć, że w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115), Trybunał rozpatrywał wyłącznie kwestię, czy art. 9 protokołu nr 7 należy interpretować w ten sposób, że osobę, której wybór do Parlamentu Europejskiego został oficjalnie ogłoszony w czasie, gdy była tymczasowo aresztowana w sprawie o poważne przestępstwa, ale której nie zezwolono na zastosowanie się do określonych wymogów przewidzianych w prawie krajowym w następstwie takiego ogłoszenia, jak również na udanie się do Parlamentu Europejskiego w celu wzięcia udziału w jego pierwszej sesji, należy uważać za osobę korzystającą z immunitetu na podstawie tego artykułu. Na wypadek odpowiedzi twierdzącej sąd odsyłający zmierzał ponadto do ustalenia, czy immunitet ten oznacza konieczność uchylenia zastosowanego wobec danej osoby środka w postaci tymczasowego aresztowania w celu umożliwienia jej udania się do Parlamentu Europejskiego i dopełnienia tam wymaganych formalności.

144    W pkt 88 i w tiret drugim sentencji wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies (C‑502/19, EU:C:2019:1115), Trybunał udzielił odpowiedzi na drugie pytanie wskazując, że immunitet, o którym mowa w art. 9 akapit drugi protokołu nr 7 powinien, z zastrzeżeniem wniosku o uchylenie tego immunitetu, umożliwić danej osobie udanie się do Parlamentu Europejskiego i dopełnienie tam „wymaganych formalności”. W tych okolicznościach samego odniesienia się do formalności, których należy dopełnić przed Parlamentem, nie można interpretować w ten sposób, że oznacza ono, iż Trybunał wykluczył, by prawo krajowe mogło uzależnić objęcie funkcji posła do Parlamentu Europejskiego od istnienia określonych formalności.

145    W związku z powyższym należy oddalić argument skarżących.

146    W świetle wszystkich powyższych uwag należy stwierdzić, że niemożność podjęcia przez skarżących obowiązków poselskich, wykonywania mandatu i udziału w posiedzeniach Parlamentu nie wynika z zawartej w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. odmowy uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła do Parlamentu Europejskiego, lecz z zastosowania prawa hiszpańskiego wskazanego w komunikatach z dni 17 i 20 czerwca 2019 r., w odniesieniu do których były przewodniczący Parlamentu, a ogólniej Parlament, nie dysponował jakimkolwiek zakresem uznania.

147    W związku z tym skarżący nie mają podstaw, by twierdzić, że skutkiem prawnym odmowy uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła do Parlamentu Europejskiego jest pozbawienie ich możliwości podjęcia obowiązków poselskich, wykonywania mandatu i udziału w posiedzeniach Parlamentu.

iii) W przedmiocie domniemanego oświadczenia, zgodnie z którym mandaty skarżących są wakujące

148    Skarżący twierdzą zasadniczo, że odmowa uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła do Parlamentu Europejskiego, której podstawą były komunikaty z dnia 17 i 20 czerwca 2019 r., doprowadziła do oświadczenia przez tego przewodniczącego, że ich mandaty są wakujące, chociaż powód uzasadniający ten wakat nie znajduje się wśród powodów wymienionych w art. 13 ust. 1 aktu wyborczego.

149    W tym względzie należy stwierdzić, podobnie jak Parlament, że ani były przewodniczący Parlamentu, ani Parlament nie ogłosili wakatu mandatu skarżących.

150    W związku z tym podnoszony przez skarżących skutek prawny, dotyczący oświadczenia przez Parlament, że ich mandaty są wakujące faktycznie nie istnieje.

151    Ponadto, zgodnie z art. 13 ust. 1 aktu wyborczego wakat powstaje, gdy mandat członka Parlamentu wygasa w wyniku rezygnacji, śmierci lub utraty mandatu. Zgodnie z art. 13 ust. 3 aktu wyborczego władze krajowe informują Parlament o wygaśnięciu mandatu posła do Parlamentu Europejskiego z powodu jego utraty, przewidzianej wyraźnie w prawie krajowym.

152    W niniejszej sprawie Królestwo Hiszpanii wyjaśniło na rozprawie, że niezależnie od terminologii zastosowanej w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej, brak złożenia ślubowania w prawie hiszpańskim nie skutkuje tym, że mandaty wybranych kandydatów są dotknięte „wakatem” w rozumieniu art. 13 aktu wyborczego, lecz jedynie tymczasowym zawieszeniem możliwości objęcia funkcji posła. Królestwo Hiszpanii potwierdziło zatem, że te mandaty pozostały „zarezerwowane” dla wybranych kandydatów, w stosownym przypadku przez cały czas trwania kadencji Parlamentu, do czasu złożenia ślubowania wierności konstytucji hiszpańskiej, o którym mowa w art. 224 ust. 2 hiszpańskiej ustawy wyborczej.

153    W związku z tym tymczasowa niemożność objęcia przez skarżących ich mandatów w Parlamencie nie wynika w każdym razie z zawartej w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. odmowy uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła Parlamentu Europejskiego, lecz z zastosowania prawa hiszpańskiego.

iv)    W przedmiocie braku zainicjowania w trybie pilnym działań zmierzających do potwierdzenia przywilejów i immunitetów skarżących

154    Skarżący twierdzą w istocie, że zawarta w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r. odmowa uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła Parlamentu Europejskiego spowodowała oddalenie przez tego przewodniczącego wniosku skarżących o zainicjowanie działań w celu potwierdzenia ich przywilejów i immunitetów na podstawie art. 8 regulaminu (zob. pkt 64 i 79 powyżej).

155    Z orzecznictwa Sądu wynika, że przewodniczący Parlamentu nie jest w żaden sposób zobowiązany do zainicjowania działań zmierzających do potwierdzenia immunitetu posła do Parlamentu, lecz dysponuje on w tym względzie uprawnieniami dyskrecjonalnymi, nawet jeśli poseł ów został zatrzymany lub pozbawiony swobody przemieszczania się z podejrzeniem naruszenia jego przywilejów i immunitetów (postanowienie z dnia 20 stycznia 2021 r., Junqueras i Vies/Parlament, T‑734/19, niepublikowane, EU:T:2021:15, pkt 44).

156    A zatem przy założeniu, że były przewodniczący Parlament uznałby posiadanie przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego, mógłby on w każdym razie odmówić zainicjowania w trybie pilnym działań na podstawie art. 8 regulaminu.

157    W związku z powyższym niepodjęcia takiej inicjatywy nie sposób uznać za obligatoryjny skutek prawny wynikający z odmowy uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego, lecz jest konsekwencją uprawnień dyskrecjonalnych przyznanych mu tym względzie przez art. 8 regulaminu.

158    Ponadto, nawet przy założeniu, że oddalenie wniosku skarżących opartego na art. 8 regulaminu, mającego ma celu zainicjowanie działań przez byłego przewodniczącego Parlamentu w celu potwierdzenia ich przywilejów i immunitetów, jest konsekwencją odmowy uznania przez niego ich statusu posła do Parlamentu Europejskiego, z orzecznictwa Sądu wynika, że taka odmowa będzie w każdym razie pozbawiona wiążących skutków wobec władz hiszpańskich (zob. podobnie postanowienie z dnia 20 stycznia 2021 r., Junqueras i Vies/Parlament, T‑734/19, niepublikowane, EU:T:2021:15, pkt 62 i 65).

v)      W przedmiocie braku ogłoszenia na posiedzeniu plenarnym o podnoszonym wniosku skarżących o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetów i przekazania go do właściwej komisji Parlamentu

159    Skarżący twierdzą, że okoliczność, iż były przewodniczący Parlamentu – z naruszeniem art. 9 ust. 1 regulaminu – nie ogłosił na posiedzeniu plenarnym ich wniosku o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetów i nie przekazał go do właściwej komisji, stanowi skutek prawny wynikający z jego odmowy uznania ich statusu posła do Parlamentu Europejskiego (zob. pkt 68 powyżej).

160    W tym względzie należy przypomnieć, że w replice skarżący podnieśli, iż w piśmie z dnia 20 czerwca 2019 r. zwrócili się do byłego przewodniczącego Parlamentu, po pierwsze, o zainicjowanie w trybie pilnym działań w celu potwierdzenia ich przywilejów i immunitetów na podstawie art. 8 regulaminu, a po drugie, o utrzymanie przywilejów i immunitetów na podstawie art. 9 tego regulaminu. Ponadto, w tym piśmie położyli nacisk na art. 8 regulaminu zasadniczo jedynie w celu podkreślenia pilnego charakteru sytuacji, z jaką mieli do czynienia. Ponadto skarżący podnoszą, że art. 8 i 9 regulaminu nie ustanawiają odrębnych procedur i że w związku z tym nie należy rozróżniać wniosku mającego na celu pilne potwierdzenie przywilejów i immunitetów w rozumieniu art. 8 tego regulaminu i wniosku o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetów w rozumieniu art. 9 tego samego regulaminu.

161    Zgodnie z art. 9 ust. 1 regulaminu każdy wniosek o wyrażenie zgody na skorzystanie z immunitetu i przywilejów skierowany przez posła lub byłego posła do przewodniczącego Parlamentu jest ogłaszany na posiedzeniu plenarnym oraz przekazywany właściwej komisji.

162    Z brzmienia tego przepisu wynika zatem, że jego zastosowanie jest uzależnione od istnienia wniosku o wyrażenie zgody na skorzystanie z immunitetu i przywilejów skierowanego przez posła lub byłego posła do przewodniczącego Parlamentu.

163    W niniejszej sprawie, po pierwsze, w piśmie z dnia 20 czerwca 2019 r. skarżący zwrócili się do byłego „przewodniczącego Parlamentu o podjęcie w trybie pilnym, zgodnie z art. 8 ust. 1 [regulaminu i] po konsultacji z przewodniczącym komisji do spraw prawnych, wszelkich niezbędnych działań zmierzających do potwierdzenia [ich] przywilejów i immunitetów”. Wniosek ten został uwypuklony pogrubioną czcionką i nie dotyczył art. 7 i 9 regulaminu. Po drugie, skarżący wymienili kolejno te działania, których podjęcia żądali „w szczególności”, do których należało wyrażenie zgody na skorzystanie z ich przywilejów i immunitetu (zob. pkt 25 powyżej).

164    Należy zatem stwierdzić, że wspomniany wyżej wniosek o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetu nie został sformułowany odrębnie, lecz wpisywał się w ramy wniosku mającego na celu podjęcie w trybie pilnym środków zmierzających do potwierdzenia przywilejów i immunitetów skarżących na podstawie art. 8 regulaminu, będącego jedynym wyraźnie wskazanym artykułem w piśmie z dnia 20 czerwca 2019 r.

165    Z drugiej strony, wbrew twierdzeniom skarżących, z orzecznictwa wynika, że należy odróżnić wniosek oparty na art. 8 regulaminu od wniosku o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetu opartego na art. 7 i 9 tego regulaminu (postanowienie z dnia 20 stycznia 2021 r., Junqueras i Vies/Parlament, T‑734/19, niepublikowane, EU:T:2021:15, pkt 42–46 i 57–61).

166    Tym samym, zważywszy na faktyczny brak wniosku o wyrażenie zgody na skorzystanie z przywilejów i immunitetu, prawidłowo złożonego przez skarżących na podstawie art. 7 i 9 regulaminu, odmowa uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez nich statusu posła do Parlamentu Europejskiego nie może skutkować brakiem ogłoszenia na posiedzeniu plenarnym i brakiem przekazania rzeczonego wniosku właściwej komisji.

167    W świetle całości powyższych rozważań należy uznać, że odmowa uznania przez byłego przewodniczącego Parlamentu posiadania przez skarżących statusu posła do Parlamentu Europejskiego nie jest aktem wywołującym wiążące skutki prawne mogące naruszać interesy skarżących w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w pkt 74 powyżej.

168    W związku z tym skarga o stwierdzenie nieważności tej odmowy jest niedopuszczalna.

 W przedmiocie instrukcji z dnia 29 maja 2019 r.

169    Parlament podnosi, że instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. dotyczy wyłącznie czasowego zawieszenia nieformalnej praktyki, która do tej pory nie była uznawana za prawnie wiążący obowiązek ciążący na Parlamencie. Tym samym instrukcja ta, zdaniem Parlamentu, nie wywołuje skutków prawnych wobec osób trzecich w rozumieniu art. 263 akapit pierwszy TFUE.

170    Skarżący kwestionują ten zarzut niedopuszczalności, ponieważ – wbrew twierdzeniom Parlamentu – omawiana praktyka stanowiła ich zdaniem „niezbędny etap” w celu umożliwienia w istocie wybranym kandydatom objęcia funkcji i wykonywania ich mandatu zgodnie z art. 3 ust. 2 regulaminu.

171    Praktyką tej instytucji jest zapewnienie dostępu do specjalnej służby recepcyjnej utworzonej w Parlamencie dla nowo wybranych posłów począwszy od dnia wyborów do końca tygodnia pierwszej sesji po wyborach do Parlamentu.

172    Celem tej służby jest wspieranie wybranych kandydatów przed objęciem mandatu w nawiązaniu ich pierwszego kontaktu z Parlamentem oraz ułatwienie w jak największym stopniu rozpoczęcia wykonywania przez nich funkcji parlamentarnych.

173    Parlament wyjaśnił na rozprawie, że przede wszystkim w ramach specjalnej służby recepcyjnej wybrani kandydaci otrzymują akredytację tymczasową z tymczasowym identyfikatorem umożliwiającym im dostęp do pomieszczeń Parlamentu, bądź akredytację stałą ze stałym identyfikatorem, gdy państwo członkowskie, którego są obywatelami, przekazało Parlamentowi oficjalny komunikat o wynikach wyborów europejskich, o którym mowa w art. 3 regulaminu. Następnie wybrani kandydaci mają dostęp do stoisk tematycznych, które dostarczają im informacji w szczególności o formalnościach administracyjnych, których należy dopełnić, oraz o kwestiach finansowych. Wreszcie Parlament wskazał, że w celu dopełnienia procedur administracyjnych niezbędnych do objęcia przez nich funkcji posła, wybrani kandydaci powinni nawiązać kontakt bezpośrednio ze służbami administracyjnymi instytucji.

174    Poza tym stały identyfikator przyznany tym kandydatom, których wybór został oficjalnie zakomunikowany Parlamentowi, zaczyna obowiązywać dopiero od dnia otwarcia pierwszej sesji po wyborach, która wyznacza początek nowej kadencji.

175    Na koniec Parlament wskazał, że w praktyce procedura weryfikacji mandatów, prowadzona przez komisję prawną Parlamentu na podstawie art. 3 ust. 3 regulaminu, również rozpoczyna się po otwarciu pierwszej sesji po wyborach. W tym okresie weryfikacji mandatów, który może trwać kilka miesięcy, wybrani kandydaci mogą przesyłać do tej komisji wszelkie przydatne informacje lub dokumenty, w tym oświadczenie o niepołączalności zajmowanego stanowiska z mandatem posła.

176    W tym względzie w odpowiedzi na pytanie Sądu Parlament potwierdził bowiem, że chociaż art. 3 ust. 2 regulaminu przewiduje, iż oświadczenie o niepołączalności zajmowanego stanowiska z mandatem posła należy złożyć „w miarę możliwości” nie później niż sześć dni przed otwarciem pierwszego posiedzenia po wyborach, w żadnym razie nie chodzi o obowiązek.

177    W niniejszej sprawie po wyborach w dniu 26 maja 2019 r. Parlament ustanowił specjalną służbę recepcyjną w ramach „welcome village” w swoich biurach w Brukseli (Belgia) i w Strasburgu (Francja), która to została zamknięta w dniu 4 lipca 2019 r.

178    W instrukcji z dnia 29 maja 2019 r., która została wydana ustnie przez byłego przewodniczącego Parlamentu, postanowił on, po pierwsze, zamrozić przyznanie akredytacji tymczasowych dla kandydatów wybranych w Hiszpanii oraz zawiesić akredytacje już przyznane niektórym z tych kandydatów, a po drugie, odmówić skarżącym dostępu do „welcome village” do czasu oficjalnego przekazania przez władze hiszpańskie wyniku wyborów z dnia 26 maja 2019 r. Jak wynika z wiadomości elektronicznej byłego przewodniczącego Parlamentu z dnia 30 maja 2019 r., przedstawionej przez Parlament w załączeniu do zarzutu niedopuszczalności z dnia 19 września 2019 r., celem tej instrukcji było nieingerowanie w krajową procedurę wyborczą, zważywszy na fakt, że wyniki wyborów nie były jeszcze ostateczne i ciągle trwało liczenie głosów.

179    Po pierwsze, zważywszy na treść instrukcji z dnia 29 maja 2019 r., przedstawioną w wyżej wspomnianej wiadomości elektronicznej, należy stwierdzić, że były przewodniczący Parlamentu przyjął środek służący organizacji wewnętrznej instytucji, który miał wywoływać jedynie skutek tymczasowy w oczekiwaniu na ostateczny wynik wyborów odbywających się w Hiszpanii oraz na oficjalne powiadomienie Parlamentu o tym wyniku przez władze hiszpańskie.

180    Po drugie, wbrew twierdzeniom skarżących, instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. w żaden sposób nie przesądziła o możliwości uzyskania przez kandydatów wybranych w Hiszpanii stałej akredytacji i identyfikatorów, aby mogli wziąć udział w posiedzeniach Parlamentu od otwarcia pierwszej sesji po wyborach europejskich. Jak bowiem wynika z rozważań przedstawionych w pkt 117, 118, 129 i 130 powyżej oraz z przypomnianych w pkt 173–175 powyżej wyjaśnień udzielonych przez Parlament na rozprawie, stała akredytacja i identyfikator mogą zostać przyznane przez Parlament dopiero po otrzymaniu oficjalnego komunikatu o wynikach wyborów, o którym mowa w art. 3 regulaminu.

181    Po trzecie, nawet przy założeniu, że – jak twierdzą skarżący – nie mogli oni złożyć oświadczeń o niepołączalności zajmowanego stanowiska z mandatem posła i oświadczenia majątkowego, o których mowa, odpowiednio, w art. 3 regulaminu i w art. 4 załącznika I do tego regulaminu, gdyż nie mieli dostępu do „welcome village”, w którym były rozprowadzane formularze niezbędne do tego celu, okoliczność ta nie mogła w każdym razie wpłynąć na ich możliwość wzięcia udziału w posiedzeniach Parlamentu od dnia otwarcia pierwszej sesji po wyborach europejskich.

182    Z jednej strony, z art. 3 ust. 1, 2 i 3 regulaminu wynika, że w trakcie procedury weryfikacji mandatów w posiedzeniach Parlamentu mogą brać udział wyłącznie kandydaci wybrani, których nazwiska znajdują się na liście dotyczącej wyników wyborów, przekazanej przez władze krajowe (zob. pkt 109–114 powyżej). Z drugiej strony, w każdym razie zgodnie z art. 3 ust. 2 regulaminu oświadczenie o niepołączalności zajmowanego stanowiska z mandatem posła może zostać złożone po otwarciu pierwszej sesji po wyborach europejskich, co Parlament potwierdził na rozprawie (zob. pkt 175 i 176 powyżej).

183    Ponadto należy stwierdzić, że skarżący nie twierdzili, iż instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. zakazała kandydatom wybranym w Hiszpanii przesłania Parlamentowi oświadczenia o niepołączalności zajmowanego stanowiska z mandatem posła i oświadczenia majątkowego. Co więcej, adresatem wspomnianej instrukcji nie byli kandydaci wybrani w Hiszpanii, lecz sekretarz generalny Parlamentu (zob. pkt 18 powyżej).

184    W związku z powyższym, wbrew twierdzeniu skarżących, instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. nie skutkowała uniemożliwieniem im podjęcia kroków administracyjnych niezbędnych do objęcia przez nich funkcji posła i wykonywania mandatu, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 regulaminu, to znaczy złożenia oświadczenia o niepołączalności zajmowanego stanowiska z mandatem posła i oświadczenia majątkowego.

185    W świetle powyższego instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. nie była przyczyną niemożności objęcia przez skarżących funkcji posła, wzięcia udziału w posiedzeniach Parlamentu i wykonywania ich mandatu od dnia otwarcia pierwszej sesji po wyborach, czyli od dnia 2 lipca 2019 r. Co najwyżej instrukcja ta pozbawiła skarżących wsparcia Parlamentu w celu objęcia przez nich funkcji posła od dnia jej przyjęcia do dnia 17 czerwca 2019 r., czyli dnia, w którym władze hiszpańskie przesłały Parlamentowi oficjalny komunikat o wynikach wyborów.

186    Wynika stąd, że ze względu na swoją treść, tymczasowy charakter oraz kontekst jej przyjęcia, instrukcja z dnia 29 maja 2019 r. nie wywołała wiążących skutków prawnych mogących naruszać interesy skarżących w rozumieniu orzecznictwa, o którym mowa w pkt 74 powyżej.

187    W związku z tym skarga o stwierdzenie nieważności instrukcji z dnia 29 maja 2019 r. jest niedopuszczalna.

188    W świetle całości powyższych rozważań należy stwierdzić, że rozpatrywana obecnie skarga nie jest skierowana przeciwko aktom zaskarżalnym na podstawie art. 263 TFUE, a zatem należy ją odrzucić jako niedopuszczalną bez potrzeby orzekania w przedmiocie innych zarzutów niedopuszczalności podniesionych przez Parlament.

 W przedmiocie kosztów

189    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

190    Ponieważ skarżący przegrali sprawę, zgodnie z żądaniem Parlamentu należy obciążyć ich ich własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez Parlament w postępowaniu przed Sądem w niniejszej sprawie oraz w sprawach T‑388/19 R i T‑388/19 R-RENV oraz przed Trybunałem w sprawie C‑646/19 P(R).

191    Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania Królestwo Hiszpanii pokrywa własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (szósta izba w składzie powiększonym)

postanawia, co następuje:

1)      Skarga zostaje odrzucona jako niedopuszczalna.

2)      Carles Puigdemont i Casamajó i Antoni Comín i Oliveres pokrywają własne koszty oraz koszty poniesione przez Parlament Europejski, w tym w sprawach T‑388/19 R, C‑646/19 P(R) i T‑388/19 R-RENV.

3)      Królestwo Hiszpanii pokrywa własne koszty.

Marcoulli Frimodt Nielsen Schwarcz

Iliopoulos       Norkus

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 6 lipca 2022 r.

Podpisy

Spis treści

*      Język postępowania: angielski.