Language of document : ECLI:EU:T:2021:119

WYROK SĄDU (pierwsza izba)

z dnia 10 marca 2021 r.(*)

Służba publiczna – Personel EBI – Wynagrodzenie – Dopuszczalność – Termin do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania pojednawczego – Akt niekorzystny – Dodatek z tytułu mobilności geograficznej – Przeniesienie do biura zewnętrznego – Odmowa przyznania dodatku – Skarga o stwierdzenie nieważności oraz o odszkodowanie i zadośćuczynienie

W sprawie T‑134/19

AM, którego reprezentowali adwokaci L. Levi i A. Champetier,

strona skarżąca,

przeciwko

Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI), który reprezentowali G. Faedo i M. Loizou, w charakterze pełnomocników, wspierani przez adwokata A. Dal Ferra,

strona pozwana,

mającej za przedmiot skargę na podstawie art. 270 TFUE i art. 50a statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, po pierwsze, o stwierdzenie nieważności decyzji EBI z dni 30 czerwca i 11 grudnia 2017 r. oraz, w razie potrzeby, decyzji Prezesa EBI z dnia 20 listopada 2018 r. potwierdzającej te decyzje, na mocy których skarżącemu odmówiono przyznania dodatku z tytułu mobilności geograficznej, a po drugie, o naprawienie szkody i zadośćuczynienie za krzywdę, jakie miały wyrządzić skarżącemu te decyzje,

SĄD (pierwsza izba),

w składzie: H. Kanninen, prezes, N. Półtorak i M. Stancu (sprawozdawczyni), sędziowie,

sekretarz: L. Ramette, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 14 października 2020 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporu

1        Skarżący, AM, został zatrudniony przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) w dniu 1 czerwca 2014 r. w ramach programu „Joint Assistance to Support Projects in European Regions” (Jaspers) na podstawie umowy na czas określony na okres jednego roku, która to umowa została następnie dwukrotnie przedłużona, odpowiednio, od dnia 1 czerwca 2015 r. do dnia 31 maja 2017 r. i od dnia 1 czerwca 2017 r. do dnia 31 maja 2020 r.

2        Od momentu pierwszej umowy z EBI do dnia 31 marca 2017 r. skarżący był zatrudniony w biurze zewnętrznym EBI w Wiedniu (Austria).

3        W wiadomości elektronicznej z dnia 23 marca 2017 r. (zwanej dalej „decyzją z dnia 23 marca 2017 r.”) EBI potwierdził przeniesienie skarżącego z biura zewnętrznego w Wiedniu do biura zewnętrznego w Brukseli (Belgia) począwszy od dnia 1 kwietnia 2017 r. do końca obowiązującej umowy, czyli do dnia 31 maja 2020 r.

4        Z akt sprawy przedłożonych Sądowi wynika, że istnieją dwie wersje tej decyzji.

5        Pierwsza wersja, przekazana skarżącemu w dniu 23 marca 2017 r., wskazuje, że zatrudnienie w biurach zewnętrznych uregulowane jest w załączniku VII do przepisów administracyjnych mających zastosowanie do personelu EBI (zwanych dalej „przepisami administracyjnymi”).

6        Druga wersja tej decyzji, którą skarżący otrzymał w dniu 24 marca 2017 r. i którą podpisał w dniu 28 marca 2017 r., wskazuje natomiast, że zatrudnienie to jest uregulowane w załączniku I do tych przepisów.

7        W dniu 5 lipca 2017 r. EBI przekazał skarżącemu nową decyzję, datowaną na dzień 30 czerwca 2017 r. (zwaną dalej „decyzją z dnia 30 czerwca 2017 r.”), zawierającą warunki umowne i administracyjne mające zastosowanie do jego przeniesienia do Brukseli, i wezwał go do jej podpisania. W decyzji tej uściślono w szczególności, że przeniesienie skarżącego nie wchodzi ani w zakres stosowania art. 1.4 przepisów administracyjnych, ani w zakres przepisów szczególnych mających zastosowanie w rozumieniu załącznika VII do tych przepisów oraz że w związku z tym nie jest on uprawniony do otrzymywania dodatku z tytułu mobilności geograficznej. Skarżący nigdy nie złożył swojego podpisu pod tą decyzją.

8        W dniu 5 października 2017 r. skarżący wniósł o wszczęcie postępowania pojednawczego w celu zakwestionowania odmowy przyznania mu tego dodatku, przewidzianego w art. 1.4 wspomnianych przepisów.

9        W wiadomości elektronicznej z dnia 11 grudnia 2017 r. (zwanej dalej „decyzją z dnia 11 grudnia 2017 r.”) EBI z jednej strony powtórzył swoją odmowę przyznania skarżącemu wspomnianego dodatku, a z drugiej strony zwrócił się do niego z pytaniem, czy mimo że jest prawdopodobne, iż postępowanie pojednawcze nie doprowadzi do satysfakcjonującego rezultatu, skarżący pragnie podtrzymać swój wniosek o wszczęcie tego postępowania.

10      Wiadomością elektroniczną z dnia 20 grudnia 2017 r. skarżący potwierdził ten wniosek, a w wiadomości elektronicznej z dnia 8 stycznia 2018 r. EBI uwzględnił go i wszczął postępowanie pojednawcze.

11      W sprawozdaniu z dnia 12 czerwca 2018 r. komisja pojednawcza EBI (zwana dalej „komisją pojednawczą”) stwierdziła, że sytuacja skarżącego wchodzi w zakres stosowania art. 1.4 przepisów administracyjnych oraz załącznika VII do tych przepisów i że w związku z tym powinien on otrzymywać dodatek z tytułu mobilności geograficznej począwszy od dnia 1 kwietnia 2017 r.

12      W dniu 6 listopada 2018 r. skarżący złożył do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich skargę na niewłaściwe administrowanie ze względu na to, że nie otrzymał jeszcze decyzji ze strony prezesa EBI w następstwie sprawozdania komisji pojednawczej.

13      W dniu 20 listopada 2018 r. prezes EBI przekazał skarżącemu swoją decyzję (zwaną dalej „decyzją z dnia 20 listopada 2018 r.”) o nieuwzględnieniu wniosków tej komisji i potwierdził tym samym odmowę przyznania mu przez EBI dodatku z tytułu mobilności geograficznej.

 Postępowanie i żądania stron

14      Skarżący wniósł niniejszą skargę pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 28 lutego 2019 r.

15      Odrębnym pismem z dnia 7 marca 2019 r. skarżący złożył wniosek o utajnienie tożsamości zgodnie z art. 66 regulaminu postępowania przed Sądem, który został uwzględniony w dniu 17 kwietnia 2019 r.

16      W dniu 17 maja 2019 r. EBI złożył odpowiedź na skargę.

17      W dniu 10 lipca 2019 r. skarżący złożył replikę.

18      Pisemny etap postępowania został zamknięty po złożeniu dupliki w dniu 22 sierpnia 2019 r.

19      W dniu 12 września 2019 r. skarżący wniósł o przeprowadzenie rozprawy na podstawie art. 106 regulaminu postępowania.

20      Ze względu na zmianę składu Sądu decyzją z dnia 16 października 2019 r. prezes Sądu, na podstawie art. 27 § 3 regulaminu postępowania, przydzielił sprawę nowej sędzi sprawozdawczymi, zasiadającej w pierwszej izbie.

21      Na wniosek sędzi sprawozdawczyni Sąd uwzględnił wniosek skarżącego i postanowił o otwarciu ustnego etapu postępowania.

22      W dniu 3 marca 2020 r. Sąd w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 § 3 regulaminu postępowania zwrócił się do EBI z pytaniami na piśmie, na które EBI odpowiedział w wyznaczonym terminie.

23      W dniu 14 kwietnia 2020 r., ze względu na utrzymujący się kryzys sanitarny związany z COVID-19, Sąd zwrócił się do stron z pytaniem, czy pomimo tego kryzysu chciałyby one przedstawić swoje uwagi podczas rozprawy. W dniu 20 kwietnia 2020 r. skarżący odpowiedział, że podtrzymuje swój wniosek o bycie wysłuchanym. W dniu 8 maja 2020 r. EBI odpowiedział, że nie wnosi o wysłuchanie.

24      Skarżący wnosi w istocie do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności decyzji z dni 30 czerwca i 11 grudnia 2017 r. (zwanych dalej łącznie „zaskarżonymi decyzjami”);

–        w razie potrzeby stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 20 listopada 2018 r. potwierdzającej te decyzje;

–        zasądzenie od EBI wypłaty dodatku z tytułu mobilności geograficznej począwszy od dnia 1 kwietnia 2017 r.;

–        zasądzenie od EBI zapłaty odsetek za zwłokę od tego dodatku według stopy procentowej Europejskiego Banku Centralnego (EBC), powiększonej o dwa punkty procentowe, od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia całkowitej zapłaty;

–        zasądzenie od EBI zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

–        obciążenie EBI kosztami postępowania.

25      EBI wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

 Co do prawa

 Co do przedmiotu skargi

26      Skarżący wnosi o stwierdzenie nieważności dwóch zaskarżonych decyzji oraz, w razie potrzeby, decyzji z dnia 20 listopada 2018 r. w zakresie, w jakim odrzuca ona wnioski komisji pojednawczej i potwierdza obie zaskarżone decyzje.

27      W pierwszej kolejności skarżący podnosi, że obie zaskarżone decyzje, wydane, odpowiednio, w dniach 30 czerwca i 11 grudnia 2017 r., są dla niego niekorzystne, ponieważ odmawiają przyznania mu dodatku z tytułu mobilności geograficznej. Wyjaśnia on, że decyzja z dnia 11 grudnia 2017 r. stanowi potwierdzenie odmowy wyrażonej przez EBI w decyzji z dnia 30 czerwca 2017 r.

28      W tym względzie, nawet przy założeniu, że decyzja z dnia 11 grudnia 2017 r. jest wyłącznie decyzją potwierdzającą decyzję z dnia 30 czerwca 2017 r., należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem skarżący, który wniósł skargę do sądu w wymaganym terminie, ma prawo zaskarżyć albo decyzję utrzymaną w mocy, albo decyzję potwierdzającą, albo obie te decyzje (zob. podobnie wyrok z dnia 18 grudnia 2007 r., Weißenfels/Parlament, C‑135/06 P, EU:C:2007:812, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).

29      W drugiej kolejności, co się tyczy decyzji z dnia 20 listopada 2018 r., należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dotyczącym w szczególności regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej i przepisów mających zastosowanie do personelu EBC, żądania stwierdzenia nieważności formalnie skierowane przeciwko decyzji oddalającej wniosek poprzedzający wniesienie skargi kwestionujący akt niekorzystny skutkują skierowaniem do Sądu tego aktu, jeżeli jako takie są one pozbawione niezależnej treści (zob. podobnie wyroki: z dnia 26 marca 2020 r., Teeäär/EBC, T‑547/18, EU:T:2020:119, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 16 stycznia 2018 r., SE/Rada, T‑231/17, niepublikowany, EU:T:2018:3, pkt 21).

30      Sąd stwierdza, że orzecznictwo to znajduje zastosowanie w drodze analogii do niniejszej sprawy.

31      W odniesieniu do postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, właściwego dla sporów między EBI a jego pracownikami, należy bowiem uznać, że art. 41 regulaminu pracowniczego EBI w wersji mającej zastosowanie do członków personelu takich jak skarżący, którzy rozpoczęli służbę w EBI po dniu 1 lipca 2013 r. (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym II”), przewiduje, iż wszczęcie postępowania pojednawczego przed wniesieniem skargi na podstawie tego przepisu ma charakter obligatoryjny (zob. podobnie wyrok z dnia 13 lipca 2018 r., SQ/EBI, T‑377/17, EU:T:2018:478, pkt 71).

32      Artykuł ten ma następujące brzmienie:

„Skargę przysługującą członkowi personelu na akt [EBI], który jest dla niego niekorzystny, wnosi się w terminie trzech miesięcy.

Przed podjęciem kroków na drodze sądowej spory […] są przedmiotem obligatoryjnej procedury polubownej przed komisją pojednawczą [EBI], i to niezależnie od wniesienia skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Wniosek o przeprowadzenie postępowania pojednawczego powinien zostać złożony w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia wystąpienia okoliczności faktycznych lub od doręczenia aktu stanowiącego przedmiot sporu”.

33      Postępowanie pojednawcze ma zatem na celu umożliwienie polubownego rozstrzygnięcia sporów powstałych między EBI a jego pracownikami, a decyzja prezesa EBI kończąca to postępowanie stanowi jedynie wstępną przesłankę wniesienia sprawy do sądu. W tych okolicznościach, podobnie jak w przypomnianym w pkt 29 powyżej orzecznictwie dotyczącym sporów objętych regulaminem pracowniczym urzędników Unii Europejskiej lub przepisów mających zastosowanie do personelu EBC, należy uznać, że żądanie stwierdzenia nieważności formalnie skierowane przeciwko decyzji prezesa EBI kończącej postępowanie pojednawcze skutkuje zaskarżeniem do sądu aktu niekorzystnego stanowiącego przedmiot tego postępowania, chyba że wspomniana decyzja ma inny zakres niż akt będący przedmiotem postępowania pojednawczego. W przypadku gdy decyzja ta zawiera ponowne rozpatrzenie sytuacji skarżącego w świetle nowych okoliczności prawnych lub faktycznych, lub gdy zmienia albo uzupełnia akt pierwotny, stanowi ona bowiem akt podlegający kontroli sądu, który bierze ją pod uwagę przy ocenie zgodności z prawem zaskarżonego aktu, a nawet ją samą uznaje za akt niekorzystny zastępujący akt pierwotny (zob. analogicznie wyrok z dnia 21 maja 2014 r., Mocová/Komisja, T‑347/12 P, EU:T:2014:268, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo).

34      W niniejszym wypadku, ponieważ żądanie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 20 listopada 2018 r. jest pozbawione niezależnej treści – zważywszy, że wspomniana decyzja ogranicza się do nieuwzględnienia wniosków zawartych w sprawozdaniu komisji pojednawczej z dnia 12 czerwca 2018 r. z uwagi zasadniczo na te same powody co te, które zostały przyjęte w zaskarżonych decyzjach – nie ma potrzeby rozstrzygania konkretnie w przedmiocie tego żądania. Przy badaniu zgodności z prawem zaskarżonych decyzji należy jednak wziąć pod uwagę uzasadnienie zawarte w decyzji z dnia 20 listopada 2018 r., ponieważ przyjmuje się, że uzasadnienie to pokrywa się z uzasadnieniem zaskarżonych decyzji (zob. analogicznie wyroki: z dnia 26 marca 2020 r., Teeäär/EBC, T‑547/18, EU:T:2020:119, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 16 stycznia 2018 r., SE/Rada, T‑231/17, niepublikowany, EU:T:2018:3, pkt 22).

 W przedmiocie dopuszczalności skargi

35      Nie podnosząc formalnie zarzutu niedopuszczalności na podstawie art. 130 regulaminu postępowania, EBI wskazuje, że niniejsza skarga jest niedopuszczalna ze względu na to, że wniosek o wszczęcie postępowania pojednawczego został złożony przez skarżącego po upływie terminu trzech miesięcy przewidzianego w art. 41 ust. 3 regulaminu pracowniczego II.

36      Tytułem głównym EBI utrzymuje w tym względzie, że dniem, w którym rozpoczął biec termin na zakwestionowanie niewypłacenia dodatku z tytułu mobilności geograficznej, był dzień 12 kwietnia 2017 r., kiedy to skarżący otrzymał pierwsze rozliczenie wynagrodzenia w następstwie przeniesienia go do biura zewnętrznego w Brukseli.

37      Skoro bowiem skarżący dowiedział się już w tym rozliczeniu o niewypłaceniu tego dodatku, decyzja z dnia 30 czerwca 2017 r. jest jedynie zwykłym potwierdzeniem stanowiska administracyjnego przyjętego wobec niego przez EBI, a zatem nie stanowi aktu niekorzystnego.

38      Tytułem ewentualnym EBI uważa, że nawet przy najbardziej korzystnym dla skarżącego założeniu, że dzień wydania tej decyzji zostanie uwzględniony jako dzień rozpoczęcia biegu terminu, w każdym wypadku trzymiesięczny termin przewidziany w art. 41 ust. 3 regulaminu pracowniczego II na zwrócenie się do komisji pojednawczej nie został przez skarżącego zachowany.

39      Ten ostatni kwestionuje zasadność bezwzględnej przeszkody procesowej podnoszonej przez EBI.

40      Należy na wstępie przypomnieć, że przekazanie comiesięcznego rozliczenia wynagrodzenia lub emerytury skutkuje rozpoczęciem biegu terminów do złożenia zażalenia i wniesienia skargi na decyzję administracyjną, jeśli wspomniane rozliczenie wskazuje w sposób wyraźny i po raz pierwszy na istnienie i zakres tej decyzji (zob. wyrok z dnia 12 lutego 2020 r., ZF/Komisja, T‑605/18, EU:T:2020:51, pkt 61 i przytoczone tam orzecznictwo).

41      Należy zauważyć w tym względzie, że orzecznictwo to zostało zastosowane w sytuacjach, w których rozliczenia wynagrodzenia, przeciwko którym skierowana była skarga, wskazywały na istnienie i zakres decyzji mających wyłącznie finansowy przedmiot, które ze względu na swój charakter mogą znaleźć odzwierciedlenie w takich rozliczeniach wynagrodzenia. Rozliczenia wynagrodzenia zostały bowiem uznane za akty niekorzystne, gdy odzwierciedlały decyzje dotyczące między innymi wypłaty wynagrodzenia urzędnikowi, odsetek wyrównawczych, zastosowania współczynnika korygującego do wynagrodzenia urzędnika, zwrotu kosztów podróży, dodatku zagranicznego, wysokości dodatków rodzinnych czy też ustalenia siatki opłat wnoszonych przez rodziców za usługi świetlicy dla dzieci (zob. wyrok z dnia 9 stycznia 2007 r., Van Neyghem/Komitet Regionów, T‑288/04, EU:T:2007:1, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo).

42      Tymczasem w niniejszej sprawie, nawet jeśli prawdą jest, że rozliczenie wynagrodzenia skarżącego za kwiecień 2017 r. wskazywało w kategoriach finansowych skutki decyzji o przeniesieniu go do biura zewnętrznego w Brukseli, nie zmienia to faktu, że ani ta decyzja, ani tym bardziej wspomniane rozliczenie wynagrodzenia nie określały wyraźnie stanowiska EBI w przedmiocie przyznania dodatku z tytułu mobilności geograficznej.

43      Należy bowiem stwierdzić w tym względzie, że po pierwsze, niezawarcie dodatku w rozliczeniu wynagrodzenia zainteresowanej osoby niekoniecznie oznacza, iż administracja odmawia jej prawa do pobierania takiego dodatku (zob. podobnie wyrok z dnia 22 września 1988 r., Canters/Komisja, 159/86, EU:C:1988:432, pkt 7). Po drugie, jak przypomniano w pkt 5 i 6 powyżej, skarżący otrzymał dwie różne wersje decyzji z dnia 23 marca 2017 r., których porównanie wskazuje, jak słusznie podnosi, na sprzeczność w zakresie przepisów mających zastosowanie do jego przeniesienia.

44      W tych okolicznościach i ze względu na to, że decyzja z dnia 30 czerwca 2017 r. jest pierwszą decyzją, która w sposób wyraźny stwierdza odmowę przyznania skarżącemu przez EBI dodatku z tytułu mobilności geograficznej, należy uznać, że decyzja ta stanowi pierwszy akt niekorzystny dla skarżącego skutkujący rozpoczęciem biegu terminów do złożenia zażalenia i wniesienia skargi.

45      W tym ostatnim względzie należy uściślić, że na stronie, która powołuje się na wniesienie skargi po terminie określonym we właściwych przepisach, spoczywa ciężar udowodnienia daty, w której zaskarżona decyzja została doręczona, a w każdym razie daty, w której zainteresowany dowiedział się o niej, jeżeli jest to akt o charakterze indywidualnym (zob. podobnie wyrok z dnia 29 listopada 2018 r., WL/ERCEA, T‑493/17, niepublikowany, EU:T:2018:852, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo).

46      Tymczasem w niniejszej sprawie EBI, na którym spoczywa ciężar dowodu, nie kwestionuje ani twierdzenia skarżącego, ani przedstawionego przez niego dowodu, zgodnie z którym decyzja z dnia 30 czerwca 2017 r. została mu przekazana w wiadomości elektronicznej z dnia 5 lipca 2017 r.

47      Wynika z tego, że dniem, od którego należy w niniejszej sprawie liczyć termin do złożenia wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego, jest dzień 5 lipca 2017 r., czyli dzień, w którym decyzja z dnia 30 czerwca 2017 r. została doręczona skarżącemu. W konsekwencji, składając wniosek o wszczęcie postępowania pojednawczego w dniu 5 października 2017 r., skarżący dochował terminu przewidzianego w art. 41 akapit trzeci regulaminu pracowniczego II.

48      Z powyższych rozważań wynika, iż nie można uwzględnić bezwzględnej przeszkody procesowej podnoszonej przez EBI.

 W przedmiocie żądań stwierdzenia nieważności

49      Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności skarżący podnosi cztery zarzuty, dotyczące, po pierwsze, naruszenia art. 1.4 przepisów administracyjnych i art. 11 załącznika VII do tych przepisów, po drugie, naruszenia zasad ochrony uzasadnionych oczekiwań, przewidywalności prawa i dbałości, po trzecie, naruszenia zasady niedyskryminacji, art. 1.3 kodeksu postępowania pracowników EBI, a także art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz, po czwarte, naruszenia zasady dobrej administracji i zasady rozsądnego terminu.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 1.4 przepisów administracyjnych i art. 11 załącznika VII do tych przepisów

50      Po pierwsze, skarżący podnosi w istocie, że jego przeniesienie do biura zewnętrznego w Brukseli nie zostało ustalone na stałe, ponieważ decyzja z dnia 23 marca 2017 r. jasno wskazuje, iż jego zatrudnienie ma charakter tymczasowy.

51      Po drugie, skarżący kwestionuje dokonaną przez EBI wykładnię art. 1.4 przepisów administracyjnych oraz art. 11 załącznika VII do tych przepisów w zakresie, w jakim EBI uzależnia przyznanie dodatku z tytułu mobilności geograficznej od warunku powrotu pracownika po okresie zatrudnienia w biurze zewnętrznym do siedziby EBI w Luksemburgu (Luksemburg).

52      Skarżący uściśla w tym względzie, że art. 1.4 wspomnianych przepisów przewiduje jako jedyne przesłanki przyznania tego dodatku, po pierwsze, okoliczność przeniesienia pracownika do innego miejsca zatrudnienia w Unii Europejskiej, a po drugie, okoliczność wcześniejszego zatrudnienia trwającego co najmniej 12 miesięcy. Tym samym skarżący może kwalifikować się do otrzymywania tego dodatku, ponieważ, po pierwsze, został przeniesiony do innego miejsca zatrudnienia na terytorium Unii, a mianowicie do biura zewnętrznego w Brukseli, a po drugie, przepracował co najmniej 12 miesięcy w poprzednim miejscu zatrudnienia, ponieważ pracował w biurze zewnętrznym w Wiedniu przez trzy lata.

53      EBI kwestionuje te argumenty, twierdząc w istocie, że dodatek z tytułu mobilności geograficznej jest przyznawany wyłącznie pracownikom zatrudnionym w biurach zewnętrznych przez określony czas, którzy po tym tymczasowym okresie zatrudnienia w takim biurze powracają do siedziby EBI, nawet gdyby przez „siedzibę EBI” należało rozumieć nie tylko siedzibę w Luksemburgu, ale również jakiekolwiek inne miejsce zatrudnienia lub biuro zewnętrzne. W szczególności utrzymuje on, że z art. 2 ust. 2 załącznika VII do przepisów administracyjnych wynika, iż jeżeli osoba zatrudniona na stałe w określonym biurze zewnętrznym kończy służbę w EBI w tym biurze zewnętrznym, to nie ma ona prawa do tego dodatku.

54      Tymczasem w jego ocenie tak właśnie jest w przypadku skarżącego, który do czasu zakończenia obowiązywania jego umowy był zatrudniony na stałe w biurze zewnętrznym w Brukseli i nie miał perspektywy powrotu do siedziby EBI po zakończeniu tego okresu zatrudnienia.

55      W celu ustosunkowania się do niniejszego zarzutu należy rozstrzygnąć, jakie są przesłanki przyznania dodatku z tytułu mobilności geograficznej w przypadku przeniesienia do biura zewnętrznego EBI w Unii, a w szczególności, czy – jak twierdzi EBI – przyznanie tego dodatku jest również uzależnione od powrotu zainteresowanego do siedziby EBI po zakończeniu okresu zatrudnienia w tym biurze zewnętrznym.

56      Przede wszystkim należy zauważyć, że przesłanki przyznania dodatku z tytułu mobilności geograficznej w przypadku przeniesienia do biura zewnętrznego EBI w Unii są uregulowane w art. 1.4 przepisów administracyjnych.

57      Artykuł ten brzmi następująco:

„Członek personelu przeniesiony do innego miejsca zatrudnienia w ramach Unii Europejskiej otrzymuje dodatek z tytułu mobilności geograficznej. Okres zatrudnienia ustala się na okres od jednego roku do lat trzech i może on zostać przedłużony każdorazowo na okres jednego roku, nie przekraczając łącznie okresu pięciu lat.

Dodatek jest wypłacany począwszy od daty faktycznego przeniesienia i przez cały okres zatrudnienia. W celu uzyskania prawa do tego dodatku członek personelu musi przepracować co najmniej 12 miesięcy w poprzednim miejscu zatrudnienia.

W przypadku przeniesienia do Luksemburga dodatek jest wypłacany maksymalnie przez okres jednego roku.

[…]

W przypadku zatrudnienia w biurze [EBI] poza Unią Europejską dodatek z tytułu mobilności geograficznej jest przyznawany na warunkach określonych w załączniku VII do [przepisów administracyjnych]”.

58      Z wykładni językowej tego artykułu wynika, że – jak słusznie podnosi skarżący – przyznanie dodatku z tytułu mobilności geograficznej w przypadku przeniesienia do biura zewnętrznego EBI w Unii jest uzależnione od spełnienia dwóch kumulatywnych przesłanek, a mianowicie, po pierwsze, przeniesienie do innego miejsca zatrudnienia w Unii musi trwać od roku do lat pięciu, a po drugie, dana osoba musi przepracować co najmniej 12 miesięcy w poprzednim miejscu zatrudnienia. Z brzmienia tego artykułu wynika zatem, że jeżeli te dwie przesłanki są spełnione, zainteresowany ma prawo do tego dodatku przez cały okres zatrudnienia w biurze zewnętrznym, do którego został przeniesiony.

59      W konsekwencji na wstępie należy stwierdzić, że artykuł ten nie zawiera żadnego wyraźnego odniesienia do warunku tymczasowego zatrudnienia w biurze zewnętrznym w Unii, na który powołuje się EBI, a zgodnie z którym aby móc skorzystać z rozpatrywanego dodatku, pracownik po upływie okresu zatrudnienia w tym biurze powinien powrócić do siedziby EBI.

60      Niemniej jednak zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, dokonując wykładni przepisu prawa Unii, należy brać pod uwagę nie tylko jego brzmienie, lecz także kontekst, w jakim został on umieszczony, oraz cele regulacji, której część stanowi (zob. wyrok z dnia 24 kwietnia 2018 r., Caisse régionale de crédit agricole mutuel Alpes Provence i in./EBC, od T‑133/16 do T‑136/16, EU:T:2018:219, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).

61      W odniesieniu w szczególności do kontekstu należy wskazać, że o ile art. 1.4 przepisów administracyjnych reguluje przesłanki przyznania dodatku z tytułu mobilności geograficznej, o tyle to załącznik VII do tych przepisów zawiera przepisy szczególne mające zastosowanie do członków personelu zatrudnionych w biurach zewnętrznych EBI. W tym względzie należy uściślić, że chociaż ostatni ustęp wspomnianego art. 1.4 odsyła wyraźnie do tego załącznika jedynie w odniesieniu do przeniesienia do biura zewnętrznego poza terytorium Unii, art. 1 wspomnianego załącznika przewiduje wyraźnie, że ma on zastosowanie również do pracowników przeniesionych do biura zewnętrznego EBI w Unii, przy czym strony zgadzają się co do tej wykładni. To zatem w tym kontekście należy interpretować art. 1.4 wspomnianych przepisów, a w konsekwencji warunki przyznania rozpatrywanego dodatku w przypadku przeniesienia do biura zewnętrznego EBI w ramach Unii.

62      W szczególności art. 2 załącznika VII do przepisów administracyjnych, zatytułowany „Czas trwania zatrudnienia”, przewiduje:

„Zatrudnienie w biurze zewnętrznym jest co do zasady ograniczone w czasie do lat trzech. [EBI] może, według własnego uznania i w interesie służby, przedłużyć ten okres maksymalnie do lat sześciu.

Po upływie okresu zatrudnienia, o którym mowa w poprzednim ustępie, członek personelu powraca do siedziby [EBI]. Obejmuje on stanowisko na tym samym poziomie funkcyjnym (jeżeli jego umowa o pracę jest regulowana regulaminem pracowniczym I) lub w ramach tej samej grupy zaszeregowania (jeżeli jego umowa o pracę jest regulowana regulaminem pracowniczym II) co stanowisko zajmowane przez niego na koniec okresu zatrudnienia w biurze zewnętrznym”.

63      Artykuł 11 tego załącznika stanowi, że członek personelu zatrudniony w biurze zewnętrznym ma prawo do dodatku z tytułu mobilności geograficznej, o którym mowa w art. 1.4 przepisów administracyjnych.

64      Z art. 2 w związku z art. 11 załącznika VII do przepisów administracyjnych wynika zatem, że okres zatrudnienia w biurze zewnętrznym nie może przekroczyć okresu przewidzianego we właściwych przepisach, a w czasie trwania tego zatrudnienia pracownik spełniający przesłanki przewidziane w odpowiednich przepisach administracyjnych ma prawo do dodatku z tytułu mobilności geograficznej. Ponadto przewidziano, że po zakończeniu tego zatrudnienia dany pracownik powraca do siedziby EBI.

65      Należy zatem stwierdzić, że powrót do siedziby EBI, przewidziany w art. 2 załącznika VII do przepisów administracyjnych, nie stanowi przesłanki przyznania dodatku z tytułu mobilności geograficznej, a jest jedynie logiczną konsekwencją zakończenia okresu tymczasowego zatrudnienia w biurze zewnętrznym dla członków personelu, których umowa nie wygasła i którzy powinni po upływie tego okresu powrócić do siedziby EBI. Wspomniany przepis przewiduje ponadto gwarancję, zgodnie z którą po upływie tego okresu dani pracownicy powrócą na stanowisko na tym samym poziomie funkcyjnym lub w ramach tej samej grupy zaszeregowania co stanowisko, które zajmowali na koniec okresu ich zatrudnienia w takim biurze zewnętrznym.

66      Oczywiście należy stwierdzić, że chociaż załącznik VII do przepisów administracyjnych ma zastosowanie, jak precyzuje jego art. 1, „do członków personelu [EBI] zatrudnionych w biurze zewnętrznym w Unii lub poza jej terytorium”, żaden przepis tego załącznika ani żaden przepis w ogóle nie reguluje przypadku pracownika, takiego jak skarżący, którego umowa na czas określony kończy się wraz z zakończeniem okresu zatrudnienia w biurze zewnętrznym.

67      Niemniej jednak nawet w braku konkretnego przepisu w tym zakresie nie można uwzględnić argumentu EBI, zgodnie z którym w takich okolicznościach tego rodzaju przeniesienie należy uznać za stałe, skutkiem czego art. 1.4 przepisów administracyjnych nie może znajdować zastosowania.

68      Założenie, na którym opiera się ten argument, a mianowicie stały charakter przeniesienia skarżącego, jest bowiem błędne.

69      Należy wskazać w tym względzie, że z decyzji z dnia 23 marca 2017 r., niezależnie od jej wersji przekazanej skarżącemu, jasno wynika, że, po pierwsze, przeniesienie go do biura zewnętrznego w Brukseli było skuteczne do momentu zakończenia obowiązywania jego umowy, czyli do dnia 31 maja 2020 r.; po drugie, gdyby umowa ta została przedłużona, warunki takiego zatrudnienia należałoby poddać przeglądowi; po trzecie, zatrudnienie w biurach zewnętrznych EBI trwa nie dłużej niż sześć lat i nie może zostać przedłużone na okres po upływie obowiązywania danej umowy.

70      W związku z tym należy stwierdzić, że rzeczywisty czas zatrudnienia skarżącego w biurze zewnętrznym w Brukseli odpowiadał, jak przewidziano w decyzji z dnia 23 marca 2017 r., precyzyjnemu okresowi od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia 31 maja 2020 r.

71      W tych okolicznościach należy stwierdzić, że nie tylko przeniesienie do biura zewnętrznego na podstawie właściwych przepisów administracyjnych nie może zostać uznane, ze względu na swój charakter, za „stałe”, ponieważ od początku jest ono ograniczone do maksymalnego okresu przewidzianego przez te przepisy, ale też nawet gdy członek personelu EBI jest zatrudniony w takim biurze przez okres, którego koniec zbiega się z zakończeniem obowiązywania jego umowy na czas określony – tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie – ten członek personelu jest uprawniony do pobierania omawianego dodatku, jeśli spełnione są dwie kumulatywne przesłanki przewidziane w art. 1.4 przepisów administracyjnych i przedstawione w pkt 58 powyżej.

72      Z całości powyższych rozważań wynika, że odmawiając skarżącemu przyznania dodatku z tytułu mobilności geograficznej, EBI naruszył art. 1.4 przepisów administracyjnych.

73      Zarzut pierwszy należy zatem uwzględnić.

74      W konsekwencji, bez konieczności orzekania w przedmiocie pozostałych zarzutów podniesionych przez skarżącego na poparcie żądań stwierdzenia nieważności, należy te żądania uwzględnić i stwierdzić nieważność zaskarżonych decyzji w zakresie, w jakim odmawiają one skarżącemu prawa do dodatku z tytułu mobilności geograficznej.

 W przedmiocie roszczeń odszkodowawczych

75      Skarżący żąda zasadniczo, po pierwsze, naprawienia podnoszonej szkody majątkowej wynikającej z niewypłacenia dodatku z tytułu mobilności geograficznej od dnia 1 kwietnia 2017 r., a po drugie, zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej w swoim przekonaniu doznał w następstwie bezczynności EBI w kontekście zakończenia postępowania pojednawczego.

 W przedmiocie żądania naprawienia podnoszonej szkody majątkowej i zapłaty odsetek za zwłokę

76      W pierwszym żądaniu odszkodowawczym skarżący domaga się zasadniczo zasądzenia odszkodowania w wysokości 36 045,60 EUR odpowiadającej wysokości dodatku z tytułu mobilności geograficznej należnego od dnia 1 kwietnia 2017 r. do chwili wniesienia niniejszej skargi. Kwota ta powinna zostać podwyższona o 1567,20 EUR za każdy dodatkowy miesiąc.

77      W drugim żądaniu odszkodowawczym skarżący wnosi o zapłatę odsetek za zwłokę ustalonych według stopy procentowej EBC, powiększonej o dwa punkty procentowe, od kwot, o których mowa w pkt 76 powyżej.

78      Wystarczy przypomnieć w tym względzie, że zgodnie z art. 266 akapit pierwszy TFUE w przypadku orzeczenia o nieważności aktu przyjętego przez instytucję, organ lub jednostkę organizacyjną ta instytucja, ten organ czy ta jednostka są zobowiązane do podjęcia środków, które zapewnią wykonanie wyroku. Poprzez te żądania wnoszący odwołanie zmierza zaś do zasądzenia od EBI zapłaty na jego rzecz kwoty należnej mu na podstawie decyzji, którą EBI będzie musiał wydać w wykonaniu niniejszego wyroku stwierdzającego nieważność.

79      Ponieważ w konsekwencji żądania te są przedwczesne, nie mogą one zostać uwzględnione (zob. podobnie wyrok z dnia 25 czerwca 2020 r., ZS/EBI, T‑659/18, niepublikowany, EU:T:2020:281, pkt 90 i przytoczone tam orzecznictwo).

 W przedmiocie żądania zadośćuczynienia za podnoszoną krzywdę

80      W trzecim żądaniu odszkodowawczym skarżący podnosi, że prezes EBI nie wydał w rozsądnym terminie decyzji po złożeniu sprawozdania komisji pojednawczej, co może powodować powstanie odpowiedzialności EBI.

81      W tym względzie skarżący twierdzi, że poza trudną sytuacją finansową, w jakiej znajdował się ze względu na to, iż nie otrzymywał dodatku z tytułu mobilności geograficznej, niepewność wynikająca z braku decyzji prezesa EBI w następstwie tego sprawozdania, co zresztą zmusiło go do zwrócenia się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, spowodowała, że doznał krzywdy, którą szacuje na 2000 EUR.

82      EBI nie zgadza się z tymi argumentami.

83      W tym względzie należy na wstępie przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem stwierdzenie nieważności aktu obciążonego wadą niezgodności z prawem stanowi samo w sobie stosowne i co do zasady wystarczające zadośćuczynienie każdej krzywdy, jaką mógł spowodować ten akt. Nie jest tak jednak, w przypadku gdy skarżący wykaże, że doznana przez niego krzywda da się oddzielić od niezgodności z prawem stanowiącej podstawę stwierdzenia nieważności i nie może zostać w pełni naprawiona poprzez samo stwierdzenie nieważności (zob. wyrok z dnia 30 stycznia 2020 r., BZ/Komisja, T‑336/19, niepublikowany, EU:T:2020:210, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. także podobnie wyrok z dnia 14 września 2017 r., Bodson i in./EBI, T‑504/16 i T‑505/16, EU:T:2017:603, pkt 77 i przytoczone tam orzecznictwo).

84      Następnie z utrwalonego orzecznictwa wynika także, że w ramach podnoszonego przez urzędnika lub pracownika roszczenia odszkodowawczego powstanie odpowiedzialności instytucji wymaga spełnienia wszystkich trzech przesłanek, mianowicie bezprawności zarzucanego instytucji zachowania, rzeczywistego charakteru podnoszonej szkody oraz istnienia związku przyczynowego między zachowaniem a szkodą. Wymienione trzy przesłanki powstania odpowiedzialności są kumulatywne, co oznacza, że gdy jedna z nich nie jest spełniona, odpowiedzialność instytucji nie powstaje. Ponadto sąd Unii nie ma obowiązku badania tych przesłanek w określonym porządku (zob. postanowienie z dnia 11 czerwca 2020 r., Vanhoudt i in./EBI, T‑294/19, niepublikowane, EU:T:2020:264, pkt 70 i przytoczone tam orzecznictwo).

85      W niniejszej sprawie krzywda, na którą powołuje się skarżący, wynika w istocie z poczucia niepewności spowodowanej nadmiernym opóźnieniem, z jakim prezes EBI wydał decyzję kończącą postępowanie pojednawcze.

86      Otóż o ile taką krzywdę można uznać za dającą się oddzielić od niezgodności z prawem stanowiącej podstawę stwierdzenia nieważności zaskarżonych decyzji, a mianowicie naruszenia art. 1.4 przepisów administracyjnych, o tyle należy jednak stwierdzić, że skarga nie zawiera najmniejszego dowodu na okoliczność zakresu krzywdy, jakiej miał doznać skarżący.

87      W tych okolicznościach trzecie żądanie odszkodowawcze należy oddalić.

88      W świetle całości powyższych rozważań należy stwierdzić nieważność zaskarżonych decyzji EBI w zakresie, w jakim odmawiają one przyznania skarżącemu dodatku z tytułu mobilności geograficznej, a w pozostałym zakresie skargę oddalić.

 W przedmiocie kosztów

89      Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ EBI przegrał sprawę, należy – zgodnie z żądaniem skarżącego – obciążyć go kosztami postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (pierwsza izba)

orzeka, co następuje:

1)      Stwierdza się nieważność decyzji Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) z dni 30 czerwca i 11 grudnia 2017 r. w zakresie, w jakim odmawiają one przyznania AM dodatku z tytułu mobilności geograficznej.

2)      W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.

3)      EBI pokrywa, poza własnymi kosztami, koszty poniesione przez AM.

Kanninen

Półtorak

Stancu

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 10 marca 2021 r.

Podpisy


*      Język postępowania: francuski.