Sprawa T‑160/03

AFCon Management Consultants i in.

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

Program Tacis – Przetarg – Nieprawidłowości w procedurze udzielania zamówień – Skarga o odszkodowanie

Streszczenie wyroku

1.      Odpowiedzialność pozaumowna – Przesłanki – Bezprawność – Szkoda – Związek przyczynowy

(art. 288 akapit drugi WE)

2.      Zamówienia publiczne Wspólnot Europejskich – Udzielenie zamówienia w wyniku przetargu – Uprawnienia instytucji w ramach przebiegu postępowania w przedmiocie udzielenia zamówienia – Konflikt interesów między oferentem a członkiem komitetu oceniającego oferty – Swobodne uznanie przysługujące Komisji – Granice – Naruszenie zasad dobrej administracji i równego traktowania – Powstanie odpowiedzialności Wspólnoty

(art. 288 WE)

3.      Zamówienia publiczne Wspólnot Europejskich – Procedura przetargowa – Koszty poniesione przez oferenta – Prawo do odszkodowania – Brak – Wyjątek – Naruszenie prawa wspólnotowego

1.      Prawo wspólnotowe przyznaje prawo do odszkodowania, o ile spełnione zostaną trzy przesłanki, tj. jeżeli celem naruszonego przepisu prawa jest przyznanie praw jednostkom, naruszenie jest wystarczająco istotne oraz istnieje bezpośredni związek przyczynowy między naruszeniem obowiązku ciążącego na podmiocie odpowiedzialnym za dane działanie a szkodą poniesioną przez jednostki.

(por. pkt 31)

2.      Z zasad dobrej administracji i równego traktowania wynika, że do Komisji w dziedzinie zamówień publicznych należy po wykryciu konfliktu interesów między członkiem komitetu oceniającego a jednym z oferentów przygotowanie i podjęcie, z należytą starannością oraz w oparciu o wszelkie istotne dane, decyzji w sprawie dalszego przebiegu postępowania w sprawie spornego zamówienia. Komisja jest w istocie zobowiązana do tego, by na każdym etapie postępowania przetargowego czuwać nad przestrzeganiem równego traktowania oraz, co z tego wynika, nad równością szans wszystkich oferentów.

W tym zakresie Komisja dysponuje zakresem swobodnego uznania w celu określenia, jakie środki należy podjąć co do przebiegu kolejnych etapów postępowania. Jednak jeśli nie bada ona ewentualnej zmowy między jednym z oferentów a członkiem komitetu oceniającego oferty, Komisja wykracza poza ten zakres swobodnej oceny i narusza w sposób oczywisty i poważny granice nałożone na to swobodne uznanie. Dopuszcza się ona zatem naruszenia prawa, które powoduje powstanie odpowiedzialności Wspólnoty.

(por. pkt 75, 77, 79, 93)

3.      Podmioty gospodarcze muszą ponosić ryzyko ekonomiczne związane ze swoją działalnością, które w ramach procedury udzielania zamówień wiąże się między innymi z kosztami przygotowania oferty. Poniesione w ten sposób wydatki obciążają więc przedsiębiorstwo, które zdecydowało się wziąć udział w postępowaniu, przy czym uprawnienie do ubiegania się o zamówienie nie równa się pewności uzyskania tego zamówienia. Wynika z tego, że zasadniczo koszty i opłaty poniesione przez oferenta z racji udziału w przetargu nie mogą stanowić szkody, która może podlegać naprawieniu poprzez przyznanie odszkodowania wraz z odsetkami.

Jednakże art. 24 ogólnych przepisów w sprawie przetargów i udzielania zamówień finansowanych z funduszy Phare i Tacis nie może, bez wywołania ryzyka naruszenia zasad pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań, mieć zastosowania w przypadkach, gdy naruszenie prawa wspólnotowego w prowadzeniu postępowania przetargowego wywarło wpływ na szanse uzyskania zamówienia przez jednego z oferentów. Jeżeli naruszone zostały szanse oferenta, to powinien on otrzymać odszkodowanie za szkodę wynikłą z poniesienia kosztów wynikłych z udziału w postępowaniu.

(por. pkt 98, 102)