Sprawa T‑308/06
Buffalo Milke Automotive Polishing Products, Inc.
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM)
Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie graficznego wspólnotowego znaku towarowego BUFFALO MILKE Automotive Polishing Products – Wcześniejszy graficzny krajowy znak towarowy BÚFALO – Przedstawienie dowodów po raz pierwszy przed izbą odwoławczą – Swoboda oceny wynikająca z art. 74 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 40/94 [obecnie art. 76 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 207/2009] – Rzeczywiste używanie wcześniejszego znaku towarowego – Artykuł 43 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 40/94 (obecnie art. 42 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 207/2009)
Streszczenie wyroku
1. Wspólnotowy znak towarowy – Procedura – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Okoliczności faktyczne i dowody nieprzedstawione na poparcie sprzeciwu w wyznaczonym w tym celu terminie – Uwzględnienie – Zakres swobodnej oceny przysługujący izbie odwoławczej – Brak odmiennych przepisów
(rozporządzenia: Rady nr 40/94, art. 74 ust. 2; Komisji nr 2868/95, art. 1, zasada 22 ust. 2)
2. Wspólnotowy znak towarowy – Procedura – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Okoliczności faktyczne i dowody nieprzedstawione na poparcie sprzeciwu w wyznaczonym w tym celu terminie – Uwzględnienie – Warunki – Nowa okoliczność
(rozporządzenia: Rady nr 40/94, art. 74 ust. 2; Komisji nr 2868/95, art. 1, zasada 22 ust. 2)
3. Wspólnotowy znak towarowy – Uwagi osób trzecich i sprzeciw – Rozpatrywanie sprzeciwu – Dowód używania wcześniejszego znaku towarowego – Rzeczywiste używanie – Pojęcie – Kryteria oceny
(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 43 ust. 2, 3)
1. Z brzmienia art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 wynika, że co do zasady i z zastrzeżeniem odmiennych przepisów możliwe jest przedstawienie okoliczności faktycznych i dowodów przez strony po upływie terminów, którym podlega ich przedstawienie zgodnie z przepisami tego rozporządzenia, oraz że w żaden sposób nie zabrania się Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) uwzględnienia powołanych czy przedstawionych w ten sposób z opóźnieniem okoliczności faktycznych i dowodów.
Z omawianego przepisu z pewnością natomiast wynika, że takie opóźnione powołanie się na okoliczności faktyczne i dowody czy ich przedstawienie nie może przyznać stronie, która to czyni, bezwarunkowego prawa do tego, by te okoliczności faktyczne czy dowody zostały uwzględnione przez Urząd. Takie uwzględnienie okoliczności faktycznych i dowodów przez Urząd, w sytuacji gdy ma on orzekać w ramach postępowania w sprawie sprzeciwu, może w szczególności znajdować uzasadnienie w tym, że z jednej strony przedstawione z opóźnieniem dowody mogą na pierwszy rzut oka mieć faktyczne znaczenie dla losów rozstrzyganego przezeń sprzeciwu, a z drugiej strony stadium postępowania, w którym ma miejsce takie opóźnione przedstawienie, i okoliczności z nim związane nie stoją na przeszkodzie temu uwzględnieniu.
Stworzona stronom postępowania przed Urzędem możliwość przedstawienia okoliczności faktycznych i dowodów po upływie wyznaczonych do tego terminów podlega warunkowi, iż nie istnieje przepis odmienny. Dopiero jeżeli ta przesłanka zostanie spełniona, Urząd dysponuje przyznanym mu przez Trybunał w drodze wykładni art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 zakresem swobodnego uznania w kwestii uwzględnienia okoliczności faktycznych i dowodów przedstawionych po terminie.
Jednakże, posługując się wyrażeniem „z zastrzeżeniem odmiennych przepisów” w odniesieniu do przepisów, które mogą ograniczać swobodę oceny przyznaną Urzędowi w art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94, Trybunał w wyroku z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie C‑29/05 P OHIM przeciwko Kaul nie wskazał wyraźnie, o jakie przepisy rozporządzenia nr 40/94 chodzi. Nie uściślił on również tego, czy to wyrażenie odnosi się także do rozporządzenia nr 2868/95 wykonującego rozporządzenie nr 40/94, a w szczególności do zasady 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95.
Tymczasem należy zauważyć, iż z uwagi na to, że rozporządzenie nr 2868/95 zostało przyjęte przez Komisję na podstawie art. 140 rozporządzenia nr 40/94, wykładnia jego przepisów powinna być dokonywana zgodnie z postanowieniami tego ostatniego rozporządzenia.
Z tego względu twierdzenie, że Izba Odwoławcza na podstawie zasady 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95 miała obowiązek odrzucić przedstawione z opóźnieniem dowody bez możliwości zastosowania art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94, zakładałoby danie pierwszeństwa wykładni normy rozporządzenia wykonawczego sprzecznej z wyraźnymi zapisami rozporządzenia podstawowego.
Ponadto zastrzeżenie możliwości dopuszczenia dowodów uzupełniających jest zgodne z duchem ww. wyroku w sprawie OHIM przeciwko Kaul. W sprawie, w której zapadł ten wyrok, Trybunał uzasadnił dopuszczenie dowodów przedstawionych z opóźnieniem zasadami pewności prawa i dobrej administracji wymiarem sprawiedliwości, na mocy których analiza istoty sprzeciwu powinna być możliwie najpełniejsza, tak aby uniknąć rejestracji znaków towarowych, które mogłyby następnie zostać unieważnione. Z tego względu, jeśli uzasadniają to okoliczności konkretnego przypadku, zasady te mogą mieć pierwszeństwo przed zasadą skuteczności proceduralnej, która leży u podstaw konieczności przestrzegania terminów.
Wynika z tego, że zasada 22 ust. 2 rozporządzenia nr 2868/95 nie może być uznana za „odmienny przepis” w rozumieniu ww. wyroku w sprawie OHIM przeciwko Kaul.
(por. pkt 22–24, 31–36)
2. Oczywiście prawdą jest, że Sąd orzekł już, iż art. 43 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego – którego przepis wykonawczy stanowi zasada 22 ust. 1 rozporządzenia nr 2868/95 wykonującego rozporządzenie nr 40/94 w brzmieniu obowiązującym przed zmianą wprowadzoną przez rozporządzenie Komisji (WE) nr 1041/2005, a po tej zmianie zasada 22 ust. 2 tego rozporządzenia – przewiduje, że przedstawienie dowodów używania wcześniejszego znaku towarowego po upływie wyznaczonego do tego terminu co do zasady skutkuje odrzuceniem sprzeciwu, przy czym Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) nie przysługuje w tym zakresie jakikolwiek zakres swobodnego uznania.
Jednakże Sąd orzekł także, iż zasada 22 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia nr 2868/95 nie może być interpretowana w ten sposób, że zabrania ona przyjęcia dowodów uzupełniających, w sytuacji gdy wyszły na jaw nowe okoliczności, nawet jeżeli te dowody są przedstawione po upływie tego terminu.
Tymczasem, nawet jeśli dopuszczenie przedstawionych z opóźnieniem dowodów używania powinno być uzależnione od pojawienia się „nowej okoliczności”, istnieją zasadne względy przemawiające za dopuszczeniem tych dowodów, w wypadku gdy „nową okoliczność”, o której mowa w wyroku z dnia 12 grudnia 2007 r. w sprawie T‑86/05 COPRO livre, stanowi decyzja Wydziału Sprzeciwów. W przypadkach gdy wnoszący sprzeciw przedstawia w wyznaczonym terminie stosowne dowody pierwotne, sądząc w dobrej wierze, iż są one wystarczające do poparcia jego roszczeń i dopiero z decyzji Wydziału Sprzeciwów dowiaduje się, że dowody te nie zostały uznane za wystarczające, nie istnieje żaden zasadny wzgląd uniemożliwiający mu uwypuklenie lub wyjaśnienie treści pierwotnych dowodów poprzez przedstawienie dowodów uzupełniających, gdy zwraca się do izby odwoławczej o nową pełną analizę sprawy.
Argument stanowiący, że wnoszący sprzeciwy, którzy przyjmują na siebie ciężar dowodu i powinni uczynić mu zadość, mają ogólnie możliwość przedstawienia pełnych dowodów od początku postępowania, łącznie ze swoimi uwagi, nie jest przekonujący. Z definicji we wszystkich przypadkach, w których dowody są przedstawiane z opóźnieniem, dochodzi również do uchybienia pierwotnie wyznaczonemu terminowi. Gdyby sama okoliczność, że termin nie został zachowany, była wystarczająca do wykluczenia możliwości przedstawienia dowodów uzupełniających, art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 nigdy nie miałby zastosowania i tym samym były pozbawiony wszelkiego znaczenia.
(por. pkt 37–41)
3. Znak towarowy jest rzeczywiście używany wówczas, gdy korzysta się z niego zgodnie z jego podstawową funkcją, jaką jest zagwarantowanie, że towary i usługi, dla których został zarejestrowany, pochodzą z określonego przedsiębiorstwa, w celu wykreowania lub zachowania rynku zbytu dla tych towarów i usług, z wyłączeniem przypadków używania o charakterze symbolicznym, mającym na celu jedynie utrzymanie praw do znaku towarowego. W tym zakresie przesłanka dotycząca rzeczywistego używania znaku towarowego wymaga, by znak ten w postaci, w jakiej jest chroniony na właściwym terytorium, był używany publicznie i w sposób skierowany na zewnątrz.
Ocena rzeczywistego charakteru używania znaku towarowego powinna być oparta na wszystkich faktach i okolicznościach pozwalających na ustalenie, czy znak był faktycznie wykorzystywany handlowo, w szczególności zaś powinna ona uwzględniać sposoby korzystania ze znaku uznawane w danym sektorze gospodarczym za uzasadnione dla zachowania lub wykreowania rynku zbytu dla towarów lub usług chronionych danym znakiem towarowym, charakter tych towarów lub usług, cechy danego rynku oraz zasięg i częstotliwość używania znaku..
Jeśli chodzi o zakres używania wcześniejszego znaku, należy przede wszystkim mieć na uwadze w szczególności z jednej strony handlowy wymiar ogółu czynności stanowiących używanie oraz z drugiej strony długość okresu, w którym czynności te miały miejsce, jak również częstotliwość tych czynności.
Odpowiedź na pytanie, czy używanie jest ilościowo wystarczające, by zachować lub wykreować rynek zbytu dla towarów lub usług chronionych przez znak towarowy, jest zatem zależna od kilku czynników i oceny dokonywanej odrębnie dla każdego przypadku. Wśród czynników, które mogą zostać wzięte pod uwagę, figurują właściwości tych towarów lub usług, częstotliwość lub regularność używania znaku towarowego, okoliczność, czy znak towarowy jest używany do sprzedaży wszystkich identycznych towarów lub usług pochodzących z przedsiębiorstwa właściciela, czy też wyłącznie dla niektórych z nich, lub dowody dotyczące używania znaku towarowego, które może przedstawić właściciel.
By móc ustalić, czy mamy do czynienia z rzeczywistym używaniem wcześniejszego znaku, należy dokonać całościowej oceny uwzględniającej wszystkie istotne czynniki występujące w danej sprawie. Ocena ta zakłada pewną współzależność branych pod uwagę czynników. I tak, niewielka ilość towarów sprzedanych z danym znakiem może być zrekompensowana dużą intensywnością bądź pewną regularnością wykorzystania znaku i odwrotnie. Ponadto zarówno wielkości obrotów, jak i ilości towarów oznaczonych wcześniejszym znakiem, która została sprzedana, nie należy oceniać w oderwaniu od okoliczności danego przypadku, lecz przy uwzględnieniu innych istotnych czynników takich jak rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej, możliwości produkcyjne lub możliwości w zakresie sprzedaży, stopień dywersyfikacji przedsiębiorcy wykorzystującego znak, jak również cechy towaru lub usługi na odnośnym rynku. Dlatego też, aby dane używanie mogło być uznane za rzeczywiste, nie zawsze musi ono być używaniem na dużą skalę.
Ponadto rzeczywiste używanie znaku towarowego nie może zostać dowiedzione za pomocą przypuszczeń dotyczących prawdopodobieństwa wystąpienia danej sytuacji i domniemań, tylko musi opierać się na konkretnych i obiektywnych dowodach, z których wynika, iż znak był używany faktycznie i na wystarczającą skalę na danym rynku.
(por. pkt 47–52)