Language of document : ECLI:EU:T:2020:97

WYROK SĄDU (czwarta izba)

z dnia 12 marca 2020 r.(*)

Pomoc państwa – Pomoc udzielona przez Hiszpanię na rzecz niektórych zawodowych klubów piłkarskich – Gwarancja – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną z rynkiem wewnętrznym – Pośredni beneficjent – Możliwość przypisania państwu – Korzyść – Kryterium inwestora prywatnego

W sprawie T‑901/16

Elche Club de Fútbol, SAD, z siedzibą w Elche (Hiszpania), który reprezentowali adwokaci M. Segury Catalána, M. Claytona i J. Moranta Vidala,

strona skarżąca,

popierana przez

Królestwo Hiszpanii, które reprezentowali M. García-Valdecasas Dorrego, w charakterze pełnomocnika,

interwenient,

przeciwko

Komisji Europejskiej, którą reprezentowali G. Luenga, B. Stromskiego oraz P. Němečkovą, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

mająca za przedmiot oparte na art. 263 TFUE żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Komisji (UE) 2017/365 z dnia 4 lipca 2016 r. w sprawie pomocy państwa SA.36387 (2013/C) (ex 2013/NN) (ex 2013/CP) wdrożonej przez Hiszpanię na rzecz Valencia Club de Fútbol Sociedad Anónima Deportiva, Hércules Club de Fútbol Sociedad Anónima Deportiva i Elche Club de Fútbol Sociedad Anónima Deportiva (Dz.U. 2017, L 55, s. 12),

SĄD (czwarta izba),

w składzie: H. Kanninen (sprawozdawca), prezes, J. Schwarcz i C. Iliopoulos, sędziowie,

sekretarz: J. Palacio González, główny administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 15 stycznia 2019 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporu

1        Skarżąca, Elche Club de Fútbol, SAD, jest hiszpańskim zawodowym klubem piłkarskim z siedzibą w Elche, w prowincji Alicante w regionie Walencji (Hiszpania).

2        Fundación Elche Club de Fútbol (zwana dalej „Fundación Elche”) jest organizacją o celach niezarobkowych, której celem statutowym jest popularyzowanie i rozwijanie działalności związanej ze sportem. Większość członków zarządu skarżącej była również członkami komitetu wykonawczego Fundación Elche.

3        W dniu 17 lutego 2011 r. Instituto Valenciano de Finanzas (zwany dalej „IVF”), instytucja finansowa Generalitat Valenciana (Wspólnoty Autonomicznej Walencji, Hiszpania), udzielił Fundación Elche gwarancji na dwa kredyty bankowe na łączną kwotę 14 mln EUR udzielone przez Caja de Ahorros del Mediterráneo, w wysokości 9 mln EUR, oraz przez Banco de Valencia w wysokości 5 mln EUR, w celu nabycia akcji wyemitowanych przez skarżącą w ramach podwyższenia kapitału, o którym zdecydowała skarżąca. W następstwie rzeczonego podwyższenia kapitału Fundación Elche znalazła się w posiadaniu 63,45% akcji skarżącej.

4        Gwarancja obejmowała 100% kwoty głównej kredytu plus odsetki i koszty gwarantowanej transakcji. W ramach świadczenia wzajemnego Fundación Elche miała uiszczać na rzecz IVF roczną stawkę gwarancyjną w wysokości 1%. Ponadto IVF otrzymał w zastaw, w ramach regwarancji, nabyte przez Fundación Elche akcje skarżącej. Kredyt zabezpieczony gwarancją został udzielony na 5 lat. Oprocentowanie zabezpieczonego kredytu wynosiło „Euro Interbank Offered Rate” (Euribor) na rok powiększony o marżę w wysokości 3,5%. Pobrano również 0,5% prowizji za udostępnienie środków. Przewidziano, że spłata gwarantowanych kredytów (kwota główna i odsetki) nastąpi poprzez sprzedaż akcji skarżącej nabytych przez Fundación Elche.

5        Poinformowana o istnieniu domniemanej pomocy państwa przyznanej przez Generalitat Valenciana w formie gwarancji kredytowych na rzecz Valencia Club de Fútbol, SAD, Hércules Club de Fútbol, SAD i skarżącej Komisja Europejska zwróciła się w dniu 8 kwietnia 2013 r. do Królestwa Hiszpanii o przedstawienie uwag dotyczących tych informacji. Państwo to udzieliło odpowiedzi w dniach 27 maja i 3 czerwca 2013 r.

6        Pismem z dnia 18 grudnia 2013 r. Komisja poinformowała Królestwo Hiszpanii o swojej decyzji o wszczęciu postępowania przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE. Królestwo Hiszpanii odniosło się do tej informacji, przesyłając swoje uwagi pismem z dnia 10 lutego 2014 r.

7        W toku formalnego postępowania wyjaśniającego Komisja otrzymała uwagi i informacje od Królestwa Hiszpanii, IVF, Liga Nacional de Fútbol Profesional, Valencia Club de Fútbol i Fundaciόn Valencia.

8        Decyzją (UE) 2017/365 z dnia 4 lipca 2016 r. w sprawie pomocy państwa SA.36387 (2013/C) (ex 2013/NN) (ex 2013/CP) wdrożonej przez Hiszpanię na rzecz Valencia Club de Fútbol, SAD, Hércules Club de Fútbol, SAD i Elche Club de Fútbol, SAD (Dz.U. 2017, L 55, s. 12, zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Komisja uznała w szczególności, że gwarancja publiczna udzielona przez IVF w dniu 17 lutego 2011 r. na zabezpieczenie dwóch kredytów bankowych udzielonych na rzecz Fundación Elche w celu zakupu akcji skarżącej w związku z podwyższeniem kapitału przez tę ostatnią (zwana dalej „sporną gwarancją”) stanowi pomoc przyznaną bezprawnie i niezgodną z rynkiem wewnętrznym w wysokości 3 688 000 EUR (art. 1). Komisja nakazała zatem Królestwu Hiszpanii odzyskanie pomocy od skarżącej (art. 2), przy czym odzyskanie pomocy powinno było nastąpić w sposób „bezzwłoczny i skuteczny” (art. 3).

9        W zaskarżonej decyzji Komisja uznała, po pierwsze, że rozpatrywany środek, przyznany przez IVF, uruchomił zasoby państwowe i można go było przypisać Królestwu Hiszpanii. Po drugie, Komisja uznała, że beneficjentem pomocy była skarżąca, a nie Fundación Elche, która działała jako pośrednik finansowy, w szczególności biorąc pod uwagę cel środka, który miał ułatwiać finansowanie podwyższenia kapitału skarżącej. Tymczasem sytuacja finansowa skarżącej w momencie przyznania rozpatrywanego środka była sytuacją finansową zagrożonego przedsiębiorstwa w rozumieniu pkt 10 lit. a) i pkt 11 wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz.U. 2004, C 244, s. 2, zwanych dalej „wytycznymi dotyczącymi ratowania i restrukturyzacji”). Zgodnie z kryteriami określonymi w obwieszczeniu Komisji w sprawie zastosowania art. [107] i [108 TFUE] do pomocy państwa w formie gwarancji (Dz.U. 2008, C 155, s. 10, zwanym dalej „komunikatem w sprawie gwarancji”) oraz biorąc pod uwagę sytuację finansową skarżącej i warunki gwarancji publicznej, z której korzystała, Komisja stwierdziła istnienie nienależnej korzyści, która mogła zakłócić lub grozić zakłóceniem konkurencji i wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Ponadto w zaskarżonej decyzji Komisja określiła kwotowo na podstawie stopy referencyjnej mającej zastosowanie zgodnie z jej komunikatem w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz.U. 2008, C 14, s. 6, zwanym dalej „komunikatem w sprawie stóp referencyjnych”) element pomocy, który miał zostać przyznany skarżącej, przy braku możliwości znaczącego porównania do podobnych transakcji przeprowadzonych na rynku. Przy określaniu wysokości spornej pomocy Komisja uznała, że wartość akcji skarżącej wniesionych tytułem zastawu na rzecz IVF w ramach regwarancji była praktycznie zerowa. Ponadto Komisja uznała w zaskarżonej decyzji, że sporna pomoc nie była zgodna z rynkiem wewnętrznym, w szczególności w świetle zasad i warunków określonych w wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji.

 Przebieg postępowanie i żądania stron

10      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 21 grudnia 2016 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.

11      Odrębnym pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 21 lutego 2017 r. skarżąca złożyła wniosek o zastosowanie środka tymczasowego w celu zawieszenia wykonania art. 2–4 zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim nakazują one odzyskanie pomocy jakoby jej przyznanej.

12      W dniu 17 marca 2017 r. Komisja złożyła w sekretariacie Sądu odpowiedź na skargę.

13      Decyzją z dnia 24 kwietnia 2017 r. prezes czwartej izby Sądu dopuścił Królestwo Hiszpanii do sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania skarżącej.

14      W dniu 8 maja 2017 r. skarżąca złożyła replikę w sekretariacie Sądu.

15      W dniu 20 czerwca 2017 r. Komisja złożyła duplikę w sekretariacie Sądu.

16      W dniu 6 lipca 2017 r. Królestwo Hiszpanii złożyło w sekretariacie Sądu uwagi interwenienta.

17      W dniu 27 lipca 2017 r. Komisja przedłożyła w sekretariacie Sądu uwagi na temat uwag interwenienta.

18      W dniu 21 września 2017 r. skarżąca przedłożyła w sekretariacie Sądu uwagi na temat uwag interwenienta.

19      W piśmie z dnia 13 października 2017 r. skarżąca wskazała, że chciałaby zostać wysłuchana podczas rozprawy.

20      Postanowieniem z dnia 15 maja 2018 r., Elche Club de Fútbol/Komisja (T‑901/16 R, niepublikowanym, EU:T:2018:268), prezes Sądu nakazał zawieszenie wykonania zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim dotyczyła odzyskania pomocy od skarżącej, i zastrzegł, że rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

21      W przekazanych przez sekretariat Sądu pismach z dnia 30 października 2018 r. Sąd, w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 regulaminu postępowania, skierował pytania do wszystkich stron postępowania, na które strony udzieliły odpowiedzi w dniach 20 i 21 listopada 2018 r.

22      Skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w dotyczącym ją zakresie;

–        obciążenie Komisji kosztami postępowania.

23      Komisja wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

24      Królestwo Hiszpanii wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie dotyczącym skarżącej;

–        obciążenie Komisji kosztami postępowania.

 Co do prawa

25      W uzasadnieniu skargi skarżąca podnosi cztery zarzuty dotyczące:

–        pierwszy – błędu w ocenie i braku uzasadnienia w zakresie, w jakim decyzja określa pomoc i beneficjenta;

–        drugi – naruszenia art. 107 TFUE i braku uzasadnienia, złożony z pięciu części odnoszących się do braku spełnienia przesłanek przypisania pomocy państwu, istnienia korzyści, selektywnego charakteru wspomnianej korzyści, zakłócenia konkurencji i wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi;

–        trzeci – naruszenia art. 107 TFUE w zakresie, w jakim decyzja określa kwotowo wartość pomocy i kwotę podlegającą odzyskaniu.

–        czwarty – podniesiony tytułem ewentualnym, naruszenia art. 107 TFUE w ramach oceny zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego dotyczącego błędu w ocenie i braku uzasadnienia w zakresie, w jakim decyzja określa pomoc i beneficjenta

26      Skarżąca, popierana przez Królestwo Hiszpanii, podnosi, że Komisja nie uzasadniła ani nie przedstawiła wystarczającej podstawy prawnej ustalenia, że skarżąca była beneficjentem spornej pomocy.

27      Na wstępie skarżąca wskazuje, że Komisja nie przedstawiła w zaskarżonej decyzji powodów, dla których jej wątpliwości – wyrażone w decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego co do statusu Fundación Elche jako beneficjenta – zostały rozwiane.

28      Następnie skarżąca podnosi, że ponieważ Komisja nie wykazała więzi prawnej pomiędzy kredytami udzielonymi Fundación Elche i gwarancjami udzielonymi przez IVF z jednej strony a nabyciem jej akcji przez Fundación Elche z drugiej strony, Komisja powinna była zbadać te dwie transakcje oddzielnie, biorąc pod uwagę ich własne i odrębne cechy. W tym względzie z opisu celu finansowania uzyskanego w drodze umownej przez Fundación Elche nie sposób wywodzić, że udzielony jej kredyt oraz nabycie przez nią akcji skarżącej stanowiły jedną czynność prawną. Królestwo Hiszpanii dodaje, że informacje te nie wskazują, by Fundación Elche dążyła do poprawy sytuacji finansowej skarżącej. Komisja powinna była zbadać w szczególności, czy nabycie przez Fundación Elche akcji skarżącej nie było transakcja pozbawioną wszelkich perspektyw rentowności.

29      Ponieważ jednak są to dwie odrębne transakcje, skarżąca twierdzi, że aby móc stwierdzić, iż skarżąca uzyskała korzyść, Komisja powinna była ustalić, że pomoc została jej przekazana przy zakupie akcji przez Fundación Elche – czego Komisja ani nie przeanalizowała, ani nie wyjaśniła.

30      Ponadto, uznając, że skarżąca była beneficjentem pomocy, Komisja powinna była – zgodnie z tą samą logiką – uznać, że wierzyciele skarżącej, w ostatecznym rozrachunku, byli również beneficjentami pomocy. Skarżąca dodaje w replice, że Komisja powinna była również zbadać, czy kredytujące banki również nie otrzymały pomocy.

31      Ponadto Komisja nie ustaliła, czy skarżąca i Fundación Elche stanowiły jednego beneficjenta, a nawet nie dopełniła ciążącego na niej w tym zakresie obowiązku uzasadnienia. W tym względzie pojęcie jednostki gospodarczej, na którym wydawała się opierać zaskarżona decyzja, nie miało zastosowania do stosunków między skarżącą a Fundación Elche, które są odrębnymi podmiotami o różnych celach handlowych, tym bardziej że Fundación Elche nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej.

32      Przedstawione w motywie 63 zaskarżonej decyzji kryteria uznania, że podmiot posiadający kontrolny pakiet akcji w przedsiębiorstwie uczestniczy w działalności gospodarczej tego przedsiębiorstwa, nie zostały spełnione. Fundación Elche nie sprawowała zatem kontroli nad skarżącą, ponieważ jej krótkoterminowym celem była odsprzedaż jej akcji w celu spłacenia kredytów, a w każdym razie w dniu udzielenia spornej gwarancji nie posiadała ona żadnych akcji w skarżącej.  Nie powołała ona również członków zarządu skarżącej, który natomiast decydował na równi z Fundación Elche o składzie komitetu wykonawczego tej fundacji. Wreszcie Fundación Elche nie „zarządzała”– jak twierdzi Komisja – kredytami, które stanowiły kapitał skarżącej, ponieważ działała ona jako kredytobiorca, pozostając w stosunku prawnym wyłącznie z IVF, w ramach gwarancji udzielonej wyłącznie jej, z której nie korzystała skarżąca. Gwarancja ta była uwarunkowana między innymi wniesieniem akcji skarżącej tytułem zastawu na rzecz IVF, który był uprawniony do udzielania Fundación Elche wskazówek dotyczących wykonywania jej praw w stosunku do skarżącej i których faktycznie udzielał w celu zabezpieczenia jej interesów majątkowych. Sporne konsekwencje, związane z brakiem dokonania przez Fundación Elche częściowej spłaty zaciągniętych kredytów, dotyczyły bezpośrednio tylko Fundación Elche, z wykluczeniem skarżącej. Wobec braku innych dowodów, pomiędzy skarżącą a Fundación Elche nie było zatem żadnego porozumienia finansowego w rozumieniu kryteriów przytoczonych w motywie 63 zaskarżonej decyzji.

33      Wreszcie wyrok z dnia 10 stycznia 2006 r., Cassa di Risparmio di Firenze i in. (C‑222/04, EU:C:2006:8), do którego odsyła do motywu 63 zaskarżonej decyzji, nie ma związku z niniejszą sprawą, ponieważ nie chodziło o ustalenie, czy Fundación Elche była przedsiębiorstwem – którym zresztą jest, prowadząc działalność gospodarczą polegającą na zakupie akcji – oraz ponieważ Fundación Elche nie sprawowała kontroli nad skarżącą.

34      Komisja kwestionuje argumenty skarżącej.

35      Na wstępie należy zauważyć, że strony zgadzają się, iż spornym środkiem, który jest przedmiotem zaskarżonej decyzji, jest gwarancja udzielona przez IVF w dniu 17 lutego 2011 r. na dwa kredyty zaciągnięte przez Fundación Elche. Nie zgadzają się one jednak co do tożsamości rzeczywistego beneficjenta środka.

36      W tym względzie należy zauważyć, że art. 107 TFUE zakazuje pomocy przyznawanej przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, bez względu na to, czy korzyści związane z pomocą są przyznawane bezpośrednio czy pośrednio (wyrok z dnia 4 marca 2009 r., Włochy/Komisja, T‑424/05, niepublikowany, EU:T:2009:49, pkt 108). Komisja może zatem w celu określenia beneficjenta pomocy wziąć pod uwagę jej przeznaczenie, o którym – jak w danym przypadku – zdecydowano by w momencie przyznania środka. W takim przypadku możliwe jest w szczególności, że beneficjentem nie jest osoba, która zaciągnęła gwarantowany kredyt (zob. podobnie wyrok z dnia 3 lipca 2003 r., Belgia/Komisja, C‑457/00, EU:C:2003:387, pkt 56, 57). Ostatecznie, w celu określenia beneficjenta pomocy państwa konieczne jest określenie przedsiębiorstw, które rzeczywiście z niej skorzystały (wyrok z dnia 3 lipca 2003 r., Belgia/Komisja, C‑457/00, EU:C:2003:387, pkt 55).

37      W niniejszej sprawie Komisja stwierdziła w motywach 11 i 68 zaskarżonej decyzji, że celem gwarancji udzielonej przez IVF – jak wynika z samych warunków umowy gwarancyjnej z dnia 17 lutego 2011 r. – było objęcie gwarancją dwóch kredytów udzielonych Fundación Elche, przeznaczonych wyłącznie na sfinansowanie podwyższenia kapitału skarżącej. W tym względzie ani skarżąca, ani Królestwo Hiszpanii nie kwestionują tego, że gwarancja udzielona przez IVF miała zastosowanie tylko wtedy, gdy kredyty objęte gwarancją zostały wykorzystane na cele określone w umowie gwarancyjnej, a mianowicie na udział w podwyższeniu kapitału skarżącej.

38      Nie ulega również wątpliwości, że kwoty uzyskane dzięki gwarantowanym kredytom zostały w rzeczywistości przeznaczone na dokapitalizowanie skarżącej.

39      Wynika z tego, że Komisja słusznie uznała skarżącą za beneficjenta przedmiotowego środka.

40      Wniosku tego nie podważają pozostałe argumenty Królestwa Hiszpanii.

41      Po pierwsze, okoliczność, że Komisja nie wykazała ponadto, iż Fundación Elche była beneficjentem pomocy państwa, jest nieistotna. Zważywszy bowiem, że art. 107 ust. 1 TFUE zakazuje pomocy przyznawanej przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, aby wywnioskować, że sporna gwarancja przynosi korzyść innej osobie niż kredytobiorca, któremu przyznano gwarancję, nie jest konieczne uprzednie stwierdzenie, że interwencja stanowi pomoc państwa względem kredytobiorcy (wyrok z dnia 3 lipca 2003 r., Belgia/Komisja, C‑457/00, EU:C:2003:387, pkt 57).

42      Po drugie, w odniesieniu do błędu, jaki Komisja miała popełnić, nie ustalając tożsamości innych beneficjentów rozpatrywanego środka wśród banków udzielających kredytów oraz wierzycieli skarżącej, należy zauważyć, że skarżąca nie przedstawiła żadnych dowodów na istnienie kilku beneficjentów pomocy. W każdym razie argument skarżącej jest bezzasadny, ponieważ okoliczność – o ile jest ona prawdziwa – że inne osoby również skorzystały ze rozpatrywanego środka, nie wpływa sama w sobie na stwierdzenie, że również ona skorzystała ze rozpatrywanego środka.

43      Po trzecie, argumenty skarżącej związane z odesłaniem w zaskarżonej decyzji do wyroku z dnia 10 stycznia 2006 r. w sprawie Cassa di Risparmio di Firenze i in. (C‑222/04, EU:C:2006:8), a także do zastosowania określonych w nim kryteriów należy również oddalić jako bezskuteczne, ponieważ dotyczą elementu uzasadnienia zaskarżonej decyzji, który należy uznać za uzupełniający, gdyż uzasadnienie przedstawione w pkt 37 powyżej wystarcza, aby uzasadnić stwierdzenie, że skarżąca była beneficjentem rozpatrywanego środka.

44      Należy zatem oddalić zarzut pierwszy w zakresie, w jakim jest on skierowany przeciwko zasadności oceny Komisji.

45      Ponadto należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja jest wystarczająco uzasadniona w odniesieniu do kwestii określenia beneficjenta pomocy. Z analizy poszczególnych zarzutów podniesionych przez skarżącą wynika, że zaskarżona decyzja umożliwiła jej poznanie uzasadnienia przyjętego w tym względzie środka, a Sądowi przeprowadzenie kontroli. W konsekwencji należy oddalić zarzut pierwszy w zakresie, w jakim dotyczy on naruszenia art. 296 TFUE.

 W przedmiocie zarzutu drugiego dotyczącego naruszenia art. 107 TFUE i braku uzasadnienia

46      Zarzut ten dzieli się na pięć części, które dotyczą braku spełnienia przesłanek przypisania rozpatrywanego środka państwu, istnienia korzyści, selektywnego charakteru wspomnianej korzyści, zakłócenia konkurencji i wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

 W przedmiocie części pierwszej dotyczącej naruszenia art. 107 TFUE i braku uzasadnienia przypisania państwu rozpatrywanego środka

47      Skarżąca ocenia, że Komisja niesłusznie wywiodła wniosek o możliwości przypisania państwu środka przyjętego przez IVF, opierając się wyłącznie na kryteriach organicznych i nie wyjaśniając wystarczająco, w jaki sposób doszła do takiego wniosku, ograniczając się do sformułowania ogólnych założeń. Jednakże w zakresie, w jakim IVF prowadzi zarówno działalność komercyjną, jak i działalność o charakterze publicznym, Komisja powinna była upewnić się, że przyznanie spornej gwarancji nie stanowiło części jego działalności prowadzonej w ramach konkurencji z podmiotami prywatnymi, co jest kwestią, dla której wyrok z dnia 10 stycznia 2006 r. w sprawie Cassa di Risparmio di Firenze i in. (C‑222/04, EU:C:2006:8) stanowi decydujące odniesienie.

48      Zgodnie z orzecznictwem, aby można było zakwalifikować korzyści jako pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, po pierwsze, winny one zostać przyznane bezpośrednio lub pośrednio z zasobów państwowych, a po drugie, trzeba móc przypisać je państwu (wyrok z dnia 16 maja 2002 r., Francja/Komisja, C‑482/99, EU:C:2002:294, pkt 24).

49      W niniejszym przypadku należy zbadać, czy rozpatrywany środek mógł zostać słusznie uznany za skutek zachowania, które można przypisać państwu.

50      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem wniosek o możliwości przypisania środka pomocy przyjętego przez przedsiębiorstwo publiczne może zostać wyciągnięty ze zbioru wystarczająco dokładnych i zgodnych przesłanek wynikających z okoliczności danego przypadku oraz z kontekstu, w którym dany środek został przyznany, i pozwalających domniemywać konkretne zaangażowanie władz publicznych w przyjęcie tego środka (zob. wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo).

51      W tym względzie pkt 55 i 56 wyroku z dnia 16 maja 2002 r., Francja/Komisja (C‑482/99, EU:C:2002:294), zawierają niewyczerpujący wykaz niewiążących przesłanek, które zostały uwzględnione w orzecznictwie bądź też mogą zostać w nim uwzględnione, takich jak: okoliczność, że przedsiębiorstwo publiczne, które przyznało pomoc, nie mogło wydać decyzji w tym przedmiocie bez wzięcia pod uwagę wymogów władz publicznych; okoliczność, że przedsiębiorstwo to nie tylko było połączone z państwem więziami o charakterze strukturalnym, lecz także iż winno było uwzględniać wytyczne komitetu międzyministerialnego, charakter działalności przedsiębiorstwa publicznego oraz prowadzenie jej na rynku w warunkach normalnej konkurencji z podmiotami prywatnymi, status prawny przedsiębiorstwa podlegającego prawu publicznemu lub prawu spółek czy też intensywność, z jaką władze publiczne sprawują pieczę nad zarządzaniem przedsiębiorstwem, lub stopień włączenia go do struktur /jego zintegrowanie ze strukturami administracji publicznej.

52      W niniejszej sprawie Komisja opiera się w motywach 54–56 zaskarżonej decyzji na różnych przesłankach.

53      IVF został ustanowiony ustawą w formie osoby prawa publicznego kontrolowanej przez Generalitat Valenciana, której niektórzy przedstawiciele zasiadają w radzie generalnej i komitecie inwestycyjnym IVF. IVF podlega ministerstwu gospodarki.

54      Mocą ustawy misja IVF polega na działaniu jako główny instrument polityki kredytowej państwa i przyczynianiu się do wykonywania uprawnień Generalitat Valenciana w zakresie systemu finansowego.

55      Sporna gwarancja oraz warunki jej udzielenia były zgodne z budżetami zatwierdzonymi zgodnie z pułapami zobowiązań ustanowionymi w obowiązujących przepisach.

56      Z okoliczności przypomnianych w pkt 53–55 powyżej należy na wstępie wywnioskować, że Komisja, wbrew temu, co twierdzi skarżąca, nie oparła się wyłącznie na istnieniu powiązań strukturalnych w celu stwierdzenia możliwości przypisania rozpatrywanego środka państwu.

57      Następnie, po pierwsze, w odniesieniu do statusu prawnego IVF, w zaskarżonej decyzji wskazano, że jest to osoba prawa publicznego, ustanowiona na mocy ustawy.

58      Po drugie, jeżeli chodzi o charakter działalności prowadzonej przez IVF, z przepisów powołującej go ustawy jasno wynika, że IVF realizuje misję w interesie ogólnym polegającą na wspieraniu, za pomocą finansowania publicznego, gospodarki Generalitat Valenciana. Ponadto IVF wspomaga Generalitat Valenciana w wykonywaniu jej kompetencji nadzorczych nad lokalnym systemem finansowym.

59      Wynika stąd, że IVF działa jako bank rozwoju realizujący cele w interesie ogólnym, a nie jako instytucja kredytowa realizująca cele czysto komercyjne (zob. podobnie u wyrok z dnia 27 lutego 2013 r., Nitrogénművek Vegyipari/Komisja, T‑387/11, niepublikowany, EU:T:2013:98, pkt 63). Obowiązki IVF w zakresie nadzoru ostrożnościowego potwierdzają również, że jego działalność jest zgodna z celami określonymi przez organy publiczne.

60      Po trzecie, poza konsekwencjami, które mogą wynikać ze statusu IVF jako podmiotu prawa publicznego, strukturalne powiązania między IVF a Generalitat Valenciana oraz intensywność z jaką władze te sprawują pieczę nad IVF przejawia się obecnością przedstawicieli Generalitat Valenciana w kilku strukturach zarządzania IVF oraz faktem, że IVF jest powiązany z ministerstwem gospodarki.

61      W świetle powyższych rozważań należy uznać, że Komisja słusznie uznała, że sporną gwarancję można przypisać państwu.

62      Wniosku tego nie podważa argument skarżącej, że IVF prowadzi również działalność, prezentowaną jako komercyjna, w konkurencji z prywatnymi podmiotami gospodarczymi. Z jednej strony skarżąca sformułowała zwykłe twierdzenie, nie przedstawiając na jego poparcie żadnych dowodów, które podważałyby zdefiniowaną ustawą misję IVF realizowaną w interesie ogólnym, o której mowa w motywie 54 zaskarżonej decyzji. Nie zostało zatem wykazane, że część działalności IVF wykraczała poza ramy wykonywania powierzonych mu zadań leżących w interesie ogólnym, ani tym bardziej że działalność ta miała cel czysto handlowy. Z drugiej strony sam fakt, że IVF prowadzi działalność w konkurencji z podmiotami prywatnymi, nie stoi na przeszkodzie przypisaniu państwu środków, które może przyjąć IVF (zob. wyrok z dnia 28 stycznia 2016 r., Słowenia/Komisja, T‑507/12, niepublikowany, EU:T:2016:35, pkt 92).

63      Należy wreszcie zauważyć, że zaskarżona decyzja jest wystarczająco uzasadniona w odniesieniu do kwestii możliwości przypisania przedmiotowego środka państwu. Z analizy poszczególnych zarzutów podniesionych przez skarżącą wynika, że zaskarżona decyzja umożliwiła jej poznanie uzasadnienia przyjętego w tym względzie środka, a Sądowi przeprowadzenie kontroli.

64      Pierwszą część zarzutu drugiego należy zatem oddalić.

 W przedmiocie drugiej części dotyczącej naruszenia art. 107 TFUE i brak uzasadnienia odnoszącego się do ewentualnej korzyści

65      Zdaniem skarżącej Komisja nie zbadała, czy w niniejszej sprawie miały zastosowanie warunki określone w komunikacie w sprawie gwarancji. Mówiąc ogólniej, w zaskarżonej decyzji nie ma konkretnej analizy ewentualnej korzyści wynikającej z rozpatrywanego środka.

66      Skarżąca powołuje się przede wszystkim na brak analizy sytuacji Fundación Elche, mimo że była ona jedynym beneficjentem gwarancji udzielonej przez IVF. Tymczasem zdaniem skarżącej z zaskarżonej decyzji wynika, że Fundación Elche nie prowadziła działalności gospodarczej, nie napotykała trudności finansowych w następstwie udzielenia gwarancji, a ponadto nie odniosła żadnej korzyści.

67      Skarżąca podnosi ponadto, że Komisja nie dokonała porównania warunków na jakich udzielono spornej gwarancji z warunkami panującymi na rynku, a także nie uwzględniła regwarancji udzielonych przez Fundación Elche, a mianowicie wniesienia swych akcji tytułem zastawu oraz hipoteki ustanowionej na działce o wielkości sześciu hektarów.

68      Wreszcie, nawet gdyby skarżąca była beneficjentem spornej gwarancji, zawarte w zaskarżonej decyzji informacje dotyczące jej sytuacji gospodarczej nie pozwalały na zaklasyfikowanie jej jako przedsiębiorstwa zagrożonego ani na przyznanie jej ratingu kredytowego na poziomie CCC. Skarżąca podkreśla w tym względzie, że w zaskarżonej decyzji brak jest odniesienia do przeprowadzonej przez osobę trzecią analizy jej wypłacalności, i przedstawia, jako dowód na przeciwieństwo, umowę kredytu, którą zawarła z Banco de Valencia w październiku 2010 r. Skarżąca kwestionuje w każdym razie ustalony związek pomiędzy jej ratingiem kredytowym a wartością jej akcji.

69      Królestwo Hiszpanii popiera stronę skarżącą w jej zarzucie i dodaje w odniesieniu do oceny jej sytuacji gospodarczej, że sytuacja ta powinna była zostać oceniona przez Komisję w świetle cech szczególnych sektora zawodowej piłki nożnej, a brak w zaskarżonej decyzji odpowiedzi na argumenty w tym względzie stanowi zdaniem Królestwa Hiszpanii brak uzasadnienia. Królestwo Hiszpanii wskazuje również, że pomimo niespełnienia warunku ustanowionego w komunikacie w sprawie gwarancji dotyczącego niepokrywania więcej niż 80% gwarantowanego kredytu, IVF działał jako podmiot prywatny w gospodarce rynkowej, ponieważ przy określaniu zakresu gwarancji uwzględnił wysokie regwarancje udzielone przez Fundación Elche.

70      Komisja ustosunkowując się do tych zarzutów stwierdza przede wszystkim, że skarżąca powołuje się na błędne założenie, zgodnie z którym to nie ona sama jest beneficjentem rozpatrywanego środka, lecz Fundación Elche, i wskazuje, że Fundación Elche w każdym razie nie posiadała zdolności finansowej pozwalającej na pokrycie długu wynikającego z udzielonych jej kredytów.

71      Następnie Komisja podnosi, że prawidłowo zbadała w zaskarżonej decyzji, czy gwarancja została udzielona na warunkach rynkowych, odwołując się do sytuacji finansowej skarżącej, w świetle której żadna instytucja finansowa nie zgodziłaby się na udzielenie kredytu, takiego jakie zostały udzielone jak w niniejszej sprawie, bez gwarancji publicznej. Porównała ona również sporny środek z transakcjami przeprowadzonymi na warunkach rynkowych, o czym świadczą zmiany w zaskarżonej decyzji dotyczące obliczenia kwoty pomocy, przy czym należy odnotować, że ani Królestwo Hiszpanii, ani skarżąca nie twierdziły na etapie postępowania administracyjnego, iż skarżącej udzielono podobnych kredytów. Jeśli chodzi o zaoferowane regwarancje, Komisja wskazuje, że z jednej strony wartość akcji skarżącej wniesionych tytułem zastawu odzwierciedlała sytuację finansową klubu i z tego względu powinna zostać uznana za bliską zeru. Z drugiej strony Królestwo Hiszpanii na etapie postępowania administracyjnego nie przekazało informacji o ustanowionej hipotece, na którą powołuje się skarżąca, która ponadto miała niewielką wartość (600 000 EUR) w porównaniu z kwotą kredytów udzielonych Fundación Elche przez IVF (14 mln EUR).

72      Ponadto Komisja podnosi, że słusznie zakwalifikowała skarżącą jako przedsiębiorstwo zagrożone w chwili udzielenia spornej gwarancji, ponieważ poprawa jej sytuacji finansowej nastąpiła dopiero po przyjęciu rozpatrywanego środka. Trudności finansowe, na jakie napotkała skarżąca, uzasadniały fakt przyznania jej ratingu kredytowego na poziomie CCC. Jeśli chodzi o kredyt udzielony przez Banco de Valencia bez gwarancji publicznej, na który powołuje się skarżąca, nie jest on porównywalny, w szczególności jeśli chodzi o czas jego trwania i datę zawarcia umowy kredytowej.

73      Wreszcie w odpowiedzi na argumenty przedstawione przez Królestwo Hiszpanii Komisja podkreśla, że ocena trudności przedsiębiorstwa musi być przeprowadzona w sposób obiektywny w świetle szczególnej sytuacji danego przedsiębiorstwa, ponieważ ani Królestwo Hiszpanii, ani skarżąca nie wykazały, że w odniesieniu do klubów piłkarskich można zastosować inną metodę. W odniesieniu do argumentu Hiszpanii, zgodnie z którym pokrycie przewidziane w kwestionowanej gwarancji mogło przekroczyć 80% gwarantowanego kredytu, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, Komisja pragnie wskazać, że kontekst, a w szczególności zaproponowanie niskich regwarancji, nie pozwala na pominięcie tego warunku określonego w komunikacie w sprawie gwarancji, zwłaszcza że w komunikacie tym zaleca się w takim przypadku uprzednie zgłoszenie środka Komisji.

74      Niniejsza część zarzutu dotycząca ewentualnej korzyści wyraża się w trzech zastrzeżeniach podnoszonych, po pierwsze, przeciwko nieuwzględnieniu Fundación Elche, po drugie, przeciwko niezbadaniu z jednej strony warunków spornej gwarancji i przyznanych w zamian zabezpieczeń, a z drugiej strony przeciwko warunkom, w jakich podobne transakcje zostały przeprowadzone na rynku, a po trzecie, przeciwko błędnej ocenie sytuacji finansowej skarżącej w dniu przyznania spornej gwarancji. Sąd rozpatrzy zastrzeżenie trzecie przed przystąpieniem do rozpatrzenia zastrzeżenia drugiego, ponieważ zaskarżona decyzja opiera się częściowo na wcześniejszych ustaleniach trudności finansowych skarżącej w celu wyciągnięcia wniosków zakwestionowanych w ramach zastrzeżenia drugiego.

–       W przedmiocie dopuszczalności drugiej części w zakresie, w jakim dotyczy ona naruszenia obowiązku uzasadnienia

75      W następstwie pytania zadanego przez Sąd na rozprawie Komisja zakwestionowała dopuszczalność tej części w zakresie, w jakim dotyczy ona naruszenia obowiązku uzasadnienia.

76      W tym względzie należy stwierdzić, że argumenty skarżącej dotyczące braku lub niewystarczającego uzasadnienia nie różnią się w jej pismach procesowych od argumentów dotyczących słuszności uzasadnienia zaskarżonej decyzji.

77      Tymczasem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem obowiązek uzasadnienia stanowi oddzielny istotny wymóg proceduralny, który należy odróżnić od kwestii słuszności uzasadnienia, należącej do materialnej zgodności z prawem zaskarżonego aktu (wyroki: z dnia 22 marca 2001 r., France/Komisja, C‑17/99, EU:C:2001:178, pkt 35; z dnia 18 stycznia 2005 r., Confédération Nationale du Crédit Mutuel/Komisja, T‑93/02, EU:T:2005:11, pkt 67).

78      Ponadto skarżąca podkreśla w tytułach skargi przedstawionych w ramach niniejszej części zarzutu brak przeprowadzenia analizy przez Komisję i wskazuje w przedstawionych tam rozważaniach albo na brak analizy lub nieprzeprowadzenie kontroli, albo na rzekome błędy oceny Komisji. Należy zauważyć, że wszystkie te rozważania odnoszą się do słuszności, a nie do uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Wreszcie skarżąca powołuje się w skardze w sposób sporadyczny na brak uzasadnienia lub jego niewystarczający charakter, jednak argumenty te są systematycznie związane z rozważaniami dotyczącymi zasadności /słuszności zaskarżonej decyzji.

79      Należy przypomnieć w tym względzie, że zgodnie z art. 21 statutu Trybunału Sprawiedliwości i art. 76 lit. d) regulaminu postępowania przed Sądem skarga inicjująca postępowanie w instancji powinna zawierać zwięzłe przedstawienie podnoszonych zarzutów. Przedstawienie zarzutów, o którym mowa, winno być wystarczająco jasne i precyzyjne, aby umożliwić stronie pozwanej przygotowanie obrony, a Sądowi wydanie orzeczenia w przedmiocie skargi, w razie potrzeby, bez dodatkowych informacji na jej poparcie. Skarga winna zatem wyjaśniać, na czym polega zarzut, na którym się opiera, ponieważ samo abstrakcyjne wskazanie tego zarzutu nie czyni zadość wymogom regulaminu (wyroki: z dnia 16 września 2013 r., British Telecommunications i BT Pension Scheme Trustees/Komisja, T‑226/09 i T‑230/09, niepublikowane, EU:T:2013:466, pkt 232, oraz z dnia 11 września 2014 r. Gold East Paper i Gold Huasheng Paper/Rada, T‑444/11, EU:T:2014:773, pkt 93).

80      W świetle zasad i okoliczności przypomnianych w pkt 75–79 powyżej w kontekście niniejszej części zarzutu należy zatem odrzucić jako niedopuszczalne zastrzeżenia skierowane przeciwko uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i zbadać argumenty dotyczące zasadniczo błędu w ocenie popełnionego przez Komisję przy ustalaniu korzyści.

81      Co więcej, Komisja nie uchybiła obowiązkowi uzasadnienia w odniesieniu do istnienia korzyści. Poniższe rozważania potwierdzają bowiem, po pierwsze, to, że skarżąca była w stanie zakwestionować słuszność uzasadnienia zaskarżonej decyzji, a po drugie, że Sąd był w stanie przeprowadzić kontrolę w tym zakresie.

–       W przedmiocie zastrzeżenia, zgodnie z którym sytuacja Fundación Elche nie została uwzględniona w ramach analizy istnienia korzyści

82      Na wstępie należy przypomnieć, że w odpowiedzi na zarzut pierwszy Sąd stwierdził, że Komisja nie popełniła żadnych błędów w ocenie, uznając w zaskarżonej decyzji skarżącą za beneficjenta przedmiotowego środka. W związku z tym argumenty skarżącej kwestionujące przyznanie Fundación Elche korzyści, w zakresie, w jakim opierają się na założeniu, że Fundación Elche jest jedynym beneficjentem spornej gwarancji, należy oddalić jako bezskuteczne.

83      W ramach tego zarzutu skarżąca twierdzi natomiast również, że IVF udzielił gwarancji Fundación Elche, co uzasadnia, by sytuacja finansowej tej ostatniej została poddana analizie w celu oceny istnienia korzyści.

84      W tym względzie należy uznać, w przeciwieństwie do tego, co utrzymuje Komisja (zob. pkt 70 powyżej), że okoliczność, iż skarżąca jest beneficjentem rozpatrywanego środka w rozumieniu prawa pomocy państwa, jak zostało to potwierdzone w ramach zarzutu pierwszego, jest niezależna od okoliczności, że Fundación Elche jest stroną umowy gwarancji zawartej z IVF i – jak wynika z pkt 3 powyżej – jest w niej określana jako beneficjent gwarancji. Innymi słowy to, czy Fundación Elche została określona w umowie jako beneficjent przedmiotowego środka czy też nie została, nie ma żadnego wpływu na okoliczność, że korzysta ona ze spornej gwarancji zgodnie z warunkami umowy zawartej w dniu 17 lutego 2011 r. z IVF.

85      W związku z tym Fundación Elche ponosi odpowiedzialność przed IVF za skutki niespłacenia kredytów zabezpieczonych umową gwarancyjną oraz za powołanie się na gwarancje przez banki udzielające kredytów. Należy ponadto zauważyć, że ten stan faktyczny ilustruje powództwo o zwrot, które przywołuje skarżąca w swoich pismach procesowych, a które zostało wówczas /od tamtego czasu wniesione przez IVF przeciwko Fundación Elche z żądaniem zwrotu kwot wypłaconych przezeń bankom kredytującym, które wezwały go do zrealizowania gwarancji w związku z brakiem częściowej spłaty gwarantowanych kredytów przez Fundación Elche.

86      W świetle powyższego sytuacja gospodarcza i finansowa Fundación Elche stanowi zatem co do zasady cechę istotną pod kątem oceny ryzyka podejmowanego przez poręczyciela publicznego, a tym samym stawki gwarancyjnej, jakiej w takich okolicznościach domagałby się prywatny podmiot gospodarczy.

87      Ponadto należy przypomnieć, że sąd Unii Europejskiej jest zobowiązany w szczególności do zbadania, czy Komisja dokonała całościowej oceny z uwzględnieniem wszelkich dowodów istotnych w danym przypadku, które umożliwiają jej ustalenie, czy z rozpatrywanego środka wynika korzyść (zob. podobnie wyroki: z dnia 24 stycznia 2013 r., Frucona Košice/Komisja, C‑73/11 P, EU:C:2013:32, pkt 73 oraz z dnia 15 grudnia 2009 r., EDF/Komisja, T‑156/04, EU:T:2009:505, pkt 221).

88      Sąd musi zatem zbadać, czy okoliczności, które nie zostały jakoby uwzględnione w toku postępowania administracyjnego, mają znaczenie dla niniejszej sprawy, a jeśli przypuszczenie to zostanie potwierdzone, to zbadać, czy Komisja wzięła je pod uwagę (zob. podobnie wyrok z dnia 24 stycznia 2013 r., Frucona Košice/Komisja (C‑73/11 P, EU:C:2013:32, pkt 77).

89      Po pierwsze, jak wynika z pkt 84–86 powyżej, sytuacja gospodarcza i finansowa Fundación Elche stanowi co do zasady okoliczność mającą znaczenie dla oceny istnienia korzyści wynikającej z warunków przyznania spornej gwarancji.

90      Komisja twierdzi jednak w swoich pismach procesowych, że Fundación Elche w żadnym wypadku nie dysponowała możliwościami finansowymi pozwalającymi na pokrycie zadłużenia wynikającego z udzielonych jej kredytów, w szczególności ze względu na jej niskie aktywa.

91      Zakładając, że okoliczność ta została ustalona, pozostaje faktem, że prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązań przez kredytobiorcę, w tym przypadku Fundación Elche, ze względu na jego sytuację finansową, jest samo w sobie istotną okolicznością, którą Komisja była zobowiązana zbadać [zob. w tym względzie pkt 3.2 lit. d) komunikatu w sprawie gwarancji], przy czym należy pamiętać, że w tym zakresie sama decyzja musi wystarczyć oraz że jej uzasadnienie nie może wynikać z wyjaśnień udzielonych później, gdy przedmiotowa decyzja jest już przedmiotem skargi przed sądem Unii (wyrok z dnia 16 września 2013 r., Wabco Europe i in./Komisja, T‑380/10, EU:T:2013:449, pkt 107). Ponadto należy zaznaczyć w odpowiedzi na argument Komisji dotyczący aktywów i pasywów Fundación Elche, że środki własne Fundación Elche, choć ograniczone, były jednak dodatnie w momencie udzielenia spornej gwarancji w wysokości 1,4 mln EUR, w przeciwieństwie do sytuacji, która charakteryzowała w tym samym czasie skarżącą (motywy 20 i 22 zaskarżonej decyzji).

92      Po drugie, po ustaleniu, że sytuacja gospodarcza i finansowa Fundación Elche ma znaczenie dla sprawy, należy zbadać, czy Komisja uwzględniła to w swojej ocenie istnienia korzyści.

93      W pierwszej kolejności, w motywie 11 w części 2 dotyczącej opisu środków i beneficjentów, zaskarżona decyzja przedstawia sporny środek, wskazując informacje określone w pkt 3 i 4 powyżej, a następnie w motywie 22 przedstawia główne dane finansowe Fundación Elche w okresie od grudnia 2009 r. do grudnia 2011 r., po odniesieniu się do powiązań kapitałowych i organizacyjnych między skarżącą a Fundación Elche (motyw 21). Następnie w wyniku analizy przeprowadzonej w motywach 63 i 66–69 zaskarżonej decyzji stwierdzono, że beneficjentem rozpatrywanego środka nie jest Fundación Elche, lecz skarżąca. Rozważania, które następują po tym stwierdzeniu, w motywach 70–88 dotyczą charakterystyki korzyści, podczas gdy motywy 91–95 dotyczą kwotowego określenia wartości pomocy. Na tym etapie nie wspomina się już o Fundación Elche, nie mówiąc już o jej sytuacji gospodarczej i finansowej.

94      Z analizy zaskarżonej decyzji wynika, że nie uwzględnia ona sytuacji Fundación Elche w celu ustalenia istnienia korzyści, ponieważ jedyne elementy analizy w tym względzie znajdują się na etapie wcześniejszym w motywie 68, w którym stwierdza się, że sytuacja Fundación Elche nie uległa poprawie po udzieleniu spornej gwarancji, co w połączeniu z faktem, że ryzyko uruchomienia tej gwarancji zależało, zdaniem Komisji, od wyników osiągniętych przez skarżącą, uzasadnia uznanie jej za jedynego beneficjenta środka pomocy. Zaskarżona decyzja nie rozstrzyga natomiast w żaden sposób o wpływie indywidualnej sytuacji Fundación Elche na ocenę ryzyka związanego z udzieleniem spornej gwarancji.

95      W świetle powyższego należy stwierdzić, że Komisja nie wzięła pod uwagę istotnych okoliczności sytuacji gospodarczej i finansowej Fundación Elche dla celów oceny istnienia korzyści, a tym samym popełniła oczywisty błąd w ocenie (zob. podobnie wyrok z dnia 30 listopada 2016 r., Komisja/Francja i Orange, C‑486/15 P, EU:C:2016:912, pkt 88, 89).

–       W przedmiocie zastrzeżenia dotyczącego błędnej oceny sytuacji finansowej skarżącej w dniu udzielenia spornej gwarancji

96      W niniejszej sprawie Komisja oparła się w motywie 79 zaskarżonej decyzji na pkt 10 lit. a) i pkt 11 wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji w celu zakwalifikowania skarżącej jako zagrożonego przedsiębiorstwa w dniu, w którym udzielono spornej gwarancji.

97      Zgodnie z pkt 10 lit. a) wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstwo jest z zasady i niezależnie od jego wielkości uznawane za zagrożone „w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ponad połowa jej zarejestrowanego kapitału została utracona, w tym ponad jedna czwarta tego kapitału w okresie poprzedzających 12 miesięcy”. Następnie zgodnie z pkt 11, „nawet gdy nie zachodzi żadna z okoliczności wymienionych w pkt 10, przedsiębiorstwo może nadal być uznane za zagrożone, w szczególności gdy występują typowe oznaki, takie jak rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżki produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto”.

98      W niniejszej sprawie Komisja podnosi w motywie 79 zaskarżonej decyzji, że obrót skarżącej zmniejszył się między rokiem obrotowym zakończonym w czerwcu 2008 r. a rokiem obrotowym zakończonym w czerwcu 2010 r. (z 7,1 mln EUR do 4,4 mln EUR), miała ujemny wynik przed opodatkowaniem za lata obrotowe zakończone w czerwcu 2007, 2008, 2009 i 2010 r. (- 6,2 mln EUR w roku obrotowym 2006/2007 do - 1,1 mln EUR w roku obrotowym 2009/2010) oraz ujemny kapitał własny za lata obrotowe zakończone w czerwcu 2009 i 2010 r. (- 10,2 mln EUR w każdym z tych lat obrotowych). Należy również zauważyć, że kapitał zakładowy skarżącej, będącej spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, spadł o ponad połowę między rokiem obrotowym 2008/2009 a rokiem obrotowym 2009/2010, jak wynika z motywu 20 zaskarżonej decyzji.

99      W świetle powyższego Komisja stwierdziła bez popełnienia oczywistego błędu w ocenie, że w dniu udzielenia spornej gwarancji skarżąca była przedsiębiorstwem zagrożonym w rozumieniu pkt 10 lit. a) i pkt 11 wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji.

100    Żaden z argumentów wysuwanych przez skarżącą nie prowadzi do podważenia powyższego stwierdzenia.

101    Po pierwsze, jak słusznie podnosi Komisja, przedstawione przez skarżącą dane finansowe dotyczące roku obrotowego 2010/2011 odnoszą się do roku obrotowego zakończonego po udzieleniu spornej gwarancji w dniu 17 lutego 2011 r. Skarżąca nie wyjaśnia jednak, w jaki sposób miałyby one jednak stanowić istotny czynnik dla oceny jej sytuacji w dniu udzielenia gwarancji.

102    Ponadto okoliczność, że w motywie 80 zaskarżonej decyzji zauważono, iż straty zarejestrowane przez skarżącą w latach 2007–2010 zmniejszyły się, aby dojść do wniosku, że skarżąca nie znajdowała się w sytuacji ekstremalnej trudności („situación de crisis grave” w wersji hiszpańskiej, jedynej wersji autentycznej) w rozumieniu komunikatu w sprawie gwarancji, nie jest sprzeczna ze stwierdzeniem poczynionym w motywie 79, zgodnie z którym sytuacja finansowa skarżącej spełniała kryteria przedsiębiorstwa zagrożonego w rozumieniu wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji. Jak bowiem potwierdziła Komisja w odpowiedzi na pisemne zapytanie Sądu w ramach środków organizacji postępowania, ustalenia poczynione w motywie 80 mają na celu, o czym świadczy określenie wartości pomocy podlegającej odzyskaniu w dalszej części zaskarżonej decyzji, ustalenie, czy należy zastosować pkt 2.2 i pkt 4.1 lit. a) komunikatu w sprawie gwarancji, i uznanie w drodze wyjątku, że skarżąca otrzymała korzyść równą całkowitej kwocie gwarantowanych kredytów. (zob. podobnie wyrok z dnia 1 lutego 2018 r., Larko/Komisja, T‑423/14, odwołanie w toku, EU:T:2018:57, pkt 189, 190).

103    Następnie, w odniesieniu do niezabezpieczonego kredytu uzyskanego przez skarżącą od Banco de Valencia w październiku 2010 r. (zob. pkt 68 powyżej) w zakresie, w jakim skarżąca stara się poprzez jego przywołanie zakwestionować fakt, że w dniu przyznania rozpatrywanego środka znajdowała się w trudnej sytuacji finansowej, należy wskazać, co nie zostało zakwestionowane przez Komisję w tym względzie, że kredyt ten w rzeczywistości skutkuje zwiększeniem poziomu zadłużenia skarżącej w stosunku do jej sytuacji pod koniec roku obrotowego 2009/2010. Ponadto należy zauważyć, że wspomniany kredyt został udzielony na okres jednego roku, który jest znacznie krótszy niż w przypadku spornych kredytów udzielonych na okres pięciu lat, co sprawia, że wszelkie porównania między nimi są niepewne, w szczególności w odniesieniu do ich odpowiednich warunków i stawek. Poza tym skarżąca nie wyjaśnia, w jaki sposób warunki kredytu o krótkim terminie wymagalności przyznanego kilka miesięcy przed udzieleniem spornej gwarancji mogą podważyć wnioski Komisji dotyczące jej sytuacji finansowej w dniu przyznania /tego środka.

104    W odniesieniu do nieuwzględnienia przez Komisję analizy wypłacalności skarżącej, która w konkretnym przypadku została przeprowadzona przez agencję ratingową lub jeden z banków udzielających kredytów objętych gwarancją, należy zauważyć, że zgodnie z pkt 3.2 lit. d) komunikatu w sprawie gwarancji, do którego odwołuje się skarżąca, analiza mająca na celu „klasyfikację kredytobiorcy na podstawie ratingu ryzyka […] może przedstawić agencja ratingowa o międzynarodowej renomie lub może to być rating wewnętrzny stosowany przez bank udzielający kredytu objętego gwarancją”. Wynika z tego, że komunikat w sprawie gwarancji nie nakłada w tym względzie na Komisję obowiązku poszukiwania i uwzględniania ratingów sporządzonych przez takie podmioty.

105    Wreszcie w odniesieniu do argumentu Królestwa Hiszpanii, zgodnie z którym zasadniczo sytuacja gospodarcza skarżącej powinna była zostać oceniona przez Komisję w świetle cech szczególnych sektora zawodowej piłki nożnej, wystarczy stwierdzić, po pierwsze, że Sąd uznał już gospodarczy charakter uprawiania piłki nożnej przez kluby zawodowe (zob. podobnie wyrok z dnia 26 stycznia 2005 r., Piau/Komisja, T‑193/02, EU:T:2005:22, pkt 69), a po drugie, pojęcie zagrożonego przedsiębiorstwa, tak jak zostało ono zdefiniowane w pkt 9 wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji, jest pojęciem obiektywnym, które należy oceniać wyłącznie w świetle konkretnych wskazówek dotyczących sytuacji finansowej i ekonomicznej danego przedsiębiorstwa (wyrok z dnia 6 kwietnia 2017 r., Regione autonoma della Sardegna/Komisja, T‑219/14, EU:T:2017:266, pkt 184), przy czym ogólne rozważania na temat cech szczególnych danego sektora przedstawione przez Królestwo Hiszpanii nie są w stanie podważyć ustaleń dokonanych na podstawie danych dotyczących indywidualnej sytuacji finansowej skarżącej

106    W związku z powyższym należy oddalić niniejsze zastrzeżenie.

–       W przedmiocie zastrzeżenia dotyczącego braku analizy warunków spornej gwarancji i przyznanych w zamian zabezpieczeń oraz warunków, na jakich podobne transakcje były przeprowadzane na rynku

107    Jeśli chodzi w pierwszej kolejności o brak analizy warunków spornej gwarancji i udzielonych w zamian zabezpieczeń, na który powołuje się skarżąca, należy przede wszystkim stwierdzić, jak słusznie zauważa Komisja, że w zaskarżonej decyzji jest mowa w motywie 86 o tym, że „zważywszy na trudną sytuację finansową [skarżącej] nie można uznać rocznych stawek w wysokości […] 1% pobieranych z tytułu przedmiotowych gwarancji za odzwierciedlające ryzyko związane z niemożnością spłaty gwarantowanych kredytów”. Wynika z tego, że poziom stawek gwarancyjnych wymagany na podstawie umów zawartych między Fundación Elche a IVF został rzeczywiście uwzględniony przez Komisję i że w związku z tym zarzut wysuwany przez skarżącą jest w rzeczywistości pozbawiony podstawy faktycznej.

108    Jeśli chodzi o szczególne zobowiązanie, określone w zaświadczeniu gwarancyjnym IVF z dnia 10 listopada 2010 r., które miało jakoby zostać pominięte przez Komisję, że gwarantowane kredyty powinny być udzielane na warunkach, które „nie różnią się znacząco od warunków stosowanych na rynku w odniesieniu do operacji tego rodzaju”, jest to okoliczność pozbawiona znaczenia dla sprawy, ponieważ zaskarżona decyzja nie opiera się na ustaleniu, że banki udzielające kredytów, udzielając ich w świetle gwarancji oferowanej przez IVF, same postąpiły na warunkach niezgodnych z warunkami rynkowymi.

109    W odniesieniu do udzielonych regwarancji nie ma również podstaw faktycznych zarzut wobec Komisji, że nie uwzględniła ona zastawu na akcjach skarżącej, ponieważ w motywie 93 zaskarżonej decyzji wyraźnie wskazano, że „wartość tych akcji [klubów beneficjentów] jako zabezpieczenia kredytu była bliska zeru”.

110    Skarżąca wskazuje jednak również na popełniony przez Komisję w zaskarżonej decyzji błąd dotyczący związku między przyznanym jej ratingiem kredytowym z jednej strony a wartością jej akcji z drugiej strony.

111    W tym względzie należy zauważyć, że w celu stwierdzenia, że wartość akcji skarżącej jest niska, zaskarżona decyzja opiera się na fakcie, że skarżąca była przedsiębiorstwem zagrożonym w chwili przyznania przedmiotowego środka, w odniesieniu do którego nie istniał wiarygodny plan przywrócenia rentowności wykazujący, że jej działalność mogła przynieść zyski jej akcjonariuszom.

112    Tymczasem, jak wynika z analizy trzeciego zastrzeżenia niniejszej części zarzutu w pkt 96–106 powyżej, zakwalifikowanie skarżącej w zaskarżonej decyzji jako przedsiębiorstwa zagrożonego nie jest obarczone oczywistymi błędami w ocenie.

113    Należy jeszcze ustalić, czy metoda zastosowana przez Komisję w niniejszej sprawie, polegająca na wyprowadzeniu wniosku o „bliskiej zeru” wartości akcji skarżącej z okoliczności, że znajdowała się ona w trudnej sytuacji, bez ustalenia planu przywrócenia rentowności w inny sposób –– co nie jest przedmiotem sporu – zawiera oczywisty błąd. W tym celu Sąd skierował do Komisji w ramach środków organizacji postępowania pytanie, w którym zwrócił się do niej o podanie szczegółów dotyczących metody zastosowanej przez nią w celu oszacowania wartości akcji skarżącej oraz o wskazanie, czy podwyższenie kapitału z 2011 r. miało wpływ na tę wartość. W tej ostatniej kwestii Komisja odpowiedziała, że skutek podwyższenia kapitału skarżącej nie może być brany pod uwagę przy ustalaniu wartości akcji w momencie udzielenia spornej gwarancji, ponieważ nastąpiło ono przed wniesieniem kapitału.

114    W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że dla potrzeb zastosowania kryterium inwestora prywatnego istotne są tylko te informacje, które były dostępne w czasie przeprowadzania danej transakcji (zob. wyrok z dnia 20 września 2017 r., Komisja/Frucona Košice, C‑300/16 P, EU:C:2017:706, pkt 61
i przytoczone tam orzecznictwo).

115    Ponieważ dokapitalizowanie skarżącej jest celem i pożądanym skutkiem spornej gwarancji, jest to parametr, który był możliwy do przewidzenia w momencie udzielenia spornej gwarancji i który prywatny przedsiębiorca, znajdujący się w sytuacji IVF, wziąłby pod uwagę przy ocenie wartości zastawionych akcji. Wynika z tego, że nie biorąc tego pod uwagę, Komisja popełniła oczywisty błąd w ocenie.

116    Ponadto skarżąca zarzuca Komisji, że nie zbadała ona istnienia hipoteki ustanowionej na działce o wielkości sześciu hektarów również w ramach regwarancji na rzecz IVF przez Fundación Elche.

117    Od samego początku /Z góry należy odrzucić argument Komisji, że Królestwo Hiszpanii nie podniosło zarzutu dotyczącego istnienia tej hipoteki w swoich uwagach w toku procedury administracyjnej. W tym względzie wystarczy wskazać, że po pierwsze, istnienie hipoteki wynikało z informacji dostępnych w trakcie postępowania administracyjnego, w tym przypadku umowy gwarancyjnej zawartej między Fundación Elche a IVF w dniu 17 lutego 2011 r., po drugie, do Komisji należy udowodnienie istnienia pomocy państwa (zob. podobnie wyrok z dnia 12 września 2007 r., Olympiaki Aeroporia Ypiresies/Komisja, T‑68/03, EU:T:2007:253, pkt 34) oraz, po trzecie, Komisja jest zobowiązana do przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sposób staranny
i bezstronny, tak aby dysponowała w chwili wydania ostatecznej decyzji możliwie najbardziej kompletnymi i wiarygodnymi informacjami, by to uczynić (wyrok z dnia 3 kwietnia 2014 r., Francja/Komisja, C‑559/12 P, EU:C:2014:217, pkt 63).

118    Następnie należy zastosować orzecznictwo, o którym mowa w pkt 87 i 88 powyżej, w celu przeprowadzenia oceny, czy przedmiotowa hipoteka stanowi istotny dowód dla celów oceny istnienia korzyści, a jeśli tak, to czy Komisja wzięła go pod uwagę.

119    W niniejszej sprawie hipoteka ustanowiona przez Fundación Elche jako zabezpieczenie udzielone przez kredytobiorcę objętego gwarancją stanowi jako taka cechę spornej gwarancji, którą Komisja jest zobowiązana zbadać [zob. w tym względzie pkt 3.2 lit. d) komunikatu w sprawie gwarancji]. Ponadto Komisja nie kwestionuje faktu, że w zaskarżonej decyzji nie wspomina się o tej hipotece. Twierdzenie Komisji, że wartość obciążonych hipoteką gruntów jest wyraźnie niewystarczająca, aby służyć jako zabezpieczenie kredytów w wysokości 14 mln EUR, nie ma a fortiori związku z jakąkolwiek oceną zawartą w zaskarżonej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 24 stycznia 2013 r., Frucona Košice/Komisja C‑73/11 P, EU:C:2013:32, pkt 87).

120    Wynika z tego, że Komisja nie wzięła pod uwagę istotnych okoliczności związanych z hipoteką ustanowioną przez Fundación Elche na rzecz IVF dla celów oceny istnienia korzyści i czyniąc to, popełniła oczywisty błąd w ocenie.

121    Wreszcie, co się tyczy – nadal w ramach niniejszego zastrzeżenia – braku uwzględnienia przez Komisję warunków, na jakich podobne transakcje były realizowane na rynku, skarżąca zwraca uwagę na stawkę gwarancyjną mającą zastosowanie w 2011 r., według Banco de España, do operacji, których czas trwania nie przekracza pięciu lat w odniesieniu do kredytów w kwocie przekraczającej 1 mln EUR, która to stawka była jedynie nieco niższa od stawki przyznanej Fundación Elche w ramach gwarantowanych kredytów.

122    Ponieważ skarżąca nie sprecyzowała, w jaki sposób jej sytuacja jest porównywalna z sytuacją kredytobiorców objętych statystykami Banco de España, nie jest możliwe w niniejszej sprawie wyciągnięcie jakichkolwiek użytecznych wniosków z zarzutu /twierdzenia skarżącej.

123    Skarżąca zarzuca również Komisji, że nie sprawdziła, czy stawka gwarancyjna należna od Fundación Elche, ustalona w wysokości 1% objętej nią kwoty, „była zgodna z prawami rynku”. Argument ten należy zbadać łącznie z argumentem podniesionym na poparcie trzeciego zarzutu, zgodnie z którym Komisja zasadniczo błędnie stwierdziła, że nie było podobnych transakcji umożliwiających ustalenie istnienia referencyjnej stawki gwarancyjnej.

124    Jak bowiem zostało już rozstrzygnięte przez Trybunał, kredytobiorca, który uzyskał pożyczkę zagwarantowaną przez władze publiczne danego państwa członkowskiego, uzyskuje zwykle korzyść ze względu na to, że ponoszony przezeń koszt finansowy jest niższy niż ten, który ponosiłby on, gdyby musiał uzyskać to samo finansowanie i tę samą gwarancję po cenach rynkowych (zob. wyroki: z dnia 8 grudnia 2011 r. Residex Capital IV, C‑275/10, EU:C:2011:814, pkt 39, i z dnia 3 kwietnia 2014 r., Francja/Komisja, C‑559/12 P, EU:C:2014:217, pkt 96).

125    Jak przypomniano w pkt 3.2 lit. d) komunikatu w sprawie gwarancji, w celu ustalenia odpowiedniej ceny rynkowej należy wziąć pod uwagę cechy gwarancji
i kredytu leżącego u jego podstaw, które obejmują w szczególności kwotę i czas trwania transakcji, zabezpieczenie udzielone przez kredytobiorcę oraz inne elementy mające wpływ na ocenę stopy zwrotu oraz prawdopodobieństwo niewypłacalności kredytobiorcy wynikające z jego sytuacji finansowej, sektora działalności i perspektyw.

126    Kiedy cena gwarancji jest co najmniej tak wysoka, jak odpowiednia stawka gwarancyjna obowiązująca na rynkach finansowych, gwarancja nie zawiera elementu pomocy [zob. pkt 3.2 lit. d) akapit drugi komunikatu w sprawie gwarancji]. Jeśli na rynkach finansowych nie można znaleźć odpowiedniej stawki gwarancyjnej, należy porównać łączny koszt finansowy gwarantowanego kredytu, w tym stopę procentową kredytu i stawkę gwarancyjną, z ceną rynkową podobnego kredytu bez gwarancji [zob. pkt 3.2 lit. d) akapit trzeci komunikatu w sprawie gwarancji]. Wreszcie w przypadku braku ceny rynkowej podobnego niegwarantowanego kredytu należy zastosować stopę referencyjną, określoną zgodnie z komunikatem w sprawie stóp referencyjnych (zob. pkt 4.2 akapit drugi komunikatu w sprawie gwarancji).

127    W niniejszej sprawie należy zauważyć, że zaskarżona decyzja stoi na przeszkodzie temu, by pobierana stawka gwarancyjna uwzględniała trudności finansowe skarżącej i związane z nimi ryzyko niewykonania zobowiązań z tytułu kredytów objętych gwarancją [motyw 86 lit. c)]. W motywie 85 zaskarżonej decyzji Komisja podkreśla, że jest mało prawdopodobne, aby przedsiębiorstwo zagrożone znalazło instytucje finansowe gotowe udzielić mu jakiegokolwiek kredytu bez gwarancji publicznej. Komisja nie wskazuje nigdzie w tych motywach, ani też w rozważaniach dotyczących charakterystyki korzyści (pkt 7.2 zaskarżonej decyzji), jaka jest cena rynkowa, w odniesieniu do której ocenia sporną stawkę. Komisja nie bada również na tym etapie zastawu udzielonego na rzecz IVF jako regwarancji (zob. pkt 4 powyżej). Ogólnie rzecz biorąc, Komisja ogranicza się do oceny sytuacji finansowej skarżącej i stwierdza, że w świetle kwoty stawki gwarancyjnej wpłaconej na rzecz IVF nie spełnia ona warunków rynkowych.

128    Przed Sądem Komisja zasadniczo wyjaśnia, że zaskarżona decyzja rezygnuje z porównania należnej stawki gwarancyjnej z ceną rynkową, biorąc pod uwagę sytuację skarżącej, która jest przedsiębiorstwem zagrożonym. Innymi słowy, istnieje domniemanie, zgodnie z którym stawka gwarancyjna nie jest zgodna z warunkami rynkowymi, w sytuacji gdy kredytobiorca, któremu przyznano gwarancję, lub w niniejszym przypadku beneficjent korzyści w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE jest przedsiębiorstwem zagrożonym.

129    Jednakże, jak wskazano w pkt 126 powyżej, w pkt 3.2 lit. d) i 4.2 komunikatu w sprawie gwarancji przewidziano wcześniejsze poszukiwanie ewentualnej ceny rynkowej, z którą można by porównać warunki spornej transakcji. Odnosząc się konkretnie do przedsiębiorstw zagrożonych, Komisja rozróżnia w pkt 4.1 lit. a) komunikatu w sprawie gwarancji sytuację przedsiębiorstw zagrożonych w zależności od dotyczącego ich ryzyka niewykonania zobowiązań, które nie jest jednolite. Przytoczony komunikat rozróżnia zatem przypadki, w których istnieje gwarant rynkowy dla przedsiębiorstwa zagrożonego, oraz przypadki, w których jest prawdopodobne, że taki gwarant nie istnieje. Przyjmuje się zatem, że może istnieć cena rynkowa nawet w przypadku udzielenia gwarancji przedsiębiorstwu zagrożonemu.

130    W tym względzie Sąd zauważa, że Komisja stwierdza w motywie 80 zaskarżonej decyzji, że skarżąca „nie znajdował[a] się w skrajnie trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 2.2 i pkt 4.1 lit. a) [komunikatu] w sprawie gwarancji”, stwierdziwszy wcześniej w motywie 79, że „znajdował[a] się w trudnej sytuacji finansowej w rozumieniu pkt 10 lit. a) i 11 wytycznych dotyczących [ratowania i] restrukturyzacji”. Czyniąc to, Komisja przyjęła również zawartą w pkt 129 powyżej interpretację pkt 4.1 lit. a) komunikatu w sprawie gwarancji, jako mającą na celu rozróżnienie dwóch podkategorii przedsiębiorstw zagrożonych w rozumieniu wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji w zależności od ich ryzyka niewywiązania się ze zobowiązań. Jest to jeszcze bardziej widoczne w hiszpańskiej wersji zaskarżonej decyzji, jedynej autentycznej wersji, która w motywie 80 wspomina o braku „poważnej sytuacji kryzysowej” (situación de crisis grave), gdzie przymiotnik „poważny” kwalifikuje pojęcie „kryzys” i wyraźniej odróżnia sytuację przewidzianą w motywie 80 od sytuacji przewidzianej w motywie 79 zaskarżonej decyzji, przyjmując kategorię przedsiębiorstw zagrożonych w rozumieniu wytycznych dotyczących ratowania i restrukturyzacji, które nie znajdują się w sytuacji poważnego kryzysu w rozumieniu pkt 4.1 lit. a) komunikatu w sprawie gwarancji.

131    Ponadto wbrew temu, co twierdzi Komisja, z pkt 3.3 komunikatu w sprawie gwarancji nie wynika, że nie istnieje cena rynkowa gwarancji udzielonych zagrożonemu przedsiębiorstwu. Punkt ten dotyczy uproszczonego systemu oceny, który ma zastosowanie, w drodze wyjątku, do małych i średnich przedsiębiorstw i stanowi jedynie, że nie ma on zastosowania do przedsiębiorstw posiadających rating CCC/Caa lub niższy.

132    W związku z tym Komisja, zakładając, że żadna instytucja finansowa nie może wchodzić w pozycję gwaranta dla przedsiębiorstwa zagrożonego i że w konsekwencji na rynku nie oferowano odpowiedniej referencyjnej stawki gwarancjnej, nie uwzględniła komunikatu w sprawie gwarancji, do czego jest zobowiązana (zob. podobnie wyrok z dnia 11 września 2008 r., Niemcy i in./Kronofrance, C‑75/05 P i C‑80/05 P, EU:C:2008:482, pkt 60, 61 i przytoczone tam orzecznictwo). Z tych samych powodów uchybiła ona również ciążącemu na niej obowiązkowi dokonania całościowej oceny z uwzględnieniem wszystkich dowodów istotnych w niniejszej sprawie, które umożliwiają jej ustalenie, czy skarżąca w sposób oczywisty nie uzyskała porównywalnych udogodnień ze strony prywatnego podmiotu gospodarczego (zob. podobnie wyrok z dnia 24 stycznia 2013 r., Frucona Košice/Komisja, C‑73/11 P, EU:C:2013:32, pkt 73).

133    Po wykazaniu tego błędu należy stwierdzić, że Komisja w motywie 93 zaskarżonej decyzji przeprowadziła bardziej szczegółową analizę w ramach określania wartości elementu pomocy. I tak wyklucza ona istnienie ceny rynkowej za podobny niegwarantowany kredyt (zob. pkt 126 powyżej), „ze względu na ograniczoną liczbę podobnych transakcji możliwych do zaobserwowania na rynku na rynku”, która nie „zapewnia miarodajnego porównania”.

134    Skarżąca zakwestionowała w skardze brak dokonania przez Komisję analizy warunków rynkowych w celu ustalenia ceny rynkowej podobnego niegwarantowanego kredytu. W odpowiedzi na skargę Komisja podnosi, że „wbrew temu, co sugeruje skarżąca, doszła [ona] do wniosku, że omawiane gwarancje przysporzyły korzyści, po dokonaniu porównania z transakcjami przeprowadzonymi na warunkach rynkowych, co wyraźnie przekłada się na obliczenie kwoty pomocy”, odsyłając do motywu 93 lit. c) zaskarżonej decyzji.

135    W tym względzie należy zauważyć, że w motywie 93 lit. c) zaskarżonej decyzji Komisja stosuje stopę referencyjną mającą zastosowanie w niniejszej sprawie, określoną zgodnie z komunikatem w sprawie stóp referencyjnych. Jednakże, jak przypomniano w pkt 126 powyżej, zastosowanie stopy referencyjnej jest metodą domyślną w przypadku braku ceny rynkowej określonej na podstawie podobnych transakcji. W konsekwencji Komisja nie może powoływać się na zastosowanie tej metody przy obliczaniu kwoty pomocy w celu wykazania, że w rzeczywistości porównała sporną transakcję z transakcjami przeprowadzonymi na warunkach rynkowych.

136    Niemniej jednak, w ramach środków organizacji postępowania, Sąd zadał pytania Komisji w celu ustalenia charakteru i zakresu dochodzenia przeprowadzonego przez Komisję w celu wyciągnięcia wniosków dotyczących braku ceny rynkowej dla podobnego kredytu niegwarantowanego. W odpowiedzi Komisja poprzestała na wskazaniu, że w trakcie dochodzenia nie przekazano żadnej informacji dotyczącej stóp procentowych kredytów udzielonych w podobnych sytuacjach, nie dostarczając informacji na temat podjętych ewentualnie środków dochodzeniowych.

137    Należy wziąć pod uwagę, że ciężar dowodu spełnienia warunków zastosowania kryterium podmiotu prywatnego – które ma zastosowanie w niniejszej sprawie – spoczywa na Komisji, która musi zażądać wszelkich istotnych informacji w toku postępowania administracyjnego (zob. podobnie wyroki: z dnia 21 marca 2013 r., Komisja/Buczek Automotive, C‑405/11 P, niepublikowany, EU:C:2013:186, pkt 33, 34; z dnia 20 września 2017 r., Komisja/Frucona Košice, C‑300/16 P, EU:C:2017:706, pkt 24). W tym względzie Komisja nie może powoływać się na fragmentaryczny charakter informacji przekazanych jej w toku postępowania administracyjnego jako uzasadnienie swojej decyzji, ponieważ nie wykorzystała wszystkich dostępnych jej uprawnień do uzyskania niezbędnych informacji (zob. podobnie wyrok z dnia 13 kwietnia 1994 r., Niemcy i Pleuger Worthington/Komisja, C‑324/90 i C‑342/90, EU:C:1994:129, pkt 29). Wniosek ten nasuwa się tym bardziej, gdy zaskarżona decyzja została wydana nie ze względu na brak materiału dowodowego, o który Komisja zwróciła się do zainteresowanego państwa członkowskiego, lecz podstawą jej wydania było stwierdzenie, że prywatny wierzyciel nie zachowałby się w taki sposób jak władze wspomnianego państwa członkowskiego, co wiąże się z założeniem, iż Komisja dysponowała całym odpowiednim materiałem dowodowym koniecznym do opracowania przez nią tej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 21 marca 2013 r., Komisja/Buczek Automotive, C‑405/11 P, niepublikowany, EU:C:2013:186, pkt 35).

138    W niniejszej sprawie Sąd wywodzi z odpowiedzi udzielonych przez Komisję, najpierw w odpowiedzi na skargę, a następnie w ramach środków organizacji postępowania, że w trakcie postępowania administracyjnego nie zwróciła się do Królestwa Hiszpanii ani do innych źródeł o informacje dotyczące istnienia kredytów podobnych do kredytów stanowiących podstawę spornej transakcji. Komisja nie mogła zatem oprzeć się na braku przedstawienia dowodów żądanych przez nią w celu wyciągnięcia na tej podstawie wniosku w motywie 93 zaskarżonej decyzji, że na rynku istniała tylko „ograniczon[a] liczb[a] podobnych transakcji”, która „nie zapewni[a] miarodajnego porównania”.

139    Ponadto Komisja nie przedstawiła żadnych innych elementów uzyskanych w trakcie postępowania administracyjnego, które mogłyby uzasadnić jej wniosek, że nie było porównywalnych transakcji.

140    Wniosek Komisji, o którym mowa w motywie 93 zaskarżonej decyzji, nie jest zatem wystarczająco uzasadniony prawnie.

141    W świetle powyższego należy uwzględnić drugą część zarzutu drugiego, ponieważ ocena Komisji dotycząca istnienia korzyści jest obarczona oczywistymi błędami w zakresie, w jakim, po pierwsze, nie uwzględniła ona sytuacji Fundación Elche, po drugie, nie uwzględniła hipoteki ustanowionej przez Fundación Elche jako regwarancji, po trzecie, nie wzięła pod uwagę dokapitalizowania skarżącej dla celów oceny wartości akcji będących przedmiotem zastawu na rzecz IVF, po czwarte, założyła, że żadna instytucja finansowa nie będzie działać jako gwarant zagrożonego przedsiębiorstwa, a w konsekwencji, że na rynku nie oferowano odpowiedniej referencyjnej stawki gwarancyjnej, i po piąte, nie uzasadniła wystarczająco swojego wniosku, że nie było wystarczających porównywalnych transakcji do ustalenia ceny rynkowej podobnego kredytu niegwarantowanego.

142    W konsekwencji należy stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim dotyczy ona skarżącej, bez konieczności rozpatrywania pozostałych argumentów i zarzutów podniesionych na poparcie niniejszej skargi.

 W przedmiocie kosztów

143    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja przegrała sprawę, powinna pokryć własne koszty oraz koszty poniesione przez skarżącą, w tym koszty związane z postępowaniem w przedmiocie środka tymczasowego, zgodnie z żądaniami skarżącej.

144    Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania państwa członkowskie i instytucje interweniujące w sprawie pokrywają własne koszty. Wobec tego Królestwo Hiszpanii pokrywa własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (czwarta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Stwierdza się nieważność decyzji Komisji (UE) 2017/365 z dnia 4 lipca 2016 r. w sprawie pomocy państwa SA.36387 (2013/C) (ex 2013/NN) (ex 2013/CP) wdrożonej przez Hiszpanię na rzecz Valencia Club de Fútbol, SAD, Hércules Club de Fútbol, SAD, oraz Elche Club de Fútbol, SAD w zakresie, w jakim dotyczy ona Elche Club de Fútbol, SAD.

2)      Komisja Europejska pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Elche Club de Fútbol, w tym koszty związane z postępowaniem w przedmiocie środka tymczasowego.

3)      Królestwo Hiszpanii pokrywa własne koszty.

Kanninen

Schwarcz

Iliopoulos

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 12 marca 2020 r.

Podpisy


*      Język postępowania: hiszpański.