WYROK SĄDU (trzecia izba)
z dnia 9 września 2014 r.(*)
Wzór wspólnotowy – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do wzoru – Zarejestrowany wzór wspólnotowy przedstawiający przełamane ciastko – Podstawa unieważnienia – Brak indywidualnego charakteru – Artykuły 4, 6 i art. 25 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 6/2002
W sprawie T‑494/12
Biscuits Poult SAS, z siedzibą w Montauban (Francja), reprezentowana przez adwokata C. Chapoulliégo,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowanemu przez A. Folliarda‑Monguirala, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą OHIM, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest:
Banketbakkerij Merba BV, z siedzibą w Oosterhout (Niderlandy), reprezentowana przez adwokata M. Abella,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Trzeciej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 2 sierpnia 2012 r. (sprawa R 914/2011‑3), dotyczącą postępowania w sprawie unieważnienia prawa do wzoru między Banketbakkerij Merba BV a Biscuits Poult SAS,
SĄD (trzecia izba),
w składzie: S. Papasavvas, prezes, N.J. Forwood (sprawozdawca), i E. Bieliūnas, sędziowie,
sekretarz: C. Kristensen, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 14 listopada 2012 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez OHIM w sekretariacie Sądu w dniu 14 lutego 2013 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią interwenienta na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 12 lutego 2013 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 2 kwietnia 2014 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 25 marca 2009 r. skarżąca, Biscuits Poult SAS, dokonała w Urzędzie Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) zgłoszenia wzoru wspólnotowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (Dz.U. 2002, L 3, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 13, t. 27, s. 142).
2 Wzór, o którego rejestrację wystąpiono i który ma być stosowany w „ciastkach”, wygląda następująco:
3 Sporny wzór został zarejestrowany pod numerem 1114292‑0001 i opublikowany w Biuletynie Wzorów Wspólnotowych nr 75/2009 z dnia 22 kwietnia 2009 r.
4 W dniu 15 lutego 2010 r. interwenient, Banketbakkerij Merba BV, złożył w OHIM wniosek o unieważnienie prawa do spornego wzoru oparty na art. 25 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 6/2002. We wniosku tym interwenient twierdził, że zakwestionowany wzór jest pozbawiony cechy nowości i indywidualnego charakteru oraz że jego wygląd wynika z jego funkcji technicznej w rozumieniu art. 5, 6 i 8 rozporządzenia nr 6/2002.
5 Na poparcie swojego wniosku o unieważnienie interwenient powołał się, w zakresie dotyczącym braku cechy nowości i indywidualnego charakteru spornego wzoru, na odtworzone poniżej wcześniejsze wzory:
6 Decyzją z dnia 28 lutego 2011 r. Wydział Unieważnień OHIM oddalił wniosek o unieważnienie prawa do spornego wzoru.
7 W dniu 22 kwietnia 2011 r. interwenient wniósł do OHIM odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.
8 Decyzją z dnia 2 sierpnia 2012 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Trzecia Izba Odwoławcza unieważniła sporny wzór na podstawie art. 25 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 6/2002 z uwagi na to, że nie posiadał on indywidualnego charakteru w rozumieniu art. 6 tego rozporządzenia.
9 W szczególności Izba Odwoławcza wskazała na wstępie, że warstwa masy rozsmarowanej wewnątrz ciastka na całej jego długości nie może być brana pod uwagę przy ocenie indywidualnego charakteru spornego wzoru, ponieważ nie jest widoczna podczas zwykłego używania tego produktu. Następnie Izba Odwoławcza uznała, że zewnętrzny wygląd spornego wzoru jest taki sam jak w przypadku trzech pierwszych z odtworzonych w pkt 5 powyżej modeli wcześniejszych. Wreszcie w ocenie Izby Odwoławczej sporny wzór nie wywiera na poinformowanym użytkowniku, oferującym lub spożywającym często ten rodzaj ciastek, innego całościowego wrażenia niż wspomniane wcześniej trzy wcześniejsze wzory, biorąc pod uwagę wysoki stopień swobody, jakim dysponuje twórca tego typu produktów.
Żądania stron
10 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności lub „przynajmniej zmianę” zaskarżonej decyzji;
– potwierdzenie decyzji Wydziału Unieważnień;
– oddalenie wniosku o unieważnienie prawa do wzoru;
– obciążenie interwenienta kosztami postępowania.
11 OHIM wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
12 Interwenient wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji;
– tytułem żądania ewentualnego – przekazanie sprawy Izbie Odwoławczej celem orzeczenia w przedmiocie indywidualnego charakteru spornego wzoru w świetle wszystkich wcześniejszych wzorów;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
13 Na poparcie skargi skarżąca podnosi zasadniczo jeden tylko zarzut, dotyczący naruszenia art. 6 rozporządzenia nr 6/2002.
14 W uzasadnieniu tego zarzutu skarżąca wskazuje, że Izba Odwoławcza błędnie wykluczyła przedstawienie wewnętrznego aspektu spornego wzoru i odstąpiła od ustalenia różnic w stosunku do wcześniejszych wzorów, które to różnice nadają jej zdaniem spornemu wzorowi indywidualny charakter.
15 Skarżąca podniosła, że ciastko nie może zostać uznane za „produkt złożony” w rozumieniu art. 3 lit. c) rozporządzenia nr 6/2002, a w rezultacie masa rozsmarowana wewnątrz ciastka na całej jego długości nie stanowi części takiego produktu. W konsekwencji art. 4 ust. 2 tego rozporządzenia nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie.
16 Posiłkowo skarżąca zauważa, że masa rozsmarowana wewnątrz ciastka na całej jego długości pozostaje widoczna podczas zwykłego używania tego produktu, gdy zostanie on przełamany przy jego spożywaniu, co stanowi zwykły sposób jego użycia. Ponadto takie przedstawienie ciastka odpowiada zwyczajom reklamowym w rozpatrywanym przemyśle. Wygląd omawianej masy winien zatem zostać wzięty pod uwagę również wtedy, gdyby art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 6/2002 znajdował zastosowanie.
17 Skarżąca podnosi, że zważywszy na ogół cech spornego wzoru, takich jak postać, linie, kontury, kolorystyka, kontrast między częściami wewnętrznymi i zewnętrznymi, złocisty charakter powierzchni, liczba kawałków czekolady na górnej powierzchni i jej tekstura, Izba Odwoławcza powinna była uznać indywidualny charakter spornego wzoru względem trzech pierwszych z wzorów odtworzonych w pkt 5 powyżej.
18 W tym względzie, jak wynika z art. 3 lit. a) rozporządzenia nr 6/2002, „wzór” został zdefiniowany jako „postać całego lub części produktu, wynikająca w szczególności z cech linii, konturów, kolorystyki, kształtu, tekstury i/lub materiałów samego produktu i/lub jego ornamentacji”.
19 Z powyższego wynika, że „ochrona wzoru” w rozumieniu art. 4 ust. 1 rozporządzenia nr 6/2002 polega na ochronie postaci produktu, a mianowicie – zgodnie z art. 3 lit. b) tego rozporządzenia – każdego przedmiotu przemysłowego lub rękodzielniczego lub części takiego przedmiotu.
20 Z motywów 7, 12 i 14 rozporządzenia nr 6/2002, które nawiązują do ochrony estetyki przemysłowej, ograniczenia ochrony do elementów widocznych oraz wrażenia wywieranego na poinformowanym użytkowniku dokonującym oglądu postaci danego produktu, wynika ponadto, że rozporządzenie to przyznaje ochronę wyłącznie widocznym elementom produktów lub części produktów, które mogą w konsekwencji zostać zarejestrowane jako wzory.
21 W tym kontekście art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 6/2002 ustanawia szczególną zasadę dotyczącą specyficznie wzorów stosowanych lub zawartych w produkcie, który stanowi część składową produktu złożonego w rozumieniu art. 3 lit. c) rozporządzenia nr 6/2002. Zgodnie z tą zasadą owe wzory są chronione wyłącznie wtedy, gdy po pierwsze, część składowa włączona do produktu złożonego pozostaje widoczna podczas zwykłego używania tego produktu i po drugie, w stopniu, w jakim te widoczne elementy części składowej samodzielnie spełniają wymogi co do nowości i indywidualnego charakteru.
22 W istocie, mając na uwadze szczególny charakter części produktu złożonego w rozumieniu art. 3 lit. c) rozporządzenia nr 6/2002, które mogą stać się przedmiotem produkcji i sprzedaży odrębnych od produkcji i sprzedaży samego produktu złożonego, prawodawca w sposób rozsądny przewidział możliwość zarejestrowania ich samych jako wzorów, aczkolwiek z zastrzeżeniem, że będą one widoczne po ich zawarciu w produkcie złożonym, i wyłącznie w odniesieniu do elementów, które pozostaną widoczne podczas zwykłego używania produktu złożonego, i w stopniu, w jakim części te same są nowe i mają indywidualny charakter.
23 A zatem art. 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 6/2002 nie ma ani na celu, ani za skutek mnożenia postaci towaru, które mogą stanowić wzór zgodnie z art. 3 lit. a) tego rozporządzenia, a służy jedynie ustanowieniu szczególnej zasady dla specjalnego przypadku.
24 W niniejszej sprawie, jak wskazano w pkt 14 zaskarżonej decyzji, skarżąca przyznała przed Izbą Odwoławczą, że warstwa kremowej masy rozsmarowanej wewnątrz ciastka na całej jego długości staje się widoczna dopiero po przełamaniu ciastka. W konsekwencji taka cecha nie ma związku z wyglądem omawianego produktu.
25 Należy zatem stwierdzić, że Izba Odwoławcza w sposób prawidłowy zastosowała art. 3 i 6 rozporządzenia nr 6/2002, uznając w pkt 15 i 16 zaskarżonej decyzji, że warstwa kremowej masy rozsmarowanej wewnątrz ciastka na całej jego długości nie jest widoczna, ponieważ należy przełamać produkt, aby można było zobaczyć jego wnętrze, w związku z czym ta cecha nie może być brana pod uwagę przy ocenie indywidualnego charakteru spornego wzoru.
26 Dodatkowo, jak zauważają OHIM i interwenient, okoliczność, że rozpatrywany produkt, kiedy jest przełamywany celem jego spożycia, może wyglądać podobnie do samego spornego wzoru, pozbawiona jest znaczenia.
27 W tym względzie argument skarżącej, że warstwa kremowej masy rozsmarowanej wewnątrz ciastka na całej jego długości staje się widoczna podczas „zwykłego używania” ciastka, czyli podczas jego spożycia, opiera się na błędnym rozumieniu art. 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 6/2002 i z tego względu jest nieskuteczny. Z owych przepisów wynika bowiem, że pojęcie zwykłego używania ma znaczenie wyłącznie wtedy, gdy zdolność do podlegania ochronie oceniana jest w przypadku wzoru zastosowanego lub zawartego w produkcie, który stanowi część produktu złożonego w rozumieniu art. 3 lit. c) rozporządzenia nr 6/2002. Artykuł 4 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia precyzuje ponadto, że termin „zwykłe używanie” jest definiowany „w rozumieniu ust. 2 lit. a)” tego artykułu.
28 Tymczasem strony zgodnie – i słusznie – twierdzą, że ciastko takie jak to odtworzone w spornym wzorze nie jest produktem złożonym w rozumieniu art. 3 lit. c) rozporządzenia nr 6/2002, ponieważ nie składa się z wielu części, które mogą być zastępowane, umożliwiając rozłożenie i ponowne złożenie tego produktu. W konsekwencji podlegające ochronie cechy spornego wzoru należy definiować poprzez odniesienie się do zasad wskazanych w pkt 18–20 powyżej, które w przypadku produktów niestanowiących części nadających się do połączenia w produkt złożony w rozumieniu art. 3 lit. c) rozporządzenia nr 6/2002 odsyłają nie do pojęcia zwykłego używania, ale do postaci produktu w rozumieniu art. 3 lit. a) tego rozporządzenia.
29 Izba Odwoławcza nie popełniła zatem błędu, ani precyzując w pkt 13 i 16 zaskarżonej decyzji, że niewidoczne cechy produktu, które nie mają związku z jego wyglądem, nie mogą być brane pod uwagę przy ustalaniu, czy sporny wzór może zostać objęty ochroną, ani wywodząc z tego w pkt 17 zaskarżonej decyzji, że „nadzienie zawarte w ciastku zgodnie z przedstawieniem wzoru nie może być brane pod uwagę przy badaniu indywidualnego charakteru tego wzoru”.
30 Ponadto, ponieważ zasada ustanowiona w art. 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia nr 6/2002, dotycząca konkretnie części, które mogą być połączone w produkt złożony (zob. pkt 21–23 powyżej), stanowi dostosowanie – odnoszące się do tego szczególnego przypadku, który nie zachodzi w niniejszej sprawie – zasady opisanej w pkt 18–20 powyżej i nie ma ani na celu, ani za skutek zmiany przesłanki związanej z widocznością aspektów produktu odtworzonych we wzorze, okoliczność, że pkt 13 i 16 zaskarżonej decyzji zawierają odniesienie do tego przepisu, nie może pozbawić ważności rozumowania przedstawionego w pkt 13–17 tej decyzji.
31 W konsekwencji żaden z przedstawionych w pkt 15 i 16 powyżej argumentów skarżącej nie jest w stanie podważyć zasadności zaskarżonej decyzji. Ponadto skoro jedynie widoczne aspekty produktu odtworzonego w spornym wzorze mogą być brane pod uwagę przy ocenie jego indywidualnego charakteru (zob. pkt 25–30 powyżej), argumentacja skarżącej odnosząca się do tej oceny (zob. pkt 17 powyżej) musi zostać odrzucona.
32 Zważywszy bowiem na stwierdzony w pkt 30 zaskarżonej decyzji wysoki stopień swobody twórcy w tej branży, które to stwierdzenie nie zostało zakwestionowane przez skarżącą, należy potwierdzić ocenę dokonaną w tym względzie przez Izbę Odwoławczą.
33 W szczególności, co zostało stwierdzone przez Izbę Odwoławczą w pkt 21–24 zaskarżonej decyzji, nierównomierna i chropowata powierzchnia ciastka, jego żółtawy kolor, zaokrąglony kształt i obecność kawałków czekolady stanowią wspólne cechy kolidujących ze sobą wzorów, które decydują o całościowym wrażeniu wywieranym na poinformowanym użytkowniku, w związku z czym sporny wzór nie może zostać uznany za posiadający indywidualny charakter.
34 Gładsza powierzchnia spornego wzoru w stosunku do pierwszego i trzeciego ze wzorów odtworzonych w pkt 5 powyżej oraz różnice dotyczące liczby, konkretnych rozmiarów i większego lub mniejszego wystawania kawałków czekolady obecnych w każdym z tych wzorów oraz w spornym wzorze nie nadają temu ostatniemu indywidualnego charakteru. Mając bowiem na uwadze wysoki stopień swobody twórcy w tej branży, owe różnice nie są w stanie wywrzeć na poinformowanym użytkowniku, tak jak został on zdefiniowany w pkt 28 zaskarżonej decyzji, innego całościowego wrażenia z korzyścią dla spornego wzoru.
35 W rezultacie Izba Odwoławcza, nie popełniając błędu, prawidłowo stwierdziła w pkt 31 zaskarżonej decyzji, że sporny wzór należało unieważnić zgodnie z art. 25 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 6/2002 z uwagi na brak indywidualnego charakteru w rozumieniu art. 6 tego rozporządzenia.
36 Niniejszą skargę należy zatem oddalić bez konieczności wypowiadania się w przedmiocie dopuszczalności drugiego z żądań wysuniętych przez skarżącą i załącznika do skargi zakwestionowanego przez OHIM.
W przedmiocie kosztów
37 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem OHIM i interwenienta – obciążyć ją poniesionymi przez nich kosztami.
Z powyższych względów
SĄD (trzecia izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Biscuits Poult SAS pokrywa własne koszty oraz zostaje obciążona kosztami poniesionymi przez Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) i Banketbakkerij Merba BV.
Papasavvas | Forwood | Bieliūnas |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 9 września 2014 r.
Podpisy