WYROK SĄDU (izba ds. odwołań)

z dnia 27 kwietnia 2012 r.

Sprawa T‑37/10 P

Carlo De Nicola

przeciwko

Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu (EBI)

Odwołanie – Służba publiczna – Personel EBI – Ocena – Awans – Postępowanie w sprawie oceny i awansu (2006) – Decyzja komisji odwoławczej – Zakres kontroli – Ubezpieczenie zdrowotne – Odmowa przejęcia kosztów leczenia – Żądanie odszkodowawcze

Przedmiot:      Odwołanie mające na celu uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie F‑55/08 De Nicola przeciwko EBI, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑469, II‑A‑1‑2529.

Orzeczenie: Wyrok Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie F‑55/08 De Nicola przeciwko EBI zostaje uchylony w zakresie, w jakim oddalono w nim, po pierwsze, sformułowane przez Carla De Nicolę żądanie stwierdzenia nieważności decyzji komisji odwoławczej Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), po drugie, jego żądanie stwierdzenia nieważności decyzji odmownej w sprawie awansu w 2006 r., jak również wszystkich aktów z nią powiązanych, po niej następujących i ją poprzedzających, oraz po trzecie, żądania stwierdzenia odpowiedzialności EBI w kwestii mobbingu, jaki miał być względem niego stosowany, i żądania mające na celu uzyskanie naprawienia podnoszonej przez niego z tego tytułu szkody. W pozostałym zakresie odwołanie zostaje oddalone. Sprawa zostaje przekazana do Sądu do spraw Służby Publicznej do ponownego rozpoznania. Rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Wewnętrzna wytyczna określająca kompetencje komisji odwoławczej Banku – Skutki prawne

(regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 22)

2.      Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Ocena – Sprawozdanie z oceny – Zakwestionowanie przed komisją odwoławczą Banku – Zakres kontroli

(regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 22)

3.      Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Ocena – Sprawozdanie z oceny – Zakwestionowanie

(regulamin pracowniczy, art. 90; regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 22)

4.      Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Skarga – Skarga na decyzję komisji odwoławczej w sferze oceny – Kontrola sądowa – Zakres

(regulamin pracowniczy, art. 91; regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 22)

5.      Urzędnicy – Pracownicy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi – Fakultatywny charakter

(regulamin pracowniczy, art. 90, 91; regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, art. 41)

6.      Odwołanie – Zarzuty – Kontrola przez Sąd odmowy zarządzenia środków organizacji postępowania lub środków dowodowych przez Sąd do spraw Służby Publicznej – Zakres

(art. 256 ust. 2 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, załącznik I, art. 11)

1.      Jako przepis formalnej decyzji Europejskiego Banku Inwestycyjnego, która została w odpowiedni sposób opublikowana i wdrożona, artykuł regulujący zakres kontroli sprawowanej przez komisję odwoławczą Banku ustanawia prawnie wiążącą wewnętrzną regułę o charakterze generalnym, ograniczającą uznanie Banku w sferze jego struktury organizacyjnej i zarządzania personelem, na którą to regułę członkowie personelu mogą powołać się przed sądem Unii, który z kolei zapewnia jej przestrzeganie.

(zob. pkt 40)

Odesłanie:

Sąd, sprawa T‑165/01 McAuley przeciwko Radzie, 10 września 2003 r., RecFP s. I‑A‑193, II‑963, pkt 44; Sąd, sprawa T‑258/03 Mausolf przeciwko Europolowi, 1 marca 2005 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑45, II‑189, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo

2.      Przysługująca w sferze oceny członków personelu ustanowionej przez Europejski Bank Inwestycyjny komisji odwoławczej możliwość unieważnienia jakiegokolwiek stwierdzenia zawartego w formularzu oceny, czyli w sprawozdaniu z oceny, oznacza, że komisja ta jest upoważniona do dokonania ponownej oceny zasadności poszczególnych stwierdzeń przed ich uchyleniem. Zakres tej kompetencji jasno wykracza tym samym poza samo uprawnienie do kontroli zgodności z prawem i do unieważnienia części dyspozytywnej aktu, ponieważ obejmuje on możliwość unieważnienia uzasadnienia, na którego podstawie przyjęto dane rozstrzygnięcie, bez względu na jego wagę w ogólnym kontekście systemowym uzasadnienia tego aktu. To pełne uprawnienie kontrolne komisji odwoławczej znajduje potwierdzenie w wyraźnie przyznanej jej kompetencji do zmiany indywidualnych ocen oraz oceny za osiągnięcia wynikającej z ogólnej oceny wyników pracy wnoszącego odwołanie. Zmiana oceny za osiągnięcia zainteresowanego oznacza bowiem, że omawiana komisja kontroluje szczegółowo wszystkie oceny osiągnięć zawarte w kwestionowanym sprawozdaniu pod kątem ewentualnych błędów w ocenie okoliczności faktycznych lub prawnych i że może ona w razie potrzeby zastąpić oceniającego w celu dokonania ponownej oceny osiągnięć.

(zob. pkt 41)

3.      W przypadku gdy Europejski Bank Inwestycyjny przyjmuje wyczerpujące wewnętrzne przepisy ustanawiające komisję odwoławczą odpowiedzialną za badanie decyzji oceniających personel, według kryteriów kontrolnych, które nie mogą być zrównane z tymi, które organ powołujący może stosować w ramach regulaminu pracowniczego i które są od nich bardziej szczegółowe, bez możliwości odbycia przesłuchania lub wysłuchania zeznań świadków, przepisy takie mogą wykluczać stosowanie przez analogię reguł regulujących postępowanie w sprawie zażalenia ustanowione w art. 90 regulaminu pracowniczego. Nawet biorąc bowiem pod uwagę szeroki zakres uznania oceniającego przy wydawaniu przez niego złożonej oceny wartościującej na temat pracy osób, za których ocenę odpowiada, nie jest wcale wykluczone, że właściwe wewnętrzne przepisy przyznają organom odwoławczym zakres uznania analogiczny do tego, jaki ma oceniający, a także uprawnienie do przynajmniej częściowego jego zastąpienia.

(zob. pkt 47)

Odesłanie:

Sąd, sprawa T‑73/05 Magone przeciwko Komisji, 16 maja 2006 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑107, II‑A‑2‑485, pkt 25, 29; Sąd, sprawa T‑236/05 Aldershoff przeciwko Komisji, 31 stycznia 2007 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑13, II‑A‑2‑75, pkt 83

4.      Nawet gdyby w przypadku zakwestionowania decyzji komisji odwoławczej ustanowionej przez Europejski Bank Inwestycyjny do spraw oceny członków personelu owa decyzja oraz sprawozdanie z oceny były automatycznie kierowane do sądu Unii, okoliczność ta sama w sobie nie uzasadnia tego, by sąd poprzestał na zbadaniu żądań skierowanych przeciwko temu sprawozdaniu, a wręcz całkowicie zaniechał kontroli zasadności decyzji komisji odwoławczej, gdyż komisji przysługuje pełne uprawnienie kontrolne upoważniające ją do zastąpienia swoją oceną oceny zawartej w sprawozdaniu, do czego z kolei Sąd do spraw Służby Publicznej nie jest właściwy. W sytuacji błędnej rezygnacji z takiej pełnej kontroli przez komisję odwoławczą oznacza to bowiem pozbawienie zainteresowanego instancji kontrolnej przewidzianej w wewnętrznych przepisach Banku, a wiec wywiera niekorzystny dla niego skutek, przez co musi istnieć możliwość poddania jej kontroli sądu pierwszej instancji.

Ponadto jeżeli komisji odwoławczej zostało przyznane pełne uprawnienie kontrolne w odniesieniu do ocen opisowych i wyników przyznanych w sprawozdaniu z oceny, sąd pierwszej instancji powinien koniecznie upewnić się, aczkolwiek tylko w ramach swej ograniczonej kontroli, czy i na ile omawiana komisja wypełniła swój obowiązek pełnej kontroli zgodnie z właściwymi przepisami.

(zob. pkt 49, 54)

5.      Okoliczność, że regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Inwestycyjnego określający administracyjne środki odwoławcze nie przewiduje – w odróżnieniu od art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego – obowiązkowego postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, stoi na przeszkodzie prostemu przeniesieniu systemu rozstrzygania sporów wynikającego z regulaminu pracowniczego, nawet złagodzonego dzięki elastycznemu stosowaniu tego systemu w celu zapewnienia pewności prawnej, zważywszy na brak pewności co do przesłanek dopuszczalności skarg personelu Banku. Choć bowiem art. 41 omawianego regulaminu pracowniczego odnosi się do postępowania polubownego, to od razu jednocześnie wskazuje, że tego rodzaju postępowanie toczy się niezależnie od skargi wniesionej do sądu Unii.

Wynika z tego, że regulamin pracowniczy Banku, a w szczególności jego art. 41, stanowią wewnętrzne przepisy, zasadniczo wyczerpujące, Banku, których charakter i ratio bardzo się różnią od tych zawartych w regulaminie pracowniczym, w tym w jego art. 90 i 91. Zatem samo istnienie tych wewnętrznych przepisów zabrania – o ile nie występuje oczywista luka niezgodna z regułami prawnymi wyższego rzędu, którą trzeba wypełnić – stosowania analogii w stosunku do tego regulaminu pracowniczego. W związku z tym nie można dokonywać wykładni contra legem warunków regulujących wewnętrzne dobrowolne postępowanie polubowne, o którym mowa w art. 41 regulaminu pracowniczego, tak by zamienić je w postępowanie obowiązkowe. W tym względzie art. 41 nie ma bowiem żadnych luk, które trzeba wypełnić za pomocą innych przepisów, aby spełnić wymogi wynikające z zasad prawnych wyższego rzędu.

(zob. pkt 75–77)

Odesłanie:

Sąd, sprawy połączone T‑7/98, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., RecFP s. I‑A‑49 i II‑185, pkt 96, 97–101; Sąd, sprawa T‑385/00 Seiller przeciwko EBI, 17 czerwca 2003 r., RecFP s. I‑A‑161, II‑801, pkt 50–52, 65–73

6.      Co do zasady wyłącznie Sąd do spraw Służby Publicznej jest właściwy do dokonywania ustaleń faktycznych i badania dowodów. Tym bardziej, do celów takiej oceny okoliczności faktycznych i dowodów, sam sąd pierwszej instancji powinien decydować, czy i na ile konieczne jest zastosowanie środków organizacji postępowania lub środków dowodowych. Tym samym Sąd do spraw Służby Publicznej sam rozstrzyga o ewentualnej konieczności uzupełnienia informacji, które posiada na temat zawisłych przed nim spraw, oraz o wyborze odpowiednich do tego środków organizacji postępowania lub środków dowodowych.

W tym względzie, jeżeli Sąd oddali wnioski o przeprowadzenie środków dowodowych ze względu na to, że nie są one użyteczne dla rozstrzygnięcia sporu, ocena ta nie podlega właściwości sądu odwoławczego, o ile nie zostanie podniesiony argument wskazujący, że Sąd do spraw Służby Publicznej naruszył prawo.

(zob. pkt 99, 100)

Odesłanie:

Trybunał, sprawy połączone C‑125/07 P, C‑133/07 P, C‑135/07 P i C‑137/07 P Erste Group Bank i in. przeciwko Komisji, 24 września 2009 r., Zb.Orz. s. I‑8681, pkt 319; sprawa C‑498/09 P Thomson Sales Europe przeciwko Komisji, 10 czerwca 2010 r., niepublikowana w Zbiorze, pkt 138