Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Verwaltungsgericht Stuttgart (Γερμανία) στις 3 Μαΐου 2023 – HE κατά Bundesrepublik Deutschland
(Υπόθεση C-288/23, El Baheer 1 )
Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική
Αιτούν δικαστήριο
Verwaltungsgericht Stuttgart
Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης
Προσφεύγων: HE
Καθής: Bundesrepublik Deutschland
Προδικαστικά ερωτήματα
Σε περίπτωση κατά την οποία κράτος μέλος δεν μπορεί να ασκήσει την εξουσία που του παρέχει το άρθρο 33, παράγραφος 2, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2013/32/ΕΕ 1 να απορρίψει αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτη λόγω της χορήγησης του καθεστώτος του πρόσφυγα σε άλλο κράτος μέλος, επειδή οι συνθήκες διαβίωσης στο εν λόγω κράτος μέλος θα εξέθεταν τον αιτούντα σε σοβαρό κίνδυνο απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης κατά την έννοια του άρθρου 4 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν το άρθρο 3, παράγραφος 1, δεύτερη περίοδος, του κανονισμού (ΕΕ) 604/2013 2 , το άρθρο 4, παράγραφος 1, δεύτερη περίοδος, και το άρθρο 13 της οδηγίας 2011/95/ΕΕ 3 , καθώς και το άρθρο 10, παράγραφοι 2 και 3, και το άρθρο 33, παράγραφοι 1 και 2, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2013/32/ΕΕ, την έννοια ότι το γεγονός ότι έχει ήδη χορηγηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα εμποδίζει το κράτος μέλος να εξετάσει κατ’ ελεύθερη κρίση την υποβληθείσα στο κράτος αυτό αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας και το υποχρεώνει να χορηγήσει στον αιτούντα το καθεστώς του πρόσφυγα χωρίς να εξετάσει τις ουσιαστικές προϋποθέσεις της προστασίας αυτής;
Εφόσον στο πρώτο ερώτημα δοθεί η απάντηση ότι το κράτος μέλος δεν δεσμεύεται από τη χορήγηση του καθεστώτος του πρόσφυγα σε άλλο κράτος μέλος και πρέπει να εξετάσει την αίτηση διεθνούς προστασίας που υποβλήθηκε σε αυτό κατ’ ελεύθερη κρίση:
Αντιτίθενται στην υποχρέωση του αιτούντος δυνάμει του άρθρου 6, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, της οδηγίας 2008/115/ΕΚ 1 να μεταβεί αμέσως στο έδαφος του κράτους μέλους που του αναγνώρισε το καθεστώς του πρόσφυγα συνθήκες στο εν λόγω κράτος μέλος οι οποίες θα τον εξέθεταν σε σοβαρό κίνδυνο απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης κατά την έννοια του άρθρου 4 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, με συνέπεια το κράτος μέλος να δύναται να εκδώσει απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του αιτούντος βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 της οδηγίας 2008/115, χωρίς να έχει επιβληθεί προηγουμένως η υποχρέωση που αναφέρεται στο άρθρο 6, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, της οδηγίας αυτής;
Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αποκλειστικά και μόνον οι συνθήκες στο κράτος μέλος που του αναγνώρισε το καθεστώς του πρόσφυγα, πρέπει δηλαδή να εφαρμοστεί το ίδιο κριτήριο με εκείνο που θα εφαρμοζόταν σε μια απόφαση δυνάμει του άρθρου 33, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2013/32, ή επιτρέπεται να ληφθεί υπόψη ότι ο αιτών, μετά την κατ’ ελεύθερη κρίση απόφαση του κράτους μέλους, δεν αποκτά σε αυτό κανένα καθεστώς προστασίας και έχει συνεπώς την ευχέρεια να επιλέξει την επιστροφή είτε στο άλλο κράτος μέλος που του χορήγησε το καθεστώς του πρόσφυγα είτε στη χώρα καταγωγής του;
3. Εφόσον στο δεύτερο ερώτημα δοθεί η απάντηση ότι, βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, της οδηγίας 2008/115, ο αιτών πρέπει να υποχρεωθεί να μεταβεί αμέσως στο έδαφος του κράτους μέλους που του αναγνώρισε το καθεστώς του πρόσφυγα:
Είναι δυνατόν η προβλεπόμενη στο άρθρο 6, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, της οδηγίας 2008/115 υποχρέωση για τον αιτούντα να μεταβεί αμέσως στο έδαφος του κράτους μέλους που του αναγνώρισε το καθεστώς του πρόσφυγα και η απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 της οδηγίας αυτής, να σωρευθούν στην ίδια διοικητική απόφαση;
4. Εφόσον στο δεύτερο ερώτημα δοθεί η απάντηση ότι, βάσει του άρθρου 6, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, της οδηγίας 2008/115, ο αιτών δεν πρέπει να υποχρεωθεί να μεταβεί αμέσως στο έδαφος του κράτους μέλους που του αναγνώρισε το καθεστώς του πρόσφυγα:
Αντιτίθεται η αρχή της μη επαναπροώθησης (άρθρα 18, 19, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, άρθρο 5 της οδηγίας 2008/115, άρθρο 21, παράγραφος 1, της οδηγίας 2011/95) σε μια απόφαση επιστροφής σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 της οδηγίας 2008/115, στη χώρα καταγωγής του αιτούντος, όταν στον αιτούντα χορηγήθηκε σε άλλο κράτος μέλος το καθεστώς του πρόσφυγα, αλλά το κράτος μέλος όπου διαμένει επί του παρόντος και όπου έχει υποβάλει αίτηση ασύλου οδηγείται, μετά από μια κατ’ ελεύθερη κρίση εξέταση, στο συμπέρασμα ότι στον αιτούντα δεν μπορεί να χορηγηθεί κανένα καθεστώς προστασίας;
5. Εφόσον στο τέταρτο ερώτημα δοθεί η απάντηση ότι η αρχή της μη επαναπροώθησης αντιτίθεται σε μια απόφαση επιστροφής:
Πρέπει να εξετάζεται η αρχή της μη επαναπροώθησης (άρθρα 18, 19, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, άρθρο 5 της οδηγίας 2008/115, άρθρο 21, παράγραφος 1, της οδηγίας 2011/95) ήδη κατά την έκδοση της απόφασης επιστροφής σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 της οδηγίας 2008/115, με συνέπεια να μη μπορεί να εκδοθεί απόφαση επιστροφής, ή επιβάλλεται να εκδίδεται απόφαση επιστροφής σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 της οδηγίας 2008/115, και στη συνέχεια να αναβάλλεται η απομάκρυνση σύμφωνα με το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, της οδηγίας αυτής;
____________
1 Η ονομασία που έχει δοθεί στην παρούσα υπόθεση είναι πλασματική. Δεν αντιστοιχεί στο πραγματικό όνομα κανενός διαδίκου.
1 Οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (αναδιατύπωση) (ΕΕ 2013, L 180, σ. 60).
1 Κανονισμός (ΕΕ) 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (αναδιατύπωση) (ΕΕ 2013, L 180, σ. 31).
1 Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση) (ΕΕ 2011, L 337, σ. 9).
1 Οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (ΕΕ 2008, L 348, σ. 98).