Sprawa C‑221/15

Postępowanie karne

przeciwko

Etablissements Fr. Colruyt NV

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez hof van beroep te Brussel)

Odesłanie prejudycjalne – Dyrektywa 2011/64/UE – Artykuł 15 ust. 1 – Swoboda ustalania przez producentów i importerów maksymalnej ceny sprzedaży detalicznej wyrobów tytoniowych – Przepisy krajowe zakazujące sprzedawcom detalicznym sprzedaży tego rodzaju wyrobów po cenach niższych niż wskazane na znaku akcyzy – Swobodny przepływ towarów – Artykuł 34 TFUE – Sposoby prowadzenia sprzedaży – Artykuł 101 w związku z art. 4 ust. 3 TUE

Streszczenie – wyrok Trybunału (szósta izba) z dnia 21 września 2016 r.

1.        Pytania prejudycjalne – Dopuszczalność – Podstawa – Pytania pozbawione w sposób oczywisty znaczenia dla sprawy i pytania hipotetyczne zadane w kontekście wykluczającym użyteczną odpowiedź – Konieczność dostarczenia Trybunałowi wystarczających wyjaśnień w zakresie stanu faktycznego i prawnego

(art. 267 TFUE)

2.        Pytania prejudycjalne – Właściwość Trybunału – Granice – Właściwość sądu krajowego – Ocena ustawodawstwa krajowego

(art. 267 TFUE)

3.        Postanowienia podatkowe – Harmonizacja ustawodawstw – Podatki inne niż podatki obrotowe, obciążające spożycie wyrobów tytoniowych – Przepisy krajowe zakazujące sprzedawcom detalicznym sprzedaży wyrobów tytoniowych po cenach niższych niż wskazane na znaku akcyzy – Dopuszczalność – Przesłanka

(dyrektywa Rady 2011/64, art. 15 ust. 1)

4.        Swobodny przepływ towarów – Ograniczenia ilościowe – Środki o skutku równoważnym – Przepisy krajowe zakazujące sprzedawcom detalicznym sprzedaży wyrobów tytoniowych po cenach niższych niż wskazane na znaku akcyzy – Środek regulujący w sposób niedyskryminujący sposoby sprzedaży – Brak możliwości zastosowania art. 34 TFUE

(art. 34 TFUE)

5.        Konkurencja – Reguły Unii – Zobowiązania państw członkowskich – Zakaz przyjmowania oraz utrzymywania w mocy przepisów mogących pozbawiać skuteczności te normy

(art. 4 ust. 3 TUE; art. 101 TFUE)

6.        Konkurencja – Reguły Unii – Zobowiązania państw członkowskich – Przepisy krajowe zakazujące sprzedawcom detalicznym sprzedaży wyrobów tytoniowych po cenach niższych niż wskazane na znaku akcyzy – Dopuszczalność

(art. 4 ust. 3 TUE; art. 101 TFUE)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 14)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 15)

3.      Artykuł 15 ust. 1 dyrektywy 2011/64 w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie istnieniu uregulowań krajowych, które zakazują sprzedawcom detalicznym sprzedaży wyrobów tytoniowych po cenie jednostkowej niższej niż cena wskazana przez producenta lub importera na znaku akcyzy umieszczonym na tych wyrobach, jeżeli cena ta została swobodnie ustalona przez producenta lub importera.

Artykuł 15 ust. 1 akapit pierwszy dyrektywy 2011/64 ma bowiem na celu zapewnienie, że stosowanie norm dotyczących akcyzy na wyroby tytoniowe nie będzie działało na szkodę warunków konkurencji, które wymagają, jak wynika z motywu 10 tej dyrektywy, systemu swobodnego kształtowania cen przez producentów lub importerów dla wszystkich grup wyrobów tytoniowych. Ponadto, ponieważ wspomniane uregulowanie krajowe nie ma na celu uregulowania ustalania ceny wskazanej przez producenta lub importera na znaku akcyzy ani nie dotyczy w jakiś inny sposób stosowania akcyzy na wyroby tytoniowe, nie wchodzi ono w zakres przedmiotowy sytuacji, której dotyczy art. 15 ust. 1 dyrektywy 2011/64. Nie stoi on mu więc na przeszkodzie.

(por. pkt 26, 28, 29, 31; pkt 1 sentencji)

4.      Artykuł 34 TFUE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie istnieniu uregulowań krajowych, które zakazują sprzedawcom detalicznym sprzedaży wyrobów tytoniowych po cenie jednostkowej niższej niż cena wskazana przez producenta lub importera na znaku akcyzy umieszczonym na tych wyrobach, jeżeli cena ta została swobodnie określona przez importera.

W istocie należy uznać, że takie uregulowanie dotyczy sposobów prowadzenia sprzedaży Tymczasem, po pierwsze, wspomniane uregulowanie ma zastosowanie do wszystkich zainteresowanych podmiotów gospodarczych prowadzących działalność na krajowym terytorium. Po drugie, jako że uregulowanie to nie dotyczy ustalania przez importerów wyrobów pochodzących z innych państw członkowskich ceny wskazanej na znaku akcyzy i że importerzy ci mogą nadal swobodnie ustalać tę cenę, przepis ten nie może uniemożliwić dostępu do rynku państwa członkowskie wyrobów tytoniowych pochodzących z innego państwa członkowskiego lub utrudnić go bardziej niż czyni to w stosunku do krajowych wyrobów tytoniowych.

(por. pkt 37–39, 41; pkt 2 sentencji)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 43, 44)

6.      Artykuł 101 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie istnieniu uregulowań krajowych zakazujących sprzedawcom detalicznym sprzedaży wyrobów tytoniowych po cenie jednostkowej niższej niż cena, którą producent lub importer wskazał na znaku akcyzy umieszczonym na tych wyrobach.

Tego rodzaju uregulowanie nie narzuca bowiem ani nie wspiera zawierania porozumień między dostawcami a sprzedawcami detalicznymi, tylko jest samowystarczalne, ponieważ wywiera bezpośrednio skutek polegający na ustaleniu stosowanej przez sprzedawców detalicznych ceny. Ponadto nie przenosi on na prywatne podmioty gospodarcze odpowiedzialności za ustalanie cen stosowanych przez sprzedawców detalicznych lub podejmowanie innych decyzji ingerujących w sferę interesów ekonomicznych.

(por. pkt 46, 47, 49; pkt 3 sentencji)