WYROK SĄDU (trzecia izba)
z dnia 6 lutego 2014 r.(*)
Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Hiszpański rynek stacji paliw – Decyzja w sprawie oddalenia skargi do Komisji – Rozporządzenie (WE) nr 1/2003 – Niewywiązanie się ze zobowiązań uznanych decyzją Komisji za wiążące – Wznowienie postępowania – Grzywny – Okresowe kary pieniężne
W sprawie T‑342/11
Confederación Española de Empresarios de Estaciones de Servicio (CEEES), z siedzibą w Madrycie (Hiszpania),
Asociación de Gestores de Estaciones de Servicio, z siedzibą w Madrycie,
reprezentowane przez adwokatów A. Hernándeza Parda oraz B. Marín Corral,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez J. Baquera Cruza oraz F. Ronkesa Agerbeeka, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
popieranej przez:
Królestwo Hiszpanii, reprezentowane początkowo przez M. Muñoza Péreza, następnie przez S. Centeno Huertę oraz w końcu przez A. Rubia Gonzáleza, abogados del Estado,
oraz przez:
Repsol Comercial de Productos Petrolíferos SA, reprezentowaną przez adwokatów J. Jiméneza-Laiglesię Oñatego oraz S. Rivera Menę,
interwenienci,
mającej za przedmiot żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Komisji C(2011) 2994 wersja ostateczna z dnia 28 kwietnia 2011 r. oddalającej złożoną przez skarżące do Komisji skargę dotyczącą naruszeń reguł konkurencji popełnionych przez Repsol (sprawa COMP/39461),
SĄD (trzecia izba),
w składzie: O. Czúcz (sprawozdawca), prezes, I. Labucka i D. Gratsias, sędziowie,
sekretarz: J. Palacio González, główny administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 29 kwietnia 2013 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 W niniejszej skardze skarżące, Confederación Española de Empresarios de Estaciones de Servicio (CEEES) i Asociación de Gestores de Estaciones de Servicio, wnoszą o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji C(2011) 2994 wersja ostateczna z dnia 28 kwietnia 2011 r. oddalającej złożoną przez nie do Komisji skargę dotyczącą naruszeń reguł konkurencji popełnionych przez Repsol (sprawa COMP/39461) (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”). We wspomnianej skardze do Komisji skarżące zarzucały uchybienie przez interwenienta, Repsol Comercial de Productos Petrolíferos SA (zwanej dalej „Repsolem”) zobowiązaniom uznanym za wiążące decyzją Komisji z dnia 12 kwietnia 2006 r. dotyczącą postępowania na podstawie art. 81 traktatu [WE] (sprawa COMP/B-1/38.348 – Repsol CPP) (której streszczenie zostało opublikowane w Dz.U. L 176, s. 104, zwaną dalej „decyzją dotycząca zobowiązań”).
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu
2 CEEES jest związkiem przedsiębiorstw zajmującym się reprezentowaniem i obroną we wszystkich dziedzinach interesów swych członków, którymi przeważnie są spółki uprawnione do prowadzenia stacji paliw.
3 Asociación de Gestores de Estaciones de Servicio jest wchodzącym w skład CEEES związkiem przedsiębiorstw reprezentującym interesy przedsiębiorców prowadzących stacje paliw niebędącymi ich właścicielami.
4 Repsol jest hiszpańską spółką przemysłu paliwowego.
5 W dniu 16 czerwca 2004 r. Komisja Wspólnot Europejskich wszczęła wobec Repsolu postępowanie na podstawie art. 81 WE i 82 WE dotyczące dystrybucji paliwa, którego odbiorcami są hiszpańskie stacje paliw. We wstępnej ocenie Komisja wyraziła wątpliwości odnośnie do zgodności z art. 81 WE niektórych elementów długoterminowych porozumień dystrybucji wyłącznej zawieranych pomiędzy Repsolem a stacjami paliw.
6 W odpowiedzi na zastrzeżenia podniesione przez Komisję Repsol zaproponował zobowiązania, które zostały opublikowane w ramach konsultacji publicznych przewidzianych w art. 27 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 [WE] i 82 [WE] (Dz.U. 2003, L 1, s. 1) i które następnie wielokrotnie zmieniano.
7 W dniu 12 kwietnia 2006 r., wydając na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003 decyzję dotyczącą zobowiązań, Komisja uznała te zmienione zobowiązania za wiążące do dnia 31 grudnia 2011 r.
8 Decyzja dotycząca zobowiązań przewiduje w szczególności, że:
„[Repsol] zobowiązuje się do przestrzegania przepisów art. 4 i 5 rozporządzenia nr 2790/99 w odniesieniu do porozumień określających warunki, w których [Repsol] prowadzi działalność w zakresie dystrybucji paliw silnikowych i innych paliw dla pojazdów silnikowych w stacjach paliw w Hiszpanii. [Repsol] zobowiązuje się w szczególności:
[…]
b) do nieograniczania uprawnienia nabywcy do ustalania ceny sprzedaży, przy czym [Repsolowi] przysługuje swoboda narzucenia maksymalnych cen sprzedaży lub zalecenia ceny sprzedaży, pod warunkiem że nie odpowiadają stałej lub minimalnej ceny sprzedaży wynikającej z wywieranej presji lub zachęty wyrażanej przez którąkolwiek ze stron; lub też, w wypadku porozumień agencyjnych, w ramach których [Repsol] ustala cenę sprzedaży, ze względu na to, że agent nie staje się właścicielem nieruchomości, [Repsol] zobowiązuje się do tego, że nie będzie uniemożliwiał agentowi dzielenia się prowizją z klientem i nakładał na niego ograniczeń w tym zakresie, pozostawiając mu pełną swobodę obniżania faktycznie uiszczanej przez klienta ceny, jeśli tylko nie prowadzi to do zmniejszenia dochodów [Repsolu]” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tej decyzji poniżej].
9 W decyzji dotyczącej zobowiązań Komisja stwierdziła, że zobowiązania zaproponowane przez Repsol wystarczą, aby rozwiązać stwierdzone problemy i zakończyła postępowanie.
10 W dniu 30 maja 2007 r. skarżące, podobnie jak wiele innych spółek, złożyły skargę do Komisji, donosząc o zawarciu przez szereg spółek przemysłu paliwowego sprzecznego z art. 81 WE porozumienia. Podniosły one również, że Repsol narzuca stacjom paliw minimalne ceny sprzedaży klientom, z naruszeniem art. 81 WE i 82 WE.
11 W piśmie uzupełniającym z dnia 10 lipca 2007 r. skarżące podniosły, że Repsol nie wywiązał się zaproponowanego przez siebie – i uznanego w drodze decyzji dotyczącej zobowiązań za wiążące – zobowiązania do nieograniczania przysługującej stacjom paliw w Hiszpanii możliwości ustalania ceny sprzedaży paliw silnikowych klientom i zwróciły się do Komisji o wznowienie postępowania wobec Repsolu na podstawie art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003.
12 W uwagach z dnia 13 listopada 2009 r. skarżące podniosły, że Komisja była zobowiązana do nałożenia na Repsol grzywny ze względu na uchybienie przez to przedsiębiorstwo ciążącym na nim zobowiązaniom.
13 W dniu 30 lipca 2009 r. Comisión Nacional de la Competencia (hiszpańska krajowa komisja ds. konkurencji, zwana dalej „CNC”) wydała decyzję dotyczącą Repsolu, Cepsa Estaciones de Servicio SA i BP Oil España SA (zwaną dalej „decyzją CNC”). W decyzji tej CNC stwierdziła, że wspomniane spółki naruszyły art. 1 ley 16/1989, de 17 de julio, de Defensa de la Competencia (ustawy nr 16/1989 z dnia 17 lipca 1989 r. w sprawie ochrony konkurencji, BOE nr 170 z dnia 18 lipca 1989 r., s. 22747) oraz art. 81 ust. 1 WE, ponieważ pośrednio ustalały ceny sprzedaży klientom paliw silnikowych, do których stosowania były zobowiązane niezależne przedsiębiorstwa działające pod ich firmą, ograniczając w ten sposób swobodną konkurencję pomiędzy stacjami paliw należącymi do ich sieci oraz pomiędzy pozostałymi stacjami paliw. Ponadto CNC nałożyła na Repsol grzywnę w wysokości 5 mln EUR i nakazała mu podjęcie wszelkich środków niezbędnych do zaprzestania praktyki polegającej na ustalaniu cen oraz powstrzymanie się od niej w przyszłości.
14 Pismami z dnia 30 marca i 28 grudnia 2010 r. odpowiednio skarżące i Repsol wniosły środek odwoławczy od decyzji CNC.
15 Pismem z dnia 21 września 2010 r. Komisja przedstawiła skarżącym tymczasową ocenę ich skargi z dnia 30 maja 2007 r.
16 W odniesieniu do jej pierwszej części, dotyczącej zarzucanego skarżącym porozumienia sprzecznego z art. 101 TFUE, Komisja poinformowała je, że przekazała CNC wszystkie zawarte w tej skardze informacje odnoszące się do takiego porozumienia i wezwała je do potwierdzenia, czy zamierzają cofnąć złożoną do niej skargę w zakresie dotyczącym tego porozumienia.
17 Jeśli chodzi o drugą część tej skargi, dotyczącą naruszenia przez Repsol i Cepsa Estaciones de Servicio art. 101 TFUE ze względu na narzucenie stacjom paliw minimalnych cen sprzedaży, Komisja podniosła, że kwestia ta została już rozstrzygnięta w decyzji CNC i poinformowała skarżące o zamiarze oddalenia tej części skargi zgodnie z art. 13 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003. Wezwała ona skarżące do cofnięcia skargi w tym zakresie.
18 Wreszcie, w zakresie dotyczącym trzeciej części ich skargi, odnoszącej się do uchybienia przez Repsol zobowiązaniom uznanym za wiążące w drodze decyzji dotyczącej zobowiązań, Komisji podkreśliła, że nie ma wystarczających podstaw do kontynuowania dochodzenia i że, również wstępnie, oddala tę część ich skargi.
19 W odpowiedzi z dnia 18 października 2010 r. skarżące wyraziły zgodę na cofnięcie dwóch pierwszych części skargi do Komisji wskazanych w pkt 16 i 17 powyżej. Podtrzymały natomiast trzecią część skargi do Komisji, wskazaną w pkt 18 powyżej.
20 W dniu 28 kwietnia 2011 r. Komisja wydała zaskarżoną decyzję oddalającą złożoną do niej przez skarżące skargę.
21 Komisja przypomniała w motywach 22–25 zaskarżonej decyzji, że w następstwie niewykonania decyzji dotyczącej zobowiązań z jednej strony mogła ona wznowić postępowanie na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003 i nałożyć grzywny lub okresowe kary pieniężne na podstawie art. 23 i 24 omawianego rozporządzenia i z drugiej strony dysponowała uprawnieniami dyskrecjonalnymi w tym zakresie. W niniejszej sprawie nie było zaś wystarczających podstaw do podjęcia środków skierowanych przeciwko Repsolowi.
22 W motywach 26–32 zaskarżonej decyzji Komisja zauważyła, że nie ma potrzeby wznawiania postępowania wobec Repsolu, ponieważ CNC przeprowadziła już dochodzenie przeciwko tej spółce i podjęła wobec niej pewne środki. Analizowanie skargi do Komisji wiązałoby się z dwukrotnym wykonaniem tej samej pracy i stanowiłoby nieefektywne wykorzystanie zasobów publicznych.
23 W motywach 33–43 zaskarżonej decyzji Komisja zbadała i oddaliła dwa argumenty skarżących. W pierwszej kolejności w motywach 34–40 omawianej decyzji Komisja oddaliła argument skarżących, że badanie skargi do Komisji doprowadziłoby do dwukrotnego wykonania tej samej pracy tylko w ograniczonym zakresie. W drugiej kolejności w motywach 41–43 tej decyzji Komisja oddaliła argument oparty na okoliczności, że chodzi o odrębne naruszenia. W tym kontekście Komisja stwierdziła w szczególności, że nawet przy założeniu, iż zachowanie Repsolu stanowiło naruszenie dwóch odmiennych przepisów prawnych, a mianowicie art. 101 TFUE z jednej strony i art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 z drugiej strony, brak było wystarczających powodów, aby podjąć środki dotyczące tego aspektu skargi do Komisji. Podjęte przez CNC działanie mające na celu ukaranie zachowania Repsolu jest zdaniem Komisji wystarczające do tego, by zniechęcić tę spółkę do uczestniczenia w takich praktykach antykonkurencyjnych w przyszłości.
24 Wreszcie w motywach 44–48 zaskarżonej decyzji Komisja ustosunkowała się do argumentu skarżących, zgodnie z którym była ona zobowiązana do nałożenia grzywien na podstawie art. 23 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 lub okresowej kary pieniężnej na podstawie art. 24 ust. 1 lit. c) omawianego rozporządzenia. W tym kontekście Komisja zauważyła, że przepisy te nie przewidują prawa wymagania od niej, by nałożyła grzywnę lub okresową karę pieniężną, i że w każdym wypadku w okolicznościach niniejszej sprawy nie było konieczne wszczęcie postępowania w celu nałożenia na Repsol grzywny.
Przebieg postępowania i żądania stron
25 Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 30 czerwca 2011 r., skarżące wniosły niniejszą skargę.
26 Pismami złożonymi w sekretariacie Sądu odpowiednio w dniach 23 września i 3 października 2011 r. Królestwo Hiszpanii oraz Repsol wystąpiły z wnioskiem o dopuszczenie do niniejszej sprawy w charakterze interwenienta popierającego żądania Komisji. Postanowieniami odpowiednio z dnia 8 oraz 30 listopada 2011 r. prezes trzeciej izby Sądu uwzględnił te wnioski.
27 Po zakończeniu procedury pisemnej pismami z dnia 12 lipca 2012 r. i z dnia 9 kwietnia 2013 r. skarżące złożyły dwa wnioski dowodowe, do których były załączone pewne dokumenty. Wnioski te zostały włączone do akt sprawy, z zastrzeżeniem wydania decyzji dotyczącej ich dopuszczalności.
28 Na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy Sąd (trzecia izba) postanowił wszcząć procedurę ustną.
29 Na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2013 r. wysłuchane zostały wystąpienia stron i ich odpowiedzi na pytania Sądu.
30 Skarżące wnoszą w skardze do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– w związku z powyższym – stwierdzenie, że Komisja jest zobowiązana do nałożenia na Repsol okresowej kary pieniężnej lub grzywny ze względu na naruszenie art. 9 rozporządzenia nr 1/2003.
31 W odpowiedzi na pytanie Sądu na rozprawie skarżące cofnęły żądanie mające na celu stwierdzenie, że Komisja jest zobowiązana do nałożenia na Repsol okresowej kary pieniężnej lub grzywny, co zostało odnotowane w protokole rozprawy.
32 Komisja wnosi do Sądu o:
– uznanie skargi za częściowo niedopuszczalną, a częściowo oddalenie jej jako bezzasadnej, lub w każdym razie oddalenie jej w całości jako bezzasadnej;
– obciążenie skarżących kosztami postępowania.
33 Królestwo Hiszpanii wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżących kosztami postępowania.
34 Repsol wnosi do Sądu o:
– częściowe odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej i częściowe oddalenie jej jako bezzasadnej lub w każdym razie oddalenie skargi jako w całości bezzasadnej;
– obciążenie skarżących kosztami postępowania, w tym kosztami związanymi z jej interwencją.
Co do prawa
35 Na poparcie skargi skarżące podnoszą, że Komisja naruszyła z jednej strony art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 oraz z drugiej strony art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) wspomnianego rozporządzenia.
36 Co do zasady skarżące podnoszą dwa zarzuty.
37 W pierwszej kolejności skarżące utrzymują, że w następstwie nieprzestrzegania przez Repsol decyzji dotyczącej zobowiązań Komisja powinna była wznowić postępowanie wobec tej spółki i nałożyć na nią okresową karę pieniężną lub grzywnę. Nie podejmując tych środków, Komisja naruszyła art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 oraz art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia.
38 W drugiej kolejności skarżące uważają, że nie wznawiając postępowania przeciwko Repsolowi i nie cofając lub nie uchylając decyzji dotyczącej zobowiązań, Komisja naruszyła art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003.
39 Ponieważ niektóre uwagi skarżących mogą być zrozumiane jako dotyczące nie tylko zasadności podstaw zaskarżonej decyzji, lecz również obowiązku uzasadnienia przewidzianego w art. 296 TFUE, Sąd przeanalizuje ten aspekt po przeprowadzeniu badania obydwu zarzutów.
40 Wreszcie Sąd orzeknie w przedmiocie wniosków dowodowych z dnia 12 lipca i z dnia 9 kwietnia 2013 r.
W przedmiocie naruszenia art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 oraz art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia ze względu na to, że Komisja nie wznowiła postępowania wobec Repsolu i nie nałożyła na niego okresowej kary pieniężnej lub grzywny
W przedmiocie dopuszczalności zarzutu
41 Komisja twierdzi, że zarzut oparty na naruszeniu art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 został podniesiony wyłącznie na poparcie drugiego żądania skarżących, dotyczącego skierowania nakazu do Komisji, z którego one zrezygnowały (zob. pkt 31 powyżej).
42 Tymczasem, wbrew twierdzeniom Komisji, ze skargi nie wynika, że skarżące poprzestają na powołaniu się na naruszenie przepisów art. 23 ust. 2 lit. c) lub art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 wyłącznie na poparcie żądania stwierdzenia, iż Komisja jest zobowiązana do nałożenia grzywny lub okresowej kary pieniężnej na Repsol, a nie – na poparcie ich pierwszego żądania.
43 W tym kontekście należy przypomnieć, że prawdą jest, iż z orzecznictwa wynika, że w ramach kompetencji do stwierdzenia nieważności, przyznanej sądowi Unii w art. 263 TFUE, nie jest on uprawniony do kierowania nakazów do instytucji, a zatem że żądanie dotyczące skierowania nakazu do instytucji Unii należy odrzucić jako niedopuszczalne (wyrok Sądu z dnia 9 września 2010 r. w sprawie T‑74/08 Now Pharm przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑4661, pkt 19).
44 Niemniej jednak orzecznictwo to nie sprzeciwia się temu, by skarżące oparły żądanie stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji na zarzucie dotyczącym naruszenia art. 23 ust. 2 lit. c) lub art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003. Gdyby bowiem Komisja naruszyła te przepisy w zaskarżonej decyzji, skarżące powinny mieć możliwość wniesienia do Sądu żądania stwierdzenia nieważności tej decyzji i do Komisji należałoby zatem podjęcie środków, które zapewniłyby wykonanie wyroku Sądu na podstawie art. 266 TFUE.
45 W związku z powyższym zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Komisję powinien zostać oddalony.
W przedmiocie zasadności zarzutu
46 Skarżące podnoszą w istocie, że odmawiając wznowienia postępowania wobec Repsolu i nałożenia na niego grzywny lub kary pieniężnej w następstwie nieprzestrzegania decyzji dotyczącej zobowiązań, Komisja naruszyła art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 oraz art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) wspomnianego rozporządzenia.
– W przedmiocie zakresu swobodnego uznania przysługującego Komisji
47 Należy zauważyć, że gdyby skarżące utrzymywały, że przepisy art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 oraz art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia zobowiązują Komisję do wznowienia postępowania i nałożenia okresowych kar pieniężnych i grzywien wobec każdego przedsiębiorstwa, które nie przestrzega ciążących na nim zobowiązań uznanych za wiążące w drodze decyzji opartej na art. 9 ust. 1 tego rozporządzenia, zastrzeżenie to należałoby oddalić jako bezzasadne.
48 Z brzmienia art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 wynika bowiem w sposób jednoznaczny, że w przypadku gdy przedsiębiorstwo nie przestrzega decyzji dotyczącej zobowiązań w rozumieniu art. 9 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, Komisja nie jest zobowiązana do wznowienia postępowania przeciwko niemu, lecz dysponuje uprawnieniami dyskrecjonalnymi w tym względzie. Na podstawie tego przepisu bowiem, w przypadku gdy dane przedsiębiorstwo uchybia ciążącym na nim zobowiązaniom uznanym za wiążące w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 1/2003, Komisja może wznowić postępowanie przeciwko temu przedsiębiorstwu, działając z urzędu lub na wniosek.
49 Komisja dysponuje również uprawnieniami dyskrecjonalnymi w zakresie dotyczącym stosowania art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003, na podstawie których może ona nakładać grzywny lub okresowe kary pieniężne na przedsiębiorstwa, jeżeli nie przestrzegają one zobowiązania uznanego za wiążące decyzją wydaną w zastosowaniu art. 9 wspomnianego rozporządzenia.
50 Niemniej jednak w trakcie postępowania skarżące wyjaśniły, że nie podważają faktu, że rozpatrywane przepisy przyznają Komisji zakres swobodnego uznania.
51 Jednakże skarżące uważają, że nawet jeżeli co do zasady Komisja dysponuje uprawnieniami dyskrecjonalnymi, powinna była ona w okolicznościach niniejszej sprawy wznowić postępowanie wobec Repsolu i nałożyć na niego okresową karę pieniężną i grzywnę.
52 W tym kontekście skarżące utrzymują, że orzecznictwo, zgodnie z którym Komisja dysponuje szerokim zakresem swobodnego uznania w odniesieniu do kwestii, czy w interesie Unii leży dalsze badanie złożonej do niej skargi dotyczącej naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE, nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ ich wniesiona do tej instytucji skarga dotyczy nieprzestrzegania decyzji dotyczącej zobowiązań, i że to uchybienie zostało wykazane decyzją CNC.
53 W tym względzie należy na wstępie zauważyć, że uprawnienie do wznowienia postępowania przysługujące Komisji na podstawie art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 i uprawnienie do nałożenia grzywien lub okresowych kar pieniężnych przysługujące jej na podstawie art. 23 i 24 wspomnianego rozporządzenia zostały jej przyznane w celu wykonywania zadania polegającego na czuwaniu nad przestrzeganiem art. 101 TFUE i 102 TFUE, które zostało jej powierzone w art. 105 TFUE.
54 W przypadku bowiem, gdy Komisja wskazuje problemy w dziedzinie konkurencji, może uznawać za wiążące zobowiązania zaproponowane przez zainteresowane przedsiębiorstwa i które uznała za właściwe, zamiast formalnie stwierdzać naruszenie art. 101 TFUE lub 102 TFUE (wyrok Trybunału z dnia 29 czerwca 2010 r. w sprawie C‑441/07 P Komisja przeciwko Alrosa, Zb.Orz. s. I‑5949, pkt 35).
55 Z jednej strony mechanizm wprowadzony art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 pozwala danemu przedsiębiorstwu na pełne uczestnictwo w postępowaniu, polegające na proponowaniu rozwiązań, które wydają się mu najbardziej właściwe do tego, by uwzględnić wskazane zastrzeżenia Komisji i uniknąć sytuacji, w której instytucja ta formalnie stwierdza naruszenie art. 101 TFUE lub 102 TFUE; z drugiej strony w artykule tym wzięto pod uwagę względy ekonomii procesowej, ponieważ Komisja nie jest zobowiązana do wykazania w wystarczający pod względem prawnym sposób, że przesłanki art. 101 TFUE lub 102 TFUE zostały spełnione, a zatem może doprowadzić do szybszego rozwiązania stwierdzonych przez siebie problemów (zob. podobnie ww. w pkt 54 wyrok w sprawie Komisja przeciwko Alrosa, pkt 35).
56 Uprawnienia przyznane Komisji na podstawie art. 9 ust. 2, art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 mają na celu zagwarantowanie przestrzegania takich zobowiązań. Jeżeli bowiem dane przedsiębiorstwo nie przestrzega zobowiązań, które sformułowało i które zostały uznane przez Komisję za wiążące, instytucja ta może wznowić postępowanie i nałożyć na to przedsiębiorstwo okresową karę pieniężną lub grzywnę, poprzestając na wykazaniu nieprzestrzegania decyzji dotyczącej zobowiązań, bez konieczności stwierdzenia najpierw naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE.
57 Natomiast, wbrew twierdzeniom skarżących, cel tych przepisów nie polega na umożliwieniu nałożenia na przedsiębiorstwo podwójnej kary za szczególnie poważne naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE. Taka interpretacja nie byłaby bowiem wcale zgodna z motywem 13 zdanie ostatnie rozporządzenia nr 1/2003, zgodnie z którym decyzje mające na celu uznanie zobowiązań za wiążące nie są wydawane w sprawach, w których Komisja zamierza nałożyć grzywnę.
58 W odniesieniu do kluczowych elementów korzystania przez Komisję z przysługującego jej na podstawie art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 uznania, należy zauważyć, że instytucja ta dysponuje jedynie ograniczonymi zasobami, które musi wykorzystać do działania w odniesieniu do sprzecznych z prawem konkurencji zachowań, których liczba może okazać się znaczna.
59 Dlatego też Komisja może przyznać różne priorytety problemom w dziedzinie konkurencji, o których została poinformowana, i zdecydować, czy dalsze badanie sprawy leży w interesie Unii (zob. wyrok Sądu z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie T‑427/08 CEAHR przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑5865, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).
60 W tym kontekście należy przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż podejmując decyzje o oddaleniu skargi dotyczącej naruszenia art. 101 TFUE i 102 TFUE, Komisja powinna uwzględnić wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne sprawy, w szczególności zaś te, które zostały jej przedstawione w złożonej do niej skardze. Musi ona bowiem w tym kontekście w szczególności uwzględnić wagę podnoszonego naruszenia dla funkcjonowania rynku wewnętrznego, prawdopodobieństwo jego ustalenia i zakres środków dochodzeniowych, które są konieczne do wypełnienia w jak najlepszych warunkach jej zadania polegającego na zapewnieniu przestrzegania art. 101 TFUE i 102 TFUE (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 17 maja 2001 r. w sprawie C‑450/98 P IECC przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I–3947, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo; wyroki Sądu: z dnia 18 września 1992 r. w sprawie T‑24/90 Automec przeciwko Komisji, Rec. s. II‑2223, pkt 86; z dnia 12 września 2007 r. w sprawie T‑60/05 Ufex i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑3397, pkt 178). Ponadto Komisja powinna móc uwzględnić środki podejmowane przez krajowe organy ochrony konkurencji (zob. wyrok Sądu z dnia 3 lipca 2007 r. w sprawie T‑458/04 Au lys de France przeciwko Komisji, niepublikowany w Zbiorze, pkt 72 i przytoczone tam orzecznictwo). Wreszcie Sąd orzekł już, że nic nie stoi na przeszkodzie temu, by w danej sprawie Komisja, dokonując oceny tego, czy Unia ma interes w zbadaniu danego problemu w dziedzinie konkurencji, dała pierwszeństwo jednemu tylko kryterium (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie IECC przeciwko Komisji, pkt 58, 59).
61 Z utrwalonego orzecznictwa wynika również, że autor skargi dotyczącej naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE nie ma prawa wymagać od Komisji wydania ostatecznej decyzji w przedmiocie istnienia podnoszonego naruszenia lub jego braku (wyrok Trybunału z dnia 4 marca 1999 r. w sprawie C‑119/97 P Ufex i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I‑1341, pkt 87; wyroki Sądu: ww. w pkt 60 w sprawie Automec przeciwko Komisji, pkt 75; z dnia 13 września 2012 r. w sprawie T‑119/09 Protégé International przeciwko Komisji, pkt 32).
62 Uwzględniając okoliczność, że uprawnienie Komisji do uznania zobowiązań za wiążące na podstawie art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 ma również na celu zagwarantowanie przestrzegania art. 101 TFUE i 102 TFUE, oraz okoliczność, że uprawnienia przewidziane w art. 9 ust. 2, art. 24 ust. 1 lit. c) i w art. 23 ust. 2 lit. c) tego rozporządzenia mają na celu zapewnienie przestrzegania wspomnianych zobowiązań, Sąd uważa, że przyjęte przez orzecznictwo zasady wskazane w pkt 60 i 61 powyżej mają zastosowanie również w wypadku, gdy Komisja została poinformowana o ewentualnym nieprzestrzeganiu danego zobowiązania i gdy powinna ona zdecydować, czy wznawia postępowanie.
63 Skoro zaś Komisja powinna dokonać oceny kwestii, czy dalsze badanie wniesionej do niej skargi leży w interesie Unii, uwzględniając przy tym mające znaczenie w danej sprawie okoliczności prawne i faktyczne, powinna ona wziąć pod uwagę okoliczność, że sytuacja może przedstawiać się inaczej w zależności od tego, czy wniesiona do niej skarga dotyczy ewentualnego nieprzestrzegania decyzji dotyczącej zobowiązań lub ewentualnego naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE.
64 W istocie, ponieważ uchybienie zobowiązaniom jest, ogólnie rzecz biorąc, łatwiej wykazać niż naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE, zakres środków dochodzeniowych, których należy użyć w celu wykazania takiego nieprzestrzegania zobowiązań, będzie co do zasady bardziej ograniczony. Jednakże, wbrew twierdzeniom skarżących, nie można z powyższego wywieść, że w takim wypadku Komisja powinna konsekwentnie wznawiać postępowanie i nakładać grzywnę lub okresową karę pieniężną. Stanowisko takie skutkowałoby bowiem przekształceniem kompetencji przysługujących jej na podstawie art. 9 ust. 2, art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 w kompetencje ograniczone, co nie byłoby zgodne z brzmieniem tych przepisów.
65 Następnie, w odniesieniu do przedstawionego przez skarżące argumentu, zgodnie z którym to do Komisji należy nadzór nad tym, czy decyzja dotycząca zobowiązań jest przestrzegana, należy stwierdzić, iż nic nie stoi na przeszkodzie, by, w ramach rozpatrywanych przepisów, Komisja uwzględniła środki podejmowane przez krajowe organy ochrony konkurencji.
66 W tym kontekście należy stwierdzić, iż przysługujące krajowym organom ochrony konkurencji na podstawie art. 5 rozporządzenia nr 1/2003 równoległe uprawnienie do stosowania art. 101 TFUE i 102 TFUE nie może zostać podważone poprzez wydanie przez Komisję decyzji dotyczącej zobowiązań podjętej na podstawie art. 9 tego rozporządzenia. Jak bowiem wynika z motywu 13 rozporządzenia nr 1/2003, podjęte przez Komisję na podstawie art. 9 tego rozporządzenia decyzje dotyczące zobowiązań nie naruszają przysługującym krajowym organom ochrony konkurencji uprawnień do stwierdzenia naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE i wydania rozstrzygnięcia w danej sprawie. Ponadto z motywu 22 tego rozporządzenia wynika, że wydane przez Komisję decyzje dotyczące zobowiązań pozostają bez wpływu na przysługujące krajowym organom ochrony konkurencji uprawnienia do stosowania art. 101 TFUE i 102 TFUE.
67 Wreszcie, wbrew twierdzeniom skarżących, wydanie przez Komisję decyzji na podstawie art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 nie oznacza, że ma ona kompetencję wyłączną. Nie ma wątpliwości co do tego, że art. 11 ust. 6 wspomnianego rozporządzenia, na który powołują się skarżące w tym kontekście, przewiduje w szczególności, iż wszczęcie przez Komisję postępowania mającego na celu przyjęcie decyzji stwierdzającej naruszenie i nakazującej jego zaprzestanie na podstawie art. 7 wspomnianego rozporządzenia lub też mającego na celu wydanie decyzji uznającej zobowiązania za wiążące na podstawie art. 9 wspomnianego rozporządzenia skutkuje pozbawieniem organów ochrony konkurencji państw członkowskich kompetencji do stosowania art. 101 TFUE i 102 TFUE. Jednakże nie można na podstawie tych przepisów wywnioskować, że po wydaniu przez Komisję decyzji dotyczącej zobowiązań w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 krajowy organ ochrony konkurencji nie może już skierować wobec danego przedsiębiorstwa żadnej decyzji. Z orzecznictwa wynika bowiem, że art. 11 ust. 6 rozporządzenia nr 1/2003 nie pozbawia krajowych organów ochrony konkurencji kompetencji w sposób trwały, lecz wyłącznie na czas trwania postępowania przed Komisją (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 14 lutego 2012 r. w sprawie C‑17/10 Toshiba Corporation i in., pkt 68–92).
68 W konsekwencji nic nie stoi na przeszkodzie, aby Komisja uwzględniała środki, jakie krajowy organ ochrony konkurencji przyjął wobec przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy dokonuje oceny tego, czy w interesie Unii leży wznowienie wobec tego przedsiębiorstwa postępowania w przedmiocie nieprzestrzegania podjętych przez nie zobowiązań mającego na celu nałożenie na nie grzywny lub okresowej kary pieniężnej. Wręcz przeciwnie, musi ona je wziąć pod uwagę ze względu na to, że przewidziane w art. 9 ust. 2, art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 kompetencje zostały jej przyznane celem realizacji powierzonego jej zadania polegającego na zapewnieniu przestrzegania art. 101 TFUE i 102 TFUE.
– W przedmiocie zakresu skorzystania w niniejszej sprawie z uprawnień dyskrecjonalnych
69 Właśnie w świetle powyższych rozważań należy zbadać zarzut, że wydając decyzję o niewznowieniu postępowania i o nienałożeniu na Repsol okresowej kary pieniężnej lub grzywny Komisja dopuściła się oczywistego błędu w ocenie. Skarżące podnoszą, że Komisja nie mogła oprzeć zaskarżonej decyzji na przedstawionym w niej uzasadnieniu.
70 W tym zakresie należy przypomnieć, że sprawowana przez sąd Unii kontrola, jakiej poddane jest korzystanie przez Komisję z powierzonego jej w zakresie rozpatrywania złożonych do niej skarg uznania, nie może prowadzić do zastąpienia oceny interesu Unii dokonanej przez Komisję oceną sądu Unii, lecz ma na celu zbadanie tego, czy zaskarżona decyzja nie została oparta na niedokładnych ustaleniach faktycznych lub czy nie została wydana z naruszeniem prawa, oraz tego, czy nie jest dotknięta oczywistym błędem w ocenie lub nadużyciem władzy (zob. ww. w pkt 59 wyrok w sprawie CEAHR przeciwko Komisji, pkt 65 i przytoczone tam orzecznictwo).
71 Sąd uważa, że w niniejszej sprawie uzasadnienie zaskarżonej decyzji, które zostało przedstawione pokrótce w pkt 21–24 powyżej, nie jest dotknięte oczywistym błędem w ocenie.
72 Należy bowiem przypomnieć, że Komisja oparła się w szczególności na istnieniu decyzji CNC, w której ten krajowy organ ochrony konkurencji stwierdził, iż Repsol naruszył art. 101 TFUE, ustalając pośrednio ceny sprzedaży paliw silnikowych klientom, nałożył na Repsol grzywnę w wysokości 5 mln EUR i nakazał mu podjęcie wszelkich środków niezbędnych do zaprzestania tej praktyki polegającej na ustalaniu cen oraz powstrzymanie się od niej w przyszłości. Stanowisko to jest zgodne ze wskazanym w motywach 6, 8 i 15 rozporządzenia nr 1/2003 celem polegającym na ścisłej współpracy Komisji z krajowymi organami ochrony konkurencji w ramach europejskiej sieci konkurencji.
73 Ponadto, uwzględniając decyzję CNC, Komisja mogła stwierdzić, nie dopuszczając się oczywistego błędu w ocenie, że przyjęcie dodatkowych środków przeciwko Repsolowi nie było konieczne.
74 Z jednej strony bowiem w odniesieniu do argumentu skarżących, że Komisja powinna była nałożyć sankcję za nieprzestrzeganie przez Repsol decyzji dotyczącej zobowiązań, nakładając na niego okresową karę pieniężną na podstawie art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003, należy uznać, iż to uprawnienie Komisji ma na celu zmuszenie przedsiębiorstwa do przestrzegania w przyszłości danego zobowiązania. W tym względzie cele, jakie Komisja mogłaby zrealizować, nakładając okresową karę pieniężną na Repsol, i te realizowane przez CNC w wydanej przez nią decyzji nakładały się na siebie, ponieważ chodziło o zaprzestanie praktyki polegającej na ustalaniu cen sprzedaży paliw silnikowych. W zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła, że środki podjęte przez CNC były wystarczające, aby zmusić Repsol do powstrzymania się od tej praktyki w przyszłości. Dlatego też mogła ona stwierdzić, nie dopuszczając się oczywistego błędu w ocenie, że działanie z jej strony nie było niezbędne i że w konsekwencji wznowienie postępowania w celu nałożenia okresowej kary pieniężnej nie leżało w interesie Unii.
75 Z drugiej strony, w odniesieniu do argumentu skarżących, że Komisja powinna była nałożyć grzywnę ze względu na nieprzestrzeganie decyzji dotyczącej zobowiązań, należy przypomnieć, że główny cel grzywny nakładanej na podstawie art. 23 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 polega na ukaraniu zachowania, co do którego Komisja uważa, iż pociąga ono za sobą problemy w dziedzinie konkurencji, bez konieczności wykazania w wystarczający pod względem prawnym sposób, że przesłanki art. 101 TFUE lub 102 TFUE zostały spełnione. CNC w swej decyzji stwierdziła już, że Repsol ustalał ceny sprzedaży paliw silnikowych i nałożyła na niego sankcję. Ponieważ decyzja dotycząca zobowiązań odnosi się do tego samego zachowania, Komisja musiała uwzględnić decyzję CNC. Tymczasem ze względu na to, że główny cel sankcji za zachowanie Repsolu, które Komisja uznała za problematyczne, został już osiągnięty, Komisja mogła stwierdzić, nie dopuszczając się przy tym oczywistego błędu w ocenie, iż nie leżało w interesie Unii wznowienie postępowania i nałożenie dodatkowej grzywny.
76 Żaden argument podniesiony przez skarżące nie może podważyć tej oceny.
77 W pierwszej kolejności skarżące podnoszą, że pomimo tego, iż CNC nałożyła już na Repsol grzywnę za ustalanie cen sprzedaży paliw silnikowych, Komisja była zobowiązana do nałożenia na Repsol dodatkowej grzywny na podstawie art. 23 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003, a to po to, aby nie naruszać samej istoty mechanizmu wprowadzonego przez art. 9 wspomnianego rozporządzenia, ze względów związanych z pewnością prawa i aby uniknąć uznania niewykonania zobowiązania za okoliczność „nieuzasadnioną, drugorzędną lub bez znaczenia” w szczególności w porównaniu z przedsiębiorstwami, które nie zaakceptowały zobowiązań.
78 Argument ten należy odrzucić.
79 Nawet bowiem przy spełnieniu dwóch przesłanek, tj. gdyby, po pierwsze, art. 23 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003 należało interpretować w taki sposób, że pozwala Komisji nałożyć dodatkową grzywnę na dane przedsiębiorstwo wyłącznie z uwagi na to, iż nie wywiązało się ono ze swych zobowiązań, podczas gdy to samo zachowanie zostało już ukarane przez krajowy organ ochrony konkurencji ze względu na naruszenie art. 101 TFUE, oraz po drugie, gdyby takie postępowanie nie było sprzeczne z zasadą ne bis in idem, w niniejszej sprawie Komisja mogła, nie dopuszczając się przy tym oczywistego błędu w ocenie, stwierdzić, że wznowienie postępowania mającego na celu nałożenie na Repsol dodatkowej grzywny nie leżało w interesie Unii.
80 Przede wszystkim należy przyjąć, że wbrew twierdzeniom skarżących, w niniejszej sprawie Komisja nie mogła nałożyć na Repsol grzywny ze względu na nieprzestrzeganie decyzji dotyczącej zobowiązań, nie przeznaczając na wykonanie tego zadania pewnych zasobów publicznych. Jak słusznie wskazuje Komisja, musiałaby podjąć szereg działań administracyjnych, takich jak sporządzenie decyzji o wszczęciu postępowania i pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, wysłuchanie zainteresowanych stron oraz wydanie decyzji nakładającej grzywnę.
81 Następnie Komisja mogła stwierdzić, że wartość dodana działania z jej strony byłaby ograniczona, ponieważ główny cel art. 23 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003, a mianowicie ukaranie uznanego za nią za problematyczne w świetle reguł konkurencji zachowania Repsolu, został już osiągnięty.
82 Wreszcie w odniesieniu do przywołanego przez skarżące celu polegającego na utrzymaniu praktycznej skuteczności mechanizmu wprowadzonego w art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 należy stwierdzić, że chodzi tu o cel dotyczący bezpośrednio określania polityki Komisji w dziedzinie prawa konkurencji.
83 Dlatego też, nawet w przypadku spełnienia obu wskazanych w pkt 79 powyżej przesłanek, w niniejszej sprawie Komisja nie przekroczyłaby przysługującego jej zakresu swobodnego uznania, decydując, że w niniejszej sprawie wznowienie postępowania i nałożenie dodatkowej grzywny na Repsol nie było uzasadnione.
84 W drugiej kolejności skarżące podnoszą, że w zaskarżonej decyzji Komisja nie uwzględniła w wystarczający sposób wagi naruszenia Repsolu i skutków jego zachowania na rynku.
85 Powyższy argument należy również oddalić.
86 Jak zostało bowiem wskazane w pkt 60 i 62 powyżej, w przypadku gdy Komisja rozstrzyga o ważności poszczególnych problemów w dziedzinie konkurencji, o których została poinformowana, nic nie stoi na przeszkodzie temu, by dała pierwszeństwo jednemu z mających znaczenie dla sprawy kryteriów.
87 Z uwagi zaś na przyczyny wskazane w pkt 72–83 powyżej w niniejszej sprawie Komisja mogła – nie musząc dokonywać wyważenia innych kryteriów lub też wydawać rozstrzygnięcia dotyczącego istoty sprawy, wagi zachowania Repsolu, struktury rynku hiszpańskiego lub skutków zachowania tej spółki dla tego rynku –słusznie stwierdzić, że, ze względu na decyzję wydaną przez CNC wobec Repsolu, podjęcie przez nią dodatkowego działania nie leżało w interesie Unii.
88 W trzeciej kolejności skarżące utrzymują, że, z uwagi na bezpośrednią skuteczność decyzji dotyczącej zobowiązań, jej wiążący dla Repsolu charakter, dwustronną więź i wzajemne zaufanie, jakie wprowadza ona pomiędzy tym przedsiębiorstwem a Komisją, a także wymóg stosowania prawa Unii w jednolity sposób i z zachowaniem zasady równego traktowania Komisja powinna była wznowić postępowanie i nałożyć grzywnę oraz okresową karę pieniężną na Repsol.
89 Argument ten również należy oddalić.
90 Należy bowiem stwierdzić, że powołując się na te elementy, skarżące przypominają tylko, iż Repsol wyraził zgodę na podporządkowanie się decyzji dotyczącej zobowiązań na podstawie art. 9 rozporządzenia nr 1/2003 i że nie przestrzegał tej decyzji.
91 Jak wskazano zaś w pkt 64 powyżej, prawodawca Unii zdecydował o przyznaniu Komisji szerokiego zakresu uznania, w sytuacji gdy ma ona do czynienia z niewywiązywaniem się ze zobowiązania uznanego za wiążące na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003. W rezultacie za pomocą wskazanych przez skarżące okoliczności, które ograniczają się do stwierdzenia, że Komisja ma do czynienia z takim przypadkiem, nie można wykazać, iż przekroczyła ona zakres swobodnego uznania przysługującego jej w ramach kompetencji przyznanych jej na podstawie art. 9 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia oraz art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia. Bronione przez skarżące podejście, zgodnie z którym okoliczności te same w sobie zobowiązują Komisję do wznowienia postępowania i nałożenia grzywny lub okresowej kary pieniężnej, skutkowałoby natomiast stosowaniem wspomnianych kompetencji jako kompetencji ograniczonych, co byłoby sprzeczne z brzmieniem tych przepisów.
92 W czwartej kolejności należy oddalić oparty na orzecznictwie Trybunału argument skarżących, zgodnie z którym pełna skuteczność art. 101 TFUE i 102 TFUE wymaga, by każda osoba mogła żądać naprawienia szkody, która została jej wyrządzona przez naruszenie tych uregulowań (wyroki Trybunału: z dnia 20 września 2001 r. w sprawie C‑453/99 Courage i Crehan, Rec. s. I‑6297, pkt 26; z dnia 13 lipca 2006 r. w sprawach połączonych od C‑295/04 do C‑298/04 Manfredi i in., Zb.Orz. s. I‑6619, pkt 60). Ponieważ orzecznictwo to dotyczy wprowadzania tych postanowień w życie na wniosek osoby, która poniosła szkodę, nie można na tej podstawie wywnioskować, że w ramach wprowadzania tych postanowień w życie na wniosek organu ochrony konkurencji, który ma do dyspozycji jedynie ograniczone zasoby, wszystkie wypadki, w których przedsiębiorstwo nie przestrzega zobowiązania uznanego za wiążące na podstawie art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1/2003, powinny być karane.
93 W piątej kolejności, w zakresie, w jakim skarżące powołują się na motyw 29 rozporządzenia nr 1/2003, zgodnie z którym przestrzeganie art. 101 TFUE i 102 TFUE i wywiązywanie się ze zobowiązań nałożonych na przedsiębiorstwa i związki przedsiębiorstw w zastosowaniu wspomnianego rozporządzenia powinny być egzekwowane za pomocą grzywien i okresowych kar pieniężnych, wystarczy zauważyć, że motyw ten nie podważa ani celu polegającego na zdecentralizowanym stosowaniu art. 101 TFUE przez krajowe organy ochrony konkurencji, ani możliwości uwzględnienia przez Komisję podjętych przez wspomniane organy środków, gdy ustala ona, czy istnieje interes Unii w tym, aby Komisja dalej badała sprawę.
94 W szóstej kolejności, w odniesieniu do komunikatu prasowego Komisji z dnia 12 kwietnia 2006 r. w przedmiocie jej decyzji w sprawie COMP/B-1/38.348 dotyczącej zobowiązań Repsolu oraz memorandum Komisji z tego samego dnia, na które powołują się skarżące, wystarczy stwierdzić, że Komisja ograniczyła się w nich do przypomnienia, iż mogłaby nałożyć na Repsol grzywny w wypadku, gdyby spółka ta nie przestrzegała decyzji dotyczącej zobowiązań, przy czym instytucja ta nie zobowiązała się do nakładania takich grzywien w sposób automatyczny.
95 W siódmej kolejności, w zakresie, w jakim skarżące powołują się na zasadę proporcjonalności, zastrzeżenie to należy oddalić jako bezzasadne, bez konieczności badania jego dopuszczalności. Jak wynika bowiem z powyższych rozważań, Komisja, dokonując wyważania interesów, jakiego zobowiązana jest dokonać na podstawie art. 9 ust. 2, art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1/2003, nie dopuściła się oczywistego błędu w ocenie. W rezultacie zaskarżona decyzja nie mogła naruszyć interesów skarżących w nieproporcjonalny sposób.
96 W świetle ogółu powyższych rozważań należy orzec, że Komisja mogła słusznie stwierdzić, iż wznowienie wobec Repsolu postępowania mającego na celu nałożenie na niego grzywny lub okresowej kary pieniężnej nie leżało w interesie Unii. Dlatego też należy oddalić zarzut oparty na naruszeniu art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 oraz art. 23 ust. 2 lit. c) i art. 24 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia.
W przedmiocie zarzutu opartego na naruszeniu art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, ze względu na to, że Komisja nie wznowiła postępowania i nie cofnęła lub nie uchyliła decyzji dotyczącej zobowiązań
97 Skarżące utrzymują również, że Komisja naruszyła art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, nie wznawiając postępowania przeciwko Repsolowi i nie cofając lub nie uchylając decyzji dotyczącej zobowiązań. Komisja powinna była wspomnianą decyzję cofnąć lub uchylić ze względu na to, że nie była ona przestrzegana.
98 W tym względzie Komisja słusznie podnosi, że w niniejszej sprawie istniał interes w utrzymaniu decyzji dotyczącej zobowiązań w mocy. Przede wszystkim decyzja dotycząca zobowiązań nie odnosiła się wyłącznie do ciążących na Repsolu zobowiązań odnośnie do cen sprzedaży paliw silnikowych, lecz również – i przede wszystkim – do długoterminowych porozumień dystrybucji wyłącznej. Co więcej, w odniesieniu do zobowiązania dotyczącego cen sprzedaży paliw silnikowych nic nie stało na przeszkodzie temu, by Komisja utrzymała w mocy swą decyzję dotyczącą tego zobowiązania. Jak zostało bowiem wskazane w pkt 56 powyżej, takie utrzymanie w mocy pozwalało Komisji na nakładanie okresowych kar pieniężnych i grzywien ze względu na nieprzestrzeganie wspomnianej decyzji bez konieczności wcześniejszego stwierdzenia naruszenia art. 101 TFUE lub 102 TFUE.
99 W związku z tym skarżące nie przedstawiły argumentu pozwalającego wykazać, że Komisja popełniła oczywisty błąd w ocenie. Należy zatem oddalić niniejszy zarzut.
W przedmiocie uzasadnienia zaskarżonej decyzji
100 Przy założeniu, że podnosząc, iż zaskarżona decyzja nie była wystarczająco uzasadniona, skarżące pragną nie tylko wnieść zarzut dotyczący zasadności decyzji, lecz również zarzut oparty na naruszeniu przewidzianego w art. 296 TFUE obowiązku uzasadnienia, należy przede wszystkim zauważyć, że chodzi o zarzut, który powinien być badany z urzędu i który zatem nie może być odrzucony jako wniesiony po terminie.
101 W odniesieniu do zasadności tego zarzutu należy przypomnieć, że z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż uzasadnienie aktu powinno być dostosowane do jego charakteru i powinno przedstawiać w sposób zrozumiały i jednoznaczny rozumowanie instytucji, która jest autorem aktu, tak aby umożliwić zainteresowanym zapoznanie się z powodami podjęcia środka, a właściwemu sądowi przeprowadzenie kontroli (wyrok Trybunału z dnia 29 września 2011 r. w sprawie C‑521/09 P Elf Aquitaine przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I‑8947, pkt 147).
102 W niniejszej sprawie uzasadnienie zaskarżonej decyzji było wystarczające. Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika bowiem, że Komisja uznała, iż w następstwie wydania decyzji przez CNC dodatkowe działanie z jej strony nie leżało w interesie Unii.
103 Jeśli chodzi o przedstawiony przez skarżące argument, zgodnie z którym im większy zakres swobodnego uznania przysługuje organowi, tym bardziej wydana przeze niego decyzja powinna być uzasadniona, należy przypomnieć, że zakres wymaganego uzasadnienia zależy również od mających zastosowanie w danym przypadku przepisów. Jak zaś zostało wskazane w pkt 60, 62, 86 i 87 powyżej, nawet gdyby Komisja musiała uwzględnić wszystkie mające znaczenie dla sprawy okoliczności, nic nie stało na przeszkodzie temu, by w niniejszej sprawie oparła swą decyzję na ustaleniu, że środki podjęte przez CNC były wystarczające. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji należy zatem uznać za wystarczające.
W przedmiocie złożonych przez skarżące wniosków dowodowych
104 Skarżące przedstawiły w dniu 12 lipca 2012 r. i w dniu 9 kwietnia 2013 r., a zatem po zakończeniu pisemnego etapu postępowania, nowe wnioski dowodowe w postaci dokumentacji oraz pism procesowych wyjaśniających ich znaczenie dla oceny niniejszej sprawy.
105 W tym względzie wystarczy uznać, bez konieczności orzekania w przedmiocie ich dopuszczalności, że te wnioski dowodowe nie mają znaczenia w ramach niniejszego sporu, ponieważ ogół dokumentacji przedłożonej w dniach 12 lipca 2012 r. i 9 kwietnia 2013 r. nosi datę późniejszą niż zaskarżona decyzja. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zgodność aktu Unii z prawem należy bowiem oceniać na podstawie stanu faktycznego i prawnego istniejących w chwili wydania tego aktu. W konsekwencji przy ocenie zgodności tego aktu z prawem wyłączona jest możliwość uwzględnienia okoliczności późniejszych niż data wydania aktu (zob. wyrok Sądu z dnia 9 września 2011 r. w sprawie T‑257/07 Francja przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑5827, pkt 172 i przytoczone tam orzecznictwo).
106 Zważywszy na ogół powyższych rozważań, skargę należy oddalić.
W przedmiocie kosztów
107 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. W niniejszej sprawie należy obciążyć skarżące kosztami postępowania, zgodnie z żądaniem Komisji.
108 Zgodnie z art. 87 § 4 akapit pierwszy regulaminu postępowania państwa członkowskie, które przystąpiły do sprawy w charakterze interwenienta, pokrywają własne koszty, a Sąd może postanowić, że interwenient pokrywa własne koszty. W niniejszej sprawie Królestwo Hiszpanii i Repsol pokrywają własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (trzecia izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Confederación Española de Empresarios de Estaciones de Servicio (CEEES) i Asociación de Gestores de Estaciones de Servicio pokrywają własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.
3) Królestwo Hiszpanii pokrywa własne koszty.
4) Repsol Comercial de Productos Petrolíferos SA pokrywa własne koszty.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 6 lutego 2014 r.
Podpisy