Sprawa T‑283/15
Esso Raffinage
przeciwko
Europejskiej Agencji Chemikaliów
REACH – Ocena dokumentacji – Kontrola zgodności dokumentów rejestracyjnych z przepisami – Sprawdzenie przedłożonych informacji i działania podejmowane po dokonaniu oceny dokumentacji – Oświadczenie o braku zgodności z przepisami – Właściwość Sądu – Skarga o stwierdzenie nieważności – Akt zaskarżalny – Bezpośrednie i indywidualne oddziaływanie – Dopuszczalność – Podstawa prawna – Artykuły 41, 42 i 126 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006
Streszczenie – wyrok Sądu (piąta izba) z dnia 8 maja 2018 r.
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Właściwość sądu Unii – Żądania wydania nakazu wobec instytucji – Wyłączenie
(art. 263 TFUE)
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Pojęcie – Akty wywołujące wiążące skutki prawne – Pismo Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) skierowane do państwa członkowskiego i stwierdzające naruszenie rozporządzenia nr 1907/2006, ze względu na brak zgodności dokumentacji rejestracyjnej danej substancji z przepisami – Włączenie
(art. 263 TFUE; rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 41 ust. 4, art. 126)
3. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Procedura oceny – Kontrola zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami – Wydanie decyzji nakazującej wnioskodawcy zapewnienie zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami – Brak odpowiedzi – Konsekwencje
(rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 41 ust. 3, art. 42 ust. 1, załącznik XI)
4. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Procedura oceny – Kontrola zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami – Brak zgodności dokumentacji z przepisami – Konsekwencje – Podział kompetencji między Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA) a państwa członkowskie
(rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 6 ust. 1, art. 41 ust. 1, 3, 4, 5, art. 42 ust. 1, 2, art. 126)
5. Skarga o stwierdzenie nieważności – Skarga wniesiona przez osobę fizyczną lub prawną będącą adresatem zaskarżonego aktu – Pojęcie adresata – Adresat kopii owego aktu – Wyłączenie
(art. 263 akapitczwarty TFUE)
6. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Pismo Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) skierowane do państwa członkowskiego i stwierdzające naruszenie rozporządzenia nr 1907/2006 ze względu na brak zgodności dokumentacji rejestracyjnej danej substancji z przepisami –– Skarga przedsiębiorstwa, które złożyło wniosek o rejestrację – Dopuszczalność
(art. 263 akapit czwarty TFUE; rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 41 ust. 3, art. 42 ust. 1)
7. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Procedura oceny – Kontrola zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami – Brak zgodności dokumentacji z przepisami – Konsekwencje –Podział kompetencji między Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA) a państwa członkowskie – Nieprzestrzeganie przez ECHA zasad przy wykonywaniu swych kompetencji– Niedopuszczalność
(rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 41 ust. 3, art. 42 ust. 1)
1. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 39)
2. Za akty podlegające zaskarżeniu w rozumieniu art. 263 TFUE uważa się wszelkie przepisy wydane przez instytucje, bez względu na ich formę, które mają na celu wywołanie wiążących skutków prawnych.
Tak właśnie jest w przypadku pisma Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) skierowanego do państwa członkowskiego wskazującego w sposób kategoryczny i ostateczny powody, dla których Agencja ta uznaje, że informacje przedłożone przez wnioskującego o rejestrację danej substancji w następstwie decyzji ECHA stwierdzającej brak zgodności dokumentacji rejestracyjnej z rozporządzeniem nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) są niewystarczające, aby spełnić wymogi wynikające z rzeczonej decyzji oraz stwierdza przypadek naruszenia obowiązków wynikających z art. 41 ust. 4 tego rozporządzenia a także, w którym zwraca się ona do państwa członkowskiego o przyjęcie środków niezbędnych do nałożenia i wykonania sankcji zgodnie z art. 126 rzeczonego rozporządzenia. W tych okolicznościach skutki zaskarżonego aktu wykraczają poza zwykłe przekazanie informacji temu państwu członkowskiemu i jest on czymś więcej niż zwykłą opinią techniczną lub zwykłym szczegółowym omówieniem powodów wskazujących, że rejestrujący nie spełnił obowiązków wynikających z rozporządzenia nr 1907/2006. Zaskarżony akt powinien zatem zostać uznany za akt wywołujący wiążące skutki prawne zarówno w odniesieniu do wnioskodawcy, jak i w odniesieniu do danego państwa członkowskiego, i za stanowiący w związku z tym akt mogący być przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności.
(zob. pkt 49, 67, 69, 70, 72)
3. W ramach oceny dokumentacji rejestracyjnej, do której przystępuje Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) zgodnie z art. 41 ust. 3 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), ECHA może sporządzić projekt decyzji wzywającej rejestrującego lub rejestrujących do przedstawienia wszelkich informacji potrzebnych do zapewnienia zgodności dokumentów rejestracyjnych z odpowiednimi wymaganiami w zakresie informacji. Zgodnie z art. 42 ust. 1 tego rozporządzenia ECHA sprawdza wszelkie informacje przedłożone na skutek decyzji przyjętej zgodnie z art. 41 tego rozporządzenia i sporządza projekty odpowiednich decyzji zgodnie z tym przepisem, jeżeli jest to konieczne.
Zważywszy na fakt, że kontrola przeprowadzana przez ECHA w następstwie pierwszej decyzji nakazującej rejestrującemu zapewnienie zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami stanowi jedynie kontynuację jednego i tego samego postępowania, należy stwierdzić, że jeżeli ów rejestrujący zupełnie odstępuje od przekazania informacji objętych żądaniem, wówczas nie jest wymagana żadna ponowna ocena zgodności dokumentacji z przepisami, a zatem nie jest konieczna żadna nowa decyzja w rozumieniu art. 42 ust. 1 rozporządzenia nr 1907/2006. Natomiast w sytuacji gdy w odpowiedzi na decyzję nakazującą zapewnienie zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami rejestrujący korzysta z możliwości przewidzianej w załączniku XI do rozporządzenia nr 1907/2006, polegającej na dostosowaniu standardowego systemu badań, a związane z tym przedłożenia nie są w sposób oczywisty pozbawione poważnego charakteru w świetle wymogów określonych w tym załączniku i nie wskazują w konsekwencji na nadużycie proceduralne, dostosowania te ocenia ECHA. ECHA dokonuje oceny zgodności tych dostosowań z przesłankami przewidzianymi w załączniku XI do rozporządzenia nr 1907/2006 niezależnie od tego, czy wspomniane dostosowania opierają się na nowych istotnych okolicznościach faktycznych nieznanych w chwili przyjęcia pierwszej decyzji w sprawie zapewnienia zgodności dokumentacji z przepisami na podstawie art. 41 ust. 3 tego rozporządzenia.
(zob. pkt 55, 57, 62, 63)
4. Z art. 6 ust. 1, art. 41 ust. 1, art. 41 ust. 3–5, art. 42 ust. 1, 2 i art. 126 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) wynika, że wyłącznie Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) jest właściwa do zainicjowania kontroli zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami. Kontrola ta może doprowadzić do przyjęcia szeregu decyzji.
Jeżeli ECHA uzna bowiem, że dokumentacja objęta kontrolą nie jest zgodna z odnośnymi wymaganiami w zakresie informacji, jest ona zobowiązana wszcząć procedurę przewidzianą w art. 41 ust. 3 rozporządzenia nr 1907/2006. W tym względzie odesłanie poczynione w tym przepisie do art. 51 rozporządzenia nr 1907/2001 w zakresie procedury przyjęcia decyzji zobowiązującej formalnie do zapewnienia zgodności dokumentacji rejestracyjnej z przepisami oznacza, że decyzja ta zostanie podjęta przez ECHA, jeżeli państwa członkowskie osiągną jednomyślne porozumienie w sprawie projektu, i przez Komisję, jeżeli państwa członkowskie nie będą w stanie osiągnąć takiego porozumienia. Niezależnie od tego, kto jest autorem decyzji, na gruncie obecnie obowiązującego rozporządzenia nr 1907/2006 do ECHA należy ponownie, w ramach uprawnień przyznanych jej wyraźnie w art. 42 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, zbadanie wszelkich informacji przedłożonych celem wykonania tej decyzji oraz przygotowanie, w stosownym przypadku, wszelkiej nowej odpowiedniej decyzji.
Wynika z tego w konsekwencji, że art. 126 rozporządzenia nr 1907/2006 w związku z art. 42 ust. 1 tego rozporządzenia oznacza w tym kontekście, że to do państw członkowskich należy nałożenie odpowiednich kar na rejestrujących, w odniesieniu do których stwierdzono, że zgodnie z tym ostatnim przepisem dopuścili się oni naruszenia ciążących na nich obowiązków. W tym względzie, nawet jeśli rejestrujący może zawsze zapewnić zgodność tej dokumentacji z przepisami po przyjęciu decyzji stwierdzającej brak jej zgodności na podstawie art. 42 ust. 1 rozporządzenia nr 1907/2006, rola państw członkowskich w ramach art. 126 tego rozporządzenia polega na ocenie, czy, biorąc pod uwagę okoliczności każdego przypadku, należy nałożyć skuteczne, proporcjonalne i odstraszające kary w odniesieniu do okresu, podczas którego dany rejestrujący naruszał obowiązki ciążące na nim na mocy art. 41 ust. 4 rozporządzenia nr 1907/2006.
(zob. pkt 60, 61)
5. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 88, 89)
6. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 91, 92, 95–97)
7. Z podziału kompetencji w zakresie oceny dokumentacji rejestracyjnej wynika, że Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) zapewnia tę ocenę na zasadach przewidzianych w art. 41 i 42 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). ECHA musi przestrzegać tych zasad przy wykonywaniu swych kompetencji, przy czym nie może ona odejść od tych ram prawnych poprzez wykorzystanie instrumentu innego niż decyzja przewidziana w art. 41 i 42 rozporządzenia nr 1907/2006. W tym zakresie ze względu na swe brzmienie pismo ECHA skierowane do państwa członkowskiego stwierdzające brak zgodności dokumentacji z przepisami jest aktem stanowiącym decyzję, którą ECHA powinna była przygotować na podstawie art. 42 ust. 1 rzeczonego rozporządzenia i która powinna była ostatecznie zostać przyjęta zgodnie z art. 41 ust. 3 tego samego rozporządzenia. Biorąc pod uwagę fakt, po pierwsze, że art. 41 ust. 3 rozporządzenia nr 1907/2006 przewiduje przyjęcie decyzji zgodnie z procedurą określoną w art. 51 tego rozporządzenia, a po drugie, że procedura ta nie została dochowana, należy stwierdzić, że w wykonywaniu swych kompetencji ECHA nie przestrzega odnośnych zasad.
(zob. pkt 108, 109)