Υπόθεση T‑286/15
KF
κατά
Δορυφορικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN)
«Προσφυγή ακύρωσης και αγωγή αποζημίωσης – Προσωπικό του SATCEN – Συμβασιούχοι υπάλληλοι – Αρμοδιότητα των δικαιοδοτικών οργάνων της Ένωσης – Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Άρθρο 24 ΣΕΕ – Άρθρα 263, 268, 270 και 275 ΣΛΕΕ – Άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων – Ίση μεταχείριση – Αποφάσεις 2014/401/ΚΕΠΠΑ και 2009/747/ΚΕΠΠΑ – Επιτροπή προσφυγών του SATCEN – Ένσταση έλλειψης νομιμότητας – Αίτηση αρωγής – Τρόπος διενέργειας της διοικητικής έρευνας – Αναστολή της άσκησης καθηκόντων – Πειθαρχική διαδικασία – Παύση των καθηκόντων – Αρχή της χρηστής διοίκησης – Απαίτηση αμεροληψίας – Δικαίωμα ακρόασης – Πρόσβαση στον φάκελο – Εξωσυμβατική ευθύνη – Πρόωρο αίτημα αποζημίωσης – Ηθική βλάβη»
Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (ένατο πενταμελές τμήμα)
της 25ης Οκτωβρίου 2018
1. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Αρμοδιότητα του δικαστή της Ένωσης – Πράξεις εκδοθείσες από το Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν ως αποτέλεσμα τη λύση της σύμβασης ενός υπαλλήλου του – Εμπίπτουν
(Άρθρα 19 § 1 ΣΕΕ και 24 § 1, εδ. 2, ΣΕΕ· άρθρα 263 ΣΛΕΕ, 268 ΣΛΕΕ, 270 ΣΛΕΕ, 275, εδ. 1, ΣΛΕΕ και 340, εδ. 2, ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, κεφάλαιο VII και παράρτημα IX· Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 91 και παράρτημα IX)
2. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής καταστάσεως – Διαδικασία προσφυγής – Δυνατότητα του Συμβουλίου να αποκλείει την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου να αποφαίνεται επί διαφορών μεταξύ του SATCEN και του προσωπικού του – Δεν υφίσταται
(Άρθρο 19 § 1, εδ. 1, ΣΕΕ· άρθρα 256 ΣΛΕΕ και 263, εδ. 5, ΣΛΕΕ· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, άρθρο 28 § 6)
3. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης – Προσφυγή βάλλουσα κατά της απόφασης περί απόρριψης της διοικητικής ένστασης – Παραδεκτό
(Απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, άρθρο 28 §§ 1 έως 3· Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 90)
4. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης – Νομική βάση
(Άρθρα 263 ΣΛΕΕ, 268 ΣΛΕΕ και 270 ΣΛΕΕ· αποφάσεις του Συμβουλίου 2009/747/ΚΕΠΠΑ και 2014/401/ΚΕΠΠΑ· Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρα 1 και 1α § 2· Καθεστώς που εφαρμόζεται επί του λοιπού προσωπικού, άρθρο 3α § 1, στοιχείο βʹ)
5. Προσφυγή ακυρώσεως – Προσφυγή που αφορά, στην πραγματικότητα, διαφορά συμβατικής φύσεως – Ακύρωση πράξης που εντάσσεται στο πλαίσιο συμβατικής σχέσης – Αναρμοδιότητα του δικαστή της Ένωσης – Απαράδεκτο
(Άρθρα 263 ΣΛΕΕ και 288 ΣΛΕΕ)
6. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης– Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης – Βλαπτική πράξη – Έννοια – Κίνηση πειθαρχικής διαδικασίας – Προπαρασκευαστική πράξη – Δεν εμπίπτει – Δυνατότητα αμφισβήτησης στο πλαίσιο προσφυγής κατά απόφασης δεκτικής προσφυγής
(Άρθρο 263 ΣΛΕΕ· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου)
7. Ένσταση έλλειψης νομιμότητας – Περιεχόμενο – Πράξεις κατά των οποίων μπορεί να προβληθεί η ένσταση έλλειψης νομιμότητας – Πράξη γενικού χαρακτήρα στην οποία στηρίζεται η προσβαλλόμενη πράξη – Αναγκαιότητα ύπαρξης νομικού συνδέσμου μεταξύ της προσβαλλόμενης πράξης και της επίμαχης πράξης γενικού χαρακτήρα – Αποτέλεσμα της έλλειψης νομιμότητας πράξης γενικής ισχύος
(Άρθρο 277 ΣΛΕΕ)
8. Προσφυγή ακυρώσεως – Προσβαλλόμενη πράξη – Εκτίμηση της νομιμότητας βάσει των πληροφοριακών στοιχείων που ήταν διαθέσιμα κατά τον χρόνο έκδοσης της πράξης – Προσφυγή βάλλουσα κατά απόφασης η οποία έχει εκδοθεί βάσει διάταξης η οποία μεταγενέστερα ακυρώθηκε από τον δικαστή της Ένωσης – Απόρριψη – Προσβολή του δικαιώματος αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας. – Δεν υφίσταται
(Άρθρο 263 ΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, άρθρο 28 § 6)
9. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης– Πειθαρχικό καθεστώς – Διαδικασία – Ακρόαση του ενδιαφερομένου από τον διευθυντή του SATCEN – Ακρόαση πριν την απόφαση του διευθυντή να προσφύγει ενώπιον του πειθαρχικού συμβουλίου – Αντικείμενο
(Απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, παράρτημα IX, άρθρο 10)
10. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Πειθαρχικό καθεστώς – Έρευνα πριν από την κίνηση της πειθαρχικής διαδικασίας – Εξουσία εκτίμησης του διευθυντή του SATCEN
(Απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, παράρτημα IX, άρθρο 10)
11. Θεμελιώδη δικαιώματα – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δικαίωμα χρηστής διοίκησης – Απαίτηση αμεροληψίας – Έννοια
(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41)
12. Θεμελιώδη δικαιώματα – Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δικαίωμα χρηστής διοίκησης – Δικαίωμα ακρόασης και δικαίωμα πρόσβασης στον φάκελο
(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 2, στοιχείο αʹ)
13. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης– Πειθαρχικό καθεστώς – Έρευνα πριν από την κίνηση της πειθαρχικής διαδικασίας – Αντικείμενο – Έρευνα σχετικά με φερόμενη ηθική παρενόχληση – Αποστολή ερωτηματολογίου στους καταγγέλλοντες από το πρόσωπο που διεξάγει την έρευνα ζητώντας τους να προσδιορίσουν τις κατηγορίες συμπεριφορών που παρατηρήθηκαν στον υπάλληλο τον οποίο αφορούσε η έρευνα – Δεν επιτρέπεται
(Απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, παράρτημα IX, άρθρο 10)
14. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Πειθαρχικό καθεστώς – Έρευνα πριν από την κίνηση της πειθαρχικής διαδικασίας – Καθήκον εμπιστευτικότητας που υπέχει η Διοίκηση – Όρια – Υποχρέωση μετά την περάτωση της έρευνας παρεμπόδισης της πρόσβασης του υπαλλήλου που αποτέλεσε αντικείμενο της έρευνας στον φάκελο – Δεν υφίσταται
(Απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, παράρτημα IX, άρθρο 10)
15. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Πειθαρχικό καθεστώς – Έρευνα πριν από την κίνηση της πειθαρχικής διαδικασίας – Έρευνα που πάσχει από διαδικαστικές πλημμέλειες – Συνέπειες
(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 2, στοιχεία αʹ και βʹ· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, παράρτημα IX, άρθρο 10)
16. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Πειθαρχικό καθεστώς – Αναστολή της άσκησης καθηκόντων υπαλλήλου – Υποχρέωση προηγούμενης ακρόασης του ενδιαφερομένου – Περιεχόμενο – Έκδοση της απόφασης αναστολής της άσκησης καθηκόντων χωρίς να κοινοποιηθούν στον ενδιαφερόμενο υπάλληλο τα έγγραφα στα οποία βασίζονται τα πορίσματα έρευνας σχετικά με τη συμπεριφορά του – Δεν επιτρέπεται
(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 2, στοιχεία αʹ και βʹ· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, παράρτημα IX, άρθρο 18)
17. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Εξωσυμβατική ευθύνη – Αποκατάσταση ζημίας προκληθείσας σε υπάλληλο – Καθήκον αρωγής που υπέχει η Διοίκηση
(Άρθρο 270 ΣΛΕΕ· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου· Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρα 90 και 91)
18. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης – Ακυρωτική απόφαση – Αποτελέσματα – Υποχρέωση λήψης μέτρων εκτέλεσης – Δικαστική απόφαση με την οποία ακυρώνεται απόφαση περί λύσης της σύμβασης υπαλλήλου κατόπιν πειθαρχικής διαδικασίας – Αίτημα αποζημίωσης της υλικής ζημίας του προσφεύγοντος – Πρόωρος χαρακτήρας του αιτήματος
(Άρθρο 266 ΣΛΕΕ· απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου)
19. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης – Αγωγή αποζημίωσης – Ακύρωση της προσβαλλόμενης παράνομης πράξης που δεν εξασφαλίζει επαρκή ικανοποίηση της ηθικής βλάβης – Αποφάσεις αναστολής της άσκησης των καθηκόντων υπαλλήλου και παύσης του μετά τη διενέργεια διοικητικής έρευνας που πάσχει από πλημμέλειες
(Απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου)
20. Οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δορυφορικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) – Κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης – Διαδικασία προσφυγής – Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης – Αίτημα αποζημιώσεως συναρτώμενo προς το αίτημα ακυρώσεως – Απόρριψη του αιτήματος ακυρώσεως συνεπαγόμενη την απόρριψη του αιτήματος αποζημίωσης
(Απόφαση 2009/747/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου)
1. Ο δικαστής της Ένωσης είναι αρμόδιος να αποφανθεί επί διαφοράς μεταξύ του Δορυφορικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) και πρώην συμβασιούχου υπαλλήλου, στο πλαίσιο της οποίας ο υπάλληλος αυτός ζητεί την ακύρωση πλειόνων αποφάσεων που ελήφθησαν εις βάρος του, μεταξύ των οποίων, απόφαση περί αναστολής της άσκησης καθηκόντων, απόφαση περί κίνησης πειθαρχικής διαδικασίας και απόφαση παύσης των καθηκόντων, καθώς και αποζημίωση. Η αρμοδιότητα αυτή απορρέει, αντιστοίχως, όσον αφορά τον έλεγχο της νομιμότητας των προσβαλλόμενων πράξεων, από το άρθρο 263 ΣΛΕΕ και, όσον αφορά το αίτημα περί εφαρμογής των διατάξεων περί εξωσυμβατικής ευθύνης της Ένωσης, από το άρθρο 268 ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 340, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ, λαμβανομένου υπόψη του άρθρου 19, παράγραφος 1, ΣΕΕ και του άρθρου 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ειδικότερα, το γεγονός ότι οι προσβαλλόμενες αποφάσεις εντάσσονται στο πλαίσιο της λειτουργίας ενός οργανισμού που ενεργεί στον τομέα της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) δεν μπορεί, καθεαυτό, να συνεπάγεται ότι τα δικαστήρια της Ένωσης είναι αναρμόδια να αποφανθούν επί της διαφοράς Συναφώς, το άρθρο 24, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, τελευταία περίοδος, ΣΕΕ, και το άρθρο 275, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ εισάγουν παρέκκλιση από τον κανόνα της γενικής αρμοδιότητας την οποία απονέμει το άρθρο 19 ΣΕΕ στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να διασφαλίζει την τήρηση του δικαίου κατά την ερμηνεία των Συνθηκών και, ως εκ τούτου, πρέπει να ερμηνεύονται στενά. Επιπλέον, μολονότι το άρθρο 47 του Χάρτη δεν μπορεί να απονείμει αρμοδιότητα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οσάκις οι Συνθήκες το αποκλείουν, εντούτοις η αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας συνεπάγεται ότι ο αποκλεισμός της αρμοδιότητας του Δικαστηρίου στον τομέα της ΚΕΠΠΑ πρέπει να ερμηνεύεται στενά. Περαιτέρω, οι αποφάσεις περί αναστολής της άσκησης καθηκόντων, περί κίνησης πειθαρχικής διαδικασίας και περί παύσης των καθηκόντων αποτελούν απλώς πράξεις διαχείρισης του προσωπικού που, υπό το πρίσμα της αιτιολογίας και των σκοπών τους, καθώς και του πλαισίου της έκδοσής τους, δεν αποσκοπούσαν στο να συμβάλουν στην άσκηση, τον καθορισμό ή την εφαρμογή της ΚΕΠΠΑ κατά την έννοια του άρθρου 24, παράγραφος 2, ΣΕΕ ούτε, ειδικότερα, να συνεισφέρουν στην αποστολή του SATCEN που εμπίπτει στην ΚΕΠΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό, η απόφαση 2009/747 σχετικά με τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης του SATCEN προβλέπει, στο κεφάλαιο VII και στο παράρτημα ΙΧ, πειθαρχικό καθεστώς παρεμφερές προς εκείνο που προβλέπεται στον τίτλο VI και το παράρτημα IX του ΚΥΚ.
Επομένως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η υπό κρίση διαφορά ομοιάζει με τις διαφορές μεταξύ θεσμικού ή άλλου οργάνου ή οργανισμού της Ένωσης που δεν υπάγονται στην ΚΕΠΠΑ και των μονίμων υπαλλήλων ή των μελών του λοιπού προσωπικού τους, οι οποίες μπορούν να αχθούν ενώπιον των δικαστηρίων της Ένωσης δυνάμει του άρθρου 270 ΣΛΕΕ. Εντούτοις, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η εξαίρεση της ΚΕΠΠΑ από την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτείνεται μέχρι το σημείο αποκλεισμού της αρμοδιότητας του δικαστή της Ένωσης να ελέγχει τη νομιμότητα προσβαλλόμενων πράξεων ενός οργανισμού της Ένωσης, μολονότι ο δικαστής της Ένωσης είναι αρμόδιος να ελέγχει τη νομιμότητα πράξεων παρόμοιων ως προς το περιεχόμενό τους, τους σκοπούς που επιδιώκουν, τη διαδικασία που οδηγεί στην έκδοσή τους και το πλαίσιο που διέπει την εν λόγω έκδοση, όταν οι πράξεις αυτές αφορούν ένα θεσμικό ή άλλο όργανο ή οργανισμό της Ένωσης του οποίου η αποστολή δεν αφορά την ΚΕΠΠΑ. Οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία θα κατέληγε να αποκλείσει την πρόσβαση υπαλλήλου οργανισμού της Ένωσης που υπάγεται στην ΚΕΠΠΑ στο σύστημα δικαστικής προστασίας που παρέχεται στους υπαλλήλους της Ένωσης, κατά παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης.
(βλ. σκέψεις 83-85, 91, 93, 95-97, 99)
2. Κατά το άρθρο 263, πέμπτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, οι πράξεις για τη δημιουργία λοιπών οργάνων ή οργανισμών της Ένωσης μπορούν να προβλέπουν ειδικές προϋποθέσεις και πρακτικές ρυθμίσεις όσον αφορά τις προσφυγές που ασκούνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα κατά πράξεων αυτών των λοιπών οργάνων ή οργανισμών που προορίζονται να παράγουν έννομα αποτελέσματα έναντι των εν λόγω προσώπων.
Όσον αφορά την απόφαση 2009/747, σχετικά με τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης του Δορυφορικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN), η διάταξη αυτή δεν μπορεί να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι παρέχει στο Συμβούλιο, στο πλαίσιο της απόφασής του αυτής, τη δυνατότητα να εξαιρεί από τον δικαστικό έλεγχο που ασκούν τα δικαστήρια της Ένωσης τις πράξεις που εκδίδονται από τον διευθυντή της οντότητας και προορίζονται να παράγουν έννομα αποτελέσματα στο πλαίσιο της εσωτερικής της λειτουργίας, αναθέτοντας στην επιτροπή προσφυγών την αποκλειστική αρμοδιότητα να εκδίδει αποφάσεις που δεν επιδέχονται άλλη προσφυγή επί των διαφορών μεταξύ του SATCEN και του προσωπικού του, όπως αναφέρεται στο άρθρο 28, παράγραφος 6, του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης του SATCEN. Η παραδοχή μιας τέτοιας ερμηνείας θα έθιγε την αρμοδιότητα του δικαστή της Ένωσης να εξασφαλίζει την τήρηση του δικαίου κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή των Συνθηκών, όπως απαιτείται από το άρθρο 19, παράγραφος 1, πρώτο εδάφιο, δεύτερη περίοδος, ΣΕΕ. Όμως, οι κατά το άρθρο 263, πέμπτο εδάφιο, ΣΛΕΕ ειδικές προϋποθέσεις και πρακτικές έχουν την έννοια ότι παραπέμπουν στη θέσπιση από το εν λόγω όργανο ή οργανισμό αμιγώς εσωτερικών προϋποθέσεων και λεπτομερειών εφαρμογής, πριν από την ένδικη προσφυγή, και διέπουν, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία ενός μηχανισμού αυτοελέγχου ή τη διεξαγωγή διαδικασίας συμβιβασμού για να προετοιμασθεί ή να αποφευχθεί η επίλυση των διαφορών ενώπιον των δικαστηρίων της Ένωσης.
Επομένως, το άρθρο 28, παράγραφος 6, του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης του SATCEN δεν είναι συμβατό προς τις συνθήκες, και ειδικότερα, προς το άρθρο 19 ΣΕΕ και το άρθρο 256 ΣΛΕΕ, καθόσον προβλέπει ότι η επιτροπή προσφυγών διαθέτει υποχρεωτική και αποκλειστική αρμοδιότητα για την επίλυση των διαφορών μεταξύ του SATCEN και των υπαλλήλων του, παρά το γεγονός ότι το Γενικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο να αποφαίνεται σε πρώτο βαθμό για αυτού του είδους τις προσφυγές-αγωγές.
(βλ. σκέψεις 106, 107, 109)
3. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 115)
4. Το άρθρο 270 ΣΛΕΕ δεν τυγχάνει εφαρμογής στις διαφορές μεταξύ του Δορυφορικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) και του προσωπικού του. Συγκεκριμένα, κατά τη διάταξη αυτή, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αρμόδιο επί οποιασδήποτε διαφοράς μεταξύ της Ένωσης και των υπαλλήλων της, εντός των ορίων και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων και το καθεστώς που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό της Ένωσης. Συναφώς, όπως προκύπτει από τη συνδυασμένη ερμηνεία του άρθρου 1 και του άρθρου 1α, παράγραφος 2, του ΚΥΚ και του άρθρου 3α, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό της Ένωσης, οι ρυθμίσεις αυτές εφαρμόζονται στους συμβασιούχους υπαλλήλους ενός οργάνου ή οργανισμού της Ένωσης μόνον αν η πράξη για τη σύσταση του εν λόγω οργάνου ή οργανισμού το προβλέπει. Πάντως, όσον αφορά τους συμβασιούχους υπαλλήλους του SATCEN, ούτε η απόφαση 2014/401, σχετικά με το SATCEN, ούτε ο κανονισμός υπηρεσιακής κατάστασης του SATCEN προβλέπουν τη δυνατότητα εφαρμογής του ΚΥΚ και του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό της Ένωσης. Επομένως, η προσφυγή ακύρωσης υπαλλήλου του SATCEN εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 263 ΣΛΕΕ και το αίτημά του περί εφαρμογής των διατάξεων για την εξωσυμβατική ευθύνη της Ένωσης εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 268 ΣΛΕΕ.
(βλ. σκέψεις 122, 123)
5. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 125)
6. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 141, 143)
7. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 155-157)
8. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 164-166)
9. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 173)
10. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 175)
11. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 176)
12. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 177)
13. Η διοικητική έρευνα που πραγματοποιείται κατόπιν της προβολής ισχυρισμών περί παράβασης των επαγγελματικών υποχρεώσεων που αφορούν υπάλληλο του Δορυφορικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SATCEN) έχει ως αντικείμενο τη διαπίστωση του υποστατού των πράξεων που του προσάπτονται και πρέπει, ως εκ τούτου, να περιλαμβάνει την επιμελή και αμερόληπτη έρευνα όλων των συγκεκριμένων και ουσιωδών στοιχείων σχετικά με την εξεταζόμενη υπόθεση. Συναφώς, σε περίπτωση καταγγελίας της οποίας επιλαμβάνεται ο διευθυντής του SATCEN, η οποία βάλλει κατά της γενικότερης στάσης υπαλλήλου, χαρακτηρίζοντάς την, μεταξύ άλλων, «παρενόχληση», στον επικεφαλής της έρευνας εναπόκειται να καλέσει τους καταγγέλλοντες να τεκμηριώσουν τα προβαλλόμενα πραγματικά περιστατικά και να εκτιμήσει τον εμπεριστατωμένο και συγκλίνοντα χαρακτήρα τους, πριν προβεί ενδεχομένως σε νομικό χαρακτηρισμό αυτών.
Ως εκ τούτου, όταν ο επικεφαλής της έρευνας απευθύνει στους καταγγέλλοντες ερωτηματολόγιο σχετικά με την παρενόχληση, συμπεριλαμβανομένων ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής που αντιστοιχούν, κατ’ ουσίαν, σε γενικές κατηγορίες συμπεριφορών δυνάμενων να χαρακτηριστούν «ηθική παρενόχληση, μια τέτοια πρωτοβουλία δεν αποσκοπεί στη διαπίστωση του υποστατού των προβαλλομένων συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών, αλλά ζητεί από τους αποδέκτες του ερωτηματολογίου να εκφράσουν, κατά τρόπο γενικό και αόριστο, τις αντιλήψεις τους για τύπους συμπεριφορών που θεωρούν ότι είχαν διαπιστώσει να επιδεικνύει ο υπάλληλος τον οποίο αφορά η έρευνα. Είναι αληθές ότι το SATCEN διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια και ως προς την έναρξη έρευνας και ως προς τον καθορισμό των πρακτικών λεπτομερειών της. Εντούτοις, απευθύνοντας στα άτομα που εργάζονταν σε καθημερινή βάση με τον οικείο υπάλληλο ερωτηματολόγιο πολλαπλών επιλογών, που τον αφορά και τον κατονομάζει, το SATCEN δεν ενεργεί με τη σύνεση και επιμέλεια που απαιτούνται στο πλαίσιο διαφοράς μεταξύ οργανισμού της Ένωσης και υπαλλήλου του οργανισμού αυτού.
(βλ. σκέψεις 198-201)
14. Η Διοίκηση υποχρεούται, στο πλαίσιο εσωτερικής διοικητικής έρευνας που διεξάγεται κατόπιν καταγγελίας, να σταθμίσει δύο δικαιώματα που ενδεχομένως είναι αντικρουόμενα μεταξύ τους, ήτοι το δικαίωμα του προσώπου κατά του οποίου υποβλήθηκε η καταγγελία να ασκεί τα δικαιώματά του άμυνας και το δικαίωμα του καταγγέλλοντος για ορθή εξέταση της καταγγελίας του, το δε δικαίωμα αυτό του καταγγέλλοντος αντιστοιχεί σε καθήκον εμπιστευτικότητας που υπέχει η Διοίκηση, δυνάμει του οποίου η Διοίκηση υποχρεούται να απέχει από κάθε ενέργεια ικανή να διακυβεύσει τα αποτελέσματα της έρευνας.
Εντούτοις, μια τέτοια στάθμιση αντικρουόμενων δικαιωμάτων δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί, καθόσον τα αποτελέσματα της διοικητικής έρευνας είχαν ήδη ληφθεί, και, επομένως, η εύρυθμη διεξαγωγή της έρευνας αυτής δεν μπορούσε να διακυβευθεί από τη γνωστοποίηση των μαρτυριών στο πρόσωπο κατά του οποίου υποβλήθηκε η καταγγελία.
(βλ. σκέψεις 221, 222)
15. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 225, 229, 230)
16. Η απόφαση περί αναστολής της άσκησης καθηκόντων του υπαλλήλου του SATCEN βάσει του άρθρου 18 του παραρτήματος IX της απόφασης 2009/747, σχετικά με τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης του SATCEN, η οποία λαμβάνεται όταν αποδίδεται βαρύ παράπτωμα στον υπάλληλο, συνιστά βλαπτικό ατομικό μέτρο, το οποίο πρέπει, ως εκ τούτου, να λαμβάνεται με σεβασμό των δικαιωμάτων άμυνας, ιδίως του δικαιώματος ακρόασης. Συνεπώς, εκτός από την περίπτωση δεόντως αποδεδειγμένων ειδικών περιστάσεων, η απόφαση για θέση σε αργία μπορεί να ληφθεί μόνον αφού δοθεί στον οικείο υπάλληλο η δυνατότητα να εκθέσει δεόντως την άποψή του επί των στοιχείων που υπάρχουν εις βάρος του και επί των οποίων πρόκειται να στηρίξει την απόφασή της η αρμόδια αρχή.
Συναφώς, αφενός, από το άρθρο 41, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκύπτει ότι κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα να έχει πρόσβαση στον φάκελό του, τηρουμένων των νομίμων συμφερόντων της εμπιστευτικότητας και του επαγγελματικού και επιχειρηματικού απορρήτου. Εξ αυτού συνάγεται ότι υπάλληλος του SATCEN δικαιούται πρόσβαση στις πληροφορίες που διαθέτει ο εργοδότης του μέσω των οποίων μπορεί να αντιληφθεί το περιεχόμενο των ισχυρισμών που δικαιολογούν την αναστολή της άσκησης των καθηκόντων του, ούτως ώστε να είναι σε θέση να αποδείξει, μεταξύ άλλων, ότι οι σχετικές ενέργειες δεν εμπίπτουν στο πεδίο ευθύνης του, ότι δεν είναι τέτοιας σοβαρότητας ώστε να δικαιολογούν απόφαση περί αναστολής της άσκησης καθηκόντων, ότι δεν έχουν αρκούντως αληθοφανή χαρακτήρα, ή ότι είναι προδήλως εντελώς αβάσιμες, με αποτέλεσμα να είναι παράνομη η επίμαχη αναστολή της άσκησης των καθηκόντων του. Αφετέρου, για να διασφαλισθεί ο σεβασμός του δικαιώματος ακρόασης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 41, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, του Χάρτη, είναι επίσης απαραίτητο η Διοίκηση να ενημερώσει τον ενδιαφερόμενο υπάλληλο, με επαρκή ακρίβεια, για τις συνέπειες που μπορεί να αντλήσει από τις επίμαχες πληροφορίες, κατά το στάδιο που ζητείται από τον ενδιαφερόμενο να υποβάλει τις παρατηρήσεις του.
Στο πλαίσιο αυτό, η μη διαβίβαση των σχετικών στοιχείων στον οικείο υπάλληλο δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την ανάγκη να προστατευθεί η αποτελεσματικότητα της διοικητικής έρευνας σχετικά με τα προσαπτόμενα στον εν λόγω υπάλληλο γεγονότα, στο μέτρο που, κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης περί αναστολής της άσκησης καθηκόντων, οι έρευνες έχουν ολοκληρωθεί και η αναφορά για την έρευνα έχει παραδοθεί στον διευθυντή του SATCEN.
(βλ. σκέψεις 235-237)
17. Όταν ενεργεί ως εργοδότης, η Ένωση υπέχει αυξημένη ευθύνη η οποία αντανακλάται στην υποχρέωσή της να αποκαθιστά όλες τις ζημίες που προκαλεί στο προσωπικό με οιαδήποτε παράνομη πράξη την οποία διαπράττει ως εργοδότης. Συγκεκριμένα, αντίθετα με τους άλλους ιδιώτες, ο υπάλληλος ή το μέλος του λοιπού προσωπικού της Ένωσης συνδέεται με το θεσμικό όργανο, το όργανο ή τον οργανισμό στον οποίο εργάζεται με νομική σχέση που βασίζεται σε ισορροπία συγκεκριμένων, αμοιβαίων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, η οποία αποσκοπεί κυρίως στη διαφύλαξη της σχέσης εμπιστοσύνης που πρέπει να υπάρχει μεταξύ της διοίκησης και των υπαλλήλων ή του λοιπού προσωπικού της, προκειμένου να εξασφαλιστεί για τους πολίτες η ορθή εκπλήρωση των καθηκόντων γενικού συμφέροντος που έχουν ανατεθεί στα θεσμικά ή λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης. Μολονότι οι αρχές αυτές διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο προσφυγών που ασκούνται βάσει του άρθρου 270 ΣΛΕΕ και των άρθρων 90 και 91 του ΚΥΚ, πρέπει να εφαρμοστεί, κατ’ αναλογίαν, στις διαφορές μεταξύ του SATCEN και του προσωπικού της.
(βλ. σκέψεις 245, 246)
18. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 250-254)
19. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 256, 258, 259, 261)
20. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 260)