Sprawa T‑286/15

KF

przeciwko

Centrum Satelitarnemu Unii Europejskiej (Satcen)

Skarga o stwierdzenie nieważności i o odszkodowanie – Personel Satecenu – Personel kontraktowy – Właściwość sądów Unii – Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Artykuł 24 TUE – Artykuły 263, 268, 270 i 275 TFUE – Artykuł 47 karty praw podstawowych – Równość traktowania – Decyzje 2014/401/WPZiB i 2009/747/WPZiB – Komisja odwoławcza Satcenu – Zarzut niezgodności z prawem – Wniosek o udzielenie wsparcia – Szczegółowe zasady dochodzenia administracyjnego – Zawieszenie – Postępowanie dyscyplinarne – Wydalenie ze służby – Zasada dobrej administracji – Wymóg bezstronności – Prawo do bycia wysłuchanym – Dostęp do akt – Odpowiedzialność pozaumowna – Przedwczesne żądania odszkodowawcze – Krzywda

Streszczenie – wyrok Sądu (dziewiąta izba w składzie powiększonym) z dnia 25 października 2018 r.

1.      Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Właściwość sądu Unii – Akty przyjęte przez Centrum Satelitarne Unii Europejskiej skutkujące rozwiązaniem umowy z jednym z jego pracowników – Włączenie

(art. 19 ust. 1, art. 24 ust. 1 akapit drugi TUE; art. 263, 268, 270, art. 275 akapit pierwszy, art. 340 akapit drugi TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; decyzja Rady 2009/412/WPZiB, rozdział VII, załącznik IX; regulamin pracowniczy urzędników, art. 91, załącznik IX)

2.      Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Postępowanie odwoławcze – Możliwość wyłączenia przez Radę właściwości Sądu do orzekania w sporach między Satcenem i jego pracownikami – Brak

(art. 19 ust. 1 akapit pierwszy, art. 256, art. 263 akapit piąty TFUE; decyzja Rady 2009/747/WPZiB, art. 28 ust. 6)

3.      Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Skarga na decyzję oddalającą zażalenie – Dopuszczalność

(decyzja Rady 2009/747/WPZiB, art. 28 ust. 1–3; regulamin pracowniczy urzędników, art. 90)

4.      Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Podstawa prawna

[art. 263, 268, 270 TFUE; decyzje Rady: 2009/747/WPZiB; 2014/401/WPZiB; regulamin pracowniczy urzędników, art. 1, art. 1a ust. 2; warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 3a ust. 1 lit. b)]

5.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Skarga dotycząca w rzeczywistości sporu o charakterze umownym – Stwierdzenie nieważności aktu wpisującego się w ramy umowne – Brak właściwości sądu Unii – Niedopuszczalność

(art. 263, 288 TFUE)

6.      Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Akt niekorzystny – Pojęcie – Wszczęcie postępowania dyscyplinarnego – Akt przygotowawczy – Wykluczenie – Możliwość zakwestionowania przy okazji skierowanej przeciwko decyzji podlegającej zaskarżeniu

(art. 263 TFUE; decyzja Rady 2009/747/WPZiB)

7.      Zarzut niezgodności z prawem – Zakres – Akty, na których niezgodność z prawem można się powołać – Akt o charakterze generalnym stanowiący podstawę zaskarżonej decyzji – Konieczność istnienia więzi prawnej między zaskarżonym aktem a spornym aktem generalnym – Skutek niezgodności z prawem aktu o charakterze generalnym

(art. 277 TFUE)

8.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Zaskarżony akt – Ocena zgodności z prawem w oparciu o informacje dostępne w momencie wydania aktu – Skarga kwestionująca decyzję przyjętą na podstawie przepisu, którego nieważność stwierdził potem sąd Unii – Oddalenie – Naruszenie prawa do skutecznego środka zaskarżenia – Brak

(art. 263 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; decyzja Rady 2009/747/WPZiB, art. 28 ust. 6)

9.      Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Środki dyscyplinarne – Postępowanie – Wysłuchanie zainteresowanego przez dyrektora Satcenu – Wysłuchanie przed podjęciem przez dyrektora decyzji o skierowaniu sprawy do komisji dyscyplinarnej – Przedmiot

(decyzja Rady 2009/747/WPZiB, załącznik IX, art. 10)

10.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Środki dyscyplinarne – Dochodzenie przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego – Uznanie przysługujące dyrektorowi Satcenu

(decyzja Rady 2009/747/WPZiB, załącznik IX, art. 10)

11.    Prawa podstawowe – Karta praw podstawowych Unii Europejskiej – Prawo do dobrej administracji – Wymóg bezstronności – Pojęcie

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41)

12.    Prawa podstawowe – Karta praw podstawowych Unii Europejskiej – Prawo do dobrej administracji – Prawo do bycia wysłuchaną i do dostępu do akt

[Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a)]

13.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Środki dyscyplinarne – Dochodzenie przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego – Przedmiot – Dochodzenie dotyczące zarzucanego mobbingu – Wysłanie przez prowadzącego dochodzenie do skarżących kwestionariusza z żądaniem zidentyfikowania przez nich kategorii zachowań zaobserwowanych u pracownika objętego dochodzeniem – Niedopuszczalność

(decyzja Rady 2009/747/WPZiB, załącznik IX, art. 10)

14.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Środki dyscyplinarne – Dochodzenie przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego – Obowiązek zachowania poufności przez administrację – Granice – Obowiązek utrzymania po zakończeniu dochodzenia mający na celu uniemożliwienie dostępu do akt pracownikowi, który był objęty dochodzeniem – Brak

(decyzja Rady 2009/747/WPZiB, załącznik IX, art. 10)

15.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Środki dyscyplinarne – Dochodzenie przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego – Dochodzenie, w trakcie którego doszło do uchybień proceduralnych – Konsekwencje

[Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a), b); decyzja Rady 2014/747/WPZiB, załącznik IX, art. 10]

16.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Środki dyscyplinarne – Zawieszenie pracownika w pełnieniu obowiązków – Obowiązek wcześniejszego wysłuchania zainteresowanego – Zakres – Przyjęcie decyzji o zawieszeniu bez poinformowania danego pracownika o elementach znajdujących się we wnioskach z dochodzenia dotyczącego jego zachowania – Niedopuszczalność

[Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a), b); decyzja Rady 2014/747/WPZiB, załącznik IX, art. 18]

17.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Odpowiedzialność pozaumowna – Naprawienie szkody wyrządzonej pracownikowi – Obowiązek staranności ciążący na administracji

(art. 270 TFUE; decyzja Rady 2009/747/WPZiB; regulamin pracowniczy urzędników, art. 90, 91)

18.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Wyrok stwierdzający nieważność – Skutki – Obowiązek podjęcia działań zapewniających wykonanie wyroku – Wyrok stwierdzający nieważność decyzji o rozwiązaniu umowy z pracownikiem w wyniku postępowania dyscyplinarnego – Roszczenie o przyznanie skarżącemu odszkodowania w zakresie poniesionej szkody majątkowej – Przedwczesny charakter żądania

(art. 266 TFUE; decyzja Rady 2009/747/WPZiB)

19.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Skarga o odszkodowanie – Stwierdzenie nieważności niezgodnego z prawem zaskarżonego aktu, niezapewniające stosownego zadośćuczynienia krzywdzie – Decyzje o zawieszeniu i wydaleniu ze służby pracownika w wyniku dochodzenia administracyjnego, w trakcie którego doszło do uchybień proceduralnych

(decyzja Rady 2009/747/WPZiB)

20.    Agencje Unii Europejskiej – Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (Satcen) – Regulamin pracowniczy – Postępowanie odwoławcze – Skarga do sądu Unii – Żądanie odszkodowawcze powiązane z żądaniem stwierdzenia nieważności – Oddalenie żądania stwierdzenia nieważności powodujące oddalenie żądania odszkodowawczego

(decyzja Rady 2009/747/WPZiB)

1.      Sąd Unii jest właściwy do orzekania w sporze pomiędzy Centrum Satelitarnym Unii Europejskiej (Satcen) a byłym pracownikiem kontraktowym, w ramach którego ten ostatni żąda odszkodowania oraz stwierdzenia nieważności kilku decyzji podjętych w stosunku do niego, w tym w szczególności decyzji o jego zawieszeniu, o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego i wydaleniu ze służby. Właściwość ta wynika, odpowiednio, w odniesieniu do kontroli zgodności z prawem zaskarżonych decyzji – z art. 263 TFUE, a w odniesieniu do żądań dotyczących odpowiedzialności pozaumownej Unii – z art. 268 TFUE w związku z art. 340 akapit drugi TFUE, z uwzględnieniem art. 19 ust. 1 TUE i art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

Okoliczność, że zaskarżone decyzje wpisują się w ramy funkcjonowania organu działającego w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB), nie może sama w sobie skutkować brakiem właściwości sądów Unii do orzekania w przedmiocie sporu. W tym względzie w art. 24 ust. 1 akapit drugi zdanie ostatnie TUE oraz art. 275 akapit pierwszy TFUE ustanowiono odstępstwo od zasady ogólnej właściwości, którą w art. 19 TUE przyznano Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej w celu zapewnienia poszanowania prawa w wykładni traktatów, i z tego względu postanowienia te należy interpretować zawężająco. Podobnie, o ile art. 47 karty nie może być podstawą przyznania Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej właściwości w sytuacji, gdy właściwości takiej nie przyznają mu traktaty, o tyle zasada skutecznej ochrony sądowej wymaga jednak, aby wyłączenie kompetencji sądów Unii w dziedzinie WPZiB było interpretowane zawężająco. Ponadto decyzje o zawieszeniu, o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego i o wydaleniu ze służby stanowią akty czystego zarządzania personelem, które – w świetle ich uzasadnienia i celów, a także kontekstu ich podjęcia – nie zmierzały do prowadzenia, określenia i realizacji WPZiB w rozumieniu art. 24 ust. 2 TUE, ani w szczególności wypełnienia zadań Satcenu objętych WPZiB. W tym kontekście decyzja 2009/747 w sprawie regulaminu pracowniczego Satcenu przewiduje w rozdziale VII i w załączniku IX, reżim dyscyplinarny podobny do określonego w tytule VI i załączniku IX do regulaminu pracowniczego urzędników.

Należy zatem stwierdzić, że spór jest podobny do nieobjętych WPZiB sporów między instytucją, organem lub jednostką organizacyjną Unii a jednym z ich urzędników lub pracowników, które to spory mogą być przedstawione sądom Unii na mocy art. 270 TFUE. Nie można zaś stwierdzić, że odstępstwo od właściwości Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dziedzinie WPZiB obejmuje także wyłączenie właściwości sądu Unii do kontrolowania zgodności zaskarżonych decyzji – przyjętych przez organ Unii – podczas gdy sąd Unii jest właściwy, aby kontrolować zgodność z prawem aktów identycznych w zakresie ich brzmienia, zamierzonych przez nie celów, procedury i kontekstu ich przyjęcia, gdy takie akty dotyczą instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej Unii, których zadania nie są związane z WPZiB. Wszelka odmienna wykładnia skutkowałaby wyłączeniem pracownika organu Unii objętego WPZiB z zagwarantowanego pracownikom Unii systemu ochrony sądowej, z naruszeniem zasady równego traktowania.

(zob. pkt 83–85, 91, 93, 95–97, 99)

2.      Zgodnie z art. 263 akapit piąty TFUE akty tworzące organy lub jednostki organizacyjne Unii mogą przewidywać wymogi i warunki szczególne dotyczące skarg wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne na akty tych organów lub jednostek organizacyjnych zmierzające do wywołania skutków prawnych wobec tych osób.

Co się tyczy decyzji 2009/747 w sprawie regulaminu pracowniczego Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej (Satcen), postanowienia tego nie można interpretować w ten sposób, że przyznaje ono Radzie, w zakresie tej decyzji, uprawnienie do wyłączenia z wszelkiej kontroli sprawowanej przez sądy Unii aktów przyjętych przez dyrektora jednostki mających na celu wywołanie skutków prawnych w ramach funkcjonowania wewnętrznego Satcenu poprzez przyznanie komisji odwoławczej właściwości wyłącznej do orzekania bez możliwości odwołania w przedmiocie sporów między Satcenem a jego personelem – jak wskazano w art. 28 ust. 6 regulaminu pracowniczego Satcenu. Przyjęcie takiego sposobu wykładni naruszałoby właściwość sądu Unii do zapewnienia poszanowania prawa w wykładni i stosowaniu traktatów, zgodnie z wymogiem wskazanym w art. 19 ust. 1 akapit pierwszy zdanie drugie TUE. Tymczasem „wymogi i warunki szczególne” w rozumieniu art. 263 akapit piąty TFUE należy interpretować w ten sposób, że dotyczą one ustanowienia przez organ lub jednostkę organizacyjną Unii wymogów i warunków czysto wewnętrznych – poprzedzających rozpatrzenie skargi przez sąd – regulujących w szczególności funkcjonowanie mechanizmu samokontroli lub przebieg procedury polubownej w celu uniknięcia sporu przed sądami Unii.

Z powyższego wynika, że art. 28 ust. 6 regulaminu pracowniczego Satcenu jest niezgodny z traktatami, a w szczególności z art. 19 TUE i art. 256 TFUE, w zakresie, w jakim przewidziano w nim, że komisja odwoławcza ma obligatoryjną i wyłączną właściwość do rozstrzygania sporów między Satcenem a jego pracownikami – podczas gdy to Sąd jest właściwy, aby rozpatrzyć w pierwszej instancji takiego rodzaju skargę.

(zob. pkt 106, 107, 109)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 115)

4.      Artykuł 270 TFUE nie znajduje zastosowania do sporów między Centrum Satelitarnym Unii Europejskiej (Satcen) i jego pracownikami. Zgodnie z tym postanowieniem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest bowiem właściwy do orzekania w przedmiocie wszelkiego sporu między Unią a jej pracownikami w granicach i na warunkach określonych w regulaminie pracowniczym urzędników i w warunkach zatrudnienia innych pracowników Unii. W tym względzie z art. 1 i art. 1a ust. 2 regulaminu pracowniczego urzędników w związku z art. 3a ust. 1 lit. b) warunków zatrudnienia innych pracowników Unii wynika, że uregulowania te mają zastosowanie do pracowników kontraktowych organu lub jednostki organizacyjnej Unii, jedynie jeśli przewidziano to w akcie ustanawiającym wspomniany organ lub jednostkę organizacyjną. Co się zaś tyczy pracowników kontraktowych Satcenu, ani w decyzji 2014/401 dotyczącej Satcenu, ani w decyzji 2009/747 w sprawie regulaminu pracowniczego Satcenu nie przewidziano możliwości stosowania do nich regulaminu pracowniczego urzędników i warunków zatrudnienia innych pracowników Unii. Z powyższego wynika, że skarga pracownika Satcenu o stwierdzenie nieważności jest objęta zakresem stosowania art. 263 TFUE, a jej żądanie odnoszące się do odpowiedzialności pozaumownej Unii – zakresem stosowania art. 268 TFUE.

(zob. pkt 122, 123)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 125)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 141, 143)

7.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 155–157)

8.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 164–166)

9.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 173)

10.    Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 175)

11.    Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 176)

12.    Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 177)

13.    Dochodzenie administracyjne wszczęte w następstwie twierdzeń dotyczących niedopełnienia obowiązków zawodowych przez pracownika Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej (Satcen) ma na celu ustalenie prawdziwości zarzucanych mu czynów i powinno w konsekwencji polegać na starannym i bezstronnym poszukiwaniu wszystkich konkretnych i istotnych dowodów związanych z rozpatrywaną sprawą. W tym względzie w wypadku skargi wniesionej do dyrektora Satcenu, w której podważa się w całości postawę pracownika, kwalifikując ją w szczególności jako „mobbing”, to prowadzący dochodzenie powinien wezwać skarżących do wykazania podnoszonych czynów, ocenić związane z nimi okoliczności i ich spójność – przed dokonaniem, w danym wypadku, ich kwalifikacji prawnej.

Zatem gdy prowadzący dochodzenie kieruje do skarżących kwestionariusz dotyczący mobbingu, zawierający pola wielokrotnego wyboru odpowiadające, w istocie, ogólnym kategoriom zachowań mogących charakteryzować mobbing, taka inicjatywa nie ma zatem na celu ustalenia prawdziwości konkretnych podnoszonych czynów, lecz wezwanie adresatów kwestionariusza do podzielenia się ich uwagami – w sposób ogólny i abstrakcyjny – dotyczącymi kategorii zachowań, których występowanie stwierdzili u pracownika objętego dochodzeniem. Jest prawdą, że Satcen dysponuje szerokim zakresem uznania w odniesieniu do samego wszczęcia dochodzenia i określenia jego szczegółowych zasad praktycznych. Jednakże kierując do osób pracujących na co dzień z danym pracownikiem kwestionariusz wielokrotnego wyboru, dotyczący go i wskazujący go osobiście, Satcen nie działa z rozwagą i starannością niezbędnymi w sporze między organem Unii a jednym z jej pracowników.

(zob. pkt 198–201)

14.    W ramach dochodzenia administracyjnego prowadzonego w następstwie złożenia skargi administracja jest zobowiązana do wyważenia dwóch uprawnień, które mogą być wzajemnie sprzeczne – a mianowicie prawa osoby, której dotyczy skarga, do wykonania przysługującego jej prawa do obrony, i prawa skarżącego do prawidłowego rozpatrzenia skargi, przy czym to prawo skarżącego wyraża się w ciążącym na administracji obowiązku zachowania poufności, na mocy którego administracja jest zobowiązana do powstrzymania się od wszelkich działań mogących zaprzepaścić rezultaty dochodzenia.

Jednakże nie ma potrzeby takiego wyważenia wzajemnie sprzecznych uprawnień, gdy rezultaty dochodzenia administracyjnego zostały już uzyskane, w związku z czym prawidłowy przebieg tego dochodzenia nie mógł być zakłócony przez ujawnienie zeznań osoby, której dotyczy skarga.

(zob. pkt 221, 222)

15.    Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 225, 229, 230)

16.    Decyzja dotycząca zawieszenia pracownika Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej (Satcen) oparta na art. 18 załącznika IX do decyzji 2009/747 w sprawie regulaminu pracowniczego Satcenu, którą podjęto po przedstawieniu twierdzenia odnoszącego się do poważnego przewinienia służbowego, stanowi niekorzystny środek indywidualny, który należy w konsekwencji przyjąć z poszanowaniem prawa do obrony, w szczególności prawa do bycia wysłuchanym. A zatem z wyjątkiem należycie ustalonych szczególnych okoliczności decyzję o zawieszeniu można podjąć jedynie po umożliwieniu danemu pracownikowi ustosunkowania się do informacji go obciążających, na których właściwy organ zamierza oprzeć tę decyzję.

W tym względzie, po pierwsze, z art. 41 ust. 2 lit. b) Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wynika, że każda osoba ma prawo dostępu do akt swojej sprawy, przy poszanowaniu uzasadnionych interesów poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej. Z powyższego wynika, że pracownik Satcenu ma prawo dostępu do posiadanych przez pracodawcę informacji mogących umożliwić mu zrozumienie znaczenia zarzutów uzasadniających zawieszenie, tak aby móc wykazać w szczególności, że zarzucane działania nie są objęte jego zadaniami, że nie mają one wagi uzasadniającej decyzję o zawieszeniu, że nie są wystarczająco prawdopodobne lub że zarzucanie ich jest oczywiście bezpodstawne, w związku z czym zawieszenie danego pracownika jest niezgodne z prawem. Po drugie, aby zapewnić przestrzeganie zagwarantowanego w art. 41 ust. 2 lit. a) karty prawa do bycia wysłuchanym, jest także niezbędne, by administracja powiadomiła danego pracownika z wystarczającą precyzją o konsekwencjach, jakie może ona wywieść z rozpatrywanych informacji – na etapie wezwania zainteresowanego pracownika do przedstawienia uwag.

W tym kontekście braku ujawnienia danemu pracownikowi mających znaczenie informacji nie można uzasadnić koniecznością ochrony skuteczności dochodzenia administracyjnego w zakresie, w jakim w chwili podjęcia decyzji o zawieszeniu czynności dochodzenia zostały zakończone, a sprawozdanie z niego przekazane dyrektorowi Satcenu.

(zob. pkt 235–237)

17.    Gdy Unia działa w charakterze pracodawcy, podlega ona podwyższonej odpowiedzialności wyrażającej się w obowiązku naprawienia wszystkich szkód wyrządzonych jej personelowi w następstwie wszelkiej niezgodności z prawem, jakiej dopuściła się Unia, działając w charakterze pracodawcy. W odróżnieniu bowiem od wszelkiej innej osoby, urzędnik lub pracownik Unii jest związany z instytucją, organem lub jednostką organizacyjną, w związku z wiążącym go stosunkiem prawnym zatrudnienia obejmującym zrównoważone wzajemne szczególne prawa i obowiązki, zasadniczo mające na celu zachowanie stosunku zaufania, jaki powinien istnieć między administracją a jej urzędnikami i pracownikami, aby zagwarantować obywatelom prawidłowe wykonywanie związanych z interesem ogólnym obowiązków instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii. Chociaż zasady te zostały rozwinięte w kontekście skarg wniesionych na podstawie art. 270 TFUE oraz art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego urzędników, należy, mutatis mutandis, zastosować je w sporach między Centrum Satelitarnym Unii Europejskiej a jego pracownikami.

(zob. pkt 245, 246)

18.    Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 250–254)

19.    Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 256, 258, 259, 261)

20.    Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 260)