WYROK TRYBUNAŁU (dziesiąta izba)
z dnia 29 lutego 2024 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Rynek wewnętrzny – Identyfikacja elektroniczna i usługi zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych – Rozporządzenie (UE) nr 910/2014 – Artykuł 25 – Podpisy elektroniczne – Skutek prawny i moc dowodowa w postępowaniu sądowym – Pojęcie „kwalifikowanego podpisu elektronicznego”
W sprawie C‑466/22
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Administrativen sad Veliko Tarnovo (sąd administracyjny w Wielkim Tyrnowie, Bułgaria) postanowieniem z dnia 22 czerwca 2022 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 12 lipca 2022 r., w postępowaniu:
V.B. Trade OOD
przeciwko
Direktor na Direktsia „Obzhalvane i danachno-osiguritelna praktika” – Veliko Tarnovo,
TRYBUNAŁ (dziesiąta izba),
w składzie: Z. Csehi (sprawozdawca), prezes izby, M. Ilešič i D. Gratsias, sędziowie,
rzecznik generalny: T. Ćapeta,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu Direktor na Direktsia „Obzhalvane i danachno-osiguritelna praktika” – Veliko Tarnovo – B. Nikolov,
– w imieniu Komisji Europejskiej – G. Braun, D. Drambozova i P.‑J. Loewenthal, w charakterze pełnomocników,
podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 25 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylającego dyrektywę 1999/93/WE (Dz.U. 2014, L 257, s. 73).
2 Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy V.B. Trade OOD z siedzibą w Bułgarii, a Direktor na Direktsia „Obzhalvane i danachno-osiguritelna praktika” – Veliko Tarnovo (dyrektorem dyrekcji do spraw odwołań oraz praktyk podatkowych i w dziedzinie zabezpieczenia społecznego w Wielkim Tyrnowie, Bułgaria, zwanym dalej „dyrektorem”) w przedmiocie decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.
Ramy prawne
Prawo Unii
3 Motywy 21, 22 i 49 rozporządzenia nr 910/2014 mają następujące brzmienie:
„(21) […] Niniejsze rozporządzenie nie powinno […] obejmować aspektów związanych z zawieraniem i ważnością umów lub innych obowiązków prawnych, w przypadku gdy istnieją wymogi dotyczące formy wprowadzone na mocy prawa krajowego lub unijnego. Dodatkowo nie powinno ono mieć wpływu na krajowe wymogi w zakresie formy dotyczące rejestrów publicznych, w szczególności rejestrów handlowych i rejestrów gruntów.
(22) Aby wspierać ogólne transgraniczne korzystanie z usług zaufania, należy zapewnić możliwość używania tych usług jako dowodu w postępowaniach sądowych we wszystkich państwach członkowskich. W prawie krajowym należy określić skutki prawne usług zaufania, o ile w niniejszym rozporządzeniu nie postanowiono inaczej.
[…]
(49) Niniejsze rozporządzenie powinno wprowadzić zasadę, że nie należy kwestionować skutku prawnego podpisu elektronicznego z tego powodu, że podpis ten ma postać elektroniczną lub że nie spełnia wszystkich wymogów kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Jednakże to w prawie krajowym należy zdefiniować skutek prawny podpisów elektronicznych, z wyjątkiem wymogów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie z którymi kwalifikowany podpis elektroniczny powinien mieć skutek prawny równoważny podpisowi własnoręcznemu”.
4 Artykuł 2 tego rozporządzenia, zatytułowany „Zakres zastosowania”, stanowi w ust. 3:
„Niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na prawo krajowe ani unijne związane z zawieraniem i ważnością umów lub innych zobowiązań prawnych lub proceduralnych dotyczące ich formy”.
5 Zgodnie z brzmieniem art. 3 tego rozporządzenia, zatytułowanym „Definicje”:
„Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
[…]
10) »podpis elektroniczny« oznacza dane w postaci elektronicznej, które są dołączone lub logicznie powiązane z innymi danymi w postaci elektronicznej i które użyte są przez podpisującego jako podpis;
11) »zaawansowany podpis elektroniczny« oznacza podpis elektroniczny, który spełnia wymogi określone w art. 26;
12) »kwalifikowany podpis elektroniczny« oznacza zaawansowany podpis elektroniczny, który jest składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego;
[…]
15) »kwalifikowany certyfikat podpisu elektronicznego« oznacza certyfikat podpisu elektronicznego, który jest wydawany przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania i spełnia wymogi określone w załączniku I;
[…]
23) »kwalifikowane urządzenie do składania podpisu elektronicznego« oznacza urządzenie do składania podpisu elektronicznego, które spełnia wymogi określone w załączniku II;
[…]”.
6 Artykuł 21 tego rozporządzenia, zatytułowany „Inicjowanie kwalifikowanej usługi zaufania”, stanowi w ust. 1:
„W przypadku gdy dostawcy usług zaufania nieposiadający statusu kwalifikowanych dostawców usług zaufania zamierzają rozpocząć świadczenie kwalifikowanych usług zaufania, zgłaszają organowi nadzoru swój zamiar wraz z raportem z oceny zgodności wydanym przez jednostkę oceniającą zgodność”.
7 Artykuł 25 rozporządzenia nr 910/2014, zatytułowany „Skutki prawne podpisów elektronicznych”, ma następujące brzmienie:
„1. Podpisowi elektronicznemu nie można odmówić skutku prawnego ani dopuszczalności jako dowodu w postępowaniu sądowym wyłącznie z tego powodu, że podpis ten ma postać elektroniczną lub że nie spełnia wymogów dla kwalifikowanych podpisów elektronicznych.
2. Kwalifikowany podpis elektroniczny ma skutek prawny równoważny podpisowi własnoręcznemu.
[…]”.
8 Artykuł 26 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany „Wymogi dla zaawansowanych podpisów elektronicznych”, stanowi:
„Zaawansowany podpis elektroniczny musi spełniać następujące wymogi:
a) jest unikalnie przyporządkowany podpisującemu;
b) umożliwia ustalenie tożsamości podpisującego;
c) jest składany przy użyciu danych służących do składania podpisu elektronicznego, których podpisujący może, z dużą dozą pewności, użyć pod wyłączną swoją kontrolą; oraz
d) jest powiązany z danymi podpisanymi w taki sposób, że każda późniejsza zmiana danych jest rozpoznawalna”.
9 Załącznik I do tego rozporządzenia, zatytułowany „Wymogi dla kwalifikowanych certyfikatów podpisów elektronicznych” wymienia różne informacje, jakie muszą zawierać kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych. I tak, zgodnie z lit. b)–d) tego załącznika, certyfikaty te powinny zawierać zestaw danych jednoznacznie reprezentujących kwalifikowanego dostawcę usług zaufania wydającego kwalifikowane certyfikaty, w tym co najmniej imię i nazwisko podpisującego lub jego pseudonim, przy czym użycie pseudonimu powinno być jasno wskazane, oraz dane służące do walidacji podpisu elektronicznego, które odpowiadają danym służącym do składania podpisu elektronicznego.
10 Załącznik II do owego rozporządzenia, zatytułowany „Wymogi dla kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego”, przewiduje w pkt 1, że urządzenia te powinny zapewniać dzięki właściwym środkom technicznym i proceduralnym co najmniej wystarczające zagwarantowanie poufności danych użytych do złożenia podpisu elektronicznego, jedynie jednorazowe w praktyce wystąpienie tych danych, skuteczną ochronę podpisu elektronicznego przed sfałszowaniem oraz zapewnioną przez osobę uprawnioną do składania podpisu skuteczną ochronę tych danych przed użyciem ich przez innych. Ponadto pkt 3 tego załącznika przewiduje, że dane służące do składania podpisu elektronicznego mogą być generowane lub zarządzane w imieniu podpisującego wyłącznie przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania.
Prawo bułgarskie
11 Zgodnie z art. 4 zakon za elektronnia dokument i elektronnite udostoveritelni uslugi (ustawy o dokumencie elektronicznym i elektronicznych usługach zaufania, DV nr 34 z dnia 6 kwietnia 2001 r.), w brzmieniu mającym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym (zwanej dalej „ustawą o dokumencie elektronicznym”) autorem oświadczenia elektronicznego jest osoba fizyczna wskazana w oświadczeniu jako osoba sporządzająca. Przepis ten przewiduje również, że posiadaczem oświadczenia elektronicznego jest osoba, w której imieniu składane jest to oświadczenie elektroniczne.
12 Zgodnie z art. 13 ustawy o dokumencie elektronicznym:
„1. Podpis elektroniczny jest podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 10 rozporządzenia [nr 910/2014].
[…]
3. Kwalifikowany podpis elektroniczny jest podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 12 rozporządzenia [nr 910/2014].
[…]”.
13 Artykuł 184 ust. 2 Grazhdanski protsesualen kodeks (kodeksu postępowania cywilnego), mający zastosowanie również do postępowań podatkowych i z zakresu zabezpieczenia społecznego, przewiduje możliwość wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia fałszerstwa dokumentu elektronicznego.
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
14 Wobec skarżącej w postępowaniu głównym, V.B. Trade, wydano decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego z dnia 13 stycznia 2021 r. z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości 682 863,40 BGN (lewów bułgarskich) (około 349 000 EUR) wraz z należnymi odsetkami w wysokości 192 770,62 BGN (około 98 500 EUR).
15 Ta decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego została wydana przez właściwy organ podatkowy w wyniku postępowania w sprawie kontroli podatkowej zarządzonego przez ten organ na mocy decyzji z dnia 24 czerwca 2020 r., zmienionej decyzjami z dni 30 września i 29 października 2020 r., w wyniku której w dniu 15 grudnia 2020 r. zostało sporządzone sprawozdanie z kontroli.
16 Wszystkie dokumenty organu podatkowego wydane w ramach tego postępowania w sprawie kontroli zostały sporządzone w formie dokumentów elektronicznych podpisanych za pomocą kwalifikowanych podpisów elektronicznych.
17 Decyzją z dnia 17 maja 2021 r. dyrektor utrzymał w mocy decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego z dnia 13 stycznia 2021 r.
18 Skarżąca w postępowaniu głównym wniosła do Administrativen sad Veliko Tarnovo (sądu administracyjnego w Wielkim Tyrnowie, Bułgaria), sądu odsyłającego, skargę na tę decyzję.
19 W ramach tej skargi kwestionuje ona ważność wystawionych dokumentów elektronicznych, podnosząc, że nie zostały one należycie podpisane za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Na poparcie tego argumentu zwróciła się ona do sądu odsyłającego o wyznaczenie i wysłuchanie biegłego sądowego w dziedzinie informatyki w szeregu kwestii dotyczących ważności tych podpisów.
20 Skarżąca w postępowaniu głównym uważa bowiem, że autentyczność tych dokumentów zależy od różnych aspektów technicznych, które określają jakość podpisu elektronicznego jako „kwalifikowanego podpisu elektronicznego”. W tym względzie twierdzi ona w szczególności, że art. 25 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 910/2014 nie stanowi przeszkody w stosowaniu przepisów krajowych, które zezwalają na kwestionowanie dowodów ze względu na ich niewiarygodność, brak autentyczności lub z jakiegokolwiek innego powodu.
21 Dyrektor sprzeciwił się tej argumentacji, podnosząc, że przeciwnie, z rozporządzenia nr 910/2014 wynika, iż jakiekolwiek zakwestionowanie kwalifikowanych podpisów elektronicznych jest niedopuszczalne.
22 Sąd odsyłający uważa za konieczne doprecyzowanie wyrażenia „podpisowi elektronicznemu [nie można odmówić] skutku prawnego” zawartego w art. 25 ust. 1 rozporządzenia nr 910/2014. W szczególności z wyrażenia tego wynika zakaz kwestionowania tego skutku prawnego i dopuszczalności podpisu elektronicznego jako dowodu. Sąd ten zastanawia się zatem, czy zakaz ten ma pierwszeństwo przed zasadą autonomii proceduralnej, która pozwala państwom członkowskim na podważenie mocy dowodowej podpisu w drodze szczególnej procedury uregulowanej w ich ustawodawstwie krajowym.
23 W tym względzie sąd odsyłający zauważa, po pierwsze, że z art. 21 ust. 1 rozporządzenia nr 910/2014 w związku z motywem 22 tego rozporządzenia wynika, iż dokument podpisany za pomocą kwalifikowanego lub niekwalifikowanego podpisu elektronicznego stanowi dokument dopuszczalny dla wszystkich rodzajów postępowań sądowych, który sądy państw członkowskich muszą uwzględniać, ponieważ art. 25 ust. 1 tego rozporządzenia ma pierwszeństwo przed ogólną zasadą autonomii proceduralnej i przed przepisami proceduralnymi ustanowionymi przez państwa członkowskie w dziedzinie dopuszczalności dowodów.
24 Po drugie, zdaniem sądu odsyłającego z motywu 49 zdanie drugie rozporządzenia nr 910/2014 wynika, że wyrażenie „podpisowi elektronicznemu [nie można odmówić] skutku prawnego” zawarte w art. 25 ust. 1 tego rozporządzenia można rozumieć jako odnoszące się do mocy dowodowej podpisu uznanej w krajowym systemie prawnym każdego państwa członkowskiego. Sąd ten wskazał ponadto, że art. 25 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia zrównuje skutek prawny podpisu elektronicznego ze skutkiem prawnym podpisu własnoręcznego wyłącznie w przypadku kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
25 W tych okolicznościach Administrativen sad Veliko Tarnovo (sąd administracyjny w Wielkim Tyrnowie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
„1) Czy wyrażenie »podpisowi elektronicznemu [nie można odmówić] skutku prawnego« zawarte w przepisie art. 25 ust. 1 rozporządzenia [nr 910/2014] należy interpretować w ten sposób, że przepis ten zobowiązuje sądy państw członkowskich do przyjęcia, że jeżeli przesłanki określone w art. 3 [pkt] 10, 11 i 12 rozporządzenia [nr 910/2014] są spełnione lub są bezsporne, to należy a priori przyjąć, że istnienie i twierdzenia co do autorstwa takiego podpisu są wykazane ponad wszelką wątpliwość i bezspornie, i należy je interpretować w ten sposób, że jeżeli zachodzą przesłanki określone w tych przepisach, to sądy państw członkowskich są zobowiązane przyjąć, że kwalifikowany podpis elektroniczny ma wartość dowodową, względnie moc dowodową równoważną wartości dowodowej, względnie mocy dowodowej podpisu własnoręcznego jedynie w zakresie, w jakim przewiduje to właściwa krajowa regulacja prawna dla podpisu własnoręcznego?
2) Czy wyrażenie »nie można odmówić […] w postępowaniu sądowym« zawarte w art. 25 ust. 1 rozporządzenia [nr 910/2014] należy interpretować w ten sposób, że stanowi ono bezwzględny zakaz dla sądów krajowych państw członkowskich korzystania z przewidzianych w ich systemach prawnych możliwości proceduralnych prowadzących do odmowy znaczenia dowodowego przewidzianego w rozporządzeniu skutku prawnego podpisu elektronicznego, czy też należy je interpretować w ten sposób, że przepis ten nie stoi na przeszkodzie temu, by zanegowane zostały przesłanki określone w przepisach art. 3 [pkt] 10, 11 i 12 rozporządzenia poprzez stosowanie przez sądy krajowe państw członkowskich instrumentów mających zastosowanie na podstawie ich prawa proceduralnego, umożliwiając w ten sposób stronom prowadzonego przed sądem sporu zanegowanie przewidzianej mocy i wartości dowodowej podpisu elektronicznego?”.
Postępowanie przed Trybunałem
26 Postanowieniem prezesa Trybunału z dnia 14 września 2022 r. niniejsza sprawa została zawieszona do czasu wydania orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie C‑362/21.
27 W następstwie wydania wyroku z dnia 20 października 2022 r., Ekofrukt (C‑362/21, EU:C:2022:815), sąd odsyłający poinformował Trybunał pismem z dnia 18 listopada 2022 r., że pragnie wycofać drugie pytanie prejudycjalne, lecz podtrzymuje pierwsze pytanie prejudycjalne.
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
W przedmiocie dopuszczalności
28 Dyrektor uważa zasadniczo, że pytanie prejudycjalne jest niedopuszczalne, ponieważ nie wymaga ono wykładni prawa Unii, jako że art. 2 pkt 3 rozporządzenia nr 910/2014 wyraźnie wskazuje, że rozporządzenie to nie narusza prawa krajowego lub prawa Unii dotyczącego zawierania i ważności umów lub innych obowiązków prawnych lub proceduralnych o charakterze formalnym. To na podstawie prawa krajowego należy bowiem ustalić, czy – i na jakich warunkach – można zakwestionować dokumenty opatrzone podpisem własnoręcznym, a tym samym dokumenty opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, w tym w zakresie ich autorstwa, oraz jakie są konsekwencje procesowe istnienia lub braku takiego zakwestionowania przez stronę sporu.
29 W tym względzie należy stwierdzić, że jak wynika z pkt 22–24 niniejszego wyroku, w ramach niniejszej sprawy sąd odsyłający zastanawia się nad kwestią, czy i w jakim zakresie art. 25 rozporządzenia nr 910/2014 ma pierwszeństwo przed zasadą autonomii proceduralnej państw członkowskich, nakładając na sądy krajowe bezwzględny zakaz stosowania środków proceduralnych przewidzianych w ich systemach prawnych w celu zakwestionowania mocy dowodowej podpisu elektronicznego wynikającego z tego rozporządzenia. Tymczasem kwestia ta wchodzi w zakres badania co do istoty zadanego pytania prejudycjalnego, a nie jego dopuszczalności.
30 Ponadto ze wspomnianego pytania wynika, że sąd odsyłający zwraca się poprzez to pytanie o wykładnię prawa Unii, a w szczególności art. 25 rozporządzenia nr 910/2014, a nie o wykładnię prawa bułgarskiego.
31 Wynika stąd, że wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest dopuszczalny.
Co do istoty
32 Poprzez pytanie prejudycjalne sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 25 rozporządzenia nr 910/2014 należy interpretować w ten sposób, że nakłada on na sądy państw członkowskich obowiązek przyznania, że istnienie kwalifikowanego podpisu elektronicznego oraz jego podniesione autorstwo należy uznać za udowodnione w sposób niepodważalny, jeżeli spełnione są przesłanki z art. 3 pkt 12 tego rozporządzenia, czy też sądy te są zobowiązane do uznania istnienia mocy dowodowej tego podpisu wyłącznie w ramach przewidzianych we właściwych krajowych przepisach prawnych dla podpisu własnoręcznego.
33 Należy wskazać, że art. 3 pkt 12 rozporządzenia nr 910/2014 ustanawia trzy kumulatywne wymogi, aby podpis elektroniczny mógł zostać uznany za „kwalifikowany podpis elektroniczny”. Po pierwsze, podpis musi być „zaawansowanym podpisem elektronicznym”, który zgodnie z art. 3 pkt 11 tego rozporządzenia ma spełniać wymogi określone w jego art. 26. Po drugie, podpis musi być złożony za pomocą „kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego”, które zgodnie z art. 3 pkt 23 tego rozporządzenia ma spełniać wymogi określone w załączniku II do tego rozporządzenia. Po trzecie, podpis musi opierać się na „kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego” w rozumieniu art. 3 pkt 15 rozporządzenia nr 910/2014, czyli na certyfikacie wydanym przez „kwalifikowanego dostawcę usług zaufania”, spełniającym wymogi określone w załączniku I do tego rozporządzenia (wyrok z dnia 20 października 2022 r., Ekofrukt, C‑362/21, EU:C:2022:815, pkt 43).
34 Następnie, jak orzekł Trybunał w pkt 35 wyroku z dnia 20 października 2022 r., Ekofrukt (C‑362/21, EU:C:2022:815), art. 25 ust. 1 rozporządzenia nr 910/2014 nie zakazuje sądom krajowym unieważnienia podpisów elektronicznych, lecz ustanawia ogólną zasadę zakazującą wspomnianym sądom odmowy skutku prawnego i mocy dowodowej podpisów elektronicznych w postępowaniach sądowych z tego tylko powodu, że podpisy te mają postać elektroniczną.
35 Wreszcie, jak wynika z pkt 36 i 37 wyroku z dnia 20 października 2022 r., Ekofrukt (C‑362/21, EU:C:2022:815), wykładnia wspomniana w poprzednim punkcie niniejszego wyroku znajduje potwierdzenie w art. 2 ust. 3 rozporządzenia nr 910/2014 w związku z jego motywami 21 i 49, z których wynika, że określenie skutku prawnego wywoływanego przez podpisy elektroniczne należy do prawa krajowego. Jedynym wyjątkiem w tym względzie jest przewidziany w art. 25 ust. 2 tego rozporządzenia wymóg, zgodnie z którym skutek prawny kwalifikowanego podpisu elektronicznego musi być równoważny ze skutkiem podpisu własnoręcznego, ponieważ przepis ten tworzy jedynie na rzecz kwalifikowanego podpisu elektronicznego domniemanie „zrównania” z podpisem własnoręcznym.
36 Z orzecznictwa przytoczonego w pkt 32–35 niniejszego wyroku wynika, że do prawa krajowego należy określenie skutku prawnego wywieranego przez podpisy elektroniczne, w tym kwalifikowane podpisy elektroniczne, pod warunkiem że przestrzegane jest zrównanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego z podpisem własnoręcznym, przewidziane w art. 25 ust. 2 rozporządzenia nr 910/2014.
37 O ile bowiem z art. 25 rozporządzenia nr 910/2014 wynika, że istnienie kwalifikowanego podpisu elektronicznego oraz jego podniesione autorstwo jest wykazane, jeżeli zostanie udowodnione, że dany podpis spełnia przesłanki przewidziane w art. 3 pkt 12 tego rozporządzenia, o tyle nie ma żadnego powodu, aby kwalifikowany podpis elektroniczny traktować korzystniej niż podpis własnoręczny w tym znaczeniu, że art. 25 wspomnianego rozporządzenia nakładałby na sądy państw członkowskich bezwzględny zakaz stosowania środków proceduralnych przewidzianych w ich systemach prawnych w celu odmówienia mocy dowodowej kwalifikowanemu podpisowi elektronicznemu w rozumieniu wspomnianego rozporządzenia.
38 W konsekwencji, jeżeli i w zakresie, w jakim prawo krajowe przewiduje możliwość podważenia mocy dowodowej podpisu własnoręcznego, taka możliwość powinna być dostępna również w odniesieniu do kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
39 W szczególności, jak wskazał dyrektor w swoich uwagach na piśmie, można odmówić mocy dowodowej kwalifikowanego podpisu elektronicznego w ramach przewidzianego w prawie krajowym postępowania w sprawie stwierdzenia fałszerstwa dokumentu, pod warunkiem jednak, że przepisy te przewidują identyczną procedurę zakwestionowania podpisu własnoręcznego i kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
40 W świetle powyższych rozważań na pytanie prejudycjalne należy odpowiedzieć, iż art. 25 rozporządzenia nr 910/2014 należy interpretować w ten sposób, że gdy spełnione są przesłanki określone w art. 3 pkt 12 tego rozporządzenia, sądy państw członkowskich są zobowiązane do przyznania kwalifikowanemu podpisowi elektronicznemu mocy dowodowej równoważnej mocy dowodowej podpisu własnoręcznego w ramach przewidzianych we właściwych krajowych przepisach prawnych dla podpisu własnoręcznego.
W przedmiocie kosztów
41 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (dziesiąta izba) orzeka, co następuje:
Artykuł 25 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylającego dyrektywę 1999/93/WE
należy interpretować w ten sposób, że
sądy państw członkowskich są zobowiązane, gdy spełnione są przesłanki określone w art. 3 pkt 12 tego rozporządzenia, do przyznania kwalifikowanemu podpisowi elektronicznemu mocy dowodowej równoważnej mocy dowodowej podpisu własnoręcznego w ramach przewidzianych we właściwych krajowych przepisach prawnych dla podpisu własnoręcznego.
Podpisy