Arrest van het Gerecht (Achtste kamer) van 9 december 2014 –
Ferriera Valsabbia en Valsabbia Investimenti/Commissie

(Zaak T‑92/10)

„Mededinging – Mededingingsregelingen – Markt van betonstaal in staven of rollen – Beschikking houdende vaststelling, op grond van verordening (EG) nr. 1/2003, van een inbreuk op artikel 65 KS na expiratie van het EGKS-Verdrag – Vaststelling van de prijzen en betalingstermijnen – Beperking of beheersing van de productie of de afzet – Bevoegdheidsoverschrijding – Rechten van de verdediging – Eén enkele, voortdurende inbreuk – Geldboeten – Vaststelling van het aanvangsbedrag – Verzachtende omstandigheden – Duur van de administratieve procedure”

1.                     Gerechtelijke procedure – Inleidend verzoekschrift – Vormvereisten – Summiere uiteenzetting van de aangevoerde middelen – Terminologie – Verplichting om de terminologie van het Reglement voor de procesvoering te gebruiken – Geen (Statuut van het Hof van Justitie, art. 21, eerste alinea, en 53, eerste alinea; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, sub c) (cf. punt 54)

2.                     Commissie – Collegialiteitsbeginsel – Draagwijdte – Beschikking tot toepassing van de mededingingsregels waarvan zonder de bijlagen kennisgeving is gedaan – Schending van het collegialiteitsbeginsel – Geen – Elementen die rechtens genoegzaam zijn uiteengezet in het corpus van de beschikking (Art. 219 EG) (cf. punten 59, 60, 80)

3.                     Handelingen van de instellingen – Keuze van de rechtsgrondslag –Regelgeving van de Unie – Vereisten van duidelijkheid en voorzienbaarheid – Expliciete vermelding van de rechtsgrondslag – Beschikking van de Commissie waarbij na afloop van het EGKS-Verdrag een inbreuk op artikel 65 KS wordt vastgesteld en de betrokken onderneming wordt bestraft – Rechtsgrondslag gevormd door de artikelen 7, lid 1, en 23, lid 2, van verordening nr. 1/2003 (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 7, lid 1, en 23, lid 2) (cf. punten 92, 96)

4.                     Mededingingsregelingen – Mededingingsregelingen die ratione materiae en ratione temporis aan het rechtsstelsel van het EGKS-Verdrag zijn onderworpen – Aflopen van het EGKS-Verdrag – Voortzetting van het stelsel van vrije mededinging onder het EG-Verdrag – Handhaving van toezicht door de Commissie op grond van verordening nr. 1/2003 (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad) (cf. punten 97‑112)

5.                     Handelingen van de instellingen – Toepassing ratione temporis – Procedureregels – Regels van materieel recht – Onderscheid – Aflopen van het EGKS-Verdrag – Beschikking tot toepassing van de mededingingsregels die na afloop daarvan is gegeven en feiten van daarvóór betreft –Rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel – Rechtssituaties die zijn verworven voor het aflopen van het EGKS-Verdrag – Onderworpenheid aan de rechtsregeling van het EGKS-Verdrag (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 113, 114, 116, 148)

6.                     Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van de rechten van de verdediging – Draagwijdte van het beginsel – Nietigverklaring van een eerste beschikking van de Commissie tot vaststelling van een inbreuk – Vaststelling van een nieuwe beschikking op een andere rechtsgrondslag en op basis van de vroegere voorbereidende handelingen – Toelaatbaarheid – Verplichting om een nieuwe mededeling van punten van bezwaar op te stellen – Geen – Verplichting om een nieuwe hoorzitting te organiseren – Geen (Art. 65 KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 14, lid 3, en 27, lid 1; verordening nr. 773/2004 van de Commissie, art. 10, 12, lid 1, en 14, lid 3) (cf. punten 140, 141, 146, 147)

7.                     Mededingingsregelingen – Verbod – Inbreuken – Overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen, die één enkele inbreuk vormen – Begrip – Criteria – Eén enkel doel, totaalplan, hetzelfde voorwerp en dezelfde onderwerpen – Wijziging van bepaalde kenmerken en van de intensiteit van de mededingingsregeling – Geen invloed (Art. 65, lid 1, KS; art. 81, lid 1, EG) (cf. punten 155‑159, 167, 175)

8.                     Mededingingsregelingen – Verbod – Inbreuken – Bewijs – Bewijslast rustend op de Commissie – Bewijs geleverd door een aantal indicaties en samenlopen van omstandigheden waaruit het bestaan en de duur van voortdurend mededingingsbeperkend gedrag blijken – Geen bewijs betreffende specifieke tijdvakken van de in aanmerking genomen totale periode – Geen invloed (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 191‑194)

9.                     Mededingingsregelingen – Overeenkomsten tussen ondernemingen – Aantasting van de mededinging in de zin van artikel 65 KS – Beoordelingscriteria – Mededingingsbeperkend doel – Vaststelling toereikend (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punt 213)

10.                     Mededingingsregelingen – Deelneming aan vergaderingen die ertoe strekken de mededinging te verstoren – Omstandigheid die, bij gebreke van distantiëring van de genomen beslissingen, de conclusie wettigt dat sprake is van deelneming aan de daaruit voortvloeiende mededingingsregeling – Publieke distantiëring – Restrictieve uitlegging – Publicatie van een EGKS-tarief door een onderneming – Ontoereikend (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 213, 214, 356)

11.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Ontbreken van een dwingende of uitputtende lijst van criteria (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punt 227)

12.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Ingewikkelde economische beoordeling – Beoordelingsmarge van de Commissie – Rechterlijke toetsing – Wettigheidscontrole – Omvang (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punten 1 A en 1 B) (cf. punten 227, 237‑239)

13.                     Mededinging – Geldboeten – Richtsnoeren voor de berekening van geldboeten – Rechtskarakter – Indicatieve gedragsregel waarbij de Commissie zelf haar beoordelingsbevoegdheid beperkt – Verplichting tot eerbiediging van het gelijkheids-, vertrouwens- en rechtszekerheidsbeginsel (Mededeling 98/C 9/03 van de Commissie) (cf. punten 229‑231)

14.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Kwalificatie van een inbreuk als zeer zwaar – Doorslaggevende rol van het criterium betreffende de aard van de inbreuk – Criterium betreffende de omvang van de markt van de betrokken producten niet zelfstandig – Kwalificatie van een inbreuk als zeer zwaar hoewel beperkt tot het grondgebied van een enkele lidstaat – Toelaatbaarheid – Verplichting om de concrete weerslag op de markt in aanmerking te nemen – Omvang – Bestaan van een crisis op de betrokken markt – Geen invloed (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 250‑252, 256, 262, 285, 286, 294, 299, 300, 315)

15.                     Mededinging – Geldboeten – Rechtskader – Vaststelling – Invloed van de vroegere beschikkingspraktijk van de Commissie – Geen (Art. 65 KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punten 255, 297, 313, 340)

16.                     Gerechtelijke procedure – Inleidend verzoekschrift – Vormvereisten – Summiere uiteenzetting van de aangevoerde middelen – Algemene verwijzing naar andere geschriften die bij het verzoekschrift zijn gevoegd – Niet-ontvankelijkheid (Statuut van het Hof van Justitie, art. 21, eerste alinea; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, sub c) (cf. punten 268, 284)

17.                     Mededingingsregelingen – Onderling afgestemde feitelijke gedragingen – Uitwisseling van informatie in het kader van een mededingingsregeling of met het oog op de voorbereiding daarvan – Inaanmerkingneming van de uitgewisselde informatie – Vermoeden (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punt 276)

18.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Concrete weerslag op de markt – Beoordelingscriteria – Prijszetting op basis van de overeengekomen prijzen met als gevolg dat de onderhandelingsmarge van de afnemers wordt beperkt (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie) (cf. punten 285, 286)

19.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Indeling van de betrokken ondernemingen in categorieën met een specifiek uitgangsbedrag – Toelaatbaarheid – Voorwaarden – Eerbiediging van het gelijkheids- en evenredigheidsbeginsel – Criteria (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 319‑324, 329, 330)

20.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Inaanmerkingneming van de totale omzet van de betrokken onderneming – Toelaatbaarheid – Relevantie van de omzet die is behaald met producten waarop de beperkende praktijk betrekking heeft – Grenzen – Eerbiediging van het evenredigheidsbeginsel (Art. 65 KS; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 333‑336)

21.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Verzachtende omstandigheden – Onderneming die een louter passieve rol vervulde of slechts meeloopster was – Beoordelingscriteria (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, leden 2 en 3; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 3) (cf. punt 350)

22.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Verzachtende omstandigheden – Gedrag dat afwijkt van het binnen het kartel overeengekomen gedrag zodat dit gedrag de mededinging op de markt verstoort – Beoordeling (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 3) (cf. punten 351, 352, 355‑357)

23.                     Mededinging – Administratieve procedure – Verplichtingen van de Commissie – Inachtneming van een redelijke termijn – Beoordelingscriteria – Schending – Voorwaarde – Afbreuk aan de rechten van verdediging – Gevolgen die kunnen bestaan in een verlaging van de geldboete (Art. 65, lid 1, KS; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41; verordening nr. 1/2003 van de Raad) (cf. punten 363‑366, 373)

Voorwerp

Primair, verzoek tot nietigverklaring van beschikking C (2009) 7492 definitief van de Commissie van 30 september 2009 betreffende een procedure op grond van artikel 65 KS (zaak COMP/37.956 – Betonstaal, nieuwe beschikking), zoals gewijzigd bij besluit C (2009) 9912 definitief van de Commissie van 8 december 2009, voor zover daarbij wordt vastgesteld dat verzoeksters artikel 65 KS hebben geschonden en verzoeksters hoofdelijk worden veroordeeld tot betaling van een geldboete van 10,25 miljoen EUR, of subsidiair, verzoek tot verlaging van het bedrag van deze geldboete

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Ferriera Valsabbia SpA en Valsabbia Investimenti SpA worden verwezen in de kosten.